ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ Γραφείο Οικονομικών & Εμπορικών Υποθέσεων Rue des Petits Carmes 6 1000 Bruxelles Τηλ. : 00 32 2 545 55 06 Φαξ : 00 32 2 545 55 08 Email : ecocom-brussels@mfa.gr ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ ΚΑΝΟΝΙΚΟ Βρυξέλλες, 20/12/2013 Α.Π. Φ. 3070 / 551 ΠΡΟΣ : Ως Πίνακας Αποδεκτών KOIN : Ε.Δ.: Υπουργείο Εξωτερικών Γραφείο κ. Γ.Γ. ΔΟΣ & ΑΣ Γραφείο κ. Β Γενικού Διευθυντού Α1, Β1, Β4, Β8 Διευθύνσεις Πρεσβεία Βρυξελλών ΜΑ Βρυξελλών Γραφείο Τύπου Γραφείο Ε.Ο.Τ. ΘΕΜΑ: Ενημερωτικό Δελτίο Οικονομικών και Επιχειρηματικών Ειδήσεων Βελγίου Γραφείου Ο.Ε.Υ. Βρυξελλών Σας διαβιβάζουμε συνημμένα, σε ηλεκτρονική μορφή, το υπ αριθ. 43 ενημερωτικό δελτίο οικονομικών και επιχειρηματικών ειδήσεων από το Βέλγιο που εκπόνησε το Γραφείο μας, για την περίοδο 11 έως 20 Δεκεμβρίου 2013. Ο Προϊστάμενος Παντελής Γκάσιος Σύμβουλος ΟΕΥ Α' Συνημ.: 1 αρχείο Σελίδα 1 από 1 ΑΔΙΑΒΑΘΜΗΤΟ
ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΣΤΙΣ ΒΡΥΞΕΛΛΕΣ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Διεύθυνση: Rue des Petits Carmes 6, B-1000, Bruxelles Τηλέφωνο: +322-5455506, Fax: +322-5455508, e-mail: ecocom-brussels@mfa.gr ΔΕΛΤΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑΣ αριθ. 43 11/12-20/12/2013 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ 1. Το επενδυτικό ταμείο CVC αποσύρεται από το μετοχικό κεφάλαιο των βελγικών ταχυδρομείων σελ. 2 2. Πρόθεση δημιουργίας spin-offs από τα βελγικά πανεπιστήμια σελ. 2 3. Το βελγικό δημόσιο στοχεύει στην έκδοση κρατικών ομολόγων 30 δις. το 2014. Μικρές ειδήσεις που αφορούν τα δημοσιονομικά του Βελγίου σελ. 3 4. Οι διακοπές των Βέλγων στα επίπεδα του 1998 σελ. 4 5. Χρηματιστήριο Βρυξελλών σελ. 5 6. Οικονομικά προβλήματα της Brussels Airlines σελ. 5 7. Το Βέλγιο σε υψηλή θέση στην παγκόσμια κατάταξη φορολογικών επιβαρύνσεων σελ. 6 8. Αναδιάρθρωση της μονάδας της Caterpillar Belgium σελ. 6 9. Μείωση των επενδύσεων στην βιομηχανία το 2013 σελ. 7 1
1. Το επενδυτικό ταμείο CVC αποσύρεται από το μετοχικό κεφάλαιο των βελγικών ταχυδρομείων Σύμφωνα με τον βελγικό οικονομικό Τύπο, το βρετανικό επενδυτικό ταμείο CVC Capital Partners αποσύρεται ολοκληρωτικά από το κεφάλαιο των βελγικών ταχυδρομείων (Bpost), όπου είχε διατηρήσει συμμετοχή 19,67% έπειτα από την εισαγωγή της μετοχής των ταχυδρομείων στο Χρηματιστήριο Βρυξελλών τον περασμένο Ιούνιο. Σημειωτέον ότι το βρετανικό πολυεθνικό επενδυτικό ταμείο είχε αποκομίσει από την τότε διάθεση μετοχών της Bpost που κατείχε στο Χρηματιστήριο το ποσόν των 860 εκατ., στο οποίο αφού ολοκληρωθεί η διάθεση και του υπολοίπου μεριδίου μετοχών που κατέχει, θα προστεθούν ακόμη περίπου 580 εκατ.. Σημειωτέον ότι κατά την IPO των βελγικών ταχυδρομείων στο Χρηματιστήριο Βρυξελλών, το μερίδιο της CVC Capital Partners στο μετοχικό κεφάλαιο μειώθηκε από 50% (μείον μία μετοχή) σε 19,67%, ενώ το βελγικό δημόσιο εξακολουθεί να κατέχει το 50,01% του κεφαλαίου της Bpost 1. Η διαπραγμάτευση της μετοχής της Bpost ανεστάλη από το απόγευμα της 10 ης Δεκεμβρίου, ενώ οι τράπεζες UBS και Nomura ανέλαβαν σύμφωνα