XHMEIA ΘΕΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: TMHMA: HMEΡΟΜΗΝΙΑ: BAΘΜΟΣ: ΘΕΜΑ A Στις παρακάτω ερωτήσεις (A1-A4) να βάλετε σε κύκλο το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Το πολυμερές με συντακτικό τύπο - CH 2 CH CH 2 CH CH 2 CH - CH 3 CH 3 CH 3 προκύπτει από τον πολυμερισμό του μονομερούς α) CH 2 = CH 2 β) CH 2 = C CH = CH 2 CH 3 γ) CH 2 = CH CH 3 δ) CH 3 C = CH 2 CH 3 Α2. Το NO 2 παράγεται σύμφωνα με την χημική εξίσωση : Ν 2(g) + 2O 2(g) 2NO 2(g) ΔΗ < 0 Αν αυξήσουμε την θερμοκρασία, διατηρώντας σταθερό τον όγκο του δοχείου : α ) Αυξάνεται η ποσότητα του N 2. Σελίδα 1 από 5
β ) Η πίεση παραμένει σταθερή. γ ) Αυξάνεται η τιμή της Kc. δ ) Aυξάνεται η απόδοση της αντίδρασης. Α3. Οι αιθέρες παρασκευάζονται με επίδραση αλκυλαλογονιδίου σε : α ) αλκοόλη β ) καυστικό νάτριο γ ) αλκοξείδιο του νατρίου δ ) εστέρα Α4. Σε κενό δοχείο εισάγονται ισομοριακές ποσότητες από τις χημικές ουσίες Α και Β, οπότε σε σταθερή θερμοκρασία πραγματοποιείται η χημική αντίδραση : 2A(g) + B(g) Γ(g) + Δ(g) Kατά την διάρκεια της αντίδρασης : α ) η συγκέντρωση του Α ελαττώνεται με σταθερό ρυθμό. β ) η συγκέντρωση του Γ αυξάνεται με φθίνοντα ρυθμό. γ ) η συγκέντρωση του Β ελαττώνεται και στο τέλος της αντίδρασης μηδενίζεται. δ ) η ολική πίεση στο δοχείο παραμένει σταθερή. Α5. α. Να διατυπώσετε την αρχή του Le Chatelier. Μονάδες 3 β. Tι ορίζουμε ως ενέργεια ενεργοποίησης ( Εa ) σύμφωνα με την θεωρία των συγκρούσεων; Μονάδες 2 ΘΕΜΑ Β Β1. Σε κλειστό δοχείο, στους θ o C, εισάγονται ισομοριακές ποσότητες των ουσιών Α και Β και αποκαθίσταται η ισορροπία : 2Α(g) + B(g) 2Γ(g), ΔΗ<0 Το διπλανό σχήμα παριστάνει την καμπύλη αντίδρασης για δύο από τις ουσίες που μετέχουν στην ισορροπία. c (mol/l) 0,8 I 0,6ˉ 0,4ˉ II 0 200 t (s) Σελίδα 2 από 5
α) Σε ποια από τις ουσίες αντιστοιχεί η καθεμία καμπύλη ; Να σχεδιάσετε την καμπύλη αντίδρασης για την τρίτη ουσία. β) Να υπολογίσετε τη μέση ταχύτητα αντίδρασης και την ταχύτητα κατανάλωσης της ουσίας Α από την έναρξη της αντίδρασης μέχρι να αποκατασταθεί ισορροπία. γ) Πως μετατοπίζεται η θέση της χημικής ισορροπίας, αν γίνουν οι εξής μεταβολές ; 1. Προσθήκη ποσότητας Β ( V και Τ σταθερά ). 2. Αύξηση της θερμοκρασίας και ταυτόχρονα αύξηση του όγκου του δοχείου. 3. Προσθήκη αέριου He ( P ολ και Τ σταθερές ). Μονάδες 3+3+3 =8 B2. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν ως Σωστές (Σ) ή Λανθασμένες (Λ). α ) Η οξείδωση πρωτοταγών και δευτεροταγών αλκοολών επιτυγχάνεται μόνο παρουσία οξειδωτικών μέσων, όπως KMnO 4 και K 2 Cr 2 O 7 παρουσία H 2 SO 4. β ) Η ταχύτητα μιας αντίδρασης είναι ανάλογη της ενέργειας ενεργοποίησης. γ ) Η Κc της 2SO 2 (g) + O 2 (g) 2SO 3 (g), ΔΗ <0 μειώνεται με τη μείωση της θερμοκρασίας. 