BIOMASSTRADECENTRE II

Ιωάννης Ελευθεριάδης BIOMASSTRADECENTRE II ΠΑΚΕΤΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 5: ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΚΡΙΤΗΡΙΩΝ ΑΕΙΦΟΡΕΙΑΣ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΠΡΟΟΔΟΥ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΣΗΜΑΝΣΗΣ Χώρα: Ελλάδα Επικεφαλής του πακέτου εργασίας: Δασικό Ινστιτούτο της Σλοβενίας Πικέρμι, Νοέμβριος 2011 1 www.biomasstradecentreii.eu

Πίνακας περιεχομένων 1. Πεδίο της έκθεσης... 3 2. Πιστοποίηση διαχείρισης δασών και εφοδιαστικής αλυσίδας... 5 2.1 Έκταση, συμμετοχή και δυναμικό της προμήθειας καυσίμων ξύλου από πιστοποιημένα δάση... 7 2.2 Εταιρείες με πιστοποίηση FSC/PEFC Chain of Custody...10 3. Εθνικά και Διεθνή συστήματα σήμανσης για τα καύσιμα ξύλου...12 3.1 Διεθνή συστήματα σήμανσης (πχ. ENplus)...12 3.2 Εθνικά συστήματα σήμανσης (πχ. Pellet GOLD)...15 3.3 Άλλα συστήματα σήμανσης/ πιστοποίησης σχετικά με ξυλώδη καύσιμα (πχ. Αποτύπωμα άνθρακα)...16 3.4 Η κατάσταση προόδου των συστημάτων σήμανσης/ πιστοποίησης για τα ξυλώδη καύσιμα σε μεμονωμένες χώρες...16 4. Άποψη της βιομηχανίας και οι προοπτικές στη σήμανση/ πιστοποίηση ξυλωδών καυσίμων...17 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I...18 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II...20 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III...21 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV...22 2

1. Πεδίο της έκθεσης Ορισμοί για τα ξυλώδη καύσιμα (σύμφωνα με το πρότυπο EN 14588:2010) Ξυλώδη καύσιμα, καύσιμα με βάση το ξύλο, βιοκαύσιμα προερχόμενα από ξύλο: όλοι οι τύποι των βιοκαυσίμων που προέρχονται άμεσα ή έμμεσα από ξυλώδη βιομάζα.. Ξυλώδης βιομάζα: βιομάζα από δέντρα, και θάμνους. Καύσιμο ξύλο; ενεργειακό ξύλο: ξυλώδες καύσιμο στο οποίο η αρχική σύνθεση διατηρεί (Προσαρμογή από την εναρμονισμένη ορολογία του FAO για τη βιοενέργεια [UBET]). Καυσόξυλο: κομμένο και σκισμένο ξηραμένο καύσιμο ξύλο που χρησιμοποιείται σε οικιακές εφαρμογές καύσης όπως σόμπες, τζάκια και συστήματα κεντρικής θέρμανσης (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: το καυσόξυλο έχει συνήθως ομοιόμορφο μήκος, συνήθως της τάξης των 150 mm έως 1000 mm). Κούτσουρα: καυσόξυλα στα οποία το μεγαλύτερο μέρος του υλικού έχει κοπεί σε μήκος 200 mm και άνω. Θρύμματα ξύλου: θρυμματισμένη ξυλώδης βιομάζα, με τη μορφή κομματιών με ένα καθορισμένο μέγεθος που παράγονται από μηχανική κατεργασία με αιχμηρά εργαλεία, όπως μαχαίρια. (ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Τα θρύμματα ξύλου έχουν ορθογώνιο περίπου σχήμα με ένα τυπικό μήκος από 5 mm έως 50 mm και πάχος μικρό σε σύγκριση με άλλες διαστάσεις). Πράσινα θρύμματα: θρύμματα ξύλου από φρέσκο υπολείμματα υλοτομίας και αραιώσεων, συμπεριλαμβανομένων κλαδιών και κορυφών. Θρύμματα ολόκληρου δέντρου: θρύμματα ξύλου προερχόμενα από ολόκληρα δέντρα (ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: θρύμματα ξύλου που περιέχουν κορμό με φλοιό, κλαδιά, βελόνες/ φύλλα). Σύμπηκτα ξύλου (pellets): συμπυκνωμένα βιοκαύσιμα που παρασκευάζονται από κονιορτοποιημένη ξυλώδη βιομάζα, με ή χωρίς πρόσθετα συνήθως κυλινδρικής μορφής, τυχαίου μήκους,συνήθως από 5mm έως 40 mm, με σπασμένα άκρα. Μπριγκέτα ξύλου: συμπυκνωμένο βιοκαυσίμο παραγόμενο με ή χωρίς πρόσθετα, σε κυβική ή κυλινδρικές μορφή, που παράγεται από τη συμπίεση κονιορτοποιημένης βιομάζας. 3

Καύσιμα ξύλου στη Συνδυασμένη Ονοματολογία (CN), 2011: 4401 Καύσιμο ξύλο, σε κούτσουρα, κλαδίσκους, μικρά κλαδιά, δεμάτια ή σε παρόμοιες μορφές. Ξύλο σε θρύμματα ή κομματάκια. Σκόνη ξύλου, απορρίμματα και θραύσματα ξύλου, συσσωματωμένα ή όχι σε μορφή κούτσουρων, μπριγκέτων, σύμπηκτων (pellets) ή σε παρόμοιες μορφές 4401 10 Καύσιμο ξύλο, σε κούτσουρα, κλαδίσκους, μικρά κλαδιά, δεμάτια ή σε παρόμοιες μορφές 4401 10 00 - Καυσόξυλα κούτσουρα, σε πρίσματα, μικρά κλαδιά, δεμάτια ή σε παρόμοιες μορφές 4401 20 Ξύλο σε θρύμματα ή κομματάκια 4401 21 00 - Κωνοφόρων 4401 21 00 - Μη κωνοφόρων 4401 30 Σκόνη ξύλου, απορρίμματα και θραύσματα ξύλου, συσσωματωμένα ή όχι σε μορφή κούτσουρων, μπριγκέτων, σύμπηκτων (pellets) ή σε παρόμοιες μορφές 4401 30 20 Σύμπηκτα - Άλλα 4401 30 40 Σκόνη ξύλου 4401 30 80 - Άλλα 4402 Ξυλοκάρβουνα (στα οποία περιλαμβάνονται κάρβουνα από κελύφη ή ξηρούς καρπούς), συσσωματωμένα ή όχι 4402 10 00 - Από μπαμπού 4402 90 00 - Άλλα Καύσιμα ξύλου στην ταξινόμηση κατά το Πρότυπο του Διεθνούς Εμπορίου, Αναθεώρηση 4 (SITC Αναθ. 4) 245.01 - Καύσιμο ξύλο, σε κούτσουρα, κλαδίσκους, μικρά κλαδιά, δεμάτια ή σε παρόμοιες μορφές (εξαιρουμένων των απόβλητων ξύλου) 246.1 - Ξύλο σε θρύμματα ή κομματάκια 246.11 -... κωνοφόρων 246.15 -... μη κωνοφόρων 246.2 - Σκόνη ξύλου, απορρίμματα και θραύσματα ξύλου, συσσωματωμένα ή όχι σε μορφή κούτσουρων, μπριγκέτων, σύμπηκτων (pellets) ή σε παρόμοιες μορφές Καύσιμα ξύλου στη στατιστική ταξινόμηση των προϊόντων, κατά δραστηριότητα, στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα, Έκδοση 2008: Α. ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΕΩΡΓΙΑΣ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑΣ 02.20.14 Καύσιμο ξύλο Γ. ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΜΕΤΑΠΟΙΗΣΗΣ 16.10.23 Ξύλο σε θρύμματα ή κομματάκια 4

