Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009

Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας ΕΜΠ http://edeil.ntua.gr Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009

Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Αθήνα 2010

Πρόλογος. Ηαντίληψη πως η έρευνα αποτελεί πεδίο συνάντησης και ανταλλαγής της κοινωνίας με την ακαδημαϊκή κοινότητα, τείνει να γίνει κοινό κτήμα ανάμεσα στα μέλη της κοινότητας. Η τάση αυτή αποτυπώνεται αλλά και εντοπίζεται ως προτεραιότητα για το μέλλον. Στο πλαίσιο αυτό, μετά από απουσία δέκα ετών επανεκδίδεται ο απολογισμός του ερευνητικού έργου του ΕΜΠ. Αποτελεί μια βασική υποχρέωση προς όλα τα μέλη της πολυτεχνειακής κοινότητας, αλλά ταυτόχρονα αποτελεί και αποτίμηση προς την κοινωνία της επιχορηγούμενης έρευνας στο Ίδρυμα. Η σύνταξη εκθέσεων αποτίμησης ξεκίνησε το 1991 και κάλυψε με ετήσιες εκδόσεις όλο το διάστημα έως το 1998, παρακολουθώντας συστηματικά την πορεία του ερευνητικού έργου που παράχθηκε σε αυτό το διάστημα από το Ίδρυμα, με σκοπό την ενημέρωση για το ερευνητικό έργο των μελών του, αλλά και για τη χάραξη μελλοντικών ερευνητικών στόχων. Η παρούσα έκδοση που αφορά στην τετραετία 2006-2009, πιστεύουμε ότι θα συνεισφέρει στην κατανόηση κρίσιμων ζητημάτων για την επιχορηγούμενη έρευνα, καθώς και για την πολιτική που ακολουθείται στο ΕΜΠ, τόσο σε επίπεδο ανάπτυξης νέων ερευνητικών κατευθύνσεων, όσο και στην κατανομή των πόρων που προκύπτουν από τα έσοδα αυτής της δραστηριότητας. Το ΕΜΠ, παράλληλα και σε άμεση συσχέτιση με την προπτυχιακή και μεταπτυχιακή εκπαιδευτική του δραστηριότητα, δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην έρευνα που συνδέεται στενά με το επιστημονικό αντικείμενο των Σχολών, καθώς και των βασικών εκπαιδευτικών και ερευνητικών του μονάδων που είναι οι Τομείς και τα Εργαστήρια. Παρακολουθώντας τις παγκόσμιες εξελίξεις στην έρευνα και την τεχνολογία, επιδιώκει τη διαρκή κατάρτιση του ανθρώπινου δυναμικού του και τη διαρκή αναβάθμιση των υποδομών του. Παράλληλα διευρύνει τις συνεργασίες του, προβάλλει με κάθε μέσο το παραγόμενο ερευνητικό έργο και βρίσκεται σε συνεχή επαφή με την κοινωνία και τις εξελίξεις σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο. Στόχος αυτού του απολογισμού είναι να παρουσιαστεί η ερευνητική πολιτική του Ιδρύματος, να περιγραφεί και να αξιολογηθεί η ερευνητική δραστηριότητα και να αναδειχθούν τα σημαντικότερα επιστημονικά επιτεύγματα για τη χρονική περίοδο 2006-2009. Συγκεκριμένα, περιλαμβάνει στατιστικά στοιχεία για τα ερευνητικά έργα που εγκρίθηκαν τα έτη αυτά, ενώ παράλληλα παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία για τα διαθέσιμα κονδύλια, τα οποία «επανεπενδύονται» στην εκπαίδευση και την έρευνα, μεταξύ άλλων την χορήγηση 150 ετήσιων υποτροφιών, την υποστήριξη του επικουρικού διδακτικού έργου, την προκήρυξη κάθε χρόνο 35 κατά μέσο όρο ανταγωνιστικών έργων βασικής έρευνας. Η έρευνα αποτελεί ένα πολύ σημαντικό τομέα των δραστηριοτήτων του ΕΜΠ. Σε αυτήν την δραστηριότητα συμμετέχουν, εκτός από τα μέλη ΔΕΠ, πάνω από 2.500 ερευνητές/τριες, υποψήφιοι/ες διδάκτορες και μεταπτυχιακοί/ες φοιτητές/τριες. Η συμμετοχή τόσο πολλών, κυρίως νέων ερευνητών, πολλαπλασιάζει τα επιστημονικά οφέλη. Όλα τα παραπάνω συνηγορούν στο ότι η ενίσχυση του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου, αποτελεί πρώτη προτεραιότητα του Ειδικού Λογαριασμού. Το γεγονός αυτό αποτυπώνεται και στον προϋπολογισμό διαθεσίμων κονδυλίων για το έτος 2010, με κεντρική επιλογή την αύξηση των κονδυλίων για εκπαιδευτικές λειτουργίες, έρευνα και ανάπτυξη. Παράλληλα, μειώνονται τα κονδύλια για την κάλυψη διοικητικών αναγκών. Οι επιλογές αυτές ανταποκρίνονται στην πρόθεση για περαιτέρω ισχυροποίηση του ρόλου του ΕΜΠ ως φορέα εκπαίδευσης και έρευνας σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καλύπτοντας τα κενά που δημιουργούνται από τις χαμηλές χρηματοδοτήσεις από την πλευρά της πολιτείας. Η Επιτροπή Ερευνών, που απαρτίζεται από εκπροσώπους όλων των Σχολών ενθαρρύνει τα μέλη του Ιδρύματος να διευρύνουν την ερευνητική τους δραστηριότητα με διαρκή ενημέρωση για δυνατότητες χρηματοδότησης νέων έργων. Παράλληλα, παρέχει υποστήριξη τόσο στη διαδικασία υποβολής προτάσεων, όσο και στην παρακολούθηση του φυσικού τους αντικειμένου. Σε αυτό το πλαίσιο, μεγάλη έμφαση έχει δοθεί στην υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης από το 7ο Πρόγραμμα Πλαίσιο, το οποίο αποτελεί το κύριο εργαλείο χρηματοδότησης της έρευνας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το διάστημα 2007-2013. Μεγάλη έμφαση έχει επίσης δοθεί στη διαμόρφωση των προτάσεων του Ιδρύματος για το Δ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης, το οποίο θα αποτελέσει ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία για την προώθηση των εκπαιδευτικών και ερευνητικών στόχων του Ιδρύματος μέχρι το 2013. Για το σκοπό αυτό συγκροτήθηκε Γνωμοδοτική Επιτροπή, η οποία αποτελείται από τους Προέδρους και Αναπληρωτές Προέδρους των Σχολών. Η παρούσα έκδοση, πέρα από την ενημέρωση και την προβολή του ερευνητικού έργου του ΕΜΠ, στοχεύει στον εντοπισμό κρίσιμων ζητημάτων για την πολιτική του Ιδρύματος σε θέματα έρευνας. Η καταγραφή και αξιολόγηση του ερευνητικού έργου και της λειτουργίας του Ειδικού Λογαριασμού θα επιτρέψει την καλύτερη κατανόηση των τάσεων και τη διαμόρφωση ενός μελλοντικού πλαισίου για την έρευνα, λαμβάνοντας υπόψη τις προκλήσεις με τις οποίες είναι αντιμέτωπα τα ελληνικά πανεπιστήμια. Ιωάννης Πολύζος, Αντιπρύτανης Οικονομικού Προγραμματισμού & Ανάπτυξης Αθήνα, Μάιος 2010

