Αθήνα 29/11/2007 Ι Ο Ι Κ Η Σ Η ΓΕΝ. /ΝΣΗ ΑΣΦ/ΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ - ΕΣΟ ΩΝ ΤΜΗΜΑΤΑ : ΓΕΝΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ : ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΗΣ ΑΣΦ/ΣΗΣ Ταχ. ιεύθυνση : Αγ. Κων/νου 8 Πληροφορίες 10241 ΑΘΗΝΑ :. Παπαχρήστου : Ξ. Καρρά Αριθ. τηλεφώνου : 210 52 15 248 : 210 52 15 238 FAX : 210 52 23 228 E mail : asfika@otenet.gr Αριθµ. Πρωτ. Α20/417/44 ΕΞΑΙΡ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΑΡ. : 128 ΠΡΟΣ: Όλα τα Υποκ/τα & Παραρτήµατα του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ : Ως ο συν/νος πίνακας διανοµής ΘΕΜΑ : «Ασφάλιση απασχολουµένων στην Αγροτική Οικονοµία». ΣΧΕΤ. : Οι υπ αριθµ. : 58/04 και 28/06 εγκύκλιοι ιοίκησης Ι.Κ.Α.- Ε.Τ.Α.Μ. Σας κοινοποιούµε τις διατάξεις του εδαφίου α της παρ.1 του άρθρου 52 του ν.3518/06 (Φ.Ε.Κ. 272/Α /21-12-06) «Αναδιάρθρωση των κλάδων του Ταµείου Συντάξεων Μηχανικών και Εργοληπτών ηµοσίων Έργων (Τ.Σ.Μ.Ε..Ε.) και ρύθµιση άλλων θεµάτων του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας», µε τις οποίες αντικαθίστανται από τότε που ίσχυσαν, οι διατάξεις των παρ.1 έως 6 του άρθρου 7 του ν.3232/04 (Φ.Ε.Κ. 48 Α ) και παρέχουµε τις ακόλουθες οδηγίες για την εφαρµογής τους : 1. ΓΕΝΙΚΑ Ο όρος «Αγροτική Οικονοµία» αποδίδεται στο σύνολο των δραστηριοτήτων στους τοµείς των γεωργικών, δασικών και κτηνοτροφικών εκµεταλλεύσεων καθώς και στις συναφείς εργασίες, που έχουν ως αντικείµενο την παραγωγή, επεξεργασία και διάθεση προϊόντων του φυτικού και ζωϊκού κεφαλαίου. Λόγω της ιδιοµορφίας που παρουσιάζει η απασχόληση µισθωτών στις ανωτέρω δραστηριότητες αλλά και των συνθηκών υπό τις οποίες παρέχεται, η ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. περιέλαβε αρχικώς µια διακριτή κατηγορία απασχολουµένων, τους «εργάτες γής» ή «αγρεργάτες».
Πρόκειται για εργάτες απασχολούµενους µε µισθό ή ηµεροµίσθιο στον πρωτογενή τοµέα παραγωγής αγροτικών ή κτηνοτροφικών προϊόντων, οι οποίοι, µέχρι την σύσταση του Ο.Γ.Α. ως φυσικού φορέα ασφάλισης των αγροτών, υπάγονταν στην ασφάλιση του Ιδρύµατος υπό ειδικές προϋποθέσεις, (απασχόληση εντός των ορίων ή στα περίχωρα ορισµένων πόλεων, κ.λ.π.). Η σύσταση του ανωτέρω Οργανισµού µε τον ν. 4169/61, επέδρασε σηµαντικά στην εξέλιξη της ασφαλιστικής σχέσης των εν λόγω προσώπων, αφού µε το άρθρο 2 του νόµου αυτού, ρητά ορίστηκε ότι υπάγονται στην ασφάλισή του οι απασχολούµενοι στον πρωτογενή τοµέα παραγωγής, εργάτες γής. Από τα πρόσωπα της κατηγορίας αυτής, εξαιρέθηκαν εν συνεχεία από την ασφάλιση του Ο.Γ.Α. και υπήχθησαν στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., όσοι απασχολούνταν µέχρι 30/6/62 σε περιοχές όπου είχε επεκταθεί η ασφάλιση (ν.δ.4362/64, ν.δ. 4521/66), οι απασχολούµενοι σε γεωργικές εργασίες για λογαριασµό του ηµοσίου και Ν.Π... (άρθρο 2 ν. 825/78) και οι απασχολούµενοι για λογαριασµό επιχειρήσεων Α.Ε. ή Ε.Π.Ε. που έχουν σαν αντικείµενο την ανθοκηπουρική (άρθρο 16 ν.1469/84). Εξάλλου, µε ειδική νοµοθετική πρόβλεψη, υπήχθησαν στη ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. και άλλες κατηγορίες απασχολουµένων στην Αγροτική Οικονοµία, όπως οι δασεργάτες (ν.δ.4577/66), οι ρητινοσυλλέκτες (ν.4504/66, ν.δ.4577/66), οι απασχολούµενοι σε βουστάσια, τυροκοµεία, ιπποφορβεία, πτηνοτροφεία, χοιροτροφεία και σε παρεµφερείς επιχειρήσεις ή εκµεταλλεύσεις (άρθρ. 2 παρ.1 ν.825/78), ενώ µε τις γενικές περί υπαγωγής στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. διατάξεις, (άρθρα 2 παρ. 1 και 5 του α.ν.1846/51), έχει υπαχθεί το εργατοϋπαλληλικό προσωπικό των γεωργικών βιοµηχανιών και κτηνοτροφικών επιχειρήσεων µε κάθετη οικονοµική οργάνωση (υπάλληλοι γραφείου, οδηγοί αυτοκινήτων, αποθηκάριοι, φύλακες, κ.