2. Πιστοποίηση διαχείρισης δασών και εφοδιαστικής αλυσίδας Η πιστοποίηση των δασών είναι ένα εθελοντικό, με βάση την αγορά, εργαλείο που υποστηρίζει την υπεύθυνη διαχείριση των δασών και διασφαλίζει την ικανοποίηση κοινωνικών, οικονομικών, οικολογικών, πολιτιστικών και πνευματικών αναγκών των σημερινών και των μελλοντικών γενεών. Η πιστοποίηση παρέχει τους ιδιοκτήτες των δασών και των διαχειριστών τους, τις κοινότητες και τις επιχειρήσεις την πρόσβαση στην παγκόσμια αγορά για τα πιστοποιημένα προϊόντα. Οι διαχειριστές των δασών ή οι ιδιοκτήτες, που θέλουν να αποδείξουν ότι η λειτουργία των δασών τους είναι κοινωνικά επωφελής και διαχειριζόμενα με περιβαλλοντικά κατάλληλο και οικονομικά βιώσιμο τρόπο, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για πιστοποίηση της διαχείριση των δασών (FM). Ένας διαχειριστής δασών και όλες οι εταιρείες που συμμετέχουν στην αλυσίδα εφοδιασμού πρέπει επίσης να επιτύχουν την πιστοποίησης της αλυσίδα επιμέλειας (Chain of custody). Η αλυσίδα επιμέλειάς αποτελεί μια διαδρομή πληροφοριών σχετικά με την πορεία που ακολουθούν τα προϊόντα που προέρχονται από το δάσος ή, στην περίπτωση των ανακυκλωμένων υλικών, από το χώρο ανάκτησης προς τον καταναλωτή, συμπεριλαμβανομένων όλων των σταδίων της επεξεργασίας, μεταποίησης, παραγωγής και διανομής, όπου η πρόοδος προς το επόμενο στάδιο της αλυσίδας εφοδιασμού συνεπάγεται αλλαγή της ιδιοκτησίας (Ορισμός της αλυσίδας επιμέλειας σύμφωνα με το FSC). Η πιστοποίησης της αλυσίδας επιμέλειας ισχύει για τις εταιρείες που κατασκευάζουν, επεξεργάζονται ή εμπορεύονται ξυλεία και μη ξυλώδη δασικά προϊόντα και θέλουν να αποδείξουν στους πελάτες τους ότι χρησιμοποιούν πρώτες ύλες που παράγονται με υπεύθυνο τρόπο. Η σήμανση του συστήματος πιστοποίησης των δασών εξασφαλίζει στους πελάτες και τους αγοραστές των πιστοποιημένων προϊόντων ξυλείας ότι αυτά προέρχονται από υπεύθυνη συγκομιδή και επιβεβαιωμένες πηγές. Κυρίαρχα συστήματα πιστοποίησης, για τα πιστοποιημένα προϊόντα των δασών, είναι αυτά του Forest Stewardship Council (FSC) και του Programme for the Endorsement of Forest Certification (PEFC). Και τα δύο, FSC και PEFC, είναι ανεξάρτητες, μη κυβερνητικές, μη κερδοσκοπικές οργανώσεις που ιδρύθηκαν για την προώθηση της υπεύθυνης διαχείρισης των δασών του πλανήτη. Προωθούν την αειφόρο διαχείριση των δασών, μέσω της ανεξάρτητης πιστοποίησης από κάποιο τρίτο, και παρέχουν ένα μηχανισμό διασφάλισης προς τους αγοραστές των προϊόντων ξύλου και χαρτιού για την προώθηση της αειφόρου διαχείρισης των δασών. 5

Εικόνα 1. Σημάνσεις των κυριότερων συστημάτων πιστοποίησης (Forest Stewardship Council αριστερά, Programme for the Endorsement of Forest δεξιά) Το FSC ιδρύθηκε το 1993, ως απάντηση στις ανησυχίες για την παγκόσμια εξωδάσωση. Το PEFC ιδρύθηκε λίγα χρόνια αργότερα, το έτος 1999, και τώρα είναι το μεγαλύτερο σύστημα πιστοποίησης δασών στον κόσμο. Ο ρυθμός αύξησης της περιοχής των πιστοποιημένων δασών έχει επιβραδυνθεί κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας. Από το 2009, τα PEFC και FSC είναι τα κυρίαρχα συστήματα πιστοποίησης, δεδομένου ότι όλα τα μικρότερα προγράμματα έχουν αφομοιωθεί από το PEFC. Μέχρι το Μάιο του 2011, η παγκόσμια έκταση των πιστοποιημένων δασών, τα οποία εγκρίθηκαν από ένα ή το άλλο από τα διεθνή πλαίσια - το FSC και τα PEFC - ανήλθαν σε 375 εκατομμύρια εκτάρια, έχοντας αύξηση 7% (23,5 εκατ. εκτάρια) από το Μάιο του 2010. Υπάρχει μια μερική επικάλυψη 3,75 εκατομμυρίων εκταρίων, λόγω της διπλής πιστοποίησης. Η επιφάνεια των δασών που έχουν πιστοποιηθεί από το FSC αυξήθηκαν κατά 11% και αυτά που έχουν πιστοποιηθεί από το PEFC κατά 5%, μεταξύ 2010 και 2011. Ωστόσο, οι τάσεις και για τα δύο συστήματα ήταν παρόμοιες κατά την τελευταία δεκαετία. Το δυναμικό της προμήθειας βιομηχανικής ξυλείας από πιστοποιημένα δάση εκτιμήθηκε ως 447 εκατομμύρια m 3 το Μάιο του 2011, που ισοδυναμεί περίπου με το 25% της παγκόσμιας παραγωγής στρογγυλής ξυλείας. Όσον αφορά την πιστοποίηση δασικών εκτάσεων, το PEFC είναι το μεγαλύτερο πρόγραμμα, αν και το FSC έχει επεκταθεί ταχύτερα την περίοδο 2008-2010, εξαιτίας κυρίως των μεγάλων περιοχών που έχουν πιστοποιηθεί στη Βόρεια Αμερική (ιδίως στον Καναδά) και στη Ρωσική Ομοσπονδία. Το FSC δραστηριοποιείται σε 81 χώρες και, έως τον Μάιο του 2011, οι πιστοποιημένες δασικές περιοχές του ανήλθαν σε 143 εκατομμύρια εκτάρια, σε σύγκριση με 129 εκατομμύρια εκτάρια το Μάιο του 2010. Τα περισσότερα πιστοποιημένα με FSC δάση βρίσκονται στο βόρειο ημισφαίριο, κυρίως στην Ευρώπη (44%), όπου υπάρχουν 62,4 εκατομμύρια εκτάρια και στη Βόρεια Αμερική (38%) με 54,5 εκατομμύρια εκτάρια. Οι πιστοποιημένες με PEFC δασικές εκτάσεις αυξήθηκαν από 225 εκατομμύρια εκτάρια το Μάιο του 2010, στα 236 εκατομμύρια εκτάρια το Μάιο του 2011 - λίγο λιγότερο από τα δύο τρίτα των, σε παγκόσμιο επίπεδο, πιστοποιημένων δασικών εκτάσεων. Επί του 6

