Έρευνα για τα θαλάσσια θηλαστικά στα πλαίσια του προγράμματος LIFE + THALASSA Νοέμβριος 010
Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΕΤΑΙΡΕΙΑ: ΤΥΠΟΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΣ: ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ: ΠΕΡΙΟΧΗ: ΔΕΙΓΜΑ: ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΕΞΑΓΩΓΗΣ: ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ: ΤΥΠΙΚΟ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΟ ΣΦΑΛΜΑ: ΕΛΑΧΙΣΤΕΣ ΒΑΣΕΙΣ: ΠΡΟΣΩΠΙΚΟ ΕΡΕΥΝΑΣ ΠΕΔΙΟΥ: PUBLIC ISSUE(Α.Μ. ΕΣΡ: 8) Μέλος WAPOR, ESOMAR, ΣΕΔΕΑ, ΠΕΣΣ Ποσοτική έρευνα, με τηλεφωνικές συνεντεύξεις στα νοικοκυριά των ερωτώμενων και χρήση δομημένου ερωτηματολογίου Γενικός πληθυσμός 18 ετών και άνω Το σύνολο της χώρας, συμπεριλαμβανομένων των νήσων Αιγαίου και Ιονίου Το σχεδιασθέν μέγεθος του δείγματος ανέρχεται σε 1.001 άτομα και το πραγματοποιηθέν σε 1.003 άτομα /10-/11/010 Ακολουθήθηκε η μέθοδος της στρωματοποιημένης δειγματοληψίας. Τα στρώματα της έρευνας αποτέλεσαν οι διοικητικές περιφέρειες της χώρας, με τις νήσους Αιγαίου και Ιονίου, με έμφαση σε παράκτιες και νησιωτικές περιοχές Για τα αποτελέσματα της έρευνας και σε διάστημα εμπιστοσύνης 95%, το τυπικό σφάλμα υπολογίζεται σε +/- 3,% 100 άτομα / 0 άτομα Για την πραγματοποίηση της έρευνας εργάστηκαν 4 ερευνητές και 4 επόπτες PI010100/ Διάγραμμα
PI010100/ Διάγραμμα 3
ΒΑΘΜΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Για τα θέματα του περιβάλλοντος, πόσο ενημερωμένος/η αισθάνεστε; 49 9 11 10 1 Πολύ ενημερωμένοι Αρκετά ενημερωμένοι Όχι και τόσο ενημερωμένοι Καθόλου ενημερωμένοι ΔΓ/ΔΑ PI010100/ Διάγραμμα 4
ΒΑΘΜΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Για τα θέματα του περιβάλλοντος, πόσο ενημερωμένος/η αισθάνεστε; ΔΓ/ΔΑ 1% Όχι ενημερωμένοι 39% Ενημερωμένοι 0% PI010100/ Διάγραμμα 5
ΤΟ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΕΡΟ ΜΕΛΛΟΝΤΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΟΝ ΠΛΑΝΗΤΗ Ποιο από τα παρακάτω τέσσερα προβλήματα που αντιμετωπίζει το περιβάλλον σήμερα στον πλανήτη, θεωρείτε πιο ανησυχητικό για το μέλλον; Την αύξηση της θερμοκρασίας και την αλλαγή του κλίματος 40 Τη ρύπανση και τα απόβλητα 3 Την εξάντληση των φυσικών πόρων 14 Την εξαφάνιση σπανίων ζώων και φυτών ΔΓ/ΔΑ 5 PI010100/ Διάγραμμα
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσο γνωρίζετε, ή έχετε ακούσει, σήμερα, το θαλάσσιο περιβάλλον στην Ελλάδα σε τι κατάσταση βρίσκεται; ΔΓ/ΔΑ % Καλή/Πολύ καλή 1% Κακή/Πολύ κακή 40% 39% Ούτε/ούτε 37% PI010100/ Διάγραμμα 8
ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΣΗΜΕΡΙΝΗΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, ΜΕ ΠΑΛΙΟΤΕΡΑ Τα τελευταία 10 χρόνια, πιστεύετε ότι η κατάσταση του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην Ελλάδα, έχει ΔΓ/ΔΑ 3% Έχει καλυτερέψει 13% Έχει χειροτερεύσει 59% Έχει παραμείνει στάσιμη 5% PI010100/ Διάγραμμα 10
PI010100/ Διάγραμμα 11
ΓΝΩΣΗ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Γνωρίζετε τι είναι τα θαλάσσια θηλαστικά; Όχι 9% Ναι 91% PI010100/ Διάγραμμα 1
ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, στην Ελλάδα ζούνε θαλάσσια θηλαστικά; Αυθόρμητες, αθροιστικές απαντήσεις ΔΓ/ΔΑ 9% Ναι, ζουν 8% Όχι, δεν ζουν 9% PI010100/ Διάγραμμα 13
ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, στην Ελλάδα ζούνε θαλάσσια θηλαστικά; (ΕΑΝ ΝΑΙ) Ποια θαλάσσια θηλαστικά πιστεύετε ότι ζουν στην Ελλάδα; Αυθόρμητες, πολλαπλές απαντήσεις Όχι, δεν ζούν 9 Ναι, δελφίνια 49 Ναι, φώκιες 40 Ναι, φάλαινες 14 Ναι, μεσογειακή φώκια μονάχους- μονάχους Ναι, κοινά δελφίνια Ναι, πτεροφάλαινες 1 3 Ναι, άλλη απάντηση Ναι, δεν αναφέρουν θαλ. θηλαστικά ΔΓ 9 PI010100/ Διάγραμμα 18
ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, στην Ελλάδα ζούνε θαλάσσια θηλαστικά; (ΕΑΝ ΝΑΙ) Ποια θαλάσσια θηλαστικά πιστεύετε ότι ζουν στην Ελλάδα; Αυθόρμητες, πολλαπλές απαντήσεις Όχι, δεν ζούν 9 Ναι, δελφίνια 5 Ναι, φώκιες 43 Ναι, φάλαινες 15 Ναι, άλλη απάντηση Ναι, δεν αναφέρουν θαλ. θηλαστικά ΔΓ/ΔΑ 9 PI010100/ Διάγραμμα 19
ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από τα παρακάτω είδη θαλάσσιων θηλαστικών,θα ήθελα να μου πείτε αν γνωρίζετε αν το συγκεκριμένο είδος ζει στις ελληνικές θαλασσες, ή όχι; Κοινό δελφίνι 95 3 Μεσογειακή φώκια 83 7 10 Φώκαινα 1 58 Φυσητήρας 15 5 59 Ρινοδέλφινο 14 7 79 Σταχτοδέλφινο 13 80 Ζωνοδέλφινο 11 5 83 Πτεροφάλαινα 8 38 54 Όρκα 71 3 Θαλάσσιος ελέφαντας 7 17 Ζιφιός 5 4 91 Ζει στην Ελλάδα Δεν ζει στην Ελλάδα ΔΓ PI010100/ Διάγραμμα 0
PI010100/ Διάγραμμα 1
ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, στην Ελλάδα τα θαλάσσια θηλαστικά απειλούνται; Αυθόρμητες, αθροιστικές απαντήσεις ΔΓ/ΔΑ % Όχι, δεν απειλούνται 8% Ναι, απειλούνται 8% PI010100/ Διάγραμμα
ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, στην Ελλάδα τα θαλάσσια θηλαστικά απειλούνται; (ΕΑΝ ΝΑΙ) Ποια από τα θαλάσσια θηλαστικά της Ελλάδας πιστεύετε ότι απειλούνται; Αυθόρμητες, πολλαπλές απαντήσεις Όχι, δεν απειλούνται Ναι, δελφίνια Ναι, φώκιες Ναι, μεσογειακή φώκια μονάχους- μονάχους Ναι, φάλαινες Ναι, κοινά δελφίνια Ναι, φυσητήρες Ναι, φώκαινες Ναι, πτεροφάλαινες Ναι, άλλη απάντηση Ναι, όλα Ναι, δεν αναφέρουν απειλούμενα θαλ. θηλαστικά ΔΓ 1 1 5 8 1 33 4 PI010100/ Διάγραμμα 3
ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, στην Ελλάδα τα θαλάσσια θηλαστικά απειλούνται; (ΕΑΝ ΝΑΙ) Ποια από τα θαλάσσια θηλαστικά της Ελλάδας πιστεύετε ότι απειλούνται; Αυθόρμητες, πολλαπλές απαντήσεις Όχι, δεν απειλούνται 8 Ναι, δελφίνια 45 Ναι, φώκιες 39 Ναι, φάλαινες 9 Ναι, φώκαινες Ναι, άλλη απάντηση 1 Ναι, όλα Ναι, δεν αναφέρουν απειλούμενα θαλ. θηλαστικά ΔΓ/ΔΑ 1 PI010100/ Διάγραμμα 4
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ ΥΠΟ ΕΞΑΦΑΝΙΣΗ Ποιά από τα παρακάτω είδη, γνωρίζετε ότι ειναι είδη υπό εξαφάνιση; Τα κοινά δελφίνια, οι μεσογειακές φώκιες, οι φυσητήρες, οι φώκαινες; Πολλαπλές απαντήσεις Μεσογειακές φώκιες 43 Κοινά δελφίνια Φυσητήρες 1 0 Φώκαινες 13 Όλα 9 Κανένα ΔΓ 19 PI010100/ Διάγραμμα 5
ΒΑΘΜΟΣ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Μιλώντας γενικά, για τα απειλούμενα θαλάσσια θηλαστικά της Ελλάδας, πόσο ενημερωμένος/η αισθάνεστε; ΔΓ/ΔΑ 1% Μη ενημερωμένοι 85% 84% Ενημερωμένοι 15% PI010100/ Διάγραμμα 7
