ΑΡΜΟΙ ΣΤΑ ΔΑΠΕΔΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΣΦΡΑΓΙΣΗΣ

ΑΡΜΟΙ ΣΤΑ ΔΑΠΕΔΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΚΑΙ ΥΛΙΚΑ ΣΦΡΑΓΙΣΗΣ Οι αρμοί στα δάπεδα αποτελούν μεγάλα διάκενα που συνιστάται να σφραγίζονται για λόγους προστασίας. Η σφράγιση γίνεται είτε με άμορφα ή μορφοποιημένα ελαστικά υλικά είτε με προκατασκευασμένες διατομές. Παρουσίαση: ΑΝΝΑ ΜΠΟΝΑΡΟΥ, αρχιτέκτων μηχ., MAEd. www.ktirio.gr 8

Σε πλάκες σκυροδέματος επί εδάφους συνιστάται η δημιουργία αρμών διαστολής στα σημεία, στα οποία η πλάκα συναντάει ακλόνητα στοιχεία, όπως τοιχία, υποστυλώματα, φρεάτια κ.ά. Αρμοί ελέγχου σε πλάκα σκυροδέματος. Ο σκοπός των συγκεκριμένων αρμών είναι η μείωση των ρηγματώσεων λόγω συστολής και δεν λαμβάνονται υπόψη στην τοποθέτηση της τελικής επίστρωσης. 3 Ρηγματώσεις σε δάπεδο σκυροδέματος λόγω συστολών / διαστολών. Τύποι αρμών στις πλάκες σκυροδέματος επί εδάφους. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Τα κτίρια, κατά τη διάρκεια κατασκευής και λειτουργίας δέχονται πληθώρα πιέσεων, που οδηγούν σε παραμορφώσεις. Για να μειωθεί το μέγεθος και η έκταση των φθορών, τόσο στο υπόστρωμα των δαπέδων, όσο και στην τελική επίστρωση, προβλέπεται η εσκεμμένη δημιουργία αρμών σε προκαθορισμένες θέσεις. Οι πιο συνηθισμένοι τύποι αρμών είναι οι κατασκευαστικοί αρμοί, οι αρμοί συστολής και οι αρμοί διαστολής. Τα διάκενα των δαπέδων πρέπει να σφραγίζονται για λόγους προστασίας και για την αποφυγή διείσδυσης διαφόρων σωματιδίων και ρύπων. Αν η σφράγιση του αρμού πρόκειται να γίνει με άμορφα υλικά, τότε η διαδικασία υλοποιείται σε δύο στάδια. Αρχικά τοποθετείται ένα συμπιεστό υλικό πλήρωσης και κατόπιν το υλικό σφράγισης. Τα υλικά σφράγισης αποτελούν μαστίχες που τοποθετούνται στον αρμό με εξέλαση και διακρίνονται στις ελαστικές και στις πλαστικές μαστίχες. Εναλλακτικά, αντί για άμορφα υλικά μπορούν να επιλεγούν μορφοποιημένα ελαστικά παρεμβύσματα ή προκατασκευασμένες διατομές (αρμοκάλυπτρα). Τα κτίρια κατά τη διάρκεια κατασκευής και λειτουργίας δέχονται πληθώρα πιέσεων και καταπονήσεων, που οδηγούν σε παραμορφώσεις και μετακινήσεις του σκελετού τους. Ειδικά στα δάπεδα, μερικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν φθορές και ρηγματώσεις είναι η συρρίκνωση του σκυροδέματος κατά το στέγνωμα, ο μη αναστρέψιμος ερπυσμός, οι συστολές και διαστολές λόγω θερμοκρασιακών μεταβολών, οι καταπονήσεις από εξωτερικά φορτία και οι καθιζήσεις. Για να μειωθεί το μέγεθος και η έκταση των φθορών, τόσο στο υπόστρωμα των δαπέδων, όσο και στην τελική επίστρωση, προβλέπεται η εσκεμμένη δημιουργία τομών, δηλαδή αρμών, σε προκαθορισμένες θέσεις. Δάπεδα σκυροδέματος επί εδάφους Οι πλάκες επί εδάφους κινδυνεύουν από το φαινόμενο