«Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΟΜΟΓΕΝΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΑΥΤΟΔΙΟΙΚΗΣΗ» Dr. Ηλίας Γαλανός Δημοτικός Σύμβουλος Φραγκφούρτης Πρόεδρος Συντονιστικής Επιτροπής Δικτύου Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης Αξιότιμοι προσκεκλημένοι, κυρίες και κύριοι Σύνεδροι, αγαπητά μέλη του Δικτύου, αγαπητοί συνάδελφοι και φίλοι, Εκ μέρους της Συντονιστικής Επιτροπής του Δικτυού Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης, θέλω θερμά να σας καλωσορίσω στη 4 η Γενική Συνέλευση, που ξεκινά σήμερα της εργασίες της στην Έδρα του Δικτύου μας, στη όμορφη Θεσσαλονίκη. Οι διαδικασίες συνάντησης και ζύμωσης των Ελλήνων Ομογενών Αιρετών σε φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, από όλες της γωνιές της Ευρωπαϊκής Ηπείρου της λεγόμενης Γηραιάς Ηπείρου, είναι πάντοτε γεμάτες με ενδιαφέροντα και συμβολισμούς. Θα είχε, ίσως, ενδιαφέρον, αλλά και σημαντικές προεκτάσεις για τις μελλοντικές πολιτικές σχεδιασμού δράσης και ανάληψης πρωτοβουλιών του Δικτύου, μια μελέτη της σύνθεσης του, όπως αυτή μέχρι σήμερα έχει διαμορφωθεί, μέσω της ανάλυσης της ιστορικής ταυτότητας των μελών του, των Ελλήνων Ομογενών στις χώρες της Ευρώπης. Σε μια τέτοια κοινωνιολογικού τύπου διαδικασία θα μπορούσαν ευκρινώς να διαφανούν τουλάχιστον δύο κατηγορίες Ελλήνων Ομογενών: Οι Έλληνες ομογενείς Α, Β και Γ γενιάς Μεταναστών και οι Έλληνες Ομογενείς περιοχών Ευρωπαϊκών Χωρών με πληθυσμούς Ελληνικής καταγωγής. Στη πρώτη κατηγορία Ελλήνων Ομογενών ανήκουν οι Έλληνες Μετανάστες: της Γερμανίας, της Σουηδίας, της Ελβετίας, του Βελγίου, της Ολλανδίας, της Γαλλίας, της Ιταλίας, του Ηνωμένου Βασίλειου, που μετανάστευσαν στις χώρες αυτές για οικονομικούς κυρίως λόγους καθώς και οι Έλληνες Ομογενείς Πολιτικοί Πρόσφυγες που βρέθηκαν σε χώρες της λεγόμενης πρώην Ανατολικής Ευρώπης. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν οι Έλληνες Ομογενείς περιοχών ευρωπαϊκών χωρών με πληθυσμούς ελληνικής καταγωγής όπως η Αλβανία, η Βουλγαρία, η Ρουμανία, οι χώρες της πρώην Σ.Ε. κ.λ.π. 1
Όπως προκύπτει από την παραπάνω προσέγγιση σε ορισμένες χώρες η ιστορική ταυτότητα της Ελληνικής Ομογένειας, συντίθεται από ανάμικτα στοιχεία Ελληνισμού που είτε μετακινήθηκαν και παρέμειναν στις χώρες υποδοχής, είτε εκεί ήταν εντοπισμένη η καταγωγή τους (Ρουμανία, Χώρες της πρ. Σ.Ε., Βουλγαρία) κ.