ΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΔΗΜΟΣΙΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ: ΣΤΕΛΕΧΟΣ ΜΗΧΑΝΟΓΡΑΦΗΜΕΝΟΥ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟΥ - ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟΥ ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: Ελένη Ν. Τσώτσου Γ εξάμηνο Β 2014

1 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ 1.1. ΈΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Εταιρεία είναι η οποιαδήποτε ένωση προσώπων Φυσικών ή Νομικών προς επίτευξη κάποιου κοινού σκοπού. Συνεπώς η εταιρία δεν έχει πάντα κερδοσκοπικό χαρακτήρα, αλλά μπορεί να είναι θρησκευτικού, πολιτικού, φιλανθρωπικού ή άλλου σκοπού. Στην εταιρεία συμμετέχουν δύο ή περισσότεροι συμβαλλόμενοι. Με την ίδρυση μιας εταιρίας γίνεται ο συνδυασμός των πόρων των συμβαλλόμενων έτσι ώστε να επιτευχθεί ο σκοπός της, κάτι που το καθένα από τα συμβαλλόμενα μέρη δεν θα μπορούσε ή θα απαιτούσε δυσανάλογα μεγάλο κόπο για να το πραγματοποιήσει μόνο του. Σύμφωνα με τον Αστικό Κώδικα (ΑΚ), εταιρεία είναι η αμφοτεροβαρής σύμβαση με την οποία δύο ή περισσότερα πρόσωπα αναλαμβάνουν μεταξύ τους την υποχρέωση να επιδιώξουν ένα κοινό σκοπό, καταβάλλοντας ίσες, αν δεν έχει οριστεί διαφορετικά, προς το μέγεθος εισφορές. 1.2. ΟΙ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ ΤΟΥ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ Ονομάζονται έτσι διότι προβλέπονται και ρυθμίζονται από το ελληνικό εμπορικό δίκαιο. Διακρίνονται σε: 1. Προσωπικές όπου επικρατεί η προσωπικότητα των εταιριών 2. Κεφαλαιουχικές που κυριαρχούν οι εισφορές τους. Αρχές Εμπορικών Εταιρειών 1 η ΑΡΧΗ Κάθε εμπορική εταιρεία είναι νόμιμο πρόσωπο και κατά συνέπεια έχει περιουσία, επωνυμία, όργανα διοίκησης, έδρα. 2 η ΑΡΧΗ Σε όλες τις εμπορικές εταιρείες ισχύει «η αρχή της σταθερότητας του κεφαλαίου». Σύμφωνα με την αρχή αυτή το κεφάλαιο σε κάθε μείωση ή αύξηση πρέπει να γίνει μετά από τροποποίηση του καταστατικού ακολουθώντας τους κανόνες δημοσίευσης. Κατηγορίες Εταιρειών Υπάρχουν διάφορων ειδών εταιρείες αναλόγως της σύμβασης που έχουν υπογράψει τα συμβαλλόμενα μέρη, όπως: Αστική Εταιρεία Αφανής Εταιρεία Ομόρρυθμη Εταιρεία (Ο.Ε.) Ετερόρρυθμη Εταιρεία (Ε.Ε.) ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 2

Εταιρεία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) Ανώνυμη Εταιρεία (Α.Ε.) Συνεταιρισμός Κοινωνία Αστικού Δικαίου 1.3. ΝΟΜΙΚΟ ΠΡΟΣΩΠΟ ΤΗΣ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ Νομικό πρόσωπο χαρακτηρίζεται μια ένωση φυσικών προσώπων ή ομάδα περιουσίας που έχει αυτοτελώς ικανότητα Δικαίου, είναι δηλαδή υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Το Δίκαιο ως πρόσωπα θεωρεί και ενώσεις φυσικών προσώπων ή περιουσίας για την θεραπεία κοινωνικών αναγκών. Έτσι το "νομικό πρόσωπο" (που πράγματι δεν υπάρχει τέτοιο στη φύση) αναγνωρίζεται «κατά πλάσμα δικαίου» ως υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων. Η αναγνώριση αυτή σε ένωση προσώπων νομικής προσωπικότητας ανεξάρτητης από τα φυσικά πρόσωπα - μέλη της είναι δημιούργημα των τελευταίων αιώνων και αποσκοπεί κυρίως στη διευκόλυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Έτσι ένα νομικό πρόσωπο μπορεί να αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις χωρίς να δεσμεύονται από αυτά τα μέλη του, να πράττει δηλαδή "ιδίω ονόματι". Το νομικό πρόσωπο δεσμεύεται από τις πράξεις των οργάνων του και αποκτά δικαιώματα και υποχρεώσεις με απόφασή τους. Στα νομικά πρόσωπα κρίσιμες είναι οι εξουσίες διαχείρισης (εσωτερικές σχέσεις) και εκπροσώπησης (σχέσεις με τρίτους). Το ποιο όργανο τις έχει, καθορίζεται από το νόμο και από το καταστατικό του νομικού προσώπου. Το καταστατικό εξειδικεύει στο πλαίσιο του νόμου ποιο όργανο και με ποιο τρόπο χρειάζεται να αποφασίσει, προκειμένου το νομικό πρόσωπο να αναλάβει ένα δικαίωμα ή μια υποχρέωση. Τα νομικά πρόσωπα ως επί του σκοπού που ιδρύονται και επιδιώκουν χαρακτηρίζονται σε: i. Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου (ΝΠΔΔ): Χαρακτηρίζονται εκείνα των οποίων ο σκοπός αφορά την εξυπηρέτηση και την επιτέλεση κάποιας κρατικής λειτουργίας ή υπηρεσίας. Πρότυπο Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου είναι (κατά λειτουργία) η ίδια η Πολιτεία (το Κράτος). Άλλα χαρακτηριστικά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου είναι οι Οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης (δήμοι και νομαρχίες) η Εκκλησία της Ελλάδος κλπ. ii. Νομικά πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου (ΝΠΙΔ): Χαρακτηρίζονται εκείνα που ιδρύονται από ιδιώτες και συνεπώς ακολουθούν τους κανόνες του ιδιωτικού δικαίου. Συνήθως τα ΝΠΔΔ ιδρύονται από το κράτος με ιδιαίτερους κανόνες που αναλαμβάνουν δικαιώματα και υποχρεώσεις ανεξάρτητα από αυτό με βάση τους όρους του νόμου, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι όλα τα νομικά πρόσωπα που ανήκουν στο κράτος είναι απαραίτητα και δημοσίου δικαίου. Αντίθετα τα ΝΠΙΔ τα ιδρύουν ιδιώτες και ρυθμίζονται από το ιδιωτικό Δίκαιο. Κύρια Νομικά Πρόσωπα Ιδιωτικού Δικαίου στο ελληνικό Δίκαιο είναι τα εξής: Σωματεία (Σύλλογοι): Για τη σύσταση ενός Σωματείου απαιτούνται 20 τουλάχιστον πρόσωπα τα οποία πρέπει να υπογράψουν και η πράξη του καταστατικού να κατατεθεί στο πρωτοδικείο. Η σχετική απόφαση καταγράφεται στο βιβλίο Σωματείων Πρωτοδικείου. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 3

Το καταστατικό πρέπει να περιλαμβάνει: i. Το σκοπό, την επωνυμία και την έδρα του ii. Τους πόρους του iii. Τα όργανα διοίκησης, όπως και τον τρόπο της δικαστικής και εξώδικης εκπροσώπησης του σωματείου iv. Τους όρους εισόδου, δικαιώματα υποχρεώσεις v. Τους όρους που συγκαλείται, συνεδριάζει και αποφασίζει η συνέλευση των μελών vi. Τις προϋποθέσεις τροποποίησης του καταστατικού vii. Τους όρους διάλυσης του σωματείου Το σωματείο διαλύεται: Α) με απόφαση της συνέλευσης των μελών, με απαρτία του ½ του αριθμού των μελών και πλειοψηφία των ¾ των παρόντων. Β) αυτοδίκαια αν τα μέλη μειωθούν σε 10 ή αν πέρασε ο χρόνος για τον οποίο συστάθηκε το Σωματείο. Γ) με δικαστική απόφαση αν το Σωματείο επιδιώκει σκοπό διάφορο από τον καθοριζόμενο του καταστατικού, αν εκπληρώθηκε ο σκοπός του Σωματείου. Τη διάλυση του Σωματείου ακολουθεί το στάδιο της εκκαθάρισης, σκοπός της οποίας είναι η ρευστοποίηση του ενεργητικού ή η εξόφληση των υποχρεώσεων. Ιδρύματα: Είναι το σύνολο περιουσίας η οποία είναι ταγμένη προς εξυπηρέτηση ορισμένου σκοπού. Για τη σύσταση Ιδρύματος απαιτούνται συστατική ιδρυτική πράξη και προεδρικό διάταγμα, το οποίο εγκρίνει τη σύσταση του Ιδρύματος. Η ιδρυτική πράξη καθορίζει: Α)το σκοπό του Β) την περιουσία την οποία διαθέτει. Γ) τον οργανισμό λειτουργίας του Ιδρύματος Η σύσταση του ιδρύματος γίνεται με δήλωση του ιδρυτή ενώπιον συμβολαιογράφου είτε με διαθήκη. Από την έκδοση του Προεδρικού Διατάγματος το ίδρυμα αποκτάει νομική προσωπικότητα. Το ίδρυμα διαλύεται και παύει να υπάρχει αυτοδίκαια στις περιπτώσεις που ορίζει η ιδρυματική πράξη, όταν ο σκοπός εκπληρωθεί ή αν παρέκλινε του σκοπού. Την διάλυση ακολουθεί η εκκαθάριση όπως και στο σωματείο. Εταιρείες (θα αναλυθούν εκτενώς παρακάτω) Συνεταιρισμοί: Είναι μια αυτόνομη ένωση προσώπων που συγκροτείται εθελοντικά για την αντιμετώπιση των κοινών οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών αναγκών και επιδιώξεών τους, διαμέσου μιας συνιδιόκτητης και δημοκρατικά διοικούμενης επιχείρησης. Οι συνεταιρισμοί αποτελούν ιστορικά τον κύριο κορμό κοινωνικής οικονομίας στην Ελλάδα. Λειτουργούν κυρίως ως επιχειρήσεις, με την έννοια ότι παράγουν και διαθέτουν στην αγορά προϊόντα ή υπηρεσίες. Μερικοί από αυτούς είναι μόνο Προμηθευτικοί. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 4