των ρωγμών ήδη από τη στιγμή που Αρμοί διαστολής / απομόνωσης Αρμοί συστολής 3 αρχίζει η ξήρανση του σκυροδέματος. Αυτό συμβαίνει επειδή η άνω επιφάνεια του σκυροδέματος είναι εκτεθειμένη στο περιβάλλον και στεγνώνει ταχύτερα σε σχέση με την κάτω επιφάνεια. Ωστόσο, η δημιουργία αρμών σε συνδυασμό με τον οπλισμό από χάλυβα μπορεί να μειώσει ή και να εξαλείψει το φαινόμενο. Στις πλάκες σκυροδέματος επί εδάφους οι αρμοί διακρίνονται στις παρακάτω περιπτώσεις: Κατασκευαστικοί αρμοί ή αρμοί διακοπής εργασίας: Πρόκειται για καλουπωμένους αρμούς που απαιτούνται λόγω προγραμματισμένης η μη προγραμματισμένης διακοπής των εργασιών σκυροδέτησης. Αρμοί συρρίκνωσης ή συστολής: Ο σκοπός των συγκεκριμένων αρμών είναι ο έλεγχος της συστολής λόγω ξήρανσης του σκυροδέματος ή λόγω θερμοκρασιακών μεταβολών και δεν λαμβάνονται υπόψη στην το- 8 ΤΕΥΧΟΣ 9/05

α. Αρμός εργασίας β. Αρμός διαστολής Βλήτρο (εάν απαιτείται) Στεγανοποιητική ταινία Υλικό πλήρωσης Στεγανοποιητική ταινία γ. Αρμός μερικής συστολής δ. Αρμός μερικής συστολής Διέλευση του 50% του κυρίως οπλισμού Διέλευση του 50% του κυρίως οπλισμού Στεγανοποιητική ταινία Στεγανοποιητική ταινία ποθέτηση της τελικής επίστρωσης. Δημιουργούνται είτε σε όλο το πάχος του σκυροδέματος (πλήρης αρμός) είτε σε μέρος μόνο αυτού (αρμός ελέγχου, ψευδαρμός). Οι πλήρεις αρμοί συστολής διαμορφώνονται στη φάση της σκυροδέτησης με την ενσωμάτωση στο ρευστό ακόμη σκυρόδεμα κατάλληλα διαμορφωμένου υλικού πλήρωσης ή με τη χρήση πλευρικού ξυλότυπου. Οι αρμοί μερικής συστολής κατασκευάζονται είτε με την τοποθέτηση ελαστικής ταινίας κατά τη σκυροδέτηση είτε με διαμόρφωση / κόψιμο μετά τη σκυροδέτηση. Αρμοί διαστολής ή απομόνωσης: Πρόκειται για καλουπωμένους αρμούς που απομονώνουν δύο φορείς με διαφορετική λειτουργία, για παράδειγμα απομονώνουν το δάπεδο από τούς περιμετρικούς τοίχους ή από τα υποστυλώματα ή από άλλα δύσκαμπτα εμπό- δια. Οι συγκεκριμένοι αρμοί δημιουργούνται σε όλο το πάχος του σκυροδέματος και διατάσσονται σε συνδυασμό με τους αρμούς συστολής, προκειμένου να αντιμετωπίζουν σχετικές μετακινήσεις και διαστολές μεταξύ των τμημάτων της κατασκευής. Η διαμόρφωση των αρμών διαστολής γίνεται κατά κανόνα κατά τη διάρκεια της σκυροδέτησης και πρέπει να συνεχίζεται και στην τελική επίστρωση. Εκτός από τις παραπάνω περιπτώσεις, αρμοί πρέπει να δημιουργούνται στα δάπεδα μεγάλου εμβαδού, όπως σε δάπεδα ξενοδοχείων, αθλητικών κέντρων, χώρων αναψυχής, εμπορικών κέντρων, χώρων στάθμευσης οχημάτων, γυμναστήριων, εκθέσεων αυτοκινήτων, αλλά και σε εκείνα τα δάπεδα που δέχονται ισχυρές καταπονήσεις, όπως σε συνεργεία και σε χώρους διέλευσης βαρέων οχημάτων. Τα προκύπτοντα τμήματα που σχηματίζονται μετά τη διαίρεση του δαπέδου, θα