ΚΕΜΠ ΑΘ 3223 TO ΛAΣIΘI TPIMHNIAIA EKΔOΣH TΩN ΛAΣIΘIΩTΩN ETOΣ 3ο AP. ΦYΛΛOY 15 OKTΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ΚΩΔΙΚΟΣ:018697 AΓ. KΩN/NOY 39 104 37 AΘHNA THΛ./FAX: 210 5247136 EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ 176 713 06 HPAKΛEIO THΛ./FAX: 2810 240008 Αφιέρωμα «ΠΑΡΑΣΗΜΑ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ»: Οι εκ του Οροπεδίου Τιμηθέντες Αγωνιστές του 19ου αιώνα Η Γιγαντομαχία του Λασιθίου - Μάιος 1867 (Πίνακας του Ρουσσέτου Παναγιωτάκη)
TO ΛAΣIΘI: Tριμηνιαία έκδοση όλων των Λασιθιωτών IΔIOKTHTEΣ: ΣYΛΛOΓOΣ ΛAΣIΘIΩTΩN ATTIKHΣ "O ΔIKTAIOΣ", email: diktaios1962@gmail.com ΣYNΔEΣMOΣ ΛAΣIΘIΩTΩN HPAKΛEIOY «TO OPOΠEΔIO», email: info@slh.gr www.diktaios.gr ΓPAΦEIA: AΓ. KΩN/NOY 39 104 37 AΘHNA THΛ. 210 5247136 EΘN. ANTIΣTAΣEΩΣ 176 * 71306 HPAKΛEIO THΛ./FAX: 2810 240008 Eκδότες - Yπεύθυνοι: Μ. ΛΑΓΚΩΝΑΚΗ 6941668867, Δ. ΔΑΜΙΑΝΑΚΗ - ΟΥΡΑΝΟΥ 6945 573707 YΠEYΘYNOΣ TYΠOΓPAΦEIOY N.Γ. ΠAΠAΔOΠOYΛOΣ Ε. Γιάνναρη 5, Αθήνα 118 53 Τηλ. 210-3468268 Fax: 210-3467155 e-mail: desmosekdoseis@gmail.com Ετήσια συνδρομή 10 (Tα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των συγγραφέων τους) ΣΥΛΛOΓOΣ ΛΑΣΙΘΙΩΤΩΝ ATTIKHΣ «O ΔΙΚΤΑΙOΣ» ΣΥNΔEΣMOΣ ΛAΣIΘIΩTΩN HPAKΛEIOY «TO OPOΠEΔIO» Διοικητικό Συμβούλιο Πρόεδρος Δαμιανάκη-Ουρανού Δ. 6945573707 Αντιπρόεδρος Μύτης Α. 6973381076 Γ. Γραμματέας Βελεγράκης Εμ. 6945235155 Ταμίας Φουκαράκης Εμ. 6974000064 Έφορος Χατζάκη Κων. 6940996683 Δημ. Σχέσεις Χαραλαμπάκης Ά. 6986592883 Μέλος Καραβέλας Ι. 6980662472 Αναπληρωματικά Μέλη Πλατάκης Εμμανουήλ Αναστασάκης Ιωάννης Βεληβασάκης Γεώργιος Δραμυτινού Ανδριανή Εξελεγκτική επιτροπή Ιωάννης Χρυσός Ιωάννης Πιταρικοίλης Δημήτριος Σπανάκης Πρόεδρος Αντιπρόεδρος Γεν. Γραμματ. Ταμίας Αν. Ταμίας Έφορος Αν. Έφορος Διοικητικό Συμβούλιο Μαρία Λαγκωνάκη Απόστολος Τζανάκης Νικόλαος Τσαμάνδουρας Κυπριωτάκη Μαρία Ελευθέριος Σπανάκης Φουκαράκη Μαρία Ιωάννης Σωμαράς Μέλη Δημήτριος Καλυκάκης Ιωάννης Πατεράκης Κων/νος Στραταντωνάκης Νικόλαος Τσικαλάκης Εξελεγκτική Επιτροπή Ζαμπετάκη Λήδα Τζιράκης Εμμανουήλ Χαλκιαδάκης Μιλτιάδης Για συνδρομές του «ΔIKTAIOY»: TPAΠEZA ΠΕΙΡΑΙΩΣ 165 04 003041 29 Για συνδρομές του «OPOΠEΔIOY»: TPAΠEZA ΠΕΙΡΑΙΩΣ 366 04 003218 17 Ευχές...3 Αλλαγή στη σύνθεση του Δ.Σ του «ΔΙΚΤΑΙΟΥ»..4 Αντώνης Τζομπανάκης...4-6 Πρόσκληση ετήσιας εκλογικής τακτικής συνέλευσης...7 Παρουσίαση εκπαιδευτικών βιβλίων...8 Εν Τάχει...10-11 Π ε ρ ι ε χ ό μ ε ν α Τα νέα από το Λασίθι...13 Μια ξεχωριστή ιστορική έρευνα...17-43 Η σύζυγος του Οπλαρχηγού Αντωνίου Ζωγράφου Ξανθούδη...44-45 Μια γενναιόφρων πράξη...46 Μεθοδεύεται υποβάθμιση του Δικταίου Άντρου;...47
Η ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΚΑΙ ΤΟ Δ.Σ. ΤΟΥ Σ.Λ.Η., «ΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ» ΕΥΧΕΤΑΙ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΛΑΣΙΘΙΩΤΕΣ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΑΝ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 2014 Η πρόεδρος και το Δ.Σ. του Συλλόγου Λασιθιωτών Αττικής ο «Δικταίος» εύχεται στα μέλη του και τους απανταχού Λασιθιώτες Καλές Γιορτές και Ευτυχισμένο το Νέο Έτος 2014 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 3
«ΔΙΚΤΑΙΟΣ» ΑΛΛΑΓΗ ΣΤΗ ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ Δ.Σ. ΤΟΥ «ΔΙΚΤΑΙΟΥ» Κατά τη συνεδρίαση του Δ.Σ. του «ΔΙΚΤΑΙ- ΟΥ» της 27-11-2013 ο Πρόεδρος Αντώνιος Τζομπανάκης με μεγάλη λύπη όπως ο ίδιος ανέφερε - παραιτήθηκε από μέλος του Δ.Σ., επικαλούμενος προσωπικούς λόγους. Το είχε προαναγγείλει βέβαια και σε παλαιότερες συνεδριάσεις, ωστόσο πιστεύαμε ότι η αγάπη του για τον γενέθλιο τόπο και τον «Δικταίο», προς τον οποίο φέρθηκε σαν πατέρας και όχι σαν Πρόεδρος, θα τον απέτρεπε. Τα υπόλοιπα μέλη βρεθήκαμε μπροστά σε μια δύσκολη απόφαση, ωστόσο θεωρήσαμε υποχρέωση μας να σεβαστούμε την απόφαση του. Η σύνθεση του νέου Δ.Σ. έχει ως ακολούθως: Πρόεδρος Δαμιανάκη-Ουρανού Δέσποινα Αντιπρόεδρος Μύτης Αντώνιος Γ. Γραμματέας Βελεγράκης Εμμανουήλ Ταμίας Φουκαράκης Εμμανουήλ Έφορος Χατζάκη Κωνσταντίνα Δημ. Σχέσεις Χαραλαμπάκης Άρης Μέλος Καραβέλας Ιωάννης Αναπληρωματικά Μέλη Πλατάκης Εμμανουήλ Αναστασάκης Ιωάννης Βεληβασάκης Γεώργιος Δραμυτινού Ανδριανή Εξελεγκτική επιτροπή Ιωάννης Χρυσός Ιωάννης Πιταρικοίλης Δημήτριος Σπανάκης Τα αισθήματα του Δ.Σ. προς τον αποχωρήσαντα Πρόεδρο αποτυπώνουν οι χαρακτηρισμοί που παρατίθενται, όπως αυτοί διατυπώθηκαν από μερικά εκ των μελών: Μια ενεργός και σημαντική παρουσία ΟΑντώνης είναι ένα άτομο με έντονη προσωπικότητα και παρουσία. Εργάστηκε με ζήλο για την αναβάθμιση του Συλλόγου και αναγνωρίζουμε την βαθύτατη προσφορά του. Η παρουσία του στο Διοικητικό Συμβούλιο ήταν δυναμική και καταλυτική. Κύριος σκοπός πάντοτε η επίτευξη σημαντικών στόχων για την ανάδειξη του Συλλόγου. Η εμπιστοσύνη στο πρόσωπό του ώθησε τον κ. Λ. Κατερίνη, τον μεγάλο ευεργέτη, να προβεί στη γενναία οικονομική ενίσχυση του Συλλόγου για την αγορά και ανακαίνιση της αίθουσας. Η συνεργασία μου με τον Αντώνη ήταν ενεργός και υπήρχε σύμπνοια και ομοψυχία μεταξύ όλων των μελών. Η θητεία του συγκεκριμένου Συμβουλίου αποδείχθηκε πολύ παραγωγική. Ηταν τιμή και δημιουργική εμπειρία για όλους μας η γνωριμία, και η πορεία με τον Αντώνη. Το ανασυσταθέν Διοικητικό Συμβούλιο έχει την ίδια μαγιά και επομένως έχει εξασφαλίσει δυνατή και γόνιμη παρουσία και μια πολύ καλή συνεργασία των μελών του για την πρόοδο του Συλλόγου. Η διαρκής συμμετοχή όλων αποτελεί τον καταλύτη. Ιδιαίτερα μας χαροποιεί η υπόσχεση του Αντώνη ότι θα παραμείνει κοντά μας αρωγός και συνεργός σε όλες τις προσπάθειες, για την πρόοδο του Συλλόγου και του Οροπεδίου. Δέσποινα Δαμιανάκη - Ουρανού Πρόεδρος Δ.Σ. 4 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
«ΔΙΚΤΑΙΟΣ» Ένας άνθρωπος των έργων Θυμάμαι πολύ καλά το Μάρτιο του 2011, όταν ο φίλος Δημήτρης Πλευράκης με τηλεφώνησε και μου πρότεινε να συμμετάσχω στα του Δικταίου. Η βαθιά συναισθηματική σύνδεσή μου με το Οροπέδιο και τον τόπο καταγωγής της οικογένειας της μητέρας μου, το Ψυχρό, όπου περνούσα τις παιδικές διακοπές μου, δεν θα αρκούσε εκείνη την εποχή για να με καταπείσει να αναμιχθώ στα του Συλλόγου. Μόλις όμως ο Δ. Πλευράκης μου είπε ποιος προτίθεται να ζητήσει την ψήφο των συμπατριωτών μας για Πρόεδρος, οι δεύτερες σκέψεις εξαφανίστηκαν: Ο γιατρός Αντώνης Τζομπανάκης. Γνώριζα βέβαια το γιατρό από χρόνια, από τότε που πρωτοετής φοιτητής το Νοέμβριο 1993, πήγα να εξεταστώ για τη μυωπία μου και δεν δεχόταν με τίποτα αμοιβή. Αυτό συνεχίστηκε καθ όλη τη διάρκεια των φοιτητικών χρόνων μου. Έλπιζα πως, όταν αποφοιτούσα, θα δεχόταν επιτέλους το honorarium της ιατρικής επίσκεψης. Ωστόσο, έχω γίνει πλέον Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο και ακόμα δεν μου παίρνει αμοιβή, όπως κάνει άλλωστε με όλους τους συμπατριώτες μας. Ο Αντώνης Τζομπανάκης φάνταζε από τότε στα μάτια μου ως