Περιεχόμενα. ////////////////////////////////////////////////////////////////////////////// 1ο 2ο 3ο 4ο 5ο Π Πρόλογος > 5 Εισαγωγή > 9 Κεφάλαιο 1 Σύντομη αποτίμηση ερευνητικής δραστηριότητας στη δεκαετία 1999-2009 > 11 Κεφάλαιο 2 H Ερευνητική δραστηριότητα στην τετραετία 2006-2009 > 15 2.1 Αριθμός έργων και ύψος προϋπολογισμών ανά πηγή χρηματοδότησης > 15 2.2 Κατανομή των έργων ανά Σχολή και Τομέα > 21 2.3 Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης >26 2.4 Εισροές ανά Σχολή και Τομέα > 28 Κεφάλαιο 3 Κατανομή Διαθεσίμων Κονδυλίων > 33 3.1 Εκπαιδευτικές λειτουργίες > 34 3.1.1 Χορήγηση Υποτροφιών Υποψηφίων Διδακτόρων > 34 3.1.2 Ενίσχυση Επικουρικού Διδακτικού Έργου > 35 3.2 Έρευνα και Ανάπτυξη > 36 3.2.1 Αναπτυξιακά Προγράμματα Σχολών > 36 3.2.2 Προγράμματα Ενίσχυσης Βασικής Έρευνας > 38 3.3 Λοιπά Κονδύλια > 39 Κεφάλαιο 4 Ενίσχυση ανθρώπινου δυναμικού και εργαστηριακών υποδομών > 41 Κεφάλαιο 5 Οργάνωση και Λειτουργία του Ειδικού Λογαριασμού > 45 5.1 Η λειτουργία της Επιτροπής Διαχείρισης Ειδικού Λογαριασμού > 46 5.2 Οργάνωση και Αρμοδιότητες της Γραμματείας > 47 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑτα 1: ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΕΙΣΡΟΕΣ 2006-2009 > 50-57 2: ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΕΛΚΕ 2006-2009 > 58-61 3: ΥΠΟΤΡΟΦΟΙ ΥΠΟΨΗΦΙΟΙ ΔΙΔΑΚΤΟΡΕΣ 2006-2009 > 62-69 4: ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 2006-2009 > 70-73 5: ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΑ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΑ Έργα 2006-2009 > 74-97 6: ΤΟΜΕΙΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ ΕΜΠ > 98-99 7: ΜΕΛΗ ΕΔΕΙΛ, ΣΕΒΕ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΕΛΚΕ >100-101 English summary > 102 ΑΚΡΩΝΥΜΑ >103 ΧΡΗΣΙΜΟΙ ΙΣΤΟΤΟΠΟΙ >103

Εισαγωγή. Η παρούσα έκδοση αποτελεί έκθεση αποτίμησης της ερευνητικής δραστηριότητας του ΕΜΠ για τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009. Περιλαμβάνει το σύνολο των επιστημονικών και οικονομικών στοιχείων, που περιγράφουν το εύρος και τις κατευθύνσεις της έρευνας στο Ίδρυμα, το παραπάνω διάστημα. Οι παρατηρήσεις που συνοδεύουν την παρουσίαση, φιλοδοξούν να ενσωματωθούν στους μελλοντικούς σχεδιασμούς του Ιδρύματος για την έρευνα. Η έκθεση αποτίμησης, επιχειρεί να δώσει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την πορεία του ερευνητικού έργου στο ΕΜΠ. Κρίνεται σκόπιμο λοιπόν, να προηγηθεί, μια σύντομη αναφορά στην ερευνητική δραστηριότητα του Ιδρύματος το χρονικό διάστημα 1999-2009, μέσω των έργων που διαχειρίζεται ο Ειδικός Λογαριασμός Κονδυλίων Έρευνας (κεφ. 1). Ακολουθούν αναλυτικά στοιχεία για τα ερευνητικά έργα που έχουν εγκριθεί από την Επιτροπή Διαχείρισης Ειδικού Λογαριασμού τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009 (κεφ. 2). Επισημαίνονται έτσι, οι ποιοτικές και ποσοτικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των Σχολών και των Τομέων, καθώς και μεταξύ των πηγών χρηματοδότησης. Σε παράρτημα της έκδοσης εμφανίζεται αναλυτικός κατάλογος με το σύνολο των εγκεκριμένων ερευνητικών έργων για τα έτη 2006-2009. Το ύψος των διαθεσίμων κονδυλίων και η αξιοποίησή τους, σχετίζονται άμεσα με τις εισροές από την ερευνητική δραστηριότητα. Οι στόχοι που τίθενται και η κατανομή των διαθεσίμων κονδυλίων του Ιδρύματος για την κάλυψη επιμέρους εκπαιδευτικών και ερευνητικών αναγκών, παρουσιάζονται στο τρίτο κεφάλαιο της αποτίμησης. Η ανάδειξη του τρόπου με τον οποίο αλληλοτροφοδοτείται η έρευνα και η εκπαίδευση, επιδιώκεται με τη συνοπτική αναφορά στο ανθρώπινο δυναμικό και στις εργαστηριακές υποδομές του Ιδρύματος (κεφ. 4). Επανεπενδύοντας πόρους στις υποδομές, μέσω της ακολουθούμενης ερευνητικής πολιτικής, ενισχύεται το ερευνητικό δυναμικό και οι εργαστηριακές υποδομές. Η αναβάθμισή τους, αποτελεί προϋπόθεση για υψηλής ποιότητας ερευνητικό έργο. Τα θεσμικά όργανα που υποστηρίζουν την ανάπτυξη της έρευνας στο ΕΜΠ παρουσιάζονται στο πέμπτο κεφάλαιο. Συγκεκριμένα, στο κεφάλαιο αυτό, επισημαίνονται κρίσιμα ζητήματα για την οργάνωση και λειτουργία της ΕΔΕΙΛ και της Γραμματείας του ΕΛΚΕ, εστιάζοντας σε τομές που έχουν συντελεστεί την τετραετία 2006-2009.

1Σύντομη αποτίμηση της ερευνητικής δραστηριότητας στη δεκαετία 1999-2009. Το πλήθος των εγκεκριμένων ερευνητικών έργων την περίοδο 1999-2009 ανέρχεται σε 3.727, με συνολικό προϋπολογισμό 456.595.000 και καθαρές εισροές 363.191.000. Κάθε χρόνο ο αριθμός των έργων κυμαίνεται μεταξύ 250 και 450, με μέσο όρο συνολικού ετήσιου προϋπολογισμού της τάξης των 41.000.000 (διαγράμματα 1 και 2). Οι διακυμάνσεις του πλήθους των ερευνητικών έργων σ αυτό το χρονικό διάστημα, οφείλονται σε συγκυριακούς παράγοντες. Παράδειγμα, οι ομαδικές προκηρύξεις νέων έργων από ελληνικούς ή ευρωπαϊκούς οργανισμούς στο πλαίσιο του Γ' Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης (Γ' ΚΠΣ) και του 6 ου & 7 ου Προγράμματος Πλαισίου (FP6, FP7) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Συγκεντρωτικά στοιχεία 1999-2009 Πλήθος έργων 3.727 Συνολικός Προϋπολογισμός 456.595.000 Συνολικές Εισροές 363.191.445 Διάγραμμα 1: Πλήθος ερευνητικών έργων ανά έτος, 1999-2009

Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Οι ετήσιοι προϋπολογισμοί των ερευνητικών έργων για το διάστημα 1999-2009, κυμαίνονται από 30.000.000 έως 50.000.000 (διάγραμμα 2). Επισημαίνεται το έτος 2001, όπου βρίσκεται το υψηλότερο σημείο, κατά το οποίο ο συνολικός προϋπολογισμός των ερευνητικών έργων του ΕΛΚΕ ξεπέρασε τα 70.000.000. Η αναντιστοιχία που παρατηρείται στα έτη 2000 και 2001, μεταξύ πλήθους ερευνητικών έργων και αντίστοιχων προϋπολογισμών, αποδίδεται σε έναν περιορισμένο αριθμό έργων υψηλού προϋπολογισμού που διαχειρίστηκε το Ίδρυμα με χρηματοδότηση από το Γ Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Γ ΚΠΣ). Οι αντίστοιχες εισροές των ερευνητικών έργων ανέρχονται σε 363.191.000 και κυμαίνονται μεταξύ 25.000.000 και 45.000.000 κατ έτος (διάγραμμα 3). Με εξαίρεση τα έτη 2003, 2008 και 2009, οι εισροές εμφανίζουν ανοδική τάση. Η αύξηση αυτή, ιδιαίτερα τη διετία 2006-2007, οφείλεται κυρίως στους πόρους του Γ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης. Οι πηγές χρηματοδότησης χωρίζονται σε τέσσερις βασικές κατηγορίες: 13 Ευρωπαϊκοί Πόροι (6 ο, 7 ο Πρόγραμμα Πλαίσιο και αντίστοιχη εθνική χρηματοδότηση ΓΓΕΤ) Ευρύτερος Δημόσιος Τομέας (ΓΓΕΤ, Υπουργεία, Νομαρχίες - Δήμοι, Οργανισμοί ευρύτερου Δημόσιου Τομέα) Πόροι του Υπουργείου Παιδείας μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος Εκπαίδευση & Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση (ΕΠΕΑΕΚΙΙ) Ιδιωτικός Τομέας Στο διάγραμμα 4 αποτυπώνεται η κατανομή των εισροών σύμφωνα με την προέλευση των χρηματοδοτήσεων. Συγκεκριμένα: Οι Ευρωπαϊκοί Πόροι, εμφανίζονται με διαφορά ως η κατηγορία εκείνη που επιφέρει τις υψηλότερες εισροές, παρά τις έντονες διακυμάνσεις που παρουσιάζει. Οι εισροές από το Δημόσιο Τομέα παρουσιάζουν σημαντική κάμψη μέχρι το 2002 και σταθεροποιούνται μετά. Συγκεκριμένα, μεταξύ 1999 και 2002 εμφανίζεται υποδιπλασιασμός των εισροών. Από το 2002 κι έπειτα παρουσιάζεται ελαφριά αύξηση των εισροών, χωρίς ωστόσο να πλησιάζουν τα προ του 2000 επίπεδα. Παρά τις μεγάλες διακυμάνσεις, ο Δημόσιος Τομέας αποτελεί τη δεύτερη σημαντική πηγή εισροών. Το ΕΠΕΑΕΚΙΙ αποτελεί την τρίτη σε μέγεθος πηγή χρηματοδότησης. Οι ετήσιες εισροές κυμαίνονται μεταξύ 3.000.000 και 7.000.000. Εξαίρεση το έτος 2007, όπου εκτινάσσονται στα 16.000.000, αντιπροσωπεύοντας σχεδόν το 37% του συνόλου των εισροών του ΕΛΚΕ. Οι εισροές από τον Ιδιωτικό Τομέα αποτελούν την τέταρτη σε σημασία πηγή χρηματοδότησης. Μεταξύ 1999 και 2009, παρουσιάζουν μικρή αλλά σταθερή αύξηση. Ετησίως δεν ξεπερνούν τα 7.000.000. Διάγραμμα 2: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά έτος, 1999-2009 Διάγραμμα 4: Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης, 1999-2009 Διάγραμμα 3: Εισροές Ερευνητικών έργων, 1999-2009

