ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 1 Απριλίου 1997 ΓΕΝ.Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛ.: 1113 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Φ/ΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (13Η) ΤΜΗΜΑΤΑ Α' & Β'

-- 657 -- * ΛΟΙΠΕΣ ΦΟΡΟΛΟΓΙΕΣ * Νο. 31 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Αθήνα 1 Απριλίου 1997 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ Αριθ.Πρωτ.: 1036965/198/Β0013 ΓΕΝ.Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΠΟΛ.: 1113 ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Φ/ΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ (13Η) ΤΜΗΜΑΤΑ Α' & Β' ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση των άρθρων 2, 8, 13, 19 και 40 του ν. 2459/1997 (ΦΕΚ 17 Α'), τα οποία αναφέρονται σε θέματα φορολογίας κληρονομιών, δωρεών - γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων με επαχθή αιτία. Σας κοινοποιούμε τις διατάξεις των άρθρων 2, 8, 13, 19 και 40 του ν. 2459/1997 και σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ενιαία και ομοιόμορφη εφαρμογή τους. Ι. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΩΝ, ΔΩΡΕΩΝ - ΓΟΝΙΚΩΝ ΠΑΡΟΧΩΝ Αρθρο 2 Παράγραφος 1 Με την παράγραφο 1 του άρθρου 2 του κοινοποιούμενου νόμου ορίζεται κατάργηση της απαλλαγής από το φόρο κερδών από λαχεία του δημοσίου και λοιπών νομικών προσώπων που προβλεπόταν από την παράγραφο 1 του άρθρου 59 του ν.δ. 118/1973. Η ρύθμιση αυτή έγινε επειδή στην πράξη η διάταξη αυτή έχει ατονήσει. Αρθρο 8 Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προστέθηκε άρθρο 118 στο ν. 2238/94. Με τις διατάξεις των παραγράφων 1, 4, 5 και 6 μειώνεται κατά 40% ο φόρος που προκύπτει για γονική παροχή ακινήτων που βρίσκονται στις περιοχές που ορίζονται με την παράγραφο 1 του ίδιου άρθρου, δηλαδή ακίνητα που βρίσκονται σε νησιά με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, κάτω από τρείς χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους και εφόσον ο δικαιούχος της κτήσης είναι μόνιμος κάτοικος των νησιών αυτών. Οι φορολογικές απαλλαγές και μειώσεις που παρέχονται με την παράγραφο 4 του ίδιου άρθρου παρέχονται για μία δεκαετία από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου. Στο τέλος της παρούσας εγκυκλίου παραθέτουμε πίνακα των νησιών που έχουν πληθυσμό μέχρι 3.100 κατοίκους. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών που θα σας κοινοποιηθεί, καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου αυτού. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Εστω ότι ο Α το 1993 έδωσε ένα οικόπεδο στη Ραφήνα με γονική παροχή στο γιο του Β, μόνιμο κάτοικο της νήσου Αστυπάλαιας, αξίας 8.000.000 δρχ, για την οποία βεβαιώθηκε φόρος 312.500 δρχ. Στις 5.3.1997 ο Α κάνει μια νέα γονική παροχή στο Β δύο ακίνητα, εκ των οποίων το ένα βρίσκεται στην Αθήνα, αξίας δρχ. 8.000.000, και το άλλο βρίσκεται στην Αστυπάλαια, αξίας δρχ. 5.000.000. Αξία σημερινής γονικής παροχής 8.000.000+ 5.000.000= 13.000.000 Αξία προγενέστερης γονικής παροχής 8.000.000 --------------------------------------------------------------------------- ---------------- -- Σύνολο γονικών παροχών 21.000.000 Αναλογών φόρος δωρεάς στα 21.000.000 1.425.000 Αναλογών φόρος δωρεάς στα 20.000.000 1.275.000 ---------- Φόρος δωρεάς που οφείλεται ολόκληρος 150.000

-- 658 -- Αναλογών φόρος γονικής παροχής στα 20.000.000 637.500 --------- Σύνολο αναλογούντος φόρου (δωρεάς = γον.παρ. στα 21.000.000) 787.500 Μείον φόρος προγενέστερης γονικής παροχής 312.500 ------------------------------------------------------------------------------ Αναλογών φόρος στη σημερινή γονική παροχή 475.000 Υπολογισμός της μείωσης κατά 40% Στη γον. παροχή των 13.000.000 αναλογεί φόρος 475.000 δρχ. " " " " 5.000.000 (Αστυπάλαια) αναλογεί φόρος Χ? 5.000.000 5 Χ= 475.000 χ ----------- = 475.000 χ --- = 182.692 13.000.000 13 Ο φόρος αυτός μειώνεται κατά 40%, δηλαδή 182.692 χ 40% = 73.077 Φόρος που οφείλεται για το συγκεκριμένο ακίνητο (182.692-73.077) = 109.615 Σύν φόρος που οφείλεται για το ακίνητο της Αθήνας (475.000-182.692)= 292.308 ------------------------------------------------------------------------------------ Τελικά οφειλόμενο ποσό φόρου στη σημερινή γονική παροχή 401.923 Παράγραφος 1 Με την παράγραφο 1 του άρθρου 19 του ν. 2459/97 προστίθενται εδάφια στην παράγραφο 3 του άρθρου 15 του ν.