ΜΗ ΤΕΧΝΙΚΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων αφορά το έργο της εγκατάστασης και λειτουργίας Φωτοβολταϊκού Σταθμού Παραγωγής Ηλεκτρικής Ενέργειας, συνολικής ισχύος 3,0 MW σε μισθωμένο γήπεδο συνολικής έκτασης 93,124 στρεμμάτων στη θέση «Μαγγανιώτικα», του Δημοτικού Διαμερίσματος Αβδήρων, Δήμου Αβδήρων, Νομού Ξάνθης. Ο σταθμός αποτελείται από 13.044 φωτοβολταϊκά πλαίσια πολυκρυσταλλικού πυριτίου της εταιρείας Yingli Solar, τύπου YL 230 P-29B-1 με ονομαστική ισχύ 230 W το καθένα. Φορέας υλοποίησης του έργου είναι η εταιρεία «ΕΝΕΞΟΝ ΕΛΛΑΣ ΑΝΩΝΥΜΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΚΑΙ ΠΩΛΗΣΗΣ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ» με διακριτικό τίτλο: «ΕΝΕΞΟΝ ΕΛΛΑΣ Α.E.». Το γήπεδο εγκατάστασης του φωτοβολταϊκού σταθμού συνολικού εμβαδού 93.124,20m 2 βρίσκεται σε αγροτική ιδιωτική μισθωμένη έκταση στη θέση «Μαγγανιώτικα», στο βορειοδυτικό πεδινό τμήμα του Δήμου Αβδήρων και στο βορειοδυτικό του Δημοτικού Διαμερίσματος Αβδήρων. Εκτείνεται με διεύθυνση από βορά προς νότο, σε μέσο υψόμετρο 21 μέτρα και εγκάρσιες κλίσεις από 1-2%. Οι συνολικές παρεμβάσεις (κύριο και συνοδά έργα) για την υλοποίηση του έργου περιλαμβάνουν: Εγκατάσταση Φ/Β πλαισίων (διαμόρφωση χώρου εγκατάστασης, θεμελίωση βάσεων στήριξης και έδραση Φ/Β πλαισίων, μεταφορά εξοπλισμού οδικώς από υφιστάμενο χωμάτινο αγροτικό δρόμο με τον οποίο το γήπεδο συνορεύει στο βόρειο, ανατολικό και νότιο όριό του). Διασύνδεση σταθμού με το ηλεκτρικό σύστημα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας (υπόγεια όδευση καλωδίων χαμηλής και μέσης τάσης σύνδεση Φ/Β πλαισίων και συστοιχιών μεταξύ τους και με τους μετατροπείς, εναέρια όδευση καλωδίων μέσης τάσης σύνδεση Φ/Β Πάρκου με το Δίκτυο). Λοιπές βοηθητικές διατάξεις (οικίσκος ελέγχου, μετρητής ΔΕΗ). Έργα αποκατάστασης και προστασίας περιβάλλοντος (επιχωματώσεις, διαμόρφωση υπαίθριων χώρων, περίφραξη - πύλη εισόδου, μέτρα μετά την παύση λειτουργίας του σταθμού). Η επιλογή της θέσης εγκατάστασης του σταθμού έγινε, μετά από σχολαστική εξέταση της περιοχής, ώστε να ικανοποιεί αρχικά τα δεδομένα για υψηλό ηλιακό δυναμικό (σύμφωνα με την ενεργειακή μελέτη, αναμενόμενη ετήσια ενεργειακή παραγωγή της τάξης των 1348 KWh/KWp και 4.092.741 KWh ετησίως), ενώ συνυπολογίστηκαν όλοι οι παράμετροι που επηρεάζουν τη λειτουργία και την 1
