ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Σε απάντηση ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ του χθεσινού ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ σας ηλεκτρο ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ 1. Δ Αθηνών ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 2. Α/ΘΜΙΑΣ Α Αθηνών & Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣ 3. Πειραιώς ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ - ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ ΙΔΡΥΜΑ 4. Β ΝΕΟΛΑΙΑΣ Αθηνών & ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ 5. ΚΕΝΤΡΟ Γ Αθηνών ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ 6. ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ Ανατ. Αττικής ΑΡΓΥΡΟΥΠΟΛΗΣ 7. Δυτ. Αττικής Ταχ. Δ/νση : Μπουμπουλίνας 3, Αργυρούπολη Τ.Κ. 8. : 16451 Ευβοίας Τηλ 9. : 210-9959250 Κορινθίας, Φαξ : 210-9959251 website 10. : Κυκλάδων www.kpea.gr e- mail : acee@otenet.gr secretary@kpea.gr Πληροφορίες : Γιώργος Φαραγγιτάκης (6939630478) Αφροδίτη Κατσιγιάννη Bαθμός προτ.: ΕΠΕΙΓΟΝ Αργυρούπολη 20/4/2015 Αρ.πρωτ. 210 ΠΡΟΣ: 1) ΥΠOΠΑΙΘ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Α/ΘΜΙΑΣ & Β/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Υπόψη κκ Μπάρλα Ανδρονίκης, Παπαδαντωνάκη Ανδρέα, Παπαχρήστου Κώστα, Ξυλόκοτα Αναστασίας, Λαπατά Σοφίας 2) Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Αττικής Υπόψη Διευθυντή κυρίου Λόντου Χαράλαμπου Συμβούλων Επιστημονικής Καθοδήγησης κκ Πολυδώρου Βασιλείου, Αναστόπουλου Χρήστου, Διευθύντριας Διοικητικού κυρίας Αντωνογεώργου Αικατερίνης 3) Διοικητική Περιφέρεια Αττικής Υπόψη Αντιπεριφερειάρχη κυρίου Καπάταη Χρήστου 4)Τα ΣΧΟΛΕΙΑ (Υπόψη Διευθυντών, Συντονιστών και Εκπαιδευτικών και Συλλόγων Γονέων που συμμετείχαν στο Πρόγραμμα) 5) Τους συνεργαζόμενους και υποστηρικτικούς φορείς του Διεθνούς Δικτύου Διασχολικών Συμπράξεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης «ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ» 6) Υπουργείο Παιδείας & Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας (Υπόψη Διευθυντών Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης και Συντονιστών του Δικτύου) Θέμα: «Έκθεση για τα πεπραγμένα του Διεθνούς Δικτύου Διασχολικών Συμπράξεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελλάδας-Κύπρου «ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ». Έκφραση ευχαριστιών και συγχαρητηρίων». Το Δεκέμβριο του 2014 και το Μάρτιο του 2015 ολοκληρώθηκαν οι εργασίες της διετίας 2013-15 του διεθνούς δικτύου διασχολικών συμπράξεων Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης Ελλάδας Κύπρου «ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ» το οποίο συντονίζει το ΚΠΕ Αργυρούπολης, με την πραγματοποίηση των εκπαιδευτικών ανταλλαγών στην Ελλάδα και στην Κύπρο αντίστοιχα. Στην Ελλάδα ήλθαν μαθητικές ομάδες και εκπαιδευτικοί από 18 