1.4. ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Η λογιστική των εταιριών, όπως και η λογιστική οποιασδήποτε επιχειρήσεως, αποβλέπει σε πρώτο στάδιο στην καταγραφή νομικών και οικονομικών γεγονότων. Εφόσον τα γεγονότα αυτά είναι συνδεδεμένα με το είδος της οικονομικής δραστηριότητας την οποία ασκεί η εταιρία, η λογιστική της δεν διαφέρει από τη λογιστική οποιασδήποτε άλλης επιχείρησης, δε διαφέρει από τη λογιστική ατομικών επιχειρήσεων. Οι λόγοι για τους οποίους εξετάζεται χωριστά η λογιστική των εμπορικών εταιριών, είναι ότι αυτή διαφέρει από τη λογιστική άλλων επιχειρήσεων όταν πρόκειται για γεγονότα που οφείλονται στη νομική μορφή της επιχείρησης και που δεν απαντώνται στις ατομικές επιχειρήσεις. Είναι χαρακτηριστικό ότι η εταιρική λογιστική θεωρείται ως ο κατ εξοχή κλάδος της λογιστικής, που θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί ως άλγεβρα του δικαίου ακριβώς γιατί οι εγγραφές της αναφέρονται διαρκώς στις διατάξεις του γενικού ή του ειδικού για τις εταιρίες δικαίου, αλλά και στις ιδιαίτερες συμφωνίες που περιλαμβάνονται στα καταστατικά. Από αυτό απορρέει το γεγονός, ότι στη λογιστική των εταιριών υπάρχει σε μεγάλη έκταση απεικόνιση νομικών γεγονότων και γι αυτό γίνεται τόσο συχνή αναφορά στους κανόνες δικαίου. Τα βασικά γεγονότα που απαντούν σε όλες τις μορφές των εταιριών και αποτελούν το αντικείμενο του κλάδου αυτού της λογιστικής είναι: 1. Η σύσταση των εταιριών 2. Οι πράξεις μεταξύ εταίρων και εταιρίας 3. Η διάθεση των αποτελεσμάτων χρήσεως 4. Οι μεταβολές του εταιρικού κεφαλαίου 5. Η διάλυση και εκκαθάριση των εταιριών. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 5

2 Ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΜΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ 2.1. ΈΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ Ο.Ε. Η Ομόρρυθμη εταιρία ανήκει στις προσωπικές εταιρίες και διαφέρει από την ατομική όσον αφορά την ιδιοκτησία. Είναι ένωση δύο ή περισσότερων φυσικών προσώπων με σκοπό την από κοινού εμπορία με εμπορική επωνυμία και τα οποία ευθύνονται εξολοκλήρου, προσωπικά, απεριόριστα και αλληλέγγυα για τις υποχρεώσεις της εταιρίας. Ομόρρυθμος εταιρία είναι η προσωπική εταιρία με νομική προσωπικότητα, για τις υποχρεώσεις της οποίας ευθύνονται όλοι οι εταίροι άμεσα, απεριόριστα και σε ολόκληρο. Τα χαρακτηριστικά στοιχεία της Ο.Ε. με βάση τον ορισμό είναι: Η εταιρική σύμβαση Η από κοινού εμπορία, Η εταιρική επωνυμία και Η προσωπική ευθύνη. Με τη σύμβαση της εταιρίας δύο ή περισσότερα πρόσωπα επιδιώκουν κοινό σκοπό και ιδίως οικονομικό. Η σύμβαση αυτή συντάσσεται εγγράφως και αποτελεί το καταστατικό ορίζεται η έδρα καθώς και οι εισφορές οποιασδήποτε μορφής. Η Ο.Ε. είναι εμπορική εταιρία και ασκεί εμπορικές πράξεις. Εξάλλου ο Εμπορικός Νόμος με το άρθρο 19 ορίζει «ο νόμος γνωρίζει 3 είδη εμπορικών εταιριών: Την ομόρρυθμη Την ετερόρρυθμη και Την ανώνυμη» Επίσης ορίζεται ότι αν η εταιρία επιδιώκει οικονομικό σκοπό, αποκτά νομική προσωπικότητα, εφόσον τηρηθούν οι όροι της δημοσιότητας. Ένα από τα κυριότερα χαρακτηριστικά στοιχεία της Ο.Ε. είναι η εταιρική επωνυμία. Η επωνυμία αποτελείται από τα ονόματα των εταίρων και μόνο, χωρίς διακριτικό τίτλο. Είναι δυνατόν αντί όλων των ονομάτων να υπάρχει ένα όνομα και η σύντμηση «και ΣΙΑ». Σύμφωνα με το άρθρο 22 του εμπορικού νόμου ένα άλλο χαρακτηριστικό γνώρισμα της Ο.Ε. είναι η προσωπική ευθύνη όλων των εταίρων απέναντι σε τρίτους από τη διαχείριση ή την αντιπροσώπευση της εταιρίας. Εξάλλου είναι γνωστό ότι η Ο.Ε. απολαμβάνει μεγάλης εμπιστοσύνης και αναγνώρισης, αφού οι εταίροι ευθύνονται με την προσωπική τους περιουσία. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 6

2.2. ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Ο.Ε. Η συστατική πράξη συντάσσεται εγγράφως και αποτελεί το καταστατικό ώστε σύμφωνα με το άρθρο 42 του Εμπορικού Νόμου να δημοσιευθεί στο αρμόδιο πρωτοδικείο. Καταστατικό: Ιδιωτικό ή δημόσιο έγγραφο. Δημόσιο Έγγραφο: Το καταστατικό, του οποίου η σύνταξη γίνεται και υπογράφεται από συμβολαιογράφο. Επίσης υπογράφεται από συμβολαιογράφο το καταστατικό, το οποίο στη σύμβαση του περιλαμβάνει ακίνητα. Το έγγραφο αυτό λέγεται Αποδεικτικό και όχι συστατικό, αφού ακόμα και αν δεν έχει συνταχθεί έγγραφο, οι εταίροι στις μεταξύ τους σχέσεις μπορούν να αποδείξουν την ύπαρξη της Ο.Ε. με μάρτυρες, εφόσον υπάρχει αρχή εγγραφής απόδειξης, αλλιώς μόνο με όρκο και ομολογία, ενώ οι τρίτοι μπορούν να επικαλεστούν πάντοτε μάρτυρες. ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΕΡΙΧΟΜΕΝΕΣ ΣΤΟ ΚΑΤΑΣΤΑΤΙΚΟ Ονοματεπώνυμο εταίρων. Ιδιότητα εταίρων. Διαμονή εταίρων. Εμπορική επωνυμία εταιρίας (όπως εμφανίζεται στις εμπορικές συναλλαγές) Εταίροι που διορίστηκαν να διευθύνουν, να διοικούν και να υπογράφουν στο όνομα της εταιρίας. Κεφάλαιο που καταβλήθηκε καθώς και τη μερίδα κάθε εταίρου. Χρόνος διάρκειας της εταιρίας (έναρξη λήξη). Σκοπός αντικείμενο δραστηριότητας της εταιρίας που πρέπει να ορίζεται επακριβώς. Έδρα εταιρίας Άσκηση διοίκησης η οποία μπορεί να ανατεθεί σε ένα ή περισσότερα πρόσωπα Εισφορές εταίρων. Οι εισφορές εκτός από χρήματα μπορεί να είναι διάφορα στοιχεία του ενεργητικού, ολόκληρη επιχείρηση καθώς και προσωπική εργασία. Οι εταίροι υποχρεούνται να καταβάλλουν ίσες εισφορές εκτός αν έχει συμφωνηθεί κάτι άλλο. Διανομή κερδών ή ζημιών. Μπορούν να διαφέρουν ανάλογα με την εισφορά κεφαλαίου. Όροι τροποποίησης που τυχόν θα γίνουν και θα αφορούν τους εταίρους, τις εισφορές ή οποιοδήποτε άλλο όρο που πρέπει να ορίζει την απαιτούμενη πλειοψηφία καθώς και το γεγονός ότι πρέπει να δημοσιεύονται. Λόγοι λύσης της εταιρίας. Όροι εκκαθάρισης και εκκαθαριστής της εταιρίας. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 7