απόδοση των Φ/Β πλαισίων, καθώς επίσης και οι περιορισμοί που προβλέπονται στη σχετική νομοθεσία για την προστασία του περιβάλλοντος, τους υπάρχοντες οικισμούς και τις δραστηριότητες της ευρύτερης περιοχής. Η χρονική διάρκεια κατασκευής του έργου εκτιμάται σε 4 μήνες. Το συνολικό ύψος της επένδυσης αναμένεται να κυμανθεί στο ποσό των 9.000.000 ευρώ. Η καθαρή παρούσα αξία της παρούσας επένδυσης είναι θετική, ο εσωτερικός βαθμός απόδοσης IRR των ιδίων κεφαλαίων, μετά φόρων είναι θετικός, ο χρόνος απόσβεσης προσδιορίζεται στα οκτώ (8) έτη, δεδομένα που καθιστούν την επένδυση αποδοτική και συμφέρουσα. Σε επίπεδο Νομού δεν υπάρχουν έργα ΑΠΕ σε λειτουργία, ενώ στο στάδιο της αδειοδότησης βρίσκονται Φ/Β συστήματα σε ακτίνα άνω των 0,5 χλμ. από το προτεινόμενο έργο, οπότε δεν τίθεται θέμα συσσωρευτικών δράσεων, συνεργιστικών επιπτώσεων αλλά και συσχετισμός, τόσο στο επίπεδο σχεδιασμού (διαφορετικά σημεία κοινής σύνδεσης με το δίκτυο), όσο και στο επίπεδο υλοποίησης του προτεινόμενου έργου. Το κλίμα της περιοχής του έργου κατατάσσεται στο έντονο μεσο - μεσογειακό. Η περιοχή ανήκει στον ύφυγρο βιοκλιματικό όροφο με ψυχρό χειμώνα. Η περιοχή δεν έχει ιδιαίτερες σωρεύσεις νεφών και έχει υψηλή ηλιοφάνεια. Είναι δροσερή, με συνεχείς ήπιους ανέμους που συνεισφέρουν στο δροσισμό, παράμετροι που συμβάλλουν σε καλή απόδοση των φωτοβολταϊκών στοιχείων. Το τοπίο της περιοχής είναι αγροτικό. Διαμορφώνεται από τις εύφορες πεδινές εκτάσεις με τις καλλιέργειες που επικρατούν να είναι κυρίως καπνά, σιτηρά βαμβάκι, καλαμπόκι, τεύτλα και τομάτα. Η θέση του έργου χαρακτηρίζεται από εγκαταλελειμμένες και μη αγροτικές καλλιέργειες, ομαλό ανάγλυφο, χαμηλό υψόμετρο (μέση τιμή 21 m), χωρίς γεωμορφολογικές εξάρσεις (λόφους, βουνά) και από αραιοκατοικημένους οικισμούς (πλησιέστερος ο οικισμός Γκιώνα σε απόσταση 1,0 χλμ. από το όριο σχεδίου πόλεως του οικισμού με πληθυσμό 141 κατοίκους). Η γεωλογική δομή της περιοχής (μολασσικοί σχηματισμοί και σύγχρονες προσχώσεις πεδιάδων, κοιλάδων και παράκτιες αποθέσεις του Ολόκαινου, αποτελούμενες από άργιλους, πηλούς, κοκκινοχώματα, άμμους και κροκαλοπαγή), αλλά και τα εδαφολογικά χαρακτηριστικά του γηπέδου (μίγμα κροκαλών, χαλικιών, άμμων και αργίλου), διευκολύνουν την εκτέλεση των έργων και τις εργασίες αποκατάστασης και προστασίας του περιβάλλοντος. Το έδαφος της περιοχής είναι αργιλοαμμώδης. Η αυτοφυής βλάστηση είναι θαμνώδης και αραιή. Αποτελείται από φυτικά είδη αείφυλλων-πλατύφυλλων που χαρακτηρίζουν τη μεσογειακή ζώνη βλάστησης. 2
Η συγκεκριμένη τοποθεσία βρίσκεται εκτός προστατευόμενης περιοχής του δικτύου NATURA (ΦΥΣΗ) 2000 και εκτός των ζωνών του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας - Θράκης. Πρόκειται για αγροτική περιοχή, ενώ δεν υφίστανται κάποιες ιδιαίτερες μορφές αυτοφυούς χλωρίδας και πανίδας στην περιοχή του έργου. Στη συγκεκριμένη θέση του έργου δεν υφίσταται Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου (ΖΟΕ), ούτε εγκεκριμένο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο (θεσμοθετημένο ή προτεινόμενο), ενώ η θέση του γηπέδου απέχει απόσταση μεγαλύτερη των 500 μέτρων από τα όρια των