ένας από τους πιο ξεχωριστούς Λασιθιώτες. Έχει μια έμφυτη αριστοκρατικότητα, που συνδυάζει προσήνεια αλλά και σοβαρότητα. Διαθέτει μόρφωση και χιούμορ, ένδειξη εξαίρετης ευφυΐας: Μαζί του μπορεί κάποιος να συζητήσει από τα πιο σοβαρά θέματα ευρύτερου ενδιαφέροντος, αλλά και να αστειευτεί με τα καθημερινά και τα ανθρώπινα. Στο Δικταίο ωστόσο, πρόεδρος του οποίου ανέλαβε την 3-4-2011, γνώρισα και ορισμένα άλλα χαρακτηριστικά του, χαρακτηριστικά τα οποία και αυτά συνθέτουν μια σπουδαία φυσιογνωμία. Δεν βρίσκω καλύτερη έκφραση, για να χαρακτηρίσω τον Αντώνη Τζομπανάκη ως Πρόεδρο, από άνθρωπος των έργων. Στις προγραμματικές δηλώσεις του στη Γενική Συνέλευση που εξέλεξε το Διοικητικό Συμβούλιο, έθεσε ως στόχο την αναβάθμιση του Συλλόγου σε πνευματική εστία των Λασιθιωτών και το συντονισμό των δράσεων όλων των συλλόγων των απόδημων Λασιθιωτών, τον καθ ημάς συγκρητισμό. Και στους δύο αυτούς στόχους πέτυχε απόλυτα. Από τους πρώτους μήνες της θητείας του, με προσωπική εργασία, καλλώπισε τα γραφεία του Συλλόγου, αλλά και την είσοδο της πολυκατοικίας. Στη συνέχεια, είχε την πρωτοβουλία της από κοινού με το Σύλλογο του Ηρακλείου έκδοσης του περιοδικού «Το Λασίθι» που αντικατέστησε την ιστορική «Δίκτη». Εκτός από τη συνήθη ύλη, που απαλλάχτηκε πλέον από τις κοινωνικές γλυκερότητες, αφήνουν εποχή τα εξαιρετικά ένθετα. Από την πρώτη στιγμή συνεργάστηκε και έφερε κοντά το Δικταίο με τον Κρόνο, το Σύλλογο των εκ Τζερμιάδων συμπατριωτών, με τον οποίο έχει αναπτυχθεί πλέον σχέση αγαστής συνεργασίας και όχι ανταγωνισμού. Επόμενο στοιχείο εκσυγχρονισμού, η αλλαγή του Καταστατικού: Τις μεταρρυθμιστικές ιδέες του για έναν πιο αποτελεσματικό Σύλλογο και ειδικότερα για έναν πιο συνεκτικό τρόπο διοίκησης του μας εμπιστεύτηκε και εμείς απλώς αποτυπώσαμε στο χαρτί. Τέλος, δεν θα μπορούσε να μην αναφερθεί η σπουδαία πρωτοβουλία του να αξιοποιήσει την ανεπανάληπτη δωρεά του Μεγάλου Ευεργέτη του Συλλόγου Λεωνίδα Κατερίνη, για την αγορά του διπλανού προς το ήδη υπάρχον γραφείο του Συλλόγου διαμερίσματος. Διεξήγαγε ιδιαίτερα ψυχοφθόρες διαπραγματεύσεις με τους ιδιοκτήτες του διαμερίσματος, πέτυχε ιδιαίτερα ικανοποιητικό τίμημα και μετά την αγορά προχώρησε σε μια έξοχη ανακαίνιση του χώρου. Ο Σύλλογος πλέον διαθέτει μια αίθουσα όπου με τρόπο άνετο και αξιοπρεπή μπορεί να δεχτεί τα μέλη και τους φίλους του Οροπεδίου. Η περίπτωση της θητείας Τζομπανάκη αποδεικνύει περίτρανα ότι ο χρόνος είναι μέγεθος σχετικό και λαμβάνει το μέτρο της χρήσης που του επιφυλάσσουν οι άνθρωποι. Διότι τα δυόμιση χρόνια προεδρικής θητείας του ισούνται με υπερδεκαετή στην πραγματικότητα προσφορά. Τον ευχαριστούμε και δεν μπορούμε παρά να του υποσχεθούμε αυτό που έλεγαν οι νέοι Σπαρτιάτες: «Αμές δε γ εσσόμεθα πολλώ κάρρονες» (Πλούταρχος, Λυκούργος 21.2.9). Μανώλης Βελεγράκης Γεν. Γραμματέας Δ.Σ. «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 5
«ΔΙΚΤΑΙΟΣ» Ένα χαρισματικό πρόσωπο Πολλά σημαντικά μπορούν να γραφούν για τον Αντώνη Τζομπανάκη από συμπατριώτες, φίλους και συναδέλφους του, που λίγο πολύ όλοι θα εκθειάσουν τις αρετές και το υψηλό επίπεδο ανθρωπιάς και επαγγελματισμού που τον διακρίνει. Εγώ θα περιοριστώ και θα αναφερθώ στον συγχωριανό μου Αντώνη, όπως τον γνώρισα νεαρός και όπως τα μάτια των συγχωριανών μου τον είδαν να προοδεύει και να κατακτά κάθε ηθικό και πνευματικό αξίωμα που θα μπορούσε ένας Αγιοκωνσταντινιώτης να κατακτήσει. Και πάνω απ όλα να κατακτήσει τις καρδιές όλων των συγχωριανών, δίδοντας το παράδειγμα προς μίμηση για κάθε τι που έκανε στη ζωή του. Είναι σίγουρο ότι κανείς από εμάς τους χωριανούς του, δεν μπορεί να υπερβεί τον πήχη που ο Αντώνης έβαλε στη ζωή του και υπερπήδησε με αφάνταστη άνεση και επιτυχία. Θα ξεκινήσω από τα δύσκολα χρόνια της εποχής του 50, που οι στερήσεις της εποχής εκείνης είχαν αντίκτυπο σε όλες τις οικογένειες του χωριού και που όμως δεν στάθηκαν εμπόδιο στη δυνατή προσωπικότητα του Αντώνη να αριστεύσει στο Γυμνάσιο τόσο στο Τζερμιάδω όσο και στον Άγιο Νικόλαο και να καταστεί παράδειγμα προς μίμηση για όλους του νέους του χωριού, αλλά και συνολικά της περιοχής μας ολόκληρης. Από τότε ήταν φανερό ότι ο Αντώνης θα χάρασσε το δύσκολο δρόμο της ζωής με επιτυχία σε όλα τα επίπεδα. Θυμάμαι τότε που μου έλεγε ο πατέρας μου ότι «όπου και να δώσει του Τζομπανομανώλη ο γιός για το Πανεπιστήμιο, δα περάσει πρώτος» και δεν είχε άδικο, διότι οι επιδόσεις το Αντώνη δεν χωρούσαν καμιά αμφιβολία για την μελλοντική επιτυχία του. Επέλεξε λοιπόν τη Στρατιωτική Ιατρική και με επιτυχείς σπουδές αξιώθηκε του Ιατρικού επαγγέλματος και ανήσυχος όπως ήταν, γρήγορα επέλεξε να ιδιωτεύσει σαν Οφθαλμίατρος, κάνοντας εξαιρετική επιστημονική καριέρα με πολλές μετεκπαιδεύσεις και πανεπιστημιακούς τίτλους από την Ελλάδα και το εξωτερικό, που τον τιμούν σαν επιστήμονα και τον καταξίωσαν στο Αθηναϊκό κοινό. Εγώ όμως δεν θα συνεχίσω για την επαγγελματική και επιστημονική του επιτυχία, παρά το ότι είχε αντίκτυπο σε κάθε χωριανό που έκρουε την πόρτα του με προβλήματα ιατρικά, αλλά θα αναφερθώ στο πάθος του να αναδείξει το χωριό του, τον τόπο καταγωγής του, το μέρος που είδε το πρώτο φως και ανέπνευσε τον ζωογόνο αέρα, του Άγιου Κωνσταντίνου. Στον τόπο αυτό προσέφερε ότι ήταν ανθρωπίνως δυνατό, για να τον βελτιώσει, να τον καλλωπίσει, να τον αναδείξει και να προσφέρει τόσα που κανένας από εμάς δεν μπόρεσε να προσφέρει. Το έπραξε δε άοκνα, αθόρυβα και χωρίς υστεροβουλία για ατομικό συμφέρον. Είναι πρωτοπόρος στις αναστυλώσεις παλαιών κτισμάτων στο χωριό και έδωσε το παράδειγμα και το έναυσμα σε πολλούς χωριανούς να πράξουν κάτι για το σπίτι του Πατέρα ή του Παππού τους και έτσι να δοθεί η ευκαιρία να σωθεί κάτι από βέβαιη καταστροφή. Αξίζει να αναφέρω μερικά, όπως εξοπλισμός των εκκλησιών του χωριού με στασίδια, αναλόγια, καθίσματα, χρηματοδότηση εξ ολοκλήρου της ανέγερσης του μνημείου για τους πεσόντες κατά τη μάχη του Λασιθίου στον προαύλιο χώρο του Σχολείου και πολλά άλλα ευεργετήματα που δεν υπάρχει λόγος να απαριθμιστούν με λεπτομέρεια. Αυτό που δεν μπορώ να παραλείψω, είναι η μεγαλοψυχία και η προσπάθεια του Αντώνη να επιδιώκει συμβιβασμούς και εξομάλυνση σχέσεων των ανθρώπων που στη μικρή μας κοινωνία αναπόφευκτα έχουν τριβές που επιτείνονται με την ιδιοσυγκρασία της τοπικής κοινωνίας και της προβολής του ατομικού συμφέροντος του σήμερα. Αντώνη, αφήνεις κενό με την αποχώρησή σου από την προεδρία και το Διοικητικό Συμβούλιο του «ΔΙΚΤΑΙΟΥ» και θα προσπαθήσουμε όλοι μας να φανούμε αντάξιοι των όσων έκανες και του αέρα που προσέφερες στο Σύλλογο. Σ ευχαριστούμε. Γιάννης Καραβέλας - Μέλος Δ.Σ. ΚΟΠΗ ΒΑΣΙΛΟΠΙΤΑΣ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΛΑΣΙΘΙΩΤΩΝ ΑΤΤΙΚΗΣ «Ο ΔΙΚΤΑΙΟΣ» ΚΑΙ ΤΖΕΡΜΙΑΔΙΑΝΩΝ «Ο ΚΡΟΝΟΣ» Το Δ.