ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΔΩΡΙΔΑΣ

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΔΩΡΙΔΑΣ Έτος 27 ο Αρ. φύλλου 101 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 Κλειστό - αρ. αδ. 54/09 ΚΩΔΙΚΟΣ: 018407 Καλό Φθινόπωρο

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 2 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 Γεύση από τις εκδηλώσεις του χωριού μας ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ Ιδιοκτησία: ΕΝΩΣΗ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΔΩΡΙΔΑΣ Μελίσσου 9, 116 35 Αθήνα Εκδότης-Διευθυντής: Καρα νδρος Ευάγγελος, Τηλ: 6972-246203 Συντακτική επιτροπή Καρα νδρος Ευάγγελος του Αθαν. Τηλ: 6972-246203 Ασημακοπούλου-Κοτυβού Μαρία Τηλ: 6936-991982 Σταθοπούλου Ελένη Τηλ: 6944-697033 Επιμέλεια έκδοσης: Σταθόπουλος Ηλίας, Τηλ: 6946-621131 Πιερράκος Γιώργος, Τηλ: 6937-298529 E-mail: liakoc@gmail.com geopierrakos@gmail.com tihiogr@gmail.com Εκτύπωση: ΦΩΤΗΣ ΖΑΡΑΚΙΩΤΗΣ Λυσία 50, 121 32 Περιστέρι, Τηλ.: 210-5774014 Φωτοσύνθεση: Μπακογιάννη Αθ. Ασπασία Τηλ.: 210-3826502 Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν προσωπικές απόψεις του υπογράφοντα Να μην ξεχάσω Τn συvδρομή μου για το περιοδικό και το σύλλογο www.tihio.gr Συνδρομές μπορείτε να βάζετε απευθείας στο λογαριασμό του Συλλόγου στη EUROBANK Αρ. Λογ/σμού: 0026-0201-98-0100433469, για την Ένωση Τειχιωτών Δωρίδας, αναγράφοντας πάντοτε το ονοματεπώνυμό σας, για να κόβουμε την ανάλογη απόδειξη. tihiogr@gmail.com Στην διεύθυνση αυτή μπορεί ο καθένας να στέλνει οτιδήποτε αφορά το χωριό, σε θέματα καλύτερης λειτουργικότητας (απορίες, γνώμες, απόψεις, αντιπαραθέσεις, προτάσεις και αλλά), όπου όλα αυτά θα μεταφέρονται στα συμβούλια του συλλόγου και του χωρίου για την πιθανή διεκπεραίωση τους. Με εκτίμηση Πιερράκος Γιώργος Σταθόπουλος Ηλίας Καλλίγας Θοδωρής

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 3 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα Καλοκαιρινές εκδηλώσεις Για άλλη μια χρονιά πολλοί ξενιτεμένοι συγχωριανοί μας διάλεξαν να περάσουν τις διακοπές τους μαζί με τις οικογένειες τους και φιλικά τους πρόσωπα στο όμορφο χωριό μας που είναι χωμένο μέσα στο καταπράσινο περιβάλλον με γραφικές ρεματιές και όμορφα λαγκάδια. Έτσι τον Ιούλιο και τον Αύγουστο γέμισαν οι αυλές και τα σοκάκια, οι πλατείες, η παιδική χαρά, το γήπεδο μπάσκετ από κόσμο και παιδικές φωνές κάθε ηλικίας. Όλες και όλοι, μικροί και μεγάλοι απόλαυσαν με τις παρέες τους τον καθαρό βουνήσιο αέρα του Τρικόρφου της Γκιώνας και τον Βαρδουσίων τα γάργαρα νερά και το πανέμορφο γενικά τοπίο. Οι μεγαλύτεροι αναπόλησαν και νοστάλγησαν παλιές αναμνήσεις από τα παιδικά του χρόνια. Η ένωσή μας φρόντισε οι συγχωριανοί μας να κάνουν τη διαμονή τους πιο ευχάριστη και χαρούμενη με διάφορες ωραίες εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τη γιορτή της πίττας. κοινότητάς μας Κώστας Κατέλης ο οποίος μαζί με τον Γιώργο Μαχά που γνώριζαν τα μονοπάτια, μας έφθασαν στη Ρέρεση. Έτσι περιγράφει τη διαδρομή ο Κώστας Κατέλης: Στις 7 το πρωί ξεκινήσαμε από την εκκλησία του χωριού 15 περίπου Τειχιώτες. Η πορεία ήταν: Άμπλας, Μπάκου, Σταυρός, Κοτσανόραχη, Παλιόματρα, Ψηλή Σάρα, στάση στον Κάτω Άη Γιάννη Θεολόγου για προσευχή και ρίγανη και στην συνέχεια Λογγά, Ρέρεση. Όλη η διαδρομή ήταν ήρεμη μέχρι το ποτάμι του Μόρνου όπου μία πεζοπόρος έπεσε μέσα στο νερό, (η Μαριγούλα του Θέμη θόλωσε το μυαλό της βλέποντας τα χωράφια της στην Λογγά ρημαγμένα). Πιο κάτω στο Σπαστήρα είδαμε τα γελάδια του Βλαχοθανάση. Ένας ταύρος ήταν χωρίς ουρά γιατί την είχε φάει ο λύκος. Τα ζώα από τις φωνές άρχισαν να τρέχουν και οι πεζοπόροι είχαν την Στις 8 Αυγούστου ομάδα 15 περίπου ατόμων πραγματοποίησε πεζοποριακό περίπατο στη Ρέρεση μέσα από τα παλιά μονοπάτια. Αρχηγόςτης παρέας ο εκπρόσωπος της τοπικής