πρέπει να έχουν όσο το δυνατόν πιο κανονικό σχήμα, ιδανικά τετράγωνο, ενώ η αναλογία των δύο πλευρών δεν θα πρέπει να είναι μεγαλύτερη από :. Σημειώνεται επίσης ότι στις πλάκες μεγάλου εμβαδού οι διακοπές εργασίας συνιστάται να γίνονται στους άξονες των αρμών διαστολής, έτσι ώστε να αποφεύγεται η δημιουργία κατασκευαστικών αρμών. Προστασία και σφράγιση των αρμών Με βάση την επιλογή σφράγισης ή μη, οι αρμοί διακρίνονται σε πεπληρωμένους και ανοικτούς. Στους πεπληρωμένους αρμούς το διάκενο πληρώνεται με σφραγιστικό υλικό, ενώ στους ανοικτούς το διάκενο παραμένει κενό. Μεταξύ των δύο κατηγοριών οι ανοικτοί αρμοί παρουσιάζουν το πλεονέκτημα της εύκολης και πιο οικονομικής κατασκευής, της δυνατότητας ελέγχου του αρμού και της εύκολης αποκατάστασης. www.ktirio.gr 83

Έγχυση του ρευστού στεγανοποιητή μέσα στον αρμό. Επιφανειακή διαμόρφωση του υλικού σφράγισης πριν από την πήξη. 3 Ελαστικές διατομές που "κουμπώνουν" η μία μέσα στην άλλη, προκειμένου να σφραγίσουν πλήρως τον αρμό. Στάδια σφράγισης αρμού σε δάπεδο νοσοκομείου: α. Ο αρμός καθαρίζεται και οι εκατέρωθεν επιφάνειες καλύπτονται με αυτοκόλλητες ταινίες. β. Τοποθετούνται τα υλικά πλήρωσης και σφράγισης του αρμού. γ. Τοποθετείται μεταλλικό κάλυπτρο, έτσι ώστε το δάπεδο να είναι βατό και προσπελάσιμο από καρότσια, μέχρις ότου σκληρυνθούν τα υλικά. δ. Ο αρμός μετά από 3 χρόνια. ΚΡΙΤΗΡΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΑΜΟΡΦΩΝ ΥΛΙΚΩΝ ΣΦΡΑΓΙΣΗΣ ΑΡΜΩΝ (στεγανοποιητές ή μαστίχες) Η επιλογή του καταλληλότερου υλικού ή προϊόντος σφράγισης αρμών εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως από τη χρήση του δαπέδου, από τις συνθήκες στις οποίες είναι εκτεθειμένος ο αρμός, από τις αναμενόμενες μετακινήσεις των τμημάτων του δαπέδου κ.ά. Για την τελική επιλογή λαμβάνονται υπόψη τα ακόλουθα χαρακτηριστικά: Ο συντελεστής προσαρμοστικότητας, δηλαδή η δυνατότητα του υλικού να προσαρμόζεται στις μετακινήσεις χωρίς την εμφάνιση κατασκευαστικού προβλήματος. Το μέτρο ελαστικότητας. Τα μαλακά υλικά σφράγισης με χαμηλό μέτρο ελαστικότητας εφαρμόζονται σε αρμούς, στους οποίους αναμένονται σημαντικές και γρήγορες μετακινήσεις. Τα σκληρά υλικά σφράγισης με υψηλό μέτρο ελαστικότητας εφαρμόζονται σε αρμούς δαπέδων, επάνω στους οποίους αναμένεται κίνηση τροχοφόρων. Η ελαστικότητα, δηλαδή η ικανότητα επαναφοράς του υλικού στο αρχικό του σχήμα μετά την παύση των καταπονήσεων. Ο βαθμός συρρίκνωσης κατά την πήξη. Το ιξώδες και ο βαθμός καθίζησης. Το ιξώδες συνδέεται με την ευκολία διείσδυσης του υλικού εντός του αρμού. Η σκληρότητα του υλικού μετά την ωρίμανσή του. Η απαίτηση χρήσης ασταριού πριν από την εφαρμογή. Διερεύνηση εάν το υλικό είναι ενός ή δύο συστατικών. Τα υλικά ενός συστατικού πολυμερίζονται αργά υπό την επίδραση της ατμοσφαιρικής υγρασίας, ενώ τα υλικά δύο συστατικών πολυμερίζονται γρήγορα και επιλέγονται σε περιπτώσεις κατά τις οποίες απαιτείται γρήγορη ανάπτυξη αντοχών. Η συμβατότητα του υλικού με τα υπόλοιπα οικοδομικά υλικά. Οι μυκητοστατικές ιδιότητες. 