ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μαδρίτη Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας για το Γενικά χαρακτηριστικά

Transcript

1 ΠΡΕΣΒΕΙΑ THΣ ΕΛΛΑΔΟΣ Γραφείο Ο.Ε.Υ. Μαδρίτη Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας για το 2009 Γενικά χαρακτηριστικά Η διεθνής οικονομική κρίση, που άρχισε να πλήττει σοβαρά την παγκόσμια οικονομία από το 2 ο εξάμηνο του 2008, επηρέασε αρνητικώς και τους ρυθμούς αύξησης των εξωτερικών εμπορικών συναλλαγών της Ισπανίας κατά την διάρκεια του Τοιουτοτρόπως παρατηρείται για πρώτη φορά στην τελευταία πενταετία μείωση του όγκου εξωτερικών συναλλαγών. Οι τελευταίες έφθασαν τα δις ευρώ παρουσιάζοντας μείωση έναντι του 2008 της τάξεως του 22%. (πίνακας 1). Οι εξαγωγές μειώθηκαν σε σχέση με το 2008 κατά 15.9% φθάνοντας τα δις ήτοι δηλαδή στα επίπεδα του Η μείωση των εξαγωγών ήταν η πρώτη μετά από πολλά έτη συνεχών αυξήσεων. Η πτώση ήταν ιδιαίτερα έντονη το 1 ο εξάμηνο του 2009 (σε 12μηνη βάση) ενώ στο 2 ο εξάμηνο υπήρξε ένας μετριασμός αυτής. Αντίστοιχη συμπεριφορά παρατηρήθηκε και στις εισαγωγές το απόλυτο μέγεθος των οποίων έφθασε τα δις, παρουσιάζοντας μία πτώση της τάξεως του 26.2%. Η συμπεριφορά τους κατά την διάρκεια του 2009 ήταν αντίστοιχη εκείνης των εξαγωγών με τις μεγαλύτερες μειώσεις να παρατηρούνται το 1 ο εξάμηνο. Σε επίπεδο προϊόντων οι μεγαλύτερες μειώσεις παρατηρούνται στα αγαθά κεφαλαιακού εξοπλισμού απόδειξη της αυξανόμενης συρρίκνωσης που παρατηρείται στον μεταποιητικό τομέα. ΠΙΝΑΚΑΣ 1 Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας (δις. Ευρώ) Έτη Ισπ. Εξαγωγές Ισπ. εισαγωγές Όγκος εμπορίου % κάλυψης εισαγωγών Ισοζύγιο

2 Ο δείκτης εξωτερικού εμπορίου (η αξία των συνολικών εμπορικών συναλλαγών ως ποσοστό επί του ΑΕΠ ), που είχε μία σαφή αυξητική τάση τα τελευταία έτη, μειώθηκε στο 34.9% από 43.2% το Το εμπορικό έλλειμμα για πρώτη φορά μετά από πολλά έτη μειώθηκε σε απόλυτους αριθμούς φθάνοντας τα 50.2 δις. Το δε ποσοστό του εμπορικού ελλείμματος επί του ΑΕΠ μειώθηκε παρομοίως από 8.6% το 2008 σε 4.8% το 2009 (πίνακας 2 ). ΠΙΝΑΚΑΣ 2 Εμπορικό έλλειμμα (δις Ευρώ) 1 Έτη ΑΕΠ* Εμπορικό έλλειμμα % (3)/(2) * σε ονομαστικές τιμές Αποτέλεσμα των ανωτέρω είναι ότι, ενώ το ποσοστό κάλυψης των εισαγωγών από τις εξαγωγές ευρίσκετο το 2005 στο 66.5% και το 2008 στο 66.7%, το 2009 ανήλθε στο 75.9% που είναι το υψηλότερο ποσοστό της εξεταζόμενης πενταετίας. Η εξέλιξη αυτή αντικατοπτρίζει με την σειρά της την μείωση της οικονομικής δραστηριότητος στην Ισπανία το περασμένο έτος. Γεωγραφική κατανομή των Ισπανικών Εξαγωγών Το ποσοστό των Ισπανικών εξαγωγών που κατευθύνεται στον οικονομικό χώρο της Ε.Ε-25, παρέμεινε το 2009 στα ίδια υψηλά επίπεδα με εκείνα του 2008, ήτοι 67.4% (διαγρ.1). Η Γαλλία με το 19.1% επί του γενικού συνόλου ευρίσκεται με μεγάλη διαφορά στην 1 η θέση. Ακολουθούν η Γερμανία με 11.1%, η Πορτογαλία με 9.2%, η Ιταλία με 8.2% και το Ηνωμένο Βασίλειο με 6.3% (πίνακας 3). Σε γενικές γραμμές μπορούμε να παρατηρήσουμε ότι δεν υπήρξαν μεγάλης τάξεως μεταβολές στις πρώτες 10 θέσεις. Το ποσοστό των 10 πρώτων ανήλθε από 66.3% το 2008 σε 67% το