δ. 118/1973, με τα οποία ορίζεται ότι: α) σε περίπτωση που η επικαρπία είτε με παραίτηση είτε με σύμβαση περιέρχεται στον ψιλό κύριο που έχει υπαχθεί σε φόρο για την ψιλή κυριότητα, επιβάλλεται φόρος στην αξία της πλήρους κυριότητας μετά την αφαίρεση από αυτή του τμήματος της αξίας που αναλογεί στο ποσοστό για το οποίο ο ψιλός κύριος είχε υπαχθεί σε φόρο κατά τη μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας, β) σε περίπτωση που μεταβιβάζεται για αόριστο χρόνο με χαριστική αιτία ή αιτία θανάτου το δικαίωμα ενάσκησης της επικαρπίας σε άλλο πρόσωπο εκτός του ψιλού κυρίου η αξία αυτής προσδιορίζεται σε ποσοστό της αξίας της πλήρους κυριότητας κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης με βάση την ηλικία του επικαρπωτή. Με τη ρύθμιση αυτή επιτυγχάνεται δικαιότερη φορολογική αντιμετώπιση τόσο του ψιλού κυρίου, όταν αποκτά το δικαίωμα της επικαρπίας, αφού δεν φορολογείται για μεγαλύτερο των 10/10 ποσοστό της πλήρους κυριότητας (με συνυπολογισμό του ποσοστού της πλήρους κυριότητας για το οποίο είχε υπαχθεί σε φόρο κατά τη μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας σ' αυτόν), όσο και εκείνου που αποκτά το δικαίωμα ενάσκησης της επικαρπίας, εφόσον η αξία αυτής προσδιορίζεται σε ποσοστό της αξίας της πλήρους κυριότητας κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, με βάση την ηλικία του επικαρπωτή, από τη διάρκεια ζωής του οποίου εξαρτάται και η διάρκεια ενάσκησης της επικαρπίας. Η ρύθμιση αυτή κρίθηκε αναγκαία επειδή κατά την εφαρμογή της διάταξης ως ίσχυε πριν, συνέβαινε πολλές φορές ο ψιλός κύριος να φορολογείται για αξία μεγαλύτερη από την αξία της πλήρους κυριότητας του ακινήτου ιδίως όταν είναι μικρής ηλικίας ή όταν δεν έχει συγγενικό δεσμό με τον επικαρπωτή. Για κατανόηση των ανωτέρω, σας δίδουμε τα ακόλουθα παραδείγματα: 1ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Εστω ότι το έτος 1992 ο Α' πατέρας, ηλικίας 62 ετών, με σύμβαση δωρεάς έδωσε στο γυιό του ηλικίας 25 ετών ένα ακίνητο κατά ψιλή κυριότητα, αξίας 10.000.000 δρχ. παρακρατώντας την επικαρπία. Στην συνέχεια μετά από 5 χρόνια πατέρας και γυιός συμφωνούν να μεταβιβασθεί και η επικαρπία, ώστε ο γυιός να γίνει πλήρης κύριος του ακινήτου. Ετσι έχουμε: Αξία πλήρους κυριότητας ακινήτου (κατά το έτος 1992) δρχ. 10.000.000 Δεδομένου ότι έχουμε επικαρπία αορίστου χρόνου, η φορολογητέα αξία θα υπολογισθεί με τόσα δέκατα όσα αντιστοιχούν στην ηλικία του επικαρπωτή δηλαδή στα 3/10.(10.000.000χ 3/10) = 3.000.000

-- 659 -- Συνεπώς για τη φορολογία της ψιλής κυριότητας λαμβάνεται: Αξία πλήρους κυριότητας 10.000.000 Μείον αξία επικαρπίας (3/10) 3.000.000 Αρα: Αξία ψιλής κυριότητας (7/10) 7.000.000 επί της οποίας υπολογίζεται ο φόρος. Στη συνέχεια με τη μεταβίβαση της επικαρπίας το έτος 1997 αιτία δωρεάς στον ψιλό κύριο ο οποίος γίνεται και πλήρης κύριος του ακινήτου θα πρέπει να καταβάλει το φόρο δωρεάς για την επικαρπία. Ετσι έχουμε : Αξία πλήρους κυριότητας ακινήτου κατά το έτος 1997 δρχ. Με βάση τη νέα ρύθμιση θα πρέπει από την αξία της πλήρους κυριότητας του ακινήτου να αφαιρεθεί η αξία της ψιλής κυριότητας που αντιστοιχεί στο ποσοστό (τόσων δεκάτων) που είχε φορολογηθεί με την αρχική μεταβίβαση Δηλαδή εδώ θα έχουμε 16.000.000 χ 7/10 = 16.000.000 11.200.000 Αρα: Αξία επικαρπίας επί της οποίας υπολογίζεται ο φόρος με βάση τη νέα διάταξη 4.800.000 2ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Μεταβίβαση δικαιώματος ενάσκησης της επικαρπίας σε άλλο από τον ψιλό κύριο πρόσωπο. Εστω ότι το έτος 1992 ο Α' πατέρας ηλικίας 62 ετών με σύμβαση δωρεάς έδωσε στο γυιό του ηλικίας 25 ετών ένα ακίνητο κατά ψιλή κυριότητα, αξίας 10.000.000 δρχ., παρακρατώντας την επικαρπία. Σήμερα μετά από 5 χρόνια ο πατέρας με τη συναίνεση του γυιού του ψιλού κυρίου μεταβιβάζει με δωρεά στη θυγατέρα του Β' το δικαίωμα ενάσκησης της επικαρπίας για αόριστο χρόνο. Με βάση τη νέα διάταξη για τον υπολογισμό του φόρου έχουμε: Αξία πλήρους κυριότητας του ακινήτου κατά το έτος 1997 δρχ. 1.600.000 Ηλικία του επικαρπωτή 67 χρόνων. Δεδομένου ότι έχουμε δικαίωμα ενάσκησης επικαρπίας αορίστου χρόνου, η φορολογητέα αξία αυτής θα υπολογισθεί με τόσα δέκατα, όσα αντιστοιχούν στην ηλικία του επικαρπωτή - και όχι του προσώπου στο οποίο περιέρχεται - εφόσον από τη διάρκεια ζωής του εξαρτάται και η διάρκεια ενάσκησης της επικαρπίας. Δηλαδή έχουμε 16.000.000 χ 3/10 = 4.800.000 αξία επί της οποίας θα υπολογισθεί και ο φόρος δωρεάς. Παράγραφος 2 Με την παράγραφο 2 του άρθρου αυτού αντικαθίσταται η παρ. 5 του άρθρου 42 του ν.