3 Ωστόσο, στις περισσότερες περιπτώσεις οι αρμοί συνιστάται να σφραγίζονται για λόγους προστασίας από τις περιβαλλοντικές συνθήκες, αλλά και για την αποφυγή διείσδυσης διαφόρων σωματιδίων. των αρμών με άμορφα υλικά Η σφράγιση των αρμών με άμορφα υλικά γίνεται συνήθως σε δύο στάδια. Αρχικά τοποθετείται το υλικό πλήρωσης και κατόπιν το υλικό σφράγισης (στεγανοποιητής ή μαστίχα). Τα εν λόγω υλικά αποκτούν συνάφεια με τα τοιχώματα του αρμού, εξασφαλίζοντας αδιαπερατότητα από στερεά σωματίδια, υγρά και αέρια. Σημειώνεται ότι τα υλικά πλήρωσης πρέπει να είναι συμβατά με τα υλικά σφράγισης, καθώς βρίσκονται σε συνεχή επαφή μεταξύ τους. Το υλικό πλήρωσης είναι συμπιεστό και κατασκευάζεται συνήθως από πολυουρεθάνη, πολυαιθυλένιο, φελλό ή άλλη βάση. Η μορφή του εξαρτάται από το βάθος και το πάχος της τομής του αρμού, καθώς και από τη διεύθυνσή του (κατακόρυφος ή οριζόντιος) και μπορεί να είναι είτε κορδόνι είτε μορφής επίπεδης πλάκας είτε άλλο σχήμα. Κατά περίπτωση, μπορεί να έχει και διογκωτικές ιδιότητες, εφόσον έλθει σε επαφή με το νερό, για να προσδίδει υδατοστεγανές ιδιότητες στον αρμό. Οι βασικοί λόγοι που συνιστάται η τοποθέτηση υλικού πλήρωσης πριν από το σφραγιστικό υλικό (στεγανοποιητή) είναι για τον περιορισμό του βάθους της τομής και για την αποφυγή συγκόλλησης του στεγανοποιητή με τον πυθμένα του αρμού. Η σφράγιση του αρμού γίνεται με μαστίχες διαφόρων χημικών συστατικών, που τοποθετούνται επιτόπου με εξέλαση και διακρίνονται σε πλαστικές και ελαστικές. Οι πλαστικές μαστίχες στερεοποιούνται με στέγνωμα, δηλαδή με εξαέρωση των πτητικών τους συστατικών (νερό και διαλύτες). Μετά το στέγνωμα διατηρούν τις πλαστικές τους ιδιότητες, δηλαδή παρουσιάζουν περιορισμένη ελαστικότητα (συμπεριφορά τσίχλας), χαμηλή πρόσφυση στα τοιχώματα του αρμού και μειωμένη συνοχή. Οι ελαστικές μαστίχες στερεοποιούνται με πολυμερισμό υπό την επίδραση της ατμοσφαιρικής υγρασίας (όταν είναι ενός συστατικού) ή με εσωτερική αντίδραση (όταν είναι δύο ή περισσότερων συστατικών). Μετά την στερεοποίηση οι πλαστικές μαστίχες διατηρούν τις ελαστικές τους ιδιότητες, δηλαδή αποκτούν την αρχική τους μορφή και θέση, όταν εξαλείφονται οι καταπονήσεις από τις κινήσεις του αρμού. Οι ελαστικές μαστίχες έχουν ως βάση την πολυουρεθάνη, τη σιλικόνη, καθώς και καινοτόμα πολυμερή υλικά τροποποιημένης σιλικόνης (MS Polymers). 8 ΤΕΥΧΟΣ 9/05