2Η ερευνητική δραστηριότητα στην τετραετία 2006-2009. 2.1 Αριθμός έργων και ύψος προϋπολογισμών ανά πηγή χρηματοδότησης Στην τετραετία 2006-2009 εγκρίθηκαν 1.258 ερευνητικά έργα με συνολικό προϋπολογισμό 151.563.000. Αναλυτικότερα, εγκρίθηκαν: 2006: 434 έργα με προϋπολογισμό 45.767.000 2007: 272 έργα με προϋπολογισμό 24.788.000 2008: 291 έργα με προϋπολογισμό 41.249.000 2009: 261 έργα με προϋπολογισμό 39.759.000 Στη συντριπτική τους πλειοψηφία, τα ερευνητικά έργα αναλαμβάνονται και διεκπεραιώνονται από τους αρμόδιους Τομείς των Σχολών του Ιδρύματος. Ένας αριθμός έργων αναλαμβάνεται, επιπλέον, είτε από τη Βιβλιοθήκη, τη Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση ή την Πρυτανεία του Ιδρύματος. Τα περισσότερα από τα 1258 έργα της παραπάνω τετραετίας αντλούν χρηματοδοτήσεις από εθνικούς ή ευρωπαϊκούς πόρους, με ανταγωνιστικό χαρακτήρα. Αξίζει να σημειωθεί ότι, για την υποβολή προτάσεων σε αυτά τα έργα απαιτείται μεγάλη προετοιμασία τόσο σε επιστημονικό όσο και διοικητικό επίπεδο, ενώ παράλληλα οι πιθανότητες έγκρισης μίας πρότασης είναι χαμηλές λόγω του μεγάλου αριθμού και της ποιότητας των προτάσεων που κατατίθενται και από άλλους ακαδημαϊκούς και ερευνητικούς φορείς. Παρά το μεγάλο ανταγωνισμό όμως, το ΕΜΠ κατέχει εξέχουσα θέση στα ανταγωνιστικά έργα, κυρίως όσων προέρχονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και το Γ' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης (Γ'ΚΠΣ).

16 Διάγραμμα 6: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά πηγή χρηματοδότησης, 2007 Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Εκτός από τα ανταγωνιστικά έργα, σημαντικός είναι κι ο αριθμός των έργων παροχής υπηρεσιών που εκπονήθηκαν. Τέτοια έργα ανατίθενται, μετά από αξιολόγηση αλλά και σε πολλές περιπτώσεις απευθείας, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία, από φορείς του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα. Το γεγονός αυτό, αποδεικνύει ότι το ΕΜΠ επιλέγεται για την υψηλή ποιότητα των προτάσεών του. Μεταξύ των οργανισμών του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα, προεξέχουσα θέση έχουν Περιφέρειες, Νομαρχίες και Δήμοι, ενώ σημαντικά μετέχουν κι άλλοι δημοτικοί ή διαδημοτικοί φορείς. Επιπροσθέτως, ένα μέρος των ερευνητικών έργων προέρχεται και από αναθέσεις του Ιδιωτικού Τομέα. Η χρηματοδότηση των ερευνητικών έργων προέρχεται κυρίως, με εξαίρεση το 2006, από ευρωπαϊκούς πόρους. Οι πόροι αυτοί διαμορφώνονται από συγχρηματαδότηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της αντίστοιχης εθνικής συμμετοχής, που καταβάλλεται από τη ΓΓΕΤ. Ακολουθεί ο ευρύτερος Δημόσιος Τομέας, δηλαδή ΓΓΕΤ, Υπουργεία, Νομαρχίες, Δήμοι και Οργανισμοί. Τρίτη σε σημασία πηγή χρηματοδότησης είναι ο Ιδιωτικός Τομέας. Τέλος, μέρος των εγκεκριμένων προϋπολογισμών (24% για το 2006, 3% για το 2007 και 7% για το 2008) αντιστοιχεί σε έργα που χρηματοδοτήθηκαν από το ΕΠΕΑΕΚΙΙ. Πρόκειται δηλαδή, για ευρωπαϊκούς πόρους του Γ ΚΠΣ που διαχειρίστηκε η Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΥΠΕΠΘ (διαγράμματα 5-8). Διάγραμμα 7: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά πηγή χρηματοδότησης, 2008 Διάγραμμα 5: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά πηγή χρηματοδότησης, 2006 Διάγραμμα 8: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά πηγή χρηματοδότησης, 2009 Όπως φαίνεται στο διάγραμμα 5, το 2006 οι εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί του συνόλου των ερευνητικών έργων προέρχονται κατά 32% από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, κατά 28% από Ευρωπαϊκούς Πόρους, κατά 24% από το ΕΠΕΑΕΚΙΙ και κατά 10% από τον ιδιωτικό τομέα. Το έτος 2007, οι εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί του συνόλου των ερευνητικών έργων προέρχονται κατά 32% από Ευρωπαϊκούς πόρους, κατά 26% από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και κατά 22% από τον ιδιωτικό τομέα (διάγραμμα 6). Οι προϋπολογισμοί του συνόλου των ερευνητικών έργων που εγκρίθηκαν το 2008, προέρχονται κατά 54% από ευρωπαϊκούς πόρους, κατά 16% από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και κατά 10% από τον ιδιωτικό τομέα (διάγραμμα 7). Το 2009, οι εγκεκριμένοι προϋπολογισμοί του συνόλου των ερευνητικών έργων προέρχονται κατά 57% από ευρωπαϊκούς πόρους, κατά 20% από τον ευρύτερο δημόσιο τομέα και κατά 20% από τον ιδιωτικό τομέα (διάγραμμα 8).

Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 18Μεταξύ των ετών 2006 και 2009, δεν παρατηρούνται μεγάλες διαφοροποιήσεις ως προς το πλήθος των ερευνητικών έργων που αντιστοιχούν σε κάθε κατηγορία πηγών χρηματοδότησης, με εξαίρεση τις χρηματοδοτήσεις από το ΕΠΕΑΕΚΙΙ και τη ΓΓΕΤ (διάγραμμα 9). Η κατακόρυφη μείωση του αριθμού των ερευνητικών έργων που χρηματοδοτούνται από τη ΓΓΕΤ και το ΕΠΕΑΕΚΙΙ αποδίδεται στη μείωση του αριθμού νέων προκηρύξεων λόγω της λήξης του Γ ΚΠΣ. Διάγραμμα 9: Αριθμός ερευνητικών έργων ανά κατηγορία πηγών χρηματοδότησης, 2006, 2007, 2008 και 2009 Από την προέλευση των χρηματοδοτήσεων της έρευνας, διαπιστώνεται η συμβολή του Ιδρύματος στην ανάπτυξη και την πρόοδο της κοινωνίας. Τα τελευταία χρόνια, το ΕΜΠ αποτελεί γέφυρα σύνδεσης της επιστήμης με την κοινωνία καθώς συμμετέχει ενεργά στα μεγάλα κοινωνικά γεγονότα. Ολοκληρώνοντας εντυπωσιακά επιστημονικά επιτεύγματα, παρέχει σταθερά εφόδια στην κατεύθυνση της ανάπτυξης και της προόδου. Παρά το μεγάλο ανταγωνισμό, το ΕΜΠ κατέχει εξέχουσα θέση τόσο στα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά έργα όσο και στα εθνικά. Έργα που δίνουν ώθηση σε επιλεγμένα επιστημονικά αντικείμενα, με έμφαση στην καινοτομία και την ανάπτυξη, χρηματοδοτούνται από Ευρωπαϊκούς Πόρους και τη ΓΓΕΤ. Όπως φαίνεται και στα παραπάνω διαγράμματα, τα έργα αυτά είναι πολυάριθμα και με ιδιαίτερα υψηλούς προϋπολογισμούς. Ειδική μνεία στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει στο Ειδικό Πρόγραμμα "ΙΔΕΕΣ" του 7ου Προγράμματος Πλαισίου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Το "ΙΔΕΕΣ" δίνει στους καλύτερους επιστήμονες τη δυνατότητα να αξιοποιήσουν στο μέγιστο τις ικανότητές τους για πρωτοποριακή έρευνα, σε τομείς όπως οι φυσικές επιστήμες, οι επιστήμες υγείας και οι ανθρωπιστικές - κοινωνικές επιστήμες. Παρά το μεγάλο ανταγωνισμό, το ΕΜΠ κατέχει εξέχουσα θέση τόσο στα ανταγωνιστικά ευρωπαϊκά έργα όσο και στα εθνικά. Αποτελεί ιδιαίτερη τιμή για το Ίδρυμα, η έγκριση χρηματοδότησης τριών έργων στο πλαίσιο του προγράμματος "ΙΔΕΕΣ" το 2008 και το 2009. Ανάμεσα σε πολλές υποβληθείσες προτάσεις σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, εγκρίθηκαν: Το έργο DARE, του καθηγητή της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών Γ. Γκαζέτα με προϋπολογισμό 2,4 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της δράσης Advanced Grant του προγράμματος ΙΔΕΕΣ. Το έργο MEDIGRA, του αειμνήστου καθηγητή της Σχολής ΕΜΦΕ Ι. Βαρδουλάκη με προϋπολογισμό 2,45 εκατ. ευρώ, στο πλαίσιο της δράσης Advanced Grant του προγράμματος ΙΔΕΕΣ. Μετά το θάνατο του καθ. Ι. Βαρδουλάκη το έργο υλοποιείται από ομάδα επιστημόνων υπό την καθοδήγηση του καθ. Ι. Δαφαλιά.

20 2.2 Κατανομή των έργων ανά Σχολή και Τομέα Η κατανομή των εγκεκριμένων ερευνητικών έργων στις Σχολές και στους Τομείς, εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το επιστημονικό αντικείμενό τους. Ορισμένα επιστημονικά πεδία τοποθετούνται από την τρέχουσα συγκυρία στο επίκεντρο των τεχνολογικών εξελίξεων, όπως για παράδειγμα οι καινοτόμες Τεχνολογίες Πληροφορικής και Επικοινωνιών (ΤΠΕ). Άλλα επιστημονικά πεδία καλύπτουν θέματα διαχρονικής σημασίας με επιρροές από την επικαιρότητα. Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Το 2009 στο πλαίσιο της δράσης Starting Grant του ίδιου προγράμματος, εγκρίθηκε για χρηματοδότηση ύψους 1,13 εκατ. ευρώ. Το έργο με τίτλο HYDROFAKIR του Δρ. Α. Παπαθανασίου, ερευνητή της Σχολής Χημικών Μηχανικών του Ιδρύματος, με προϋπολογισμό 1,13 εκατ ευρώ στο πλαίσιο της δράσης. Ένα μεγάλο μέρος της έρευνας που πραγματοποιείται στο ΕΜΠ καλύπτει άμεσες ανάγκες τοπικού ή εθνικού επιπέδου. Ενδεικτικό στοιχείο αυτής της διάστασης είναι το πλήθος των έργων που ανατίθενται στα μέλη του Ιδρύματος από φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τα έργα αυτά έχουν ως αντικείμενο ζητήματα αξιολόγησης αναπτυξιακών προοπτικών, χωρικής οργάνωσης αστικών κέντρων, διαχείρισης λυμάτων, εκτίμησης ποιότητας υδάτων, περιβαλλοντικής προστασίας, κινητικότητας, αντιμετώπισης φυσικών κινδύνων, αξιολόγησης των εδαφών και του γεωλογικού υπόβαθρου. Είναι φανερό, ότι οι δεσμοί και το επίπεδο συνεργασίας ανάμεσα στην Αυτοδιοίκηση και το ΕΜΠ, αναπτύσσονται πάνω σε άξονες που στοχεύουν στην αντιμετώπιση κρίσιμων ζητημάτων καθώς και στη βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών. Τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009 τη μεγαλύτερη κινητικότητα παρουσιάζουν οι Σχολές Πολιτικών Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών και Χημικών Μηχανικών (διάγραμμα 10) με 40 έως 90 νέα ερευνητικά έργα ανά έτος. Οι υπόλοιπες Σχολές αναλαμβάνουν από 10 έως 40 ερευνητικά έργα ανά χρόνο. Ο αριθμός των ερευνητικών έργων που αναλαμβάνει κάθε Σχολή, αντανακλά σε γενικές γραμμές και το ύψος του συνολικού προϋπολογισμού που αντιστοιχεί σε κάθε μία (διάγραμμα 11). Κατά συνέπεια, υψηλούς προϋπολογισμούς έργων, έχουν οι Σχολές Πολιτικών Μηχανικών, Μηχανολόγων Μηχανικών, Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών και Χημικών Μηχανικών. Εξαίρεση στο παραπάνω αποτελεί η Σχολή Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών, όπου το 2009, ο ιδιαίτερα υψηλός προϋπολογισμός αποδίδεται σε έναν περιορισμένο αριθμό έργων με χρηματοδότηση από Ευρωπαϊκούς Πόρους. Μεταξύ 2006 και 2007, παρατηρείται, με μικρές αποκλίσεις και εξαιρέσεις μεταξύ των Σχολών, μια γενική τάση μείωσης τόσο του πλήθους των νέων έργων, όσο και του συνολικού προϋπολογισμού. Η τάση αυτή ανατρέπεται μεταξύ 2007 και 2008, με αύξηση στον αριθμό των έργων και στους προϋπολογισμούς ανά Σχολή. Για τη χάραξη της πολιτικής του ΕΜΠ στον τομέα της έρευνας, παρατίθενται ορισμένες κρίσιμες επισημάνσεις σε σχέση με την ερευνητική δραστηριότητα της κάθε Σχολής: Η εμφανής μείωση της ερευνητικής δραστηριότητας μετά το 2006 στην «παραδοσιακά» δυνατή Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών του ΕΜΠ, αποδίδεται κυρίως στην εκπόνηση πολλών έργων μέσω του Ερευνητικού Πανεπιστημιακού Ινστιτούτου Συστημάτων Επικοινωνιών και Υπολογιστών (ΕΠΙΣΕΥ). Η Σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών και η Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών (ΣΕΜΦΕ), λόγω της ιδιαιτερότητας του ερευνητικού αντικειμένου τους, αναλαμβάνουν λιγότερα έργα σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Σχολές του ΕΜΠ. Εκτός από την Αυτοδιοίκηση, το ερευνητικό έργο του ΕΜΠ συνδέεται με κρίσιμα θέματα τοπικού ενδιαφέροντος και μέσω Υπουργείων ή κοινωφελών οργανισμών. Το Υπουργείο Πολιτισμού για παράδειγμα, έχει αναθέσει μια σειρά έργων που αποβλέπουν στη μελέτη, αποκατάσταση και ανάδειξη ιστορικών μνημείων. Χαρακτηριστική επίσης, είναι η περίπτωση έργων που ανατίθενται από τη ΔΕΗ με σκοπό τη μείωση της περιβαλλοντικής υποβάθμισης σε περιοχές λειτουργίας σταθμών της. Ανάθεση έργων έχουμε και από τον Οργανισμό Σχολικών Κτιρίων, για τον αντισεισμικό έλεγχο σχολικών συγκροτημάτων στη νησιωτική χώρα. Ένα πεδίο στο οποίο είναι ιδιαίτερα ενεργό το ΕΜΠ, μέσω του Τομέα Μεταφορών & Συγκοινωνιακής Υποδομής και του Τομέα Υδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών, είναι η εκπόνηση ερευνών για λιμενικά ζητήματα σε συνεργασία με Οργανισμούς Λιμένων της χώρας και άλλους τοπικούς φορείς. Τα έργα που χρηματοδοτούνται από τον Ιδιωτικό Τομέα είναι κατά κανόνα εξειδικευμένες έρευνες υψηλών προδιαγραφών. Τα αποτελέσματά τους βελτιώνουν προϊόντα και υπηρεσίες, τελικός αποδέκτης των οποίων είναι το κοινωνικό σύνολο. Χαρακτηριστικά αναφέρονται οι έρευνες που χρηματοδοτούνται από εταιρείες πετρελαιοειδών, για να διασφαλίσουν την ποιότητα των προϊόντων τους. Πολλές είναι και οι έρευνες για την αξιοποίηση εναλλακτικών μορφών ενέργειας και την ανάπτυξη προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον. Τέλος, τα έργα που χρηματοδοτούνται από το ΕΠΕΑΕΚΙΙ αφορούν σε καινοτόμες δράσεις Ιδρυματικού χαρακτήρα π.χ. Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών (ΠΠΣ), Διατμηματικά Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών (ΔΠΜΣ), Προγράμματα Βασικής Έρευνας "ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ", "ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ", κ.ά.. Κύριο στόχο έχουν την ενίσχυση της έρευνας, την αναβάθμιση του επιπέδου σπουδών στο ΕΜΠ, καθώς και τη βελτίωση των υποδομών του. Διάγραμμα 10: Αριθμός ερευνητικών έργων ανά Σχολή, 2006, 2007, 2008 και 2009