δ. 118/73, όπως ίσχυε, και ορίζεται ότι: " 5) Η επανάληψη συμβολαίου δωρεάς ή γονικής παροχής ή προίκας μεταξύ των αυτών προσώπων ή των ειδικών ή καθολικών διαδόχων τους για το αυτό ακίνητο, για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και η διόρθωση συμβολαίου, εφόσον δεν αναφέρεται στο όνομα των συμβαλλομένων στην έκταση ή στη θέση και στην περιγραφή του ακινήτου, δεν δημιουργεί υποχρέωση καταβολής φόρου. Αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι η έκταση που μεταβιβάστηκε είναι μεγαλύτερη από αυτήν που περιγράφεται στο αρχικό συμβόλαιο, οφείλεται φόρος μόνο για την αξία της επιπλέον έκτασης. Αντίθετα, αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι η έκταση που μεταβιβάστηκε είναι μικρότερη από αυτήν που περιγράφεται στο αρχικό συμβόλαιο, δεν οφείλεται φόρος". Η ρύθμιση αυτή έγινε επειδή μέχρι σήμερα το θέμα αυτό (διόρθωσης ή επανάληψης συμβολαίων αντιμετωπιζόταν με παραπομπή στις διατάξεις φορολογίας μεταβίβασης βάσει του άρθρου 6 παρ. 7

-- 660 -- του ν. 1947/91 (ΦΕΚ 70/τ.Α'/14.5.91). Λεπτομερείς οδηγίες για τα θέματα αυτά έχουν δοθεί με την υπ' αριθ. 1115/1991 εγκύκλιό μας. Παράγραφος 3 Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 102 του ν.δ. 118/73 ορίζεται πως το δικαίωμα του δημοσίου για την επιβολή και είσπραξη του φόρου κληρονομιών, δωρεών-γονικών παροχών είναι παραγραμμένο για όλες τις υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική ενοχή γεννήθηκε μέχρι και την 31.12.1971. Ηδη με την παράγραφο 3 του άρθρου αυτού αντικαθίσταται η παρ. 5 του άρθρου 102 του ν.δ. 118/73, όπως ισχύει, και ορίζεται ότι: "5. Το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή και είσπραξη των φόρων, που προκύπτουν από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος, σε υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε μέχρι και την 31.12.1976 θεωρείται παραγραμμένο. Στις υποθέσεις αυτές δεν απαιτείται το πιστοποιητικό του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας που προβλέπεται από τα άρθρα 105 έως και 112, αλλά αντί γι' αυτό, μπορεί να προσκομίζεται : α) προκειμένου για κτήσεις αιτία θανάτου, ληξιαρχική πράξη θανάτου, από την οποία να προκύπτει ότι ο θάνατος του κληρονομουμένου ή δωρητή αιτία θανάτου επήλθε μέχρι και την 31.12.1976, καθώς και υπεύθυνη δήλωση του υποχρέου ότι δεν συντρέχει περίπτωση μετάθεσης του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης. β) προκειμένου για δωρεές εν ζωή και προίκες, αντίγραφο του οικείου συμβολαίου που συντάχθηκε μέχρι και την 31.12.1976 ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου, που συνέταξε το συμβόλαιο, ότι τούτο συντάχθηκε μέχρι και την 31.12.1976 και δεν συντρέχει περίπτωση μετάθεσης του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης". Συνεπώς, για τις πιο πάνω υποθέσεις δεν υποβάλλονται οι οικείες δηλώσεις, στην περίπτωση δε που αυτές έχουν υποβληθεί, αμελείται τόσο η βεβαίωση του οικείου φόρου όσο και η είσπραξη του τυχόν βεβαιωθέντος και η διενέργεια ελέγχου. Είναι πολύ πιθανόν να έχουν υποβληθεί δηλώσεις πριν τη δημοσίευση του νόμου και η εκκαθάριση του φόρου να έχει γίνει με τα προγενέστερα του νόμου φορολογικά δεδομένα, παρότι η σύνταξη του οικείου συμβολαίου έγινε σε χρόνο μεταγενέστερο της 18.2.1997. Στις περιπτώσεις αυτές, σας εφιστούμε την προσοχή να προβείται σε νέα εκκαθάριση του φόρου σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 2459/97 και να ενημερώσετε σχετικά το φορολογούμενο. ΙΙ. ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ Αρθρο 2 Περιπτώσεις 2 και 3 Με τις διατάξεις των περιπτώσεων 2 και 3 του άρθρου αυτού καταργούνται: α) Το ν.