Αποκατάσταση και Επανάρχηση κτιρίων ΔΙΑΛΕΞΗ ΒΛΑΒΕΣ
Βλάβες κτιρίων Οι βλάβες που παρατηρούνται και εντοπίζονται στα κτίρια από τοιχοποιία ποικίλουν όσον αφορά στη μορφή και την έκτασή τους και εξαρτώνται από διάφορους παράγοντες. Η λεπτομερή αποτύπωση των φερόντων στοιχείων, η αναζήτηση στοιχείων που αφορούν μετατροπές και επεμβάσεις αποτελούν τα βασικά στοιχεία για την ορθή τεκμηρίωση της παθολογίας του κτιρίου. Η γνώση των αιτιών που προκάλεσαν τις βλάβες αποτελεί σημαντική παράμετρο για την ορθή αντιμετώπισή τους με τις κατάλληλες ενδεχόμενες ενισχύσεις.
Διάκριση βλαβών: Υ. Α. οικ. 4212/B11/ΦΕΚ Β 2661/18.10.2013 Διακρίνουμε τις βλάβες που παρουσιάζονται στα διάφορα δομικά στοιχεία μιας κατασκευής από φέρουσα τοιχοποιία μετά από σεισμό, όσον αφορά τον χαρακτήρα και την έκτασή τους, όπως παρακάτω: 1. ΒΛΑΒΕΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ Ο χαρακτήρας και η έκτασή τους ΔΕΝ επηρεάζουν τη γενική ευστάθεια του κτιρίου. Στα κτίρια αυτά μπορεί να εμφανίζονται: 1. τοπικές ρωγμές σε πεσσούς, σε υπέρθυρα, στην περιοχή στήριξης της στέγης. ii. ελαφρές βλάβες, σύμφωνα με την ταξινόμηση των βλαβών που ακολουθεί, σε ποσοστό μικρότερο του 30% των φερόντων τοίχων ανά κατεύθυνση iii. βλάβες στους τοίχους πλήρωσης οι οποίες χαρακτηρίζονται: ελαφρές: όταν εμφανίζονται ρηγματώσεις σε επιχρίσματα και ειδικότερα στις γραμμές επαφής τοιχοποιίας και φέροντα οργανισμού για την αποκατάσταση των οποίων απαιτείται τοπική επισκευή. σοβαρές: όταν εμφανίζονται έντονες διαμπερείς ρωγμές, διαγώνιες ή χιαστί. βαριές: όταν εμφανίζεται θλιπτοδιατμητική θραύση, έντονες διαμπερείς δισδιαγώνιες ρηγματώσεις, πλήρης αποσύνθεση τοιχοποιίας, σπάσιμο τούβλων, απόκλιση από την κατακόρυφο.
2. ΒΛΑΒΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΕΝΟΣ ΚΤΙΡΙΟΥ Είναι οι γενικευμένες βλάβες στον Φέροντα Οργανισμό του κτιρίου των οποίων ο χαρακτήρας και η έκταση τους επηρεάζουν τη γενική ευστάθεια του κτιρίου. Στα κτίρια αυτά μπορεί να εμφανίζονται: i. ελαφρές βλάβες, σύμφωνα με την ταξινόμηση των βλαβών που ακολουθεί, σε ποσοστό μεγαλύτερο του 30% των φερόντων τοίχων ανά κατεύθυνση. ii. δισδιαγώνιες ανοιχτές ρωγμές σε σημαντικούς τοίχους ή πεσσούς (ή σε μεγάλο ποσοστό τους) iii. θλιπτικές θραύσεις στις εδράσεις τοίχων ή σε πεσσούς iv. εκτεταμένη αποκόλληση εγκάρσιων φερόντων τοίχων. Β. ΤΥΠΙΚΟΙ ΒΑΘΜΟΙ ΒΛΑΒΗΣ
Αιτίες Βλαβών Τα αίτια που προξενούν τις βλάβες στα κτίρια οφείλονται σε παράγοντες που σχετίζονται με την ίδια την κατασκευή και τα χαρακτηριστικά της καθώς και σε εξωτερικούς παράγοντες. Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα την εμφάνιση των βλαβών στα κτήρια σχετίζονται με τα χαρακτηριστικά του κτιρίου και είναι οι ακόλουθες. α) Μορφολογία του κτιρίου (ύπαρξη μεγάλων ανοιγμάτων σε γωνίες κτισμάτων) β) Ελλιπείς σχεδιασμός των δομικών στοιχείων και τρόπος σύνδεσης τους (ανεπαρκείς διαστάσεις δομικών στοιχείων με μικρές διατομές τοίχων, θεμελίων και ξύλινων στοιχείων, απουσία απαραίτητων συνδέσμων. γ) Χρήση υλικών κακής ποιότητας (σαθροί λίθοι, χαμηλής αντοχής πλίνθους, ύπαρξη μεγάλου ποσοστού διαλυτών αλάτων, κονιάματα δόμησης μικρής αντοχής) ή χρησιμοποίηση υλικών με αρκετά διαφορετικά φυσικοχημικά και μηχανικά χαρακτηριστικά.