2.3. ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΙΣ ΊΔΡΥΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΗ Ο.Ε. Έδρα εταιρίας: η έδρα της εταιρίας αναφέρεται στο μισθωτήριο συμβόλαιο, το οποίο κατατίθεται προς θεώρηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του ακινήτου. Το μισθωτήριο αυτό στη συνέχεια υποβάλλεται στο Επιμελητήριο καθώς και στους Ασφαλιστικούς φορείς. Σύνταξη καταστατικού: Το καταστατικό όταν είναι ιδιωτικό, συντάσσεται από οποιονδήποτε, εκτός και αν είναι μεγαλύτερο από ένα ποσό που ορίζει ο νόμος και άρα απαιτείται, η σύνταξή του από δικηγόρο. Επίσης στην περίπτωση που εισφέρεται ακίνητο η σύνταξη του πρέπει να γίνει από συμβολαιογράφο. Στη συνέχεια απαιτείται η πληρωμή του φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίου ο οποίος υπολογίζεται με συντελεστή 1% επί του κεφαλαίου. Η πληρωμή γίνεται στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και αποδεικνύεται με σχετικό τριπλότυπο πληρωμής καθώς και με τη θεώρησή του. Στη συνέχεια μεταβιβάζεται στο Επιμελητήριο για προεγγραφή και αμέσως μετά στο πρωτοδικείο για δημοσίευση μαζί με τα τέλη δικαιώματος 0,5% επί του κεφαλαίου στο ταμείο συντάξεων των Νομικών και 1% επί του κεφαλαίου στο Ταμείο Πρόνοιας δικηγόρων. Όταν είναι υποχρεωτική η παράσταση δικηγόρου ( Κεφάλαιο πάνω από 2.220 ) καταβάλλεται 1% στο Ταμείο δικηγόρων και για ποσά πάνω από 14.673 καταβάλλεται 0,50%. Μετά τη θεώρηση του καταστατικού (Αριθμό Πρωτοκόλλου και Υπογραφή από τη Γραμματεία του Πρωτοδικείου) αντίγραφό του κατατίθεται στη Δ.Ο.Υ. μαζί με τη δήλωση έναρξης άσκησης επιτηδευματία ώστε να χορηγηθεί Α.Φ. Μ. Σύμφωνα με το άρθρο 42 Ε.Ν., το καταστατικό δημοσιεύεται στο Πρωτοδικείο κάθε νομού, στον οποίο η Ο.Ε. διαθέτει υποκατάστημα. Ο Ν.1089/1980 περί εμπορικών και βιομηχανικών Επιμελητηρίων υποχρεώνει όλες τις οικονομικές μονάδες στην αναγγελία έναρξης των εργασιών τους εντός 2 μηνών, όπως και κάθε μεταβολή. Η αναγγελία περιέχει το όνομα, επώνυμο, όνομα πατρός, έτος και τόπος γέννησης, διεύθυνσης κατοικίας των εταιριών καθώς και τη διεύθυνση της έδρας της οικονομικής μονάδας. Περιέχει επίσης την εμπορική επωνυμία, το διακριτικό τίτλο, την έδρα και τη διεύθυνση, τη χρονολογία έναρξης και τον κλάδο καθώς και το κεφάλαιο της εταιρίας. Με τον ίδιο νόμο οι γραμματείες των Πρωτοδικείων και οι νομαρχίες είναι υποχρεωμένες να μη δέχονται την καταχώρηση στα βιβλία εταιριών και να μη θεωρούν τα συμφωνητικά αν αυτά δεν έχουν εγκριθεί από το Επιμελητήριο. Ο επιτηδευματίας της Γ κατηγορίας τηρεί λογιστικά βιβλία κατά τη διπλογραφική μέθοδο με οποιοδήποτε λογιστικό σύστημα (Π.Δ. 186/92) και εφαρμόζει υποχρεωτικά το γενικό λογιστικό σχέδιο (ΓΛΣ) (Π.Δ. 1123/1986) Άσκηση 1 Ιδρύεται Ο.Ε. από τους Ανδρέου και Γεωργίου. Το εταιρικό κεφάλαιο ανέρχεται σε 90.000 και καταβάλλεται ισόποσα από τους δύο εταίρους. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. Άσκηση 2 Ο Παπαγεωργίου και ο Νικολαΐδης ιδρύουν Ο.Ε. με κεφάλαιο 80.000 το οποίο καταβάλλεται κατά 60 % από τον Παπαγεωργίου και κατά 40% από το Νικολαΐδη. Ο Παπαγεωργίου αναλαμβάνει να εισφέρει το κεφάλαιό του σε μετρητά, ενώ ο Νικολαΐδης ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 8

εισφέρει ακίνητο αξίας ίση με το ύψος του κεφαλαίου του. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. Άσκηση 3 Συνιστάται Ο.Ε. από τους Λουκάκη και Πετρίδη εταιρικού κεφαλαίου 270.000. το ποσοστό συμμετοχής στο κεφάλαιο ανέρχεται σε 70% για τον Λουκάκη και σε 30% για τον Πετρίδη. Ο Λουκάκης καταβάλλει το κεφάλαιό του σε μετρητά ενώ ο Πετρίδης εισφέρει εμπορεύματα αξίας 50.000, έπιπλα αξίας 30.000 και γραμμάτια είσπραξης 50.000. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. Άσκηση 4 Ο Στράτου και ο Γιαννίδης ιδρύουν Ο.Ε. κεφαλαίου 350.000. ο Στράτου εισφέρει το 40% του κεφαλαίου σε μετρητά ενώ ο Γιαννίδης για το υπόλοιπο 60% εισφέρει εμπορεύματα αξίας 100.000, έπιπλα αξίας 100.000 και απαιτήσεις κατά πελατών του 15.000 για τις οποίες υπολογίζεται έκπτωση 5.000 για πιθανές απώλειες. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. Άσκηση 5 Ιδρύεται Ο.Ε. με κεφάλαιο 420.000 μεταξύ των Γεωργίου, Βασιλείου και Δεληγιάννη. Τα ποσοστά συμμετοχής στο κεφάλαιο είναι 30%, 30% και 40% αντίστοιχα. Ο Γεωργίου και ο Βασιλείου εισφέρουν το κεφάλαιό τους σε μετρητά ενώ ο Δεληγιάννης εισφέρει τα στοιχεία της επιχείρησής του όπως παρουσιάζονται στον ακόλουθο ισολογισμό. Ισολογισμός Επιχείρησης Δεληγιάννη σε Έπιπλα 50.000 Κεφάλαιο 177.000 Εμπορεύματα 50.000 Δάνειο από ΕΤΕ 1.000 Γραμ/τια Εισπρακτέα 60.000 Προμηθευτές 10.000 Ταμείο 28.000 Σύνολο Ενεργητικού 188.000 Σύνολο Παθητικού 188.000 Τα παραπάνω περιουσιακά στοιχεί αποτιμήθηκαν ως εξής: έπιπλα 80.000, εμπορεύματα 40.000, γραμμάτια εισπρακτέα 30.000 και προμηθευτές 10.000. Επιπλέον αναγνωρίζεται Φήμη Πελατεία 1.000. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. Άσκηση 6 Ο Αντωνίου, ο Δημητρίου και ο Ζαχαριάδης ιδρύουν την Ο.Ε. «Χίος» με εταιρικό κεφάλαιο 180.000. Ο Αντωνίου αναλαμβάνει να καλύψει τα 1000.000, ο Δημητρίου τα 80.000, ενώ ο Ζαχαριάδης παρέχει την προσωπική του εργασία. Τα ποσοστά συμμετοχής στα κέρδη είναι 30%, 50% και 20% αντίστοιχα. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 9

2.4. ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΩΝ Κάθε εταίρος έχει δικαίωμα να πληροφορείται αυτοπροσώπως για την πορεία των εταιρικών υποθέσεων, να εξετάζει τα βιβλία και τα έγγραφα, καθώς και να καταρτίζει περίληψη της περιουσιακής κατάστασης της εταιρίας. Η εταιρία έχει δικαίωμα να μην πληροφορήσει εκπρόσωπο εταίρου ακόμη και με πληρεξούσιο, για να προστατέψει τα συμφέροντά της. Το δικαίωμα ελέγχου δεν μπορεί να περιοριστεί μόνο σε ορισμένα βιβλία ή έγγραφα. Η διάταξη αυτή προστατεύει αυτούς που βρίσκονται εκτός διοίκησης αφού ο εταίρος που δε είναι διαχειριστής χρειάζεται πληροφορίες για την περιουσιακή κατάσταση και την ευθύνη της εταιρίας λόγω του ότι ευθύνεται προσωπικά για την περιουσία του. Ο διαχειριστής δεν έχει να αμειφθεί, εκτός και αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία. Η επιχειρηματική αμοιβή, η οποία έχει θεσπιστεί με φορολογικές διατάξεις, είναι ένα θεωρητικό πλασματικό ποσό που θεωρείται ότι παίρνουν οι 3 ομόρρυθμοι εταίροι με τα μεγαλύτερα ποσοστά συμμετοχής ως αντάλλαγμα της προσωπικής τους εργασίας. Ο εταίρος έχει δικαίωμα να παραιτηθεί από τη διαχείριση που του έχει ανατεθεί μέσω του καταστατικού, μόνο για σπουδαίο λόγο. Σε περίπτωση όμως που έγινε συμφωνία ότι αποκλείεται παραίτηση για οποιοδήποτε λόγο, τότε αυτή είναι άκυρη. Επίσης η παραίτηση πρέπει να δικαιολογείται, διαφορετικά για τη χωρίς σπουδαίο λόγο παραίτηση, σε περίπτωση ζημιάς οι υπόλοιποι εταίροι μπορούν να ζητήσουν ευθύνες από το διαχειριστή. Η διαχείριση που έχει ανατεθεί με το καταστατικό σε έναν ή περισσότερους εταίρους μπορεί να ανακληθεί μόνο για σπουδαίο λόγο. Σπουδαίος λόγος θεωρείται ιδίως η βαριά παράβαση καθηκόντων ή η ανικανότητα για τακτική διαχείριση. Η ανάκληση γίνεται με ομόφωνη απόφαση όλων των λοιπών εταίρων, εκτός αν υπάρχει αντίθετη συμφωνία. Σε περίπτωση εταιρίας με διάρκεια μικρότερης από ένα έτος ο λογαριασμός κλείνει και τα κέρδη μοιράζονται στο τέλος κάθε έτους, εφόσον δεν προκύπτει κάτι άλλο από την εταιρική σύμβαση. Ο διαχειριστής δεν έχει δικαίωμα παρακράτησης κερδών αφού η διανομή δεν αποτελεί διαχειριστική πράξη αλλά πρόκειται για περιουσία κάθε εταίρου. Οι εισφορές των εταίρων, καθώς και καθετί που αποκτάται για την εταιρία από τη διαχείρισή της, ανήκουν σε όλους τους εταίρους κατά το λόγο της εταιρικής μερίδας του καθενός. Οι απολήψεις των εταίρων πρέπει να αναφέρονται στο καταστατικό, το δικαίωμα όμως αυτό δεν είναι αμοιβή ούτε δάνειο της εταιρίας προς αυτούς αλλά προκαταβολή κερδών, με αποτέλεσμα η εταιρία σε περίπτωση ζημιάς να απαιτεί από τους εταίρους να επιστραφούν οι απολήψεις. Οι απαιτήσεις μεταξύ των εταίρων από την εταιρική σύμβαση δε μεταβιβάζονται. Έτσι εταιρικά δικαιώματα δε μεταβιβάζονται ακόμη και αν συμφωνούν όλοι οι εταίροι. Η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων ανήκει σε όλους μαζί τους εταίρους, εκτός και αν συμφωνήθηκε διαφορετικά, δηλαδή ορίστηκε διαχειριστής ή αν συμφωνήθηκε διαφορετικά, δηλαδή ορίστηκε διαχειριστής ή αν συγκεκριμένες πράξεις έχουν ανατεθεί σε εταίρους, οι οποίες πρέπει να αναφέρονται στο καταστατικό. Διαφορετικά για κάθε πράξη χρειάζεται η συναίνεση όλων των εταιριών. Αν στο καταστατικό αναφέρεται ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, σε περίπτωση αμφιβολίας η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το συνολικό αριθμό των εταίρων. Οι εισφορές των εταίρων μπορεί να είναι χρήματα ή άλλα αντικείμενα και αν δεν έχει συμφωνηθεί κάτι άλλο, τότε οι εισφορές είναι ίσες. Η εισφορά μπορεί να είναι και σε εργασία καθώς και σε κάθε άλλη παροχή. Οι εταίροι δεν έχουν υποχρέωση να αυξήσουν τις ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 10