3 Επίσης μπορούμε να σημειώσουμε ότι οι 6 από τις 10 πρώτες χώρες είναι από την Ευρωζώνη, ενώ η Ελλάδα που κατέχει το 1.1% ευρίσκεται στην 17 η θέση της γενικής κατάταξης). Διάγραμμα 1 Γεωγραφική κατανομή Ισπανικών εξαγωγών ΙΣΠΑΝΙΚΕΣ ΕΞΑΓΩΓΕΣ % 4% 11% 7% 6% 67% ΑΣΙΑ ΕΕ-25 ΑΦΡΙΚΗ Λ. ΑΜΕΡΙΚΗ Β. ΑΜΕΡΙΚΗ ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ Στα τελευταία χρόνια παρατηρείται μία σταδιακή υποχώρηση στην θέση της κατάταξης,(το 2005 και το 2006 η Ελλάδα κατείχε την 13 η θέση ενώ το 2007 την 14η) ενώ το 2009 για πρώτη φορά η υποχώρηση των ισπανικών εξαγωγών ήταν και σε απόλυτους αριθμούς. Από τους υπόλοιπους γεωγραφικούς χώρους η Ασία-Ωκεανία ευρίσκεται στην 2 η θέση με 7.1% ( Κίνα με 1.2%, Ιαπωνία με 0.8% ), η Αφρική με αξιοσημείωτη βελτίωση ευρίσκεται πλέον με 5.9% στην 3 η θέση ( Προεξέχουσα θέση έχει το Μαρόκο με 1.9% επί του γενικού συνόλου ή 20% επί του συνόλου των εξαγωγών στην Αφρικανική ήπειρο ). Η Λατινική και Κεντρική Αμερική στην 4 η με 5%. Το Μεξικό ευρίσκεται με μεγάλη διαφορά στην 1 η θέση με 2.4 δις ή 30.7% επί του συνόλου των εξαγωγών στην συγκεκριμένη ήπειρο. Άλλωστε οι δύο χώρες έχουν ιδιαίτερα ισχυρούς παραδοσιακούς δεσμούς. Έπεται η Β. Αμερική με 4.1% (ΗΠΑ με 3.7%) ΠΙΝΑΚΑΣ 3 Σημαντικότεροι πελάτες των Ισπανικών προϊόντων Α/Α Χώρες

4 1 Γαλλία 30.2* 19.1%** 2 Γερμανία % 3 Πορτογαλία % 4 Ιταλία % 5 Ηνωμένο Βασίλειο % 6 Η.Π.Α % 7 Ολλανδία 4.7 3% 8 Βέλγιο % 9 Μαρόκο 3.1 2% 10 Ελβετία % ΣΥΝΟΛΟ (των 10) % 17 Ελλάς % * Δισ. Ευρώ ** Επί του συνόλου των εξαγωγών Γεωγραφική κατανομή των Ισπανικών Εισαγωγών Το ποσοστό των Ισπανικών εισαγωγών από τον οικονομικό χώρο της Ε.Ε-25, αυξήθηκε από 55% το 2008 σε 57.4% το 2009 (διαγρ.2). Το ποσοστό αυτό είναι σαφώς μικρότερο εκείνου των εξαγωγών καθώς η εξάρτηση της Ισπανίας σε προϊόντα ενέργειας, υψηλής τεχνολογίας, αλλά και άλλων των οποίων η ζήτηση προσδιορίζεται κυρίως από το χαμηλό κόστος τους, διαφοροποιεί την γενική εικόνα. Από τις κοινοτικές χώρες η Γερμανία με 14.3% επί του συνόλου των εισαγωγών, καταλαμβάνει την 1 η θέση (πίνακας 4). Από τις υπόλοιπες χώρες, η Γαλλία έρχεται 2η με 12% και ακολουθούν η Ιταλία με 7.1%, το Ηνωμένο Βασίλειο με 4.6%, η Ολλανδία με 4.3%, η Πορτογαλία με 3.4% και το Βέλγιο με 2.6%. Η Ελλάδα παρόλο την σημαντική μείωση των εξαγωγών της στα 330 εκ. υποχώρησε μόνο μία θέση έναντι του 2008 και με το 0.16% κατέχει την 65 η θέση στην γενική κατάταξη. Από τους υπόλοιπους γεωγραφικούς χώρους η Ασία ευρίσκεται στην 2 η θέση με 17.6%. Η Κίνα με 7% ευρίσκεται πολύ μπροστά από τις υπόλοιπες χώρες καταλαμβάνοντας το 39.7% των ισπανικών εισαγωγών από την συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή. Η Ιαπωνία με 1.5% και η Σαουδική Αραβία με 1.2% κατέχουν τις επόμενες δύο θέσεις. Η Αφρική ευρίσκεται στην 3 η θέση με ποσοστό που ανέρχεται στο 8% και οφείλεται κυρίως στα προϊόντα ενέργειας. Η Αλγερία με 1.8%, η Νιγηρία με 1.4% και το Μαρόκο με 1.2% κατέχουν τις τρεις πρώτες θέσεις. Οι χώρες, που εξάγουν κυρίως 4