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 4 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 τύχη να δουν αγριογούρουνα να τρέχουν μαζί με τα γελάδια. Στη Ρέρεση απολαύσαμε τον πρωινό καφέ και με το αυτοκίνητο του Μίμη Αντωνόπουλου γυρίσαμε στο χωριό για τσίπουρο στο βλάχο. Όμως τη μέρα της Γιορτής της Παναγίας μία ομάδα παρεθεριστών νεότερης ηλικίας που δεν ήταν στο χωριό στις 8 Αυγούστου μου ζήτησε να επαναλάβουμε την ίδια πορεία στις 18 Αυγούστου. Έτσι το πρωί του Σαββάτου 18 Αυγούστου 15 άτομα περίπου κάναμε την ίδια διαδρομή με στάση στον Άη Γιάννη και μάζεμα ρίγανης. Και σε αυτή την πορεία είχαμε ατύχημα στο ποτάμι σοβαρότερο αλλά το ξεπεράσαμε με τις πρώτες βοήθειες που είχαμε μαζί μας. Αυτή τη φορά δεν συναντήσαμε τα ζώα παρά μόνο τα χνάρια του λύκου που πέρασε πρόσφατα από εκεί. Και πάλι πήραμε τον πρωινό καφέ μας στη Ρέρεση και το τσίπουρο στο βλαχοθανάση. Για την επόμενη χρονιά η πορεία να γίνεται μετά τη γιορτή της πίτας για να υπάρχει μεγαλύτερη συμμετοχή. Εδώ πρέπει να ευχαριστήσουμε τον Κώστα Καρα νδρο του Χρήστου που πρόσφερε τους καφέδες στη Ρέρεση και τσιπουράκια με ομελέτες και λουκάνικα στο Βλαχοθανάση μετά από παραγγελία του τεχνικού διευθυντή της ένωσής μας Γιάννη Χειρόπουλου. Στις 12 Αυγούστου ημέρα Κυριακή μετά τη θεία λειτουργία πήγαμε στην Αγριλιά στον τόπο απαγχονισμού από τους ναζί των Γεωργίου Ζησιμόπουλου και Δημητρίου Καρα νδρου όπου εψάλη τρισάγιο. Οι συγγενείς των θυμάτων και όλο το χωριό έδωσαν το μεγάλο παρόν αποτίωντας τον οφειλόμενο φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στου δύο συγχωριανούς μας. Παρέστησαν εκ μέρους του Δήμου Δωρίδας και κατέθεσε στεφάνι ο συγχωριανός μας Αντιδήμαρχος και τέως Πρόεδρος της ένωσής μας Κώστας Αντωνόπουλος, στεφάνι επίσης κατέθεσε ο εκπρόσωπος της κοινότητος μας Κώστας Κατέλης και ο Πρόεδρος της ενώσης μας Βαγγέλης Καρα νδρος ο οποίος μετά το τρισάγιο καλωσόρισε και ευχαρίστησε τους παρευρισκομένους και στη συνέχεια έδωσε το λόγο στο Γεν. Γραμματέα Κώστα Δεκαβάλα ο οποίος αναφέρθηκε στο χρονικό του απαγχονισμού που έφερε δάκρυα στα μάτια όλων υπογραμμίζοντας τον άδικο χαμό των Γιώργου και Δημήτρη καθώς και την υποχρέωση που έχουμε εμείς οι συγχωριανοί να τους θυμόμαστε και να τους τιμούμε πάντα. Στη συνέχεια προσφέρθηκε από την ένωσή μας καφές στη Ρέρεση.

