Σχολή Χημικών Μηχανικών Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών Εργαστήριο Βιομηχανικής και Ενεργειακής Οικονομίας Περιβάλλον των Νεοφυών Επιχειρήσεων (Startup) στην Ελλάδα: Μια εμπειρική διερεύνηση. - Λαμπρόπουλος Σταύρος Επιβλέπων: Ιωάννης Καλογήρου, Καθηγητής Ε.Μ.Π. Μάρτιος 2015
Μελέτη startup οικοσυστήματος - Αυξανόμενο οικονομικό - κοινωνικό αντίκτυπο. - Έλλειψη βιβλιογραφίας & στατιστικών στοιχείων. - Δημοφιλές φαινόμενο στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια. Έρευνα πεδίου Αναγνώριση των χαρακτηριστικών των Ελληνικών startups. Συμμετοχή σε δομές υποστήριξης & φορείς χρηματοδότησης. Αξιολόγηση Ελληνικού επιχειρηματικού περιβάλλοντος. Συμπεράσματα - Δράσεις βελτίωσης του οικοσυστήματος.
Νεοφυείς επιχειρήσεις Startups Καινοτομία Επαναλαμβανόμενο - Κλιμακούμενο επιχειρηματικό πλάνο Δυναμική ραγδαίας ανάπτυξης Νεοφυής (startup) Νέο-ιδρυθείσα ü >140 νεοφυείς επιχειρήσεις σε λειτουργία από το 2010 έως σήμερα 1. ü ~ 200 νέες επιχειρηματικές ομάδες ανά έτος 2. Δεν υπάρχει επίσημος φορέας. ( 1 Αποτελέσματα παρούσας έρευνας, 2 Στοιχεία έρευνας Endeavor)
Startup Οικοσύστημα Η επιτυχία των νεοφυών επιχειρήσεων επηρεάζεται από τις λοιπές δομές του οικοσυστήματος & αντανακλά την αποδοτικότητα τους.
Ερευνα Πεδίου 77 Νεοφυείς Επιχειρήσεις 18 Ιανουαρίου - 19 Φεβρουαρίου 2016 30 Ερωτήσεις σε 4 άξονες: - Κατάσταση & Δραστηριότητα νεοφυών επιχειρήσεων. - Επιχειρηματική ομάδα & ιδέα. - Συμμετοχή & Αξιολόγηση φορέων υποστήριξης. - Ελληνικό επιχειρηματικό περιβάλλον.
Στοιχεία επιχειρήσεων
Ιδρυτές startups : 81% αποτελεί συνεργασίες, 53% είναι 25-35 ετών.
Ιδρυτές startups: Υψηλό μορφωτικό επίπεδο. Παρουσία ιδρυτών κατόχων διδακτορικού διπλώματος. Startup - καινοτομία 70% των ομάδων έχουν 1 Μεταπτυχιακό / Διδακτορικό.
Ιδρυτές startups: Με επαγγελματική εμπειρία. Ø Τελικά, είναι η έλλειψη θέσεων εργασίας που οδηγεί σε επιχειρηματικές πρωτοβουλίες;
Επιχειρηματική ιδέα: Επαγγελματική εμπειρία & έλλειψη αγοράς - Τεχνολογικές αλλαγές & έρευνα Παρουσία κατόχων διδακτορικού & έμπειρων επαγγελματιών.
Αριθμός Εργαζομένων : Αύξηση μετά από 2 έτη. Χρειαζόμαστε startups για να δημιουργηθούν scale-ups.
Δομές υποστήριξης: Ικανοποιητική Συμμετοχή ; Μηχανισμοί επώασης Δωρεάν συμμετοχή. Επαρκής αριθμός μηχανισμών. Διαγωνισμοί Προβολή & Δικτύωση Ø 60 % θεωρούν σημαντικό εμπόδιο την έλλειψη δομών : Έλλειψη ενημέρωσης ή έλλειψη ευθυγράμμισης αναγκών - παροχών;
Αξιολόγηση δομών υποστήριξης Θετική αξιολόγηση μηχανισμών επώασης. - 61% θεωρεί πολύ ή πάρα πολύ σημαντική την συμβολή τους. - Υπάρχουν δυνατότητες βελτίωσης. Απόκλιση στην αξιολόγηση συνεργατικών χώρων μεταξύ χρηστών και μη. - Έλλειψη ενημέρωσης προς επιχειρήσεις/ ιδρυτές.
Δομές υποστήριξης: Επιτυχημένα πλάνα δεν συμμετέχουν. 36% σε μηχανισμούς επώασης. 60% εντοπίζει έλλειψη δομών. 25+ δομές υποστήριξης. Ελλιπής ενημέρωση. Υποτίμηση παροχών και δυνατοτήτων. Ø Ευθυγράμμιση με ανάγκες startup. Ø Αποφυγή συνδρόμου εγχώριου star.