παρόντος, το PEFC εγκρίνει 29 εθνικά συστήματα πιστοποίησης, ενώ 25 χώρες έχουν ενεργά πιστοποιητικά για τη διαχείριση των δασών. Η μεγάλη πλειοψηφία των δασών με πιστοποίηση PEFC βρίσκεται στη Βόρεια Αμερική (κυρίως στον Καναδά και τις ΗΠΑ) και την Ευρώπη (κυρίως σε Φινλανδία και Νορβηγία). Στη δεκαετία του 1990, οι πιστοποιημένες δασικές εκτάσεις αυξήθηκαν εκθετικά, αλλά, από το 2001, η ανάπτυξη έχει ακολουθήσει μια γραμμική πορεία, με ετήσια αύξηση της τάξης του 10% - 20% μέχρι το 2006. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η πλειοψηφία των υπό διαχείριση δασών, στο βόρειο ημισφαίριο, είναι ήδη πιστοποιημένα και επειδή τα τροπικά δάση δεν έχουν πιστοποιηθεί (μόνο το 2% των τροπικών δασών έχει πιστοποιηθεί). Εντός της περιοχής του UNECE στη Βόρεια Αμερική υπάρχει η μεγαλύτερη περιοχή πιστοποιημένων δάσος από το 2004: Ο Καναδάς έχει 153.100.000 εκτάρια και οι ΗΠΑ 47,3 εκατομμύρια εκτάρια. Η Ρωσική Ομοσπονδία έχει ένα πολύ υψηλό ρυθμό ανάπτυξης της τάξης του 28,4%. Η Φινλανδία κατατάσσεται πλέον τέταρτη και Σουηδία πέμπτη. Η πιστοποίηση της αλυσίδας επιμέλειας (Chain of Custody) έχει αυξηθεί εκθετικά από το 2005 με αύξηση 20%, μεταξύ Μαΐου 2010 και Μαΐου 2011. Σε αυτήν την περίοδο ο συνολικός αριθμός των πιστοποιητικών PEFC και FSC Chain of Custody, που εκδίδονται παγκοσμίως, αυξήθηκε σε 28.423. Ενώ το FSC κατέχει την πλειοψηφία των πιστοποιητικών της αλυσίδας επιμέλειας στη Βόρεια Αμερική, το PEFC τείνει να είναι πιο κυρίαρχη στις κορυφαίες ευρωπαϊκές χώρες. Εκτιμάται ότι υπάρχουν 3,75 έως 5 εκατομμύρια εκτάρια που έχουν πιστοποιηθεί από περισσότερα από ένα από τα σημαντικότερα συστήματα. Υπάρχουν διαφορές μεταξύ των προσεγγίσεων του FSC και του PEFC για τον καθορισμό προτύπων, τη διαπίστευση των φορέων πιστοποίησης και άλλες προγραμματιστικές λειτουργίες. Ενδεχομένως η πιο σημαντική διαφορά μεταξύ του PEFC και του FSC είναι η άποψή τους για τη συμμετοχή της κυβέρνησης στις διαδικασίες καθορισμού προτύπων και πιστοποίησης. Αναφορές: - UNECE/FAO Forest Products Annual Market Review, 2010 2011 - www.fsc.org - www.pefc.org 2.1 Έκταση, συμμετοχή και δυναμικό της προμήθειας καυσίμων ξύλου από πιστοποιημένα δάση Η βασική αρχή της διαχείρισης των δασών στην Ελλάδα είναι η αειφορεία. Η ανάπτυξη του δασικού τομέα στη χώρα μας βασίζεται σε τρεις βασικούς πυλώνες: την αειφορεία, τη βιοποικιλότητα και τη διατήρηση της φύσης. 7

Η αειφορική διαχείριση των δασών εκφράζεται ως: - Αειφορεία του ξυλώδους κεφαλαίου - Αειφορεία της δασικής παραγωγής - Αειφορεία των προσόδων Σήμερα στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται δύο φορείς ελέγχων και πιστοποίησης για την αειφόρο διαχείριση των δασών (FSC/PEFC Chain of Custody): Η TÜV HELLAS ΑΕ, μέλος του γερμανικού ομίλου TÜV NORD (http://www.tuv-nord.com/gr/index.htm) Η TÜV HELLAS έχει τη δυνατότητα να πραγματοποιεί ελέγχους διαμέσου της μητρικής TÜV NORD και να παρέχει διαπιστευμένα πιστοποιητικά για το πρότυπο FSC Chain of Custody (Αλυσίδα επιμέλειας). Η TÜV NORD Group έχει εκδώσει πάνω από 200 πιστοποιητικά του FSC, μέχρι σήμερα, σε εταιρείες που δραστηριοποιούνται στους τομείς του ξύλου και του χαρτιού και του χαρτοπολτού. (http://www.tuv-nord.com/cps/rde/xchg/tng_el/hs.xsl/464_ell_html.htm) Η SGS GREECE ΑΕ, μέλος του ομίλου SGS (http://www.gr.sgs.com/gr/home_gr_v2.htm) Ο όμιλος SGS είναι ένας φορέας πιστοποίησης που παρέχει ολοκληρωμένη πιστοποίηση στον τομέα των υπηρεσιών του δάσος. Η πιστοποίηση που παρέχεται βασίζεται στα πρότυπα του FSC και του PEFC Οι δράσεις που περιλαμβάνονται σε αυτό το πρόγραμμα πιστοποίησης είναι: 1. Η πιστοποίηση της αλυσίδας επιμέλειας (Chain of Custody) 1.1. έλεγχοι στη διακίνηση και μεταποίηση των προϊόντων ξύλου από τα δάση προς την αγορά, διαμέσου της επεξεργασίας, με σκοπό την πρόσβαση και την απόδειξη της προέλευσης των προϊόντων ξύλου 2. Εκπαίδευση στην πιστοποίηση των δασών και τα συστήματα ποιότητας Το SGS QUALIFOR είναι ένα από τα σημαντικότερα προγράμματα πιστοποίησης για τη διαχείριση των δασών. Για πολλά χρόνια, από το 1994, η βιομηχανία επεξεργασίας του ξύλου και οι παραγωγοί προϊόντων ξύλου πιστοποιούνται σύμφωνα με τις διαδικασίες που διέπονται από το SGS QUALIFOR, σε 60 χώρες από όλο τον κόσμο. Η έκθεση για της διαχείριση των δασών για τα υπάρχοντα σε ισχύ πιστοποιητικά, που εκδίδονται από το πρόγραμμα SGS QUALIFOR στη Ελλάδα και οι σχετικές αρχές και πρότυπα, περιλαμβάνονται στο συνδεδεμένο κείμενο με αριθμό AD 33-GR-03/ 06-09- 2010 (http://www.forestry.sgs.com/documents/sgs-forest-management-standard-forgreece-en-10.pdf) 8