λ.π.) που απασχολείται στον βιοµηχανικό και εµπορικό τοµέα των επιχειρήσεων αυτών. Με τις διατάξεις του άρθρου 27 του ν.2639/98, εξαιρέθηκαν και πάλι από την ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., υπαγόµενοι, από την ισχύ του νόµου αυτού, δηλαδή από 2/9/98, στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α., οι εργάτες γης που απασχολούνται σε γεωργικές, δασικές, κτηνοτροφικές επιχειρήσεις και σε περιοχές όπου είχε επεκταθεί η ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. µέχρι 30/6/62 (εγκ. 100/98). Οι αλλαγές που επέφερε στην παραγωγική διαδικασία ο σύγχρονος τρόπος οργάνωσης των αγροτικών εκµεταλλεύσεων, αλλά και η σύσταση στον Ο.Γ.Α. µε τις διατάξεις του ν.2458/97, αυτοτελούς κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, ανέδειξαν την ανάγκη προσδιορισµού του κύκλου των υπαγοµένων στην ασφάλιση του Οργανισµού αυτού προσώπων και την ως εκ τούτου εξαίρεσή τους από την ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.. 2
Με τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ. 1, 3 και 4, του ν.3232/04 που σας κοινοποιήθηκαν µε την υπ αριθµ. 58/04 εγκύκλιό µας, επιχειρήθηκε η οριοθέτηση ενός νέου διευρυµένου πλαισίου ασφαλιστικής κάλυψης των απασχολουµένων στον γεωργικό τοµέα, µε την υπαγωγή από 1/1/2004 στον Ο.Γ.Α., ως φυσικού ασφαλιστικού φορέα, των κατά κύριο επάγγελµα απασχολουµένων στην πρωτογενή εν γένει φυτική και ζωϊκή παραγωγή, ανειδίκευτων εργατών, καθώς και των Αλιεργατών που απασχολούνται στην παράκτια και µέση αλιεία, η οποία ανήκει επίσης στην πρωτογενή αγροτική παραγωγή. Συγκεκριµένα οι ανωτέρω διατάξεις, αφορούν περιοριστικά: α) τους αλιεργάτες που απασχολούνται στην παράκτια και µέση αλλιεία, β) τους ανειδίκευτους εργάτες που απασχολούνται : στη ζωϊκή παραγωγή (βουστάσια, χοιροτροφεία, πτηνοτροφεία, κ.λ.π.) αποκλειστικά και µόνο µε την περιποίηση, εκτροφή και φροντίδα σε επιχειρήσεις ή εκµεταλλεύσεις ανεξαρτήτως της νοµικής µορφής και του αριθµού των απασχολούµενων, καθώς και σε συνεταιρισµούς, στην φυτική παραγωγή, αποκλειστικά και µόνο µε την σπορά, φύτευση, περιποίηση, φροντίδα και συλλογή προϊόντων γής, σε επιχειρήσεις ή εκµεταλλεύσεις φυτικής παραγωγής, (υδατοκαλλιέργειες, ιχθυοκαλλιέργειες, µυδοκαλλιέργειες κ.λ.π.), σε ανθοκοµικές εκµεταλλεύσεις και φυτώρια, (ανεξαρτήτως της νοµικής µορφής και του αριθµού των απασχολουµένων) καθώς και σε συνεταιρισµούς. Με την ίδια ρύθµιση εξαιρέθηκαν από την ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. οι ασφαλισµένοι του κλάδου κύριας Ασφάλισης Αγροτών του Ο.Γ.Α., αγρεργάτες, οι οποίοι απασχολούνται παράλληλα σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές. Με τις κοινοποιούµενες διατάξεις, αντικαθίστανται από τότε που ίσχυσαν, δηλαδή από 1/1/04, αυτές των παραγράφων 1 έως 6 του άρθρου 7 του ν.3232/04 οι οποίες, κατ ουσία, τροποποιούνται ως προς το πεδίο εφαρµογής και τα ασφαλιστέα πρόσωπα και συµπληρώνονται µε την οριοθέτηση και τον εννοιολογικό προσδιορισµό των δραστηριοτήτων και εργασιών της πρωτογενούς και δευτερογενούς αγροτικής παραγωγής. Επιλύονται κατά τον τρόπο αυτό οι αµφισβητήσεις που ανέκυψαν κατά το στάδιο εφαρµογής των διατάξεων του άρθρου 7 του ν.3232/04, για τον φορέα ασφάλισης των µισθωτών που απασχολούνται στον πρωτογενή αγροτικό τοµέα και ορίζονται ρητά πλέον οι κατηγορίες των προσώπων που παραµένουν στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.. 3