δ. 987/1971 που προέβλεπε απαλλαγή της σύμβασης συνένωσης οικοπέδων με σκοπό την ανέγερση οικοδομής στο ενιαίο οικόπεδο που προέκυπτε με τη συνένωση. Μετά την κατάργηση της ως άνω διάταξης, για συνενώσεις οικοπέδων που πραγματοποιούνται από 18.2.1997 θα οφείλεται φόρος συνένωσης. Δεδομένου ότι η συνένωση ακινήτων συνήθως επιτυγχάνεται με ανταλλαγή εξ αδιαιρέτου ποσοστών σε κάθε ένα από αυτά, μεταξύ των συνιδιοκτητών ώστε να καταστούν εκ της συνενώσεως συγκύριοι στο ενιαίο οικόπεδο, ο συντελεστής φόρου είναι αυτός της ανταλλαγής και είναι ίσος με το μισό του ακέραιου συντελεστή που ισχύει σε κάθε περίπτωση. β) η περ. θ' του άρθρου 6 του α.ν. 1521/1950 όπως ίσχυε, η οποία προέβλεπε απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης για αγορά ακινήτων με κεφάλαια, που εισάγονται από ομογενείς κατοίκους του εξωτερικού που έμεναν εκεί για μία τουλάχιστον τριετία, από Ελληνες εργαζόμενους στο εξωτερικό και ναυτικούς για μία τουλάχιστον τριετία. Επειδή πριν τη δημοσίευση του κοινοποιούμενου νόμου έχουν υποβληθεί δηλώσεις φ.μ.α. με τις προγενέστερες διατάξεις (περ. θ' άρθρου 6 α.ν. 1521/1950 και ν.δ. 987/71), θα πρέπει να κληθούν οι φορολογούμενοι από τον προϊστάμενο ΔΟΥ σε τακτή προθεσμία και σε περίπτωση που δεν έχουν συντάξει συμβόλαιο, θα πρέπει να υποβάλουν νέα δήλωση ματαιώνοντας την αρχική, καταβάλλοντας και συμψηφίζοντας κατά περίπτωση τον οικείο φόρο. Σε περίπτωση όμως που έχουν συντάξει συμβόλαιο μετά τη δημοσίευση του νόμου, θα πρέπει να υποχρεωθούν σε καταβολή του αναλογούντα ΦΜΑ που προβλέπουν οι πιο πάνω διατάξεις. Αν ο φορολογούμενος δεν προσέλθει στην τακτή

-- 661 -- προθεσμία ή αρνηθεί να καταβάλει τον επί πλέον φόρο τον οποίον υποχρεούται να καταβάλει, ο προϊστάμενος ΔΟΥ θα προβεί σε κοινοποίηση φύλλου ελέγχου. Αρθρο 8 Με τις διατάξεις του άρθρου 8 του κοινοποιούμενου νόμου προστέθηκε στο ν. 2238/94 άρθρο 118. Με τις παραγρ. 1, 4, 5 και 6 του άρθρου αυτού μειώνονται οι φορολογικοί συντελεστές που προβλέπονται από το άρθρο 4 του α.ν. 1521/1950 κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) για αγορά ακινήτων ή εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων σε νησιά που σύμφωνα με την τελευταία απογραφή έχουν κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους και πραγματοποιούνται από φυσικά πρόσωπα που κατοικούν μόνιμα σ' αυτά. Η μείωση των ως άνω φορολογικών συντελεστών παρέχεται για μια δεκαετία (10) από τη δημοσίευση του παρόντος νόμου ήτοι από 18.2.1997. Με απόφαση του Υπουργού Οικονομικών που θα σας κοινοποιηθεί, καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή του άρθρου αυτού. Αρθρο 13 Παράγραφος 13 Με τις διατάξεις της παραγράφου 13 του άρθρου αυτού παρατείνεται η προθεσμία ισχύος του άρθρου 1 του ν.δ. 1297/1972 μέχρι και την 31 Δεκεμβρίου 2.000. Παράγραφος 4 Με τις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου αυτού αντικαθίστανται το δεύτερο και τρίτο εδάφιο της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του α.ν. 1521/1950 όπως ίσχυε και ορίζεται ότι, αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι το τίμημα ή η έκταση του ακινήτου που αγοράστηκε είναι μεγαλύτερο από αυτά που περιγράφονται στο αρχικό συμβόλαιο, φόρος μεταβίβασης οφείλεται μόνο για το επί πλέον τίμημα ή για την αξία της επί πλέον έκτασης του ακινήτου αυτού. Αντίθετα αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι το τίμημα ή η έκταση του ακινήτου που αγοράστηκαν είναι μικρότερα από αυτά που περιγράφονται στο αρχικό συμβόλαιο δεν οφείλεται φόρος. Παράγραφος 5 Με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του ίδιου κοινοποιούμενου άρθρου και νόμου ορίζεται ότι αν σε μεταβιβαστικό συμβόλαιο η έκταση του μεταβιβαζόμενου ακινήτου είναι μεγαλύτερη της αναγραφόμενης στον με επαχθή αιτία τίτλο κτήσης αυτού εκτός του οικείου φόρου για τη σύμβαση μεταβίβασης καταβάλλεται και φόρος μεταβίβασης για την αξία της επιπλέον έκτασης με χρόνο φορολογίας το χρόνο κατάρτισης του μεταβιβαστικού συμβολαίου που βαρύνει τον πωλητή του ακινήτου. Η θέσπιση της διάταξης αυτής κρίθηκε αναγκαία γιατί συχνά παρουσιάζεται το φαινόμενο να μεταβιβάζονται ακίνητα μεγαλύτερης έκτασης από την αναγραφόμενη στον τίτλο κτήσης με αποτέλεσμα να διαφεύγει ο φόρος που έπρεπε να είχε καταβάλει ο μεταβιβάζων το ακίνητο επικαλούμενος ως τίτλος κτήσης τη χρησικτησία για την επιπλέον έκταση και ιδιαίτερα σε περιοχές όπου δεν υπάρχει υποχρέωση καταβολής φόρου. Κατ' εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων θα πρέπει να υποβάλλεται εκτός από τη δήλωση μεταβίβασης και δήλωση από τον πωλητή για την αξία της επί πλέον έκτασης. Οσον αφορά την υποβολή της δήλωσης τον έλεγχο αυτής, την καταβολή του φόρου και γενικά τη διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης του φόρου, θα εφαρμόζονται ανάλογα σε κάθε περίπτωση οι διατάξεις του α.