O Σύνδεσμος Συνεργατών και Φίλων Κωνσταντίνου Α. Δοξιάδη είχε την πρωτοβουλία να συλλέξει σειρά επιστημονικών άρθρων για το έργο του Κωνσταντίνου Δοξιάδη και του Γραφείου Δοξιάδη. Περιελήφθησαν στην έκδοση «Ο Κωνσταντίνος Δοξιάδης και το Έργο του,» ΤΕΕ, 2008. Σήμερα επιδιώκει να συλλέξει προσωπικές αναμνήσεις από την ζωή του Γραφείου Δοξιάδη. Ο Α. Τορτοπίδης, Διαχειριστής της ΟΜΙΚΡΟΝ ΕΠΕ, συνέβαλε με το κείμενο που ακολουθεί. ΣΠΑΝΙΕΣ ΕΜΠΕΙΡΙΕΣ: ΑΠΟ ΤΙΣ ΒΟΛΙΒΙΑΝΕΣ ΑΝΔΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ ΤΟΥ ΔΟΥΛΕΜΠΟΡΙΟΥ Καταγραφή: Αντώνης Τορτοπίδης Οκτώβριος 2013
ΣΤΑ ΣΥΝΟΡΑ ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ ΚΑΙ ΥΕΜΕΝΗΣ ΠΡΙΝ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ, 1974 ΕΡΓΟ ΓΡΑΦΕΙΟΥ: ΠΕΝΤΑΕΤΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΗΜΩΝ ΣΑΟΥΔΙΚΗΣ ΑΡΑΒΙΑΣ, 1974 Η ανάπτυξη μόλις ξεκίναγε,μετά το πρώτο άλμα της τιμής του πετρελαίου το 1973. Είμασταν από τους τελευταίους που γνώρισαν την ύπαιθρο όπως ήταν παραδοσιακά και από τους πρώτους που αναλάβαμε αναπτυξιακό πρόγραμμα. Διασχίσαμε τη νότια χώρα με τζιπ, επισκεφθήκαμε όλους τους Δήμους, προτείναμε πενταετές πρόγραμμα έργων για κάθε Δήμο. Νοτιότερο σημείο: Νατζράν, 983 χλμ. ΝΔ του Ριάντ, 3 χλμ. από σύνορα Υεμένης, σήμερα 11 ώρες οδήγησης, τότε πολλαπλάσιος χρόνος. Ζέστη έως 50 Co, χωρίς κλιματισμό, διαμονή σε περίεργα τοπικά καταλύματα, μπάνιο με όσο νερό έχει ένας ασκός. Ριάντ Νατζράν Νατζράν, Οικισμός Υεμενιτών Πίσω από τα βουνά η Υεμένη Πολιτόπουλος Χάρης-Τορτοπίδης Αντώνης, επιτόπια επίσκεψη, Ιούνιος 1974 Σημερινή κατάσταση από την ίδια περίπου θέση λήψης με φόντο το ίδιο βουνό σύνορο προς Υεμένη. Φωτογραφία αναρτημένη στο Google Earth 21/10/2013.
ΜΕΣΑ ΣΤΗ ΣΚΟΝΗ ΚΑΙ ΤΑ ΣΚΟΥΠΙΔΙΑ ΣΤΗΝ «ΠΟΛΗ ΤΩΝ ΣΚΟΥΠΙΔΙΩΝ» Η ΑΛΛΙΩΣ MANSHIET NASSER, ΚΑΪΡΟ 1977 ΕΡΓΟ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ: ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΤΡΙΩΝ ΣΥΝΟΙΚΙΩΝ ΣΕ ΚΑΪΡΟ, ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑ ΚΑΙ ΑΣΙΟΥΤ, ΑΙΓΥΠΤΟΣ 1977 Ακραία συνοικία του Καϊρου. Κάτοικοι: Μερικές δεκάδες χιλιάδες, κυρίως Χριστιανοί Κόπτες το 1977. Ένα εκατομμύριο περίπου σήμερα. Κτισμένη από τους ίδιους τους κατοίκους της τότε με εξαιρετικά πενιχρά μέσα και υποβαθμισμένες συνθήκες ζωής και περιβάλλοντος. Έλλειψη νερού και στοιχειωδών αστικών υποδομών. Κύρια απασχόληση των κατοίκων: άνδρες και μεγαλύτερα αγόρια συλλέγουν με κάρα απορρίμματα από όλο το Κάιρο, γυναίκες και υπόλοιπα παιδιά διαλέγουν, συχνά μέσα στα σπίτια, υλικά για μεταπώληση. Κυριαρχεί η σκόνη και η βρώμα από απόβλητα των κατοίκων και από σκουπίδια Συνοικία Manshiet Nasser, Κάιρο Κάρα με γαϊδούρια μέσα στον οικισμό μεταφέρουν σκουπίδια για διαλογή μέσα σε σύννεφα βρώμικης σκόνης. Φωτο: Τορτοπίδης Αντώνης, επιτόπια επίσκεψη, Ιούνιος 1974 Σημερινή κατάσταση από την ίδια περίπου θέση λήψης. Τα σπίτια έγιναν πολυκατοικίες. Τα σκουπίδια στους δρόμους περίσσεψαν. Φωτο: Shawn Baldwin δημοσιευμένη στο http://www.environmentalgraffiti.com/newsnanshiet-nasser-cairos-slum-city, 22/10/2013
ΥΨΟΜΕΤΡΟ 5.500 μ. ΟΙΚΙΣΜΟΙ ΣΕ ΔΑΣΗ ΚΑΙ ΠΑΡΑΠΟΤΑΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΜΑΖΟΝΙΟΥ, ΒΟΛΙΒΙΑ 1978 ΕΡΓΟ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΟΡΕΙΑΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΒΟΛΙΒΙΑΣ, 1978 Με την προσγείωση στην πρωτεύουσα La Paz, νοιώθεις ναυτία από την έλλειψη οξυγόνου, σε υψόμετρο 3.500 μ. Μετά εθίζεσαι και κάνεις εκδρομές στις Βολιβιανές Άνδεις, υψόμετρο 5.500 μ., με θέα στην Τιτικάκα, τη μεγαλύτερη λίμνη της Νότιας Αμερικής, που βρίσκεται σε υψόμετρο άνω των 3.800 μ. Το καταφύγιο από λίγο υψηλότερη κορυφή. Φωτο: Τορτοπίδης Αντώνης, 1978 Βολιβιανές Άνδεις, καταφύγιο, στον τοίχο υψόμετρο 5.459 μ.. Botka Dusan, Τορτοπίδης Αντώνης, 1978 Λίμνη Τιτικάκα Θέση καταφυγίου La Paz Δορυφορική εικόνα από Google Earth Το ίδιο καταφύγιο και η λίμνη στο βάθος σήμερα. Φωτογραφία αναρτημένη στο Google Earth 22/10/2013.