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 5 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΤΟΥ ΑΠΑΓΧΟΝΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ ΑΠΟ ΤΙΣ ΔΥΝΑΜΕΙΣ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ Η κ. Αθηνά ΜίχουΧέντερσον, συγγραφέας και κάτοικος σήμερα των ΗΠΑ περιγράφει το τι άκουσε και πως περιέγραψε η μητέρας της το τραγικό γεγονός του απαγχονισμού των Τειχιωτών Ηρώων. Στο πατρικό σπίτι της καςμίχου στο Ευπάλιο είχαν εγκαταστήσει οι Γερμανοί το χώρο σύσκεψης τους και λήψεις αποφάσεων τους.(στρατηγείο ) Το σπίτι αυτό ήταν στον κεντρικό δρόμο του Ευπαλίου στην επάνω πλατεία 28ης Οκτωβρίου στην αριστερή πλευρά στην πορεία προς το Τείχιο ένα αρχοντικό πέτρτινο σπίτι διώροφο το οποίο σώζεται μέχρι και σήμερα. Οι Γερμανοί ήταν κάποιες μέρες στο Ευπάλιο όταν την Κυριακή αρκετοί στρατιώτες ξεκίνησαν τις μοτοσυκλέτες του (το είδος που έχει και ένα κάθισμα δίπλα) με μία κραυγή και κάποιοι άλλοι σκαρφάλωσαν σε ένα φορτηγό. Ηταν σε ένταση και έκαναν πολύ θόρυβο. Η μητέρα μου ρώτησε το αρχηγόλέμκι Πού πηγαίνετε Πηγαίνουμε στο Τείχιο είπε, και τότε περπάτησε από το σπίτι στο δρόμο και ανέβηκε στην καρότσα του φορτηγού.το Τείχιο ήταν ένα κοντινό χωριό. Καθώς οι Γερμανοί έφευγαν κραυγάζοντας, αφήνοντας στη σκόνη να εγκατασταθεί στην ησυχία, αναρωτιόμασταν τι θα γίνει στο Τείχιο. Αργότερα την ίδια μέρα, αφού οι Γερμανοί επέστρεψαν στο Ευπάλιο αρκετοί άνθρωποι από το Τείχιο ήρθαν σπίτι μας και ζήτησαν να μιλήσουν στον αρχηγό Λέμκι. Ηταν τότε που μάθαμε τι έγινε στο Τείχιο. Η κ. Μίχου κάνει μια περιγραφή της σύλληψης, μεταφοράς και απαγχονισμού των παλικαριών και συνεχίζει την ιστορία για τα διαλαμβανόμενα στο Ευπάλιο με τους συγγενείς των θυμάτων και τον Γερμανό αρχηγό Λέμκι. Οι συγγενείς του Δημήτρη και Γιώργου με τον παππά και τον πρόεδρο είχαν κατέβει στο Ευπάλιο είχαν φέρει στην μητέρα μου καρύδια και αυγά και της ζήτησαν να μεσολαβήσει για να μιλήσουν με τον Γερμανό αρχηγό. Ο Γερμανός αρνήθηκε να τους δεχθεί και η μητέρα μου σε συζήτηση μαζί του, του ζήτησε να ξανασκεφθεί την απόφασή του και να επιτρέψει οι συγγενείς των νεκρών να τους θάψουν. Ο αρχηγός καθόταν στο σαλόνι του σπιτιού μας συμπληρώνοντας κάποια χαρτιά Θα πρέπει να τα ξανακρεμάσουν αμέσως είπε ο Λέμκι. Μα τα έχουν ήδη κατεβάσει επανέλαβε η μητέρα μου. Είπα στους κατοίκους στο Τείχιο να μη μετακινήσουν τα πτώματα. Σου είπα να τους το πεις. Γιατί δεν τους το είπες Μα τους το είπα είπε η μητέρα μου, αλλά θα κατάλαβαν λάθος τη μετάφραση είπε για να καλύψει τους χωριανούς που δεν είχαν υπακούσει το Λέμκι. Πές τους τώρα ότι πρέπει να ξανακρεμάσουν τα πτώματα στο δέντρο και να τα αφήσουν εκεί για τρεις μέρες, αλλιώς θα σκοτώσω τον παπά τους, τον πρόεδρο του χωριού τους, το δημοτικό συμβούλιο του χωριού τους, τους τρεις κρατούμενους και έναν από τις οικογένειες των νεαρών. Μα δεν το καταλαβαίνουν είπε η μητέρα μου, γνέφοντας στους ανθρώπους που κάθονταν έξω στα σκαλιά της βεράντας. Δεν καταλαβαίνουν γιατί το ζητάτε αυτό. Κάποιος μου έκοψε μια από τις γραμμές του τηλεφώνου μου Ξέρεις ότι αυτοί οι άνδρες έκοψαν τη γραμμή του τηλεφώνου σου Κάποιος το έκανε Σαςπαρακαλώ είπε η μητέρα μου αφήστε τους να θάψουν τους γιούς τους Όχι. Πρέπει να μείνουν κρεμασμένοι μέχρι τα πουλιά να βγάλουν κάτι από τα πτώματα με το ράμφος τους, που θα το δουν είπε ο Λέμκι. Η κ. Μίχου τελειώνει την αφήγησή της ηττημένοι οι Τειχιώτες γύρισαν πίσω στο Τείχιο και για να σώσουν τις ζωές των άλλων νέων του χωριού κρέμασαν τα πτώματα εκ νέου των νεκρών τους. Η Ενωσή μας ευχαριστεί την κ. Αθηνά Μίχου Χέντερσον για το ενδιαφέρον της για την καταγραφή και διάσωση των ιστορικών στοιχείων για τον απαγχονισμό των συμπατριωτών μας και την διάθεσή της να μας ενημερώσει και να φωτίσει τις μαύρες εκείνες σελίδες της κατοχής.

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 6 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 Τουρνουά Μπάσκετ στο Τείχιο Στις 13 Αυγούστου ημέρα Δευτέρα στις 6 το απόγευμα πραγματοποιήθηκε το Τουρνουά μπάσκετ το οποίο φέτος είχε μεγάλη προσέλευση από Τειχιώτες κάθε ηλικίας ιδιαίτερα σχόλια δεν χρειάζονταν οι φωτογραφίες τα λένε όλα. Το τουρνουά είχε μεγάλη επιτυχία και φέτος. Οι συμμετοχές στο αγωνιστικό κομμάτι ήταν 19 και στη διαδικασία των βολών συμμετείχαν περίπου 30 άτομα, ηλικίας 4 έως 85 ετών. Οι ομάδες είχαν ως εξής: Τσεπέδες Τσεβρεμές Δημήτρης, Τσεβρεμές Κώστας, Πετινάκης Γρηγόρης Δεκαράκια Καρα νδρος Άγγελος, Λατουσάκης Δημήτρης, Νερούπος Μιχάλης Παστιτσάδες Καρα νδρος Θάνος, Γιαννόπουλος Διονύσης, Παπαδήμος Δημήτρης Γαμπροί Τειχίου Παπαδήμος Θοδωρής, Μαρλίτσης Βασίλης, Φώντας Χολέβας Μπαρτσελιώμα Πιερράκος Γιώργος, Σταθόπουλος Ηλίας, Καραγιάννης Γιάννης, Καρα νδρος Κώστας