με την διεθνή ειδησεογραφία- την πώληση του εναπομείναντος μετοχικού μεριδίου της CVC. Ο οικονομικός Τύπος αναφέρει ότι, ακόμη και εάν ολόκληρο το μετοχικό μερίδιο της CVC πωληθεί σε έναν μόνον αγοραστή, δεν πρόκειται να επέλθουν επιπτώσεις στον έλεγχο και την διαχείριση των βελγικών ταχυδρομείων, αφού το βελγικό δημόσιο διατηρεί την πλειοψηφική του συμμετοχή. Σημειωτέον ότι η αποχώρηση της CVC Capital Partners από το κεφάλαιο της Bpost, που ανακοινώθηκε στις 10 Δεκεμβρίου, δεν έτυχε σύμφωνα με τον βελγικό οικονομικό Τύπο- καλής υποδοχής από την χρηματαγορά, καθώς μέχρι το τέλος της εβδομάδας 9-13 Δεκεμβρίου ο τίτλος των βελγικών ταχυδρομείων σημείωσε πτώση 11,2%, ενώ προηγουμένως είχε σημειώσει 1 Βλ. σχετικά άρθρα και αναφορές σε ενημερωτικά μας δελτία περιόδων 21-31.5.2013, 1-10.6.2013, 11-20.6.2013, 1-10.7.2013 & 11.7-10.8.2013. πτώση 5,3% αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης αποχώρησης. Η υποχώρηση αυτή του τίτλου της στο Χρηματιστήριο Βρυξελλών, επαναφέρει την αξία κεφαλαιοποίησης της Bpost στα επίπεδα των 2,85 δις.. 2. Πρόθεση δημιουργίας spin-offs από τα βελγικά πανεπιστήμια Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αναφέρεται σε έρευνα που διεξήγε πρόσφατα η εταιρεία νομικών συμβούλων NautaDutilh μεταξύ 10 βελγικών πανεπιστημιακών ιδρυμάτων με δραστηριότητες έρευνας (4 γαλλόφωνων και 6 φλαμανδικών) σχετικά με τις προθέσεις τους να δημιουργήσουν νέες εταιρείες spinoffs κατά την προσεχή πενταετία με στόχο την εμπορική εκμετάλλευση προϊόντων επιστημονικής έρευνάς τους. Τα αποτελέσματα της έρευνας υπήρξαν εξαιρετικά ενθαρρυντικά, με έκαστο των πανεπιστημίων να στοχεύει στην δημιουργία 1 έως 5 πρόσθετων spin-offs από τώρα μέχρι τον Σεπτέμβριο του προσεχούς έτους, ιδιαίτερα στους κλάδους τεχνολογίας της πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών. Άλλοι τομείς ιδιαίτερου ενδιαφέροντος για τα ακαδημαϊκά ιδρύματα είναι η βιοτεχνολογία, οι διαγνωστικές και φαρμακευτικές επιστήμες και οι ιατρικές συσκευές. Σύμφωνα με την έρευνα, συνολικά υπάρχει κυριαρχία της βιοτεχνολογίας και της φαρμακευτικής μεταξύ των προτιμήσεων των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, και ιδιαίτερα των φλαμανδικών, που εξηγείται εν μέρει από το γεγονός ότι το Φλαμανδικό Ινστιτούτο Βιοτεχνολογίας (VIB) παρέχει σημαντικές ενισχύσεις για δημιουργία spinoffs στους εν λόγω κλάδους (που μειώνουν το υψηλό κόστος εισαγωγής στην αγορά και εμπορικής εκμετάλλευσης τέτοιων προϊόντων έρευνας). Από την άλλη πλευρά, τα προϊόντα πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών θεωρούνται περισσότερο εύκολο να προωθηθούν στην αγορά. Απεναντίας, κανένα από τα πανεπιστημιακά ιδρύματα δεν εκδήλωσε πρόθεση να δημιουργήσει εταιρεία spin-off εντός του προσεχούς έτους στους κλάδους ενέργειας και περιβαλλοντικών τεχνολογιών, καθώς εκτιμάται ότι οι εν λόγω κλάδοι χρήζουν ιδιαίτερα υψηλής οικονομικής στήριξης από το κράτος, πράγμα 2