Παρά την εφαρμογή της αρχής της αειφορείας στο δασικό τομέα και την εκμετάλλευση των δασών, οι διαδικασίες έκδοσης πιστοποίησης για τη διαχείριση των δασών, των προϊόντων του ξύλου και άλλων δραστηριοτήτων δεν αποτελούν συνήθη πρακτική στην Ελλάδα. Είναι χαρακτηριστικό, ότι όλα αυτά τα χρόνια, κατά τα οποία οι διαδικασίες πιστοποίησης της διαχείρισης των δασών βρίσκεται σε ισχύ, μόνο η δασική υπηρεσία της Βυτίνας, του νομού Αρκαδίας, της περιφέρειας Πελοποννήσου, έχει πιστοποιηθεί κατά το FSC (Εικόνα 2) για τη διαχείριση δασών και την παραγωγή ξυλείας και μη ξυλωδών προϊόντων σε τέσσερα διαχειριζόμενα δάση που βρίσκονται στην περιοχή ευθύνης της. Η πιστοποίηση της δασικής υπηρεσίας της Βυτίνας εκδόθηκε στα πλαίσια του προγράμματος QUALIFOR του ομίλου SGS και η πιστοποίηση ήταν αρχικά σε ισχύ την περίοδο 2004-2009. Εικόνα 2. Πιστοποίηση της διαχείρισης δασών (FSC) για τη δασική υπηρεσία της Βυτίνας Ο Πίνακας 1 παρουσιάζει την έκταση των πιστοποιημένων δασών, που διαχειρίζονται από τη δασική υπηρεσία της Βυτίνας και την παραγωγή ξυλείας από αυτά, για την περίοδο 2000-2006. 9

Πίνακας 1. Έκταση και παραγωγή ξυλείας στα δάση που διαχειρίζονται από τη δασική υπηρεσία της Βυτίνας Παραγωγή ξυλείας (m 3 ) Έκταση (ha) Έτος Στρογγύλη Θρυμματισμού Καυσόξυλα Σύνολο 2000 5.119 378 2.324 7.821 2001 15.840 19.196 1.663 22.443 2002 8.381 15.051 2.791 26.223 131.525 2003 4.741 1.670 1.235 6.143 2004 6.945 1.229 11.324 19.498 2005 6.640 810 1.347 2.821 2006 2.984 217 1.083 4.284 Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τους φορείς πιστοποίησης και σήμανσης στο ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III 2.2 Εταιρείες με πιστοποίηση FSC/PEFC Chain of Custody Η διάδοση και την εφαρμογή συστημάτων πιστοποίησης για τα δασών δεν παρουσιάζουν ανάπτυξη στη χώρα. Έτσι, η πιστοποίηση για τα προϊόντα που προέρχονται από ξύλο, όπως τα έπιπλα, ο χαρτοπολτός ή το χαρτί, δεν είναι κάτι σύνηθες για την αγορά, ειδικά για την ξυλεία που συλλέγεται στα δάση της χώρας. Τα συστήματα πιστοποίησης των δασών, όπως το FSC ή το PEFC, αφορούν κυρίως εισαγόμενη ξυλεία και προϊόντα ξυλείας. Στον Πίνακας 2 παρουσιάζονται οι εταιρείες, ή διεθνείς εταιρείες με υποκατάστημα στην Ελλάδα, που κατέχουν πιστοποίηση για τα προϊόντα τους και τα δάση από τα οποία προέρχονται. Τα προϊόντα χαρτοπολτού και χαρτιού κατέχουν το μεγαλύτερο μερίδιο των προϊόντων ξύλου με πιστοποίηση FSC / PEFC Chain of Custody. 10

Πίνακας 2. Εταιρείες και είδη προϊόντων με πιστοποίηση FSC/PEFC Chain of Custody στην Ελλάδα ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 1 ΔΡΟΜΕΑΣ Έπιπλα γραφείου PEFC, wood & wood products in the Chain of Custody 2 STAENDLER Ξύλινα μολύβια FSC/PEFC Chain of Custody 3 Tetra Pak ΕΛΛΑΣ ΑΕ Χαρτόνια FSC (forest management, chain of custody) 4 ALTAVIA ΕΛΛΑΣ Χαρτί FSC (forest management, chain of custody) 5 ΑΘΗΝΑΙΚΗ ΧΑΡΤΟΠΟΙΕΙΑ ΑΕ Χαρτί FSC (forest management, chain of custody) 6 ΣΚΑΝΔΙΝΑΒΙΚΟΝ ΑΕ Προϊόντα ξύλου (SCHAFFER HOLZ) PEFC Chain of Custody 7 ΦΩΤΙΟΣ ΜΟΥΡΙΚΗΣ ΑΕ. Προϊόντα ξύλου FSC (forest management, chain of custody) 8 Paperland Europe ΑΕ Υλικά εκτυπώσεων FSC/PEFC Chain of Custody και δεματοποιείας 9 PRESSIOUS ΑΡΒΑΝΙΤΙΔΗΣ ΑΕ Χαρτί FSC (forest management, chain of custody) 10 ΠΡΟΚΟΣ ΑΕ Χαρτί & χαρτοπολτός FSC (forest management, chain of custody) 11 ΣΔ.ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ ΑΕ Χαρτί FSC (forest management, chain of custody) 12 UPM-Kymmene ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ, Greece Χαρτί FSC (forest management, chain of custody) 13 Xerox Corporation ΑΘΗΝΑ, ΕΛΛΑΣ Χαρτί FSC (forest management, chain of custody) 14 ALEXYL Προϊόντα ξύλου PEFC Chain of Custody 15 TGWAYS Προϊόντα ξύλου PEFC 16 Tesco SA(για Χαρτόνια FSC, PEFC προϊόντα ELOPAK) 17 ΑΦΟΙ ΓΑΒΡΙΕΤΟΥ Προϊόντα ξύλου PEFC 18 LEROY MERLIN Προϊόντα ξύλου FSC, PEFC 19 DASH Έπιπλα FEC 20 ΑΦΕΝΤΑΚΗΣ Μοριοσανίδες FSC ΡΩΜΑΙΟΣ Rougier 21 Carrefour Προϊόντα ξύλου FSC 22 ΧΑΡΤΙΑ ΠΕΡΡΑΚΗΣ Χαρτί FSC 11