Χρηματοδότηση (1): 58% έχουν λάβει - Διαφορετική αξιολόγηση από επωφελούμενους και μη. Σημαντικότερη θεωρούν την λήψη εξωτερικής χρηματοδότησης επιχειρήσεις που έχουν λάβει σε αντίθεση με τις υπόλοιπες. - Ελλιπής ενημέρωση για τα οφέλη της λήψης χρηματοδότησης. - Σημασία επάρκειας κεφαλαίων σε μια ραγδαία αναπτυσσόμενη επιχείρηση.
Χρηματοδότηση (2) : Venture Capital, Business Angels & ΕΣΠΑ
Ελληνικό Περιβάλλον (1) : Υπαρξη προοπτικής; Μη ενθαρρυντικά αλλά αναμενόμενα αποτελέσματα. Ύπαρξη ποσοστού που βλέπει καλύτερη την κατάσταση από τους υπόλοιπους.
Ελληνικό Περιβάλλον (2): Αστάθεια & Brain Drain Μεταβλητότητα φορολογίας και αστάθεια οικονομικού περιβάλλοντος. Brain Drain : Πιο δύσκολα αναστρέψιμο σε μερικά χρόνια.
Προώθηση καινοτομίας & επιχειρηματικότητας στα Πανεπιστήμια
Προτάσεις - Δράσεις Βελτίωσης Οικοσυστήματος Προτάσεις - Δράσεις Βελτίωσης & Προώθησης & Startup Επιχειρηματικότητας Προώθησης Startup Επιχειρηματικότητας
Δράσεις Βελτίωσης: Συμμετοχή κρατικών φορέων Επίσημος φορέας για νεοφυείς (startup) επιχειρήσεις. Κριτήρια ένταξης & αξιολόγηση μέσω συμβούλων. - Εντοπισμός πραγματικών startup επιχειρήσεων. - Στοχευμένη στήριξη επιχειρήσεων & όχι ολόκληρων κλάδων. Προγράμματα υποστήριξης για scale-ups. Σχεδιασμός προγραμμάτων voucher με έμφαση στις startup. Θέσπιση νέας νομικής μορφής επιχειρηματικής οντότητας για φοιτητές / ερευνητές. Αξιολόγηση και υποστήριξη δομών βάσει απολογισμού & αποτελεσμάτων. Σταθερό φορολογικό περιβάλλον με κοινή δέσμευση για μακροχρόνια εφαρμογή.
Δράσεις Βελτίωσης: Δομές υποστήριξης Ευθυγράμμιση παροχών με ανάγκες startups. - Υιοθέτηση μοντέλου λειτουργίας από ανεπτυγμένα οικοσυστήματα. - Ενημέρωση για τις παροχές - υπηρεσίες που προσφέρουν. Συνεργασία μεταξύ των δομών. - Εξειδίκευση σε συγκεκριμένους κλάδους & στάδια ανάπτυξης. - Επικοινωνία & συνεργασία μεταξύ των ομάδων. - Αλληλο-συμπληρωματική συμβολή στα στάδια ανάπτυξης μιας επιχείρησης. Σύνδεση με εξειδικευμένα clusters και δημιουργία νέων. Συνεργασία με ισχυρές Ελληνικές επιχειρήσεις (υποκατάσταση έλλειψης ενδο-εταιρικών θερμοκοιτίδων). Σχεδιασμός προγραμμάτων στήριξης στο στάδιο της μετ-επώασης.
Δράσεις Βελτίωσης: Πανεπιστήμια Πρακτική άσκηση σε νεοφυείς επιχειρήσεις (startups). Αναδιοργάνωση Μο.Κ.Ε. & Δημιουργία Επιχειρηματικών Θερμοκοιτίδων. - Διαγωνισμοί επιχειρηματικότητας & καινοτομίας. - Επιχειρηματικά παίγνια. - Διασύνδεση με θερμοκοιτίδες - επιταχυντές. Σύσταση κόμβων για μεταφορά τεχνογνωσίας & κατοχύρωση πατεντών/ πνευματικής ιδιοκτησίας. Προώθηση συνεργασιών επιχειρήσεων με πανεπιστήμια. - Οργάνωση συνεργατικών μεταπτυχιακών προγραμμάτων. - Συνεργασία σε ερευνητικά θέματα. - Εφαρμοσμένη έρευνα και απλοποίηση θεσμικού πλαισίου για την εμπορική αξιοποίηση της.
www.liee.ntua.gr liee@chemeng.ntua.gr Η παρούσα εργασία υλοποιήθηκε στα πλαίσια της ευρύτερης ερευνητικής δραστηριότητας του Εργαστηρίου Βιομηχανικής & Ενεργειακής Οικονομίας (ΕΒΕΟ). Ευχαριστώ για την προσοχή σας! Λαμπρόπουλος Σταύρος - stavroslam@gmail.com