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 7 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα Τον κλαίγανε Αδαμόπουλος Γιώργος, Καρα νδρος Γιώργος, Καλαμπόκης Άλέξης 6 ομάδες, 2 όμιλοι και η ανατροπή ερχόταν η μία μετά την άλλη Η διαδικασία ήταν η εξής: 2 όμιλοι από 3 ομάδες, όπου προκρίνονται οι 2 από κάθε όμιλο. Στη συνέχεια οι 4 ομάδες αναμετρήθηκαν μεταξύ τους για τη πρόκριση στο μεγάλο και μικρό τελικό. Αναλυτικότερα: Α όμιλος Τσεπέδες-Δεκαράκια 12-14 Δεκαράκια-Παστιτσάδες 4-11 Τσεπέδες-Παστιτσάδες 11-7 Ημιτελικός Παστιτσάδες-Μπαρτσελιώμα 11-6 και Γαμπροί-Τσεπέδες 6-11 Μικρός τελικός Γαμπροί Μπαρτσελιώμα 11-7 Τελικός Παστιτσάδες-Τσεπέδες 11-8 Παστιτσάδες Χρυσό μετάλλιο Τσεπέδες Ασημένιο μετάλλιο Γαμπροί Χάλκινο μετάλλιο Νικητής στη διαδικασία των βολών αναδήχθηκε ο Τσεβρεμές Δημήτρης. Β όμιλος Γαμπροί-Μπαρτσελιώμα 11-4 Μπαρτσελιώμα-Τον κλαίγανε 11-0 Γαμπροί-Τον κλαίγανε 11-4 Πρόκριση Α ομίλου Τσεπέδες & Παστιτσάδες, ενώ από το Β όμιλο προκρίθηκαν οι Γαμπροί και η Μπαρτσελιώμα

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 8 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 Στις 15 Αυγούστου ανήμερα της Παναγίας που γιορτάζει και η εκκλησία του χωριού μας μετά τη θεία λειτουργία έγινε η περιφορά της εικόνας της Παναγιάς και στην πλατεία της εκκλησίας η καθιερωμένη αρτοκλασία από την ένωσή μαςυπερ υγείας όλων των συγχωριανών μας. Γιορτή πίττας Το επιστέγασμα όλων των εκδηλώσεων ήταν πλέον η γιορτή της πίττας που πραγματοποιήθηκε στις 16 Αυγούστου στο νέο πλέον χώρο-πάρκο εκδηλώσεων και αναψυχής. Όλες οι νοικοκυρές έφεραν κάθε λογιών πίττες (χορτόπιτες, τυρόπιτες, κολοκυθόπιτες κ.ά.) όπου τις άπλωσαν στα στρωμένα τραπέζια. Όλες και όλοι συγγενείς φίλοι και συγχωριανοί ανταμώθηκαν εκεί. Οι πίττες άφθονες η μία καλύτερη από την άλλη. Οι επισκέπτες τα έχασαν δεν ήξεραν ποια να πρωτοδοκιμάσουν. Η κάθε μία έφερε τη σφραγίδα της Τειχιώτισσας νοικοκυράς που ξέρει να τηρεί τις παραδόσεις και τα παλιά ήθη και έθιμα. Το γιορταστικό πρόγραμμα ξεκίνησε με παραδοσιακούς χορούς και φορεσιές από νέες και νέους του χορευτικού Πυλήνης. Ακολούθησε ένα τρικούβερτο γλέντι ένα αληθινό ξεφάντωμα που κράτησε μέχρι το πρωί. Όλες και όλοι μικροί και μεγάλοι χόρεψαν με την ψυχή τους σε πέντε και έξι αράδες Γύρω από το μικρό πλάτανο. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο συγχωριανός μας Αντιδήμαρχος Δωρίδος Κώστας Αντωνόπουλος ως εκπρόσωπος του Δήμου. Αρκετοί Πρόεδροι Συλλόγων της Δωρίδας, συμπατριώτες από τα γύρω χωριά που ξεπέρασαν τους 700. Ο Πρόεδρος της Ένωσής μας Βαγγέλης Καρα νδρος στο σχετικό χαιρετισμό του καλωσόρισε τους παρευρισκομένους αναφέρθηκε στη γιορτή της πίττας που καθιερώθηκε εδώ και αρκετά χρόνια και πως με αυτή τη γιορτή τιμάμε την Τειχιώτισσα νοικοκυρά που κατά παράδοση φτιάχνει ωραίες και νόστιμες πίττες. Ευχαρίστησε όλα τα μέλη του Δ.Σ. που σε συνεργασία με τον εκπρόσωπο της Κοινότητας μας Κώστα Κατέλη δούλεψαν μεθοδικά και με μεράκι για την επιτυχία όλης της εκδήλωσης.

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 9 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα Τον Αντιπρόεδρο της Ένωσής μας Θόδωρο Καρα νδρο που προσέφερε όπως κάθε χρονιά 150 κιλά κρασί (και του χρόνου Θόδωρε 200 γιατί δεν έφθασε). Όλες τις νοικοκυρές που προσέφεραν τις νόστιμες πίττες. Όλους τους νέους που βοήθησαν στο στρώσιμο των τραπεζιών και στον φωτισμό ιδιαίτερα τον Θοδωρή Καλλίγα και Γιώργο Τσιατούρα (τσατμαν) υπό την επίβλεψη του τεχνικού διευθυντή της ένωσής μας Γιάννη Χειρόπουλου. Την ταμία της Ένωσής μας Μαρία Κοτυβού που προσέφερε την γίδα για την λαχειοφόρο αγορά όπου την κέρδισε ο Δ. Γεροπάντας και περιμένουμε πρόσκληση για να μην την φάει μόνος του. Και τέλος τον γαμπρό του χωριού μας Θανάση Τσακιτζίδη (γαμπρός Χρυσούλας Γκίκα Ρούμπα) που μας έκανε την έκπληξη με τα ωραία βεγγαλικά και του χρόνου να φέρει περισσότερα αν θέλει να έχει την Τειχιώτισσα. Το Δ.Σ. εύχεται σε όλους τους Τειχιώτες καλό χειμώνα και του χρόνου να είμαστε όλοι καλά να ξανάρθουμε στο όμορφο χωριό μας. Β.Κ.