3. Εθνικά και Διεθνή συστήματα σήμανσης για τα καύσιμα ξύλου Γενική περιγραφή των σχημάτων και σχετικές απαιτήσεις. 3.1 Διεθνή συστήματα σήμανσης (πχ. ENplus) EN-plus: η νέα Ευρωπαϊκή πιστοποίηση σύμπηκτων Η πιστοποίηση ποιότητας ENplus είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη δημιουργία σύμπηκτων (pellets), ως ένα ευρέως χρησιμοποιούμενο αγαθό για παραγωγή ενέργειας. Για πρώτη φορά, πολυάριθμα εθνικά πρότυπα και πιστοποιήσεις αντικαθιστούνται από ένα ενιαίο σύστημα με βάση το πρότυπο EN 14961-2 για συσσωματώματα ξύλου μη βιομηχανικής χρήσης. Το σύστημα αυτό έχει συμφωνηθεί από το European Pellet Council τον Ιανουάριο του 2011 και έτσι απολαμβάνει την υποστήριξη μεγάλων τμημάτων του Ευρωπαϊκού τομέα για τα σύμπηκτα. Εικόνα 3. Πιστοποίηση ποιότητας EN-plus Τρεις ποιότητες σύμπηκτων ξύλου, με διαφορετικές απαιτήσεις όσον αφορά τη χρησιμοποιημένη πρώτη ύλη, καθώς και τα χαρακτηριστικά των σύμπηκτων ξύλου, θα πιστοποιούνται. Αυτές ουσιαστικά αντιστοιχούν στις τάξεις του EN 14961-2: - EN-plus A1 - EN-plus A2 - EN B Ένα βασικό πλεονέκτημα του ENplus είναι ότι η ποιότητα των σύμπηκτων διαχειρίζεται διαμέσου του συνόλου της εφοδιαστικής αλυσίδας, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής, αποθήκευσης και μεταφοράς, σε όλη τη διαδρομή προς τον τελικό καταναλωτή. Επιπλέον, ενόψει της σημασίας του μετριασμού του φαινομένου των αερίων του θερμοκηπίου, μέχρι τον Ιανουάριο του 2012 οι παραγωγοί σύμπηκτων πρέπει να είναι σε θέση να δηλώσουν το ποσό των αερίων του θερμοκηπίου που εκπέμπονται ως αποτέλεσμα της παραγωγής σύμπηκτων. Το σύστημα εντοπισμού λειτουργεί ως αυτοέλεγχος και αρωγός της διασφάλιση ποιότητας, για να αποκαλυφθεί που εμφανίζονται παραλείψεις στην εφοδιαστική αλυσίδα και να εντοπίσει ποιες παρτίδες είναι εκτός προδιαγραφών. Μέσα από τον αριθμό αναγνώρισης και την ανάλυση των εσωτερικών εγγράφων των εμπλεκόμενων φορέων, οι πιθανές πηγές της ελαττωματικής ποιότητας μπορούν να επισημανθούν μέσω της εφοδιαστικής αλυσίδας. 12

Η ανεξαρτησία του συστήματος πιστοποίησης θα πρέπει να διασφαλίζεται μέσω της συμμετοχής των διαπιστευμένων οργανισμών πιστοποίησης σύμφωνα με το πρότυπο EN 45011. Οι φορείς ελέγχου πρέπει να είναι διαπιστευμένοι κατά τα πρότυπα EN ISO 17020 και ΕΝ 45011, και κατατάσσονται από την EPC στην επίσημη ιστοσελίδα της. Οι καταχωρημένοι φορείς δοκιμών πρέπει να είναι διαπιστευμένοι κατά το πρότυπο EN ISO 17025 και τα πρότυπα δοκιμών που καθορίζονται στο EN 14961-2. Οι φορείς δοκιμών μπορούν να συνεργάζονται και στην περίπτωση που δεν είναι πιστοποιημένοι σύμφωνα με όλα τα πρότυπα δοκιμών. Μόνο οι καταχωρημένοι φορείς επιθεώρησης και ελέγχου είναι αποδεκτοί για πιστοποίηση στο πλαίσιο του συστήματος ENplus. Οι απαιτήσεις ποιότητας, για τους παραγωγούς και τους εμπόρους σύμπηκτων που επιθυμούν να πιστοποιηθούν, περιγράφονται στο εγχειρίδιο ENplus. Η κυριότητα του σήματος ENplus παραμένει με την Ευρωπαϊκή Εταιρεία Βιομάζας, AEBIOM, που φιλοξενεί το European Pellet Council. Το δικαίωμα απονομής της άδειας χρήσης του εμπορικού σήματος ENplus σε ικανές εταιρείες περνά από την AEBIOM προς τις εθνικές ενώσεις σύμπηκτων, που είναι σε ισχύ. Το European Pellet Council (EPC) είναι μια οργάνωση ομπρέλα, που εκπροσωπεί τα συμφέροντα της ευρωπαϊκής βιομηχανίας σύμπηκτων ξύλου. Μέλη της είναι εθνικές ενώσεις σύμπηκτων ή άλλοι σχετικοί οργανισμοί από 15 χώρες. Το European Pellet Council είναι μια πλατφόρμα για τον τομέα των σύμπηκτων για να συζητηθούν τα θέματα που πρέπει να διαχειρίζονται, κατά τη μετάβαση από ένα εξειδικευμένο προϊόν για ένα σημαντικό αγαθό της παραγωγής ενέργειας. Τα θέματα αυτά περιλαμβάνουν την τυποποίηση και την πιστοποίηση ποιότητας των σύμπηκτων, την ασφάλεια, την εξασφάλιση του εφοδιασμού, την εκπαίδευση και κατάρτιση, καθώς και την ποιότητα των συσκευών για τα σύμπηκτα. Διαδικασία πιστοποίησης Σε πολλές χώρες η πιστοποίηση θα ελέγχεται από τις εθνικές ενώσεις σύμπηκτων. Αυτές θα επιλέξουν ένα φορέα πιστοποίησης για να εργαστούν μαζί και να δημιουργήσουν ENplus συμβάσεις της άδειας χρήσης με τις εταιρείες που συμμορφώνονται με τις απαιτήσεις. Επί του παρόντος, πολλές ενώσεις προετοιμάζονται ώστε να το δράσουν κατά αυτό τον τρόπο. Εθνικές ενώσεις σύμπηκτων που χορηγούν άδειες ENplus Αυστρία - propellets Austria www.propellets.at Γερμανία - DEPV www.depv.de Ιταλία - AIEL www.aiel.cia.it Ισπανία - AVEBIOM www.avebiom.org 13

Οι παραγωγοί, από τις χώρες στις οποίες ενώσεις σύμπηκτων δεν εκδίδουν άδειες ENplus, ακόμη, μπορούν να υποβάλουν αίτηση για άδεια στο European Pellet Council. Ένας παραγωγός ή έμπορος σύμπηκτων θα πρέπει να ακολουθήσει τα παρακάτω βήματα για να πιστοποιηθεί και να λάβει άδεια να χρησιμοποιεί το εμπορικό σήμα ENplus: 1. Να συμπληρώσει τη φόρμα της αίτησης 2. Να επιλέξει ένα καταχωρημένο οργανισμό επιθεωρήσεων για εκτέλεση των ελέγχων στο εργοστάσιο του 3. Να υποβάλει την έκθεση ελέγχου, μαζί με μια πλήρη εργαστηριακή ανάλυση των σύμπηκτων σε έναν οργανισμό πιστοποίησης που συνεργάζεται με το European Pellet Council ή με εθνική ένωση 4. Να πληρώσει το μισό των προβλεπόμενων ετήσιων τελών άδειας για το European Pellet Council ή την εθνική ένωση Μόλις εκτελέσει αυτά τα βήματα με επιτυχία θα λάβει ένα πιστοποιητικό ENplus και μια σύμβαση άδειας που του επιτρέπει να χρησιμοποιεί το εμπορικό σήμα ENplus. Σήμερα, 20 παραγωγοί σύμπηκτων έχουν πιστοποιηθεί με ENplus, από τη Γερμανία και την Αυστρία κυρίως. Επιπλέον, περίπου 30 είναι οι έμποροι που έχουν ήδη πιστοποιηθεί. Για περισσότερες πληροφορίες: www.pelletcouncil.eu rechberger@pelletcouncil.eu 14