Σ του Συλλόγου «ΔΙΚΤΑΙΟΣ» και το ΔΣ του Συλλόγου «ΚΡΟΝΟΣ» καλεί τα μέλη του στην κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίτας στην αίθουσα του Συλλόγου «ΔΙΚΤΑΙΟΣ» την 26 Ιανουαρίου, 11 πρωινή. Σας περιμένουμε όλους. 6 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Σ.Λ.Η. «Το Οροπέδιο» ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΕΤΗΣΙΑΣ ΕΚΛΟΓΙΚΗΣ ΤΑΚΤΙΚΗΣ ΣΥΝΕΛΕΥΣΗΣ Το Δ.Σ. του Σ.Λ.Η. «ΤΟ ΟΡΟΠΕΔΙΟ» καλεί τα μέλη του σε ετήσια εκλογοαπολογιτική συνέλευση και κοπή της Πρωτοχρονιάτικης πίττας την Κυριακή 26 Ιανουαρίου 2014 και ώρα 11.00 π.μ. στα γραφεία του Συλλόγου (Εθν. Αντιστάσεως 176). Αν δεν υπάρξει απαρτία η συνέλευση θα επαναληφθεί, χωρίς άλλη ειδοποίηση την Κυριακή 2 Φεβρουαρίου την ίδια ώρα, στο ίδιο μέρος. Σημειώνεται ότι οι εκλογές θα γίνουν με το νέο καταστατικό (εννεαμελές συμβούλιο 3/της θητεία). Οι αιτήσεις για υποψηφιότητα πρέπει να έχουν παραληφθεί το αργότερο μέχρι την Τετάρτη 22 Ιανουαρίου με έναν από τους ακόλουθους τρόπους (αναγράφοντας για συνεννόηση το κινητό σας τηλέφωνο): -Ιδιοχείρως στην Πρόεδρο Μαρία Λαγκωνάκη τηλ 2815004089 και 6941668867 ή τον Γεν. Γραμματέα Νίκο Τσαμάνδουρα τηλ 6932538890 e-mail oropedio1925@gmail.com ή syn.las.her@gmail.com ή nikos.i.tsamandoyraw@gmail.com Το ψηφοδέλτιο θα έχει αναρτηθεί μέχρι την 25 Ιανουαρίου στο FACEBOOK και στα γραφεία μας. Το πρόγραμμα της ημερήσιας διάταξης έχει ως εξής : 1.Έναρξη Εργασιών. 2. Εκλογή Προεδρείου Γενικής Συνελεύσεως. 3.Κοπή πρωτοχρονιάτικης Βασιλόπιτας. 4.Διοικητικός Απολογισμός. 5.Οικονομικός Απολογισμός & Προϋπολογισμός. 6.Έκθεση Ελεγκτικής Επιτροπής. 7.Έγκριση Διοικητικού Απολογισμού. 8.Έγκριση Οικονομικού Απολογισμού & Προϋπολογισμού. 9.Απαλλαγή ευθυνών Διοικητικού Συμβουλίου. 10.Τοποθετήσεις προτάσεις υποψηφίων μελών και μελών Γ.Σ.. 11.Εκλογές για ανάδειξη νέων οργάνων (Εφορευτικής Επιτροπής, Ελεγκτικής Επιτροπής και Διοικητικού Συμβουλίου) 12.Τέλος εργασιών ανακήρυξη αποτελεσμάτων - κλείσιμο. Η ΠΑΡΟΥΣΙΑ ΟΛΩΝ ΜΑΣ ΚΡΙΝΕΤΑΙ ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΗ Ο Πρόεδρος και το Διοικητικό Συμβούλιο του ΕμποροΒιοτεχνικού Επαγγελματικού Συλλόγου Οροπεδίου Λασιθίου σας εύχονται Καλά Χριστούγεννα & Ευτυχισμένο το Νέο Έτος. Τώρα που αλλάζει η χρονιά και ευχές ο κόσμος δίδει, εύχομαι κάθε όνειρο αληθινό να γίνει. Με την Καινούργια τη χρονιά μόνο χαρές να ρθούνε κι όλες οι δύσκολες στιγμές με μιας να ξεχαστούνε. «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 7
Το Σάββατο 14 Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα της «Κρητικής Εστίας» παρουσίαση των νέων εκπαιδευτικών βιβλίων της μουσουργού Μαρίας Δαγαλάκη. Ομιλητές: Θόδωρος Αντωνίου (συνθέτης & μαέστρος, καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βοστόνης), Νικόλας Τσαφταρίδης (καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών, στο τμήμα παιδαγωγικής) και Ιάκωβος Κονιτόπουλος (συνθέτης & μαέστρος). Στην παρουσίαση έλαβαν μέρος, η κουκλοθεατρική ομάδα «Κιβωτός των Μύθων» μαζί με διακεκριμένους ερμηνευτές, την πιανίστα Παρή Παπαδοπούλου, τον βιολονίστα Μιχάλη Παπαδόπουλο, τη soprano Αθηνά Δημητρακοπούλου, καθώς και τον 6χρονο κρητικής καταγωγής μαθητή της μουσουργού, Αλκιβιάδη Καναβά. Την εκδήλωση πλαισίωνε μουσική γραμμένη από την ίδια τη μουσουργό. ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΟΜΙΛΟΥ «ΔΙΚΤΑΙΟΣ» Σύντομα παραδίδεται σε χρήση το νέο γήπεδο 5Χ5 του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου, το οποίο θα φιλοξενεί τις προπονήσεις της τοπικής ομάδας Α.Ο. «ΔΙΚΤΑΙΟΣ», που έχει βάλει στόχο να δημιουργήσει μια ανταγωνιστική ομάδα, η οποία θα στηρίζεται στα νέα παιδιά. Όλες οι προσπάθειες του Δήμου και της Διοίκησης επικεντρώνονται στην τοποθέτηση χλοοτάπητα και κερκίδων στο γήπεδο. Με την παρούσα ζητούμε τόσο την ηθική στήριξη όσο και την χρηματική ενίσχυση από όλους τους Λασιθιώτες συλλόγους και άτομα καταθέτοντας στον Τραπεζικό Λογαριασμό: ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ GR27 01711650006165040030451 8 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
ΠΡΟΣ ΤΟΥΣ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΕΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΜΕΛΗ ΤΩΝ ΣΥΛΛΟΓΩΝ Σας υπενθυμίζουμε ότι η καταβολή της συνδρομής τόσο για το περιοδικό όσο για τους Συλλόγους, είναι καίριας σημασίας για να συνεχιστεί απρόσκοπτα η λειτουργία τους. Γι αυτό, παρακαλούμε να καταθέσετε τη συνδρομή σας στους τραπεζικούς λογαριασμούς που σας υποδεικνύουμε μη ξεχνώντας να αναγράφετε το όνοματεπώνυμο και τη διεύθυνσή σας. Για το ΔΙΚΤΑΙΟ: Τράπεζα Πειραιώς 165 04 003041 29 Για το Σ.Η.Λ.: Τράπεζα Πειραιώς 366 04 003218 17 Σχόλια για την ψηφιοποίηση της «Δίκτης» Επιθυμώ να συγχαρώ από καρδιάς το Δ.Σ. του «ΔΙΚΤΑΙΟΥ» για την απόφασή του να ψηφιοποιήσει την «Δίκτη» μας, που όπου να ναι σαρανταρίζει, καθώς και τον εκλεκτό συμπατριώτη μας Γιάννη Καραβέλα, που αποδεικνύεται κεκρυμμένο τάλαντο για την πολύ καλή δουλειά που έκανε. Σε όλους όσους καθ οιονδήποτε τρόπο συνέβαλαν για την επιτυχή ολοκλήρωση του έργου θερμά συγχαρητήρια και ευχαριστίες. Οι παλιοί τόμοι της Δίκτης, χωρίς καθόλου να υπερβάλω, αποτελούν πραγματικό θησαυρό ο οποίος με την ηλεκτρονική του επεξεργασία μπορεί τώρα να χρησιμοποιηθεί από δικαίους και αδίκους. Και μια παράκληση. Επειδή το γεγονός της ψηφιοποίησης και οι πρακτικές της εφαρμογές δεν είναι τοις πάσι γνωστές καλό θα ήταν να γίνει μια αναλυτική ανακοίνωση με λεπτομερείς οδηγίες προς τους αναζητούντας τους πολύτιμους θησαυρούς της ΔΙΚΤΗΣ και να δημοσιεύεται συνεχώς σε μερικά φύλλα του ΛΑΣΥΘΙΟΥ. Γένοιτο. Ο Θεός μαζί μας. Με τιμή Ιωάννης Καραβαλάκης «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 9
ΕΝ ΤΑΧΕΙ Γράφει η Μαρία Λαγκωνάκη Πρόεδρος του Σ.Η.Λ. «Το Οροπέδιο» Όταν γεράσει ο άνθρωπος, αυτό που τονε τρώει περισσότερο είναι οι ενοχές για τα λάθη που έκανε νέος και για τα σωστά που δεν έκανε. Πιο καλό είναι το σπίτι το γεμάτο κατανόηση και αγάπη από το σπίτι που είναι γεμάτο χρυσάφι. Καλύτερα επικοινωνείς με αγράμματο που είναι ευσυνείδητος, παρά με μορφωμένο ασυνείδητο. Ποιον να φοβάσαι; Τον κομπλεξικό Σκέψεις και απόψεις που έγινε μεγάλος και τρανός. Χαμογέλασε σ αυτόν που αντιπαθείς και κουβέδιασέ του, είναι το καλύτερο φάρμακο. Αν είσαι ήρεμος, ζητάς λιγότερα πράγματα απ τη ζωή, νοιώθεις σταθερότητα, άρα και ευχαρίστηση. Αν κάποιος σου φωνάξει δυνατά, αντί να βάλεις την ουρά στα σκέλια, στάσου απέναντι και πες μπιζ!!! Ήταν αρχές του Δεκέμβρη, γύρω στις 5μ.