πλησιέστερων οικισμών (Γκιώνα, Μέλισσα). Η συγκεκριμένη έκταση δεν είναι γη υψηλής παραγωγικότητας. Επίσης, στη θέση του έργου δεν υπάρχουν μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς, ούτε η περιοχή ανήκει σε κάποια αρχαιολογική ζώνη. Έχουν ληφθεί οι σχετικές γνωμοδοτήσεις των συναρμόδιων Υπηρεσιών (Δασαρχείου Ξάνθης, Δ/νσης Γεωργίας Ν. Ξάνθης, Υπουργείο Πολιτισμού -ΙΘ ΕΠΚΑ, 15 η ΕΒΑ, Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων- Γ.Ε.ΕΘ.Α., Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού Α.Μ-Θ. και Δ/νσης Πολεοδομίας Ν. Ξάνθης). Το συγκεκριμένο έργο δεν προκαλεί περιβαλλοντικές επιπτώσεις μη αναστρέψιμες στην περιοχή, εφόσον τηρηθούν περιβαλλοντικοί όροι και περιορισμοί σύμφωνα με την παρούσα μελέτη. Η λήψη συγκεκριμένων μέτρων ελαχιστοποίησης των επεμβάσεων, αποκατάστασης και προστασίας του περιβάλλοντος στη φάση κατασκευής και λειτουργίας του έργου, αλλά και μετά το πέρας λειτουργίας του σταθμού, μειώνουν σημαντικά τις επιπτώσεις στο περιβάλλον και διασφαλίζουν τη συνέχιση των φυσικών και περιβαλλοντικών χαρακτηριστικών της περιοχής του έργου. Οι επιπτώσεις στην κοινωνική και αναπτυξιακή φυσιογνωμία της περιοχής είναι θετικές. Η λειτουργία του Φ/Β σταθμού και η τροφοδοσία του υφιστάμενου δικτύου με ηλεκτρική ενέργεια συμβάλλει στη βελτίωση του κοινωνικοοικονομικού περιβάλλοντος και των τοπικών υποδομών της περιοχής. Στην ευρύτερη περιοχή του έργου (παράκτια ζώνη σε απόσταση 11,5 χλμ. νότια, νοτιοανατολικά του γηπέδου, λίμνη Βιστωνίδα σε απόσταση 14,0 χλμ. ανατολικάβορειοανατολικά του γηπέδου), υπάρχουν σήμερα δυνατότητες αναψυχής και επομένως αναμένονται θετικές επιδράσεις από την κατασκευή και λειτουργία του έργου, λαμβάνοντας υπόψη την ενίσχυση της λειτουργίας του υφιστάμενου δικτύου της περιοχής με την κάλυψη μέρους των ενεργειακών αναγκών από την παραγωγή του έργου κατά τους θερινούς μήνες, όταν η ζήτηση, λόγω και του τουρισμού, είναι υψηλή, αλλά και κατά τους υπόλοιπους μήνες όπου, οι ανάγκες άρδευσης των καλλιεργειών μέσω αντλιών, είναι ιδιαίτερα υψηλές. 3
Η παραγωγή ενέργειας από το συγκεκριμένο Φ/Β σταθμό επιτυγχάνει: Την ενίσχυση του δικτύου διασύνδεσης της περιοχής με νέα γραμμή μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, το κόστος κατασκευής της οποίας είναι ιδιαίτερα υψηλό και το οποίο σε άλλη περίπτωση δεν θα γινόταν. Στη βελτίωση της ασφάλειας της παροχής ηλεκτρικού ρεύματος και στην καλύτερη αντιμετώπιση των δαπανηρών ενεργειακών απωλειών που αντιμετωπίζει το τοπικό ηλεκτρικό δίκτυο (απώλειες, οι οποίες στην Ελλάδα ανέρχονται σε 7% κατά μέσο όρο). Στην εξομάλυνση των αιχμών φορτίου και στη μείωση του συνολικού κόστους της ηλεκτροπαραγωγής, δεδομένου ότι η κάλυψη αυτών των αιχμών είναι ιδιαίτερα δαπανηρή, με