α. Αν εξετάσουμε καλύτερα την παραπάνω ανάλυση, θα προέκυπταν σημαντικά στοιχεία και προεκτάσεις που αφορούν τόσο τη σημασία συμμετοχής και εκλογής Ελλήνων Ομογενών στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση των Ευρωπαϊκών Χωρών, όσο και το ρόλο και τη σχέση των Ελλήνων Ομογενών Αιρετών με τη σημερινή Ελλάδα. Αρχικά και σε σχέση με τη συμμετοχή και εκλογή των Ελλήνων Ομογενών στην τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση των Ευρωπαϊκών χωρών, θεωρώ, ότι αποτελεί κοινό τόπο για όλους, ότι αποτελεί τον ύψιστο βαθμό καταξίωσης αλλά και συνεχούς αγώνα των Ελλήνων της Διασποράς. Εδώ θα τολμήσω να πω και αυτό είναι πολύ σημαντικό, ότι τα μέλη του Δικτύου μας με την πείρα που απέκτησαν στα διάφορα Τοπικά Κοινοβούλια, θα πρέπει να αποτελέσουν τον συνδετικό κρίκο του Ελληνικού Κοινοβουλίου με τις Χώρες διαμονής τους στην Αλλοδαπή, Δεν θα αναφερθώ στις δυσκολίες των Ελλήνων που βρέθηκαν μετανάστες σε χώρες της Ευρώπης, δυσκολίες που αφορούσαν τον καθημερινό αγώνα επιβίωσης και ένταξης στις κατά τόπους κοινωνίες. Περισσότερο θα ήθελα να επισημάνω, ότι η εκλογή τους στους διοικητικούς μηχανισμούς των χωρών αυτών, πέραν από την εμπιστοσύνη και την αποδοχή των ανθρώπων αυτών από τις κοινωνίες που κλήθηκαν να επιλέξουν και να εκλέξουν, προβάλει στοιχεία όπως είναι ο δυναμισμός των ανθρώπων αυτών, η πίστη κι επιμονή τους σε θεσμούς συμμετοχικότητας, συλλογικότητας και δημοκρατίας και η προώθηση της τοπικής διάστασης και κινητοποίησης για ενεργό κοινωνική δράση, αλλαγή και ανάπτυξη σε όλους τους τομείς. Αξίες που δεν χρειάζονται σύνορα κι εθνικότητα, για να προωθήσουν τη βιώσιμη ανάπτυξη καταρχήν σε τοπικό και κατ επέκταση σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, η εκλογή των Ελλήνων Ομογενών σε χώρες της Ευρώπης, δείχνει ίσως, ότι πρόκειται για ανθρώπους που είναι ανοιχτοί στο νέο, το διαφορετικό και έχουν τη δυνατότητα της ανάλυσης αλλά και της σύνθεσης πλαισίων, συστημάτων και διαδικασιών, ώστε με τρόπο ευέλικτο και αποτελεσματικό να εφαρμόσουν παρεμβάσεις λειτουργικές για το τοπικό περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά και σχετικά με το ρόλο και τη σχέση των Ελλήνων Ομογενών Αιρετών με τη σύγχρονη Ελλάδα είναι πολύ σημαντικές οι διαστάσεις στις οποίες μπορεί και πρέπει να εστιαστεί η συνεχής επαφή, ζύμωση και συνεργασία της Ελληνικής Πολιτείας με τους Έλληνες Αιρετούς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης Ευρωπαϊκών χωρών. 2
Στο πλαίσιο αυτά η έντονα ελληνική πολιτιστική, ιστορική και κοινωνιολογική «γνώση» και ταυτότητα των Ελλήνων Ομογενών, που διατηρήθηκε και διατηρείται, με ιδιαίτερη ευλάβεια μέχρι σήμερα, σε συνδυασμό με τη κουλτούρα του «Πολίτη της Κοινωνίας των Εθνών» και τη δυνατότητα απόλυτης αποδοχής και συγκερασμού πολιτισμών, θεσμών και συστημάτων, τους καθιστούν διαύλους, όχι μόνο επικοινωνίας και γνώσης μεταξύ του Ελλαδικού χώρου και των υπολοίπων ευρωπαϊκών χωρών, αλλά συστηματικής συνεργασίας και εντατικής προσπάθειας για την ανάπτυξη του κοινού Ευρωπαϊκού οράματος. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την παραπάνω προσέγγιση, σχετικά με τη σημασία της εκλογής των Ελλήνων Ομογενών στην αυτοδιοίκηση Ευρωπαϊκών Χωρών και τη σχέση τους με την Ελλάδα, προσδιορίζουν ουσιαστικά και τον πολυπολιτισμικό και πολυσύνθετο ρόλο του Δικτύου. Ο πλούσιος ορίζοντας δράσης και ο πολιτικός πλουραλισμός των μελών του Δικτύου, ως προς την ιστορία τους, την ταυτότητα τους, τα πλαίσια στα οποία λειτουργούν, στο περιβάλλον της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης Ευρωπαϊκών Χωρών, από διαφορετικές Περιφέρειες και με διαφορές σε κοινωνικό, οικονομικό, πολιτικό, πολιτιστικό και ιστορικό επίπεδο, μετουσιώνει και εμπλουτίζει, τελικά, το όραμα και τα πεδία δράσης και πρωτοβουλιών του Δικτύου. Έτσι το Δίκτυο, ως ένας ιδιαίτερα συνεκτικός, αλλά παράλληλα εξωστρεφής και αναπτυσσόμενος ιστός του Ευρωπαϊκού Χώρου μπορεί και αναπτύσσει, μέσω της εντατικής εργασίας και δικτύωσης των μελών του, δράσεις όπως: Η διασύνδεση όλων των αιρετών ελληνικής καταγωγής μεταξύ τους αλλά και με την Μητρόπολη, την Ελλάδα. Η οργάνωση της επικοινωνίας ανάμεσα στα μέλη του Δικτύου μέσω της λειτουργίας ειδικής ιστοσελίδας στο Διαδίκτυο. Η ανάπτυξη συνεργασιών ανάμεσα σε φορείς Τοπικής Αυτοδιοίκησης της Ελλάδος και του εξωτερικού. Η από κοινού αξιοποίηση Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων με στόχο τη διευρωπαϊκή συνεργασία και τη βελτίωση της θέσης των Ελληνικών και άλλων Κοινοτήτων στις πόλεις της Ευρώπης. Η υποβοήθηση και ενίσχυση της ελληνόγλωσσης εκπαίδευσης, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής πολυφωνίας και του Ευρωπαϊκού πολιτισμού. Η καταπολέμηση του ρατσισμού και της ξενοφοβίας. Η σύσφιξη των σχέσεων και η συνεργασίας ανάμεσα σε εκπροσώπους της νέας γενιάς των Αποδήμων με την αντίστοιχη της Ελλάδος. Η προώθηση Εθνικών θεμάτων. Η ανάπτυξη ενεργειών για την αντιμετώπιση των προβλημάτων απασχόλησης των Ομογενών. 3
Η προώθηση και ενθάρρυνση της συμμετοχής περισσότερων εκπροσώπων ελληνικής καταγωγής και ιδιαίτερα των νέων, στο χώρο της Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης. Η υποβοήθηση των Ελληνικής καταγωγής πληθυσμών που προέρχονται από οικονομικά ασθενέστερες χώρες. Η προώθηση και υλοποίηση ειδικών προγραμμάτων και δράσεων του ΣΑΕ. Σαφέστατα, όλα αυτά δεν θα ήταν εφικτά χωρίς την ενεργό υποστήριξη και συνεργασία της Ελληνικής Πολιτείας, η οποία μέσω του Ελληνικού Κοινοβουλίου, του Υπουργείου Εξωτερικών, της Γ.