Επί πλέον παρέχεται η δυνατότητα στα πρόσωπα που υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. µε βάση τις κοινοποιούµενες διατάξεις να παραµείνουν στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., εφ όσον είναι ήδη ασφαλισµένοι σε αυτό, έχουν πραγµατοποιήσει 3.000 ηµέρες εργασίας στην ασφάλισή του µέχρι 31/12/04 και υποβάλλουν σχετική αίτηση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. και στον Ο.Γ.Α. µέχρι 31/12/07. Νοµιµοποιείται εξάλλου, η κακώς χωρήσασα ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. αντί στον Ο.Γ.Α. που ανάγεται στο διάστηµα 1/1/2004 31/12/2004. Παρέχεται τέλος, το δικαίωµα προαιρετικής συνέχισης της ασφάλισης στο Ε.Τ.Ε.Α.Μ. των υπαγοµένων στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. προσώπων, εφόσον έχουν πραγµατοποιήσει 1500 ηµέρες εργασίας στην ασφάλισή του και υποβάλλουν σχετική αίτηση εντός ενός έτους από την υπαγωγή τους στην ασφάλιση του Οργανισµού αυτού. 2. ΠΕ ΙΟ - ΕΚΤΑΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ Σύµφωνα µε την πρώτη παράγραφο του ισχύοντος πλέον άρθρου, στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. υπάγονται υποχρεωτικά και αυτοδίκαια από 1/1/2004, εξαιρούµενοι της ασφάλισης του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., οι απασχολούµενοι µε αµοιβή, σε αγροτικές εργασίες της πρωτογενούς αγροτικής δραστηριότητας, σε αγροτικές εκµεταλλεύσεις ή σε αγροτικούς συνεταιρισµούς ανεξάρτητα από το µέγεθος αυτών. Αν και η διάταξη δεν διακρίνει, θεωρούµε ότι καταλαµβάνει και πάλι τους απασχολούµενους µε αµοιβή σε αγροτικές εργασίες και εκµεταλλεύσεις της πρωτογενούς αγροτικής δραστηριότητας, ανειδίκευτους εργάτες. Και τούτο επειδή η ασφάλιση των λοιπών µισθωτών που απασχολούνται στις εργασίες και εκµεταλλεύσεις αυτές (γεωπόνοι, οδηγοί, υπάλληλοι γραφείων, αποθηκάριοι, συσκευαστές κ.λ.π.) χωρεί βάσει των γενικών περί υπαγωγής στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. διατάξεων και επί πλέον επειδή ουδέποτε έχουν εγερθεί αµφισβητήσεις ως προς τον φορέα υπαγωγής των προσώπων αυτών, η απάλειψη των οποίων να επιδιώκεται µε τις κοινοποιούµενες διατάξεις. Επειδή οι αντικατασταθείσες διατάξεις της παρ.1 του άρθρου 7 του ν.3232/04 απέκλειαν από την ασφάλιση του Ο.Γ.Α., τους ανειδίκευτους εργάτες που εργάζονται περιστασιακά στις εργασίες και εκµεταλλεύσεις του άρθρου αυτού, (αφού ρητά παρέπεµπαν στις διατάξεις του άρθρου 2 του ν.4169/61 και 6 του ν.3050/02, από τον συνδυασµό των οποίων προέκυπτε ότι στην ασφάλιση του Οργανισµού αυτού, υπήγοντο µόνο οι κατά κύριο επάγγελµα αγρότες), µε τις κοινοποιούµενες διατάξεις υπάγονται πλέον στην ασφάλισή του και οι ευκαιριακά απασχολούµενοι στις εργασίες και εκµεταλλεύσεις αυτές, έστω και για παροχή εργασίας µίας ηµέρας. 4
Με τη ρύθµιση αυτή επεκτείνεται ουσιαστικά το πεδίο των διατάξεων του άρθρου 7 του ν.3232/04. εν ενδιαφέρει εξ άλλου η νοµική µορφή των µονάδων παραγωγής αγροτικών προϊόντων (Ατοµικές επιχειρήσεις, Α.Ε. Ε.Π.Ε. Ο.Ε. κ.λ.π.) ούτε το µέγεθος αυτών, µε κριτήρια τον αριθµό των απασχολουµένων ή τον κύκλο εργασιών. 3. ΟΡΙΟΘΕΤΗΣΗ ΤΗΣ ΠΡΩΤΟΓΕΝΟΥΣ ΚΑΙ ΕΥΤΕΡΟΓΕΝΟΥΣ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΟΡΙΣΜΟΙ. Όπως προαναφέρθηκε οι ιδιαίτερες συνθήκες υπό τις οποίες παρέχεται η απασχόληση σε γεωργικές εργασίες και το γεγονός ότι ο Ο.Γ.Α., ιδιαίτερα µετά τη σύσταση του κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών, καλύπτει πλέον, ως ασφαλιστικός φορέας, µεγάλο αριθµό απασχολουµένων στην αγροτική οικονοµία, καθιστούσαν δυσχερή την διακρίβωση του κύκλου των ασφαλιστέων στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. προσώπων, ακόµα και µετά την ισχύ των διατάξεων του άρθρου 7 του ν.3232/04. Με τις κοινοποιούµενες διατάξεις οριοθετείται µε ευθεία περιγραφή τόσο η πρωτογενής όσο και η δευτερογενής αγροτική δραστηριότητα και προσδιορίζονται εννοιολογικά οι ορισµοί : «Αγροτικά προϊόντα», «Αγροτική εκµετάλλευση», «Αγροτικές εργασίες», κατά απολύτως περιοριστικό τρόπο. Ειδικώτερα όπως ορίζεται στην δεύτερη παράγραφο του κοινοποιούµενου άρθρου, για την εφαρµογή των διατάξεων της παραγρ. 