που φαίνεται δύσκολο υπό τις σημερινές δύσκολες συνθήκες για τα δημοσιονομικά του Βελγίου. Ωστόσο, σε χρονικό ορίζοντα πενταετίας τα υπό έρευνα πανεπιστήμια προτίθενται να δημιουργήσουν spin-offs στους παραπάνω κλάδους. Στον χρονικό ορίζοντα της πενταετίας, η έρευνα διαπιστώνει πρόθεση δημιουργίας μίας εκατοστής νέων start-up εταιρειών από τα 10 βελγικά πανεπιστημιακά ιδρύματα. Τα αποτελέσματα της έρευνας δείχνουν ότι από την πλευρά των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων, η επιτυχία των εταιρειών spin-offs εξαρτάται από τις δυνατότητες της αγοράς, τις ικανότητες της ερευνητικής ομάδας και της ομάδας management των πανεπιστημίων, και φυσικά, από την πρόσβαση σε χρηματοδοτικούς πόρους. Οι προτιμήσεις των πανεπιστημίων όσον αφορά τις πηγές χρηματοδότησης εστιάζονται στα κεφάλαια αρχικής ώθησης ( seed funds ) των πανεπιστημίων (κατά 80%), στα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου ( venture capital κατά 60%) και σε κεφάλαια στρατηγικών επενδυτών (κατά 50%). Πιο κάτω στις προτιμήσεις των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων έρχεται η στήριξη των προϊόντων έρευνάς τους από business angels και ιδιωτικά επενδυτικά κεφάλαια. Τέλος, κανένα πανεπιστήμιο δεν εκδήλωσε πρόθεση να χρησιμοποιήσει το Χρηματιστήριο προκειμένου να αντλήσει κεφαλαιακή χρηματοδότηση για εταιρεία spin-off που θα δημιουργήσει. 3. Το βελγικό δημόσιο στοχεύει στην έκδοση κρατικών ομολόγων 30 δις. το 2014. Μικρές ειδήσεις που αφορούν τα δημοσιονομικά του Βελγίου Σύμφωνα με στοιχεία του ομοσπονδιακού Υπουργείου Οικονομικών, το ομοσπονδιακό κράτος θα πρέπει να χρηματοδοτήσει ομοσπονδιακό δημοσιονομικό έλλειμμα ύψους 6,33 δις. φέτος και 10,32 δις. το 2014. Για το προσεχές έτος, το Υπουργείο προβλέπει καθαρές συνολικές ανάγκες χρηματοδότησης στα 38,03 δις., μειωμένες κατά 2,56 δις. έναντι του 2013, το μεγαλύτερο μέρος των οποίων πρόκειται να καλυφθεί από ομολογιακό δανεισμό. Το Υπουργείο εκτιμά σε 22,78 δις. το ποσόν που θα διατεθεί για αποζημίωση δημοσίου χρέους που λήγει το 2014, έναντι 27,26 δις. που διατέθηκαν για αναχρηματοδότηση δημοσίου χρέους που έληξε φέτος. Η Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette), όπως είχαμε σημειώσει και στο προηγούμενο δελτίο μας 2, εκτιμά ότι η έκδοση κρατικών ομολόγων του χρόνου θα ανέλθει στα επίπεδα των 30 δις., έναντι 42,33 δις. φέτος, ενώ αναμένει εξάλλου την άντληση περίπου ακόμη 4,55 δις. από έκδοση και διάθεση άλλων μακροπρόθεσμων τίτλων κρατικού χρέους. Από την άλλη πλευρά, η Υπηρεσία εκτιμά ότι το 2014, η βραχυπρόθεσμη δανειακή χρηματοδότηση του κράτους, η οποία φέτος μειώθηκε κατά 6,13 δις., θα αυξηθεί κατά 2,98 δις., με συνέπεια το ύψος των εντόκων γραμματίων του δημοσίου να ανέλθει από 24,13 δις. στο τέλος του 2013, σε 27,11 δις. στο τέλος του 2014. Η μέση διάρκεια του βελγικού δημοσίου χρέους εκτιμάται στα 7,6 έτη, ενώ το μέσο επιτόκιο δανεισμού του βελγικού δημοσίου σε 3,37%. Παρεμπιπτόντως σημειώνουμε ότι, σύμφωνα με τον βελγικό Τύπο, στα μέσα Δεκεμβρίου η τράπεζα BNP Paribas Fortis και η ασφαλιστική εταιρεία AG Insurance εξαγόρασαν από το βελγικό δημόσιο τα εναπομείναντα δικαιώματα μίσθωσης 18 ετών του ιστορικού κτιρίου Berlaymont στο κέντρο των Βρυξελλών όπου στεγάζονται υπηρεσίες