εισφορές τους ούτε και να συμπληρώσουν ποσά, αν η καθαρή θέση τους μειώθηκε εξαιτίας των ζημιών της οικονομικής μονάδας, εκτός και αν συμφωνήθηκε και αναφέρεται στο καταστατικό. Οι εταίροι έχουν υποχρέωση να επιδιώκουν ένα κοινό σκοπό και δεν έχουν τη δυνατότητα να ενεργούν για δικό τους ή ξένο λογαριασμό πράξεις αντίθετες με τα συμφέροντα της εταιρίας. Οι υποχρεώσεις που δημιουργήθηκαν απέναντι σε τρίτους από τη λειτουργία της επιχείρησης βαρύνουν όλους τους εταίρους ανάλογα με τη μερίδα συμμετοχής του καθένα. Οι εταίροι δεν μπορούν να αποκλείσουν από τα κέρδη κάποιον εταίρο ή αν απαλλάξουν κάποιον από τις ζημιές και αν υπάρχει συμφωνία η οποία αναφέρει ότι ο εταίρος που εισφέρει μόνο εργασία είναι δυνατόν να μη συμμετέχει στις ζημίες. Αν υπάρχει σπουδαίος λόγος για να καταγγελθεί η εταιρία, π.χ. παράβαση των υποχρεώσεων του εταίρου, το δικαστήριο μπορεί, μετά από αίτηση όλων των υπολοίπων εταίρων, να αποκλείσει από την εταιρία τον υπαίτιο. Μέχρις ότου επιδοτηθεί η τελεσίδικη απόφαση, η εταιρία συνεχίζει μεταξύ των υπολοίπων εταιριών. Άσκηση 7 Ο Ευσταθίου και ο Συμεών, εταίροι της Ο.Ε. «ΕΥΣΤΑΘΙΟΥ ΣΥΜΕΩΝ», δανείστηκαν από την εταιρία 30.000 και 20.000 αντίστοιχα, ενώ ο Αθανασιάδης, επίσης ομόρρυθμος εταίρος, δάνεισε στην εταιρία 80.000. Λαμβάνοντας υπόψη ότι ο Ευσταθίου και ο Συμεών εξόφλησαν το δάνειο τους, να γίνουν οι σχετικές εγγραφές. Άσκηση 8 Η Ο.Ε. «ΑΝΤΩΝΙΟΥ &ΣΙΑ» λαμβάνει δάνειο στις 1/10/03 από τον εταίρο Παπασωτηρίου ύψους 9.000. έχει συμφωνηθεί οι τόκοι να καταβάλλονται στο τέλος κάθε μήνα (μηνιαίοι τόκοι 70,00 ), ενώ το κεφάλαιο θα εξοφληθεί μετά το πέρας ενός έτους. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές του μήνα Οκτωβρίου. Άσκηση 9 Ο Ζήσης και ο Σωτηρίου, εταίροι της Ο.Ε. «ΣΩΤΗΡΙΟΥ & ΣΙΑ», αποφασίζουν να προβούν σ αύξηση του κεφαλαίου καταβάλλοντας ο καθένας 10.000 σε μετρητά. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές κάλυψης και καταβολής του κεφαλαίου. Άσκηση 10 Στην Ο.Ε. «ΕΡΜΗΣ» συμμετέχουν οι εταίροι Καρράς και Πετρομελίδης με κεφάλαιο 100.000 έκαστος. Στην εταιρία θα εισέλθει και ο Λαζαρίδης εισφέροντας 90.000 και κατέχοντας μερίδιο ίσο με το 25% του εταιρικού κεφαλαίου. Λαμβάνοντας3 υπόψη ότι η Φήμη και Πελατεία θα κατανεμηθεί στους Καρρά και Πετρομελίδη σύμφωνα με το ποσοστό συμμετοχής τους στο κεφάλαιο, να καταρτιστούν οι σχετικές εγγραφές. Άσκηση 11 Η Ο.Ε. «ΖΑΧΑΡΙΟΥ» έχει κεφάλαιο 30.000 και εμφανίζει αδιανέμητα κέρδη ύψους 3.000, τα οποία και επιθυμεί να κεφαλαιοποιήσει. Στην εταιρία μετέχουν ο Ζαχαρίου και ο Δελής με ποσοστά συμμετοχής στο κεφάλαιο 70% και 30% και ποσοστά συμμετοχής στα αποτελέσματα 60% και 40% αντίστοιχα. Ζητείται να γίνουν οι σχετικές εγγραφές. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 11

Άσκηση 12 Ο Ιωαννίδης και ο Γκίουλης, εταίροι της Ο.Ε. «ΙΩΑΝΝΙΔΗ &ΣΙΑ», αποφασίζουν να κεφαλαιοποιήσουν αποθεματικό ύψους 2.500. Λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δύο εταίροι μετέχουν στα κέρδη με ποσοστό 50%, ζητείται να καταρτιστούν οι εγγραφές αύξησης του κεφαλαίου. Άσκηση 13 Η Ο.Ε. των Αδάμ και Τσακιρέλη απορροφά την Ο.Ε. των Καρακασίδη και Γκίουρδα, ο ισολογισμός της οποίας έχει ως εξής: Ισολογισμός Ο.Ε. Καρακασίδη και Γκίουρδα Έπιπλα 5.000 Κεφάλαιο 6.000 Εμπορεύματα 3.000 Αποθεματικά 2.000 Ταμείο 2.000 Προμηθευτές 2.000 Σύνολο Ενεργητικού 10.000 Σύνολο Παθητικού 10.000 Η Φήμη και Πελατεία της Ο.Ε. των Καρακασίδη και Γκίουρδα αποτιμάται σε 3.000 ενώ τα έξοδα που πραγματοποιήθηκαν για τις εργασίες αύξησης του κεφαλαίου ανέρχονται σε 500. Ζητείται να γίνουν οι σχετικές εγγραφές στα βιβλία των Αδάμ και Τσακιρέλη αρχικά και στη συνέχεια στα βιβλία των Καρακασίδη και Γκίουρδα. Άσκηση 14 Η Ο.Ε. των Χατζηγιάννη και Μανωλάκη είχε αγοράσει εμπορεύματα από τον προμηθευτή Σακελλαρίου αξίας 5.500 με πίστωση. Στη συνέχεια συμφωνείται να εισχωρήσει ο Σακελλαρίου στην Ο.Ε. κεφαλαιοποιώντας υποχρέωση της επιχείρησης προς αυτόν ύψους 3.000. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές αύξησης του κεφαλαίου. Άσκηση 15 Η Ο.Ε. «ΚΑΤΣΑΝΤΩΝΗΣ &ΣΙΑ» στην οποία μετέχουν ο Κατσανώνης, ο Πολίτης και ο Αναστασιάδης παρουσιάζει τον ακόλουθο ισολογισμό. Ισολογισμός Ο.Ε. «ΗΔΙΣΤΟΝ» Έπιπλα 3.000 Κεφάλαιο 12.000 Εμπορεύματα 5.000 Αποθεματικά 3.000 Γρ/τια Εισπρακτέα 4.000 Αποτελέσματα προς 3.000 διάθεση Ταμείο 6.000 Σύνολο Ενεργητικού 18.000 Σύνολο Παθητικού 18.000 Οι 3 εταίροι συμμετέχουν στο κεφάλαιο και στα αποτελέσματα κατά ίσα ποσοστά. Ο εταίρος Αναστασιάδης αποφασίζει να αποχωρήσει από την εταιρία και συμφωνείται να του καταβληθεί η αξία της εταιρικής του μερίδας καθώς το ποσό των κερδών που του αναλογεί. Ζητείται να καταρτιστούν οι σχετικές ημερολογιακές εγγραφές. Άσκηση 16 Οι εταίροι Αθανασιάδης, Ζαχαρίου και Οικονόμου της Ο.Ε. «ΖΑΧΑΡΙΟΥ» αποφασίζουν να προβούν σε μείωση του εταιρικού κεφαλαίου για την απόσβεση ζημίας ύψους 1.500. Οι ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 12