5 πετρέλαιο και φυσικό αέριο, κατέχουν το 53.2% των Αφρικανικών εξαγωγών προς την Ισπανία. Ακολουθεί η Λ. και Κ. Αμερική με 5.1% (η Βραζιλία με 1.1% και το Μεξικό με 0.9% καταλαμβάνουν παραδοσιακά τις δύο πρώτες θέσεις). Τέλος η Β. Αμερική με 4.5 % ( ΗΠΑ με 4%) καταλαμβάνει την 5 η θέση. Από τις υπόλοιπες χώρες αξιόλογο ποσοστό έχει η Ρωσία με 2.2% (10 η θέση) και η Τουρκία με 1.3% (15 η θέση). Διάγραμμα 2 Γεωγραφική κατανομή Ισπανικών εισαγωγών ΙΣΠΑΝΙΚΕΣ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ % 4% 7% 8% 18% 58% ΕΕ-25 ΑΣΙΑ ΑΦΡΙΚΗ Λ. ΑΜΕΡΙΚΗ Β. ΑΜΕΡΙΚΗ ΛΟΙΠΕΣ ΧΩΡΕΣ Η γεωγραφική κατανομή των ισπανικών εισαγωγών είναι περισσότερο διασπαρμένη από την αντίστοιχη των εξαγωγών ο δε ρόλος των τρίτων χωρών είναι σημαντικότερος. Οι δέκα πρώτες χώρες καταλαμβάνουν το 61.5% και σ αυτές υπάρχουν τρεις εκτός Ε.Ε. (Κίνα, Η.Π.Α, Ρωσία). Στις επόμενες πέντε θέσεις εμφανίζονται η Αλγερία, η Ιαπωνία, η Νιγηρία, η Σαουδική Αραβία και η Ιρλανδία ΠΙΝΑΚΑΣ 4 Σημαντικότεροι προμηθευτές της Ισπανικής αγοράς Α/Α Χώρες Γερμανία 29.9* 14.3%** 2 Γαλλία % 5

6 3 Ιταλία % 4 Κίνα % 5 Ηνωμένο Βασίλειο % 6 Ολλανδία % 7 ΗΠΑ % 8 Πορτογαλία % 9 Βέλγιο % 10 Ρωσία % ΣΥΝΟΛΟ (των 10) % 65 Ελλάς % * Δισ. Ευρώ ** Επί του συνόλου των εισαγωγών Κυριότερες κατηγορίες προϊόντων στο εξωτερικό εμπόριο της Ισπανίας ΕΞΑΓΩΓΕΣ Οι Ισπανικές εξαγωγές στην μεγάλη τους πλειοψηφία κατευθύνονται στην Ευρωπαϊκή Ένωση όπου ο ανταγωνισμός στηρίζεται στην παραγωγή νέων ποιοτικών προϊόντων, στην αύξηση των επιλογών που έχει ο καταναλωτής μέσω μίας μεγάλης ποικιλίας αυτών, στο marketing και στην διαφοροποίηση των τιμών. ΠΙΝΑΚΑΣ 5 Κυριότερα εξαγώγιμα προϊόντα ΕΞΑΓΩΓΕΣ (δις ευρώ) Προϊόντα (1) 1 [87] Αυτοκίνητα, οχήματα (2) [84] Λέβητες, μηχανές (3) [85] Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά (7) [30] Φαρμακευτικά προϊόντα (4) [27] Ορυκτά καύσιμα (6) [39] Πλαστικές ύλες (9) [08] Καρποί και φρούτα Ο αριθμός εντός παρενθέσεως υποδηλώνει την θέση που κατείχε το προϊόν το