22 Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Η ανάληψη μεμονωμένων έργων με πολύ υψηλούς προϋπολογισμούς, όπως στην περίπτωση της Σχολής Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών το 2006, της Σχολής Χημικών Μηχανικών το 2008 και της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών το 2009, ανοίγει νέες ευκαιρίες για έρευνα και υποστήριξη νέου ερευνητικού δυναμικού. Όσον αφορά στα έργα του ΕΠΕΑΕΚΙΙ, δεν εμφανίζεται πάντα ο επιμερισμός του προϋπολογισμού και των εισροών ανά Σχολή και Τομέα διότι πρόκειται κυρίως για Ιδρυματικά έργα με οριζόντια εφαρμογή σε όλες τις Σχολές και τους Τομείς του Ιδρύματος (π.χ. Προγράμματα Προπτυχιακών Σπουδών, Διατμηματικά Προγράμματα Μεταπτυχιακών Σπουδών κλπ.). Ο επιμερισμός εμφανίζεται όταν πρόκειται για έργα που αφορούν μόνο μια Σχολή π.χ. Πρακτική Άσκηση. Όσον αφορά στην κατανομή των ερευνητικών έργων ανά Τομέα, οι διαφοροποιήσεις είναι μεγάλες (διάγραμμα 12). Ιδιαίτερα δραστήριοι, με περισσότερα από 20 έργα ο καθένας, εμφανίζονται οι εξής Τομείς: Τομέας Yδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος, Τομέας Δομοστατικής, Τομέας Mεταφορών & Συγκοινωνιακής Yποδομής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών. Τομέας Ρευστών, Τομέας Μηχανολογικών Κατασκευών & Αυτομάτου Ελέγχου της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών. Τομέας Συστημάτων Μετάδοσης Πληροφορίας & Τεχνολογίας Υλικών, Τομέας Τεχνολογίας Πληροφορικής & Υπολογιστών, Τομέας Ηλεκτρικών Βιομηχανικών Διατάξεων & Συστημάτων Αποφάσεων της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών. Τομέας Aνάλυσης, Σχεδιασμού & Aνάπτυξης Διεργασιών & Συστημάτων και Τομέας Σύνθεσης & Ανάπτυξης Βιομηχανικών Διαδικασιών της Σχολής Χημικών Μηχανικών. Τομέας Γεωγραφίας & Περιφερειακού Σχεδιασμού της Σχολής Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών. Τομέας Mεταλλουργίας & Tεχνολογίας Yλικών της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών. Τομέας Φυσικής της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών. Οι προϋπολογισμοί των ερευνητικών έργων ανά Τομέα δεν ξεπερνούν συνήθως το ένα εκατομμύριο ευρώ (διαγράμματα 13-16). Υψηλότερο των δύο εκατομμυρίων ευρώ ετήσιο προϋπολογισμό, εμφανίζουν οι Τομείς: Τομέας Yδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος, Τομέας Γεωτεχνικής, Τομέας Mεταφορών & Συγκοινωνιακής Yποδομής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών. Τομέας Ηλεκτρικών Βιομηχανικών Διατάξεων & Συστημάτων Αποφάσεων της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών. Τομέας Χημικών Επιστημών, Τομέας Ανάλυσης, Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων της Σχολής Χημικών Μηχανικών. Τομέας Γεωγραφίας & Περιφερειακού Σχεδιασμού της Σχολής Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών. Εδώ υπήρξε ανάθεση από το ΥΠΕΠΘ μέσω του ΕΠΕΑΕΚΙΙ, σειράς ερευνητικών έργων με γενικό αντικείμενο την επιμόρφωση εκπαιδευτικών. Τομέας Μελέτης Πλοίου & Θαλασσίων Μεταφορών, Τομέας Θαλασσίων Κατασκευών της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών. Τομέας Μηχανικής της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών. Τέλος, στα διαγράμματα 13-16, απεικονίζονται σημαντικές διαφοροποιήσεις μεταξύ των Τομέων των Σχολών του Ιδρύματος, ως προς την κατανομή του προϋπολογισμού ανά πηγή χρηματοδότησης. Διάγραμμα 11: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά Σχολή, 2006, 2007, 2008 και 2009 Διάγραμμα 12: Αριθμός ερευνητικών έργων ανά Τομέα, 2006, 2007, 2008 και 2009 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά Σχολή

Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 25 Διάγραμμα 13: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2006 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά Σχολή Διάγραμμα 15: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2008 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά Σχολή Διάγραμμα 14: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2007 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά Σχολή Διάγραμμα 16: Προϋπολογισμοί ερευνητικών έργων ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2009 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά Σχολή

26 Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 2.3 Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης Οι κύριες πηγές χρηματοδότησης του ΕΛΚΕ είναι οι Ευρωπαϊκοί Πόροι (Ευρωπαϊκή Κοινότητα και αντίστοιχη εθνική χρηματοδότηση ΓΓΕΤ), ο ευρύτερος Δημόσιος Τομέας (ΓΓΕΤ, Υπουργεία, Νομαρχίες - Δήμοι και Οργανισμοί ευρύτερου Δημόσιου Τομέα) και ο Ιδιωτικός Τομέας. Ο εισροές του ΕΛΚΕ ανήλθαν σε 34.426.000 για το 2006, σε 44.493.001 για το 2007, σε 35.078.684 για το 2008 και 25.042.761 για το 2009. Το διάγραμμα 17, παρουσιάζει την κατανομή των συνολικών εισροών του ΕΛΚΕ ανά κατηγορία πηγών χρηματοδότησης για τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009. Διάγραμμα 18 Διάγραμμα 19 Διάγραμμα 20 Διάγραμμα 21 Διάγραμμα 17: Εισροές ανά κατηγορία πηγών χρηματοδότησης, 2006, 2007, 2008 και 2009 Ο ευρύτερος δημόσιος τομέας και οι ευρωπαϊκοί πόροι είναι οι δύο βασικές πηγές προέλευσης των εισροών του ΕΛΚΕ (διαγράμματα 18-21). Για το 2006 οι εισροές από τις δύο αυτές πηγές ήταν ισάξιες με 32% και 30% αντίστοιχα. Το 2007 οι ευρωπαϊκοί πόροι χρηματοδοτούσαν τον ΕΛΚΕ κατά 27% και ο δημόσιος τομέας κατά 21% ενώ το 2008 το ποσοστό της ευρωπαϊκής χρηματοδότησης έφτασε στο 44% και της δημόσιας στο 26%. Το 2009 οι εισροές από τις δύο πηγές ήταν και πάλι ισάξιες με το 31% να προέρχεται από ευρωπαϊκούς πόρους και 34% από τoν ευρύτερο δημόσιο τομέα. Τρίτη σε σημασία πηγή χρηματοδότησης είναι ο ιδιωτικός τομέας, που αντιστοιχεί στο 16%, 14%, 16% και 21% των εισροών του ΕΛΚΕ για τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009 αντίστοιχα. Τέλος, σημαντικοί είναι οι προερχόμενοι από το ΕΠΕΑΕΚΙΙ πόροι, οι οποίοι εμφανίζονται ιδιαίτερα αυξημένοι τα έτη 2006 και 2007. Διάγραμμα 18: Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης, 2006 Διάγραμμα 19: Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης, 2007 Διάγραμμα 20: Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης, 2008 Διάγραμμα 21: Εισροές ανά πηγή χρηματοδότησης, 2009