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 10 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 Παναγιά η Βαρνάκοβα Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος γιορτάστηκε με την επιβαλλόμενη μεγαλοθεραπεία και θρησκευτική κατάνυξη η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, στο ιστορικό Μοναστήρι της Βαρνάκοβας, που είναι το αγλάισμα του χωριού μας και της ευρύτερης περιοχής. Μεγάλο πλήθος ευλαβών προσκυνητών, ο Πρόεδρος της ένωσης μας Βαγγέλης Καρα νδρος, ο εκπρόσωπος της κοινότητας μας Κώστας Κατέλης, ο επίτιμος Πρόεδρος της ένωσης μας Ιωάννης Ρούμπας καθώς και όλοι οι Τειχιώτες προσήλθαν να προσκυνήσουν την ιστορική και θαυματουργή εικόνα τηςπαναγίας και να παρακολουθήσουν με ευλάβεια και θρησκευτική κατάνυξη τον μεγάλο εσπερινό και τη θεία λειτουργία χοροστανούντος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτου Φωκίδος Κ.Κ. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑ, ο οποίος στο θείο κήρυγμα του και στη συνέχεια η καθηγούμενη ΘΕΟΔΟΣΙΑ, έξηραν με λόγια απλά την προσωπικότητα της Παναγίας ως μητέρας του Θεανθρώπου και όλων των πιστών Χριστιανών. Η καθηγούμενη Θεοδοσία με την τίμια συνοδεία της έχουν αξιοποιήσει το πολυπαθές μοναστήρι της Βαρνάκοβας, όπου κάθε ευλαβής Χριστιανός βρίσκει ακούμπι και παρηγοριά. Αξίζει να επαναφέρουμε στη μνήμη μας, εμείς οι Τειχιώτες, ότι το Μοναστήρι κτίστηκε το 1077 από τον Μοναχό Αρσένιο που ασκήτευε σε μία σπηλιά κοντά στις Καρυές. Αυτό το ταπεινό και μικρό στην αρχή ασκητήριο έμελε να γίνει το Μέγα Μοναστήρι της Στερεάς Ελλάδας. Με τη θρησκευτική και εθνική του δράση γίνεται γνωστό πολύ πέραν των ορίων της περιοχής του. Με την ορθόδοξη βυζαντινή του πορεία, η φήμη του φθάνει μέχρι το Κέντρο της Ορθοδοξίας την Κωνσταντινούπολη. Το επισκέπτονται Αυτοκράτορες, Πατριάρχες και άλλες προσωπικότητες της εθνικής και θρησκευτικής ζωής και το θέτουν υπό τη προστασία τους. Είναι η Βαρνάκοβα λοιπόν μία των αρχαιοτέρων Μονών της κυρίως Ελλάδος. Ιδρύθηκε την ίδια εποχή με τις Μονές των Μετεώρων. Οι αυτοκράτορες Αλέξιος Α Κομνηνός και Ιωάννης Β Κομνηνός (1118-1143), επεξέτειναν, συμπλήρωσαν, αγιογράφησαν το Ναό και παρεχώρησαν κτήματα και μετόχια στη περιοχή Ευπαλίου και Ναυπάκτου. Το 1151 επί Εμμανουήλ Α Κομνηνού φιλοτεχνήθηκε το θαυμαστό πλακόστρωτο δάπεδο με τα περίφημα και μοναδικά μαρμαροθετήματα σωζόμενα μέχρι σήμερα. «Εδώ πρέπει να σημειώσουμε πως ο πρώην Δήμος Ευπαλίου είχε ορίσει ως έμβλημα το μαρμαροθετημένο σπάνιο Λέοντα της Βαρνάκοβας μετά από εισήγηση στο τότε Δημοτικό Συμβούλιο του Προέδρου της ένωσης μας και τότε Αντιδημάρχου Βαγγέλη Καρα νδρου» Η Βαρνάκοβα από τότε απολαμβάνει της προστασίας των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων έλαβε σταυροπηγιακή ιδιότητα και έγινε ανεξάρτητη. Εποπτεία ασκούσε μόνο το οικουμενικό Πατριαρχείο. Το 1204 με την Άλωση της Κων/πόλεως από τους αλλόδοξους Λατίνους της Δ σταυροφορίας, οπότε επήλθε η υποδούλωση και ο κατακερματισμός του εδάφους της Ελληνικής Ανατολής σε διάφορα κράτη, μεγάλα και μικρά, ξένα και ελληνικά, η Βαρνάκοβα με τη γύρω περιοχή είχαν την ευτυχία να μην περιέλθουν υπό τους Φράγκους και τον Παπισμό αλλά να μείνουν στη δικαιοδοσία του Ελληνικού Κράτους του Δεσποτάτου της Ηπείρου ή της Άρτας Οι Έλληνες ηγεμόνες του Δεσποτάτου της Ηπείρου, Άγγελοι Κομνηνοί, συνεχίζοντας την παράδοση των Βυζαντινών Αυτοκρατόρων Κομνηνών, περιέβαλαν τη Βαρνάκοβα με αγάπη και σεβασμό. Την προστάτευαν, πρόσθεσαν και αυτοί διάφορα αφιερώματα και εκαλλώπισαν αυτήν. Τέλος διάλεξαν τον ιερό χώρο του καθολικού της, ως τόπον αιωνίας αναπαύσεως, όπου μερικά μέλη της οικογένειας τους έχουν ταφεί, όπως μαρτυρούν οι σωζόμενες επιγραφές. Από τις αρχές του 13ου αιώνος η Βαρνάκοβα που τύγχανε της προστασίας τέτοιων ηγεμόνων, ισχυρών και πλουσίων, γνωρίζει μεγάλη ακμή. Το ίδιο προς τους Άγγελους Κομνηνούς συμπεριφέρ-