εταίροι μετέχουν στο κεφάλαιο και στα αποτελέσματα κατά ίσα ποσοστά. Ζητείται να καταρτιστούν οι εγγραφές μείωσης του κεφαλαίου. Άσκηση 17 Οι Ζανής και Παπουτσής, εταίροι της Ο.Ε. «ΠΑΠΟΥΤΣΗΣ & ΣΙΑ», αποφασίζουν να μειώσουν το κεφάλαιο κατά 3.000. Η συμμετοχή του κάθε εταίρου στο κεφάλαιο ανέρχεται στο 50%. Ζητείται να καταρτιστούν οι σχετικές εγγραφές. 2.5. Η ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΤΗΣ ΕΤΑΙΡΙΑΣ Η διαχείριση των εταιρικών υποθέσεων μπορεί να ανατεθεί σε όλους τους εταίρους, έτσι για κάθε πράξη χρειάζεται η σύμφωνη γνώμη όλων των εταίρων. Αν στο καταστατικό αναφέρεται ότι οι αποφάσεις λαμβάνονται κατά πλειοψηφία, σε περίπτωση αμφιβολίας η πλειοψηφία υπολογίζεται με βάση το συνολικό αριθμό των εταίρων. Αν όμως η διαχείριση ανατέθηκε σε μερικούς μόνο εταίρους ή και σε έναν, αυτό σημαίνει ότι οι υπόλοιποι εταίροι έχουν αποκλειστεί από τη διαχείριση. Αν η διαχείριση έχει ανατεθεί σε περισσότερους διαχειριστές, για τις αποφάσεις χρειάζεται η συναίνεση όλων των διαχειριστών. Σε περίπτωση που ο καθένας διαχειριστής ενεργεί μόνος, αν ένας από αυτούς δε συμφωνεί με πράξη που θα εκτελεστεί στη συνέχεια, μπορεί να εναντιωθεί στην ενέργεια αυτή της πράξης πριν εκτελεστεί αυτή. Η διαχείριση που έχει ανατεθεί με καταστατικό σε έναν ή σε μερικούς από τους εταίρους μπορεί να ανακληθεί μόνο για σπουδαίο λόγο, ο όρος αυτός είναι άκυρος. Ως σπουδαίος λόγος θα μπορούσε να είναι η παράβαση καθηκόντων ή η ανικανότητα για τακτική διαχείριση. Η ανάκληση γίνεται με ομόφωνη απόφαση όλων των λοιπών εταίρων, εκτός και αν αναφέρεται κάτι άλλο στο καταστατικό. Ο εταίρος έχει δικαίωμα να παραιτηθεί από τη διαχείριση που του έχει ανατεθεί με το καταστατικό μόνο για σπουδαίο λόγο. Η συμφωνία που αποκλείει την παραίτηση για σπουδαίο λόγο είναι άκυρη. Όποιος παραιτείται χωρίς σπουδαίο λόγο ευθύνεται για τη ζημία της εταιρίας από αυτή την ενέργειά του. 2.6. ΔΙΑΝΟΜΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Σε περίπτωση εταιρίας με διάρκεια μικρότερη από ένα έτος ο λογαριασμός «Αποτελέσματα προς διάθεση» κλείνει και τα κέρδη μοιράζονται στο τέλος κάθε έτους, εκτός και αν δεν αναφέρεται κάτι άλλο στο καταστατικό. Η κατανομή των κερδών και ζημιών της χρήσεως μπορεί να γίνει κατά διαφόρους τρόπους, αρκεί να αναφέρονται στο καταστατικό. Έτσι μπορεί να οριστεί ότι η διανομή γίνεται με τα ποσοστά αναλογίας κεφαλαίου, με ποσοστά διαφορετικά του κεφαλαίου. Επίσης επιτρέπεται η συμμετοχή να είναι διαφορετική στα κέρδη και διαφορετική στις ζημιές. Αν όμως δεν αναφέρονται ποσοστά διανομής, τότε οι εταίροι μετέχουν στα κέρδη και στις ζημιές κατά ίσα μέρη, ανεξάρτητα από την εισφορά τους. Τέλος αν η αναλογία του καθενός ορίστηκε μόνο ως προς τα κέρδη ή μόνο ως προς τις ζημιές, σε περίπτωση αμφιβολίας αυτή ισχύει και για τα δύο. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 13

Οι εταίροι μπορούν να ορίσουν στο καταστατικό ότι ένα μέρος των ετήσιων κερδών δε θα διανέμεται, αλλά θα παρακρατείται για δημιουργία αποθεματικών για κάλυψη ενδεχόμενων ζημιών ή για ανανέωση του εξοπλισμού της εταιρίας ή για αύξηση του κεφαλαίου. Θα πρέπει να τύχουν ιδιαίτερης προσοχής τα ποσά που παρακρατούνται ως αποθεματικά, όταν τα ποσοστά εισφοράς κεφαλαίου και διανομής είναι διαφορετικά. Τα αποθεματικά επειδή προέρχονται από ποσά κερδών, θα διανέμονται σύμφωνα με τα ποσοστά συμμετοχής στα αποτελέσματα. Η συμφωνία με την οποία κάποιος εταίρος αποκλείεται από τα κέρδη ή απαλλάσσεται από τις ζημίες, είναι άκυρη. Η συμφωνία όμως με την οποία ο εταίρος που συνεισφέρει μόνο την εργασία του δε θα συμμετέχει στις ζημίες είναι ισχυρή. Άσκηση 18 Η Ο.Ε. των Οικονόμου και Νικολαΐδη εμφανίζει κέρδη ύψους 300.000 πλέον λογιστικές διαφορές 20.000. Οι δυο εταίροι συμμετέχουν κατά ίσα ποσοστά στα αποτελέσματα. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές διανομής των κερδών. 2.7. ΛΥΣΗ ΕΤΑΙΡΙΑΣ Η εταιρία έχει συσταθεί για ορισμένο χρόνο λύεται μόλις περάσει αυτός ο χρόνος. Είναι όμως δυνατόν, αν υπάρχει σπουδαίος λόγος, να λυθεί με καταγγελία πριν περάσει αυτός ο χρόνος. Εταιρία που έχει αόριστη διάρκεια λύνεται οποτεδήποτε με καταγγελία οποιουδήποτε εταίρου. Αν ο σπουδαίος λόγος για τον οποίο καταγγέλθηκε η εταιρία, συνίσταται στο ότι κάποιος από τους εταίρους έχει παραβεί τις εταιρικές υποχρεώσεις του, ο εταίρος αυτός ενέχεται για τη ζημία που προκάλεσε η λύση της εταιρίας στους λοιπούς εταίρους. Η εταιρία λύνεται, αν ο σκοπός της πραγματοποιήθηκε η έγινε ανέφικτος. Η εταιρία λύνεται με το θάνατο ενός από τους εταίρους. Μπορεί όμως να συμφωνηθεί ότι η εταιρία θα συνεχιστεί είτε μεταξύ των λοιπών εταίρων, είτε μεταξύ αυτών και των κληρονόμων εκείνου που πέθανε. Η ανηλικότητα των κληρονόμων δεν παραβλέπεται το κύρος της συμφωνίας. Τέλος, η εταιρία λύνεται με την κήρυξη σε πτώχευση ενός από τους εταίρους, εκτός και αν συμφωνήθηκε ότι στην περίπτωση αυτή η εταιρία θα συνεχίσει τη λειτουργία της μεταξύ των άλλων εταίρων. 2.8. ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ Η εταιρία μετά τη λύση της εξακολουθεί να λειτουργεί εφόσον το απαιτούν οι ανάγκες και ο σκοπός τη εκκαθάρισης. Από τη λύση της εταιρίας παύει η εξουσία των διαχειριστών εταίρων, εκτός και αν από το καταστατικό ορίζεται διαχειριστής ως εκκαθαριστής. Η εκκαθάριση μπορεί να γίνει από όλους τους εταίρους ή από εκκαθαριστή ο οποίος έχει διοριστεί ομόφωνα με απόφαση των εταίρων. Κατά την εκκαθάριση πρώτα εξοφλούνται οι οφειλές των εταιριών απέναντι σε τρίτους, όπως σε πιστωτές, προμηθευτές, τράπεζες, δημόσιο, καθώς και οι οφειλές που υπάρχουν μεταξύ των εταίρων. Με την ικανοποίηση των παραπάνω επιστρέφονται οι εισφορές. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 14

Αν η εισφορά δε συνίσταται σε χρήμα, καταβάλλεται η αξία του αντικειμένου της κατά το χρόνο της πραγματοποίησής της. Σε περίπτωση όμως που η εισφορά συνίσταται στη χρήση ορισμένων πραγμάτων, τα πράγματα αυτά αποδίδονται αυτούσια. Αν η εισφορά συνιστάται σε εργασία ή σε χρήση πράγματος, δεν αποδίδεται ως εισφορά, με όποιο ποσό και αν έχει εκτιμηθεί. Για την εξόφληση των οφειλών και την απόδοση των εισφορών η εταιρική περιουσία μετατρέπεται σε χρήμα όπως προβλέπουν οι διατάξεις πώλησης κοινού πράγματος. Μετά την εξόφληση των οφειλών προς τους τρίτους και προς τους εταίρους, αποδίδονται οι εισφορές και τα υπόλοιπα διανέμονται στους εταίρους κατά το ποσοστό που έχει ο καθένας στα κέρδη. Αν τα στοιχεία του ενεργητικού δεν αρκούν για την εξόφληση των οφειλών και την απόδοση των εισφορών για ότι λείπει υπεύθυνοι προς απόδοση είναι οι εταίροι κατά το λόγο της συμμετοχής τους στις ζημίες. Αν ένας από τους εταίρους δεν είναι σε θέση να καλύψει αυτό που του αναλογεί, το έλλειμμα το καλύπτουν κατά την ίδια αναλογία οι λοιποί εταίροι. Άσκηση 19 Η Ο.Ε. των Μαυρουδάκη και Παυλίδη λύεται και εμφανίζει τον ακόλουθο ισολογισμό: Ισολογισμός Ο.Ε. Μαυρουδάκη και Παυλίδη Έπιπλα 50.000 Κεφάλαιο 200.000 Εμπορεύματα 80.000 - Ζημίες Χρήσεως -100.000 Πελάτες 30.000 Καθαρή θέση 100.000 Ταμείο 30.000 Προμηθευτές 45.000 Γραμ. Πληρωτέα 45.000 Σύνολο Ενεργητικού 190.000 Σύνολο Παθητικού 190.000 Κατά τη ρευστοποίηση των στοιχείων του Ενεργητικού τα έπιπλα και τα εμπορεύματα εκποιήθηκαν έναντι 45.000 και 60.000 αντίστοιχα, ενώ από τους πελάτες εισπράχθηκαν τα 25.000 και το υπόλοιπα θεωρείται ανεπίδεκτο είσπραξης. Οι υποχρεώσεις της επιχείρησης ικανοποιούνται στο ακέραιο. Η εκκαθάριση έγινε από τον εκκαθαριστή Κοκκινίδη με προμήθεια 600 (παρακράτηση φόρου 20%) λαμβάνοντας υπόψη ότι οι δύο εταίροι μετέχουν στο κεφάλαιο και στα αποτελέσματα με ποσοστό 50%. Ζητείται να γίνουν οι σχετικές εγγραφές. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 15