7 8 (5) [72] Σίδηρος και χάλυβας (8) [73] Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο (11) [07] Λαχανικά (15) [62]Ενδύματα (12) [29] Οργανικά χημικά (13) [48] Χαρτί και χαρτόνια (16) [02] Κρέατα και παραπροϊόντα σφαγείων (21) [88] Αεροσκάφη, ανταλλακτικά Αναλύοντας τις 15 πρώτες κατηγορίες προϊόντων ( πίνακας 5 ) διαπιστώνουμε ότι η σύνθεση αυτών παρουσιάζει μικρές μεταβολές από το 2008 ενώ και οι ανακατατάξεις είναι πολύ μικρού μεγέθους. Την μεγαλύτερη άνοδο παρουσιάζουν τα φαρμακευτικά προϊόντα που σκαρφάλωσαν τρεις θέσεις, τα ενδύματα με κέρδος τεσσάρων θέσεων και τα αεροσκάφη-ανταλλακτικά με κέρδος έξι θέσεων. Αντιθέτως η κατηγορία σίδηρος και χάλυβας έχασε τρεις θέσεις. Οι 5 πρώτες κατηγορίες καταλαμβάνουν το 42.1% ενώ οι 10 πρώτες το 56.4%. Η διασπορά των εξαγωγών στις 5 πρώτες κατηγορίες δεν μπορεί να χαρακτηρισθεί ικανοποιητική κυρίως λόγω της μεγάλης σημασίας που έχει η κατηγορία των αυτοκινήτων και οχημάτων. Η εν λόγω κατηγορία κατέχει το 18.5% του συνολικού μεγέθους και είναι μακράν η σπουδαιότερη εκ των εξαγωγών που πραγματοποιούνται στους πρώτους εμπορικούς εταίρους ( με εξαίρεση τις ΗΠΑ). Ο δυναμισμός αυτής της κατηγορίας προήλθε από επενδύσεις ξένων αυτοκινητοβιομηχανιών που πραγματοποιήθηκαν μετά την ένταξη της Ισπανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση με στόχο να εκμεταλλευτούν τα πλεονεκτήματα που παρουσίαζε ο οικονομικός χώρος της Ισπανίας (εγγύτητα στην ανεπτυγμένη Ευρώπη, βελτιούμενες υποδομές, χαμηλό εργατικό κόστος συγκριτικά με τις αγορές που στόχευαν να κατευθύνουν την παραγωγή τους ). Τοιουτοτρόπως τα συγκεκριμένα προϊόντα παράγονται συμπληρωματικώς εκείνων που κατασκευάζονται κυρίως στην Γαλλία, Γερμανία και Ην. Βασίλειο. Η πλειοψηφία των προϊόντων που εμφανίζεται στις πρώτες 15 θέσεις ανήκουν στα παραδοσιακά βιομηχανικά προϊόντα, τα προϊόντα κατά πρώτη ύλη, και τα χημικά που θεωρούνται μέσης προστιθέμενης αξίας. Συγχρόνως όμως υπάρχει ικανός αριθμός κατηγοριών των οποίων η πλειοψηφία των προϊόντων είναι υψηλής προστιθέμενης αξίας (χαρακτηριστικά αναφέρουμε τις κατηγορίες 87, 85,84, και 30. Αντιθέτως η σημασία των παραδοσιακών αγροτικών και μεταποιημένων αγροτικών προϊόντων που θεωρούνται χαμηλής προστιθέμενης αξίας, παρόλο την μικρή βελτίωση που εμφάνισαν σε σχέση με το 2008, είναι μικρή. Το μερίδιο αυτών για 7