Σχολεία της Κύπρου: Από τη Β/θμια: Το Λανίτειο Λύκειο Λεμεσού που συνέπραξε με το Ζάννειο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Πειραιά, το Γυμνάσιο Αγίας Παρασκευής Γεροσκήπου Πάφου που συνέπραξε με το 4 ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης, το Γυμνάσιο Πέρα Χωρίου και Νήσου που συνέπραξε με το 3 ο Γυμνάσιο Νίκαιας, το Γυμνάσιο Αγλαντζιάς Λευκωσίας που συνέπραξε με το Ζάννειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πειραιά, το Γυμνάσιο Λατσιών που συνέπραξε με το 5 ο Γυμνάσιο Χαλκίδας, το Β Περιφερειακό Γυμνάσιο Κλήρου που συνέπραξε με το Γυμνάσιο Κύμης Ευβοίας, το Τσίρειο Γυμνάσιο Λεμεσού που συνέπραξε με το Γυμνάσιο Άμφισσας, το Γυμνάσιο Έγκωμης που συνέπραξε με το 1 ο Γυμνάσιο Τρικάλων, το Γυμνάσιο Παραλιμνίου Αμμοχώστου που συνέπραξε με το 2 ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών, το Γυμνάσιο Αγίου Βασιλείου Στροβόλου που συνέπραξε με το 4 ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών Πέλλας, το Γυμνάσιο Αρχαγγέλου Λακατάμειας που συνέπραξε με το Γυμνάσιο Παρανεστίου Δράμας. 1
Από τη Α/θμια: Τα Δημοτικά Σχολεία: Κονιών Πάφου που συνέπραξε με το 13 ο Χαλανδρίου, Φρενάρου Αμμοχώστου που συνέπραξε με το 4 ο Γλυφάδας, Ζ Λακατάμειας που συνέπραξε με το 10 ο Γλυφάδας, Βορόκληνης Λάρνακας που συνέπραξε με το 13 ο Γλυφάδας, Μάμμαρι Λευκωσίας που συνέπραξε με το 16 ο Γλυφάδας, 21 ο Λεμεσού που συνέπραξε με το 1 ο Καλυβίων και Αψιού Λεμεσού που συνέπραξε με το 1 ο Βάρκιζας. Σε όλα τα Ελληνικά Σχολεία πραγματοποιήθηκαν εκδηλώσεις παρουσίασης των περιβαλλοντικών προγραμμάτων που αναπτύχθηκαν κατά τη διάρκεια της διετίας. Οι παρουσιάσεις συμπληρώθηκαν με πολιτιστικές εκδηλώσεις οι οποίες περιλάμβαναν μουσική και τραγούδια, θεατρικά δρώμενα και παραδοσιακούς χορούς. Οργανώθηκαν εκδρομές σε τόπους με περιβαλλοντικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Οι μαθητές και οι μαθήτριες της Β/θμιας φιλοξενήθηκαν από ελληνικές οικογένειες ή από Κέντρα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που υποστήριξαν το πρόγραμμα. Οι μαθητικές ομάδες της Α/θμιας μαζί με τους εκπαιδευτικούς συνοδούς και γονείς φιλοξενήθηκαν σε ξενοδοχεία. Σημαντική στην όλη διοργάνωση ήταν η συμβολή των Δήμων, των Συλλόγων Γονέων και Κηδεμόνων όπως και άλλων τοπικών φορέων. Το πρόγραμμα εκτός από το συντονιστικό ΚΠΕ Αργυρούπολης υποστήριξαν και τα ΚΠΕ Άμφισσας (Υπεύθυνος Θεοχαρόπουλος Μιχάλης), Μουζακίου Καρδίτσας (Υπεύθυνος Ντάνης Αντώνης) Έδεσσας- Γιαννιτσών (Υπεύθυνη Θεοδωρίδου Σοφία) και Παρανεστίου Δράμας (Υπεύθυνος Καρυπίδης Γιώργος). Στο συντονιστικό ΚΠΕ Αργυρούπολης πραγματοποιήθηκαν δύο κεντρικές εκδηλώσεις για τη Δημοτική και τη Μέση Εκπαίδευση. Συμμετείχαν η δημοτική αρχή με επικεφαλής τον Δήμαρχο κύριο Γιάννη Κωνσταντάτο και τους Αντιδημάρχους καθώς και εκπρόσωποι όλων των δημοτικών παρατάξεων, γονείς, εκπαιδευτικοί, μαθητές και