δ) Μεγάλες τροποποιήσεις και αλλοιώσεις του αρχικού δομικού συστήματος στη διάρκεια ζωής των κατασκευών (νέες χρήσεις, προσθήκες, υπερφορτίσεις κ.α.) Οι εξωτερικοί παράγοντες που προκαλούν βλάβες στα κτίρια είναι οι τυχηματικές δράσεις (σεισμοί, πυρκαγιές, πόλεμοι κ.α.) καθώς και οι περιβαλλοντικές δράσεις ( κλιματολογικοί και βιολογικοί παράγοντες), οι οποίες διαφέρουν ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες της κάθε περιοχής και επηρεάζουν βραχυπρόθεσμα ή μακροπρόθεσμα τα κτίσματα. Οι ποιο συνηθισμένες επιπτώσεις που αφορά στις περιβαλλοντικές επιδράσεις σχετίζονται με την ύπαρξη του νερού ή την εμφάνιση της υγρασίας σε τμήμα της κατασκευής, η οποία με την πάροδο του χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε διάβρωση της τοιχοποιίας και σε μεγάλες κρίσιμες παραμορφώσεις δομικών στοιχείων. Τα ποιο ευπαθή σημεία των κτιρίων είναι τα σημεία έδρασης των στεγών, υδρορροών ή τα σημεία επαφής με γειτονικά κτίσματα καθώς και τα τμήματα ξυλόπηκτων κατασκευών.
Οι διαδοχικοί κύκλοι ύγρανσης ξήρανσης της τοιχοποιίας σε συνδυασμός με τις θερμικές μεταβολές έχουν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία αλάτων μέσα στους πόρους των πορωδών υλικών και την αποσάθρωση μετά από αρκετούς κύκλους. Οι απότομες θερμοκρασιακές μεταβολές και ιδιαίτερα οι συνθήκες δημιουργίας πάγου οδηγούν στη διαστολή του εγκλωβισμένου νερού στο εσωτερικό των δομικών στοιχείων και στην δημιουργία μικρορηγμάτωσεων και διάβρωση κυρίως του κονιάματος. Η ανερχόμενη υγρασία του εδάφους σε περίπτωση ύπαρξης λεπτού τριχοειδούς στη μάζα του τοίχου και η υγροποίηση των υδρατμών στο εσωτερικό της τοιχοποιίας μπορούν να αποτελέσουν αιτία για αρνητικές επιπτώσεις στην αντοχή και την ανθεκτικότητα του κονιάματος.
ανερχόμενη υγρασία του εδάφους Κατερχόμενη υγρασία από τα δομικά στοιχεία του κτιρίου
μικρορηγμάτωσεων και διάβρωση του κονιάματος από ανερχόμενη υγρασία και απότομες μεταβολές τις θερμοκρασίας Η ανιούσα / ανερχόμενη υγρασία στα ισόγεια κτίρια είναι ένα πρόβλημα στεγανοποίησης που θεωρείται από τα πιο δυσεπίλυτα Ανιούσα ή ανερχόμενη υγρασία λέμε ότι έχουμε όταν το πορώδες δομικό στοιχείο ρουφάει σαν σφουγγάρι το νερό από χαμηλά και το ανεβάζει με τριχοειδή φαινόμενα αρκετά ψηλά,έως 1,2 1,3m
Οι βιολογικοί παράγοντες έχουν σαν αποτέλεσμα την εμφάνιση βλαβών στα κτίρια και είναι: Τα έντομα, οι μύκητες: καταστρέφουν τα ξύλινα στοιχεία του κτιρίου. Τα βρύα και οι λειχήνες: διαβρώνουν με τα οξέα και τις ρίζες τους. Το ριζικό σύστημα των φυτών που έρχεται σε επαφή με το κτίριο μπορούν να επηρεάσουν την αντοχή του Κυριότερες βλάβες που παρατηρούνται είναι: η διάβρωση του κονιάματος δόμησης, Η διάβρωση των λιθοσομάτων καθώς και παραμόρφωση των δομικών στοιχείων Στην περιοχή των θεμελίων ενδέχεται να υπάρξουν καθιζήσεις. Αποτέλεσμα, γήρανση των υλικών, και οξείδωση των μεταλλικών στοιχείων
Διαφορετικές καθιζήσεις της θεμελίωσης που έχουν σαν αποτέλεσμα την παραμόρφωση και τη ρηγματώση της ανωδομής. Αίτια έλλειψη σταθερού εδάφους θεμελίωσης Υπερφόρτιση του εδάφους λόγω μετατροπών του κτιρίου. Ανεπαρκή διατομή θεμελίων και βάθους και υποσκαφή των θεμελίων λόγω διαρροής του συστήματος αποχέτευσης.
Παραδείγματα βλαβών Έντονη παραμόρφωση από το βάρος της τοιχοποιίας. Εμφάνιση κατακόρυφης ρωγμής σε τεταρτοσφαιρικό ανώφλι εξαιτίας της σημειακής έδρασης δοκού που φέρει σημαντικό βάρος (φορτίο)
Τοπική κύρτωση ή φουσκωμα τοίχων που οφείλεται σε μεγάλες θλιπτικές δυνάμεις που δέχεται η τοιχοποιία σε συνδυασμό με την απώλεια συνοχής της κατά την έννοια του πάχους και λόγω της διάβρωσης του εσωτερικού της
Εκτεταμένες φθορές στην κατοικία Γεροντόπουλου από χρήση διαφορετικών υλικών
Η χρήση υλικών με διαφορετικά φυσικά και μηχανικά χαρακτηριστικά στην αρχική ή σε μεταγενέστερη φάση των κτιρίων οδηγεί σε αποκόλληση τμημάτων τοίχων και την μεταβολή της κατάστασή τους. Αποκόλληση επιχρισμάτων
Η αποκόλληση των επιχρισμάτων κι η διάβρωση της τοιχοποιίας είναι εμφανείς λόγω των δυσμενών καιρικών συνθηκών και της ανερχόμενης υγρασίας του εδάφους.