α. β. γ. δ. Οι μαστίχες σιλικόνης τοποθετούνται σε πορώδη ή λεία υλικά αλλά και σε υγρούς χώρους. Στα πλεονεκτήματά τους διακρίνονται η απόκτηση πολύ καλής συνάφειας με το υπόβαθρο, η ευκολία εφαρμογής και η εύκολη αφαίρεσή τους με τριβή. Σε περίπτωση που απαιτείται αντοχή στη φωτιά χρησιμοποιούνται μαστίχες σιλικόνης ειδικής σύστασης. Σημειώνεται επίσης ότι σε περίπτωση που το δάπεδο δέχεται καταπονήσεις από διέλευση βαρέων οχημάτων συνιστάται η χρήση στεγανοποιητών που βασίζονται στις ρητίνες δύο συστατικών. Τα στάδια σφράγισης αρμών με άμορφα υλικά είναι τα ακόλουθα: Ο αρμός καθαρίζεται με κατάλληλα μέσα (συρματόβουρτσες, αμμοβολή, διαλύτες, τρόχισμα κτλ.). Οι επιφάνειες του δαπέδου εκατέρωθεν του αρμού καλύπτονται με αυτοκόλλητες ταινίες. Επιστρώνεται αστάρι, εφόσον απαιτείται. Εφαρμόζεται το υλικό πλήρωσης. Αναμειγνύεται και χύνεται ο στεγανοποιητής στον αρμό, καλύπτοντας πλήρως το διάκενο. Διαμορφώνεται το υλικό σφράγισης πριν από την πήξη. Αφαιρούνται οι ταινίες προστασίας από τα χείλη του αρμού. αρμών με μορφοποιημένα ελαστικά παρεμβύσματα Πρόκειται για υλικά πλήρωσης από ελαστομερείς ταινίες, κορδόνια ή κοίλες σωληνωτές διατομές από αφρώδη πολυουρεθάνη ή ίνες πολυπροπυλενίου ή μαλακό PVC ή πολυαιθυλαίνιο με κλειστές ή ανοικτές κυψέλες. Πριν από την τοποθέτησή τους οι επιφάνειες εκατέρωθεν του αρμού καλύπτονται με αυτοκόλλητες ταινίες. Ακολουθεί αστάρωμα των τοιχωμάτων του αρμού και τοποθέτηση του παρεμβύσματος, συμπιεσμένου στο 5 έως 0% του όγκου τους. αρμών με προκατασκευασμένες διατομές / αρμοκάλυπτρα Εκτός από τα ελαστικά υλικά σφράγισης αρμών, στο εμπόριο διατίθενται και προκατασκευασμένες διατομές / αρμοκάλυπτρα. Ένα συγκριτικό πλεονέκτημα των συγκεκριμένων προϊόντων αποτελεί η ευκολία αφαίρεσης και αντικατάστασής τους, ενώ επίσης προτιμώνται, όταν ο αρμός είναι εκτεθειμένος σε μηχανικές κακώσεις και στην υπεριώδη ακτινοβολία. Τα αρμοκάλυπτρα διατίθενται σε διάφορα χρώματα, έτσι ώστε να ταιριάζουν με τα χρώματα των κονιαμάτων αρμολόγησης των πλακιδίων και με τα υλικά επίστρωσης των δαπέδων. Επίσης διατίθενται σε διάφορες διαστάσεις, προκειμένου να σφραγίζονται όλα τα διάκενα, ανεξάρτητα www.ktirio.gr 85

Στάδια σφράγισης αρμού με μορφοποιημένη, εύκαμπτη διατομή από συνθετικό υλικό: α. Οι εκατέρωθεν επιφάνειες του αρμού καλύπτονται με αυτοκόλλητες ταινίες. β. Το διάκενο καθαρίζεται σχολαστικά. γ. Τοποθετείται η ελαστική διατομή σφράγισης. δ. Η διατομή σφηνώνεται με πίεση στην τομή. ε. Η διατομή καλύπτεται με κονίαμα. Αρμοκάλυπτρο με μεταλλικά επάλληλα τμήματα, που σύρονται το ένα μέσα στο άλλο, ανάλογα με τις μετατοπίσεις του δαπέδου. 3 Σύνθετη διατομή, το κύριο σώμα της οποίας είναι κατασκευασμένο από μέταλλο, ενώ στη μέση υπάρχει ελαστικό υλικό. Αρμοκάλυπτρο που τοποθετείται επιφανειακά επάνω στους αρμούς και βιδώνεται μόνο στη μία πλευρά, έτσι ώστε η άλλη να μπορεί να κινείται ελεύθερα. 