στελέχη εκπαίδευσης. Στην εκδήλωση της 17 ης Δεκεμβρίου 2014 παραβρέθηκε και ο Πρέσβης της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ελλάδα κύριος Κυριάκος Κενεβέζος καθώς και η εκπρόσωπος του Κυπριακού Οργανισμού Τουρισμού κυρία Ιωάννα Χατζηκωστή. Παραβρεθήκαν επίσης, οι Υπεύθυνοι Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης των Διευθύνσεων των Σχολείων κκ Στεφανόπουλος Νίκος, Γκότζος Δημήτρης, Ιωάννου Αθανάσιος. Πέντε Δημοτικά Κυπριακά Σχολεία και ένα Κυπριακό Γυμνάσιο παρακολούθησαν ημερήσια εκπαιδευτικά προγράμματα στο ΚΠΕ Αργυρούπολης. Αντίστοιχα, εκπαιδευτικά προγράμματα έγιναν και στα άλλα ΚΠΕ του δικτύου. Η παιδαγωγική ομάδα του ΚΠΕ ( Φαραγγιτάκης Γιώργος, Σμπαρούνης Θεμιστοκλής, Κατσιγιάννη Αφροδίτη, Φωτιάδης Μιχάλης, Κωνσταντινίδης Βασίλης και Δρακοπούλου Μαρία) εργάστηκε αποτελεσματικά τόσο για την επιτυχία των εκδηλώσεων όσο και για το εκπαιδευτικό μέρος. Το Μάρτιο του 2015, από τις 11 έως τις 15 του μηνός, πραγματοποιήθηκε το εκπαιδευτικό ταξίδι στην Κύπρο των μαθητικών ομάδων, των συντονιστών και των συνοδών εκπαιδευτικών. Περίπου 400 μαθητές και 50 εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα όπως και γονείς βρέθηκαν στη Μεγαλόνησο. Πραγματοποιήθηκαν αντίστοιχες εκδηλώσεις παρουσιάσεων των προγραμμάτων στις σχολικές κοινότητες και τις τοπικές κοινωνίες, πολιτιστικές εκδηλώσεις με μουσική, χορούς, τραγούδια και εικαστικά, επισκέψεις σε μουσεία και ιστορικούς τόπους, εκδρομές και κοινωνικές συνευρέσεις. Η κεντρική εκδήλωση του προγράμματος πραγματοποιήθηκε στην αίθουσα εκδηλώσεων του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου της Κύπρου με συμμετοχή πλέον των 1000 μαθητών και 150 εκπαιδευτικών. Στην εκδήλωση παρουσιάστηκαν αποσπάσματα περιβαλλοντικών προγραμμάτων με δρώμενα, ήχο και εικόνα και μίλησαν ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού της Κυπριακής Δημοκρατίας εντιμότατος κύριος Κώστας Καδής και οι συντονιστές του δικτύου από την Κύπρο (Δρ Ανδρέας Χατζηχαμπής, κυρία Έλενα Περικλέους) και από την Ελλάδα (κύριος Γιώργος Φαραγγιτάκης και Αφροδίτη Κατσιγιάννη). Στους συντονιστές απονεμήθηκαν από τον κύριο Υπουργό αναμνηστικές πλακέτες ενώ τα Κυπριωτόπουλα μοίρασαν κλαδάκια του φυτού με τα χρυσοπράσινα φύλλα σε όλους τους παρευρισκομένους. Συγκινητικές ήταν οι στιγμές που όλα τα παιδιά έψαλαν τον Εθνικό Ύμνο προς τιμή του μαθητή-ποιητή-ήρωα Ευαγόρα Παλληκαρίδη που εκτελέστηκε τη νύχτα της 13 ης προς 14 η Μαρτίου 1957. Στην εκδήλωση παραβρέθηκαν ο Γενικός Διευθυντής του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού της Κύπρου, οι Διευθυντές Δημοτικής και Μέσης Εκπαίδευσης, Επιθεωρητές και άλλα στελέχη. Το Υπουργείο Παιδείας της Κύπρου εξέδωσε δελτίο τύπου για την εκδήλωση για τη σημασία και τα χαρακτηριστικά του προγράμματος, το οποίο ο Υπουργός Παιδείας κύριος Κώστας Καδής χαρακτήρισε ως τη γέφυρα επικοινωνίας μεταξύ των Σχολείων Α/Θμιας και Β/Θμιας Εκπαίδευσης της Ελλάδας και της Κύπρου. 2