3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ Ετερόρρυθμη εταιρία είναι η εταιρία στην οποία ένας τουλάχιστον εταίρος είναι ομόρρυθμος και ένας τουλάχιστον εταίρος ευθύνεται άμεσα για τις εταιρικές υποχρεώσεις αλλά μόνο μέχρι την αξία της οφειλόμενης εισφοράς του ή του τυχόν μεγαλύτερου ποσού που ορίζεται στην εταιρική σύμβαση (ετερόρρυθμος εταίρος). 3.1 ΈΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ Ε.Ε. Η ετερόρρυθμη εταιρία ανήκει στις προσωπικές εταιρίες. Οι εταίροι της διακρίνονται στους ομόρρυθμους εταίρους, οι οποίοι έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις που έχουν και στην Ο.Ε., και στους ετερόρρυθμους εταίρους, οι οποίοι ευθύνονται περιορισμένα μέχρι του ποσού της εισφοράς τους. Η ετερόρρυθμη εταιρία κατά μετοχές ρυθμίζεται από το άρθρο 38 του Ε. Ν. καθώς και από το άρθρο 50α του Νόμου 3190/16.4.55 π.δ. 409/1986.Οι εταίροι διακρίνονται σε ομόρρυθμους και σε ετερόρρυθμους, με τη διαφορά ότι το κεφάλαιο που έχουν εισφέρει οι ετερόρρυθμοι εταίροι διαιρείται σε μετοχές. Η ετερόρρυθμη εταιρία έχει τα ίδια βασικά χαρακτηριστικά με την ομόρρυθμη. Συγκεκριμένα, το άρθρο 19 του Ε. Ν. αναγνωρίζει ότι η ετερόρρυθμη εταιρία είναι εμπορική εταιρία, ασκεί εμπορικές πράξεις, έχει νομική προσωπικότητα και, εφόσον τηρηθούν οι εμπορικές πράξεις, έχει νομική προσωπικότητα και, εφόσον τηρηθούν οι όροι της δημοσιότητας, έχει νομική προσωπικότητα και, εφόσον τηρηθούν οι όροι της δημοσιότητας, έχει εταιρική επωνυμία. Επιπλέον, όπως έχει ήδη αναφερθεί, κύριο χαρακτηριστικό των δύο εταιριών είναι η ύπαρξη ομόρρυθμων εταιριών, οι οποίοι έχουν προσωπική ευθύνη απέναντι στους τρίτους από τη διαχείριση ή την αντιπροσώπευση της εταιρίας. Η βασική διαφορά της ετερόρρυθμης εταιρίας από την ομόρρυθμη έγκειται στην ύπαρξη των ετερόρρυθμων εταίρων, η ευθύνη των οποίων απέναντι στους δανειστές καθώς και η συμμετοχή τους στις ζημίες αλλά και στην εταιρική επωνυμία ρυθμίζονται από τις διατάξεις. 3.2 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Ε. Ε. Η σύσταση της Ε. Ε. προβλέπεται από το άρθρο 23 του Ε. Ν. και τα άρθρα 61 και 741 του αστικού κώδικα, τα οποία σε συνδυασμό με τα άρθρα 63 και 42 αναφέρονται στο καταστατικό και στη δημοσίευση του στο πρωτοδικείο. Όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, τουλάχιστον ένα από τα πρόσωπα που συστήνουν την εταιρία πρέπει να είναι ομόρρυθμος εταίρος και τουλάχιστον ένας ετερόρρυθμος εταίρος. Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν είναι απαραίτητο να έχει την ικανότητα προς δικαιοπραξία. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 16

Σύμφωνα με το άρθρο 28 του Ε. Ν. ο ετερόρρυθμος εταίρος, αν παραβεί τις απαγορευτικές διατάξεις που ορίζει ο νόμος, μετατρέπεται σε ομόρρυθμο εταίρο. Το καταστατικό καταρτίζεται εγγράφως και μπορεί να είναι ιδιωτικό ή δημόσιο όπως και στην Ο. Ε. Στο περιεχόμενο του πρέπει να αναφέρονται ο τύπος της εταιρίας, ο σκοπός, τα ονόματα και η κατοικία των ομόρρυθμων εταίρων, τα ονόματα, η κατοικία των ετερόρρυθμων εταίρων και τέλος το ποσό της εισφοράς τους. Ο ετερόρρυθμος εταίρος επιτρέπεται να ευθύνεται μέχρι ένα ορισμένο ποσό πέραν της εισφοράς του. Στην περίπτωση όμως που δεν υπάρχει τέτοιος όρος ευθύνεται μέχρι του ποσού της εισφοράς του. Σύμφωνα με τον καθηγητή κ. Ε. Σκαλίδη, απαγορεύεται στον ετερόρρυθμο εταίρο να αποτελέσει αντικείμενο εισφοράς η προσωπική του εργασία. Πρόκειται για απαγόρευση που αποσκοπεί στην προστασία των ομόρρυθμων εταίρων, της εταιρίας και των τρίτων που συναλλάσσονται με αυτήν, καθώς ο ετερόρρυθμος εταίρος ευθύνεται μέχρι του ποσού της εισφοράς του και στην περίπτωση εισφοράς εργασίας δεν υπάρχει η δυνατότητα αποτίμησης της σε χρήμα. ΆΣΚΗΣΗ 20 Ιδρύθηκε ετερόρρυθμη εταιρία από τους Κούρτη και Βασιλάκη, ομόρρυθμους εταίρους, και τον Σιδηρόπουλο, ετερόρρυθμο εταίρο. Το κεφάλαιο ανήλθε σε 45.000 και καταβλήθηκε ισόποσα από τους τρεις εταίρους. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές σύστασης της εταιρίας. 3.3 ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΚΑΙ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΟΥ ΕΤΑΙΡΟΥ Ο ετερόρρυθμος εταίρος έχει όλα τα δικαιώματα που έχει ο ομόρρυθμος εταίρος, με εξαίρεση τα δικαιώματα που αναφέρονται στη διαχείριση της εταιρίας και στην εκπροσώπηση της. Ορισμένα παραδείγματα των δικαιωμάτων του ετερόρρυθμου εταίρου είναι το δικαίωμα της ψήφου, το δικαίωμα ελέγχου των εταιρικών υποθέσεων, το δικαίωμα ανάληψης χρημάτων, καθώς και το δικαίωμα στα κέρδη της εταιρίας όπως και στο προϊόν της εκκαθάρισης. Όσον αφορά την ευθύνη του ετερόρρυθμου εταίρου, αυτή δεν μπορεί να οριστεί σε ποσό μικρότερο από το ποσό της εισφοράς του. Σε περίπτωση που ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν έχει καταβάλει το σύνολο της εισφοράς του, υπάρχει ευθύνη μέχρι το ποσό της οφειλόμενης εισφοράς. Ωστόσο, ο ετερόρρυθμος εταίρος μπορεί να ευθύνεται και με ποσό μεγαλύτερο από αυτό της εισφοράς του, εφόσον αναγράφεται ρητά στο καταστατικό. Σ αυτή την περίπτωση η ευθύνη του εταίρου ανέρχεται μέχρι το ποσό που ορίζεται στο καταστατικό. 3.4 ΔΙΑΝΟΜΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΕΩΣ Ο ετερόρρυθμος εταίρος δεν επιβαρύνεται για ζημίες πέρα από το ποσό της εισφοράς του, όπως αυτό καθορίζεται στο καταστατικό. Όταν η συμμετοχή του στα αποτελέσματα ορίζεται σε ποσοστό (επί των κερδών/ζημιών) και το ποσό που του αναλογεί είναι υψηλότερο από το ποσό που αναφέρεται στο καταστατικό και το επιπλέον ποσό οφείλουν να το καλύψουν οι ομόρρυθμοι εταίροι. Όταν δεν αναφέρεται στο καταστατικό το ύψος της ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 17