δεδομένο ότι η μέγιστη παραγωγή ηλιακού ηλεκτρισμού συμπίπτει χρονικά με τις ημερήσιες αιχμές της ζήτησης (ιδίως τους καλοκαιρινούς μήνες). Επίσης, η υλοποίηση του έργου συμβάλλει στη δημιουργία νέων θέσεων εργασίας, με δεδομένο ότι το προσωπικό και οι εργολάβοι που θα χρησιμοποιηθούν, θα προέρχονται από την ευρύτερη περιοχή του έργου. Όσον αφορά τις επιπτώσεις σε συγκεκριμένες παραμέτρους (εθνική οικονομία, ασφάλεια, δημόσια υγεία, εθνικών δεσμεύσεων για την προστασία του περιβάλλοντος) από την υλοποίηση του έργου σε εθνικό επίπεδο, αυτές είναι ιδιαίτερα θετικές. Με δεδομένη την προτεινόμενη εγκατεστημένη ισχύ των 3.000 kwp του συγκεκριμένου πάρκου θα αποφευχθεί η έκλυση στην ατμόσφαιρα ετησίως: 3.600 τόνων διοξειδίου του άνθρακα 0,75 τόνων μονοξειδίου του άνθρακα 0,21 τόνων υδρογονανθράκων 65,7 τόνων διοξειδίου του θείου 5,1 τόνων οξειδίων του αζώτου 3,3 τόνων σωµατιδίων Επίσης, λαμβάνοντας υπόψη ότι η συνολική επιφάνεια του Φ/Β σταθμού είναι 21.307 m 2, ενώ αποτελείται από 13.044 φωτοβολταϊκά πλαίσια, εκτιμάται ότι η υλοποίηση του έργου ισοδυναμεί με τη δημιουργία 4.261.400m 2 δάσους και 130.440 δένδρων. Επιπλέον, η μη υλοποίηση του έργου και η παραγωγή ενέργειας από συμβατικούς σταθµούς ηλεκτροπαραγωγής συνεπάγεται περισσότερες εκπομπές άλλων επικίνδυνων ρύπων (όπως τα αιωρούμενα µικροσωµατίδια, τα οξείδια του αζώτου, οι ενώσεις του θείου, κλπ). Οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα πυροδοτούν το 4
φαινόμενο του θερμοκηπίου και αλλάζουν το κλίµα της Γης, ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει σοβαρές επιπτώσεις στην υγεία και το περιβάλλον (όξινη βροχή). Η υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου των 3,0 MW θα δημιουργήσει 150 εργατοέτη, 5 νέες θέσεις εργασίας, εκ των οποίων 1 3, θα είναι μόνιμες και θα αφορούν τη λειτουργία και διαχείριση του Φ/Β πάρκου. Τέλος, όσον αφορά την αποτίμηση του κοινωνικού οφέλους από την ανάπτυξη των Φωτοβολταϊκών, προκύπτει ότι για κάθε ευρώ που δίνεται για να ενισχυθεί η ηλιακή κιλοβατώρα που παράγεται από τα φωτοβολταϊκά, η χώρα παίρνει πίσω ως κοινωνικό όφελος τουλάχιστον 1,2-1,5 ευρώ, χωρίς στα οφέλη να συνυπολογίσουμε την ασφάλεια του εφοδιασμού, τα αναπτυξιακά οφέλη και τις επιπλέον θέσεις εργασίας. Σύμφωνα με την εκτιμώμενη ετήσια παραγωγή της προτεινόμενης Φωτοβολταϊκής Εγκατάστασης, η χώρα θα έχει ένα κοινωνικό όφελος της τάξης των 4.835.689 6.044.612 ευρώ. Συνοψίζοντας, η υλοποίηση του προτεινόμενου έργου αποτελεί μία οικονομικά αποδοτική, βιώσιμη και φιλική προς το περιβάλλον δραστηριότητα, σύμφωνα με τους υπολογισμούς της ετήσιας παραγόμενης ενέργειας που έχουν γίνει και το συνολικό σχεδιασμό του έργου με πολλαπλά οφέλη για την τοπική κοινωνία και τη χώρα. 5