Φθορές σε ξυλόπηκτη τοιχοποιία Φθορές στην κατοικία του Λουντέμη
Ακόμα παρατηρούνται φθορές στα ευπαθή σημεία των ανωφλίων των ανοιγμάτων λόγω της έδρασες της στέγης αλλά και λόγω της διείσδυσης νερών της βροχής. Ακόμα έχουμε ανάπτυξη φυτών στις τοιχοποιίες με συνέπεια την αποσάθρωση του κονιάματος και την διάβρωση του τοίχου από το ριζικό σύστημα των φυτών.
Ανάπτυξη φυτών στις τοιχοποιίες
παρατηρούνται φθορές στα ευπαθή σημεία των ανωφλίων λόγω της έδρασες της στέγης και
Βλάβες σε κτίρια από σεισμό: εμφανίζονται στα κτίρια και εξαρτώνται από την ένταση και τη διεύθυνση του σεισμού σε συνδυασμό με τα χαρακτηριστικά της κατασκευής. Βλάβες στα ανώφλια από σεισμό Βλάβες από σεισμό, παρατηρούνται αποκολλήσεις τοίχων λόγω σεισμικών δράσεων
Για την εκτίμηση της απομένουσας φέρουσας ικανότητας μιας διεύθυνσης χρησιμοποιούνται απλουστευμένα κριτήρια που λαμβάνουν υπόψη: α) το βαθμό της βλάβης σε κάθε κατακόρυφο στοιχείο της διεύθυνσης β) την ηλικία του κτιρίου γ) το πλήθος των βλαβέντων στοιχείων (έκταση της βλάβης) Γ. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΤΗΣ ΑΠΩΛΕΙΑΣ ΤΗΣ ΦΕΡΟΥΣΑΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ Ορισμοί: Αποτίμηση: Η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας του κτιρίου. Αρχική Φέρουσα Ικανότητα: Η αρχική, πριν από το συμβάν, φέρουσα ικανότητα του κτιρίου (αντοχή, ακαμψία). Απομένουσα Φέρουσα Ικανότητα (φ): Η φέρουσα ικανότητα του κτιρίου μετά το συμβάν, ως ποσοστό της αρχικής φέρουσας ικανότητας. Απώλεια Φέρουσας Ικανότητας (α): Η διαφορά μεταξύ της αρχικής και της απομένουσας φέρουσας ικανότητας. Μεθοδολογία εκτίμησης της Απώλειας Φέρουσας Ικανότητας:
ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Απομένουσα Φέρουσα Ικανότητα Στοιχείου (φi) ως ποσοστό της αρχικής φέρουσας ικανότητας ΤΥΠΙΚΟΣ ΒΑΘΜΟΣ ΒΛΑΒΗΣ ΗΛΙΚΙΑ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ «Α» «Β» «Γ» «Δ» ΜΙΚΡΗ ΗΛΙΚΙΑ </ 50 ετών ΜΕΓΑΛΗ ΗΛΙΚΙΑ >/ 75 ετών 0,85 0,70 0,50 0,25 0,70 0,50 0,25 - Για την εκτίμηση της απομένουσας φέρουσας ικανότητας σε μια διεύθυνση πρέπει να ληφθούν υπόψη όλα τα μεμονωμένα δομικά στοιχεία, ο τυπικός βαθμός βλάβης και η απομένουσα φέρουσα ικανότητα του καθενός, να εκτιμηθεί η ένταση / έκταση των βλαβών των κατακόρυφων φερόντων στοιχείων της κατασκευής
Μερική κατάρρευση τοίχων του ορόφου εξαιτίας σεισμού και λόγω βάρους της στέγης. Βλάβες από σεισμό, παρατηρούνται αποκολλήσεις επιχρισμάτων και δημιουργία ρωγμών λόγω σεισμικών δράσεων και απουσία συνδετήριων στις κολόνες.
Βλάβες από σεισμό, λόγω σεισμικών δράσεων στις γωνίες των κτιρίων, λόγω ανεπαρκούς σύνδεσης μεταξύ τους και η απουσία οριζόντιου διαφράγματος στις στάθμες των πατωμάτων.
Βλάβες λόγω εμφάνισης πυρκαγιάς. Στα διατηρητέα κτίρια της Alpha Bank το 2012 μεγάλης εκτάσεως ζημιές λόγω του εμπρησμού του, με αποτέλεσμα να καταστραφούν ολοσχερώς το ισόγειο και ο Α όροφος, ενώ πολύ σοβαρή βλάβη υπέστησαν, από την αιθάλη και τα νερά της κατασβέσεως, οι υπόλοιποι όροφο Πανεπιστημίου 45 και Πεσμαζόγλου 12 14
Το κτίριο Νικολούδη ανήκει κατά το μεγαλύτερο ποσοστό του στην Alpha Bank, στεγάζει γραφεία και υπηρεσίες της Τραπέζης και αναπαλαιώθηκε και αποκαταστάθηκε στην αρχική του μορφή, κατά την περίοδο 1997 2001, με μελετητές τον αρχιτέκτονα Αλέξανδρο Καλλιγά και τον πολιτικό μηχανικό Βίκτωρα Αμπακούμκιν.