μ. Μόλις άρχιζε να βραδιάζει. Ήταν μια νύχτα όμορφη με μελαγχολικό φόντο. Τα φώτα των άστρων είχαν ανάψει και στόλιζαν το θόλο του ουρανού. Κάθισα στα σκαλιά του σπιτιού μου και κοιτούσα τα απογυμνωμένα δέντρα. Στο σιγανό φύσημα τ ανέμου, τα κιτρινισμένα φύλλα θροΐζουν με παράπονα. Νυκτερή επισκέπτης στο χωριό μου, ανέβηκα 2 3 δρομάκια, έφτασα στην κορυφή του χωριού. Στο σπίτι της γιαγιάς μου της Μανουσομαρίας, του πατέρα μου, της θείας, του ξαδέρφου και του συγχωριανού μου. Αρκετά σπίτια ερειπωμένα, τοίχοι βουβοί βαθιά τα σημάδια της πληγής του χρόνου. Έντονη συναισθηματική φόρτιση με ανάγκασε να καθίσω πάνω σε μια πέτρα και βαθύς αναστεναγμός ξέφυγε από τα στήθη μου. Έκανα το σταυρό μου, άντλησα λίγο απελπισμένο θάρρος κι άρχισα να ξετυλίγω το μακρύ της μνήμης μου κουβάρι. Ήθελα να τακτοποιήσω τις άτακτες σκέψεις μου, μα δεν πρόλαβα. Αυτόματα ήρθαν ιερές αναμνήσεις, σαν ένα σμήνος τρομαγμένων πουλιών, κι άρχισαν να φτερουγίζουν γύρω μου. Συναισθηματικός ιδρώτας Επιβάλλεται χρονιάρες μέρες Αλληλεγγύη Η επιτροπή αλληλεγγύης του Συνδέσμου μας, ευαισθητοποιημένη όπως πάντα στις ευπαθείς ομάδες, δίνει πρωτιά για Χρόνια Πολλά και Ευτυχισμένο Νέο Έτος σε εσάς τους μοναχικούς, τους γέροντες, τα παιδιά με προβλήματα και σε όλο τον κόσμο. Η προσπάθειά μας συνεχίζεται με στόχο τον Άνθρωπο. μούσκεψε το πρόσωπό μου. Ο χρόνος άρχισε το τρελό ταξίδι του προς το χθες. Έκλεισα τα μάθια μου, από μπροστά μου παρελαύνουν πρόσωπα αγαπημένα που προ πολλού έχουν μετακομίσει στα δεσμωτήρια της μοίρας του θεού. Άπλωσα τα χέρια μου να τα αγκαλιάσω, μα όταν άνοιξα τα μάθια μου είχαν φύγει. Ήταν ένα όνειρο που κράτησε όσο κρατά η λάμψη ενός βεγγαλικού. Με την απαλάδα του μυαλού μου προσπαθώ να θυμηθώ όλους εκείνους που έφυγαν με αποσκευές θρυμματισμένα όνειρα στο ταξίδι χωρίς γυρισμό κι έμειναν τα ερείπια σύμβολα μάρτυρες του επίγειου κόσμου μας. Ο απόηχος της σιωπής των σπιτιών αντηχεί στ αυτιά μου. Πικραίνομαι και μελαγχολώ. Ο χρόνος είναι σκληρός, δε δαμάζεται. Προχωρεί και ισοπεδώνει τα πάντα στο καταλυτικό του πέρασμα. Δεν έχει συναισθηματισμό. Είναι κυρίαρχος του παιχνιδιού. Κι εγώ θέλω το νοιώθω να αναφερθώ σε εσάς. Ας αναπαύεστε. Χρονιάρες μέρες, για μένα υπάρχετε. 10 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
ΕΝ ΤΑΧΕΙ Το Οροπέδιο Λασιθίου Η γη της επαγγελίας. Ο τόπος των θεών και των ανθρώπων. Συνδέομαι μαζί του συναισθηματικά, είναι ο τόπος που γεννήθηκα και μεγάλωσα. Διατηρώ τις ωραιότερές μου αναμνήσεις. Χαίρομαι να τον βλέπω να προοδεύει και να αναπτύσσεται τουριστικά, γιατί πράγματι αξίζει και λυπάμαι αφάνταστα που δεν αξιοποιούνται στο έπακρο τα αξιόλογα πλεονεκτήματα που διαθέτει. Ο Τόπος Λατρείας, το Δικταίον Άνδρον, δίνει δυνατότητες σε φορείς να διεκδικήσουν και να πετύχουν το αυτονόητο. Λασιθιώτες, άνθρωποι της τέχνης και των γραμμάτων, τετραγωνικά μυαλά, είναι διάσπαρτοι στην Ελλάδα και όχι μόνο. Έτσι όλοι μας μονιασμένοι, αγαπημένοι, πετυχαίνουμε πολλά. Με υπουργική απόφαση πολλά χρόνια πριν, το Οροπέδιο Λασιθίου, συμπεριλαμβανομένου και του Σπηλαίου, έχει κριθεί ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλους. Δε μας ενδιαφέρει τι κάνουν οι άλλοι, εμείς τι κάνουμε; Την επιθυμία αρκετών μελών και φίλων του συνδέσμου μας ικανοποιήσαμε πρόσφατα με την επταήμερη εκδρομή που πραγματοποιήσαμε στο σταυροδρόμι των πολιτισμών, την Κωνσταντινούπολη. Η ευγενική, αποτελεσματική, η μέγιστη κατανόηση και οι σημαντικές υπηρεσίες που μας προσέφερε το τουριστικό γραφείο Ticiris Travel ήταν Ελευθερία Τα πουλιά μου έμαθαν την ελευθερία. Έρχονται και φεύγουν όποτε και όπως θέλουν, κάνουν πράγματα κόντρα σε αυτά που περιμένεις, ταξιδεύουν απίστευτες αποστάσεις. Στα έγκατα της γης, κάτω από το ναό του Αγίου Μηνά, βρέθηκε κλιμάκιο της αρχαιολογίας, που με τη βοήθεια της ΕΜΑΚ, προχωρεί σε έλεγχο στατικότητας. Υπάρχουν δεξαμενές που διοχέτευαν νερό μέχρι το 1955 σε μεγάλο μέρος της πόλης του Ηρακλείου. Οι δεξαμενές βρίσκονται σε άριστη κατάσταση, παρά τις ρωγμές που έχουν εντοπισθεί στο εσωτερικό της εκκλησίας. Μελλοντικά, αναφέρει η Ν. Κρήτη, οι συγκεκριμένοι χώροι θα αξιοποιηθούν και θα αποτελέσουν σημείο ταφής των προκαθήμενων της εκκλησίας της Κρήτης. Σας πήγα λίγο ένα ταξίδι προς τα πίσω, στην ιστορία. Η εκδρομή μας για μας σταθμός. Η συγκίνηση ήταν στο πρόγραμμα. Νοιώσαμε και ζήσαμε έστω για λίγο τα αγαθά και τα εδάφη τους, που κάποτε ήταν δικά μας πολλά από αυτά. Άνθρωποι έρχονταν, άνθρωποι έφευγαν, η πόλη της συνύπαρξης των λαών. Για μας ισχύει το: πολλές χιλιάδες καλοί χωράνε στην παρέα. Είναι τώρα σε μια μηλιά στον Αι Χαράλαμπο και ίσως την επόμενη μέρα στη Σαχάρα. Μπορώ να ξεκουραστώ μόνο για ένα λεπτό. Γιατί η ελευθερία συνεπάγεται ευθύνες και δεν πρέπει να χασομερήσω άλλο, έχω πολύ δρόμο ακόμα. Η πόλη που ζούμε, το Ηράκλειο Αυτά τα ταξίδια αξίζουν στις μέρες μας της σύγχυσης, γιατί ξεκαθαρίζουν πράγματα. Είναι γεμάτα γνώση και συναίσθημα. Τα χνάρια άλλων ανθρώπων και οι πέτρες ζωντανεύουν γύρω σου, όταν μαθαίνεις την ιστορία τους. Σου μαθαίνει να δίνεις αξία σε ό,τι άντεξε στο χρόνο. Να μην κοιτάς τόσο εφήμερα τα πράγματα. Να στοχάζεσαι. Να ξέρεις πού πατάς. Το Ηράκλειο που ζούμε είναι μια πόλη με πλούσια ιστορία που ξεκινά από τα βάθη των αιώνων, γεμάτη θησαυρούς που ενώνουν με μοναδικό τρόπο το σήμερα και το χθες. Ευτυχισμένα Χριστούγεννα Καλή και Χαρούμενη η Καινούρια Χρονιά Μ. Λαγκωνάκη «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 11
Χορηγοί του Συνδέσμου Λασιθιωτών Ηρακλείου 12 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
ΤΑ ΝΕΑ ΑΠΟ ΤΟ ΛΑΣΙΘΙ ΚΑΙ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΑΧΟΥ ΛΑΣΙΘΙΩΤΩΝ Επιμέλεια: Νίκος Τσαμάνδουρας ΘΑΝΑΤΟΙ Τη Δευτέρα 9 Σεπτεμβρίου 2013, απεβίωσε η Μαρία χήρα Κων/νου Βερίγου σε ηλικία 86 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο του Αγίου Γεωργίου στο χωριό Λαγού. Την Τετάρτη 11 Σεπτεμβρίου 2013, απεβίωσε η Άννα Κανδυλάκη του Γεωργίου, σε ηλικία 56 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο της Αγίας Άννης στο Τζερμιάδω. Την Τετάρτη 18 Σεπτεμβρίου 2013, απεβίωσε ο Ιωάννης Μιχ. Φουκαράκης, σε ηλικία 87 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο του Αγίου Σάββα στον Αβρακόντε. Την Παρασκευή 20 Σεπτεμβρίου 2013, απεβίωσε η Αρσινόη χήρα Εμμαν. Ανυφαντή σε ηλικία 89 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Άννας στο Τζερμιάδω. Την Τετάρτη 25 Σεπτεμβρίου 2013, απεβίωσε η Καλλιόπη Τζιράκη σε ηλικία 92 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο του Αγίου Σάββα στον Αβρακόντε. Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου 2013, απεβίωσε ο Εμμανουήλ Κων. Εργαζάκης σε ηλικία 81 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο του Αγίου Αλεξάνδρου στη Πλάτη. Τον Σεπτέμβριο του 2013, απεβίωσε ο Ξενοφών Φουκαράκης σε ηλικία 86 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο του Αγίου Σάββα στον Αβρακόντε. Την Δευτέρα 7 Οκτωβρίου 2013, απεβίωσε στην Αθήνα ο Ζαχαρίας Βασιλ. Πλατής από το Τζερμιάδω και κηδεύτηκε στην Αθήνα. Την Πέμπτη 10 Οκτωβρίου 2013, απεβίωσε ο Εμμανουήλ Νικ. Μαρκογιαννάκης σε ηλικία 93 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο του Ψυχρού. Το Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013, απεβίωσε η Ελένη χήρα Εμμανουήλ Αναστασάκη σε ηλικία 92 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Το Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013, απεβίωσε η Χρυσή σύζυγος Κων/νου Δολαψάκη, σε ηλικία 83 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο στο Μαγουλά. Την Τρίτη 15 Οκτωβρίου 2013, απεβίωσε στο Ηράκλειο ο Εμμανουήλ Ιωαν. Χατζάκης, σε ηλικία 99 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο στο Μαρμακέτω. Την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013, απεβίωσε ο Σάββας Εμμαν. Κρασανάκης, σε ηλικία 89 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Το Σάββατο 2 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε στο γηροκομείο ο Γεώργιος Ζαχ. Παπουτσάκης σε ηλικία 82 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Το Σάββατο 9 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε η Καλλιόπη χήρα Εμμαν. Πυθαρούλη, σε ηλικία 88 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο της Αγίας Άννας στο Τζερμιάδω. Την Κυριακή 10 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε ο Εμμανουήλ Λουράκης σε ηλικία 96 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Την Δευτέρα 11 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε η Μελπομένη χήρα Αλεξάνδρου Σμυρνάκη, σε ηλικία 96 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο της Αγίας Άννας στο Τζερμιάδω. Τον Νοέμβριο απεβίωσε στη Ρόδο όπου και διέμενε μόνιμα ο Γεώργιος Ζαχ. Κυριακάκης, όπου και ετάφη. Την Πέμπτη 21 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε η Αριάδνη σύζυγος Εμμαν. Πρατικάκη σε ηλικία 94 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο του Αγίου Δημητρίου στο Κάτω Μετόχι. Την Τετάρτη 27 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε στο Ηράκλειο όπου και διέμενε ο Γεώργιος Ευαγγ. Γραμματικάκης (συνταξιούχος τελωνειακός, από το Τζερμιάδω) σε ηλικία 79 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αλικαρνασσού. Την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου 2013, απεβίωσε ο Κων/νος Ιωαν. Σπανάκης (Λεωνιδάκης) σε ηλικία 89 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Την Τρίτη 3 Δεκεμβρίου 2013, απεβίωσε ο «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 13
Γεώργιος Πλευράκης (παιδονόμος) σε ηλικία 76 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Την Δευτέρα 9 Δεκεμβρίου 2013, απεβίωσε η Χρυσούλα Φούσκη χήρα Κων/νου Συμιανάκη (συνταξιούχος δασκάλα) σε ηλικία 74 ετών και κηδεύτηκε στο κοιμητήριο της Αγίας Φωτεινής στον Άγιο Γεώργιο. Την Τετάρτη 10 Δεκεμβρίου 2013, απεβίωσε ο Κων/νος Εμμαν. Βιδάκης (συνταξιούχος Έμπορας), σε ηλικία 84 ετών και κηδεύτηκε την επόμενη ημέρα στο κοιμητήριο στον Άγιο Κων/νο. Τα Διοικητικά συμβούλια των Συλλόγων εύχονται στις οικογένειες των θανόντων, τα θερμά τους συλλυπητήρια και να είναι ελαφρύ το χώμα που τους σκέπασε. ΓΕΝΝΗΣΕΙΣ Ο Ιωάννης Φουκαράκης (υδραυλικός) του Νικολάου από τον Άβρακόντε και η σύζυγος του απέκτησαν το πρώτο τους παιδάκι ένα υγιέστατο αγοράκι. Ο Ευάγγελος Ορφανός του Εμμανουήλ από τον Άγιο Κων/νο και η σύζυγός του απέκτησαν το δεύτερο παιδάκι τους ένα υγιέστατο αγοράκι. Ο Ιωάννης Δημητρουλάκης του Εμμανουήλ από τον Άγιο Γεώργιο και ή σύζυγος του Κατερίνα Πιταροκοίλη του Γεωργίου απέκτησαν το πρώτο τους παιδάκι ένα υγιέστατο αγοράκι. Η Μαρία Χειρακάκη το γένος Φαρσάρη και ο σύζυγος της Μιχάλης Κρητικάκης απέκτησαν το πρώτο τους παιδάκι, ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Η Ελένη Αθανασάκη του Γεωργίου και της Μαρίας Μυτάκη και ο σύζυγος της Χαράλαμπος Μανουράς απέκτησαν το δεύτερο παιδάκι τους ένα υγιέστατο κοριτσάκι. Τα Διοικητικά συμβούλια των Συλλόγων εύχονται στους ευτυχείς γονείς και παπουδολαλάδες να τα χαίρονται και καλή ανατροφή. ΓΑΜΟΙ Την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2013, στον Ιερό Ναό Αγίας Ειρήνης στα Αγριανά τέλεσαν το Ιερό Μυστήριο του Γάμου ο Σπύρος Χρήστου του Χρήστου και της Σταματικής με την εκλεκτή της καρδιάς του Ελευθερία Φουκαράκη του Νικολάου και της Βασιλικής, κουμπάροι του ζευγαριού ήταν η Αλεξάνδρα Σκουρτανιώτη και ο Θανάσης Βασιλείου. Στη συνέχεια βάπτισαν το κοριτσάκι τους, ανάδοχος του Νεοφώτιστου ήταν η Στέλλα Τζιράκη Φανουργιάκη. Μετά τα μυστήρια ακολούθησε δεξίωση στο κέντρο «Κυριάκος» στις Γούβες. Τα Διοικητικά συμβούλια των Συλλόγων εύχονται στους νεόνυμφους βίο ανθόσπαρτο και καλούς απογόνους. ΒΑΠΤΙΣΕΙΣ Το Σάββατο 28 Σεπτεμβρίου 2013, βάπτισαν το κοριτσάκι τους ο Γεώργιος Μανωλόπουλος του Ιωάννου και της Μαρίας και η σύζυγος του Βάσο Βεληβασάκη του Αποστόλου. Ακολούθησε δεξίωση στο κέντρο «ΚΟΥΡΗΤΕΣ» στο Τζερμιάδω. Το Σάββατο 12 Οκτωβρίου 2013, στον Ιερό Ναό Αγίου Χαραλάμπου στον Άγιο Χαράλαμπο, βάπτισαν το αγοράκι τους ο Γιάννης Σπανάκης του Αντωνίου και η σύζυγος του Μαρία Μαρθαλαμάκη του Δημητρίου και το ονόμασαν Αντώνη, ανάδοχοι του Νεοφώτιστου ήταν το ζεύγος Αδάμη και Ρένας Τσαμάνδουρα. Ακολούθησε δεξίωση στο κέντρο «ΚΟΥΡΗΤΕΣ» στο Τζερμιάδω. Το Σάββατο 19 Οκτωβρίου 2013, στην Ιερά Μονή Παναγίας στη Κερά, βάπτισαν τα δύο κοριτσάκια τους ο Εμμανουήλ Τζερμιάς του Ζαχαρία και της Ασπασίας και η σύζυγος του Μαρινέλα Τσαμάνδουρα του Εμμανουήλ και της Μαρίας και τα ονόμασαν Μαρία και Ασπασία, ανάδοχοι των Νεοφώτιστων ήταν το ζεύγος Γεωργίου και Πόπης Πλατή και ο Κωστής Φανουργιάκης του Γεωργίου. Ακολούθησε δεξίωση στο κέντρο «ΚΟΥΡΗΤΕΣ» στο Τζερμιάδω. Το Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013, βάπτισαν το αγοράκι τους ο Στέλιος Σμυρνάκης του Δημητρίου και η σύζυγος του και το ονόμασαν Δημήτρη. Το Σάββατο 26 Οκτωβρίου 2013, βάπτισαν τα δύο κοριτσάκια τους ο Δημήτρης Φανουργιάκης του Στέλιου και της Ελένης και η σύζυγος του και τα ονόμασαν Ελένη και Στέλλα. Την Κυριακή 27 Οκτωβρίου 2013, στον Ιερό Ναό του Χριστού στα Σταυράκια, βάπτισαν το αγοράκι τους η Αργυρώ Σιγανού του Δημητρίου και της Μαρίας (το γένος Ζαχ. Τσαμάνδουρα) 14 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