της Ευρ. Επιτροπής 3, έναντι συνολικού ποσού 636 εκατ.. Κατά τον Τύπο, τα έσοδα από την εν λόγω πώληση θα βοηθήσουν το βελγικό κράτος να μειώσει ακόμη περισσότερο (μετά την επίσης πρόσφατη πώληση του κρατικού μεριδίου στην BNP Paribas Fortis στην γαλλική μητρική της 4 ) το επίπεδο του δημοσίου χρέους του ως ποσοστό του ΑΕΠ. Σημειώνουμε εξάλλου ότι το βελγικό ομοσπονδιακό κοινοβούλιο ενέκρινε στις 18 Δεκεμβρίου το νομοσχέδιο για την θέση σε εφαρμογή του προγράμματος «λαϊκού δανεισμού» ( emprunt populaire ), η έναρξη 2 Βλ. αναφορά μας σε άρθρο 6 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-10.12.2013. 3 Η οποία το μισθώνει από το βελγικό κράτος. 4 Βλ. σχετικό άρθρο 5 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 11-20.11.2013. 3
υλοποίησης του οποίου τοποθετείται για τις αρχές του επομένου έτους 5. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος σημείωσε την έλλειψη συμφωνίας στους κόλπους της ομοσπονδιακής κυβέρνησης για το μεταρρυθμιστικό νομοσχέδιο του τραπεζικού τομέα που έχει υποβάλει ο Υπουργός Οικονομικών κ. Geens από τα τέλη Νοεμβρίου 6. Νέα εν θέματι συζήτηση του υπουργικού συμβουλίου υπό περιορισμένη σύνθεση ήταν προγραμματισμένη για την Παρασκευή, 20.12. Η ομοσπονδιακή κυβέρνηση υιοθέτησε στις 19.12 νέο σύστημα κρατικών ενισχύσεων για offshore αιολικά πάρκα που πρόκειται να κατασκευαστούν, το οποίο θα εξελίσσεται σε συνάρτηση με τις τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας και του λειτουργικού κόστους των πάρκων. Σημειώνεται ότι στόχος της ομοσπονδιακής κυβέρνησης είναι ο περιορισμός του συνολικού κόστους των κρατικών ενισχύσεων σε νέα αιολικά πάρκα, από το επίπεδο των 800 εκατ. ετησίως στο -κατά προσέγγιση- επίπεδο των 650 εκατ.. Κατά τον βελγικό κλαδικό Τύπο, το Βέλγιο αποτελεί μία εκ των ισχυρότερων σε παγκόσμιο επίπεδο χωρών στον τομέα των offshore αιολικών πάρκων, με ετήσια παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας 1,5 TWh, η οποία με την κατασκευή νέων αιολικών πάρκων αναμένεται να ανέλθει σε 8 TWh ετησίως μέχρι το 2020. Η απόφαση υιοθέτησης του νέου συστήματος υπολογισμού των κρατικών ενισχύσεων έγινε δεκτή με μεικτά συναισθήματα από τους εκπροσώπους του κλάδου αιολικής ενέργειας, καθώς από τη μία οριστικοποιείται το νέο θεσμικό πλαίσιο, από την άλλη όμως καθίσταται σαφές ότι ο ίδιος ο κλάδος θα πρέπει να επενδύσει περισσότερο στην ανάπτυξη νέων αιολικών πάρκων. Τέλος, στις 19 Δεκεμβρίου, τα ομοσπονδιακά νομοθετικά σώματα (κοινοβούλιο και γερουσία) ενέκριναν τα τελευταία νομοθετικά κείμενα που αφορούν την 6 η Μεταρρύθμιση του Κράτους, η οποία πρόκειται να τεθεί σε ισχύ από την 1.7.2014, 5 Βλ. και άρθρο 10 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 1-10.12.2013. 6 Βλ. και άρθρο 7 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.2013. με μεταφορά αρμοδιοτήτων από το ομοσπονδιακό κράτος στις ομόσπονδες περιφερειακές οντότητες του Βελγίου. 