Υπουργική Απόφαση οικ. 5364/Δ/Β11/2015 ΦΕΚ 2774/Β/18 12 2015 Καθορισμός ελαχίστων υποχρεωτικών απαιτήσεων για τη σύνταξη μελετών αποκατάστασης κτιρίων από οπλισμένο σκυρόδεμα και φέρουσα τοιχοποιία, που έχουν υποστεί βλάβες από πυρκαγιά και την έκδοση των σχετικών αδειών επισκευής. ΑΡΘΡΟ 1: ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΚΤΙΡΙΩΝ ΑΝΑΛΟΓΑ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΙΡΡΟΗ ΤΩΝ ΒΛΑΒΩΝ Λαμβάνοντας υπόψη τις βλάβες που έχουν προκληθεί από την πυρκαγιά και την επιρροή τους στην γενική ευστάθεια του κτιρίου, τα κτίρια με βλάβες χαρακτηρίζονται όπως παρακάτω: 1. ΚΤΙΡΙΑ ΜΕ ΒΛΑΒΕΣ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ (ΤΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ) Ο χαρακτήρας και η έκταση των βλαβών στα κατακόρυφα στοιχεία δεν επηρεάζουν τη γενική ευστάθεια του κτιρίου. Στα κτίρια αυτά είναι δυνατόν να συνυπάρχουν και ελαφρές, σοβαρές ή βαριές βλάβες στους τοίχους πλήρωσης.
2. ΚΤΙΡΙΑ ΜΕ ΒΛΑΒΕΣ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ (ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ) Ο χαρακτήρας και η έκταση των βλαβών στα κατακόρυφα στοιχεία επηρεάζουν τη γενική ευστάθεια του κτιρίου. 3. ΓΕΝΙΚΗ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΒΛΑΒΩΝ Οι τυπικές βλάβες λόγω πυρκαγιάς μπορούν να συνοψισθούν στις ακόλουθες: Αποκολλήσεις και καταπτώσεις επιχρισμάτων και οροφοκονιαμάτων. Απομειώσεις διατομών των φερόντων στοιχείων λόγω απολεπίσεων, αποφλοιώσεων και αποκολλήσεων των εξωτερικών στοιβάδων. Αποσύνθεση της μάζας του σκυροδέματος ή του κονιάματος. Απολεπίσεις λίθων, πλίνθων. Αποκολλήσεις ράβδων οπλισμού. Λυγισμός ράβδων οπλισμού. Αισθητές παραμένουσες παραμορφώσεις, τόσο για τα οριζόντια στοιχεία (π.χ. βέλη πλακών και δοκών) όσο και για κατακόρυφα στοιχεία (αποκλίσεις στύλων και τοίχων). Λόγω των έντονων παραμορφώσεων σε συνδυασμό με την απομείωση των διατομών και των αντοχών των φερόντων στοιχείων, παρατηρούνται στα κτίρια που έχουν πληγεί από πυρκαγιά καμπτικές και διατμητικές βλάβες (ρωγμές) στα φέροντα στοιχεία. Έτσι συνήθως παρατηρούνται: Καμπτικές βλάβες σε πλάκες και δοκάρια. Διατμητικές βλάβες στις ενδιάμεσες στηρίξεις των δοκών. Καμπτικές Διατμητικές βλάβες στύλων. Διαμπερείς ρωγμές σε εξώστες. Βλάβες σε τοίχους πλήρωσης
4. ΔΙΑΚΡΙΣΗ ΒΛΑΒΩΝ Οι βλάβες που παρουσιάζονται μετά από πυρκαγιά στα δομικά στοιχεία ενός κτιρίου διακρίνονται ως προς τον χαρακτήρα τους, σε: ΕΛΑΦΡΕΣ ΒΛΑΒΕΣ: Σε κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα (π.χ. σκαρ. 1 και 2). σε στύλους εκτινάξεις επιχρισμάτων, απολεπίσεις/αποφλοιώσεις σκυροδέματος, εκτινάξεις σκυροδέματος, εκτεταμένες επιφανειακές μικρορηγματώσεις, όχι αισθητές παραμορφώσεις, όχι αποκολλήσεις οπλισμών, καπνιά και ροζ χρώμα σκυροδέματος
Σε κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία (π.χ. σκαρ. 3 και 4) τοπικές αποκολλήσεις επιχρισμάτων, μικρορηγματώσεις στις γωνίες των ανοιγμάτων, μεμονωμένες καμπτικές ή διατμημτικές ρωγμές σε πεσσούς.
ΣΟΒΑΡΕΣ ΒΛΑΒΕΣ: Σε κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα (π.χ. σκαρ. 5) σε στύλους εκτεταμένες εκτινάξεις και αποκολλήσεις επικαλύψεως σκυροδέματος, όχι αποκολλήσεις οπλισμών, λυγισμένες ράβδοι οπλισμού, γκρι ή ροζ χρώμα σκυροδέματος). σε πλάκες όχι αισθητά βέλη κάμψεως, ελαφρές ρωγμές, όχι αποκολλήσεις ράβδων οπλισμού, ράβδοι οπλισμού εκτεθειμένες, καπνιά και ροζ χρώμα σκυροδέματος. σε δοκούς όχι αισθητά βέλη κάμψεως, ελαφρές ρωγμές, όχι αποκολλήσεις ράβδων οπλισμού, ράβδοι οπλισμού εκτεθειμένες, καπνιά και ροζ χρώμα σκυροδέματος
Σε κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία (π.χ. σκαρ.6) εκτεταμένες αποκολλήσεις επιχρισμάτων και επιφανειακή αποσύνθεση του κονιάματος, έντονες κατακόρυφες ρωγμές στη στάθμη έδρασης της στέγης ή σε γωνίες, αποσύνδεση εγκάρσιων τοίχων ή έντονες ρωγμές στις γωνίες.