ευθύνης του ετερόρρυθμου εταίρου, ο ίδιος ευθύνεται μέχρι το ύψος της εισφοράς που κατέβαλε ή όφειλε να καταβάλλει και οποιοδήποτε επιπλέον ποσό του αναλογεί με βάση το ποσοστό συμμετοχής του στα αποτέλεσμα θα καλυφθεί από τους ομόρρυθμους εταίρους. ΆΣΚΗΣΗ 21 Έστω η Ετερόρρυθμη Εταιρία Τσιάρας & Σία, με κεφάλαιο 50.000 στην οποία μετέχουν ο Τσιάρας, ομόρρυθμος εταίρος, ο Πιτσάβας, ομόρρυθμος εταίρος, και ο Θέου, ετερόρρυθμος εταίρος, με ποσοστά (συμμετοχής στο κεφαλαίο) 35%, 50% και 15% αντίστοιχα. Η συμμετοχή στα αποτελέσματα ανέρχεται σε 45% για τον Τσιάρα, σε 30% για τον Πιτσάβα και σε 25% για το Θέου. Η εταιρία το έτος 2002 παρουσίασε ζημιές ύψους 38.000, ενώ το επόμενο έτος εμφάνισε κέρδη 7.000. Ζητείται να γίνουν οι εγγραφές κατανομής των αποτελεσμάτων. 3.5 ΕΤΕΡΟΡΡΥΘΜΗ ΕΤΑΙΡΙΑ ΚΑΤΑ ΜΕΤΟΧΕΣ Όπως στην απλή Ε.Ε., η Ε.Ε. κατά μετοχές έχει νομική προσωπικότητα, ένας από τους εταίρους είναι ομόρρυθμος εταίρος και ένας τουλάχιστον ευθύνεται μέχρι του ποσού της εισφοράς της εισφοράς του. Έτσι η εταιρία είναι προσωπική ως προς τον ομόρρυθμο εταίρο και κεφαλαιουχική ως προς τον ετερόρρυθμο εταίρο, η συμμετοχή του οποίου μπορεί να ενσωματωθεί σε μετοχή που μεταβιβάζεται εύκολα. 3.6 ΛΥΣΗ ΚΑΙ ΕΚΚΑΘΑΡΙΣΗ ΤΗΣ Ε.Ε. Οι εγγραφές εκκαθάρισης που αφορούν τη ρευστοποίηση των στοιχείων του ενεργητικού και την εξόφληση των οφειλών, δεν παρουσιάζουν καμιά διαφορά από αυτές της Ο.Ε.. Η μόνη διαφορά παρουσιάζεται στην κατανομή της ζημίας που όποια αναλογεί στον ετερόρρυθμο εταίρο. ΆΣΚΗΣΗ 22 Έστω η Ε.Ε. «Μαβίδης & Σία», στην οποία μετέχουν ο Μαβίδης και ο Παπαϊωάννου, ομόρρυθμοι εταίροι, και ο Καρανικόλας, ετερόρρυθμος εταίρος. Το κεφάλαιο ανέρχεται σε 50.000 και έχει καταβληθεί κατά τα 2/5 από τον Μαβίδη, κατά τα 2/5 από τον Παπαϊωάννου και κατά το 1/5 από τον Καρανικόλα. Οι εταίροι μετέχουν στα αποτελέσματα με τις αναλογίες 55%, 20% και 25% αντίστοιχα. Εξαιτίας οικονομικών δυσχερειών η εταιρία λύεται το Νοέμβριο του 2003 και στις 20 του μήνα παρουσιάζει τον ακόλουθο ισολογισμό. ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 18

Ισολογισμός Ε.Ε. «Μαβίδης & Σία» στις 20/11/2003 Γήπεδα Οικόπεδα 13.500 Καταβ. Ετ. Κεφαλ. 50.000 Έπιπλα 12.000 - Ζημία 55.000 -Αποσβ. έπιπλα 8.000 4.000 Καθαρή Θέση (5.000) Εμπορεύματα 2.500 Προμηθευτές 30.000 Πελάτες 3.500 Ταμείο 1.500 Σύνολο Ενεργητικού 25.000 Σύνολο Παθητικού 25.000 Κατά τη ρευστοποίηση των στοιχείων του ενεργητικού, τα γήπεδα οικόπεδα πωλήθηκαν έναντι 15.000, τα εμπορεύματα εκποιήθηκαν αντί 1.600.000, τα έπιπλα εκποιήθηκαν αντί 1.100.000, ενώ από τους πελάτες εισπράχθηκαν τα 2.800 και το υπόλοιπο θεωρείται ανεπίδεκτο είσπραξης. Οποιοδήποτε ποσό απαιτείται για την εξόφληση των υποχρεώσεων της επιχείρησης προς τους προμηθευτές καταβάλλεται από τον Μαβίδη. Η εκκαθάριση έγινε από τον εκκαθαριστή Τάγκα με προμήθεια 800 (παρακράτηση φόρου 20%) ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 19

4 ο 4.1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΤΑΙΡΙΑ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ Η Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (Ε.Π.Ε.) ρυθμίζεται από το Νόμο 3190/1955 και σύμφωνα με το άρθρο 3 είναι εμπορική εταιρία, ακόμη και αν ο σκοπός της δεν είναι η εμπορική επιχείρηση. Έτσι, ενώ ο Εμπορικός Νόμος αναγνώριζε τρία είδη εμπορικών εταιριών, με το παραπάνω άρθρο κατατάσσονται και οι Ε.Π.Ε. στις εμπορικές εταιρίες. Οι Εταιρίες Περιορισμένης Ευθύνης ανήκουν στις επιχειρήσεις μέσου μεγέθους σ' έναν ενδιάμεσο τύπο μεταξύ των προσωπικών και κεφαλαιουχικών εταιριών ώστε να ξεπεραστούν τα μειονεκτήματα που παρουσιάζουν αυτού του τύπου οι επιχειρήσεις. 4.2 ΈΝΝΟΙΑ ΚΑΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ Ε.Π.Ε. Είναι εμπορική εταιρία στην οποία οι εταίροι της ευθύνονται μέχρι το ποσό της εισφοράς τους. Το κεφάλαιό της διαιρείται σε εταιρικά μερίδια και ο εταιρικός της τύπος βρίσκεται ανάμεσα στις προσωπικές και στις κεφαλαιουχικές εταιρίες. Βασική διαφορά της Ε.Π.Ε. από την Α.Ε.: Η εταιρική ιδιότητα απαγορεύεται από το νόμο να ενσωματωθεί σε μετοχή. Αυτό σημαίνει ότι η μεταβίβαση της είναι δύσκολη, χωρίς να απαγορεύεται από το νόμο. 4.3 ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΗΣ Ε.Π.Ε. Για τη σύσταση της Ε.Π.Ε., αντίθετα απ' ότι είχαμε αναφέρει μέχρι τώρα για τις άλλες εταιρίες, προβλέπεται το καταστατικό της Ε.Π.Ε. να καταρτίζεται μόνο με συμβολαιογραφικό έγγραφο. Στο καταστατικό περιέχονται οι εξής πληροφορίες: το όνομα, το επώνυμο και το επάγγελμα των εταίρων, η διεύθυνση κατοικίας και η ιθαγένεια. Εταιρική επωνυμία: σχηματίζεται είτε από το όνομα ενός ή περισσότερων εταίρων, είτε προσδιορίζεται από το αντικείμενο της δραστηριότητας της επιχείρησης ή πολλές φορές και τα δύο μαζί. Υποχρεωτικά η επωνυμία συνοδεύεται πάντα ολογράφως από τις λέξεις «Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης». Έδρα της εταιρίας: ως έδρα πρέπει να ορίζεται ο Δήμος ή η Κοινότητα. Η αλλαγή έδρας της εταιρίας από Δήμο σε άλλο Δήμο προκαλεί τροποποίηση καταστατικού, όχι όμως και η αλλαγή έδρας εντός των ορίων του ίδιου Δήμου. Σκοπός αντικείμενο δραστηριότητας της: απαγορεύεται για τις Ε.Π.Ε. να ασκούν επιχείρηση, για την οποία ο νόμος ορίζει ότι ασκείται από άλλον αποκλειστικά εταιρικό τύπο, όπως π.χ. οι Τράπεζες ή οι Ασφαλιστικές Εταιρίες. Ιδιότητα εταιρίας, ως Περιορισμένης Ευθύνης: Επιβάλλεται από το νόμο η αναγραφή της έκφρασης «Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης». Η ευθύνη των εταίρων της Ε.Π.Ε. περιορίζεται ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 20

μέχρι του ύψους της εισφοράς τους. Η ευθύνη των εταίρων όμως είναι απεριόριστη ως προς το Δημόσιο και το Ι.Κ.Α. σύμφωνα με τον Κώδικα Εισπράξεων Δημοσίων Εσόδων. Κεφάλαιο εταιρίας: Το κεφάλαιο δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 18.000,00 ευρώ και πρέπει να καταβληθεί ολόκληρο κατά την υπογραφή του καταστατικού. Το εταιρικό μερίδιο συμμετοχής του εταίρου δεν μπορεί να οριστεί μικρότερο των 30 ευρώ, μπορεί όμως να είναι μεγαλύτερο και πολλαπλάσιο του ποσού αυτού. Το αντικείμενο εισφοράς, εκτός από χρήματα, μπορεί να είναι και είδος και θα πρέπει να αναφέρεται το ονοματεπώνυμο αυτού που εισφέρει το είδος. Η αποτίμηση όμως των αντικειμένων γίνεται από ειδική επιτροπή του άρθρου 9 του Νόμου 2190/20. Διάρκεια της εταιρίας: Δεν μπορεί να είναι αορίστου χρόνου και για παράταση απαιτείται Γενική Συνέλευση και τροποποίηση του καταστατικού. Ως μέλη της Ε.Π.Ε. μπορούν να είναι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Τα φυσικά πρόσωπα πρέπει να έχουν την ικανότητα της δικαιοπραξίας και να έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι αναπληρωτές καθηγητές και οι καθηγητές των Α.Ε.Ι. δεν μπορούν να είναι διαχειριστές και εταίροι της Ε.Π.Ε. Με το Π.Δ. 279/93 προστέθηκε το άρθρο 43α του Νόμου 3140/55, το οποίο ορίζει ότι μπορεί να συσταθεί από ένα Φυσικό ή Νομικό πρόσωπο εταιρία περιορισμένης ευθύνης η οποία ονομάζεται Μονοπρόσωπη Εταιρία Περιορισμένης Ευθύνης (άρθρα 4,5,43α). 4.4 ΕΤΑΙΡΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΕΙΣΦΟΡΕΣ Το κεφάλαιο της Ε.Π.Ε. δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 18.000 ευρώ και πρέπει να καταβληθεί ολόκληρο κατά την υπογραφή του καταστατικού. Το μισό του ποσού αυτού πρέπει να είναι καταβεβλημένο σε μετρητά. Το εταιρικό μερίδιο συμμετοχής του εταίρου δεν μπορεί να οριστεί μικρότερο των 30,00 ευρώ, μπορεί όμως να είναι μεγαλύτερο, πολλαπλάσιο του ποσού αυτού. Οι εταίροι συμμετέχουν στο εταιρικό κεφάλαιο με περισσότερα μερίδια, τα οποία αποτελούν την μερίδα συμμετοχής τους. Σε περίπτωση που εταίρος εισφέρει είδος και η αποτίμηση της εισφοράς είναι διαφορετική από πολλαπλάσιο των τριάντα (30,00) ευρώ συμπληρώνεται μέχρι το επόμενο πολλαπλάσιο. Σε κάθε έντυπο της εταιρίας πρέπει να αναφέρονται η επωνυμία, το εταιρικό κεφάλαιο, το Μητρώο Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης όπου έχει καταχωρηθεί η εταιρία, ο αριθμός μητρώου της εταιρίας, καθώς και η έδρα της. Οι εισφορές εκτός από χρήματα μπορεί να είναι διάφορα αντικείμενα, όπως στοιχεία του ενεργητικού ή ολόκληρη επιχείρηση με τα στοιχεία του ενεργητικού και τις υποχρεώσεις της, εφόσον όμως το εισφερόμενο αποτελεί περιουσιακό στοιχείο το οποίο μπορεί να μετατραπεί σε αξία και να εμφανιστεί στον ισολογισμό. Η αποτίμηση αξίας των παραπάνω αντικειμένων κατά τη σύσταση αλλά και για κάθε αύξηση κεφαλαίου γίνεται από επιτροπή η οποία προβλέπεται από το άρθρο 9 του Νόμου 2190/20 «περί Ανωνύμων Εταιριών». Σε περίπτωση που η Ε.Π.Ε. αγοράζει πάγια στοιχεία από διαχειριστή, εταίρο ή από συγγενείς των παραπάνω μέχρι και δεύτερο βαθμό, ακολουθείται η ίδια διαδικασία. Η εισφορά προσωπικής εργασίας δεν μπορεί να αποτελέσει τμήμα του εταιρικού κεφαλαίου, ούτε και η εισφορά της χρήσεως αντικειμένου. Είναι δυνατόν όμως να γίνει αναφορά στο ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 21

