ΜΝΗΜΟΝΙΟ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Στην Αθήνα σήμερα την 19 / 12 / 2008, μεταξύ: Α. Του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών (εφ εξής ΕΑΑ), που εδρεύει στην Αθήνα, Λόφος Νυμφών, Τ.Κ. 11810, Θησείο και εκπροσωπείται νόμιμα από τον Διευθυντή και Πρόεδρο του Διοικητικού Συμβουλίου, Καθηγητή Δρα Χρήστο Ζερεφό. Β. Του Ανώτατου Τεχνολογικού & Εκπαιδευτικού Ιδρύματος Ιονίων Νήσων (εφ εξής ΑΤΕΙ ΙΝ), που εδρεύει στο Αργοστόλι Κεφαλληνίας, Ι. Μομφεράτου & Η. Μηνιάτη, Τ.Κ. 28100 και εκπροσωπείται νόμιμα από τον Πρόεδρο της Διοικούσας Επιτροπής, Καθηγητή Δρα Γεώργιο Καλκάνη Συμφωνήθηκε η συνεργασία του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (εφ εξής ΙΕΠΒΑ) του ΕΑΑ και του Τμήματος Οικολογίας & Περιβάλλοντος του ΑΤΕΙ ΙΝ, με σκοπό την υλοποίηση των ακόλουθων δυο ερευνητικών στόχων : Ι. Δημιουργία και λειτουργία δικτύου παρακολούθησης της ολοφασματικής ηλιακής ακτινοβολίας και των επιπέδων αέριας και σωματιδιακής ρύπανσης σε επιλεγμένες περιοχές του ελλαδικού χώρου, με στόχο τη διερεύνηση του κλιματικού τους ρόλου. και Ι Ι. Παρακολούθηση και καταγραφή βασικών μετεωρολογικών παραμέτρων στο Ιόνιο καθώς και των τάσεων κλιματολογικών μεταβολών τους, με έμφαση στα ανεμολογικά και βροχομετρικά δεδομένα. ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΤΑΜΕΡΙΣΜΟΣ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Για την υλοποίηση του στόχου Ι : Ι.1 Το ΙΕΠΒΑ, από κοινού με το Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος θα εκπονήσει στρατηγικό σχέδιο μετρήσεων. Ι.2 Το ΙΕΠΒΑ θα έχει την ευθύνη του συντονισμού για την ορθή υλοποίηση του ως άνω σχεδίου. Ι.3 Το ΙΕΠΒΑ θα συμμετάσχει με την υπάρχουσα υποδομή του στην παρακολούθηση παραμέτρων ηλιακής ακτινοβολίας καθώς και αέριας και σωματιδιακής ρύπανσης στην Αθήνα. Ι.4 Το Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος θα αναλάβει την πραγματοποίηση συνεχών φασματοσκοπικών παρατηρήσεων του Ήλιου μέσω του Ακτινομετρικού Σταθμού που έχει εγκαταστήσει στην Ζάκυνθο. Ι.5 Το ΙΕΠΒΑ θα αναλάβει τις βαθμονομήσεις των οργάνων όπου απαιτείται. Ι.6 Το ΙΕΠΒΑ θα αναλάβει τη γενική υποστήριξη του προγράμματος σε επίπεδο διατήρησης βάσης δεδομένων και ανάλυσης δεδομένων. Ι.7 Το Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος θα αναλάβει την κατασκευή λογισμικού προεπεξεργασίας και ανάλυσης των δεδομένων που παράγονται από τον Ακτινομετρικό Σταθμό στην Ζάκυνθο. Ι.8 Έκαστος των συμβαλλομένων θα έχει την ευθύνη των μετρήσεων και επεξεργασίας των απορρεόντων δεδομένων, στις περιοχές που έκαστος διαθέτει σταθμούς σχετικών μετρήσεων.