Ένας μήνας συνεχείς μετακινήσεις σε πόλεις και οικισμούς των δασών και παραπόταμων του Αμαζονίου. Κύρια μέσα: ένα νοικιασμένο εξαθέσιο Piper για μεγαλύτερες αποστάσεις πάνω από τα δάση και τζιπ και ποτάμια μετακίνηση για μικρότερες αποστάσεις. Προσγειωθήκαμε σε στοιχειώδη χωμάτινο διάδρομο κοντά στο χωριό και πήγαμε με πλοιάριο στο Puerto Villarroel (περίπου 1.500 κάτοικοι) στον παραπόταμο Ichilo του Αμαζονίου. Φωτο: Τορτοπίδης Αντώνης, 1978 Puerto Villarroel στον παραπόταμο Ichilo του Αμαζονίου σήμερα. Φωτογραφία αναρτημένη στο διαδίκτυο 22/10/2013 Επιστροφή στο Piper για αναχώρηση. Κατά σειρά με γυρισμένες πλάτες: Τορτοπίδης, Δοκουμετζίδης, τρίτος εκτός μνήμης και Botka. Το προηγούμενο βράδυ μας φιλοξένησαν σε αίθουσες του τοπικού σχολείου με σμήνη κουνουπιών. Σε μια αίθουσα με δυο κρεβάτια έφεραν πρώτα κουνουπιέρα για το ένα. Ο γαλλοέλληνας συνάδελφος βιάστηκε να ορίσει: «Ευτυχώς το δικό μου κρεβάτι έχει κουνουπιέρα.» Η τοπική φροντίδα είχε περισσότερη λεπτότητα: έφεραν κουνουπιέρα και για το δεύτερο κρεβάτι χωρίς να το ζητήσει κανείς. Από το ποτάμι με τα πόδια για το χωριό: Δοκουμετζίδης και Botka.
ΟΙ ΔΡΟΜΟΙ ΤΟΥ ΔΟΥΛΕΜΠΟΡΙΟΥ, ΝΙΓΗΡΙΑ 1980 ΕΡΓΟ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΔΟΞΙΑΔΗ: ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ ΙΜΟ, ΝΙΓΗΡΙΑ 1980 Περιήγηση σε όλη την Πολιτεία Ιmo με κέντρο την Πρωτεύουσα Owerri, δέκα χρόνια μετά τον «εμφύλιο» που έμεινε στην παγκόσμια μνήμη με τις εικόνες των σκελετωμένων παιδιών της Μπιάφρα. Η έμφαση στον τουρισμό ήταν μια από τις πρώτες προσπάθειες ανάπτυξης της Μπιάφρα, που παλιότερα, στην περίοδο που άνθισε το δουλεμπόριο, αποτέλεσε ένα σημαντικό κέντρο του. Σημαντικό πληθυσμό στόχο προσέλκυσης τουριστών αποτέλεσαν (και εξακολουθούν να αποτελούν) οι Αφροαμερικανοί των ΗΠΑ. Για πολλούς, οι πρόγονοί τους προέρχονταν από τη Μπιάφρα. Σημαντικός τουριστικός πόρος για αυτό τον πληθυσμό είναι οι δρόμοι του δουλεμπορίου Το ταξίδι της δουλείας ξεκινούσε σε πιρόγες ή μικρές βάρκες στους ποταμούς ή παραπόταμους της ενδοχώρας και κατέληγε στο «σημείο χωρίς επιστροφή» point of no return, στο Port Harcourt ή άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης δούλων για να επιβιβαστούν στη συνέχεια στα πλοία προς το Νέο Κόσμο. Τορτοπίδης Αντώνης και Μπιαφρανοί συνεργάτες, δυτικά του Owerri, κοντά στον ποταμό Νίγηρα, Μπιάφρα, Νιγηρία 1980. Μπιάφρα, Owerri, Πρωτεύουσα της Πολιτείας Imo, Νιγηρία. Πηγή: http://www.google.gr/imgres? imgurl=http://users.erols.com/mwhite28/images/biafra2. gif&imgrefurl=http://users.erols.com/mwhite28/biafra.ht m&h=237&w=417&sz=8&tbnid=ooo7tfykhud7vm:&tbnh =90&tbnw=158&zoom=1&usg= gwvib7lbnaarngls8ah 3ZVF8h0o=&docid=VsZDjwadCGMcM&sa=X&ei=3nhnUoSmN8ST0QWu0YG4Dg&ve d=0cesq9qewaw 23/10/2013