Από την Ελλάδα πήγαν στην Κύπρο οι συντονιστές από το ΚΠΕ Αργυρούπολης, οι μαθητικές αποστολές 17 Σχολείων με επικεφαλής τους Διευθυντές ή τους συντονιστές των προγραμμάτων, τους εκπαιδευτικούς και σε πολλές περιπτώσεις γονείς. Από τη Β/θμια συμμετείχαν: -το Ζάννειο Πρότυπο Πειραματικό Γενικό Λύκειο Πειραιά (Γράψας Ιωάννης Δ/ντής, Τέγκερη Εύα) -το 4 ο Γυμνάσιο Αργυρούπολης (Χατζηλαζαρίδου Σουμέλα Δ/ντρια, Προτσάι Αργίνη, Βιολάτου Μαρία) -το 3 ο Γυμνάσιο Νίκαιας (Δυναμίδου Βασιλικούλα, Μήτραινας Γεώργιος, Αβραμίδης Γεώργιος) -το Ζάννειο Πρότυπο Πειραματικό Γυμνάσιο Πειραιά (Χατζηγεωργίου Μαρία, Πολίτης Ιωάννης) -το 5 ο Γυμνάσιο Χαλκίδας (Καντανολέων Νεκτάριος, Αθανασιάδη Βασιλική) -το Γυμνάσιο Κύμης Ευβοίας (Αθανασίου Μαρία, Γιαννέλου Αμυγδαλιά) -το Γυμνάσιο Άμφισσας (Κολιάβας Ιωάννης Δ/ντής, Παλούκης Δημήτριος, Αδαμαντίδου Δήμητρα) -το 1 ο Γυμνάσιο Τρικάλων (Αποστόλου Μαριάννα Δ/ντρια, Θεοχάρης Δημήτριος, Πολύζος Θωμάς, Γκουγκουστάμου Ανθίτσα) -το 2 ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών (Βασιλειάδης Ιωάννης, Γακίδου Ειρήνη, Ταρασίδου Μαρία) -το 4 ο Γυμνάσιο Γιαννιτσών Πέλλας (Ευαγγέλου Νίκος Δ/ντής, Σιακκαγιάννη Φωτεινή, Μπάτσιος Δημήτριος) -το Γυμνάσιο Παρανεστίου Δράμας. (Ιωαννίδης Παντελής Δ/ντής, Ξανθοπούλου Ναυσικά, Ηλιόπουλος Χρήστος) Από τη Α/θμια συμμετείχαν τα Δημοτικά Σχολεία: -το 13 ο Χαλανδρίου (Χατζημιχαήλ Μαριάννα Δ/ντρια, Σεραφείμ Ελένη, Οικονόμου Αλεξάνδρα, Καρατσώκη Βασιλική) -το 4 ο Γλυφάδας ( Καπουτσέλη Σοφία, Τσιριγώτη Ελένη, Κασβίκη Σοφία) -το 10 ο Γλυφάδας (Φλώρου Δήμητρα Δ/ντρια, Πατρικίου Ελένη, Κοτταρίνος Κώστας, Παπαδιώτης Νικόλαος) -το 13 ο Γλυφάδας (Ζαΐμη Χαρίκλεια Δ/ντρια, Παπαευαγγέλου Ελένη, Ρηγοπούλου Ιωάννα) -το 1 ο Καλυβίων (Λεμπέσης Κυριάκος Δ/ντής, Αναστασόπουλος Σωτήρης, Πανταζή Σεβαστή, Κοραντζάνης Αντώνης) -το 1 ο Βάρκιζας (Μπαλιάκου Αχιλλεία Δ/ντρια. Μπερδούση Αικατερίνη, Μπόκας Γεώργιος, Τσαπρούνη Σταμούλα) Δυστυχώς το 16 ο Γλυφάδας (Μικρογιαννάκη Ιωάννα Δ/ντρια, Κατσόγιαννου Παναγιώτα, Τομαρά Παναγιώτα) δεν πραγματοποίησε την ανταλλαγή για οικονομικούς λόγους παρά το ό,τι τα περιβαλλοντικά προγράμματα ολοκληρώθηκαν με επιτυχία και στα δύο Σχολεία. Στην αποστολή συμμετείχαν ο Αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής κύριος Πέτρος Φιλίππου, ο Δήμαρχος Σαρωνικού Σωφρόνης Γεώργιος και η Διευθύντρια Α/θμιας Εκπ/σης Ανατολικής Αττικής κυρία Ξυθάλη Βασιλική που συνόδευσαν τα Δημοτικά Σχολεία Καλυβίων και Βάρκιζας. Υπήρξε μεγάλη ικανοποίηση τόσο στους μαθητές όσο και στους εκπαιδευτικούς από το σύνολο των εμπειριών, από το κλίμα της συνάντησης και από την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Οι συντονιστές συμμετείχαν σε συνάντηση εργασίας με τους συντονιστές Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας της Κύπρου όπου