1, ισχύουν οι ακόλουθοι εννοιολογικοί ορισµοί : 3.1. Πρωτογενής αγροτική δραστηριότητα : Είναι κάθε δραστηριότητα που αποσκοπεί στη παραγωγή αγροτικών προϊόντων, κατάλληλων για διάθεση ή κατανάλωση ή στην παραγωγή πρώτων υλών οι οποίες χρησιµοποιούνται για την παραγωγή ετοίµων προϊόντων για πώληση, µετά τη µετατροπή ή τον µετασχηµατισµό τους µε την βοήθεια µηχανικών ή χηµικών µέσων. 3.2. ευτερογενής αγροτική δραστηριότητα : Είναι η επεξεργασία ή η µετατροπή ή ο µετασχηµατισµός των πρώτων υλών σε έτοιµα για πώληση προϊόντα. 3. 3. Αγροτικά προϊόντα : Είναι τα αγαθά που παράγονται στα πλαίσια των αγροτικών εκµεταλλεύσεων και είναι κατά βάση, τα προϊόντα εδάφους, της κτηνοτροφίας, της αλιείας, της δασοπονίας, καθώς και τα προερχόµενα από το πρώτο στάδιο επεξεργασίας των προϊόντων αυτών. 5
3.4. Αγροτική εκµετάλλευση : Είναι η µονάδα παραγωγής αγροτικών προϊόντων η οποία δραστηριοποιείται ιδίως : α) Στην καλλιέργεια, παραγωγή και συλλογή παντός είδους προϊόντων εδάφους, αρωµατικών και διακοσµητικών φυτών, στην ανθοκοµία, στην παραγωγή µανιταριών, µπαχαρικών, σπόρων και φυτών. Έχει γίνει δεκτό ότι η παραγωγή χλοοτάπητα (γκαζόν) εντάσσεται στην καλλιέργεια και παραγωγή διακοσµητικών φυτών και συνεπώς οι ανειδίκευτοι εργάτες που απασχολούνται αποκλειστικά και µόνο µε την παραγωγή χλοοτάπητα (προετοιµασία των γεωργικών εκτάσεων, σπορά, άρδευση, κοπή κ.λ.π.) υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. Αντίθετα οι απασχολούµενοι µε την τοποθέτηση του χλοοτάπητα και την περαιτέρω φροντίδα (πότισµα, κούρεµα κ.λ.π.) υπάγονται στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., (σχετ. το υπ αριθµ. : Φ100-34/31007/506/26-4-07 έγγραφο Γ.Γ.Κ.Α.). Εξάλλου για την υπαγωγή των απασχολουµένων ανειδίκευτων εργατών στην παραγωγή µανιταριών δεν θα λαµβάνεται ως κριτήριο ο χώρος στέγασης ή µη του προϊόντος αυτού παρά µόνο το αντικείµενο της απασχόλησής τους, (σχετ. το υπ αριθµ. Φ.10034/25067/435/20-10-05 έγγραφο Γ.Γ.Κ.Α. β) Στην κτηνοτροφία, αλιεία, ιπποπαραγωγή. Σηµειώνεται ότι αφού η «ιπποπαραγωγή» αναφέρεται πλέον στις αγροτικές εκµεταλλεύσεις στις οποίες βρίσκουν έδαφος εφαρµογής οι κοινοποιούµενες διατάξεις, οι απασχολούµενοι στα «ιπποφορβεία» ανειδίκευτοι εργάτες, υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α.. Συνεπώς οι διατάξεις του άρθρου 2 παρ. 1 εδαφ. α του ν.825/78, δεν εφαρµόζονται για την κατηγορία αυτή των απασχολουµένων, οι οποίοι από 1/1/04 εξαιρούνται από την ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.. Τονίζεται ότι στις κτηνοτροφικές εκµεταλλεύσεις δεν περιλαµβάνονται τα «κυνοτροφεία» καθόσον πρόκειται κυρίως για εγκαταστάσεις φύλαξης, περίθαλψης ή εκγύµνασης ζώων και σε καµία περίπτωση δεν αποτελούν παραγωγικές µονάδες µε εµπορική δραστηριότητα. γ) Στην αλιεία σε γλυκά νερά, στην παράκτια και στη µέση αλιεία, στην σπογγαλιεία, στην ιχθυοτροφία, στην παραγωγή γόνου, στη βατραχοτροφία, στην καλλιέργεια µυδιών, στρειδιών και στην εκτροφή µαλακίων και µαλακοστράκων. Τονίζεται ότι οι απασχολούµενοι επαγγελµατικά και έναντι αµοιβής «δύτες» και «µαθητευόµενοι δύτες», µε την οστρακαλιεία (µέση και παράκτια) σε αλιευτικά και οστρακαλιευτικά σκάφη για τη συλλογική οστράκων, θεωρούνται αλιεργάτες και υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α., (σχετ. το υπ αριθµ. : 504/15/12-1-07 έγγραφο Γ.Γ.Κ.Α.). Στην ασφάλιση του ίδιου Οργανισµού υπάγονται επίσης «οι δύτες» και οι «µαθητευόµενοι δύτες» που εκτελούν καταδυτικές εργασίες σε ιχθυοτροφεία ή σε εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιεργειών. 6