4. Οι διακοπές των Βέλγων στα επίπεδα του 1998 Σύμφωνα με στοιχεία της Βελγικής Ομοσπονδίας Τουριστικών Πρακτόρων (ABTO), στη διάρκεια της τουριστικής περιόδου του 2013 (χειμώνας 2012 / 2013 και καλοκαίρι 2013), υπήρξε μείωση των οργανωμένων ταξιδιών Βέλγων για διακοπές κατά 3,7%. Σύμφωνα με την ABTO, εξαιτίας της κρίσης, από το 2008 οι αριθμοί των Βέλγων που φεύγουν σε οργανωμένες διακοπές έχει μειωθεί αισθητά και έχει φθάσει σε προ 15ετίας επίπεδα. Το 2013, ένας υποκλάδος που δέχθηκε ισχυρή καθοδική πίεση ήταν τα city trips που σημείωσαν μείωση κατά 6,4%, ενώ βασικοί παράγοντες που περιόρισαν τις κρατήσεις υπήρξαν η κακοκαιρία στο Βέλγιο (μείωση κρατήσεων κατά 25,6%) και η πολιτική κατάσταση στην Αίγυπτο, που περιόρισε τις κρατήσεις προς τον εν λόγω προορισμό κατά 23,5%. Κατά την ABTO, ο πλέον δημοφιλής προορισμός των Βέλγων εξακολουθεί να είναι η Γαλλία με 21% των κρατήσεων (και μείωση 6,5% έναντι του 2012), που ακολουθείται από την Ισπανία και την Τουρκία. Ειδικότερα για την θερινή τουριστική περίοδο του 2013, η μείωση των κρατήσεων περιορίστηκε στο 2,6%, συνοδευόμενη από αύξηση των αεροπορικών ταξιδιών κατά 1,1%. Η ABTO καταγράφει αξιοσημείωτη αύξηση της θερινής τουριστικής κίνησης προς την χώρα μας (+14,4%) και την Κροατία (+9,6%) και μεγάλη μείωση προς Αίγυπτο (-28,5%) και Τυνησία (-13,4%). Επίσης, διαπιστώνεται σημαντική αύξηση της βελγικής τουριστικής κίνησης προς Αφρική (+14,9%) με τις μεγαλύτερες αυξήσεις προς Γκάμπια (+95%) και Πράσινο Ακρωτήριο (+27%), μείωση της κίνησης προς την αμερικανική ήπειρο (-9%) με εξαίρεση την Κούβα και την Τζαμάικα, καθώς και προς την Ασία (-9,9%), με ιδιαίτερα μεγάλη μείωση στα ταξίδια προς Κίνα (-35%). Για την φετινή χειμερινή τουριστική περίοδο, η ABTO εκτιμά ότι ο μέχρι τώρα αριθμός των κρατήσεων βρίσκεται στο επίπεδο του 4
64,4% του συνολικού αριθμού κρατήσεων της περσινής χειμερινής τουριστικής περιόδου, μειωμένος κατά 11,4% σε σύγκριση με την αντίστοιχη χρονική στιγμή του περασμένου έτους. Ιδιαίτερα προτιμώμενοι προορισμοί εμφανίζονται η Ισπανία, το Μαρόκο και η Τουρκία, και λιγότερο η Γαλλία, η Γερμανία και η Ελβετία. 5. Χρηματιστήριο Βρυξελλών Σύμφωνα με επενδυτικό βαρόμετρο της τράπεζας ING, το 39% των Βέλγων επενδυτών είναι αισιόδοξοι αναφορικά με την πορεία του Χρηματιστηρίου κατά το προσεχές τρίμηνο, έναντι ποσοστού 20% που είναι απαισιόδοξοι. Σύμφωνα με τους οικονομικούς αναλυτές της ING, η βελτίωση του επιπέδου αισιοδοξίας των επενδυτών για την εξέλιξη του Χρηματιστηρίου οφείλεται στην συνολικά καλή πορεία των χρηματαγορών το 2013, με τον δείκτη BEL 20 του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών να έχει ενισχυθεί κατά 12,3% από τις αρχές του έτους. Σημειωτέον ότι περισσότεροι από το 43% των συμμετεχόντων στην έρευνα της ING δήλωσαν πως απόλαυσαν καλών αποδόσεων στις επενδυτικές τους τοποθετήσεις κατά το τελευταίο εξάμηνο. Από την άλλη πλευρά, περίπου το 20% των ερωτηθέντων κατέγραψε ζημίες από επενδύσεις του σε χρηματιστηριακούς τίτλους. Ο δείκτης BEL 20 του Χρηματιστηρίου Βρυξελλών έκλεισε την εβδομάδα 9-13 Δεκεμβρίου έχοντας σημειώσει πτώση της τάξεως του 1,38% σε εβδομαδιαία βάση (και ελαφρά πτώση 0,45% σε ημερήσια βάση), στις 2.751,81 μονάδες, ακολουθώντας την συνολική τάση των μεγάλων ευρωπαϊκών χρηματαγορών. Ιδιαίτερα