ν. 1521/1950. Επισημαίνουμε ότι οι διατάξεις αυτές έχουν εφαρμογή μόνο κατά την πώληση ακινήτων τα οποία αποκτήθηκαν από το μεταβιβάζοντα με επαχθή αιτία, και όχι αιτία δωρεάς, γονικής παροχής ή αιτία θανάτου. Παράγραφος 6 Με τις διατάξεις της παραγράφου 6 του ιδίου κοινοποιούμενου άρθρου και νόμου προστίθεται η υποπερίπτωση δ' στην περίπτωση Β' της παρ. 1 του άρθρου 4 του α.ν. 1521/1950 (ΦΕΚ 245 Α') που έχει ως εξής : Επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης για αγορά ακινήτου κατά το ποσοστό που καλύπτεται η αγοραία αξία του με κεφάλαια που αποδεδειγμένα εισάγονται από την αλλοδαπή α) από Ελληνες, που εργάζονται ή εργάστηκαν με οποιαδήποτε ιδιότητα στο εξωτερικό για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια, β) από Ελληνες ναυτικούς που εργάζονται ή εργάστηκαν σε πλοία με Ελληνική ή ξένη σημαία για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια που εκτελούσαν πλόες εξωτερικού έστω και αν προσεγγίζουν και σε Ελληνικά λιμάνια και ο

-- 662 -- βασικός μισθός τους προβλέπεται από το μισθολόγιο που ισχύει κάθε φορά ότι καταβάλλεται σε ξένο νόμισμα και γ) από ομογενείς εγκατεστημένους στο εξωτερικό τουλάχιστον έξι (6) χρόνια. Ο συντελεστής του φόρου στις περιπτώσεις αυτές μειώνεται στο μισό του ακέραιου συντελεστή που ισχύει για κάθε περίπτωση μεταβίβασης ακινήτων. Για τις τρείς κατηγορίες δικαιούχων απαιτείται εξαετής παραμονή ή εργασία στο εξωτερικό αντί της τριετούς που ίσχυε με τις προγενέστερες διατάξεις. Ο χρόνος αυτός μπορεί να είναι συνεχής ή διακεκομμένος αρκεί αθροιστικά να συμπληρώνεται η εξαετία πριν από το χρόνο κατάρτισης της σύμβασης αγοράς. Για ενιαία εφαρμογή της διάταξης αυτής παραθέτουμε το εξής παράδειγμα. Εστω ότι ο Α' ως Ελληνας εργαζόμενος επί εξαετία στο εξωτερικό προβαίνει σε αγορά ακινήτου αξίας 40.000.000 προσκομίζοντας στο προϊστάμενο ΔΟΥ μοναδικές βεβαιώσεις εισαγωγής συναλλάγματος 20.000.000. Ο μειωμένος συντελεστής που προβλέπεται με την κοινοποιούμενη διάταξη, θα έχει εφαρμογή μόνο στο ποσοστό της αξίας που καλύπτεται με συνάλλαγμα. Συγκεκριμένα, εάν το ακίνητο βρίσκεται σε περιοχή που λειτουργεί πυροσβεστική ο συντελεστής φόρου μεταβίβασης για τα πρώτα 4.000.000 είναι 11% για δε τα υπόλοιπα 13%. Συνεπώς : Αξία ακινήτου 40.000.000 4.000.000 χ 5,5% = 220.000 16.000.000 χ 6,5% = 1.040.000 Τα υπόλοιπα 20.000.000 χ 13% = 2.600.000 ---------- Σύνολο φόρου 3.860.000 Με την αριθ. 1035254/181/Β0013/24.3.1997/ΠΟΛ.1108 κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών την οποία σας κοινοποιήσαμε, καθορίζονται οι λεπτομέρειες διαπίστωσης της συνδρομής των προϋποθέσεων της υποπερίπτωσης αυτής. Κατά τα λοιπά για την εφαρμογή της διάταξης αυτής του κοινοποιούμενου νόμου εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες που σας δώσαμε με την αριθ. πρωτ. 1073201/948/17.10.1990 ΠΟΛ. 1204 εγκύκλιο διαταγή μας, στην οποία και σας παραπέμπουμε. Αρθρο 40 Η ισχύς των κοινοποιουμένων ως άνω διατάξεων του νόμου αυτού αρχίζει από τη δημοσίευσή του στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (18.2.1997) εκτός της παρ. 13 του άρθρου 13 που αρχίζει από 1.1.1997. Ακριβές Αντίγραφο Η Προϊσταμένη της Γραμματείας Ο ΠΡΟΪΣΤΑΜΕΝΟΣ ΤΗΣ Δ/ΝΣΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΠΙΛΑΤΗΣ ********************************************************************************** ****** ΝΟΜΟΣ ΥΠ' ΑΡΙΘ. 2459 (ΦΕΚ 17 Α') Κατάργηση φορολογικών απαλλαγών και άλλες διατάξεις. Ο ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ Εκδίδομε τον ακόλουθο νόμο που ψήφισε η Βουλή: ΚΕΦΑΛΑΙΟ Α' ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΑΠΑΛΛΑΓΩΝ ΚΑΙ ΕΚΠΤΩΣΕΩΝ Αρθρο 1... Αρθρο 2 Κατάργηση απαλλαγών από τη φορολογία κεφαλαίου Καταργούνται οι διατάξεις: 1) Της παραγράφου 1 του άρθρου 59 του ν.δ/τος 118/1973 (ΦΕΚ 202 Α').