8 το 2008 έφθασε το 15%, στις δε πρώτες 15 κατηγορίες ανευρίσκονται στην 7 η θέση οι καρποί και τα φρούτα [08] στην 10 η τα λαχανικά [07] και στην 14 η τα κρέατα [02]. Πέραν αυτών στην 16 η τα ποτά [22], στην 19 η τα λάδια [15], στην 22 η τα παρασκευάσματα λαχανικών [20], στην 25 η τα ψάρια και μαλακόστρατα [03] και στην 33 η άλλα παρασκευάσματα διατροφής [21]. Οι κατηγορίες των φρούτων και λαχανικών κατέχουν το 5.4% επί του γενικού συνόλου ή το 35.8% των εξεταζόμενων εξαγωγών. Ενώ η κάλυψη των εισαγωγών από τις εξαγωγές για το σύνολο του εξωτερικού εμπορίου της Ισπανίας ανέρχεται περίπου στο 66.7% για την αντίστοιχη περίπτωση με τον κοινοτικό οικονομικό χώρο η κάλυψη ευρίσκεται σε υψηλότερα επίπεδα. (πίνακας 6 ). ΠΙΝΑΚΑΣ 6 Εξωτερικό εμπόριο Ισπανίας με Ε.Ε Ισπανικές εξαγωγές στην Ε.Ε-25 Ισπανικές εισαγωγές στην Ε.Ε Κάλυψη εισαγωγών 75.5% 81.8% 89% * Δισ. Ευρώ ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ Αναλύοντας τις 15 πρώτες κατηγορίες (Πίνακας 7) διαπιστώνουμε ότι η σύνθεση αυτών το 2009 σε σχέση με το 2008 παραμένει σχεδόν η ίδια οι δε ανακατατάξεις είναι της μίας θέσεως πλην των κατηγοριών [72] και [73] που χάνουν τρεις θέσεις. Οι δύο πρώτες κατηγορίες, αν και παρουσίασαν μεγάλη μείωση, εξακολουθούν να είναι τα ορυκτά καύσιμα, και τα αυτοκίνητα-οχήματα. Οι δύο αυτές ομάδες προϊόντων κατέχουν το 28.2% των συνολικών εισαγωγών της Ισπανίας. ΠΙΝΑΚΑΣ 7 Κυριότερα εισαγόμενα προϊόντα ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ (δις ευρώ) Προϊόντα (1) 2 [27] Ορυκτά καύσιμα (2) [87] Αυτοκίνητα, οχήματα (4) [84] Λέβητες, μηχανές Ο αριθμός εντός παρενθέσεως υποδηλώνει την θέση που κατείχε το προϊόν το

9 4 (3) [85] Μηχανές, συσκευές και υλικά ηλεκτρικά (6) [30] Φαρμακευτικά προϊόντα (7) [39] Πλαστικές ύλες (8) [29] Οργανικά χημικά (5) [72] Σίδηρος και χάλυβας (9) [62]Ενδύματα (10) [90] Όργανα και συσκευές οπτικής (12) [61] Ενδύματα, πλεκτά (13) [03] Ψάρια και μαλακόστρακα (14) [48] Χαρτί και χαρτόνια (11) [73] Τεχνουργήματα από χυτοσίδηρο (17) [38] Διάφορα χημικά προϊόντα Με την σειρά τους οι 5 πρώτες κατηγορίες έχουν το 51.5% και οι 10 πρώτες το 64.4%. Παρατηρούμε ότι η διασπορά είναι ακόμη μικρότερη εκείνης των εξαγωγών. Το κύριο μέρος των εισαγωγών ανευρίσκεται στα βιομηχανικά προϊόντα τα οποία καταλαμβάνουν τις 13 από τις 15 πρώτες θέσεις. Παρόλο την ύπαρξη αρκετών κατηγοριών που αντιπροσωπεύουν είτε παραδοσιακά βιομηχανικά είδη είτε κατά πρώτη ύλη, η παρουσία αγαθών υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι πιο έντονη από εκείνη των εξαγωγών. Η μόνη εμφανής κατηγορία χαμηλής προστιθέμενης αξίας [ψάρια, 03] εμφανίζεται στην 12 η θέση με 3.7 δις ή 1.8% επί του συνόλου. Όσον αφορά τα έτοιμα ενδύματα και υποδήματα (κατηγορίες 61,62 και 64) οι ισπανικές εξαγωγές υστερούν χαρακτηριστικά των εισαγωγών παρουσιάζοντας ένα έλλειμμα της τάξεως των 3.9 δις. Αναλυτικότερα οι εξαγωγές για το 2009 έφθασαν τα 6.9 δις ή 4.4% επί του συνόλου και οι εισαγωγές τα 10.8 δις ή το 5.1% επί του αντίστοιχου συνόλου. 9

10 10