σημαντικές πτώσεις σημείωσαν οι μετοχές της τράπεζας Delta Lloyd, της φαρμακευτικής UCB, του λιανεμπορικού ομίλου Delhaize, καθώς επίσης και η εκτός δείκτη μετοχή των βελγικών ταχυδρομείων (Bpost), όπως αναφέραμε παραπάνω υπό άρθρο 1. Στην διάρκεια της επόμενης εβδομάδας, και ιδιαίτερα μετά την απόφαση της αμερικανικής κεντρικής τράπεζας (Fed) για συγκρατημένη μείωση της στήριξής της στην αμερικανική οικονομία με παράλληλη διατήρηση της πολιτικής χαμηλών επιτοκίων (18.12), ο δείκτης BEL 20, όπως και οι δείκτες άλλων μεγάλων ευρωπαϊκών χρηματιστηρίων, έδειξε ανοδική τάση, κλείνοντας μάλιστα την Πέμπτη 19.12 στις 2.839,36 μονάδες (ημερήσια άνοδος 1,6%). 6. Οικονομικά προβλήματα της Brussels Airlines Ιδιαίτερα οξυμένα προβλήματα αντιμετώπισε το τελευταίο διάστημα ο βελγικός αερομεταφορέας Brussels Airlines, λόγω της έλλειψης χρηματοδοτικών πόρων που θα μειώσουν τις ζημίες της φετινής οικονομικής χρήσεως. Το πρόβλημα έγινε ιδιαίτερα έντονο, σύμφωνα με την αρθρογραφία, καθώς ενώ η ομοσπονδιακή κυβέρνηση είχε την πρόθεση να χρηματοδοτήσει με 20 εκατ. τις εγχώριες εταιρείες αερομεταφορών (με έμμεσο τρόπο, χρηματοδοτώντας το διεθνές αεροδρόμιο των Βρυξελλών / Zaventem, εκ των οποίων τα 15 περίπου εκατ. θα αφορούσαν την Brussels Airlines), δεν είχε ωστόσο εγγράψει την σχετική δαπάνη στον προϋπολογισμό του 2013, με αποτέλεσμα να μην υπάρχει διαθέσιμο κονδύλι. Σημαντικό στοιχείο προκειμένου να ξεπεραστεί το πρόβλημα ήταν να υπάρξει μία πολιτική απόφαση σε επίπεδο υπουργικού συμβουλίου, όπου όμως εκδηλώθηκαν διαφωνίες σε διάφορα επίπεδα, μεταξύ των οποίων όσον αφορά τον ακριβή τρόπο παροχής της χρηματοδότησης προς την Brussels Airlines. Η κατάσταση για την αεροπορική εταιρεία έγινε ιδιαίτερα πιεστική, καθώς ταχείες διευκρινίσεις για την διαθεσιμότητα ή μη του κονδυλίου απαιτούσε η γερμανική Lufthansa, βασικός μέτοχος του Βέλγου αερομεταφορέα (με 45% του μετοχικού κεφαλαίου), ο οποίος επενδύει σε πρόγραμμα οικονομικής στήριξης και διάσωσης της Brussels Airlines 7 (σημειωτέον ότι η βελγική αεροπορική εταιρεία έχει εγγράψει στον φετινό προϋπολογισμό της το σχετικό κονδύλι κρατικής ενίσχυσης). Σύμφωνα με τον πρόεδρο της Brussels Airlines κ. Davignon, η οικονομική διαχείριση της εταιρείας ακολουθεί πορεία βελτίωσης καθώς φέτος αναμένονται ζημίες 30 εκατ. περίπου 7 Βλ. σχετική αναφορά μας σε άρθρο 7 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 11-20.3.2013. 5
(συνυπολογιζόμενης της κρατικής ενίσχυσης), έναντι ζημιών 60,7 εκατ. το 2012. Κατά τον κ. Davignon, η εταιρεία βρίσκεται σε οικονομική ισορροπία στην Ευρώπη, τα οικονομικά της μεγέθη πλήττονται ωστόσο από όξυνση του ανταγωνισμού, ιαιδαίτερα στην αφρικανική ήπειρο. Κύριος μοχλός της οικονομικής αναδιάρθρωσης και εξυγίανσης της Brussels Airlines είναι οι μειώσεις του μισθολογικού κόστους, γεγονός που έχει προκαλέσει οξείες αντιδράσεις στους εργαζομένους της επιχείρησης. Τελικά η λύση που δόθηκε από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση ήταν να εγγραφεί εκτάκτως κονδύλι 19-20 εκατ. στον προϋπολογισμό του 2014, με περίπου 15 εκατ. να