3.2 Εθνικά συστήματα σήμανσης (πχ. Pellet GOLD) Pellet Gold Το Pellet Gold είναι η πρώτη και μέχρι το 2011, η μοναδική ιταλική πιστοποίηση ποιότητας για τα σύμπηκτα, η οποία δημιουργήθηκε το 2006 από την AIEL. Ήταν το πρώτο βήμα προς την καθιέρωση ενός συστήματος πιστοποίησης της ποιότητας των σύμπηκτων στην Ιταλία. Αρκετά πρότυπα ποιότητας και διαδικασίες πιστοποίησης, που ισχύουν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και σε άλλες χώρες (π.χ. DINplus, Oenorm, ευρωπαϊκό πρότυπο), ενώθηκαν για να δημιουργηθεί ένα ειδικό σύστημα για την ποιότητα, που να ανταποκρίνεται στα χαρακτηριστικά της ιταλικής αγοράς. Διάγραμμα 1: Pellet Gold πιστοποίηση ποιότητας σύμπηκτων (pellets) Οι απαιτήσεις ποιότητας για τους παραγωγούς σύμπηκτων, που επιθυμούν να πιστοποιηθούν προβλέπονται από τo εγχειρίδιο Pellet Gold, και τα περιεχόμενά του. Το Pellet Gold είναι μια τυπική πιστοποίηση προϊόντων. Τα σύμπηκτα πιστοποιούνται κατά την έναρξη της παραγωγής και απαιτείται νέα πιστοποίηση κάθε χρόνο. Τα πιστοποιημένα σύμπηκτα λαμβάνουν σήμα ποιότητας / πιστοποίησης. Το AIEL είναι ο ιδιοκτήτης του εμπορικού σήματος και είναι, επίσης, ο οργανισμός επιθεωρήσεων που εκτελεί τους ελέγχους στις μονάδες παραγωγής των σύμπηκτων.. Οι εργαστηριακές αναλύσεις των σύμπηκτων πραγματοποιούνται από διαπιστευμένο εργαστήριο. Η έκθεση ελέγχου, μαζί με μια πλήρη εργαστηριακή ανάλυση, υποβάλλεται στην τεχνική επιτροπή καθώς και την επιτροπή διαπίστευσης του Pellet Gold, το οποίο ελέγχει τη συμμόρφωση των σύμπηκτων με τις απαιτήσεις πιστοποίησης. Ένα βασικό πλεονέκτημα του Pellet Gold είναι ότι η ποιότητα των σύμπηκτων ελέγχεται επίσης για φορμαλδεΰδες και περιεχόμενη ραδιενέργεια. Έτσι, οι τελικοί καταναλωτές είναι αρκετά βέβαιοι ότι τα σύμπηκτα προέρχεται μόνο από μη χημικά επεξεργασμένο ξύλο και όχι μολυσμένο ξύλο. Σήμερα, υπάρχουν 12 Ιταλοί παραγωγοί σύμπηκτων με πιστοποίηση Pellet Gold. Αυτοί είναι οι πιο σημαντικοί Ιταλοί παραγωγοί, που καλύπτουν πάνω από το 60% της 15

εγχώριας παραγωγής (περίπου 600.000 τόνους). Ορισμένες από αυτές τις εταιρείες επιθυμούν να πιστοποιηθούν στο προσεχές μέλλον και με ENplus Για περισσότερες πληροφορίες: www.pelletgold.it paniz.aiel@cia.it Στην Ελλάδα δεν υπάρχει, μέχρι σήμερα, εθνικό σύστημα πιστοποίησης ή σήμανσης για τα σύμπηκτα και τα άλλα στερεά βιοκαύσιμα. 3.3 Άλλα συστήματα σήμανσης/ πιστοποίησης σχετικά με ξυλώδη καύσιμα (πχ. Αποτύπωμα άνθρακα) Είναι γνωστό ότι η σήμανση για τα στερεά βιοκαύσιμα που παράγονται στην Ελλάδα, αναφορικά με την ποιότητά τους και τα τεχνικά τους χαρακτηριστικά, δεν είναι μια διαδεδομένη πρακτική. Συνεπώς, είναι εύκολο να κατανοήσουμε ότι δεν είναι εύκολο να βρούμε στην αγορά στερεά βιοκαύσιμα με σήμανση περιβαλλοντικής πιστοποίησης. Ο Πίνακας 3 παρουσιάζει κάποιες από τις εταιρείες και τα προϊόντα τους που έχουν λάβει σήμανση για διαδικασίες φιλικές προς το περιβάλλον. Στα προιόντα αυτά έχουν σαν πηγή το ξύλο, δεν είναι όμως στερεά βιοκαύσιμα. Πίνακας 3. Εταιρείες και προϊόντα στην ελληνική αγορά με οικολογική σήμανση ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΙΔΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ 1 Tesco SA (για τα προϊόντα ELOPAK) Χαρτόνι WWF Climate Savers 2 TGWAYS Προϊόντα ξύλου BLUE ANGEL ECOLABEL 3 TetraPak ΕΛΛΑΣ ΑΕ Χαρτί CO2 footprint, WWF Climate Savers 4 ΧΑΡΤΙΑ ΠΕΡΡΑΚΗΣ Χαρτί ECO sustainability 3.4 Η κατάσταση προόδου των συστημάτων σήμανσης/ πιστοποίησης για τα ξυλώδη καύσιμα σε μεμονωμένες χώρες Αυτή την περίοδο βρίσκεται σε εξέλιξη διαδικασία διαπίστευσης εργαστηρίου, που ανήκει στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρµογών Στερεών Καυσίµων (ΙΤΕΣΚ), με σκοπό τον έλεγχο και την μέτρηση των τεχνικών χαρακτηριστικών των στερεών βιοκαυσίμων. Το Ινστιτούτο Τεχνολογίας & Εφαρμογών Στερεών Καυσίμων είναι o κύριος ελληνικός φορέας για τη μελέτη, έρευνα και ανάπτυξη τεχνολογίας, με σκοπό τη βελτιωμένη και ολοκληρωμένη αξιοποίηση των στερεών καύσιμων υλών και των παραπροϊόντων τους. Σκοπός είναι η παροχή υπηρεσιών ελέγχου και πιστοποίησης των στερεών βιοκαυσίμων που παράγονται στη χώρα 16