28 Διάγραμμα 23 8% 8% 3% 19% Διάγραμμα 24 7% 11% 4% Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 21% 3% 4% 2.4. Εισροές ανά Σχολή και Τομέα Οι εισροές των Σχολών του ΕΜΠ κινούνται ανάλογα με τον αριθμό των ερευνητικών έργων που αναλαμβάνουν. Οι υψηλότερες εισροές αντιστοιχούν στις Σχολές των Πολιτικών Μηχανικών, των Μηχανολόγων Μηχανικών, των Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών και των Χημικών Μηχανικών. Στις Σχολές δηλαδή, με την εντονότερη ερευνητική δραστηριότητα από άποψη ανάληψης νέων ερευνητικών έργων. Αντίστοιχα, σχετικά περιορισμένες είναι οι εισροές για τις Σχολές Αρχιτεκτόνων Μηχανικών καθώς και της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών (διάγραμμα 22). 17% 2% Διάγραμμα 25 8% 4% 9% 22% 18% 18% 17% 2% Διάγραμμα 26 4% 12% 7% 18% 2% 27% 16% 9% 17% 18% 18% 13% 1% 16% 2% 15% Διάγραμμα 23: Ποσοστό εισροών ανά Σχολή, 2006 Διάγραμμα 24: Ποσοστό εισροών ανά Σχολή, 2007 Διάγραμμα 25: Ποσοστό εισροών ανά Σχολή, 2008 Διάγραμμα 26: Ποσοστό εισροών ανά Σχολή, 2009 Διάγραμμα 22: Εισροές ανά Σχολή, 2006, 2007, 2008 και 2009 Την τετραετία 2006-2009, το ύψος των εισροών κάθε Σχολής σχεδόν παρέμεινε σταθερό κατ έτος. Στην ποσοστιαία κατανομή των εισροών ανά Σχολή δεν παρατηρούνται μεγάλες διαφοροποιήσεις (διαγράμματα 23-26). Εξαίρεση αποτελούν, η Σχολή Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών και η Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών, που παρουσιάζουν εντυπωσιακή άνοδο εισροών το 2008. Επισημαίνεται δε, πως παρά τη μεγάλη μείωση στους προϋπολογισμούς της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών μεταξύ 2006 και 2009, δε διαφαίνεται αντίστοιχη μείωση στις ετήσιες εισροές. Η κατανομή των εισροών ανά Τομέα φαίνεται στα διαγράμματα 27-30. Εισροές που ξεπερνούν το 1.500.000 ανά έτος εμφανίζουν οι Τομείς: Τομέας Yδατικών Πόρων & Περιβάλλοντος, Τομέας Μεταφορών & Συγκοινωνιακής Υποδομής της Σχολής Πολιτικών Μηχανικών. Τομέας Ρευστών, Τομέας Θερμότητας της Σχολής Μηχανολόγων Μηχανικών. Τομέας Ηλεκτρικών Βιομηχανικών Διατάξεων & Συστημάτων Αποφάσεων της Σχολής Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών. Τομέας Ανάλυσης, Σχεδιασμού & Ανάπτυξης Διεργασιών και Συστημάτων της Σχολής Χημικών Μηχανικών. Τομέας Μεταλλουργίας & Τεχνολογίας Υλικών της Σχολής Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών. Τομέας Μελέτης Πλοίου & Θαλασσίων Μεταφορών της Σχολής Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών. Τομέας Φυσικής της Σχολής Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών.

Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 31 Διάγραμμα 27: Εισροές ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2006 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά σχολή Διάγραμμα 29: Εισροές ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2008 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά σχολή Διάγραμμα 28: Εισροές ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2007 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά σχολή Διάγραμμα 30: Εισροές ανά Τομέα και ανά πηγή χρηματοδότησης, 2009 Ο πίνακας του Παραρτήματος 6 εμφανίζει αναλυτικά τους τίτλους των Τομέων ανά σχολή

3Κατανομή διαθεσίμων κονδυλίων. Προτεραιότητα του ΕΜΠ και της ΕΔΕΙΛ, αποτελεί η στήριξη και επανεπένδυση πόρων στην εκπαίδευση και την έρευνα. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται έμπρακτα με την κατανομή των Διαθεσίμων Κονδυλίων για τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009. Για το 2006 ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός ανήλθε στα 4.809.190. Από το ποσό αυτό, σε εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες κατανεμήθηκε το 72% των Διαθεσίμων, δηλαδή 3.468.300. Για το 2007 ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός ανήλθε σε 5.100.000. Από το ποσό αυτό, σε εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες κατανεμήθηκε το 68% των Διαθεσίμων, δηλαδή 3.423.000. Για το 2008, ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός ανήλθε σε 4.800.000. Από το ποσό αυτό, σε εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες κατανεμήθηκε το 83% των Διαθεσίμων, δηλαδή 3.980.000. Τέλος για το 2009, ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός ανήλθε σε 5.100.000. Από το ποσό αυτό, σε εκπαιδευτικές και ερευνητικές δραστηριότητες κατανεμήθηκε το 84% των Διαθεσίμων, δηλαδή 4.300.000. Ομάδα δαπανών 1. Εκπαιδευτικές λειτουργίες 2. Έρευνα και ανάπτυξη 3. Διοικητικές ανάγκες ΕΜΠ ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΔΙΑΘΕΣΙΜΩΝ ΚΟΝΔΥΛΙΩΝ 2006-2009 2006 2007 2008 2009 % % % % 1.528.300 32% 1.713.000 34% 1.890.000 39% 2.100.000 41% 1.940.000 40% 1.710.000 34% 2.090.000 44% 2.200.000 43% 1.048.000 22% 1.147.000 22% 450.000 9% 350.000 7% 4. Αποσβέσεις 0 0% 0 0% 0 0% 85.000 2% 5. Ειδικοί στόχοι 292.890 6% 110.000 2% 0 0% 0 0% 6. Προϋπολογισμός Γραμματείας ΕΛΚΕ - - 420.000 8% 370.000 8% 365.000 7% Σύνολο 4.809.190 100% 5.100.000 100% 4.800.000 100% 5.100.000 100% Στο Παράρτημα 2 παρουσιάζονται αναλυτικά οι προϋπολογισμοί Διαθεσίμων 2006-2009 του ΕΛΚΕ.