ΒΑΡΙΕΣ ΒΛΑΒΕΣ: Σε κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα (π.χ. σκαρ. 7) αισθητές παραμορφώσεις και ρηγματώσεις, εκτεταμένες αποκολλήσεις οπλισμών, όλες οι ράβδοι οπλισμού εκτεθειμένες, λυγισμός ράβδων οπλισμού, γκρι ή κιτρινωπό χρώμα σκυροδέματος, τοπική αποδιοργάνωση δομικού στοιχείου και θραύση όλα όσα αναφέρονται στις σοβαρές βλάβες και επιπλέον τοπική ή γενικότερη αποδιοργάνωση της τοιχοποιίας, κυρτώσεις τοίχων.
Βλάβες από βομβαρδισμό (πόλεμο) Άποψη της κατεστραμμένης πόλης. Από τα όμορφα κτήρια της Βαρσοβίας πολύ λίγα θα σωθούν από την μανία του πολέμου
Βλάβες λόγω καθιζήσεων
Βλάβες λόγω καθιζήσεων
Μορφές Επεμβάσεις Οι επεμβάσεις που παρατηρούνται στα κτίρια είναι ποικίλων μορφών (ήπιων ή βαριών) Η επισκευή και η ενίσχυση ενός κτιρίου αποτελεί πολύπλοκο ζήτημα, όπου χρειάζεται να ληφθούν υπόψη αρκετοί παράγοντες ανάλογα με το επιθυμητό ή απαιτούμενο βαθμό ασφαλείας της κατασκευής, καθώς και σύμφωνα με τον επιθυμητό ή απαιτούμενο βαθμό ασφαλείας της κατασκευής σύμφωνα με τα νέα δεδομένα μετά την επέμβαση και τη διατήρηση ή αλλαγή της χρήσης του κτιρίου. Η κάθε περίπτωση επέμβασης ενός κτιρίου είναι ξεχωριστεί και απαιτεί ορθολογιστική εκτίμηση της κατάλληλης τεχνικής ενίσχυσης, λαμβάνοντας υπόψη το κόστος, αλλά και την ιστορική, καλλιτεχνική, και πολιτιστική αξία της κατασκευής.
Είδη και τεχνικές επεμβάσεων Τα είδη των επεμβάσεων διακρίνονται σε: Επισκευές ( όταν πρόκειται για φθορές υλικών, βλάβες τοπικού χαρακτήρα) Ενισχύσεις ( για περιπτώσεις αστοχίας της κατασκευής) Σε ανακατασκευές (τμημάτων ή ολικές) Η επιλογή της τεχνικής επέμβασης σε ένα κτίριο εξαρτάται από το είδος της κατασκευής, την ανάγκη διατήρησης της μορφής, τυπολογίας και του φέροντος δομικού συστήματος,
Οι συνήθεις επεμβάσεις σε κτίρια από τοιχοποιία είναι: αρμολογήματα Οπλισμένο ή ινοπλισμένο επίχρισμα, Συρραφή ρωγμών Αποκολλημένων τοίχων Καθαίρεση και τοπική ανάκτηση της τοιχοποιίας Επισκευές; και κατασκευή διαζωμάτων Ενίσχυση τοιχοποιίας με μανδύες, ενέματα Εμποτισμοί Ενίσχυση οριζόντιων διαφραγμάτων Ενίσχυση τοιχοποιίας με σύνθετα υλικά, υφάσματα ή ελάσματα, ινοπλισμένα κονιάματα, και διεύρυνση της θεμελίωσης
ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ Υπουργική Απόφαση οικ. 5364/Δ/Β11/2015 ΦΕΚ 2774/Β/18 12 2015 ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΠΕΜΒΑΣΕΙΣ (ΆΡΘΡΟ 2) 1.1. Προσπάθεια εφαρμογής κατά το δυνατόν «ελαφρών» επεμβάσεων. 1.2. Εφαρμογή υλικών/τεχνικών που εύκολα εφαρμόζονται και εύκολα ελέγχονται ποιοτικά. 1.3. ιδιαίτερη προσοχή και προσεκτική αντιμετώπιση προβλημάτων υπεδάφους ή και θεμελίων (όπως καθιζήσεις, ολισθήσεις, ανησυχητική μορφολογία ρηγματώσεων ανωδομής κλπ) που θεωρούνται σοβαρά για την ασφάλεια του συνόλου του κτιρίου. 1.4. Συνιστάται η άρση της τρωτότητας που προκαλείται από κοντά υποστυλώματα, μέσω απλών κατασκευαστικών επεμβάσεων, χωρίς αλλοίωση του φέροντος οργανισμού. 1.5. Η επιλογή τύπου επέμβασης θα γίνεται και με βάση κριτήρια κόστους και χρόνου, διαθεσιμότητας των απαιτούμενων μέσων, δυνατότητα ποιοτικού ελέγχου, αρχιτεκτονικών ή άλλων αναγκών κ.λπ. 1.6. Η επιλογή του τύπου, της τεχνικής και της έκτασης της επέμβασης θα γίνεται και με βάση τη διαπιστωθείσα κατάσταση του κτιρίου.
2. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΣΠΟΥΔΑΙΟΤΗΤΑΣ (ΤΟΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ) Σε αυτή την περίπτωση οι βλάβες στο φέροντα οργανισμό του κτιρίου αποκαθίστανται με επεμβάσεις μόνο στα στοιχεία που έχουν υποστεί βλάβες, χωρίς επανυπολογισμό του φέροντος οργανισμού. Η μελέτη επισκευής περιλαμβάνει μόνο τις επεμβάσεις στα στοιχεία που έχουν υποστεί βλάβες. Εφόσον γίνονται επεμβάσεις με χρήση υλικών που προσφέρουν αύξηση της αντοχής ή/και πλαστιμότητας πραγματοποιείται τοπικός υπολογισμός, νια κτίρια από οπλισμένο σκυρόδεμα σύμφωνα με τα αναφερόμενα στον Κανονισμό Επεμβάσεων (ΚΑΝ.ΕΠΕ.) και νια κτίρια από φέρουσα τοιχοποιία σύμφωνα με τη μέθοδο των πεσσών ή των πεπερασμένων στοιχείων. 3. ΜΕΛΕΤΗ ΕΠΙΣΚΕΥΗΣ ΚΤΙΡΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΒΛΑΒΩΝ ΠΟΥ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΕΝ ΓΕΝΕΙ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΤΟΥ ΚΤΙΡΙΟΥ (ΓΕΝΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ) Σε αυτήν την περίπτωση απαιτείται επανυπολογισμός του φέροντος οργανισμού του κτιρίου. Η μελέτη επισκευής περιλαμβάνει επεμβάσεις σε βλαβέντα στοιχεία του κτιρίου, τις απόλυτα αναγκαίες επεμβάσεις σε μη βλαβέντα στοιχεία του φέροντος οργανισμού ή/και τα απολύτως αναγκαία νέα δομικά στοιχεία που απαιτούνται από την εντατική ή/και παραμορφωσιακή κατάσταση που δημιουργείται μετά την επισκευή των βλαβέντων στοιχείων εφόσον τούτο προκύψει από τους υπολογισμούς σύμφωνα με τα οριζόμενα στο νόμο.
Παραδείγματα επεμβάσεων σε κτίρια από τοιχοποιία Η ανιούσα / ανερχόμενη υγρασία αντιμετωπίζεται: 1. Ταινίες διακοπής ανιούσας υγρασίας Οι ταινίες διακοπής ανιούσας υγρασίας είναι στεγανοποιητικές ταινίες από ασφαλτόπανο ή κάποιο πολυμερές υλικό που μπαίνουν στη βάση των τοίχων για να εμποδίσουν την άνοδο με τριχοειδή τρόπο της ανιούσας υγρασίας 2. φράγματα ανιούσας υγρασίας στις βάσεις των τοίχων. Πρέπει πρώτα να βάλουμε μια σειρά από τούβλα και μετά να βάλουμε την ταινία. Οι ταινίες θα πρέπει να είναι άγριες από την πάνω και κάτω μεριά για να κολλάει η λάσπη, γιατί μπαίνουν πάντα ανάμεσα σε διπλό στρώμα λάσπης.
Με ενέματα : Δημιουργείται ένας οριζόντιος φραγμός μέσα στο σώμα της προσβεβλημένης τοιχοποιίας, στη βάση του τοίχου, με σκοπό να εμποδιστεί η ανύψωση της υγρασίας μέσω των τριχοειδών. Ανοίγουμε διατρήματα (οπές) διαμέτρου 30 mm στην τοιχοδομή, σε απόσταση 15 20 cm μεταξύ τους και υπό γωνία κλίσης 30ο ως 45ο. Το βάθος τους φτάνει μέχρι και 5 cm λιγότερο από το πάχος της τοιχοδομής. Ακολουθεί καλός καθαρισμός των διατρημάτων με πεπιεσμένο αέρα. Με τη χρήση κατάλληλης συσκευής ενέσεων, γίνεται Έγχυση του υλικού στις οπές.
Η πιο αποτελεσματική μέθοδος καταπολέμησης της ανερχόμενης υγρασίας είναι η ηλεκτρώσμωση. Η κατά το έτος 1994/95 αναπτυχθείσα μέθοδος μας λειτουργεί σύμφωνα με αυτή την αρχή και χαρακτηρίζεται από τον καθηγητή του Ινστιτούτου DKS της Δρέσδης κ. Schuffenhauer ως ηλεκτρώσμωση άνευ ηλεκτροδίων Η συσκευή ελέγχου της τεχνολογίας μας ή και τα όργανα χωρίζονται από το τείχος γαλβανικά. Με την τοποθέτηση μίας ιδίας ράβδου δυναμικού και την δημιουργία τάσης ύψους ±V πάνω σ αυτή, ανάλογα με το δυναμικό του κτιρίου. Σαν ετερώνυμο πόλο εκπέμπει η συσκευή ελέγχου μία διαμορφώμενη, ρυθμική και μικτή συχνότητα. Με την τροφοδότηση του τοιχώματος με αυτή την συχνότητα, δημιουργείται ένα ιδιαίτερο ηλεκτρικό κύκλωμα και ηλεκτρική ροή αντιστοίχως, γεγονός που επιφέρει μείωση του δυναμικού. Με την πτώση της γραμμής μηδενικού δυναμικού αλλάζει το πεδίο τάσης και τα ιόντα αναγκάζονται να αλλάξουν την κατεύθυνση της πορείας τους. Αυτά τα ιόντα οδεύονται τώρα ταχύτατα εκτός αυτού του πεδίου και συμπαρασύρουν μαζί τους άλατα και την περιβάλλουσα υδατόσφαιρα. Ότι εδώ ακολουθείται η οδός της μικρότερης αντίστασης, είναι μία φυσική προϋπόθεση. Έτσι αρχίζει μία διαγώνια πορεία προς τα κάτω, γεγονός που σημαίνει ταυτόχρονα ότι ένα μεγάλο μέρος της υγρασίας εξέρχεται από την επιφάνεια και εξατμίζεται. Αυτό γίνεται αντιληπτό με αύξηση των εξογκωμάτων και επαύξηση των κηλίδων υγρασίας. Τα συμπαρασυρόμενα άλατα εναποθέτονται εν μέρει στο επίχρισμα (σοβά), έτσι ώστε αυτό, γενομένης της αποστέγνωσης, να πρέπει να ανανεωθεί τουλάχιστον στις προσβληθείσες περιοχές http://www.drysolution.gr/dehumidification.html
καταπολέμησης της ανερχόμενης υγρασίας είναι η ηλεκτρώσμωση.