Από τα μέχρι τώρα στοιχεία, η εταιρεία Fillis Workgroup παράγει και διακινεί σύμπηκτα που φέρουν τη σήμανση ποιότητας DIΝplus και το οποίο έχει δοθεί στα προϊόντα της εταιρείας από ξένο φορέα (προσωπική επικοινωνία). (http://www.fworkgroup.com/index.php?pagelang=greek) 4. Άποψη της βιομηχανίας και οι προοπτικές στη σήμανση/ πιστοποίηση ξυλωδών καυσίμων Αν και οι ελληνικές εταιρείες παραγωγής σύμπηκτων προβαίνουν σε ελέγχους ποιότητας, για τα τεχνικά χαρακτηριστικά των προϊόντων που παράγουν, δεν υπάρχει μέχρι σήμερα κάποιο από αυτά εμπορευόμενο στην αγορά με κάποια σήμανση. Παρόλα αυτά, υπάρχει η αίσθηση ότι η διαδικασίες της πιστοποίησης και της σήμανσης δεν θα αργήσουν να τεθούν σε ισχύ, καθώς τα στερεά βιοκαύσιμα και μάλιστα τα εξευγενισμένα, αποτελούν αναδυόμενο προϊόν της αγοράς καυσίμων. Εκτιμάται ότι οι οι διαδικασίες πιστοποίησης και σήμανσης θα δώσουν προστιθέμενη αξία στα στερεά βιοκαύσιμα που παράγονται στη χώρα (όπως τα σύμπηκτα) τόσο στην εγχώρια αγορά όσο και στις εξαγωγές. Επίσης, εκφράζεται η συχνά η άποψη, κυρίως από τον εμπορικό κλάδο, αλλά και το βιομηχανικό, σύμφωνα με την οποία, η πιστοποίηση ποιότητας θα διασφαλίσει την εμπορία προϊόντων σταθερών χαρακτηριστικών και ποιότητας, προς όφελος των παραγωγών, των εμπόρων αλλά και των καταναλωτών. Η διαδικασία πιστοποίησης θα αποτελέσει, επίσης, και μια μέθοδο ελέγχου για την ποιότητα των εισαγόμενων βιοκαυσίμων. Αναφορικά με το κόστος της πιστοποίησης και της επιβάρυνσης της τιμής των στερεών βιοκαυσίμων, υπάρχει η εκτίμηση ότι δεν θα επηρεάσει σημαντικά τις τιμές λιανικής αγοράς και τα στερεά θα παραμείνουν ανταγωνιστικά των ορυκτών καυσίμων στην Ελληνικά αγορά καυσίμων. Συνεπώς η έναρξη της εφαρμογής της πιστοποίησης των στερεών βιοκαυσίμων από ελληνικούς φορείς αναμένεται με ενδιαφέρον. 17

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Κατάλογος σχετικών προτύπων και άλλων κανονιστικών εγγράφων για τα στερεά βιοκαύσιμα Δεδομένα της Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης - CEN (http://www.cen.eu, 8/2011) Αναφορά προτύπου CEN/TR 15569:2009 CEN/TS 15149-3:2006 CEN/TS 15150:2005 CEN/TS 15370-1:2006 EN 14588:2010 EN 14774-1:2009 EN 14774-2:2009 EN 14774-3:2009 EN 14775:2009 EN 14778:2011 EN 14780:2011 EN 14918:2009 EN 14961-1:2010 EN 14961-2:2011 EN 14961-3:2011 Τίτλος Solid biofuels - A guide for a quality assurance system Solid biofuels - Methods for the determination of particle size distribution - Part 3: Rotary screen method Solid biofuels - Methods for the determination of particle density Solid biofuels - Method for the determination of ash melting behaviour - Part 1: Characteristic temperatures method Solid biofuels - Terminology, definitions and descriptions Solid biofuels - Determination of moisture content - Oven dry method - Part 1: Total moisture - Reference method Solid biofuels - Determination of moisture content - Oven dry method - Part 2: Total moisture - Simplified method Solid biofuels - Determination of moisture content - Oven dry method - Part 3: Moisture in general analysis sample Solid biofuels - Determination of ash content Solid biofuels - Sampling Solid biofuels - Sample preparation Solid biofuels - Determination of calorific value Solid biofuels - Fuel specifications and classes - Part 1: General requirements Solid biofuels - Fuel specifications and classes - Part 2: Wood pellets for non-industrial use Solid biofuels - Fuel specifications and classes - Part 3: Wood briquettes for non-industrial use 18

Αναφορά προτύπου EN 14961-4:2011 EN 14961-5:2011 EN 15103:2009 Τίτλος Solid biofuels - Fuel specifications and classes - Part 4: Wood chips for non-industrial use Solid biofuels - Fuel specifications and classes - Part 5: Firewood for non-industrial use Solid biofuels - Determination of bulk density EN 15104:2011 Solid biofuels - Determination of total content of carbon, hydrogen and nitrogen - Instrumental methods EN 15105:2011 Solid biofuels - Determination of the water soluble chloride, sodium and potassium content EN 15148:2009 Solid biofuels - Determination of the content of volatile matter EN 15149-1:2010 EN 15149-2:2010 EN 15210-1:2009 EN 15210-2:2010 EN 15234-1:2011 Solid biofuels - Determination of particle size distribution - Part 1: Oscillating screen method using sieve apertures of 1 mm and above Solid biofuels - Determination of particle size distribution - Part 2: Vibrating screen method using sieve apertures of 3,15 mm and below Solid biofuels - Determination of mechanical durability of pellets and briquettes - Part 1: Pellets Solid biofuels - Determination of mechanical durability of pellets and briquettes - Part 2: Briquettes Solid biofuels - Fuel quality assurance - Part 1: General requirements EN 15289:2011 Solid biofuels - Determination of total content of sulfur and chlorine EN 15290:2011 Solid biofuels - Determination of major elements - Al, Ca, Fe, Mg, P, K, Si, Na and Ti EN 15296:2011 Solid biofuels - Conversion of analytical results from one basis to another EN 15297:2011 Solid biofuels - Determination of minor elements - As, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, V and Zn 19

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ II Κατάλογος σχετικών προτύπων και άλλων κανονιστικών εγγράφων, σε καθεστώς έγκρισης, για τα στερεά βιοκαύσιμα Δεδομένα της Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τυποποίησης - CEN (http://www.cen.eu, 8/2011) Αναφορά προτύπου Τίτλος Υποψήφιο προς ένταξη στο OJEU * FprEN 16126 FprEN 16127 Solid biofuels - Determination of particle size distribution of disintegrated pellets Solid biofuels - Determination of length and diameter of pellets FprEN 14961-6 Solid biofuels - Fuel specifications and classes - Part 6: Non-woody pellets for non-industrial use FprEN 15234-2 Solid biofuels - Fuel quality assurance - Part 2: Wood pellets for nonindustrial use FprEN 15234-3 Solid biofuels - Fuel quality assurance - Part 3: Wood briquettes for nonindustrial use FprEN 15234-4 Solid biofuels - Fuel quality assurance - Part 4: Wood chips for nonindustrial use FprEN 15234-5 Solid biofuels - Fuel quality assurance - Part 5: Firewood for non-industrial use FprEN 15234-6 Solid biofuels - Fuel quality assurance - Part 6: Non-woody pellets for nonindustrial use FprCEN/TR 15149-3 Solid biofuels - Determination of particle size distribution - Part 3: Rotary screen method Υπό έγκριση 2012-03 Υπό έγκριση 2012-03 Υπό έγκριση 2012-01 Υπό έγκριση 2012-01 Υπό έγκριση 2012-01 Υπό έγκριση 2012-01 Υπό έγκριση 2012-01 Υπό έγκριση 2012-01 Υπό έγκριση 2011-09 20