αφορούν την χρηματοδότηση της Brussels Airlines. Πάντως, έστω και εάν το οικονομικό πρόβλημα του βελγικού αερομεταφορέα φαίνεται να τακτοποιείται προσωρινά και να καθησυχάζονται οι Γερμανοί μέτοχοί του, ο προβληματισμός ως προς την βιωσιμότητα και ανταγωνιστικότητα της εταιρείας παραμένει. Ο βελγικός οικονομικός Τύπος αποδίδει ευθέως στην αρθρογραφία του τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η βελγική εταιρεία στον «αθέμιτο» ανταγωνισμό που δέχεται από την ιρλανδική Ryanair, η οποία μάλιστα από του χρόνου ενισχύει σημαντικά την θέση της στο διεθνές αεροδρόμιο των Βρυξελλών (Zaventem) 8. 7. Το Βέλγιο σε υψηλή θέση στην παγκόσμια κατάταξη φορολογικών επιβαρύνσεων Σύμφωνα με στοιχεία πρόσφατης μελέτης του ΟΟΣΑ για την φορολογική επιβάρυνση των πολιτών των κρατών μελών του, το Βέλγιο βρίσκεται στην δεύτερη θέση της σχετικής κατάταξης, με την συνολική φορολογική επιβάρυνση το έτος 2012 να ανέρχεται σε ποσοστό 45,3% του παραχθέντος πλούτου (του βελγικού ΑΕΠ). Σύμφωνα με την μελέτη, η Δανία είναι η μοναδική χώρα με υψηλότερη συνολική φορολογική επιβάρυνση, με ποσοστό 48% του ΑΕΠ. Η Γαλλία βρίσκεται στην ίδια ακριβώς θέση με το Βέλγιο (με ποσοστό 8 Βλ. σχετική αναφορά μας στο άρθρο 10 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21-30.11.2013. 45,3%), ενώ η μέση φορολογική επιβάρυνση στις χώρες του ΟΟΣΑ ανήλθε σε 34,6% του παραχθέντος πλούτου το 2012, αυξημένη κατά 0,5% έναντι του 2011. Στο Βέλγιο, το 2012 η φορολογική επιβάρυνση αυξήθηκε κατά 1,2% έναντι του 2011, με μόνες χώρες που εμφάνισαν υψηλότερες αυξήσεις την Ελλάδα (+1,6%) και την Ουγγαρία (+1,8%). Η μελέτη δείχνει ακόμη ότι το Βέλγιο διαθέτει, μετά τις Βρετανία και Γαλλία, τις υψηλότερες φορολογικές επιβαρύνσεις στην ακίνητη και κινητή περιουσία 9, που έφθασαν το 2012 στο επίπεδο του 3,4% του βελγικού ΑΕΠ (περίπου διπλάσιο του μέσου όρου στις χώρες ΟΟΣΑ). Σημειωτέον ότι η μελέτη εμφανίζει την συνολική φορολογική επιβάρυνση στην χώρα μας να αντιπροσωπεύει το 2012 ποσοστό 33,8% του ελληνικού ΑΕΠ, σε χαμηλότερο επίπεδο από τον μέσο όρο του ΟΟΣΑ, γεγονός που τονίστηκε από τον βελγικό οικονομικό Τύπο. 8. Αναδιάρθρωση της μονάδας της Caterpillar Belgium Ο βελγικός Τύπος αναφέρει ότι η εξέλιξη των διαβουλεύσεων μεταξύ διοίκησης και εργαζομένων για το κοινωνικό πλάνο στο πλαίσιο της αναδιάρθρωσης του εργοστασίου της Caterpillar Belgium στην πόλη Gosselies της Βαλλονίας (πλησίον του Charleroi) είναι αρκετά θετική για τους εργαζόμενους. Τούτο διότι, με βάση τα μέχρι τώρα δεδομένα, πρόκειται να απολεσθούν συνολικά 1.250 θέσεις εργασίας αντί 1.400 θέσεων που η διοίκηση της εταιρείας είχε ανακοινώσει στα τέλη του περασμένου Φεβρουαρίου 10. Οι εργάτες και τα στελέχη της μονάδας που θα αποχωρήσουν πρόκειται να υπαχθούν σε καθεστώτα πρόωρης συνταξιοδότησης και εθελουσίας εξόδου με αποζημίωση. Τα κείμενα της προσυμφωνίας με την διοίκηση της εταιρείας εγκρίθηκαν από τους εργαζόμενους (στις 10 Δεκεμβρίου από τους εργάτες, οι οποίοι θα απολέσουν συνολικά 950 θέσεις εργασίας, και στις 18 Δεκεμβρίου από τους υπαλλήλους και τα υψηλόβαθμα 9 Πιο συγκεκριμένα, στο σύνολο ακίνητης περιουσίας, κληρονομικών μεταβιβάσεων και χρηματιστηριακών συναλλαγών. 10 Βλ. σχετική αναφορά μας σε άρθρο 4 ενημερωτικού δελτίου περιόδου 21.2-10.3.2013. 6