συζητήθηκαν θέματα της φετινής πορείας και του σχεδιασμού της συνέχειας του προγράμματος. Κρίνουμε απαραίτητη τη συνάντηση για συζήτηση με την αρμόδια Διεύθυνση του ΥΠΟΠΑΙΘ ή και με τον κύριο Γενικό Γραμματέα. Η Κύπρος και η Ελλάδα είναι δυο τόποι όπου ζει και αναπτύσσεται από αρχαιοτάτων χρόνων ο Ελληνισμός. Έχουμε κοινή Ιστορία, Θρησκεία, Γλώσσα, Ήθη και Έθιμα. Έχουμε όμως και πολλές ομοιότητες τόσο στο φυσικό μας περιβάλλον όσο και στα περιβαλλοντικά προβλήματα (λειψυδρία, δασικές πυρκαγιές, ενεργειακό ζήτημα, έλλειψη πρασίνου, διαχείριση απορριμμάτων και αποβλήτων κλπ.). Σε αυτό το πλαίσιο λοιπόν από το 1994 προτείναμε με τον Δρα Χρίστο Γεωργιάδη (Λειτουργό τότε του Κυπριακού Υπουργείου Παιδείας) στα Υπουργεία Παιδείας της Ελλάδας και της Κύπρου την ανάπτυξη ενός διεθνούς προγράμματος περιβαλλοντικής εκπαίδευσης με το όνομα ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ (ως γνωστόν είναι μουσικό έργο του Μίκη Θεοδωράκη που υμνεί τη Μεγαλόνησο αλλά και πουρνάρι η λατσιά- που γεμίζει τα Κυπριακά βουνά). Παίρνοντας την έγκριση διαμορφώσαμε ένα πλαίσιο στόχων, περιεχομένου, εκπαιδευτικής μεθοδολογίας, επικοινωνίας και δράσεων και ξεκινήσαμε να φέρνουμε κοντά εκπαιδευτικούς και μαθητές από την Κύπρο και την Ελλάδα με τέσσερα Σχολεία από την Αργυρούπολη, τον Άλιμο και τη Λευκωσία. Με τα χρόνια τα τέσσερα Σχολεία έγιναν έξι, έγιναν οκτώ, έγιναν δώδεκα, έγιναν είκοσι και μετά το 2004 συμμετέχουν τριανταέξι Σχολεία κάθε διετία από όλη την Ελλάδα και όλη την Κύπρο και από 3
την Πρωτοβάθμια και από τη Δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Μέχρι σήμερα έχουν εμπλακεί στο πρόγραμμα πάνω από 12.000 μαθητές και 1.100 εκπαιδευτικοί από την Ελλάδα και την Κύπρο. Στην περίοδο 2013-15 συμμετείχαν 36 Σχολεία Α/θμιας και Β/θμιας εκπαίδευσης από τις δύο χώρες. Το ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ έχει χιλιοτραγουδηθεί στις πολιτιστικές εκδηλώσεις, στις εκδρομές, στα Σχολεία και στα σπιτικά μας. Με δάκρυα αποχωρίζονται κάθε χρόνο στα αεροδρόμια της Λάρνακας, του «Ελευθερίου Βενιζέλου» και της «Μακεδονίας» καθηγητές, καθηγήτριες, δάσκαλοι, δασκάλες, γονείς, μαθητές, μαθήτριες, στελέχη εκπαίδευσης, Δήμαρχοι. Στόχοι του προγράμματος είναι: α) Η δημιουργία γνωστικών, αξιακών προϋποθέσεων και κριτικής σκέψης στα παιδιά και στους μεγάλους ώστε να έχουν θετικές στάσεις και συμμετοχικές συμπεριφορές στα ζητήματα της προστασίας της οικολογικής ισορροπίας, της ποιότητας της ζωής και της βιωσιμότητας της ανάπτυξης. β) Η ανάπτυξη παιδαγωγικού προβληματισμού μεταξύ των εκπαιδευτικών που συμμετέχουν και η ανταλλαγή απόψεων και εμπειριών για τα εκπαιδευτικά συστήματα και τις παιδαγωγικές πρακτικές και μεθοδολογίες τόσο γενικά όσο και ειδικότερα στην Εκπαίδευση για το Περιβάλλον και την Αειφορία και στη δια βίου μάθηση. γ) Η ενδυνάμωση των ιστορικών εθνικών και πολιτιστικών δεσμών που