Για την υλοποίηση του στόχου ΙΙ : ΙΙ.1 Το ΙΕΠΒΑ, από κοινού με το Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος θα εκπονήσει στρατηγικό σχέδιο μετρήσεων. ΙΙ.2 Το ΙΕΠΒΑ θα έχει την ευθύνη του συντονισμού για την ορθή υλοποίηση του ως άνω σχεδίου. ΙΙ.3 Το ΙΕΠΒΑ θα συμμετάσχει με την υπάρχουσα υποδομή του στην παρακολούθηση μετεωρολογικών παραμέτρων, και τη συνεισφορά συμπληρωματικών μετεωρολογικών οργάνων και αισθητήρων, όπου αυτό κριθεί απαραίτητο. ΙΙ.4 Το ΙΕΠΒΑ θα χρησιμοποιήσει τα δεδομένα του αρχείου Μετεωρολογικών μετρήσεων για το Ιόνιο με σκοπό την παρακολούθηση των τάσεων κλιματικών μεταβολών στην περιοχή. ΙΙ.5 Το ΙΕΠΒΑ θα αναλάβει τη γενική υποστήριξη του προγράμματος σε επίπεδο διατήρησης βάσης δεδομένων και ανάλυσης δεδομένων. ΙΙ.6 Το Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος θα αναλάβει την διαρκή πραγματοποίηση ανεμομετρικών και βροχομετρικών μετρήσεων μέσω δικτύου Μετεωρολογικών σταθμών που εγκαθιστά αρχικά στην Ζάκυνθο και στην συνέχεια σε άλλα νησιά του Ιονίου. ΙΙ.7 Το Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος θα δώσει έμφαση στη συλλογή μετρήσεων μέσω ενός πυκνού δικτύου μόνιμων και φορητών Μετεωρολογικών σταθμών στην Ζάκυνθο για την μελέτη των επιδράσεων του τοπικού αναγλύφου κυρίως στο πεδίο ροής. Δίδεται ιδιαίτερη έμφαση στην από κοινού παρουσία και συμμετοχή των δύο συμβαλλομένων, όσον αφορά στο σκοπό και το πεδίο εφαρμογής του παρόντος στην : (α) (β) (γ) υποβολή δημοσιεύσεων, υποβολή προτάσεων για ανάληψη εθνικών, κοινοτικών και διεθνών ερευνητικών προγραμμάτων, συμμετοχή σε εθνικά και διεθνή fora. Η ανωτέρω στρατηγική κοινής παρουσίας και συμμετοχής θα πραγματοποιείται όπου από κοινού θεωρείται εφικτό και αναγκαίο, η δε διαχείριση δεδομένων-δημοσιεύσεων θα είναι σύμφωνη με το συνημμένο Πρωτόκολλο Δεδομένων (Παράρτημα Ι), που αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του παρόντος μνημονίου συνεργασίας. Το παρόν μνημόνιο αποσκοπεί επιπλέον στη διευκόλυνση : (α) (β) Εκπόνησης πτυχιακών και μεταπτυχιακών διατριβών από φοιτητές του Τμήματος Οικολογίας & Περιβάλλοντος με χρήση των υποδομών του ΕΑΑ, Διάθεση εργαστηριακού εξοπλισμού και επιστημονικών οργάνων κατά τη διενέργεια κοινών εντατικών και στοχευμένων μετρήσεων. Τέλος, παρέχεται η δυνατότητα στο ΕΑΑ να γνωστοποιεί, προωθεί και αξιοποιεί την υποδομή, τις κοινές δραστηριότητες και αποτελέσματα από την συνεργασία των συμβαλλομένων, ως μέρος Δικτύου Συνεργασίας υπό την εποπτεία του ΕΑΑ. 2
ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ Η διάρκεια της συνεργασίας ορίζεται στα πέντε (5) έτη, από 1-1-2009 έως 31-12-2013, και επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια των συμβαλλομένων στην από κοινού ανανέωσή της. Ως υπεύθυνοι ερευνητές για την υλοποίηση του σκοπού του παρόντος μνημονίου ορίζονται: Α. Για το ΕΑΑ/ΙΕΠΒΑ ο Δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος (Κύριος Ερευνητής) για τον ερευνητικό στόχο Ι και η Δρ. Δήμητρα Φουντά (Εντεταλμένη Ερευνήτρια) για τον ερευνητικό στόχο ΙΙ. Β. Για το ΑΤΕΙ ΙΝ/Τμήμα Οικολογίας & Περιβάλλοντος ο Δρ. Αναστάσιος Καλημέρης, Επίκουρος Καθηγητής και Υπεύθυνος του Εργαστηρίου Φυσικής Περιβάλλοντος. Το παρόν μνημόνιο (συμπεριλαμβανομένου του Παραρτήματος Ι ) υπογράφεται από τους νόμιμους εκπροσώπους των συμβαλλομένων μερών και τους υπευθύνους υλοποίησης της συνεργασίας. Συντάσσεται σε τέσσερα (4) όμοια αντίγραφα και λαμβάνουν από δύο (2) αντίγραφα ο πρώτος και ο δεύτερος των συμβαλλομένων. ΟΙ ΣΥΜΒΑΛΛΟΜΕΝΟΙ Για το Εθνικό Αστεροσκοπείο Για το Ανώτατο Τεχνολογικό & Αθηνών Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Ιονίων Νήσων 1. 1. Καθηγητής, Δρ. Χρήστος Ζερεφός Καθηγητής, Δρ. Γεώργιος Καλκάνης Διευθυντής & Πρόεδρος Δ.Σ του Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής Ε.Α.Α 2. 2. & 3. Δρ. Ευάγγελος Γερασόπουλος Δρ. Αναστάσιος Καλημέρης Ερευνητής Β ΙΕΠΒΑ Επίκουρος Καθηγητής & Υπεύθυνος Εργαστηρίου Φυσικής Περιβάλλοντος 3. Δρ. Δήμητρα Φουντά Ερευνήτρια Γ, ΙΕΠΒΑ 3
ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Ι. ΠΡΩΤΟΚΟΛΛΟ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Στόχοι του παρόντος πρωτοκόλλου είναι 1. Η ενθάρρυνση της ταχείας διάχυσης των επιστημονικών αποτελεσμάτων μεταξύ των συμβαλλομένων. 2. Η διαφύλαξη των δικαιωμάτων εκάστου των ερευνητών/επιστημόνων που εμπλέκονται. 3. Η ίση μεταχείριση όλων των εμπλεκομένων ερευνητών. Οι ως άνω στόχοι είναι ενίοτε αλληλοσυγκρουόμενοι, για το λόγο αυτό, γίνεται προσπάθεια οι όροι του παρόντος πρωτοκόλλου να επιλύσουν τις συγκρούσεις αυτές με το δικαιότερο δυνατό τρόπο. Είναι κατανοητό ότι αυτό δεν μπορεί πάντα να ικανοποιήσει απόλυτα έκαστο των εμπλεκομένων. Πιθανόν να υπάρξουν περιπτώσεις όπου τα ατομικά συμφέροντα να συγκρούονται με το συμφέρον της ερευνητικής συνεργασίας. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, οι συμβαλλόμενοι και εμπλεκόμενοι συμφωνούν: Α. ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ 1. Θα υπάρχει ταχεία και πλήρης υποβολή και ανταλλαγή δεδομένων και δειγμάτων βάσει προσυμφωνηθέντων κατά περίπτωση. 2. Τα προκαταρκτικά δεδομένα θα είναι διαθέσιμα το ταχύτερο δυνατόν στους ορισθέντες στο μνημόνιο υπεύθυνους ερευνητές, ώστε αφ ενός να βελτιώνεται ο σχεδιασμός των μελλοντικών φάσεων και αφ ετέρου να υπάρχει έγκαιρη επιστημονική αξιολόγηση των δεδομένων. 3. Κάθε διόρθωση στα προκαταρκτικά δεδομένα πρέπει να γνωστοποιείται το ταχύτερο δυνατόν. 4. Οι ως άνω υπεύθυνοι ερευνητές θα διασφαλίζουν τη βέλτιστη ποιότητα των δεδομένων που καταχωρούνται σε βάσεις δεδομένων ή χρησιμοποιούνται σε δημοσιεύσεις. 5. Η εμπλοκή στην παρούσα ερευνητική συνεργασία δεν έρχεται σε σύγκρουση με προγενέστερες δεσμεύσεις και συνεργασίες. Β. ΓΕΝΙΚΑ 1. Όλοι οι επιστήμονες που εμπλέκονται στη συνεργασία έχουν ίση πρόσβαση στις μετρήσεις και στα αποτελέσματα των προσομοιώσεων, καθ όλη τη διάρκεια της συνεργασίας. Υπεύθυνοι για τη συλλογή δεδομένων, την καθιέρωση σχετικών βάσεων δεδομένων και τη διάχυση των δεδομένων στους συμβαλλόμενους είναι οι ορισμένοι στο παρόν υπεύθυνοι ερευνητές. 2. Εάν σε μια δημοσίευση χρησιμοποιούνται μετρήσεις ή προσομοιώσεις που προέρχονται από διαφορετικές ομάδες ή ερευνητές στο πλαίσιο της συνεργασίας η δημοσίευση θα γίνεται από κοινού. 3. Έκαστος των υπευθύνων ερευνητών έχει το δικαίωμα να αρνηθεί τη χρήση της εργασίας του (μετρήσεις ή υπολογισμοί) σε άλλη δημοσίευση, προγενέστερη της δικής του σχετικής, εκτός αν οι συμβαλλόμενοι αποφασίσουν κοινή δημοσίευση. 4
4. Εάν ο κύριος υπεύθυνος των δεδομένων συμφωνήσει να χρησιμοποιηθούν τα δεδομένα του σε δημοσίευση από άλλους, χωρίς τη συμμετοχή του, πρέπει τουλάχιστον να αναγραφούν στη δημοσίευση ευχαριστίες. 5. Σε κάθε περίπτωση, ενθαρρύνεται η δημοσίευση των αποτελεσμάτων σε επιστημονικά έντυπα, εφ όσον τηρούνται οι όροι 2 και 3 του παρόντος. 6. Οι τελικές εκδόσεις όλων των δεδομένων πριν τη χρήση θα πρέπει να είναι να ελεγμένες από τον εκάστοτε υπεύθυνο και τα αρχεία δεδομένων θα πρέπει να συνοδεύονται από αρχεία κειμένου που θα επεξηγούν τη μορφή (format) των αρχείων δεδομένων. 5