Γ. Απόδημου Ελληνισμού, της ΚΕΔΚΕ και με τη συνεργασία του ΣΑΕ στήριξαν από την αρχή την πρωτοβουλία για την ίδρυση του Δικτύου. Αποτελεί πλέον ευθύνη αλλά και πρόκληση, με δεδομένη πλέον την εδραίωση του Δικτύου και των πρωτοβουλιών του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, η εντατικοποίηση της συνεργασίας της Ελληνικής Πολιτείας και της Ελληνικής Τοπικής Αυτοδιοίκησης, με τα διοικητικά όργανα και τα μέλη του Δικτύου, τους Έλληνες Ομογενείς Αιρετούς στη τοπική αυτοδιοίκηση Ευρωπαϊκών Χωρών. Μια τέτοια συνεργασία, στα πλαίσια όρων αλληλεπίδρασης, ανταλλαγών γνώσης και εμπειρίας και συνεχούς διαλόγου, θα πρέπει να γίνει περισσότερο συστηματική. Διαμορφώνοντας κοινά πλαίσια δράσης, σε σχέση με τις πολιτικές προώθησης τόσο των εθνικών, όσο και των ευρωπαϊκών θεμάτων. Μια τέτοια συνεργασία μπορεί και πρέπει να αναπτύξει μηχανισμούς συλλογής κι επεξεργασίας της Ευρωπαϊκής Γνώσης κι εμπειρίας και στη συνέχεια διάχυσης, εφαρμογής κι αξιολόγησης των πολιτικών και των παρεμβάσεων στο Ευρωπαϊκό περιβάλλον, μέσω της τοπικής και περιφερειακής διοίκησης των Ευρωπαϊκών Χωρών. Μια τέτοια συνεργασία μπορεί και πρέπει να αναδείξει το ρόλο της Ευρωπαϊκής Τοπικής Αυτοδιοίκησης στη διαχείριση και διακρατική συνεργασία για την αποτελεσματική προώθηση θεμάτων όπως είναι η οικονομική ανάπτυξη, η απασχόληση, ο πολιτισμός, η κοινωνική πολιτική, το περιβάλλον, η ενέργεια, η παγκόσμια ειρήνη. Μια τέτοια συνεργασία μπορεί και πρέπει να αποτελέσει μηχανισμό προώθησης των εθνικών Θεμάτων στην Κοινωνία της Ευρώπης και να αναδείξει και εδραιώσει τα πλεονεκτήματα, τις δυνατότητες και τον ιδιαίτερο ρόλο της Ελλάδας στην αναπτυξιακή τροχιά της Ευρώπης. Η Ελληνική Πολιτεία για να επιτύχει όλα τα παραπάνω και να ωφεληθεί στο μέγιστο δυνατό, στο πλαίσιο μιας τέτοιας συνεργασίας, χρειάζεται και πρέπει να έχει εξασφαλίσει, Διακομματική Συμφωνία και Ενιαία Έκφραση. 4
Οι θέσεις και οι πράξεις της Ελληνικής Πολιτείας πρέπει να είναι ξεκάθαρες και να απηχούν το σύνολο της σύγχρονης ελληνικής «γνώσης», τόσο στη εξωτερική, όσο και στη εσωτερική πολιτική. Το Δίκτυο ως μηχανισμός που στηρίζει και στηρίζεται από την Ελληνική Πολιτεία έχει ανάγκη, μέσα από διαλεκτικές και ανοιχτές διαδικασίες να συλλέγει και να διαχέει την ενιαία ελληνική έκφραση και να την ανατροφοδοτεί με νέα χρήσιμη και λειτουργική γνώση. Με δεδομένο ότι αυτό είναι ζητούμενο και κατεύθυνση εντατικοποίησης των προσπαθειών όλων μας, Με δεδομένο ότι ο Απόδημος Ελληνισμός, ενεργό κομμάτι του οποίου αποτελούμε και εμείς τα μέλη του Δικτύου Ελλήνων Αποδήμων Αιρετών Αυτοδιοίκησης της Ευρώπης, είναι και θα είναι παρών, όποτε η Πατρίδα μας θα το ζητήσει. Τρανό παράδειγμα η πρόταση και η ψήφιση της αρχής της Εκεχειρίας στις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης στους Ολυμπιακούς Αγώνες «Αθήνα 2004» αλλά και οι εκθέσεις για την ένωση των γλυπτών του Παρθενώνα. Σας ευχαριστώ όλους ιδιαιτέρως για την υποστήριξη στην κοινή μας προσπάθεια και εύχομαι να είναι αποδοτικές οι εργασίες της Συνέλευσής μας. 5