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΠΕΙΛΟΥΜΕΝΩΝ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Έχετε διαβάσει, ακούσει, ή δει κάτι σχετικό με τα απειλούμενα θαλάσσια θηλαστικά της Ελλάδας, τον τελευταίο καιρό; ΔΓ/ΔΑ 1% Όχι 7% Ναι 7% PI010100/ Διάγραμμα 8
ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, γνωρίζετε ποιες είναι οι απειλές και οι κίνδυνοι για τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα; Αυθόρμητες, αθροιστικές απαντήσεις Όχι, δεν γνωρίζουν 19% Ναι, γνωρίζουν 81% PI010100/ Διάγραμμα 9
ΑΠΕΙΛΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από όσα έχετε δει, ακούσει, ή διαβάσει, γνωρίζετε ποιες είναι οι απειλές και οι κίνδυνοι για τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα; (ΕΑΝ ΝΑΙ) Ποιες, κατά τη γνώμη σας, είναι οι απειλές και οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζουν τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα; Αυθόρμητες, πολλαπλές απαντήσεις Όχι, δεν γνωρίζουν Ναι, ρύπανση-μόλυνση περιβάλλοντος Ναι, παράνομη αλιεία Ναι, τα σκοτώνουν οι ψαράδες επειδή τους χαλάνε τα δίχτυα Ναι, υπεραλίευση και άρα δεν έχουν τροφή Ναι, μπλέκονται σε δίχτυα Ναι, κλιματική αλλαγή Ναι, όχληση από ανθρώπους Ναι, συγκρούσεις με σκάφη Ναι, καταπίνουν στερεά απορρίμματα Ναι, μείωση της τροφής τους Ναι, αλλαγή του οικοσυστήματος Ναι, ανεξέλεγκτη παράκτια ανάπτυξη Ναι, οι αλιείς Ναι, ο άνθρωπος Ναι, εμπορική εκμετάλλευσή τους Ναι, δεν αναφέρουν απειλές 5 4 1 1 1 1 1 11 17 1 19 0 PI010100/ Διάγραμμα 30
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΕΙΛΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από τις παρακάτωαπειλές για τα θαλάσσιαθηλαστικά στην Ελλάδα,θα ήθελα να μου πείτε, κατά τη γνώμη σας, πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν στον κίνδυνο εξαφάνισής τους... Η υποβάθμιση του θαλάσσιου οικοσυστήματος (δηλαδή η χημική και ακουστική ρύπανση, η ενόχλησή τους από τους ανθρώπους και η κλιματική αλλαγή) 3 9 5 1 Η αλιεία (δηλαδή η μείωση της τροφής τους από την υπεραλίευση, η παράνομη αλιεία, η τυχαία αιχμαλωσία τους σε αλιευτικές δραστηριότητες) 54 35 8 1 Η κατάποση στερεών απορριμμάτων όπως σακούλες, πλαστικά και ξύλα 5 31 1 3 Η σκόπιμη θανάτωσή τους από τους ψαράδες επειδή τους χαλάνε τα δίχτυα 51 33 1 Η σύγκρουσή τους με σκάφη 19 8 40 8 Οι σεισμοί 8 15 8 0 9 Πολύ σημαντικός ρόλος Αρκετά σημαντικός ρόλος Όχι και τόσο σημαντικός ρόλος Καθόλου σημαντικός ρόλος ΔΓ/ΔΑ PI010100/ Διάγραμμα 31
ΣΗΜΑΝΤΙΚΟΤΗΤΑ ΑΠΕΙΛΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Από τις παρακάτωαπειλές για τα θαλάσσιαθηλαστικά στην Ελλάδα,θα ήθελα να μου πείτε, κατά τη γνώμη σας, πόσο σημαντικό ρόλο παίζουν στον κίνδυνο εξαφάνισής τους... Η υποβάθμιση του θαλάσσιου οικοσυστήματος (δηλαδή η χημική και ακουστική ρύπανση, η ενόχλησή τους από τους ανθρώπους και η κλιματική αλλαγή) 9 Η αλιεία (δηλαδή η μείωση της τροφής τους από την υπεραλίευση, η παράνομη αλιεία, η τυχαία αιχμαλωσία τους σε αλιευτικές δραστηριότητες) 89 9 1 Η σκόπιμη θανάτωσή τους από τους ψαράδες επειδή τους χαλάνε τα δίχτυα 84 14 Η κατάποση στερεών απορριμμάτων όπως σακούλες, πλαστικά και ξύλα 83 14 3 Η σύγκρουσή τους με σκάφη 47 47 Οι σεισμοί 3 48 9 Σημαντικός ρόλος Ασήμαντος ρόλος ΔΓ/ΔΑ PI010100/ Διάγραμμα 3