343.1 Εκπαιδευτικές λειτουργίες Τα διαθέσιμα κονδύλια του ΕΛΚΕ που επανεπενδύονται στην κατεύθυνση της υποστήριξης των εκπαιδευτικών λειτουργιών του Ιδρύματος, παρουσιάζουν ανοδική πορεία κατά την τετραετία 2006-09, με το ποσοστό τους να ανέρχεται στο 41% επί του συνολικού προϋπολογισμού κατά το έτος 2009. Τα ποσά που διατίθενται για τις εκπαιδευτικές ανάγκες, δίνονται κατά προτεραιότητα στις υποτροφίες υποψηφίων διδακτόρων, στην ενίσχυση του επικουρικού διδακτικού έργου που παρέχουν οι υποψήφιοι διδάκτορες στις Σχολές, σε σημαντικές εκπαιδευτικές δράσεις των Σχολών καθώς και στην ενίσχυση της Φοιτητικής Μέριμνας. 3.1.1 Χορήγηση Υποτροφιών Υποψηφίων Διδακτόρων Το ΕΜΠ δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα στις διδακτορικές διατριβές που εκπονούνται στις Σχολές του. Η εκπόνηση διδακτορικών διατριβών κατατάσεται στις υψηλότερες βαθμίδες ερευνητικού έργου. Συμβάλλουν στη διεύρυνση της επιστημονικής γνώσης, στην ανάπτυξη νέων ερευνητικών πεδίων και στην ανάδειξη νέου επιστημονικού δυναμικού. Αναγνωρίζοντας την ιδιαίτερη σημασία των διδακτορικών διατριβών και επισημαίνοντας την έλλειψη κρατικών μέτρων οικονομικής υποστήριξης των υποψηφίων διδακτόρων, το ΕΜΠ έχει θεσπίσει υποτροφίες υποστήριξής τους. Συγκεκριμένα, κάθε χρόνο ο ΕΛΚΕ προκηρύσσει υποτροφίες για την ενίσχυση της εκπόνησης διδακτορικών διατριβών. Ύστερα από πρόταση της Γενικής Συνέλευσης των Σχολών, το Πρυτανικό Συμβούλιο αποφασίζει για τη διάθεση των υποτροφιών σε υποψηφίους διδάκτορες. Το χρηματικό ποσό που αντιστοιχεί στις υποτροφίες προέρχεται από τις πιστώσεις που διαχειρίζεται η ΕΔΕΙΛ. Περιέρχεται στους υποψηφίους διδάκτορες ως βοήθημα για χρονική περίοδο τριών ετών, με δικαίωμα παράτασης ενός επιπλέον έτους. Στις τυπικές αλλά και ουσιαστικές υποχρεώσεις των υποτρόφων απέναντι στο Ίδρυμα, εντάσσεται η συμβολή τους στο διδακτικό έργο των Προπτυχιακών Σπουδών. Τα κονδύλια που προορίστηκαν για υποτροφίες υποψηφίων διδακτόρων, ανήλθαν σε 820.000 για το έτος 2006 και σε 1.125.000 για κάθε ένα από τα έτη 2007, 2008 και 2009. Το ύψος του μηνιαίου βοηθήματος που παρέχεται στους υποτρόφους, αυξήθηκε από 352 σε 625 ανάμεσα στα έτη 2006 και 2007. Αποτέλεσμα, η υποτροφία ΕΛΚΕ του ΕΜΠ, να παρέχει σήμερα από τα μεγαλύτερα ποσά οικονομικής ενίσχυσης προς υποψηφίους διδάκτορες, σε σύγκριση με υποτροφίες άλλων δημόσιων φορέων. Εκτός από την αύξηση του βοηθήματος των υποτρόφων, σημαντική είναι και η αύξηση του αριθμού των υποτροφιών. Συγκεκριμένα, οι θέσεις των υποτρόφων αυξήθηκαν ανάμεσα στο 2006 και το 2007 από 133 σε 150. Οι θέσεις των υποτρόφων κατανέμονται στις Σχολές ως εξής: ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΘΕΣΕΙΣ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΑΝΑ ΣΧΟΛΗ 2006-2009 Σχολή 2006 2007 2008 2009 Πολιτικών Μηχανικών 14 15 15 15 Μηχανολόγων Μηχανικών 18 18 18 18 Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών 14 23 23 23 Αρχιτεκτόνων Μηχανικών 14 13 13 13 Χημικών Μηχανικών 24 25 25 25 Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών 11 11 11 11 Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών 12 12 12 12 Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών 9 11 11 11 Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών 17 22 22 22 Σύνολο 133 150 150 150 Ο Κανονισμός Υποτροφιών αναμορφώθηκε το 2008 και το 2009, δημιουργώντας νέα και επικαιροποιόντας ισχύοντα αντικειμενικά κριτήρια, για τον ορισμό των υποτρόφων. Στον Παράρτημα 3 υπάρχει αναλυτικός κατάλογος με τις διδακτορικές διατριβές που υποστηρίχθηκαν από υποτροφίες του ΕΛΚΕ τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009. 3.1.2 Ενίσχυση Επικουρικού Διδακτικού Έργου Η αναβάθμιση των Προπτυχιακών Σπουδών είναι πάγια και διαρκής επιδίωξη των Διοικήσεων του Ιδρύματος. Μεταξύ των παραγόντων που συντελούν σε αυτήν, είναι ο εκσυγχρονισμός των μεθόδων διδασκαλίας, η αύξηση των ωρών των εργαστηριακών μαθημάτων και η αύξηση της σχέσης αριθμού διδασκόντων/διδασκομένων. H λειτουργία του θεσμού του επικουρικού έργου, έρχεται να καλύψει μέρος των αναγκών που έχουν προκύψει από τη μεγάλη αύξηση του αριθμού των φοιτητών και τη διεύρυνση των γνωστικών αντικειμένων στις περισσότερες Σχολές του Ιδρύματος, χωρίς αντίστοιχη αύξηση του αριθμού των μελών ΔΕΠ. Το επικουρικό διδακτικό έργο προσφέρεται από μεταπτυχιακούς φοιτητές και υποψηφίους διδάκτορες. Σύμφωνα με την ΥΑ 28/7/2004 (ΦΕΚ 1296/04 τ.β ) προβλέπεται ωριαία αντιμισθία με πρόσθετη χρηματοδότηση από τον τακτικό προϋπολογισμό και τον ΕΛΚΕ. Διακρίνονται τρεις κατηγορίες επικουρικού έργου: Εργαστηριακές ασκήσεις Διόρθωση εργασιών Επιτήρηση εξετάσεων Από την άλλη πλευρά, οι μεταπτυχιακοί φοιτητές και οι υποψήφιοι διδάκτορες που παρέχουν επικουρικό διδακτικό έργο, έχουν την ευκαιρία να εμπλακούν άμεσα στη εκπαιδευτική διαδικασία αποκομίζοντας ιδιαίτερα σημαντικά οφέλη. Η καταγραφή του επικουρικού διδακτικού έργου γίνεται από τους Τομείς κάθε Σχολής, τα κύτταρα δηλαδή της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Η δίκαιη κατανομή των διαθεσίμων κονδυλίων, που καλύπτουν σήμερα μέρος μόνο των πραγματικών αναγκών, καθιστά αναγκαία τη χρήση κατά το δυνατόν ενιαίων κριτηρίων και κανόνων για όλες τις Σχολές. Γι αυτή τη χρήση, δίνονται επίσης στοιχεία που αναγράφονται επίσημα είτε στις καταστάσεις των μαθημάτων, είτε στον Οδηγό Σπουδών κάθε Σχολής. Ο ΕΛΚΕ διέθεσε για αμοιβές επικουρικού έργου, 310.000 και 500.000 για τα έτη 2006 και 2007 αντίστοιχα, ενώ από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΕΜΠ διατέθηκαν 280.000 για κάθε έτος. Για τα έτη 2008 και 2009, ο ΕΛΚΕ διέθεσε 600.000 για κάθε έτος, ενώ από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΕΜΠ διατέθηκαν 280.000 και 400.000 αντίστοιχα. Η διάθεση αυξανόμενων κατ έτος κονδυλίων για το επικουρικό διδακτικό έργο, από τα διαθέσιμα του ΕΛΚΕ, καταδεικνύει τη σημασία που δίνει το Ίδρυμα στο θεσμό αυτό. Στον Πίνακα 3 παρουσιάζεται η κατανομή των διαθεσίμων κονδυλίων για επικουρικό διδακτικό έργο ανά Σχολή και στον Πίνακα 4 το πλήθος των μεταπτυχιακών φοιτητών στους οποίους κατανέμονται. ΠΙΝΑΚΑΣ 3: ΚΟΝΔΥΛΙΑ ΓΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ 2006-2009 2006 2007 2008 2009 Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Σχολή ΕΛΚΕ Σύνολο ΕΛΚΕ Σύνολο ΕΛΚΕ Σύνολο ΕΛΚΕ Σύνολο % % % % Πολιτικών Μηχανικών 11,7% 36.260 67.060 9,5 47.500 74.100 9,5 57.000 83.600 9,5 57.000 95.000 Μηχανολόγων Μηχανικών 13,7% 42.592 87.392 13,0 65.000 101.400 13,0 78.000 114.400 13,0 78.000 130.000 Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών 13,6% 42.116 72.916 17,5 87.500 136.500 17,5 105.000 154.000 17,5 105.000 175.000 Αρχιτεκτόνων Μηχανικών 8,1% 25.016 41.816 12,5 62.500 97.500 12,5 75.000 110.000 12,5 75.000 125.000 Χημικών Μηχανικών 9,9% 30.596 50.196 11,5 57.500 89.700 11,5 69.000 101.200 11,5 69.000 115.000 Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών 10,5% 32.416 66.016 8,5 42.500 66.300 8,5 51.000 74.800 8,5 51.000 85.000 7,8% 24.272 46.672 7,5 37.500 58.500 7,5 45.000 66.000 7,5 45.000 75.000 10,9% 33.696 78.496 7,5 37.500 58.500 7,5 45.000 66.000 7,5 45.000 75.000 13,9% 43.036 79.436 12,5 62.500 97.500 12,5 75.000 110.000 12,5 75.000 125.000 Σύνολο 100,0 310.000 590.000 100,0 500.000 780.000 100,0 600.000 880.000 100,0 600.000 1.000.000 Το σύνολο προκύπτει από την άθροιση των κονδυλίων που προέρχονται από τον ΕΛΚΕ και από τον τακτικό προϋπολογισμό του ΕΜΠ.