2 1 δ ) Στην αντίδραση αυτή : CH 3 CH = CH 2 + HCl CH 3 CH(Cl)CH 3 1 2 o C οξειδώνεται, ενώ ο C ανάγεται. ε ) Κατά την εστεροποίηση του CH 3 COOH με την CH 3 CH 2 OH, το Η 2 Ο που προκύπτει, σχηματίζεται από το OH του οξέος και το H του OH της αλκοόλης. Να αιτιολογήσετε πλήρως τις απαντήσεις. Β3. Να συμπληρώσετε τις χημικές εξισώσεις των παρακάτω χημικών αντιδράσεων. α ) CH 3 CH = Ο + αντιδραστήριο Fehling β ) HCOONa + ΚMnO 4 + H 2 SO 4 γ ) CH 3 CHCH 3 + Κ 2 Cr 2 O 7 + H 2 SO 4 OH δ) CH 3 CH 2 CH =O + αντιδραστήριο Tollens ε ) KMnO 4 + FeO + H 2 SO 4 MnSO 4 + Fe 2 (SO 4 ) 3 + K 2 SO 4 + H 2 O στ) K 2 Cr 2 O 7 + KI + H 2 SO 4 Cr 2 (SO 4 ) 3 + I 2 + K 2 SO 4 + H 2 O ζ) KMnO 4 + H 2 O 2 + H 2 SO 4 MnSO 4 + O 2 + K 2 SO 4 + H 2 O Μονάδες 7 Σελίδα 3 από 5
ΘΕΜΑ Γ Σε δοχείο σταθερού όγκου 4 L εισάγεται αέριο μείγμα που περιέχει PCl 3 και Cl 2 με αναλογία mol 1 : 3 αντίστοιχα. Το θερμαίνεται στους θ ο C, οπότε αποκαθίσταται η ισορροπία : PCl 3(g) + Cl 2(g) PCl 5(g) για την οποία είναι Kc = 5, στους θ ο C. Η απόδοση της αντίδρασης είναι 60 %. Να υπολογίσετε: α ) τη σύσταση σε mol του αρχικού μείγματος, Μονάδες 15 β ) την % μεταβολή της ολικής πίεσης στο δοχείο από την έναρξη της αντίδρασης μέχρι να αποκαταθεί ισορροπία. Μονάδες 10 ΘΕΜΑ Δ Δ1. Με βάση το σχήμα 1 και την πληροφορία ότι η ένωση Α είναι δραστικότερη από τη ένωση Ζ σε αντιδράσεις προσθήκης καρβονυλίου, να προσδιορίσετε τους συντακτικούς τύπους των ενώσεων Α, Β, Γ, Δ, Ε, Ζ, Θ, Κ, Λ, Μ. Λ Γ Μ Νa H 2 SOCl 2 KCN H 2 O/H + Α Β Γ Δ Ε CH 3 MgX H 2 O Ζ ενδιάμεσο προϊόν Θ ΣΧΗΜΑ 1 C 5 H 10 O 2 (Κ) Μονάδες 10 Δ2. Ένα ομογενές μείγμα αποτελείται από δυο ισομερείς αλκοόλες με μοριακό τύπο C 3 H 8 Ο και έχει μάζα 18g. To μείγμα αυτό απαιτεί για πλήρη οξείδωση 800 ml διαλύματος ΚMnO 4 0,2M παρουσία Η 2 SO 4. α ) Να βρεθεί η σύσταση του αρχικού μείγματος σε mol. Μονάδες 8 Σελίδα 4 από 5
β ) Ποσότητα από το αρχικό μείγμα ίση με 9 g αφυδατώνεται πλήρως παρουσία H 2 SO 4 στους 170 ο C, οπότε ελευθερώνεται αέριος υδρογονάνθρακας. Ποιος είναι ο μέγιστος όγκος διαλύματος Br 2 σε CCl 4 περιεκτικότητας 8% v/v o oποίος μπορεί να αποχρωματιστεί από τον υδρογονάνθρακα ; Μονάδες 7 Δίνονται Ar C = 12, H= 1, O= 16. ΟΔΗΓΙΕΣ (για τους εξεταζομένους) 1. Στο τετράδιο να γράψετε μόνο τα προκαταρκτικά (ημερομηνία, εξεταζόμενο μάθημα). Να μην αντιγράψετε τα θέματα στο τετράδιο. 2. Να γράψετε το ονοματεπώνυμό σας στο πάνω μέρος των φωτοαντιγράφων αμέσως μόλις σας παραδοθούν. Δεν επιτρέπεται να γράψετε καμιά άλλη σημείωση. Κατά την αποχώρησή σας να παραδώσετε μαζί με το τετράδιο και τα φωτοαντίγραφα. 3. Να απαντήσετε στο τετράδιό σας σε όλα τα θέματα. 4. Να γράψετε τις απαντήσεις σας μόνο με μπλε ή μόνο με μαύρο στυλό. 5. Κάθε απάντηση επιστημονικά τεκμηριωμένη είναι αποδεκτή. 6. Διάρκεια εξέτασης: τρεις (3) ώρες μετά τη διανομή των φωτοαντιγράφων. 7. Χρόνος δυνατής αποχώρησης: 1 ώρα μετά την έναρξη. Να έχετε επιτυχία!! ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΔΗΜΟΥ ΣΤΕΛΛΑ Σελίδα 5 από 5