συνδέουν τους δύο λαούς και η προώθηση των σχέσεων φιλίας και συνεργασίας αλλά και αλληλεγγύης ιδιαίτερα στη δύσκολη αυτή περίοδο της οικονομικής κρίσης. Παιδαγωγικές αρχές του προγράμματος είναι η διεπιστημονική θεώρηση, η βιωματική προσέγγιση, η ομαδική εργασία, το άνοιγμα του σχολείου στην κοινωνία, ο δημοκρατικός διάλογος, η καλλιέργεια κριτικής σκέψης και το πέρασμα από τα λόγια στις πράξεις. Η επέκταση σε ιστορικά, πολιτιστικά, κοινωνικά θέματα και στο ζήτημα της ειρήνης στις σχέσεις των λαών δίνει στο πρόγραμμα το χαρακτήρα της εκπαίδευσης για την Αειφορία γενικότερα. Η εμπλοκή στο πρόγραμμα των συλλόγων γονέων και της τοπικής αυτοδιοίκησης ενισχύει τη διάσταση της δια βίου μάθησης. Την πρώτη χρονιά κάθε διετίας πραγματοποιούνται συναντήσεις προπαρασκευαστικής εργασίας και επιμόρφωσης για εκπαιδευτικούς με ευθύνη των συντονιστικών φορέων. Συμμετέχουν ένας εκπαιδευτικός από κάθε Σχολείο και οι συντονιστές των προγραμμάτων. Σε αυτές τις συναντήσεις τίθεται η στοχοθεσία, το χρονοδιάγραμμα, αναπτύσσονται οι συμπράξεις, γίνεται η επιλογή της θεματολογίας και διαμορφώνεται το επικοινωνιακό πλαίσιο. Στη πρώτη συνάντηση περιλαμβάνεται επιμορφωτικό μέρος με γενικά θέματα αιτίων και συνεπειών των περιβαλλοντικών προβλημάτων, θεματικές ενότητες με προτεραιότητα, παιδαγωγικές πρακτικές και μεθοδολογία και αναδεικνύεται η αναγκαιότητα της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και της Εκπαίδευσης για την Αειφορία ως μέσο-μακροπρόθεσμης λύσης για την αντιμετώπιση των προβλημάτων. Επίσης, παρουσιάζονται συγκεκριμένα εκπαιδευτικά προγράμματα στην τάξη, στο πεδίο και στο εργαστήριο ως καλές πρακτικές που μπορούν να αξιοποιηθούν στην εφαρμογή. Τέλος, πραγματοποιούνται επισκέψεις πεδίου σε χώρους περιβαλλοντικού ενδιαφέροντος. Οι συντονιστικοί φορείς βρίσκονται σε μόνιμη επαφή με τα Σχολεία για την εκπαιδευτική-παιδαγωγική και επιμορφωτική τους στήριξη. Επίσης, αναλαμβάνουν και κατά την πρώτη και κατά τη δεύτερη χρονιά την ενημέρωση των αρμοδίων Διευθύνσεων του Υπουργείου Παιδείας και ζητούν την έγκριση των δράσεων και των δαπανών των ΚΠΕ. Τα Σχολεία στην Ελλάδα δεν χρηματοδοτούνται ενώ στην Κύπρο χρηματοδοτούνται από το Υπουργείο Παιδείας που διαθέτει ειδικό κονδύλι για το ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ. Τα Σχολεία σε συνεργασία με τους γονείς και τους δήμους αναλαμβάνουν το μέρος που αφορά τη δική τους συμμετοχή στο πρόγραμμα και φροντίζουν για την διεκπεραίωση των διαδικασιών έγκρισης των μετακινήσεων των αποστολών μαθητών και συνοδών εκπαιδευτικών στην Κύπρο και στην Ελλάδα. Έτσι τα προγράμματα σε κάθε Σχολείο αρχίζουν να υλοποιούνται από την πρώτη χρονιά, ενώ οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του βρίσκονται σε επικοινωνία με τους συναδέλφους τους του συμπράττοντος Σχολείου. Την περσινή σχολική χρονιά (πρώτη της διετίας 2013-15) πραγματοποιήθηκαν