-- 663 -- 2) Της περίπτωσης θ' του άρθρου 6 του α.ν. 1521/1950 (ΦΕΚ 245 Α'), όπως προστέθηκε με τη διάταξη της παραγράφου 12 του άρθρου 24 του ν. 1828/1989 (ΦΕΚ 2 Α'). 3) Του ν.δ/τος 987/1971 (ΦΕΚ 193 Α'). Αρθρο 8 Κίνητρα ανάπτυξης μικρών νησιών Στο ν. 2238/1994 προστίθεται άρθρο 118, που έχει ως εξής: Αρθρο 118 Κίνητρα ανάπτυξης μικρών νησιών 1. Για τα φυσικά πρόσωπα που κατοικούν μόνιμα σε νησιά με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, το ποσό του πρώτου κλιμακίου εισοδήματος της κλίμακας της παραγράφου 1 του άρθρου 9, προκειμένου να υπολογισθεί ο φόρος που αναλογεί στο εισόδημά τους, αυξάνεται σε τρία εκατομμύρια (3.000.000) δραχμές. Τα επόμενα κλιμάκια εισοδήματος της κλίμακας παραμένουν ως έχουν. 2. Για τα νομικά πρόσωπα, κοινοπραξίες και κοινωνίες αστικού δικαίου οι συντελεστές φορολογίας που προβλέπονται από την παράγραφο 1 των άρθρων 10 και 109 μειώνονται κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) για τα κέρδη που προκύπτουν από δραστηριότητες οι οποίες ασκούνται στα νησιά της παραγράφου 1. 3. Καταργείται ο κατά περίπτωση επιβαλλόμενος Ειδικός Φόρος Τραπεζικών Εργασιών των άρθρων 6 έως και 16 του ν. 1676/1986 (ΦΕΚ 204 Α') και η εισφορά του άρθρου 1 του ν. 128/1975 (ΦΕΚ 178 Α') στα δάνεια και πιστώσεις, που χορηγούνται στα πρόσωπα των παραγράφων 1 και 2, καθώς και στους τόκους και προμήθειες των δανείων και πιστώσεων αυτών τα οποία χρησιμοποιούνται αποκλειστικά σε δραστηριότητες που ασκούνται σε νησιά της παραγράφου 1. 4. Οι φορολογικοί συντελεστές μεταβίβασης ακινήτων του άρθρου 4 του α.ν. 1521/1950 μειώνονται κατά ποσοστό σαράντα τοις εκατό (40%) για αγορά ακινήτων ή εμπράγματων δικαιωμάτων επί ακινήτων στα νησιά της παραγράφου 1, εφόσον η αγορά αυτή γίνεται από φυσικά πρόσωπα μόνιμους κατοίκους των νησιών αυτών. Επίσης κατά σαράντα τοις εκατό (40%) μειώνεται ο φόρος που προκύπτει για γονική παροχή ακινήτων που βρίσκονται στις πιο πάνω περιοχές, εφόσον ο δικαιούχος αυτής είναι μόνιμος κάτοικος των νησιών αυτών. 5. Οι ως άνω φορολογικές απαλλαγές και μειώσεις παρέχονται για μια δεκαετία από τη δημοσίευση του παρόντος. 6. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζονται τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου αυτού. Αρθρο 13 Φορολογία νομικών προσώπων και πλοίων 1.... 13. Η προθεσμία που ορίζεται από το άρθρο 1 του ν.δ/τος 1297/1972 (ΦΕΚ 217 Α') παρατείνεται μέχρι και την 31η Δεκεμβρίου 2000. Φορολογία κεφαλαίου 1. Στην παράγραφο 3 του άρθρου 15 του ν.δ/τος 118/1973 προστίθενται εδάφια: "Σε περίπτωση που η επικαρπία, είτε με παραίτηση είτε με σύμβαση, περιέρχεται στον ψιλό κύριο, που έχει υπαχθεί σε φόρο για την ψιλή κυριότητα, επιβάλλεται φόρος στην αξία της πλήρους κυριότητας, μετά την αφαίρεση από αυτή του τμήματος της αξίας που αναλογεί στο ποσοστό για το οποίο ο ψιλός κύριος είχε υπαχθεί σε φόρο κατά τη μεταβίβαση της ψιλής κυριότητας. Σε μεταβίβαση για αόριστο χρόνο με χαριστική αιτία ή αιτία θανάτου του δικαιώματος ενάσκησης της επικαρπίας σε άλλο πρόσωπο εκτός του ψιλού κυρίου, η αξία αυτής προσδιορίζεται σε ποσοστό της αξίας της πλήρους κυριότητας κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης με βάση την ηλικία του επικαρπωτή." 2. Η παράγραφος 5 του άρθρου 42 του ν.