Σηµειώνεται ότι δεν συµπεριλαµβάνονται οι µονάδες παραγωγής που δραστηριοποιούνται στην υπερπόντια αλιεία. 3.5. Αγροτικές εργασίες : Είναι οι εργασίες της πρωτογενούς αγροτικής δραστηριότητας που εκτελούνται χειρονακτικά ή µε µηχανικά µέσα, οι οποίες συµβάλλουν στην παραγωγή αγροτικών προϊόντων και στην αρχική και µε συνήθη µέσα επεξεργασία τους, που τα καθιστά εµπορεύσιµα και κατάλληλα προς διάθεση ή κατανάλωση. Στις αγροτικές εργασίες περιλαµβάνονται ιδίως : α) Οι εργασίες σποράς, φύτευσης και περιποίησης προϊόντων γής και οι εργασίες αλωνίσµατος, δεµατοποίησης, περισυλλογής και συγκοµιδής. β) Η σε πρώτο στάδιο επεξεργασία, που πραγµατοποιείται µε συνήθη µέσα, και οι εργασίες προπαρασκευής για την πώληση προϊόντων, όπως η διαλογή, η συλλογή, η ξήρανση, ο καθαρισµός και η απολύµανση. Σηµειώνεται ότι δεν περιλαµβάνονται στις αγροτικές εργασίες κατά την έννοια των ανωτέρω διατάξεων, οι εργασίες διαλογής, συλλογής, ξήρανσης, καθαρισµού και απολύµανσης προϊόντων που δεν πραγµατοποιούνται στους χώρους παραγωγής (αγροτικές εκτάσεις), αλλά σε στεγασµένους χώρους, αφού στους χώρους αυτούς, εκτελούνται συνήθως εργασίες µε ειδικά µέσα που αφορούν τα επόµενα στάδια επεξεργασίας. γ) Οι εργασίες εκκόλαψης, φύλαξης, πάχυνσης και περιποίησης ζώων. Στις εργασίες της κατηγορίας αυτής θα πρέπει να περιληφθούν και οι εκτελούµενες από ανειδίκευτους εργάτες σε επιχειρήσεις εκτροφής γουνοφόρων ζώων. δ) Η καταπολέµηση επιβλαβών φυτών και ζώων, καθώς και ο ψεκασµός φυτών και εδάφους. Όπως τέλος ρητά ορίζεται δεν συµπεριλαµβάνονται στις αγροτικές εργασίες οι µεταποιητικές εργασίες, η τυποποίηση και η µετατροπή ή ο µετασχηµατισµός των πρώτων υλών σε έτοιµα προς πώληση προϊόντα. 4. ΠΡΟΣΩΠΑ ΠΟΥ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΟΥΝ ΝΑ ΥΠΑΓΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΤΟΥ Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. Όπως προαναφέρθηκε µε τις κοινοποιούµενες διατάξεις καθορίζεται ο κύκλος των υπαγοµένων στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. προσώπων. Ορίζεται ειδικώτερα ότι στην ασφάλιση του εξακολουθούν να υπάγονται : 7
4.1. Οι απασχολούµενοι σε εργασίες της δευτερογενούς δραστηριότητας δηλαδή σε εργασίες, σύµφωνα µε τον σχετικό ορισµό, επεξεργασίας ή µετατροπής ή µετασχηµατισµού των πρώτων υλών σε έτοιµα για πώληση προϊόντα, για τους οποίους γίνεται δεκτό ότι δεν παρέχουν αγροτική εργασία. 4.2. Οι απασχολούµενοι σε γεωργικές εργασίες για λογαριασµό του ηµοσίου ή Ν.Π... κατά τις διατάξεις της περίπτωσης β της παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 825/78 (εγκ. 160/78, 100/98). 4.3. Οι απασχολούµενοι σε εκµεταλλεύσεις που έχουν ως αντικείµενο την ανθοκηπουρική. 4.4. Οι απασχολούµενοι στην δακοκτονία, στην θηραµατοπονία (δηλ. στις συστηµατικές εργασίες εκτροφής, προστασίας ή περίθαλψης θηραµάτων) στην υλοτοµία, στην κοπή ξύλων, οι δασεργάτες, οι ρητινοσυλλέκτες, οι σταφιδεργάτες, καθώς και οι απασχολούµενοι σε άλλες δασονοµικές υπηρεσίες. Ως δασονοµικές θεωρούνται οι υπηρεσίες φύλαξης ή επιτήρησης δασικών εκτάσεων. 4.5. Οι απασχολούµενοι σε γεωργικές εργασίες σε χώρους αναψυχής, σε οικολογικά πάρκα και σε εκµεταλλεύσεις, που έχουν ως αντικείµενο την έρευνα και την προστασία του περιβάλλοντος. 5. ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΑΡΑΜΟΝΗΣ ΚΑΙ ΣΥΝΕΧΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΟ Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. - ΠΡΟΘΕΣΜΙΑ Με το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 6 του κοινοποιούµενου άρθρου, παρέχεται το δικαίωµα στα πρόσωπα της παραγράφου 1 του άρθρου αυτού που είναι ήδη ασφαλισµένα στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., να παραµείνουν στην ασφάλισή του, εξαιρούµενα της ασφάλισης του Ο.Γ.Α., εφ όσον έχουν πραγµατοποιήσει µέχρι 31/12/04 στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. τουλάχιστον 3.000 ηµέρες εργασίας οποτεδήποτε και υποβάλλουν σχετική προς τούτο αίτηση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. και στον Ο.Γ.Α. µέχρι 31/12/07. Η αίτηση δήλωση για την συνέχιση της ασφ/σης στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. - η οποία εν προκειµένω επέρχεται αυτοδίκαια υποβάλλεται στο Υποκ/µα του τόπου απασχόλησης του ενδιαφεροµένου, ενώ η διαπίστωση της πραγµατοποίησης των απαιτουµένων ηµερών ασφάλισης, θα προκύπτει από σχετικό Υπηρεσιακό Σηµείωµα της αρµόδιας Υπηρεσίας του ίδιου Υποκ/τος. 8
Το δικαίωµα για τη συνέχιση της ασφάλισης στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. είχε παρασχεθεί όπως είναι γνωστό και µε τις διατάξεις του άρθρου 7 του ν.3232/04 που αντικαθίστανται. Κατά την πρώτη αυτή εφαρµογή διαπιστώθηκε ότι ικανός αριθµός δικαιούχων δεν άσκησε το δικαίωµα κυρίως επειδή δεν ενηµερώθηκε έγκαιρα για την εν λόγω δυνατότητα. Για τον λόγο αυτό και δεδοµένου ότι στις κοινοποιούµενες διατάξεις η προθεσµία υποβολής της αίτησης δεν ορίζεται ως ανατρεπτική, αιτήσεις ενδιαφεροµένων για τη συνέχιση της ασφάλισης στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. θα γίνονται δεκτές µέχρι 30/6/08. Για το σκοπό αυτό θα ακολουθήσει σχετική νοµοθετική ρύθµιση. Σηµειώνεται ότι από την γραµµατική διατύπωση της διάταξης προκύπτει ότι καταλαµβάνει τα πρόσωπα τα οποία την 1/1/04, δηλαδή την ηµερ/νία ισχύος των διατάξεων του άρθρου 7 του ν.3232/04 που αντικαθίστανται, ήταν ήδη ασφ/να στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. για απασχόλησή τους αποκλειστικά σε εργασίες, δραστηριότητες, ή εκµεταλλεύσεις του άρθρου αυτού όπως και του κοινοποιούµενου άρθρου ως ανειδίκευτοι εργάτες ή αλιεργάτες της παράκτιας και µέσης αλιείας. Για την συµπλήρωση εξ άλλου των απαιτουµένων 3.000 ηµερών εργασίας θα πρέπει να υπολογίζονται και οι µέρες ασφάλισης που εχώρησαν κατά το χρονικό διάστηµα 1/1/04 31/12/04 παρανόµως στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. αντί στον Ο.Γ.Α. αφού όπως θα αναφερθεί αµέσως κατωτέρω, η ασφάλιση της περιόδου αυτής που εχώρησε κατ αυτόν τον τρόπο, παραµένει ισχυρή. 6. ΜΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΠΟΥ ΕΛΑΒΕ ΧΩΡΑ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο 1/1 31/12/04 ΣΤΟ Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. ΑΝΤΙ ΣΤΟΝ Ο.Γ.Α.. Όπως προβλέπεται από τις κοινοποιούµενες διατάξεις, ασφαλιστικές εισφορές που καταβλήθηκαν στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. αντί στον Ο.Γ.Α. και ανάγονται στο χρονικό διάστηµα από 1/1/2004 µέχρι 31/12/2004, δεν επιστρέφονται, ο δε αντίστοιχος χρόνος θεωρείται ότι διανύθηκε νόµιµα στην ασφ/ση του Ιδρύµατος. Επειδή µε την πρόβλεψη αυτή τηρείται ουσιωδώς και η αρχή της χρηστής διοίκησης, στις περιπτώσεις που θα διαπιστώνεται ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. αντί στον Ο.Γ.Α. από 1/1/05 και εφ εξής, αυτή θα ακυρώνεται, κατά τα γνωστά, αποκλειοµένης της εφαρµογής των αρχών της τυπικής ασφάλισης και των διατάξεων του άρθρου 7 του α.ν. 247/69, οι δε αναλογούσες εισφορές θα επιστρέφονται ως αχρεωστήτως καταβληθείσες, κατά τα ειδικώς οριζόµενα στην παρ. 7 του άρθρ. 27 του Α.Ν. 1846/51. 9