καταστατικό για παρεπόμενες παροχές, δηλαδή παροχές που δε λαμβάνονται υπόψη στο κεφάλαιο αλλά αναγνωρίζονται με συμμετοχή με διαφορετικά ποσοστά στα κέρδη. 4.5 ΛΟΓΙΣΤΙΚΕΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΣΥΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ Ε.Π.Ε. α) Κάλυψη κεφαλαίου με καταβολή μετρητών. Οι Α, Β και Γ προβαίνουν στην ίδρυση Ε.Π.Ε. Το καταστατικό που συντάχθηκε σε συμβολαιογράφο και προσκομίστηκε στο οικείο επιμελητήριο, ορίζει ότι το εταιρικό κεφάλαιο ανέρχεται σε 36.000,00 (600 μερίδια, 60,00 το καθένα). Οι εταίροι έλαβαν α- ντίστοιχα από 200 μερίδια ο καθένας, τα οποία εξόφλησαν σε μετρητά. Ζητείται: να απεικονίσετε με λογιστικές εγγραφές το παραπάνω γεγονός σύστασης της Ε.Π.Ε. 1 η Εγγραφή 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.03 Εταίροι λογαριασμός κάλυψης 36.000,00 κεφαλαίου 33.03 00 Α 200x60 33.03.01 Β 200x60 33.03.02 Γ 200x60 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 40.06 Εταιρικό κεφάλαιο 36.000,00 40.06.00 Οφειλόμενο εταιρικό κεφάλαιο Α 200x60.00 40.06.01 Β200x60.00 40.06.02 Γ200x60.00 Σύσταση Ε.Π.Ε. 2 η Εγγραφή 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 38.00 Ταμείο 36.000,00 Εισφορά εταίρων 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.03 Εταίροι λογαριασμός κάλυψης κεφαλαίου 33.03 00 Α 200x60,00 33.03.01 Β 200x60,00 33.03.02 Γ 200x60,00 36.000,00 β) Κάλυψη κεφαλαίου με εισφορά περιουσιακών στοιχείων Τρία άτομα, ο Αντωνίου, ο Δελής και ο Γρηγορίου, αποφασίζουν να παραιτηθούν από την εταιρία όπου εργάζονται. Σκοπός τους είναι να ιδρύσουν μια Ε.Π.Ε. και θέτουν την ιδέα τους σε εφαρμογή. Κατά τη σύνταξη του καταστατικού, συμφωνούν για το εταιρικό κεφάλαιο που ανέρχεται σε 1.800.000,00 (30.000 μερίδια, 60,00 το καθένα), να το αναλάβουν ως εξής: ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 22

Ο Αντωνίου θα λάβει 10.000 μερίδια, για τα οποία θα εισφέρει στοιχεία του καταστήματος του, που διατηρούσε πριν ένα μήνα. Αυτά αποτιμήθηκαν ως εξής: εμπορεύματα 200.000, έπιπλα 390.000, μετρητά 9.000,00 και πελάτες εσωτερικού 1.000,00 Ο Δελής θα λάβει 15.000 μερίδια, για τα οποία θα εισφέρει οικόπεδο αξίας 900.000,00 και τέλος ο Γρηγορίου θα λάβει 5.000 μερίδια, για τα οποία θα εισφέρει σε μετρητά 300.000,00. Οι εταίροι για τις προβλεπόμενες διαδικασίες ίδρυσης κατέβαλαν 1.000,00. Ζητείται να απεικονίσετε με ημερολογιακές εγγραφές το παραπάνω γεγονός. 1 η Εγγραφή 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.03 Εταίροι λογαριασμός κάλυψης κεφαλαίου 33.03.00 Εταίρος Αντωνίου (10.000 x 60,00) 33.03.01 Εταίρος Δελής (15.000x60,00) 33.03.02 Γ 200x60 (5.000x60,00) Σύσταση Ε.Π.Ε. 40 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1.800.000,00 40.06 Εταιρικό κεφάλαιο 1.800.000,00 40.06.00 Οφειλόμενο εταιρικό κεφάλαιο Αντωνίου (10.000x60,00) 40.06.01 Δελή (15.000x60,00) 40.06.02 Γρηγορίου (5.000x60,00) 2 η Εγγραφή 14 ΕΠΙΠΛΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ 14.00 Έπιπλα 390.000,00 20 ΕΜΠΟΡΕΥΜΑΤΑ 20.00 Εμπορ.απόθ.έναρξης 200.000,00 30 ΠΕΛΑΤΕΣ 30.00 Πελάτες εσωτερικού 1.000,00 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 38.00 Ταμείο 9.000,00 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.03 Εταίροι λογαριασμός κάλυψης κεφαλαίου 33.03 00 εταίρος Αντωνίου (10.000x60,00) Παράδοση περιουσιακών στοιχείων του Αντωνίου για κάλυψη εισφοράς. 3 η Εγγραφή 600.000,00 ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 23

11 ΚΤΙΡΙΑ- ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 11XX Οικόπεδα 900.000,00 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.03 Εταίροι λογαριασμός κάλυψης κεφαλαίου 33.03 01 εταίρος Δελής (15.000x60,00) Παράδοση οικοπέδων του Δελή για κάλυψη της εισφοράς του 900.000,00 4 η Εγγραφή 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 38.00 Ταμείο Καταβολή της υποχρέωσης από τον Γρηγορίου 16 ΑΣΩΜΑΤΕΣ ΑΚΙΝΗΤΟΠΟΙΗΣΕΙΣ & ΕΞΟΔΑ ΠΟΛΥΕΤΟΥΣ ΑΠΟΣΒΕΣΗΣ 16.10 Έξοδα ίδρυσης και πρώτης εγκατάστασης Καταβολή εξόδων 300.000,00 33 ΧΡΕΩΣΤΕΣ ΔΙΑΦΟΡΟΙ 33.03 Εταίροι λογ/σμός κάλυψης κεφαλαίου 33.03.02 εταίρος Γρηγορίου 5 η Εγγραφή 38 ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΔΙΑΘΕΣΙΜΑ 38.00 Ταμείο 1.000,00 300.000,00 1.000,00 4.6 ΔΙΑΤΥΠΩΣΕΙΣ ΙΔΡΥΣΗΣ - ΜΕΤΑΒΟΛΗΣ ΤΗΣ Ε.Π.Ε. Η διαδικασία σύστασης της Ε.Π.Ε. είναι η ίδια όπως και στις δύο προηγούμενες εταιρίες, με τη διαφορά ότι η δημοσίευση γίνεται μέσα σε ένα μήνα από την κατάρτιση του καταστατικού στο Μητρώο Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης. Η ανακοίνωση για την καταχώρηση στο Μητρώο, με ευθύνη κάθε εταίρου ή διαχειριστή δημοσιεύεται στο τεύχος Ανωνύμων Εταιριών και Εταιριών Περιορισμένης Ευθύνης της εφημερίδας της κυβέρνησης ώστε η Ε.Π.Ε να αποκτήσει νομική προσωπικότητα. Η ανακοίνωση συνοδεύεται από παράβολο Δ.Ο.Υ. και έξοδα ύψους 235,00 και 20,00 περίπου. Σε περίπτωση που η εταιρία ιδρύει υποκαταστήματα αρμοδιότητας άλλου Πρωτοδικείου, κατατίθεται στη Γραμματεία με ευθύνη του εταίρου ή του διαχειριστή αντίγραφο του καταστατικού, μέσα σ' ένα μήνα από την ίδρυση του, με την ένδειξη «Υποκατάστημα». Στη συνέχεια υποβάλλει ένα αντίγραφο στη Δ.Ο.Υ., η οποία χορηγεί ένα αριθμό φορολογικού μητρώου. Έτσι η Ε.Π.Ε. είναι σε θέση να θεωρήσει τα βιβλία και στοιχεία που προβλέπει ο νόμος. Οι Ε.Π.Ε. εντάσσονται στην τήρηση βιβλίων Γ' κατηγορίας. Εξαιρούνται ΤΣΩΤΣΟΥ Ν. ΕΛΕΝΗ 24