δ/τος 118/1973, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής : "5)Η επανάληψη συμβολαίου δωρεάς ή γονικής παροχής ή προίκας μεταξύ των αυτών προσώπων ή των ειδικών ή καθολικών διαδόχων τους για το αυτό ακίνητο, για οποιονδήποτε λόγο, καθώς και η διόρθωση συμβολαίου, εφόσον δεν αναφέρεται στο όνομα των συμβαλλομένων στην έκταση ή στη θέση και στην περιγραφή του ακινήτου, δεν δημιουργεί υποχρέωση καταβολής φόρου. Αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι η έκταση που μεταβιβάστηκε είναι μεγαλύτερη από αυτήν που περιγράφεται στο αρχικό συμβόλαιο, οφείλεται φόρος μόνο για την αξία της επιπλέον

-- 664 -- έκτασης. Αντίθετα, αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι η έκταση που μεταβιβάστηκε είναι μικρότερη από αυτήν που περιγράφεται στο αρχικό συμβόλαιο, δεν οφείλεται φόρος." 3. Η παράγραφος 5 του άρθρου 102 του ν.δ/τος 118/1973, όπως ισχύει, αντικαθίσταται ως εξής : "5. Το δικαίωμα του Δημοσίου για την επιβολή και είσπραξη των φόρων που προκύπτουν από την εφαρμογή των διατάξεων του παρόντος, σε υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννήθηκε μέχρι και την 31.12.1976 θεωρείται παραγραμμένο. Στις υποθέσεις αυτές δεν απαιτείται το πιστοποιητικό του προϊσταμένου της δημόσιας οικονομικής υπηρεσίας που προβλέπεται από τα άρθρα 105 έως και 112, αλλά αντί γι' αυτό, μπορεί να προσκομίζεται : α) προκειμένου για κτήσεις αιτία θανάτου, ληξιαρχική πράξη θανάτου, από την οποία να προκύπτει ότι ο θάνατος του κληρονομουμένου ή δωρητή αιτία θανάτου, επήλθε μέχρι και την 31.12.1976, καθώς και υπεύθυνη δήλωση του υποχρέου ότι δεν συντρέχει περίπτωση μετάθεσης του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης. β) προκειμένου για δωρεές εν ζωή και προίκες, αντίγραφο του οικείου συμβολαίου που συντάχθηκε μέχρι και την 31.12.1976 ή βεβαίωση του συμβολαιογράφου, που συνέταξε το συμβόλαιο, ότι τούτο συντάχθηκε μέχρι και την 31.12.1976 και δεν συντρέχει περίπτωση μετάθεσης του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης. 4. Τα δεύτερο και τρίτο εδάφια της παραγράφου 6 του άρθρου 1 του α.ν. 1521/1950 αντικαθίστανται ως εξής : "Αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι το τίμημα ή η έκταση του ακινήτου που αγοράστηκε είναι μεγαλύτερα από αυτά που περιγράφονται στο αρχικό συμβόλαιο, φόρος οφείλεται μόνο για το επιπλέον τίμημα ή για την αξία της επιπλέον έκτασης του ακινήτου αυτού. Αντίθετα, αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι, το τίμημα ή η έκταση του ακινήτου που αγοράστηκε είναι μικρότερα από αυτά που περιγράφονται στο αρχικό συμβόλαιο, δεν οφείλεται φόρος." 5. Στο άρθρο 1 του α.ν. 1521/1950 προστίθεται παράγραφος 7, που έχει ως εξής : "7. Αν σε μεταβιβαστικό συμβόλαιο η έκταση του μεταβιβαζόμενου ακινήτου είναι μεγαλύτερη της αναγραφόμενης στον με επαχθή αιτία τίτλο κτήσεως αυτού, εκτός του οικείου φόρου για τη σύμβαση μεταβίβασης, καταβάλλεται και φόρος μεταβίβασης για την αξία της επιπλέον έκτασης, με χρόνο φορολογίας το χρόνο κατάρτισης του μεταβιβαστικού συμβολαίου, που βαρύνει τον πωλητή του ακινήτου." 6. Στην περίπτωση Β' της παραγράφου 1 του άρθρου 4 του α.