5 Αρμοκάλυπτρο που τοποθετείται ακριβώς κάτω από την τελική επίστρωση, δημιουργώντας μια καλή βάση υποστήριξης των πλακιδίων. α. β. γ. δ. ε. από το ύψος και το πάχος του αρμού. Ανάλογα με το σχεδιασμό και τα υλικά κατασκευής, θα μπορούσαν να αναφερθούν οι παρακάτω συνήθεις τύποι: Ολόσωμες διατομές από εύκαμπτα, συνθετικά υλικά (συνθετικό καουτσούκ, PVC κτλ.) ή από μέταλλο. Οι μεταλλικές διατομές επιλέγονται για δάπεδα κυκλοφορίας βαρέων οχημάτων ή έντονης κυκλοφορίας πεζών. Μεταλλικές διατομές από ανοξείδωτο χάλυβα, ορείχαλκο, γαλβανισμένη λαμαρίνα ή αλουμίνιο, που επιδέχονται γέμισμα με κονίαμα. Τα συγκεκριμένα αρμοκάλυπτρα είναι κατάλληλα για δάπεδα που απαιτούν εργασίες τριβής και λείανσης, όπως είναι για παράδειγμα τα επιστρωμένα δάπεδα με μάρμαρο, γρανίτη, ασβεστόλιθο και μωσαϊκό. Σύνθετα αρμοκάλυπτρα, το κύριο σώμα των οποίων είναι κατασκευασμένο από μέταλλο, ενώ στη μέση υπάρχει συνθετικό υλικό με ελαστικές ιδιότητες. Το εσωτερικό τμήμα μπορεί να αντικατασταθεί σε περίπτωση φθοράς. Αρμοκάλυπτρα με μεταλλικά, επάλληλα τμήματα, που δεν εφάπτονται μεταξύ τους, έτσι ώστε να μπορούν να σύρονται το ένα μέσα στο άλλο, ανάλογα με τις μετατοπίσεις του δαπέδου. Ειδικά αρμοκάλυπτρα που χρησιμοποιούνται για την περιμετρική ένωση του δαπέδου με τους τοίχους. Κατασκευάζονται είτε ως ολόσωμα κοίλα προφίλ, ή ως προφίλ δύο τμημάτων. Η στερέωση γίνεται στον περιμετρικό τοίχο και/ή κάτω από την τελική επίστρωση του δαπέδου. Διατομές από PVC, που χρησιμοποιούνται ως καλούπια για τη χύτευση του σκυροδέματος. Μ αυτόν τον τρόπο δεν απαιτούνται εκ των υστέρων τομές στο σκυρόδεμα και η εργασία υλοποιείται σε ένα στάδιο. Όσον αφορά στις εφαρμογές, υπάρχουν διατομές κατάλληλες για σφράγιση αρμών μεγάλου βάθους, δηλαδή τομές που διατρέχουν τόσο το τελικό δάπεδο, όσο και το υπόστρωμα. Εναλλακτικά, οι αρμοί με μεγάλο βάθος, μπορούν να σφραγιστούν από αρμοκάλυπτρα που "κουμπώνουν" το ένα επάνω στο άλλο. Ο αριθμός των αρμοκάλυπτρων που απαιτούνται εξαρτάται από το πάχος του κονιάματος και του δαπέδου. Μια άλλη εφαρμογή διατομών είναι αυτές που τοποθετούνται στα δάπεδα πλακιδίων ακριβώς κάτω από την τελική επίστρωση. Οι συγκεκριμένες διατομές, εκτός του ότι αντισταθμίζουν τις μετατοπίσεις του δαπέδου, δημιουργούν μια καλή βάση υποστήριξης των πλακιδίων, προστατεύοντας τις ακμές τους από φθορές. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημα- 86 ΤΕΥΧΟΣ 9/05