αποστράγγισης για την περιμετρική προστασία της θεμελίωσης και της υπόγειας τοιχοποιίας ενός κτιρίου. Αποτελείται από τον διάτρητο πλαστικό σωλήνα, το γεωύφασμα (συμβολίζεται με την διακεκομμένη γραμμή στο σχέδιο), την πλαστική αποστραγγιστική μεμβράνη και τα αδρανή υλικά επίχωσης της αποστραγγιστικής τάφρου.
Μόνωση τοίχων από υγρασία ανιούσα υγρασία σε τοιχοποιία Αντιμετωπίζεται με χημικό φράγμα υγρασίας με εισπίεση ρητινούχων υλικών. Ανοίγεις τρύπες στον τοίχο και πρεσάρεις. Διαφανή, ρητινούχα,εμποτιστικά, υδαταπωθητικά, επαλειφόμενα υλικά που μπορούν να μπουν με πινέλο,βούρτσα ή ψεκασμό. Δεν αλλοιώνουν την μορφολογία της επιφάνειας και μπορούν να στεγανοποιήσουν το πορώδες και πολύ μικρές ρωγμές. Η βάση τους είναι σιλοξανικές ή σιλανικές ρητίνες. Ελαστομερή, επαλειφόμενα χρώματα με παράλληλες στεγανοποιητικές ιδιότητες που μπορούν να σφραγίσουν ρωγμές έως 0.3 0.4mm Kαι τέλος διάφορες μαστίχες για τοπικές σφραγίσεις αρμών και μεγάλων ρωγμών! Τέτοιες μαστίχες είναι οι σιλικόνες, οι πολυουρεθανικές και οι MS Polymers.
Αρμολόγημα Αρμολόγημα λέγεται η εργασία αντικατάστασης του κονιάματος των αρμών σε τοιχοποιίες, σε μικρότερο βάθος από την επιφάνεια του τοίχου, με άλλο κονίαμα συνήθως ισχυρότερο. Το αρμολόγημα γίνεται σε παλαιές τοιχοποιίες και κυρίως σε περιπτώσεις που το κονίαμα των αρμών έχει υποστεί έντονη διάβρωση ή απαιτείται να αντικατασταθεί με νέο διαφορετικής σύνθεσης και υψηλότερης μηχανικής αντοχής. Το παλαιό κονίαμα καθαιρείται είτε με το χέρι, είτε μηχανικά με τη χρήση υδροβολής ακόμα και αμμοβολής. Καθοριστικός παράγοντας για την επιλογή της μεθόδου καθαίρεσης είναι και η παλαιότητα του κτίσματος και η πιθανή φθορά που μπορεί να προκληθεί στα λιθοσώματα. Η σύσταση του υλικού που θα χρησιμοποιηθεί, κυρίως σε ιστορικές κατασκευές, θα πρέπει να προϊόν μελέτης από μηχανικούς με ανάλογη εμπειρία, λαμβάνοντας υπόψη πληθώρα παραγόντων
Τσιμεντενέσεις Η αποκατάσταση των ρωγμών στις φέρουσες τοιχοποιίες και λιθοδομές πραγματοποιούνται με τσιμεντενέσεις. Η εφαρμογή των τσιμεντενέσεων είναι αντίστοιχη με αυτή των ρητινενέσεων, διαφέρουν τα υλικά τα οποία χρησιμοποιούνται. Για την σφράγιση των ρωγμών χρησιμοποιείται ισχυρή τσιμεντοκονία αντί εποξειδικής πάστας και αντί ακροφυσίων τεμάχια πλαστικού σωλήνα τα οποία προσαρμόζονται σε οπές που έχουν ανοιχτεί από πριν. Στη συνέχεια διοχετεύεται με πίεση 5 ατμοσφαιρών ρευστό ένεμα από νερό, τσιμέντο, ψιλή άμμο, γαλάκτωμα ρητίνης, όπως στην ρητινένεση από τα κάτω προς τα επάνω. Το υλικό πληρώσεως των ρωγμών (ένεμα) ποικίλει ανάλογα με το εύρος της ρωγμής (από 3 χιλιοστά έως 5 7 εκατοστά) και τον τρόπο δομήσεως της τοιχοποιίας. Προστίθενται κατά περίπτωση διάφορα πρόσμικτα όπως θηραϊκή γη, διάλυμα ασβέστου, επιβραδυντικό ή επιταχυντικό πήξεως, αντισυρικνωτικό κτλ.