στην Αργυρούπολη και στην Λευκωσία οι δυο τετραήμερες προπαρασκευαστικές συναντήσεις εργασίας και επιμόρφωσης εκπαιδευτικών των Συμπράξεων των Σχολείων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα με συμμετοχή και εκπροσώπων Δημοτικών Αρχών και Συλλόγων Γονέων. Τη δεύτερη σχολική χρονιά τα προγράμματα στα Σχολεία ολοκληρώνονται και την άνοιξη πραγματοποιούνται συναντήσεις παρουσιάσεων των εργασιών στις σχολικές κοινότητες και στις τοπικές κοινωνίες με συμμετοχή μαθητών και εκπαιδευτικών και από τις δύο χώρες. Στις συναντήσεις αυτές συμμετέχουν γονείς, δημοτικές αρχές, νέοι και πολίτες της περιοχής και συμπεριλαμβάνονται και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Επίσης πραγματοποιούνται εκπαιδευτικά προγράμματα στα συνεργαζόμενα ΚΠΕ. 4
Στις εκπαιδευτικές αποστολές παίρνουν μέρος περί τους δεκατέσσερις προσεκτικά επιλεγμένους μαθητές και μαθήτριες από κάθε Σχολείο με δύο συνοδούς για τη Β/θμια και τρεις συνοδούς για την Α/θμια εκπαίδευση. Βέβαια, στα προγράμματα παίρνουν μέρος πολύ περισσότερα παιδιά και μερικές φορές ο αριθμός δεκατέσσερα αλλάζει με όρους αμοιβαιότητας. Στη Β/θμια η φιλοξενία των μαθητών γίνεται από τις οικογένειες των παιδιών, ενώ στην Α/θμια τα παιδιά μένουν σε ξενοδοχεία μαζί με τους συνοδούς εκπαιδευτικούς. Εκτός από τις εκδηλώσεις στα Σχολεία, πραγματοποιείται κεντρική πανηγυρική εκδήλωση και γίνονται εκδρομές και επισκέψεις σε χώρους με ιστορικό και περιβαλλοντικό ενδιαφέρον. Στις εκδηλώσεις του «Χρυσοπράσινου Φύλλου» έχουν κατ' επανάληψη πάρει μέρος Βουλευτές, Υπουργοί, Στελέχη Εκπαίδευσης, Νομάρχες, Δήμαρχοι, Σύλλογοι Γονέων και Κηδεμόνων κλπ. Πολλές φορές στα 21 χρόνια του προγράμματος Υπουργοί Παιδείας και Πρόεδροι των Κοινοβουλίων έχουν συγχαρεί δια ζώσης ή εγγράφως τους διοργανωτές. Το πρόγραμμα είχε τεθεί υπό την αιγίδα του Προέδρου της Βουλής κυρίου Αποστόλου Κακλαμάνη και έχει παρουσιαστεί στην αίθουσα Γερουσίας της Βουλής των Ελλήνων επί υπουργίας της κυρίας Μαριέττας Γιαννάκου με την παρουσία των βουλευτών όλων των κομμάτων που ησχολούντο με θέματα Περιβάλλοντος και Παιδείας. Η μοίρα των δύο χωρών είναι κοινή. Στα στοιχεία που μας ενώνουν (ιστορία, γλώσσα, πολιτισμός, θρησκεία, παρόμοιο φυσικό περιβάλλον, κακός γείτονας κλπ.) προστέθηκε και η οικονομική κρίση. Η ψυχή μας όμως δεν είναι ούτε οι τραπεζικοί λογαριασμοί ούτε οι κωδικοί των προϋπολογισμών. Είναι η πατρίδα και η αγάπη μας για αυτήν, είναι η ιστορία μας, είναι το ενδιαφέρον για το περιβάλλον και τη βιώσιμη ανάπτυξη, είναι η πίστη μας για μια ποιοτική παιδεία που είναι προϋπόθεση για οποιοδήποτε μελλοντικό σχεδιασμό. Για μας η Κύπρος είναι τα όμορφα και νοικοκυρεμένα Σχολεία, οι γειτονιές της Λευκωσίας και οι περίπατοι της Λάρνακας και της Λεμεσού, είναι το Κούρειο, είναι τα ψηφιδωτά και ο ναός του Υλάτη, τα λουτρά της Αφροδίτης, η Αλυκή, ο Ακάμας, το Τρόοδος, ο Πενταδάκτυλος, το