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 11 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα θηκαν προς τη Βαρνάκοβα και οι Παλαιολόγοι. Και αυτοί υπεστήριξαν και προστάτευσαν τη Βαρνάκοβα. Αφιέρωσαν το Μετόσιο «Τρεις Εκκλησίας» στη Πελοπόννησο, κοντά στη Πάτρα με πολλά ελαιόδεντρα και μεγάλη έκταση καλλιεργήσιμης γης, και το οποίο η Βαρνάκοβα κατείχε μέχρι τέλους του 17ου αιώνος περίπου. Μετά την Άλωση της Κων/πόλεως από τους Τούρκους και η περιοχή της Δωρίδας και Ναυπακτίας ακολούθησαν την ίδια τύχη με την υπόλοιπη βυζαντινή αυτοκρατορία. Τότε αρχίζει ένα νέο κεφάλαιο στη δράση και τη προσφορά της Βαρνάκοβας στη θρησκεία και το έθνος. Ι.Θ.Ρ. ΣΗΜΕΙΩΣΗ. Επ ευκαιρία αυτού του ιστορικού που περιγράφει παραπάνω ο επίτιμος πρόεδρος μας για τη Βαρνάκοβα, θα ήθελα ως πρόεδρος της ΕΝΩΣΗΣ ΤΕΙΧΙΩΤΩΝ, να διευκρινίσω ότι το σχετικό δημοσίευμα στο προηγούμενο φύλλο της εφημερίδας μας, που αναφέρεται για δήθεν επεκτατικές επιδιώξεις της αδελφότητος της Ι. Μονής, δεν εκφράζει κανένα μέλος μας ή συγχωριανό μας, οφείλουμε δε να εκφράσουμε τις ευχαριστίες μας και τις αξιέπαινες δραστηριότητες της καθηγούμενης μετά της ιεράς συνοδείας της Ευαγ. Αθ. Καρα νδρος Πρόεδρος Ένωσης Τειχιωτών Ελληνική επιγραφή σε Πανεπιστήμιο του Καναδά Η επιγραφή «ΟΥΤΟΙ ΛΕΙΨΑΝΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΑΝΔΡΩΝ ΑΦΑΙΡΕΙΤΑΙ ΧΡΟΝΟΣ Α Δ ΑΡΕΤΑ ΚΑΙ ΘΑΝΟΥΣΙ ΛΑΜΠΕΙ» Σε ελεύθερη μετάφραση μας λέει: «ΟΧΙ ΜΟΝΟ ΔΕΝ ΑΦΑΙΡΕΙ ΤΑ ΚΑΤΟΡΘΩΜΑΤΑ ΤΩΝ ΑΓΑΘΩΝ ΑΝΔΡΩΝ Ο ΧΡΟΝΟΣ, ΑΛΛΑ Η ΑΡΕΤΗ ΤΟΥΣ ΛΑΜΠΕΙ ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΑΝ ΕΙΝΑΙ ΝΕΚΡΟΙ» Η επιγραφή είναι έξω από την κεντρική είσοδο του σταδίου των 14.000 θέσεων που χρησιμοποιούν οι ομάδες του αμερικάνικου φούτμπολ του Πανεπιστημίου και η επαγγελματική του Μόντρεαλ Montreal Alouettes. Η επιγραφή είναι προς τιμή για τη γενναιότητα του απόφοιτου του Πανεπιστημίου Πλωτάρχη του Βασιλικού Ναυτικού J. Campbell Cloustonο οποίος κατά το Β Παγκόσμιο πόλεμο, στις 2 Ιουνίου 1940 σκοτώθηκε στις ακτές του Dunkirk (Δουνκέρκη) της Γαλλίας. Ο Campbell Clouston (31 Αυγ. 1900 2 Ιουνίου 1940, γλίτωσε τη ζωή 100.000 στρατιωτών που ήταν εγκλωβισμένοι στις ακτές του Dunkirk. Η αναγραφή της επιγραφής στην Αρχαία Ελληνική Γλώσσα είναι σημαντική. Ειδικά όταν είναι αναστημένη σε ένα Πνευματικό χώρο, στο ονομαστό Πανεπιστήμιο McGill στο Μόντρεαλ. Τιμά γενικά την Ελλάδα, αλλά και τους χιλιάδες ομογενείς μας που ζουν και προοδεύουν στη μακρινή χώρα του Καναδά. Προς ενημέρωση όλων των συμπατριωτών μας που ζούν στο Μόντρεαλ του Καναδά να επισκεφθούν το πανεπιστήμιο και να αισθανθούν υπερήφανοι που είναι Έλληνες.