7. ΑΣΦΑΛΙΣΗ ΑΓΡΕΡΓΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΠΑΣΧΟΛΟΥΝΤΑΙ ΣΕ ΛΑΪΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ Για την ασφάλιση των εν λόγω προσώπων επαναλαµβάνεται η διάταξη της παρ. 4 του άρθρου 7 του ν. 3232/04 σύµφωνα µε την οποία, οι αγρεργάτες (εργάτες γής) που είναι ασφαλισµένοι στον Ο.Γ.Α. και παράλληλα απασχολούνται σε παραγωγούς αγροτικών προϊόντων ως λιανοπωλητές σε λαϊκές αγορές, εξαιρούνται από την ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ., για την απασχόλησή τους αυτή. 8. ΛΟΙΠΑ ΘΕΜΑΤΑ Για την ορθότερη εφαρµογή των κοινοποιούµενων διατάξεων πέραν των ανωτέρω επισηµαίνεται ότι : Σύµφωνα µε το τρίτο εδάφιο της παραγράφου 8 του κοινοποιούµενου άρθρου οι εργάτες γής (αγρεργάτες) που υπάγονται στην ασφάλιση του Ο.Γ.Α. εξακολουθούν να διέπονται από τις διατάξεις του άρθρου 27 του ν. 2639/98 (εγκ. 100/98). Κατά την παράγραφο 10 του ίδιου άρθρου οι αλλοδαποί εργαζόµενοι που προσκαλούνται (µετάκληση) να απασχοληθούν στην αγροτική οικονοµία ή σε εκµεταλλεύσεις της παραγρ. 1 του άρθρου αυτού, ασφαλίζονται στον Ο.Γ.Α. από την είσοδό τους στην χώρα. εν θίγεται το καθεστώς ασφάλισης των απασχολουµένων στα τυροκοµεία οι οποίοι σύµφωνα µε την παρ. 1 του άρθρου 2 του ν. 825/78 υπάγονται υπό τις γενικές προϋποθέσεις υπαγωγής στην ασφάλιση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. (εγκ. 160/78). Εξάλλου τυροκοµικές εργασίες θεωρούνται µεταποιητικές εργασίες. Από τους απασχολούµενους στο έργο της δακοκτονίας, εξακολουθούν να υπάγονται στην ασφ/ση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. οι τοµεάρχες δακοκτονίας και τα φυσικά πρόσωπα στα οποία ανατίθεται απευθείας από τις Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις, δακοκτονία, υπό την προϋπόθεση ότι δεν απασχολούν προσωπικό. Για την ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. των απασχολουµένων σε ελαιοτριβεία αγροτών, εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες του υπ αριθµ. Α20/417/22/2-11-94 Γενικού Εγγράφου µας. «Ανθοκηπουρικές» είναι οι επιχ/σεις που δραστηριοποιούνται στην εγκατάσταση και συντήρηση πρασίνου, όπως πάρκα, δενδροστοιχίες, γήπεδα, κήπους κ.λ.π., ενώ «Ανθοκοµικές» όσες δραστηριοποιούνται στην παραγωγή ανθοκοµικών προϊόντων, όπως κοµµένα λουλούδια, καλλωπιστικά δέντρα και θάµνοι (εγκ.: 196/86). 10
Για την παράλληλη ασφάλιση στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. των προσώπων που προαναφέρθηκαν στην περίπτωση ανάληψης και δεύτερης ασφαλιστέας στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. εργασίας, εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες των εγκυκλίων 18/01 και 74/02. Τα υπαγόµενα στο πεδίο εφαρµογής των κοινοποιούµενων διατάξεων πρόσωπα, χαρακτηρίζονται ως µισθωτοί, οι οποίοι µετά την ένταξή τους στον Ο.Γ.Α., αποστερούνται µέρους της ασφαλιστικής τους προστασίας (ασθενείας σε χρήµα, επικουρική ασφάλιση) και των παροχών άλλων οργανισµών (Ο.Α.Ε.. Ο.Ε.Κ.), που απέρρεαν από την υπαγωγή τους µέχρι τότε στην ασφ/ση του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. µε την ιδιότητα του παρέχοντος εξαρτηµένη εργασία, µισθωτού. Σηµειώνεται ότι οι ασφαλισµένοι του κλάδου Κύριας Ασφάλισης Αγροτών του Ο.Γ.Α., καλύπτονται για τους κλάδους Σύνταξης (γήρατος, αναπηρίας, θανάτου) και Ασθένειας σε είδος του Οργανισµού αυτού, ενώ είναι και δικαιούχοι των παροχών του λογαριασµού της Αγροτικής Εστίας. Το θέµα της απώλειας ασφαλιστικών παροχών και δικαιωµάτων των εν λόγω προσώπων και της υπαγωγής των ή µη στην ασφάλιση των ανωτέρω Οργανισµών και κλάδων, αντιµετωπίζεται από τις αρµόδιες Υπηρεσίες της Γενικής Γραµµατείας Κοινωνικών Ασφαλίσεων, για τις θέσεις της οποίας θα επανέλθουµε µε νεώτερες οδηγίες. 