Θρονί, ο Γρηγόρης Αυξεντίου και το λημέρι του, ο Ευαγόρας Παλληκαρίδης και τα φυλακισμένα μνήματα, οι νεκροί και οι πρόσφυγες του Αττίλα, η πράσινη γραμμή, η Κερύνεια, η Μόρφου, η Αμμόχωστος, ο Αχυρώνας, η Κακοπετριά και τόσα άλλα σύμβολα και όμορφοι τόποι και σπουδαίοι άνθρωποι που μπήκαν μέσα στην καρδιά μας από το ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ. Οι συνθήκες κάτω από τις οποίες ολοκληρώθηκε η διετία 2013-15 του προγράμματος ήταν για μια ακόμη διετία εξαιρετικά δύσκολες λόγω της μεγάλης οικονομικής κρίσης που πλήττει και τις δυο χώρες. Παρακολουθήσαμε με συγκίνηση τις κυριολεκτικά ηρωικές προσπάθειες των Διευθυντών και Διευθυντριών των Σχολείων, των εκπαιδευτικών, των γονέων και των μαθητών καθώς και τις υποστηρικτικές προσπάθειες προσώπων και φορέων που στήριξαν το πρόγραμμα. Φαίνεται ότι παρά τις δυσκολίες η αγάπη των εκπαιδευτικών, των μαθητών και των γονέων για το ΧΡΥΣΟΠΡΑΣΙΝΟ ΦΥΛΛΟ είναι δύναμη που ενισχύει τη θέλησή τους για τη συνέχεια της λειτουργίας του. Η συνεργασία μας μαζί τους αλλά και το υπέροχο τελικό αποτέλεσμα θα μείνουν ανεξίτηλα γραμμένα στη μνήμη μας. Οφείλουμε θερμές ευχαριστίες σε όσους έβαλαν το λιθαράκι τους για την πρόοδο του προγράμματος. Νομίζουμε όμως ότι θα πρέπει σε αυτή τη φάση να γίνει μία κεντρική συζήτηση στο Υπουργείο Παιδείας για τη συνέχεια του δικτύου το οποίο είναι το μοναδικό διακρατικό δίκτυο της χώρας που λειτουργεί εδώ και 21 χρόνια. Ως συντονιστικός φορέας συγχαίρουμε όλους όσους συνετέλεσαν στην επιτυχία του προγράμματος για τη διετία 2013-15 είτε αναφέρονται ονομαστικά στο έγγραφο αυτό είτε όχι (π.χ. υπάρχουν Διευθυντές που έκαμαν ό,τι μπορούσαν όπως οι κκ Τσελέντης, Οικονομίδης, Βλάχος, Μάστορης, Κενανίδης, οι εκπαιδευτικοί των παιδαγωγικών ομάδων των ΚΠΕ Αργυρούπολης, Άμφισσας, Μουζακίου, Έδεσσας και Παρανεστίου, Δήμαρχοι που συνετέλεσαν καθοριστικά, σύλλογοι γονέων κα). Σε επιβράβευση της προσπάθειας και της προσφοράς για την ολοκλήρωση του προγράμματος τα παραπάνω Σχολεία (όπως αποφασίστηκε στη συνάντηση συντονιστών) θα έχουν προτεραιότητα στην επιλογή για τη διετία 2015-17 εφόσον εκδηλώσουν ενδιαφέρον και με την προϋπόθεση ότι θα διασφαλιστεί και ένα ποσοστό νέων συμμετοχών. Τέλος ευχαριστούμε τον εντιμότατο Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού κύριο Κώστα Καδή, τους Διευθυντές Δημοτικής και Μέσης του Υπουργείου Παιδείας της Κυπριακής Δημοκρατίας κκ Ελπιδοφόρο Νεοκλέους και Κυπριανό Λούη, τους επιθεωρητές πατέρα Δημήτριο Μαππούρα και κύριο Παναγιώτη Κύρου καθώς και τους ομολόγους μας συντονιστές Έλενα Περικλέους και Δρα Ανδρέα Χατζηχαμπή. Ευχαριστούμε επίσης όλους τους Διευθυντές, τους εκπαιδευτικούς, τους μαθητές και τους Συνδέσμους Γονέων των Κυπριακών Σχολείων για την άρτια διοργάνωση και τη συγκινητικά θερμή φιλοξενία. Ο Υπεύθυνος του ΚΠΕ Γιώργος Φαραγγιτάκης Συντονιστής του προγράμματος 5