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ III Κατάλογος φορέων/εταιρειών/αρχών υπεύθυνων για πιστοποίηση/ σήμανση/ δοκιμές Χώρα Ελλάδα Ονομασία & διεύθυνση των φορέων/εταιρειών/αρχών SGS Greece ΑΕ Οδός Παρνασσού 2 & Λεωφ. Κηφισίας Μαρούσι 15124, Αθήνα TÜV HELLAS ΑΕ Οδός Ελ. Βενιζέλου 24 Αγία Παρασκευή 153 41, Αθήνα Ευθύνη (πιστοποίηση/ σήμανση/ δοκιμές) Πιστοποιήσεις Δασών CSA FSC PEFC SFI Περιβαλλοντική πιστοποίηση: ISO 14001. Πιστοποίηση υγιεινής και ασφάλειας της εργασίας: OHSAS 18001. Πιστοποίηση συστημάτων ποιοτικής διαχείρισης: ISO 9000. FSC Chain of Custody 21

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ IV Κατάλογος εγγράφων πιστοποίησης για τα στερεά βιοκαύσιμα Δεδομένα από τον Ελληνικό Οργανισμό Τυποποίησης ΕΛΟΤ (http://www.elot.gr) Κωδικός εγγράφου 14588 14774.02 14774-3 14774-1 14775 14778 14778.02 14779 14780 14918 14961.01 14961-5 14961-2 14961-3 Τίτλος Ημερομηνία έκδοσης Στερεά βιοκαύσιμα - Ορολογία, ορισμοί εννοιών και 22/6/2011 περιγραφές Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι για τον προσδιορισμό 29/8/2005 της περιεκτικότητας σε υγρασία - Μέθοδος ξήρανσης σε κλίβανο - Μέρος 2: Ολική υγρασία - Απλοποιημένη μέθοδος Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός της 17/6/2011 περιεκτικότητας σε υγρασία - Μέθοδος ξήρανσης σε κλίβανο - Μέρος 3: Υγρασία σε δείγμα γενικής ανάλυσης Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός της 22/6/2011 περιεκτικότητας σε υγρασία - Μέθοδος ξήρανσης σε κλίβανο - Μέρος 1: Ολική υγρασία - Μέθοδος αναφοράς Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδος για τον προσδιορισμό 17/6/2011 της περιεκτικότητας σε τέφρα Στερεά βιοκαύσιμα - Δειγματοληψία 24/6/2011 Στερεά βιοκαύσιμα - Δειγματοληψία - Μέρος 2: 7/6/2007 Μέθοδοι δειγματοληψίας του κοκκώδους υλικού μεταφερομένου χύδην με φορτηγά Στερεά βιοκαύσιμα - Δειγματοληψία - Μέθοδοι 7/6/2007 προετοιμασίας των σχεδίων δειγματοληψίας και των πιστοποιητικών δειγματοληψίας Στερεά βιοκαύσιμα - Προετοιμασία δείγματος 24/6/2011 Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός της θερμιδικής αξίας Στερεά βιοκαύσιμα - Προδιαγραφές και κλάσεις καυσίμου - Μέρος 1: Γενικές απαιτήσεις Στερεά βιοκαύσιμα - Προδιαγραφές και κλάσεις καυσίμου - Μέρος 5: Καυσόξυλα για μη βιομηχανική χρήση Στερεά βιοκαύσιμα - Προδιαγραφές και κλάσεις καυσίμου - Μέρος 2: Πέλετς ξύλου για μη βιομηχανική χρήση Στερεά βιοκαύσιμα - Προδιαγραφές και κλάσεις καυσίμου - Μέρος 3: Μπριγκέττες ξύλου για μη βιομηχανική χρήση 17/6/2011 26/11/2010 20/9/2011 20/9/2011 20/9/2011 22

Κωδικός εγγράφου 14961-4 15103 15104 15105 15148 15149.03 15149.01 15149.02 15150 15210.02 15210.01 15234 15289 15290 15296 15297 Τίτλος Στερεά βιοκαύσιμα - Προδιαγραφές και κλάσεις καυσίμου - Μέρος 4: Ροκανίδια ξύλου για μη βιομηχανική χρήση Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι προσδιορισμού της φαινόμενης πυκνότητας Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός της ολικής περιεκτικότητας σε άνθρακα, υδρογόνο και άζωτο - Ενόργανες μέθοδοι Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι προσδιορισμού της πυκνότητας σε υδατοδιαλυτά χλωριούχα, νάτριο και κάλιο Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός της περιεκτικότητας σε πτητικές ύλες Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι για τον προσδιορισμό της κοκκομετρίας - Μέρος 3: Μέθοδος περιστρεφόμενου κόσκινου Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι για τον προσδιορισμό της κοκκομετρίας - Μέρος 1: Μέθοδος ταλαντευόμενου κόσκινου με ανοίγματα των 3,15 mm και άνω Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι για τον προσδιορισμό της κοκκομετρίας - Μέρος 2: Μέθοδος ταλαντευόμενου κόσκινου με ανοίγματα των 3,15 mm και κάτω Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι προσδιορισμού της πυκνότητας σωματιδίων Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι προσδιορισμού της μηχανικής ανθεκτικότητας των κόκκων και μπρικετών - Μέρος 2: Μπρικέτες Στερεά βιοκαύσιμα - Μέθοδοι προσδιορισμού της μηχανικής ανθεκτικότητας των κόκκων και μπρικετών - Μέρος 1: Κόκκοι Στερεά βιοκαύσιμα - Διασφάλιση ποιότητας καυσίμων Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός της περιεκτικότητας σε θείο και χλώριο Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός των κύριων στοιχείων Στερεά βιοκαύσιμα - Υπολογισμός αναλύσεων σε διαφορετικές βάσεις Στερεά βιοκαύσιμα - Προσδιορισμός των δευτερευόντων στοιχείων - As, Cd, Co, Cr, Cu, Hg, Mn, Mo, Ni, Pb, Sb, V and Zn Ημερομηνία έκδοσης 20/9/2011 6/6/2007 24/6/2011 6/6/2007 24/6/2011 6/4/2006 6/4/2006 6/4/2006 6/6/2007 6/6/2007 6/6/2007 8/9/2006 24/6/2011 8/9/2006 8/9/2006 24/6/2011 23

19 ο χλμ. Λεωφόρου Μαραθώνος 19009, Πικέρμι Η έκδοση αυτή συγχρηματοδοτείται στα πλαίσια του έργου IEE/10/115/SI2.591387 Συντάκτης: Ιωάννης Ελευθεριάδης Περισσότερες πληροφορίες: www.biomasstradecentre2.eu ή joel@cres.gr Πικέρμι, Νοέμβριος 2011 Η ευθύνη για το περιεχόμενο αυτού του φυλλαδίου εναπόκειται στους συντάκτες. Δεν απεικονίζει απαραίτητα την άποψη των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν είναι αρμόδια για οποιαδήποτε πιθανή χρήση των πληροφοριών που περιλαμβάνονται σε αυτό. 24 www.biomasstradecentreii.eu