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 12 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 ΤΑ ΠΟΙΜΕΝΙΚΑ ΤΟΥ ΤΕΙΧΙΟΥ Στο χωριό μου η κτηνοτροφία ανθούσε τα παλιά χρόνια και ήταν η κύρια ασχολία πολλών κατοίκων. Η εκτροφή των ζώων και η διαμονή ανθρώπων και ζώων ήταν γύρω από τη θέση Αγριλιά και όλος ο λειβαδότοπος γύρω ανήκει στην Μονή Βαρνάκοβας. Η θέση αυτή είναι ιδανική γιατί έχει βοσκότοπο από χόρτα και διάφορα δέντρα όπως βελανιδιές, πουρνάρια, αγλανιές και κουμαριές. Επίσης στην περιοχή σπάνια πέφτει χιόνι. Σε αυτό το χώρο οι κτηνοτρόφοι ανέπτυξαν τις εγκαταστάσεις τους, όπως ανθρωποταράτσες και ταράτσες για τα ζώα πρόβατα ή γίδια. Οι ταράτσες κατασκευάζονταν από επιτόπια υλικά όπως πέτρες, ξύλα, χώμα και φτέρες. Η ανθρωποταράτσα ήταν πιο προσεγμένη και υπήρχε θέση για φωτιά όπου οι τσοπάνηδες έψηναν το χαμοκούκι άζυμο ψωμί από καλαμποκάλευρο και έβραζαν το γάλα για το φαγητό της ημέρας. Έξω από την ανθρωποταράτσα μπροστά στην πόρτα ήταν μπηγμένο ένα ψηλό ξύλο από την κορυφή του οποίου κρεμόταν ένα κλαδί με πολλά παρακλάδια, ήταν η λεγόμενη «σαρινόρα». Εκεί οι τσοπάνηδες κρεμούσαν τα «σέα» τους δηλαδή μαγειρικά σκεύη, καρδάρια, βεδούρια και άλλα χρειαζούμενα είδη, εκεί και ο τσοπάνος κρεμούσε την κάπα του. Για τουαλέτα χρησιμοποιούσαν το κοντινό δάσος όπου κόπριζαν σαν τα ζώα και για χαρτί υγείας είχαν τα «λάπατα» (χόρτα με πλατιά φύλλα) ή τα πλατανόφυλλα. Το νερό έτρεχε στο κοντινό ρέμα ή πιο μακριά σε πηγές στην Αργιανόλακα, στην Κλεφτοβρύση ή στα Καλάνια. Έξω από την ταράτσα των ζώων υπήρχε περιφραγμένος ακάλυπτος χώρος, η στρούγγα. Την έξοδο από την στρούγγα απαγόρευε η «αμπάρα» που άνοιγε ο τσοπάνης. Στην έξοδο υπήρχε και ο στρουγγόλιθος όπου καθότανε ο τσοπάνης κατά την έξοδο και άρμεγε τα γιδοπρόβατα. Μέσα στην ταράτσα υπήρχε ο «τσάρτος», όπου κλείνανε τα μικρά αρνοκάτσικα για να μη θηλάζουν συνεχώς τη νύχτα, αλλά για την προστασία τους από τα μεγάλα ζώα. Υπήρχαν τσοπάνηδες που είχαν μόνο δαιμονισμένα (έτσι πίστευαν) γίδια και άλλοι μόνο ευλογημένα πρόβατα. Αυτά αποτελούσαν το κοπάδι του καθενός. Το κοπάδι λέγεται και μπουλούκι και έχει για αρχηγό το «κεσέμι», όπου πάει το κεσέμι ακολουθεί και το κοπάδι. Στο κεσέμι κριάρι κρεμούσαν την μεγάλη κουδούνια, για τον τράγο κεσέμι κρεμούσαν την τσοκάνα. Τα πρόβατα άκουγαν σε διάφορα ονόματα, πχ βάκρινα, κάλεσια, κρούτα, λάγια κτλ. Τα δε γίδια σε μπάρτσια, λιάρα, φλώρα, γα τάνο, κουτσοκέρα με σπασμένα κέρατα. Είναι γνωστή η παροιμία «Δεν το λέει η γίδα, το λέει το κέρατό της», που λέγεται για όσους θέλουν να αποκρύψουν κάποιο ελάττωμα τους. Όταν τα αρνοκάτσικα γίνονταν ικανά για βοσκή οι τσοπάνηδες τα απόκοβαν από το γάλα της μάνας, για να το πετύχουν αυτό ειδικά στα κατσίκια έβαζαν στο στόμα τους το «καψάλι» ένα ειδικό στρογγυλό ξύλο που το τοποθετούσαν σαν καπίστρι και το εμπόδιζε να θηλάσουν. Λέγεται ότι μια συγχωριανή μας που έβοσκε πέντε-έξι προβατάκια είχε ένα αρνί που δεν απόκοβε από τη μάνα του. Το σκέφτηκε να μεταμορφώσει το αρνί και του φόρεσε στο κεφάλι του το μαντήλι της. Όταν τα πρόβατα είδαν αυτό το μεταμορφωμένο αρνί νόμισαν ότι είναι κάποιο κακό ζώο, τρόμαξαν και άρχισαν να τρέχουν, από κοντά και το αρνί και άντε πιάστα! Μόνο όταν έπεσε το μαντήλι