και ο σύζυγος της Χαράλαμπος Φαλαγκάρας και το ονόμασαν Λεωνίδα, ανάδοχος του Νεοφώτιστου η Ελένη Μουστακάκη. Ακολούθησε δεξίωση σε κέντρο στα Μάλια. Την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2013, στην Ιερά Μονή Παναγίας Κρυσταλλένιας, βάπτισαν το αγοράκι τους ο Εμμανουήλ Καζάνης του Μιχαήλ και η σύζυγος του Πόπη Βάρδα του Φραγκίσκου και το ονόμασαν Μιχάλη. Ακολούθησε δεξίωση στο κέντρο «ΚΟΥΡΗΤΕΣ» στο Τζερμιάδω. Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου 2013, βάπτισαν στη Λάρισα (όπου και διαμένουν) το αγοράκι τους ο Εμμανουήλ Πιταροκοίλης του Αποστόλου και η σύζυγος του Κατερίνα και το ονόμασαν Απόστολο. Τα Διοικητικά συμβούλια των Συλλόγων εύχονται στους ευτυχείς γονείς και στους παππουδολαλάδες να τους ζήσουν τα Νεοφώτιστα και στους Σαντόλους πάντα ετσά δουλειές να κάνουνε. ΑΡΡΑΒΩΝΕΣ Ο Κων/νος Περβολαράκης του Δημητρίου και της Εμμανουέλας, αρραβωνιάστηκε με την εκλεκτή της καρδιάς του. Η Μαίρη Τζερμιά του Αντωνίου και της Μαρίας, αρραβωνιάστηκε με τον εκλεκτό της καρδιά της. Τα Διοικητικά συμβούλια των Συλλόγων εύχονται στους αρραβωνιασμένους βίο ανθόσπαρτο και καλά στέφανα. ΔΙΑΦΟΡΑ Τον Σεπτέμβριο παραιτήθηκε ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Λασιθίου κ. Καστρινάκης Νίκος και εκλέχτηκε νέα Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Λασιθίου η κα. Πετράκη Πελαγία. Την Τρίτη και τη Τετάρτη 15 & 16 Οκτωβρίου 2013, στα πλαίσια της κοινής άσκησης των Ελληνο- Ισραηλινών στρατευμάτων, πραγματοποιήθηκε και στο Οροπέδιο Λασιθίου με εναέρια μέσα (ελικόπτερα). Την Πέμπτη 17 Οκτωβρίου 2013 το απόγευμα, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων «Αντωνίου Βορεάδη» του Δήμου Οροπεδίου Λασιθίου στο Τζερμιάδω, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Οροπεδίου Λασιθίου σε συνεργασία με τη Περιφέρεια Κρήτης, διοργάνωσε ενημερωτική εσπερίδα για την κτηνοτροφία. Στην οποία παρέστη και η Αντιπεριφερειάρχης Λασιθίου κα Πελαγία Πετράκη. Τα θέματα της εσπερίδας ήταν: α) «Ορθολογική διαχείριση των εκτροφών προβάτων και αιγών στην Π.Ε. Λασιθίου και παραγωγή προϊόντων ποιότητας» με εισηγητή των Δρ Αλέξανδρο Στεφανάκη (κτηνίατρο πρόεδρο ΓΕΩ- ΤΕΕ). β) «Προοπτικές ανάπτυξης γαλακτοπαραγωγής και ο νέος Κανονισμός Οργάνωσης Παραγωγών» με εισηγητή την κα Μπατή Μαρία (Γεωπόνο). γ)«παραγωγή Υγιεινού γάλακτος Νομοθεσία» με εισηγητή τον κ. Παπαδάκη Ιωάννη (κτηνίατρο της διεύθυνσης Αγροτικής Ανάπτυξης της Π.Ε. Λασιθίου). Τον Σεπτέμβριο, Οκτώβριο και Νοέμβριο, πραγματοποιήθηκαν στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου εξετάσεις προς τους κατοίκους του Δήμου από γιατρούς διάφορων ειδικοτήτων κάθε φορά. Το ανακαινισμένο Αρχαιολογικό Μουσείο Ηρακλείου, υποβάθμισε το σπήλαιο «Δικταίο Άντρο» σε σπήλαιο Ψυχρού και χωρίς να γίνεται καμία αναφορά στη γέννηση και ανατροφή του Κρηταγενούς Δία στο Δικταίο Άντρο. Την Δευτέρα 28η Οκτωβρίου 2013. Με λαμπρότητα εορτάστηκε η εθνική επέτειος του «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου 1940, στο Δήμο Οροπεδίου Λασιθίου και συγκεκριμένα στο Τζερμιάδο. Μετά την Δοξολογία στον Ιερό Ναό της Αγίας Τριάδος, ακολούθησε η ομιλία από την εκπαιδευτικό κα Κυπριωτάκη Αντωνία, στη συνέχεια μετέβηκαν όλοι στο μνημείο πεσόντων Ηρώων, όπου τελέστηκε η επιμνημόσυνη δέηση και η κατάθεση των στεφάνων. Ακολούθησε η παρέλαση των μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης. Στο τέλος ο Δήμος ως είθισται, παρέθεσε μικρή εκδήλωση (κέρασμα) προς όλους τους παρευρισκόμενους, στην αίθουσα «Αντωνίου Βορεάδη», του Δήμου. Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013, στον ιερό Ναό της Αγίας Τριάδας τελέστηκε από το Δήμο Δοξολογία μνημόσυνο για τους εκτελεσθέντες του Τζερμιάδου από τους Γκεσταπίτες και στη συνέχεια επιμνημόσυνη δέηση τρισάγιο στο τόπο εκτελέσεως, όπου υπάρχει και μνημείο. Την Κυριακή 3 Νοεμβρίου 2013, στην αίθουσα πολλαπλών χρήσεων «Αντωνίου Βορεάδη» του Δήμου, πραγματοποιήθηκε ημερίδα υπό την αι- «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 15
γίδα του Δήμου για το «Δικταίο Άντρο» και συγκεκριμένα για την υποβάθμιση που επιχειρείτε από κάποιους. Μεταξύ των παρευρισκόμενων στην ημερίδα ήταν: ο πρώην πρύτανης και συντοπίτης μας Γεώργιος Γραμματικάκης, ο καθηγητής και πρώην Δήμαρχος Γουβών κ. Νικολαράκης, ο καθηγητής και πρώην Δήμαρχος Επισκοπής κ. Ροδιτάκης, ο Αρχαιολόγος κ. Βασιλάκης Αντώνης, ο Δήμαρχος Αγίου Νικολάου κ. Κουνενάκης Δημήτρης, πρόεδροι και εκπρόσωποι συλλόγων και φορέων, δημότες κα. Κύριοι ομιλητές ο Δήμαρχος κ. Μηλιαράς Γιώργος, ο Αρχαιολόγος κ. Βασιλάκης Αντ. και ο κ. Καραβαλάκης Ιωάννης. Την Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2013, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στην Αντιπεριφέρεια Λασιθίου, υπό την Αντιπεριφερειάρχη κα Πελαγία Πετράκη με την Ομοσπονδία επαγγελματιών, βιοτεχνών και εμπόρων του Νομού, τους εμπορικούς και επαγγελματικούς συλλόγους της Π.Ε. Λασιθίου καθώς και με όλους τους συναρμόδιους φορείς για το παραεμπόριο παραοικονομία και πλανόδιο και στάσιμο εμπόριο. Την Δευτέρα 18 Νοεμβρίου 2013, πραγματοποιήθηκε εκδήλωση στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου στο Δήμο Ηρακλείου με θέμα την πολιτιστική κληρονομιά του Οροπεδίου Λασιθίου. Όπου άνοιξε τις πύλες του η έκθεση με εκθέματα από συντοπίτες μας Λασιθιώτες καλλιτέχνες. (Η πρωτοβουλία ανήκει στο Γιώργο Χατζάκη). Από σχόλια του Ηρακλειώτικου κόσμου αλλά και από υπαλλήλους του χώρου μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ήταν η ποίο επισκέψιμη έκθεση που έγινε μέχρι σήμερα. Την Τετάρτη 20 Νοεμβρίου 2013, πραγματοποιήθηκε συνάντηση στο Δημαρχείο μετά από πρόσκληση του Δημάρχου με τον ΕΒ.Ε.Σ.Ο.Λ. για το «Δικταίο Άντρο», όπου υπήρξε ενημέρωση από το Δήμαρχο, καθώς και απόφαση για τους τρόπους αντιμετώπισης του θέματος υποβάθμισης του. Την Δευτέρα 25 Νοεμβρίου 2013, ο Σύνδεσμος Λασιθιωτών Ηρακλείου «Το Οροπέδιο», πραγματοποίησε εξαήμερη εκδρομή στη Κωνσταντινούπολη, όπου υπήρξε μεγάλη συμμετοχή από τα μέλη του καθώς και συντοπίτες μας. Από τις πληροφορίες που έχουμε όλοι πέρασαν υπέροχα και ευχήθηκαν του χρόνου με το καλό, να ξαναδιοργανώσει πάλι εκδρομή ο ΣΛΗ και να είναι όλοι πάλι εκεί. Στο Λύκειο Τζερμιάδου εγκαταστάθηκε σεισμογράφος, τον οποίο θα διαχειρίζονται οι μαθητές και οι υπεύθυνοι καθηγητές που έχουν οριστεί και θα καταγράφει επί 24ωρω και τέλος του χρόνου θα παραδοθεί εργασία από τους μαθητές, τον οποίο τους δώρισε χορήγησε ο Πολιτιστικός Σύλλογος Τζερμιάδου «η Αναγέννηση». Τελείωσε και το Γήπεδο 5χ5 πίσω από το Γυμνάσιο από το Δήμο και εντός των ημερών πρόκειται να γίνει και η επίσημη παραλαβή από τον εργολάβο. Από τις αρχές Νοεμβρίου ξεκίνησαν εργασίες από τη Περιφέρεια Κρήτης, στην Άμπελο όπως καθαρισμός από τις πέτρες που είχαν πέσει και εγκατάσταση νέου δίχτυ προστασίας από την πτώση των βράχων στο υπόλοιπο κομμάτι. Τον Οκτώβριο ξεκίνησαν εργασίες από το Δήμο, ανάπλασης (κυβόλιθοι - αγωγοί όμβριων κλπ) στον οικισμό Λαγού. Τον Νοέμβριο πραγματοποίησαν μονοήμερες εκδρομές οι Πολιτιστικοί Σύλλογοι Ψυχρού και Αβρακόντε. Το Σάββατο 16 Νοεμβρίου 2013, πραγματοποιήθηκαν οι εσωκομματικές εκλογές της ΝΕΑΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ για ανάδειξη Προέδρου ΔΗΜ.Τ.Ο. και μέλη ΔΗΜ.Τ.Ε. Πρόεδρος εκλέχτηκε η κα Λαγκωνάκη Μαρία και μέλη κατά σειρά ψήφων οι: Πιταροκοίλη Πόπη, Πιταροκοίλης Γιώργος, Σιγανός Χαρίδημος, Τζανάκης Απόστολος, Πολυλογίδης Χρήστος, Γερολύμου Ολυμπία, Στραταντωνάκης Κων/νος, Ψυχογίδης Νίκος και Τσικαλάκης Νίκος. Την Τετάρτη 11 Δεκεμβρίου έπεσαν τα πρώτα χιόνια και στο Οροπέδιο Λασιθίου, όπου ντύθηκε στα λευκά του, το χιόνι έφτασε περίπου τα 15 με 20 εκατοστά, προβλήματα δεν δημιουργήθηκαν πέρα από το κρύο και το παγετό που επικρατούσε, (ευτυχώς το κράτος έχει φροντίσει και έχουμε φθηνό πετρέλαιο???) Στη Μαδάρα είχε χιονίσει λίγο νωρίτερα μία εβδομάδα πριν. Υ.