3 5 ντικό στις περιπτώσεις κατά τις οποίες τα δάπεδα καταπονούνται από διελεύσεις βαγονέτων και καροτσιών. Οι τρόποι τοποθέτησης των αρμοκάλυπτρων είναι οι παρακάτω: Με βίδες. Οι πλευρικές βάσεις του αρμοκάλυπτρου στερεώνονται στο υπόστρωμα με βίδες και ούπατ ανά ίσες αποστάσεις. Από επάνω επιστρώνεται το κονίαμα και το τελικό δάπεδο. Με κόλλα. Το αρμοκάλυπτρο στερεώνεται με κόλλα πλακιδίων στο υπόστρωμα. Ακριβώς από επάνω και κατά μήκος του αρμού τοποθετούνται τα πλακίδια ή οι πλάκες μαρμάρου, πατώντας στις πλευρικές βάσεις. Με πίεση. Το αρμοκάλυπτρο σφηνώνεται μέσα στον αρμό, έτσι ώστε να προεξέχει ελαφρά από αυτό και κατόπιν επιστρώνεται το τελικό δάπεδο. Τέλος, το αρμοκάλυπτρο οριζοντιώνεται με πίεση προς τα κάτω, έως ότου ενσωματωθεί γερά και έρθει στο ίδιο επίπεδο με την τελική επίστρωση. Σε όλες τις περιπτώσεις τα αρμοκάλυπτρα δεν πρέπει να προεξέχουν από το δάπεδο, θα πρέπει δηλαδή να βρίσκονται στο ίδιο επίπεδο με την τελική επιφάνεια του δαπέδου ή χαμηλότερα από αυτήν. Στην περίπτωση τοποθέτησης προκατασκευασμενων, έναντι άμορφων υλικών θα πρέπει να προβλέπεται και η στεγανή σφράγιση των αρμών που δημιουργούνται ανάμεσα στη διατομή και στο υπόλοιπο δάπεδο. Εκτός από τα αρμοκάλυπτρα που εισχωρούν μέσα στον αρμό, υπάρχουν και εκείνα που απλά τοποθετούνται επιφανειακά επάνω στα διάκενα των δαπέδων. Η στερέωση τους γίνεται είτε με ειδική κόλλα που απορροφά σε σημαντικό βαθμό τις μετακινήσεις είτε με βίδες και ούπατ. Στη δεύτερη περίπτωση η αγκύρωση γίνεται μόνο στη μία πλευρά του αρμοκάλυπτρου, έτσι ώστε η άλλη να κινείται ελεύθερα. Απαιτήσεις ποιότητας των υλικών σφράγισης αρμών Τα υλικά σφράγισης υπόκεινται σε ποικίλες καταπονήσεις από εξωτερικές επιδράσεις. Για να εξασφαλίζεται η αντοχή και η ορθή εφαρμογή, θα πρέπει να χαρακτηρίζονται από ιδιότητες που πληρούν τις ακόλουθες απαιτήσεις: Ελαστικότητα. Το υλικό πλήρωσης και σφράγισης θα πρέπει να μπορεί να συμπιέζεται, ιδανικά στο μισό πάχος και να μπορεί να ξαναπαίρνει την αρχική του μορφή και θέση, μετά το τέλος της καταπόνησης. Επαρκή μηχανική αντοχή. Ειδικά οι αρμοί των δαπέδων που δέχονται μεγάλες καταπονήσεις, όπως τα δάπεδα βιομηχανικών χώρων, γραφείων, εμπορικών κέντρων και διέλευσης βαρέων οχημάτων θα πρέπει να www.ktirio.gr 87

Οι αρμοί εξωτερικών δαπέδων πρέπει να σφραγίζονται έτσι, ώστε να αποτρέπεται η διείσδυση νερού και σωματιδίων στο εσωτερικό τους. Ειδικά, το νερό σε περίπτωση πάγου μπορεί να προκαλέσει σοβαρές φθορές στο δάπεδο. αρμού, επάνω από τον οποίο διέρχονται βαρέα οχήματα. Οι συγκεκριμένοι αρμοί συνιστάται να σφραγίζονται είτε με ρητίνες δύο συστατικών είτε με μεταλλικά αρμοκάλυπτρα. σφραγίζονται με υλικά υψηλής αντοχής. Επίσης τα υλικά σφράγισης αρμών θα πρέπει να αντέχουν στις σεισμικές καταπονήσεις. Ανθεκτικότητα στις διακυμάνσεις της θερμοκρασίας. Τα υλικά πλήρωσης και σφράγισης αρμών θα πρέπει να μη συστέλλονται λόγω θερμοκρασιακών μεταβολών, να