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 13 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα από το αρνί τα πρόβατα ηρέμησαν. Απαραίτητος σύντροφος του τσοπάνου ήταν το «τσοπανόσκυλο», που άκουγε σε διάφορα ονόματα όπως Νταβέλης, Παρδάλης, Κολοβός, Μπιρμπίλης, Μούργος, Τζέκος κτλ. Οι τσοπάνηδες «σκάριζαν» το κοπάδι για βοσκή και αυτοί καθισμένοι σε μια κοτρώνα έπαιζαν τη φλογέρα ή σκάλιζαν γκλίτσες. Το βράδυ στις ταράτσες μαζεύονταν και έλεγαν ιστορίες, παραμύθια και σόκιν ανέκδοτα. Για τα ανέκδοτα της εποχής δεν γνωρίζω, θα σας διηγηθώ όμως ένα σύγχρονο σχετικό ανέκδοτο. Ήταν λέει ένας σύγχρονος τσοπάνης, που έβοσκε τα πρόβατα του κοντά στον αυτοκινητόδρομο. Αυτός πρόσεχε να μη βγει κανένα ζώο στο δρόμο και προκαλέσει ατύχημα σε διερχόμενο αυτοκίνητο. Από το δρόμο έτυχε να περνάει ένας χωρατατζής οδηγός και σταμάτησε κοντά στον τσοπάνο για να του κάνει πλάκα. Τότε ο σκύλος του τσοπάνη άρχισε να γαβγίζει το όχημα. Ο οδηγός ανοίγει το τζάμι και άρχισε να μιμείται το σκύλο γαβγίζοντας κι αυτός. Ο τσοπάνης περίεργος με το θέαμα πλησιάζει και ακολουθεί ο εξής διάλογος: Δε με λες ρε πατριώτ, τι κρένεις με το σκυλί μ ; Να ξέρεις εγώ έχω εκπαιδευτεί και γνωρίζω τη γλώσσα όλων των ζώων Και τι λέει το σκλί; Μου λέει ότι δεν περνάει καλά μαζί σου γιατί το αφήνεις νηστικό και δεν του επιτρέπεις να πηγαίνει παρέα με την θηλυκιά του γείτονα Εκείνη τη στιγμή μια γίδα πλησίαζε βελάζοντας οπότε ο τσοπάνης διευκρινίζει: Μην ακούς τι λέει για βιασμό χθες βραδ, αυτή με προκάλεσε!!! ΣΩΤΗΡΗΣ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΣ Παλιές φωτογραφίες

ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα 14 Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012

Ιούλιος Σεπτέμβριος 2012 15 ΤΕΙΧΙΩΤΙΚΑ μηνύματα Κοινωνικά 9 Στις 21 Σεπτεμβρίου η Αμαλία Μωρα τη και ο Σταύρος Γυφτάκης τέλεσαν το γάμο τους στον Άγιο Γεώργιο Καβουρίου. Το νέο ζευγάρι έλαμπε από χαρά. Οι γονείς πανευτυχείς καμάρωναν τα παιδιά τους. Ακολούθησε γαμήλια δεξίωση με αρκετούς προσκεκλημένους, συγγενείς, φίλους και συγχωριανούς με τρικούβερτο Τειχιώτικο γλέντι. Παρόν και ο 97χρόνος παππούς Διαμαντής κατασυγκινημένους καμάρωνε την όμορφη εγγονή του Αμαλία νύφη. (Πόσες και πόσες θυμισές πέρναγαν από το μυαλό του). O γαμπρός ήτανε χορευταράς. Να ζήσετε και καλούς απογόνους! Συνδρομές για την εφημερίδα και τον Σύλλογο Σταθόπουλος Γεώργιος Του Ευθυμίου 50 Κατέλης Νίκος 50 Παλαιολογοπούλου Κική 20 Καλλίγας Ανδρέας του Χρ. 20 Παπαγιανόπουλος Γεώργιος 50 Παπαγιανοπούλου Μουστάκα Μαίρη 50 Νέοι επιστήμονες Η Βίβιαν Στάση του Χρήστου (εγγονή Βούλας Ρούμπα-Αδάμ) αποφοίτησε τον Ιούλιο του 2012 από τη σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών ΕΜΠ και βραβεύτηκε με υποτροφία Fulbright για να συνεχίσει τις μεταπτυχιακές σπουδές της στον τομέα του αρχιτετονικού σχεδιασμού, στο Washington Uni - ver sity του St. Louis στην Αμερική. Θερμά συγχαρητήρια και καλή σταδιοδρομία! Επιτυχίες σε ΑΕΙ Η Γεωργία Ρόκκου του Αναστασίου πέρασε στο Τμήμα Τηλ/νων Συστημάτων & Δικτύων στα ΤΕΙ Μεσολογγίου (Ναύπακτο). Ο Κωνσταντίνος Τσεβρεμές του Αγγέλου (εγγονός της Χρυσούλας Ρούμπα-Γκίκα) πέρασε στο τμήμα Μηχανολόγων Μηχανικών στο Βόλο. Η Στελιάνα Βαρβέρη του Αποστόλη & της Ελένης (εγγονή του Νίκου Μαχά) πέρασε στο Φυσικό Πάτρας. Ο Άγγελος Καρα νδρος του Θωμά (εγγονός Καταραχιά) πέρασε στο Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Οικιακής Οικονομίας και Οικολογίας. Ο Νικόλαος Αντωνόπουλος του Γεωργίου και της Χρύσας πέρασε Τμήμα Τηλ/νων Συστημάτων & Δικτύων στα ΤΕΙ Μεσολογγίου (Ναύπακτο). Θερμά συγχαρητήρια και κάθε επιτυχία! Τιμητική διάκριση Άλλη μία διάκριση για τον Θεόδωρο Α. Καλλίγα στην κατηγορία ENC του Παραπέντε. Ο Θοδωρής κατέλαβε την πρώτη θέση στο Πανελλήνιο πρωτάθλημα που έγινε στην Πάτρα.

ΑΓΑΠAΜΕ ΤΟ ΤΕIΧΙΟ ΦΡΟΝΤIΖΟΥΜΕ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