στελέχη, που θα απολέσουν 300 θέσεις), και πρόκειται να κατατεθούν στο Υπουργείο Απασχόλησης προκειμένου να τύχουν νομοπαρασκευαστικής προετοιμασίας και να θεσμοθετηθούν δια της υιοθέτησης σχετικού νομοθετικής πράξης. Η προσυμφωνία με τους εργαζομένους επί του κοινωνικού πλάνου αναδιάρθρωσης της μονάδας στην Gosselies ικανοποιεί την διοίκηση της εταιρείας, η οποία θεωρεί ότι οδηγεί το εργοστάσιο σε πορεία ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητάς του σε μακροπρόθεσμο χρονικό ορίζοντα. Από την άλλη πλευρά, ικανοποιημένοι εμφανίζονται και οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση, κατά το ότι εξασφαλίστηκε σε μεγάλο βαθμό η αποχώρηση μεγαλυτέρων ηλικιακά υπαλλήλων με αρκετά συμφέροντες όρους. 9. Μείωση των επενδύσεων στην βιομηχανία το 2013 Σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας του Βελγίου (BNB) που δημοσιεύθηκαν στις 19 Δεκεμβρίου και βασίζονται σε έρευνα που διεξήχθη το φθινόπωρο του τρέχοντος έτους, οι επενδύσεις σε πάγια στοιχεία στην βιομηχανία, σε τρέχουσες τιμές, αναμένεται να εμφανίσουν μείωση 2% το 2013. Μείωση των επενδύσεων αναμένεται στους περισσότερους βιομηχανικούς κλάδους, με εξαιρέσεις τους κλάδους χημικών και πετροχημικών, πλαστικών, κατεργασίας ξύλου και μη σιδηρούχων μετάλλων. Σημειωτέον ότι η προηγούμενη εκτίμηση της Κεντρικής Τράπεζας (βασισμένη σε στοιχεία της περασμένης άνοιξης) προέβλεπε αύξηση των βιομηχανικών επενδύσεων κατά 15,1% κατά το τρέχον έτος. Η Κεντρική Τράπεζα εκτιμά ότι οι επενδύσεις θα αυξηθούν κατά 9,2% το προσεχές έτος, ιδιαίτερα στους κλάδους κλωστοϋφαντουργίας, τεχνολογίας (με εξαίρεση τον υποκλάδο αυτοκινήτων), χημικών και πετροχημικών, σιδηρουργίας και κατεργασίας μη μεταλλικών ορυκτών, καθώς και δομικών υλικών. Η αναμενόμενη αύξηση των επενδύσεων στην βιομηχανία το προσεχές έτος αποδίδεται σε αύξηση της παραγωγικής δυναμικότητας των επιχειρήσεων, καθώς και των επενδύσεων προς αντικατάσταση μηχανολογικού εξοπλισμού. 7
ΠΗΓΕΣ: 1. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 2. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 3. Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομικών (SPF Finances), Βελγική Υπηρεσία Διαχείρισης Χρέους (Agence Belge de la Dette), δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 4. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου, Βελγική Ομοσπονδία Τουριστικών Πρακτόρων (ABTO) 5. Χρηματιστήριο Βρυξελλών, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 6. Δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 7. ΟΟΣΑ, Tax revenues continue to rise across the OECD, 17.12.2013, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 8. Δημοσιεύματα βελγικού Τύπου 9. Κεντρική Τράπεζα Βελγίου (BNB): Communiqué de Presse: Résultats provisoires de l enquête d automne 2013 sur les investissements dans l industrie manufacturière, 19.12.2013, δημοσιεύματα βελγικού οικονομικού Τύπου 8