Γ.: Ζητάμε συγνώμη από το αναγνωστικό κοινό για τυχόν παραλείψεις στα ΝΕΑ. Για αυτό παρακαλούμε όσες και όσους επιθυμούν να στείλουν οτιδήποτε για δημοσίευση, στα email: oropedio1925@gmail.com & nik.i.tsamandouras@gmail.com. Νίκος Ι. Τσαμάνδουρας 16 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Μια Ξεχωριστή Ιστορική έρευνα Το «ΛΑΣΙΘΙ» έχει στο τεύχος αυτό τη χαρά και την τιμή να παρουσιάσει για πρώτη φορά μια ξεχωριστή μελέτη της εκλεκτής συνεργάτιδας Φιλολόγου Ερευνήτριας κ. Ελένης Μπριτζολάκη, που αναφέρεται σε ένα ασυνήθιστο θέμα: Τις τιμητικές διακρίσεις που δόθηκαν επί Κρητικής Πολιτείας στους Λασιθιώτες αγωνιστές της ελευθερίας, που τα χρόνια εκείνα Λασιθιώτες ονομάζονταν μόνο οι κάτοικοι του Οροπεδίου Λασιθίου, οι οποίοι έλαβαν μέρος στις πολυάριθμες επαναστάσεις του 19ου αιώνα. Το αφιέρωμα αυτό αποτελεί ελάχιστο φόρο τιμής στην μνήμη όλων εκείνων που θυσιάστηκαν στους πολύχρονους αγώνες για την ελευθερία της Κρήτης, εκατό χρόνια μετά την ένωση της με την Ελλάδα. ΗΕλένη Μπριτζολάκη γεννήθηκε και μεγάλωσε στις Βακιώτες Ηρακλείου, έλκει όμως την εκ μητρός καταγωγή της από τους Εργαζάκηδες της Πλάτης και τους Κανδυλάκηδες του Ψυχρού, ενώ από την πλευρά του πατέρα της είναι τρισεγγονή του Αθανασίου Αντ. Καμπάνη, αδελφού του Ιωάννη Καμπάνη (του διαθέτη του Καμπανείου στο Ψυχρό). Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, με ειδίκευση στην Νεοελληνική Λογοτεχνία. Για τριανταένα χρόνια υπηρέτησε με πίστη, αγάπη και σεβασμό την Δημόσια Εκπαίδευση. Εδώ και ένα χρόνο είναι συνταξιούχος. Την αγάπη της για το Οροπέδιο και την ιστορία του, την οφείλει στις μαγευτικές αφηγήσεις των στενών συγγενών της, κυρίως όμως στην αδελφή της μητέρας της, την Παπαδιώ Στεφανάκη από το Ψυχρό. Μέσα από τη γλαφυρότητα και την εικονοπλαστική δύναμη του δικού της αφηγηματικού λόγου, «ρούφηξε ιστορικούς χυμούς και μαγέματα» και στέριωσε μέσα στην δική της σκέψη το Μύθο του Οροπεδίου, συνυφασμένο και συνταιριασμένο απόλυτα με το Μύθο των Καμπάνηδων. Ασχολείται επί χρόνια με την έρευνα των Αρχείων, με στόχο την ανάδειξη της «πεπαλαιωμένης» μεν, αλλά και «ζώσης» ταυτόχρονα, Αρχειακής Ιστορίας. «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 17
«ΠΑΡΑΣΗΜΑ ΑΓΩΝΙΣΤΩΝ»: Οι εκ του Οροπεδίου Τιμηθέντες Αγωνιστές του 19ου αιώνα Στις 6 Ιανουαρίου 1901 η εφημερίδα του Ηρακλείου «ΑΛΗΘΕΙΑ» (έτος Α, Αρ.13, σελ. β, Ιστορικό Αρχείο Κρήτης) της οποίας εκδότης ήταν ο Σ. Αλεξίου και υπεύθυνος συντάκτης ο Ιωάννης Γ. Βογιατζάκης- δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «ΤΑ ΠΑΡΑΣΗΜΑ ΤΩΝ ΑΓΩ- ΝΙΣΤΩΝ». Το άρθρο αυτό αναφερόταν στην απόφαση του Ύπατου Αρμοστή Κρήτης Γεωργίου, Πρίγκηπα της Ελλάδος, και της Κρητικής Βουλής, να τιμήσουν, επιτέλους, τους αγωνιστές και τα θύματα των αλλεπάλληλων κρητικών επαναστάσεων του 19ου αιώνα, που οδήγησαν στην αυτονομία την Κρήτη. Όλος ο κρητικός τύπος της εποχής επέχαιρε για το γεγονός και αφιέρωσε διθυραμβικά άρθρα. Ο αρθρογράφος όμως της «Αλήθειας» με σοβαρότητα και κριτική διάθεση παρουσίασε στο άρθρο του τα προβλήματα που προέκυψαν από την απόφαση αυτή. Τα κυριότερα ήταν: α) Ο τρόπος καταρτισμού της δωδεκαμελούς Επιτροπής, η οποία θα έκρινε τους αγωνιστές, δεν ήταν επιτυχής διότι οι νομοί των Χανίων και του Ρεθύμνου εκπροσωπούνταν από εννέα μέλη, ο νομός Ηρακλείου από δύο και ο νομός Λασιθίου από ένα μέλος, το οποίο παραιτήθηκε, εντέλει δε οι νομοί αυτοί εκπροσωπήθηκαν μόνο από δύο μέλη, αυτά του Ηρακλείου(επί το λαϊκότερον, οι δυτικοί νομοί της Κρήτης «καπέλωναν» τους δύο ανατολικούς-γεγονός αναμφισβήτητο καθώς οι διενέξεις μεταξύ των και σε άλλα ζητήματα θα ενταθούν, με το πέρασμα των χρόνων). β) Εξίσου σημαντικό πρόβλημα ήταν η εξεύρεση των αναγκαίων πόρων για την εκτέλεση του νόμου. γ) Λόγω της έλλειψης πόρων επικράτησε αρχικά η σκέψη να τιμηθούν μόνο οι άποροι αγωνιστές, γεγονός που απέκλειε αυτομάτως οποιονδήποτε αγωνιστή διέθετε ικανή περιουσία ή ήταν δημόσιος υπάλ ληλος. Τούτο οδήγησε σε δίκαιη αγανάκτηση και αντιδράσεις, και τελικώς η αρμόδια Επιτροπή έλαβε την εντολή να κατατάξει και τους αγωνιστές που δικαιούνταν ηθικής αναγνώρισης. Ας παρουσιάσουμε το άρθρο της «Αλήθειας» αυτούσιο: «Το συμβούλιον του Ηγεμόνος(εννοεί τον Πρίγκηπα Γεώργιο), θεσπίσαν νόμον περί προστασίας των εν πολέμω υπέρ πατρίδος ανικάνων καταστάντων και των χηρών και ορφανών των εν μάχαις πεσόντων και περί εξευρέσεως πόρων προς εκτέλεσιν του νόμου τούτου, συνέστησεν επιτροπήν, εις ην(στην οποία) ανέθετο την εξέλεγξιν των εχόντων τοιούτο δικαίωμα. Ο τρόπος του καταρτισμού της Επιτροπής ταύτης, εν παρόδω ειρήσθω, δεν υπήρξεν δυστυχώς επιτυχής, καθ ολοκληρίαν, διότι μεταξύ δώδεκα μελών, δύο μόνον αντεπροσώπευσαν τον νομόν Ηρακλείου, εν δε μένον, το του Λασιθίου, κυρίως όμως δύο μόνον αντεπροσώπευσαν αμφοτέρους τους νομούς τούτους αποτελούντας το ήμισυ της Κρήτης, καθ όσον ο τρίτος μικρόν (για λίγο) συνυπάρξας μετά των συναδέλφων του, απεχώρησεν κατόπιν, μεταβάς εις την ιδίαν του επαρχίαν, την Σητείαν. Ενώπιον της Επιτροπής ταύτης οι δικαιούμενοι κατέθηκαν τας αιτήσεις και τα δικαιολογητικά έγγραφά των, εγένετο ο έλεγχος και κατετάχθησαν κατά τάξεις, ορισθέντος ενί εκάστω (στον καθένα) του βοηθήματος, όπερ(το οποίο) εδικαιούτο να λαμβάνη από την Πολιτείαν. Το καθήκον λοιπόν της Επιτροπής περιωρίζετο εις τον έλεγχον των αιτήσεων εκείνων μόνον εκ των αγωνιστών, οίτινες (οι οποίοι) είχον ανάγκην της υλικής προστασίας της Πολιτείας. Αλλά παρά(= κοντά στους) τους αγωνιστάς τούτους υπάρχουσι και άλλοι, αγωνισταί και ούτοι, και εν όπλοις και εν γράμμασι την πατρίδαν υπηρετήσαντες από της μεγάλης επαναστάσεως του 1866 και εφεξής, διατελέσαντες δε Πρόεδροι ή μέλη των προσωρινών Κυβερνήσεων, Γενικοί Γραμματείς Επαναστατικών Συνελεύσεων, Αρχηγοί, Οπλαρχηγοί, οπλίται κλπ. Οι άνδρες ούτοι του αγώνος, ευπορούντες(όντας εύποροι), δεν ηθέλησαν να υποβάλωσιν αιτήσεις εις την Επιτροπήν, διότι εγνώριζον ότι επρόκειτο απλώς και μόνον περί χρηματικού βοηθήματος. 18 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013