9. ΥΝΑΤΟΤΗΤΑ ΠΡΟΑΙΡΕΤΙΚΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΗΣ ΣΤΟ Ε.Τ.Ε.Α.Μ. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΥΠ ΑΡΙΘΜ.58/2004 ΚΑΙ 28/2006 ΕΓΚΥΚΛΙΩΝ ΙΟΙΚΗΣΗΣ Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. Με τις ανωτέρω αναφερόµενες εγκυκλίους σας είχαµε κοινοποιήσει τις διατάξεις του άρθρου 7 παρ.3 εδ. β του Ν.3232/2004, καθώς και διευκρινιστικές οδηγίες όσον αφορά την υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση του Ε.Τ.Ε.Α.Μ. προσώπων που υπήχθησαν στον Ο.Γ.Α. σύµφωνα µε τις ανωτέρω διατάξεις. Συγκεκριµένα προεβλέπετο ότι, όσοι υπαχθούν στον Ο.Γ.Α. και έχουν 1500 ηµέρες ασφάλισης στην επικουρική ασφάλιση του Ε.Τ.Ε.Α.Μ., µπορούν να συνεχίσουν προαιρετικά την επικουρική τους ασφάλιση µε αίτησή τους που υποβάλλεται εντός ενός έτους από την υπαγωγή τους στον Ο.Γ.Α. καταβάλλοντας οι ίδιοι τις ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζόµενου (6%). Με τις κοινοποιούµενες διατάξεις του εδ. γ της παρ.6 του άρθ.52 του Ν.3518/06 επέρχεται τροποποίηση µόνο όσον αφορά τον υπολογισµό των ασφαλιστικών εισφορών εργοδότη και ασφαλισµένου, ενώ κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν τα ανωτέρω. 11
Συγκεκριµένα µε το ισχύον καθεστώς προβλέπεται ότι, οι ασφαλιστικές εισφορές εργοδότη και εργαζόµενου δεν θα υπολογίζονται µε βάση την ασφαλιστική κλάση στην οποία εντάσσονται οι αποδοχές την ηµεροµηνία διακοπής της ασφάλισής τους στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. όπως αυτή αναπροσαρµόζεται, (προϊσχύον καθεστώς που προεβλέπετο από τον Ν.3232/2004), αλλά µε βάση την ασφαλιστική κλάση στην οποία εντάσσονται οι αποδοχές κατά την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης. Κατά συνέπεια καθοριστικός παράγοντας για την εύρεση της ασφαλιστικής κλάσης υπολογισµού δεν είναι πλέον οι αποδοχές του ασφαλισµένου την ηµεροµηνία διακοπής της ασφάλισής του στο Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ. (σχετ.παρ.3 εγκ.28/2006),αλλά οι αποδοχές του την ηµεροµηνία υποβολής της αίτησης για υπαγωγή στην προαιρετική ασφάλιση του Ε.Τ.Ε.Α.Μ. Σηµειώνουµε ότι, οι κοινοποιούµενες διατάξεις δεν ισχύουν από την ηµεροµηνία δηµοσίευσης του Ν.3518/2006, αλλά από 1/1/2004 διότι αυτό ρητά ορίζεται στο Νόµο. Κατά συνέπεια, ασφαλιστικές περιπτώσεις υπαγωγής στην προαιρετική ασφάλιση του Ε.Τ.Ε.Α.Μ., σύµφωνα µε τα ανωτέρω, οι οποίες κρίθηκαν µε το προϊσχύον καθεστώς υπολογισµού των προβλεποµένων εισφορών θα επανεξετασθούν οίκοθεν. Με ευθύνη της Υπηρεσίας θα πρέπει να κληθούν και να ενηµερωθούν οι ενδιαφερόµενοι ως προς τον νέο τρόπο υπολογισµού των εισφορών που πρέπει να καταβάλλουν καθώς και για το υπολειπόµενο οφειλόµενο ποσό που θα προκύψει από τον ορθό τρόπο υπολογισµού των εισφορών. Συγκεκριµένα, εάν προκύψει χρεωστικό υπόλοιπο από τον επανυπολογισµό των οφειλοµένων εισφορών, σύµφωνα µε τα ανωτέρω, θα πρέπει να ενηµερωθεί ο ενδιαφερόµενος ότι εάν το εξοφλήσει εφάπαξ εντός προθεσµίας τριών µηνών από την κοινοποίηση της σχετικής απόφασης δεν θα υπολογισθούν πρόσθετα τέλη. Σε περίπτωση καθυστέρησης καταβολής πέραν του τριµήνου το ποσό θα επιβαρυνθεί µε τα ίδια πρόσθετα τέλη που επιβαρύνονται οι καθυστερούµενες εισφορές του Ι.Κ.Α. Ε.Τ.Α.Μ.. Εάν από τον εν λόγω επανυπολογισµό προκύψει πιστωτικό υπόλοιπο θα συµψηφιστεί οίκοθεν µε επόµενες καταβολές του. Κατά τα λοιπά εξακολουθούν να ισχύουν οι οδηγίες που δόθηκαν µε τις 58/04 και 28/06 εγκυκλίους µας. Συν/να : 5 φύλλα ΑΚΡΙΒΕΣ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟ Η ΤΜΗΜΑΤΑΡΧΗΣ ΙΕΚ/ΣΗΣ & ΠΡΩΤ/ΛΟΥ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ /ΝΤΗΣ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ Γ. ΑΞΙΩΤΑΚΗ ΗΜΗΤΡΙΟΣ ΑΒΕΛΛΑΣ 12