ν. 1521/1950 (ΦΕΚ 245 Α') προστίθεται υποπερίπτωση δ', που έχει ως εξής : "δ. Η αγορά ακινήτου κατά το ποσοστό που καλύπτεται η αγοραία αξία του με κεφάλαια που αποδεδειγμένα εισάγονται από την αλλοδαπή: ι) από Ελληνες που εργάζονται ή εργάστηκαν με οποιαδήποτε ιδιότητα στο εξωτερικό για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια. ιι) από Ελληνες ναυτικούς που εργάζονται ή εργάστηκαν σε πλοία με ελληνική ή ξένη σημαία για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια που εκτελούσαν πλόες εξωτερικού έστω και αν προσεγγίζουν και σε ελληνικά λιμάνια και ο βασικός μισθός τους προβλέπεται από το μισθολόγιο που ισχύει κάθε φορά ότι καταβάλλεται σε ξένο νόμισμα και ιιι) από ομογενείς εγκατεστημένους στο εξωτερικό τουλάχιστον έξι (6) χρόνια. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών καθορίζονται κάθε φορά οι λεπτομέρειες διαπίστωσης της συνδρομής των προϋποθέσεων της υποπερίπτωσης αυτής." Αρθρο 40 Εναρξη ισχύος Η ισχύς των διατάξεων αυτού του νόμου αρχίζει : α) Των διατάξεων των άρθρων 7 (παράγραφοι 2, 3, 4, 5, 6, 8 και 15), 8 (παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 118), 9, 12 (παράγραφοι 1, 3 και 4), 13 (παράγραφοι 1 και 19), 14 (παράγραφος 11) για τα εισοδήματα ή τις δαπάνες που αποκτώνται ή πραγματοποιούνται, κατά περίπτωση, από την 1η Ιανουαρίου 1996 και μετά. β) Των διατάξεων των άρθρων 7 (παράγραφοι 1, 7, 12, 13 και 14), 10, 12 (παράγραφοι 6 έως και 10), 13 (παράγραφοι 10 και 11), 17 (παράγραφος 3) για τα εισοδήματα που αποκτώνται από την 1η Ιανουαρίου 1997 και μετά. γ) Των διατάξεων των άρθρων 12 (παράγραφος 2), 13 (παράγραφοι 4, 5 και 18), 14 (παράγραφοι 2, 3, 4, 10, 12, 13 και 14) για κέρδη που προκύπτουν από ισολογισμούς που κλείνουν με 31 Δεκεμβρίου 1996 και μετά.

-- 665 -- δ) Των διατάξεων του προτελευταίου εδαφίου της υποπερίπτωσης γγ' της περίπτωσης α' της παραγράφου 1 του άρθρου 31 του ν. 2238/1994, όπως προστέθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 14 του παρόντος, για δαπάνες που πραγματοποιούνται από την 1η Ιανουαρίου 1996 και μετά. ε) Των λοιπών διατάξεων από τη δημοσίευση του παρόντος στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, εκτός εάν ορίζεται διαφορετικά από αυτές. α/α ΟΝΟΜΑ ΝΗΣΙΟΥ - ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ 1. Αγαθονήσιον 112 42. Κυρά Παναγιά 1 2. Αγ.Αχίλλειος 31 43. Λειψοί 606 3. Αγ.Ευστράτιος 286 44. Μαθράκιον 143 4. Αγκίστριον 791 45. Μάραθος 2 5. Αλατάς 5 46. Μεγανήσιον 1.245 6. Αλόννησος 2.980 47. Μεγίστη 275 7. Αμμουλιανή 606 48. Νίσυρος 913 8. Αμοργός 1.630 49. Οθωνοί 98 9. Ανάφη 261 50. Οινούσσαι 681 10. Αντικύθηρα 70 51. Παλαιόν Τρικέριον 91 11. Αντίπαξος 61 52. Παξοί 2.175 12. Αντίπαρος 819 53. Πασάς 5 13. Αργυρόνησον 4 54. Πάτμος 2.663 14. Αρκοί 50 55. Περιστέρα 3 15. Αστυπάλαια 1.073 56. Προκοπάνιστος 1 16. Βασιλάδι 50 57. Σαμιοπούλα 7 17. Γαύδος 115 58. Σαμοθράκη 3.083 18. Γιούρα 1 59. Σαπιέντζα 4 19. Γυαλί 16 60. Σέριφος 1.095 20. Δήλος 9 61. Σίκινος 267 21. Δοκός 8 62. Σίφνος 1.960 22. Δονούσα 111 63. Σκορπιός 1 23. Ελαφόνησος 725 64. Σκύρος 2.901 24. Ερεικούσα 334 65. Σπετσοπούλα 11 25. Ηράκλεια 115 66. Σταμφάνιον των Στροφάδων 1 26. Θηρασία 233 67. Σύμη 2.332 27. Θύμαινα 147 68. Σχοινούσα 122 28. Ιθάκη 3.082 69. Τέλενδος 57 29. Ιος 1.654 70. Τήλος 279 30. Νήσος Ιωαννίνων 348 71. Τουρλίς 34 (εντός Λίμνης) 31. Κάλαμος 465 72. Τραγονήσιον 1 32. Κάσσος 1.088 73. Τριζόνια 137 33. Καστός 50 74. Τσουγκριά 2 34. Κάτω Αντικέρι 2 75. Υδρα 2.379 35. Κέα 1.787 76. Φολέγανδρος 558 36. Κίμωλος 728 77. Φούρνοι 1.233 37. Κίναρος 2 78. Χάλκη 281 38. Κορωνίς 11 79. Χερσονήσιον 4 39. Κουφονήσιον 275 80. Χρυσή 1 40. Κύθηρα 3.021 81. Ψαρά 438 41. Κύθνος 1.632 82. Ψέριμος 79