Αλλ ήδη η υπόθεσις αλλάσσει μορφήν. Εις την αυτήν Επιτροπήν ανετέθη και ετέρα(άλλη) δικαιοδοσία, να κατατάξη δηλ. εις σειράν και εκείνους των αγωνιστών οίτινες( οι οποίοι), μη έχοντες ανάγκην της υλικής προστασίας της Πολιτείας, ουχ ήττον (όχι λιγότερο) δικαιούνται να τύχωσιν ηθικής αμοιβής υπ αυτής. Εννοείται ότι, τοιούτων υπαρχόντων πολλών, παρήχθη σάλος και δικαία αγανάκτησις μεταξύ τούτων, ων(από τους οποίους) άλλοι μεν πολύ ορθώς φρονούσιν, ότι η Πολιτεία έχουσα καθήκον να τους γνωρίζη, δεν πρέπει να τους υποβάλη εις τον εξευτελισμον του να ζητήσωσιν οι ίδιοι να αμειφθώσιν ηθικώς, άλλοι δε διισχυρίζονται ότι δεν εγνώριζον ότι θα ανετίθεντο και τοιαύτα καθήκοντα εις την Επιτροπήν, όπως υποβάλωσιν αιτήσεις. Πάντες δε ομοφώνως υποστηρίζουσιν ότι δεν έπρεπε να ανατεθή εις την Επιτροπήν το δικαίωμα να κρίνη ιστορικώς τας υπηρεσίας των προσώπων τούτων. Νομίζομεν ότι η υπόθεσις, ως εκ της λεπτής φύσεώς της, είναι ανάγκη ν αφεθή εις την κρίσιν της Βουλής (αυτής της Κρητικής Πολιτείας) και ότι επομένως καλόν είναι, όπως η Κυβέρνησις του τόπου αναβάλη πάσαν επί του ζητήματος τούτου απόφασίν της. Η Βουλή δεν θα έχη ν ασχοληθή επί πολύ επί της υποθέσεως ταύτης, ουδέ θα γείνη αύτη αφορμή διενέξεων, ως τινες(όπως κάποιοι) υποθέτουσιν. Θα πράξη ό,τι και εις άλλα Έθνη γίνεται. Δια Νόμου θ αναγνωρίση το δικαίωμα της απονομής των παρασήμων τούτων εις τον Ηγεμόνα, όστις βεβαιότατα θα κάμη χρήσιν τούτου κατόπιν επιμελημένης εξακριβώσεως της εν ταις διαφόροις επαναστάσεσι δράσεως ενός εκάστου.» Δύο, λοιπόν, ήταν οι κυριότεροι νόμοι(υπήρξαν και άλλοι) με τους οποίους η Κρητική Πολιτεία ανέλαβε, μετά τη σύστασή της, το καθήκον να παράσχει βοήθημα στις χήρες, ορφανά, τραυματίες και αγωνιστές των κρητικών αγώνων εναντίον των Τούρκων: Α) Ο Νόμος 438, της 25ης Αυγούστου, που δημοσιεύθηκε στις 17 Σεπτεμβρίου 1901 στην Επίσημη Εφημερίδα της Κρητικής Πολιτείας(έτος Β, Τεύχος Γ, Αρ. 73, Ιστορικό Αρχείο Κρήτης), όταν Ύπατος Αρμοστής στην Κρήτη ήταν ο Πρίγκηπας Γεώργιος της Ελλάδας. Πρέπει εδώ να θυμηθούμε ότι το 1901 η Κρήτη δεν είχε ενωθεί ακόμη με την ελεύθερη Ελλάδα, την οποία αποτελούσαν η Πελοπόννησος, τα Ιόνια νησιά, η Στερεά Ελλάδα, η Άρτα και η Θεσσαλία, η Αττική, η Εύβοια και οι Κυκλάδες. Η Κρήτη είχε μεν αποκτήσει αυτονομία, ήταν όμως υπό την επικυριαρχία του Σουλτάνου. Και «υπό την Προστασία» των μεγάλων Δυνάμεων. Β) Ο Νόμος 749 της 29ης Ιουνίου 1908, μετά την αποπομπή του Πρίγκηπα Γεωργίου, όταν Ύπατος Αρμοστής της Κρήτης ήταν ο Αλέξανδρος Θρ. Α. Ζαΐμης. Α) O Νόμος 438 του 1901 επί Πρίγκηπος Γεωργίου Σύμφωνα με το Νόμο 438 χορηγήθηκε πίστωση 80.000 δραχμών κατ έτος και γινόταν υποχρεωτική κράτηση 2 τοις % στη μισθοδοσία των δημοσίων υπαλλήλων της Κρητικής Πολιτείας, προκειμένου να διασφαλιστεί η χορηγία των βοηθημάτων. Συλλήβδην, το δικαίωμα του βοηθήματος είχαν οι χήρες και τα ορφανά των σφαγέντων ή δολοφονηθέντων από τους Τούρκους ή αποβιοσάντων στις μάχες αγωνιστών, οι τραυματίες, αλλά και οι εν ζωή αγωνιστές που ήταν άνω των 55 ετών, άποροι, «οίτινες ειργάσθησαν στρατιωτικώς ή πολιτικώς από του 1866 και εντεύθεν κατά τας επαναστάσεις της Νήσου». Δηλαδή αφορούσε στις επαναστάσεις του 1866-69, 1878, 1889, 1895, 1896, 1897. Και - δυστυχώς, για ιστορικούς λόγους- δεν αφορούσε στις προ του 1866 επαναστάσεις. Με επιμέρους άρθρα καθορίστηκαν η συγκρότηση και ο τρόπος λειτουργίας των τοπικών Επιτροπειών, ο χρόνος, ο τρόπος και τα συνοδευτικά έγγραφα των αιτήσεων κλπ. Ορίστηκε επίσης ότι η κατάταξη των αγωνιστών θα γινόταν σε έξι τάξεις. Β) Ο Νόμος 749 του 1908 επί Αλεξάνδρου Ζαΐμη Η κύρια και ουσιαστική διαφορά του Νόμου 749 από τον Νόμο 438 ήταν η κατάταξη των αγωνιστών μόνο σε τρεις τάξεις. Υπήρχαν επίσης διαφορές ως προς τα προσόντα των δικαιουμένων το βοήθημα, ενώ παρείχε το δικαίωμα της εφέσεως σε οποιονδήποτε, του οποίου η αίτηση είχε απορριφθεί. Το χορηγούμενο κονδύλι ανερχόταν στις 70.000 δραχμές εκ των οποίων οι τριάντα χιλιάδες προορίζονταν για τις χήρες, τους τραυματίες και τα ορφανά ενώ οι σαράντα χιλιάδες για τους αγωνιστές κάθε τάξης. «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 19
ΤΙΜΗΘΕΝΤΕΣ ΑΓΩΝΙΣΤΕΣ ΤΟΥ ΟΡΟΠΕΔΙΟΥ ΛΑΣΙΘΙΟΥ (Η παρουσίαση γίνεται ανά χωριό του Οροπεδίου που τότε ονομαζόταν επαρχία Λασηθίου) ΑΒΡΑΚΟΝΤΕ α) Κων/νος Χριστοφάκης (ή Χριστοφοράκης) Το 1908 δήλωσε στην αίτησή του ότι ήταν 80 ετών, άρα γεννήθηκε το 1828. Ήταν κάτοικος του Αβρακόντε και έγγαμος. Ήταν γεωργός και το ετήσιο εισόδημά του δεν του απέφερε 100 δραχμές. Σύμφωνα με τον Ιωάννη Κλήσαρχο ο Κ. Χριστοφάκης ήταν καπετάνιος κατά το 1878 και το 1889 και είχε και διορισμό πεντακοσίαρχου. Στις 6 Ιουνίου 78 και στο χωριό Ψυχρό έλαβε τον υπ αρ.195 διορισμό του 100άρχου Αβρακόντε. Το 1902 κατατάχθηκε στην ΣΤ τάξη ενώ το 1909 στη Γ τάξη. β) Γεώργιος Φουκαράκης Ήταν κάτοικος του Αβρακόντε. Γεννήθηκε το 1826. Ήταν έγγαμος και το ετήσιο εισόδημά του ήταν 80 δραχμές. Στην επανάσταση του 1878 είχε διοριστεί πεντακοσίαρχος. Ο διορισμός αυτός φέρει την υπογραφή των: Εμμαν. Μηλιαρά, Βασιλογιώργη, Δρ. Σφακιανάκη, Ι. Δ. Λυράκη και Στεργιογλίδη. Το 1909 κατατάχθηκε στη Γ τάξη. ΑΓΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ α)αντώνιος Χατζη Κων. Περισυνάκης Αλλού τον συναντούμε με το επίθετο Περισκάκης. Ήταν τραυματίας πολέμου. Τραυματίστηκε «κατά την μάχην της 22 Φεβρουαρίου 1897 εν Ιεραπέτρα». Με την υπ αρ. 58 απόφαση του 1902 έγινε δεκτή η αίτησή του και έλαβε το βοήθημα. Ενώ το 1909 με την υπ αρ. 82 απόφαση της επιτροπής(7-2-1909) κατατάχθηκε στην Α τάξη. Ήταν κάτοικος Αγίου Γεωργίου. β)χατζη Ιωάννης Κλι(η)σαρχάκης (Κλήσαρχος) Ήταν κάτοικος Αγίου Γεωργίου. Το 1866 διετέλεσε εκατόνταρχος ενώ το 1878 πεντακοσίαρχος «προβιβασθείς υπό του Αρχηγού Λασηθίου Εμμ. Μηλιαρά» σε χιλίαρχο και σημαιοφόρο.στις 6 Ιουνίου 78 και στο χωριό Ψυχρό έλαβε τον υπ αρ.197 διορισμό του «1000άρχου Αγίου Γεωργίου και των εξαρτημάτων»(κρητικά Χρονικά, τομ.η,σελ.189) Τους βαθμούς αυτούς τους επιβεβαίωσε με τα έγγραφα των διορισμών του. Το 1908 δήλωσε ότι είναι 67 ετών άρα γεννήθηκε το 1841. Ήταν έγγαμος. Το 1902 κατατάχθηκε στην Ε τάξη ενώ το 1909 στη Β τάξη. γ)χατζη Δημήτριος Γ. Πλευράκης (ή Πλεύρης) Ήταν κάτοικος Αγίου Γεωργίου. Γεννήθηκε το 1844. «υπηρέτησε με το βαθμό του εκατοντάρχου την πατρίδα από του έτους 1866 μέχρι τέλους του 1887 κατά δε την επανάστασιν του 1896 και 1897 ως καπετάνιος του χωρίου Αγίου Γεωργίου». Στις 6 Ιουνίου 78 και στο χωριό Ψυχρό έλαβε τον υπ αρ. 198 διορισμό του 100άρχου Αγίου Γεωργίου (Κρητικά Χρονικά, τομ. Η, σελ.189). Σε πιστοποιητικό των αρχηγών και οπλαρχηγών Γ. Θ. Ανυφαντή, Μιχ. Ν. Παναγιωτάκη, Κων/νου Πιταροκοίλη, του 1904, αναφέρονται τα εξής: «Οι υποφαινόμενοι αρχηγοί και οπλαρχηγοί του Νομού Λασηθίου πιστοποιούμεν ότι ο εξ Αγίου Γεωργίου Χατζή Δημήτριος Πλεύρης, διορισθείς πεντακοσίαρχος υπό του αρχηγού Λασηθίου Εμμανουήλ Μηλιαρά κατά την μεγάλην επανάστασιν του 1866 προήχθη εις τον βαθμόν του οπλαρχηγού συνεπεία των αγώνων του κατά το 1878 αναγνωρισθείς ως τοιούτος και υπό των λοιπών αρχηγών του Νομού, ειργάσθη και έδρασε σπουδαίως κατά τας διαφόρους δεινάς περιστάσεις της πατρίδος μέχρι της απελευθερώσεώς της διακρινόμενος δια την προθυμίαν και το ριψοκίνδυνον αυτού εις τας μάχας..». Ο Χατζη Δ. Πλεύρης το 1902 κατατάχθηκε στην ΣΤ τάξη ενώ το 1909 στη Β τάξη. δ)εμμανουήλ Ι. Μακράκης Γεννήθηκε το 1838. Ήταν αγράμματος, γεωργός το επάγγελμα και είχε πολυμελή οικογένεια, για 20 «TO ΛAΣIΘI» ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ - ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ - ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013