PI010100/ Διάγραμμα 33
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Θα ήθελα να μου πείτε, εσείς προσωπικά, πόσο διατεθειμένος θα ήσασταν να υιοθετήσετε, κάθε μία απότις παρακάτωσυνήθειες που θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε όλοι μας ώστε να προστατεύσουμε τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα... Να αποφύγετε τη ρίψη απορριμμάτων σε θάλασσες και ακτές 4 9 Να κάνετε όσο γίνεται λιγότερη χρήση πλαστικών σακουλών 57 0 19 1 Να μην καταναλώνετε ψάρια μικρότερου μεγέθους από αυτό που ορίζει η νομοθεσία (π.χ. γόνος) 57 14 3 3 17 5 Να συμμετάσχετε με κάποιο τρόπο στο έργο μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης 17 35 3 1 Πολύ Αρκετά Όχι και τόσο Καθόλου Το κάνουν ήδη ΔΓ/ΔΑ PI010100/ Διάγραμμα 34
ΤΡΟΠΟΙ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Θα ήθελα να μου πείτε, εσείς προσωπικά, πόσο διατεθειμένος θα ήσασταν να υιοθετήσετε, κάθε μία απότις παρακάτωσυνήθειες που θα μπορούσαμε να αποκτήσουμε όλοι μας ώστε να προστατεύσουμε τα θαλάσσια θηλαστικά στην Ελλάδα... Να κάνετε όσο γίνεται λιγότερη χρήση πλαστικών σακουλών 7 4 19 1 Να μην καταναλώνετε ψάρια μικρότερου μεγέθους από αυτό που ορίζει η νομοθεσία (π.χ. γόνος) 71 7 17 5 Να αποφύγετε τη ρίψη απορριμμάτων σε θάλασσες και ακτές 70 1 9 Να συμμετάσχετε με κάποιο τρόπο στο έργο μιας περιβαλλοντικής οργάνωσης 5 44 Πολύ/Αρκετά Όχι και τόσο/καθόλου Το κάνουν ήδη ΔΓ/ΔΑ PI010100/ Διάγραμμα 35
ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΙΜΟΤΗΤΑ ΝΟΜΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΘΑΛΑΣΣΙΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Γνωρίζετε αν στην Ελλάδα υπάρχει σχετική νομοθεσία για την προστασία των θαλάσσιων θηλαστικών; Δεν γνωρίζουν αν υπάρχει 44% Ναι, υπάρχει 50% Όχι, δεν υπάρχει % PI010100/ Διάγραμμα 41
ΕΠΙΠΕΔΟ ΛΗΨΗΣ ΜΕΤΡΩΝ ΓΙΑ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ Κατά τη γνώμη σας, για να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικότερα ο κίνδυνος εξαφάνισης των θαλάσσιων θηλαστικών, θα πρέπει να ληφθούν μέτρα, κυρίως σε τοπικό επίπεδο (από τους δήμους και τις κοινότητες), κυρίως σε εθνικό επίπεδο (από τα κράτη), κυρίως σε ευρωπαϊκό επίπεδο (από την Ευρωπαϊκή Ένωση), κυρίως σε διεθνές επίπεδο (από διεθνείς οργανισμούς); Σε διεθνές επίπεδο (από διεθνείς οργανισμούς) 33 Σε τοπικό επίπεδο (από τους δήμους και τις κοινότητες) 4 Σε εθνικό επίπεδο (από τα κράτη) 17 Σε ευρωπαϊκό επίπεδο (από την Ευρωπαϊκή Ένωση) 9 Σε όλα τα επίπεδα 14 ΔΓ/ΔΑ PI010100/ Διάγραμμα 4
ΛΗΨΗ ΜΕΤΡΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΓΙΑ ΤΑ ΘΑΛΑΣΣΙΑ ΘΗΛΑΣΤΙΚΑ Στην Ελλάδα, για να αντιμετωπίσει η πολιτεία τον κίνδυνο εξαφάνισης των θαλάσσιων θηλαστικών, σε ποιο από τα παρακάτω μέτρα, πρέπει να ρίξει μεγαλύτερο βάρος; Στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση των αρμόδιων φορέων και πολιτών 40 Στην αυστηρή εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας 7 Στη θέσπιση και σωστή λειτουργία των προστατευόμενων περιοχών 1 Στην επιστημονική έρευνα και κατάρτιση σχετικά με τα θαλάσσια θηλαστικά 8 Σε όλα 10 Τίποτα ΔΓ/ΔΑ 1 PI010100/ Διάγραμμα 43