Συρραφή ρωγμών (με οπλισμό) Στις μεγάλες ρωγμές εκτός από σφράγιση με ένεμα γίνεται και συρραφή. Γίνεται, δηλαδή, αγκύρωση ανά 30εκ. Ράβδων οπλισμού εντός υγιεινών λιθοσωμάτων εκατέρωθεν της ρωγμής που στη συνέχεια ενώνονται μεταξύ τους με ηλεκτροσυγκόλληση διασφαλίζοντας έτσι τη μεταξύ τους συνεργασία. Η σφράγιση των οπών γίνεται με εποξειδική ρητίνη. Για τη συρραφή ρωγμών με έντονη αποσάθρωση της λιθοδομής αφαιρούνται διαδοχικά λίθοι εκατέρωθεν της ρωγμής κι εκτραχύνεται αυλάκι πλάτους 15εκ.. Μετά τον καθαρισμό από την σκόνη και την ύγρανση τοποθετούνται 2Φ12 ή 2Φ14 κατά μήκος των ρωγμών και 2Φ6 σε κάθε εγκάρσιο αυλάκι. Τέλος γεμίζονται τα αυλάκια με σκυρόδεμα υψηλής αντοχής.
Αποκολλημένων τοίχων με ελκυστήρες και λιθοσυρραφή Εφαρμόζεται όταν υπάρχει ρωγμή αποκόλλησης ή μερική κατάρρευση στη θέση ένωσης γωνιακών ή εσωτερικών τοίχων, κάθετων μεταξύ τους. Διακρίνονται κυρίως δύο περιπτώσεις αποκατάστασης των αποκολλημένων τοίχων, η λιθοσυρραφή και η προσθήκη ελκυστήρων. Με τη λιθοσυρραφή ανακτάται και εν μέρει αυξάνεται τοπικά η αντοχή του τοίχου στην ανακατασκευαζόμενη περιοχή
Ενίσχυση τοιχοποιιών με μανδύες Κατασκευή μανδύα οπλισμένου σκυροδέματος: Εφαρμόζεται σε περίπτωση εκτεταμένων ζημιών στους τοίχους όπου κρίνεται καθολική επέμβαση επισκευής ενίσχυσής τους. Διακρίνονται σε μονόπλευρους και αμφίπλευρους μανδύες και σε ισχυρά και ελαφρά οπλισμένους. Γενικώς οι αμφίπλευροι κρίνονται ως καλύτεροι λόγω της συμμετρικής διατομής που δημιουργούν. Οι μονόπλευροι μανδύες συνήθως εφαρμόζονται όταν υπάρχουν περιορισμοί ή πρακτικές δυσκολίες όπως π.χ. έλλειψη δυνατότητας εκτέλεσης εργασιών στους εσωτερικούς χώρους ή διατήρηση των εξωτερικών όψεων της τοιχοποιίας για αρχιτεκτονικούς αισθητικούς λόγους.
Γενικώς, με τους μανδύες επαυξάνονται σημαντικά η θλιπτική, εφελκυστική και διατμητική αντοχής της τοιχοποιίας. Όταν οι μανδύες εκτείνονται σε όλη την κατασκευή, προσδίδεται σε μεγάλο βαθμό σχετική μονολιθικότητα της κατασκευής γεγονός που βελτιώνει τη σεισμική της συμπεριφορά. Τα μειονεκτήματα αυτής της τεχνικής είναι οι εκτεταμένες εργασίες υψηλού κόστους, η αλλοίωση των όψεων της τοιχοποιίας, και η συγκέντρωση υγρασίας πίσω από την τοιχοποιία.
Τοπικές επισκευές σκυροδέματος Το οπλισμένο σκυρόδεμα όταν εκτίθεται σε εξωτερικούς παράγοντες όπως ατμοσφαιρική ρύπανση, υγρασία, νερό, κοντινή απόσταση από την θάλασσα κλπ προσβάλλεται από αυτούς. Η προσβολή αυτή εισχωρεί στους πόρους του σκυροδέματος και δημιουργεί διάφορα φαινόμενα όπως η ενανθράκωση που με την σειρά της προσβάλει τον σιδηροπλισμό. Έτσι είναι συχνό φαινόμενο να παρουσιάζονται βλάβες όπως η οξείδωση του σιδηροπλισμού, η αποτίναξη και αποφλοίωση του σκυροδέματος σε υποστυλώματα, δοκούς, πλάκες κλπ
Προσθήκη μεταλλικού σκελετού σε κτίρια Έγινε προσθήκη μεταλλικού σκελετού στο εσωτερικό μύλου για τη στήριξη του ξύλινου πατώματος. Διακρίνονται οι μεταλλικές κολώνες διατομής Ι για τη στήριξη του νέου πατώματος
Ενίσχυση κτιρίων με οπλισμένο σκυρόδεμα Κλίμακα από οπλισμένο σκυρόδεμα, προσθήκη από τούβλο και πλάκα από οπλισμένο σκυρόδεμα Σε πολλές περιπτώσεις λόγω της παλαιότητας των κτιρίων είναι απαραίτητη η ενίσχυση του φέροντος οργανισμού με οπλισμένο σκυρόδεμα ή η αντικατάσταση κάποιων τμημάτων, όπως οι ξύλινοι εξώστες. Επίσης, συχνά παρατηρείται προσθήκη σενάζ στη στέγη και στα ανοίγματα, αντικατάσταση των πέτρινων τόξων των παραθύρων με μαρμάρινα, καθώς και μεταλλικά φουρούσια, για επιπλέον στήριξη στους ήδη υπάρχοντες εξώστες. Οι επεμβάσεις αυτές είναι από τις συνηθέστερες και τις περισσότερες φορές προκαλούν ήπιες αλλοιώσεις όταν διατηρούν τις βασικές αναλογίες και τεχνικές δόμησης. Προσθήκη όγκου από οπλισμένο σκυρόδεμα
παρατηρείται προσθήκη σενάζ στα ανοίγματα
Ευχαριστώ