μην σκληραίνουν και φυσικά να μην μεταβάλλουν την ελαστική τους συμπεριφορά, ακόμη και υπό την επίδραση έντονων θερμοκρασιακών μεταβολών (-0 ο C έως 70 ο C). Ανθεκτικότητα έναντι της άμεσης επίδρασης του νερού. Τα υλικά του αρμού θα πρέπει να αντέχουν στο νερό, τόσο σε σκληρυμένη, όσο και σε μη σκληρυμένη κατάσταση (για τις μαστίχες). Ανάλογα με την περίπτωση, μπορεί να απαιτούνται επιπλέον μέτρα στεγανοποίησης του αρμού, όπως τοποθέτηση ειδικής ελαστικής στεγανοποιητικής ταινίας. Ανθεκτικότητα στην ηλιακή ακτινοβολία. Ειδικά οι αρμοί εξωτερικού χώρου θα πρέπει να μην υφίστανται χημική αλλοίωση και αλλαγή χρώματος από την επίδραση του ήλιου. Ανθεκτικότητα έναντι διαφόρων χημικών παραγόντων, όπως στα προϊόντα καθαρισμού δαπέδων και στα αλκάλια που εμπεριέχονται τόσο στο σκυρόδεμα, όσο και στα λοιπά κονιάματα. Πρόσθετες ιδιότητες που μπορεί να απαιτηθούν ανάλογα με τη χρήση είναι η ανθεκτικότητα σε λάδια και καύσιμα (για δάπεδα διέλευσης οχημάτων), η ανθεκτικότητα σε λάδια και κηροζίνη (για δάπεδα στάθμευσης αεροσκαφών), η αντιβακτηριδιακή και αντιμυκητιακή δράση (για δάπεδα χώρων υγείας, τροφίμων και ψυγείων), η αντοχή σε λείανση και στίλβωση (για μαρμάρινα δάπεδα), η απαίτηση για ηχομόνωση και η αντοχή στη φωτιά. Άλλα ζητήματα που αφορούν στην επιλογή υλικών σφράγισης αρμών είναι η σύστασή τους, δηλαδή εάν είναι ενός ή δύο συστατικών, η απαίτηση ή όχι ασταριού πριν από την εφαρμογή, το είδος των επιφανειών που μπορούν να εφαρμοστούν, δηλαδή εάν οι επιφάνειες είναι λείες ή πορώδεις, καθώς και η συμβατότητα των υλικών αρμολόγησης με τα υπόλοιπα οικοδομικά υλικά. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΕΛΟΤ, 009, Ελληνική τεχνική προδιαγραφή, αρμών. Υ.Πε.Χω.Δ.Ε., 006. Διαμόρφωση αρμών επί σκληρυνθέντος σκυροδέματος. Προσωρινές τεχνικές εθνικές προδιαγραφές, Π.Ε.Τε.Π. 08-05-0-0. Υ.Πε.Χω.Δ.Ε., 006. Αρμοί διαστολής. Προσωρινές εθνικές τεχνικές προδιαγραφές, Π.Ε.Τε.Π. 03-0-05-00. Edward G. Nawy, Joints in concrete construction, 008, Taylor & Francis company. Κάλτσιος Αργύρης, Αρμοί στα κτίρια, περιοδικό Κτίριο, Τεύχος /00, σελ. 06 -. Τεχνικά φυλλάδια εταιρειών Emco, Isomat, Renovat, Belzona. ΣΧΕΤΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΕΙ ΣΤΑ ΤΕΥΧΗ ''ΚΤΙΡΙΟ'' Κατασκευαστικοί αρμοί στο σκυρόδεμα. Τεύχος 55/003, σελ 59. Πλάκες σκυροδέματος σε επαφή με το έδαφος για την αποφυγή ρωγμών. Τεύχος 8/006, σελ 83. Αρμοί και υλικά προστασίας αρμών. Τεύχος 90/007, σελ 73. Αφιέρωμα: Αρμοί κτιρίων. Τεύχος /00, σελ 06. ΣΧΕΤΙΚΑ ΥΛΙΚΑ ΜΠΟΡΕΙΤΕ ΝΑ ΒΡΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ Υ - ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ 05 Χρήσιμα υλικά δόμησης ή επισκεφθείτε το www.ktirio.gr 88 ΤΕΥΧΟΣ 9/05