36 Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 ΠΙΝΑΚΑΣ 4: ΣΥΝΟΛΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΦΟΙΤΗΤΩΝ ΠΟΥ ΕΚΠΟΝΟΥΝ ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟ ΕΡΓΟ, 2006-2009 Σχολή 2006 2007 2008 2009 Πολιτικών Μηχανικών 59 71 75 101 Μηχανολόγων Μηχανικών 77 84 70 75 Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών 114 134 128 191 Αρχιτεκτόνων Μηχανικών 21 14 28 21 Χημικών Μηχανικών 124 142 112 132 Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών 83 26 27 31 Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών 56 34 22 37 Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών 33 27 24 28 Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών 67 106 171 156 Σύνολο 634 638 657 772 3.2 Έρευνα και Ανάπτυξη Μεγάλο μέρος του προϋπολογισμού του ΕΛΚΕ, υποστηρίζει τις ερευνητικές και αναπτυξιακές ανάγκες του Ιδρύματος με μέσο ετήσιο ποσοστό 39% επί του συνολικού προϋπολογισμού των διαθεσίμων του. Η κάλυψη των αναπτυξιακών αναγκών των Σχολών, πραγματοποιείται με την επιχορήγηση των Αναπτυξιακών τους Προγραμμάτων καθώς και με την επιστροφή των κρατήσεων του 15% από τον ΕΛΚΕ. Εξίσου σημαντική είναι η υποστήριξη καινοτόμων ερευνητικών πρωτοβουλιών των Σχολών που δε χρηματοδοτούνται από άλλες πηγές, μέσω της προκήρυξης των προγραμμάτων Βασικής Έρευνας. Παράλληλα, μέρος των διαθεσίμων διατίθεται για την υποστήριξη λειτουργιών και υπηρεσιών του Ιδρύματος, που εξυπηρετούν κεντρικά τις εκπαιδευτικές, ερευνητικές και αναπτυξιακές του ανάγκες ή στηρίζουν όλες τις λειτουργίες και τεχνολογίες αιχμής της κοινωνίας των πληροφοριών (Κέντρο Ηλεκτρονικού Υπολογιστή, Κέντρο Δικτύων, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις). Η αναβάθμιση των προπτυχιακών σπουδών είναι πάγια και διαρκής επιδίωξη των διοικήσεων του Ιδρύματος. 3.2.1 Αναπτυξιακά Προγράμματα Σχολών Μέρος των Διαθεσίμων του ΕΛΚΕ διατίθεται σε Αναπτυξιακά Προγράμματα των Σχολών του ΕΜΠ, προκειμένου να καλυφθούν ανάγκες σε εξοπλισμό, υποδομές, καθώς και το κόστος δραστηριοτήτων όπως η πρακτική άσκηση προπτυχιακών φοιτητών, εκπαιδευτικά ταξίδια και επιστημονικές εκδηλώσεις. Πρόκειται δηλαδή για κονδύλια τα οποία όχι μόνο καλύπτουν βασικές ανάγκες των Σχολών, που δεν μπορούν να καλυφθούν από τον τακτικό προϋπολογισμό, αλλά αναβαθμίζουν ουσιαστικά το επίπεδο των παρεχόμενων σπουδών στο Ίδρυμα. Η κάθε Σχολή έχει τη δυνατότητα να διαθέσει για την εξυπηρέτηση λειτουργικών αναγκών της, μέχρι το 20% του ποσού που της αποδίδεται από την κατανομή κονδυλίου του ΕΛΚΕ. Το ποσοστό αυτό μπορεί να αυξηθεί μέχρι 30% ύστερα από αιτιολογημένο αίτημα κάθε Σχολής.

Αποτίμηση ΕρευνΗτικήσ Δραστηριότητασ 2006>2007>2008>2009 Η κατανομή των προϋπολογισμών των Αναπτυξιακών Προγραμμάτων ανά Σχολή για τα έτη 2006, 2007, 2008 και 2009 παρουσιάζεται στον Πίνακα 5. ΠΙΝΑΚΑΣ 5: ΠΡΟΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΙ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΧΟΛΩΝ 2006-2009 Σχολή 2006 2007 2008 2009 Πολιτικών Μηχανικών 87.979 103.345 137.793 137.793,33 Μηχανολόγων Μηχανικών 85.242 101.374 135.165 135.165,33 Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών 101.704 113.227 150.969 150.969,33 Αρχιτεκτόνων Μηχανικών 79.204 97.027 129.369 129.369,33 Χημικών Μηχανικών 88.767 103.912 138.549 138.549,33 Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών 75.454 94.327 125.769 125.769,33 Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών 70.429 90.709 120.945 120.945,33 Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών 64.392 86.362 115.149 115.149,33 Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών 96.829 109.717 146.289 146.289,33 Σύνολο 750.000 900.000 1.200.000 1.200.000 3.2.2 Προγράμματα Ενίσχυσης Βασικής Έρευνας Βασική Έρευνα 1 είναι η πειραματική ή θεωρητική εργασία που εκτελείται με κύριο σκοπό την απόκτηση νέων γνώσεων σχετικά με τα θεμελιώδη χαρακτηριστικά φαινομένων και παρατηρήσιμων γεγονότων, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη κάποια συγκεκριμένη εφαρμογή ή χρήση. Η Βασική Έρευνα αναλύει δομές, ιδιότητες και σχέσεις με προοπτική διατύπωσης και ελέγχου υποθέσεων, θεωριών ή νόμων. Η καθαρή Βασική Έρευνα εκτελείται για την προώθηση της γνώσης, χωρίς να στοχεύει σε άμεσα οικονομικά ή κοινωνικά οφέλη και χωρίς να καταβάλλονται θετικές προσπάθειες για την εφαρμογή των αποτελεσμάτων σε πρακτικά προβλήματα ή τη μεταφορά τους σε τομείς που είναι υπεύθυνοι για την εφαρμογή τους. Η προσανατολισμένη Βασική Έρευνα πραγματοποιείται με την προσδοκία παραγωγής μεγάλης βάσης γνώσεων η οποία έχει πιθανότητα να παράσχει το υπόβαθρο για τη λύση διαγνωσμένων ή προσδοκώμενων, άμεσων ή μελλοντικών, προβλημάτων. Για την προώθηση και υποστήριξη της Βασικής Έρευνας, προκηρύσσονται από το 2001 στο ΕΜΠ, Προγράμματα Ενίσχυσης Βασικής Έρευνας (ΠΕΒΕ). Τα ΠΕΒΕ συντελούν ακόμα, στην ανάδειξη του υπάρχοντος αλλά και νέου ερευνητικού δυναμικού, σε τομείς που είναι συναφείς με το επιστημονικό αντικείμενο των Σχολών του ΕΜΠ. Με τα ΠΕΒΕ, το ΕΜΠ καλύπτει ένα μεγάλο κενό της πολιτείας σε ζητήματα έρευνας. Δίνει ώθηση σε νέα ερευνητικά πεδία και υποστηρίζει σημαντικές ερευνητικές πρωτοβουλίες που δε χρηματοδοτούνται από άλλες πηγές. Τα ΠΕΒΕ προκηρύσσονται, παρακολουθούνται και οργανώνονται από τη Συγκλητική Επιτροπή Βασικής Έρευνας (ΣΕΒΕ) όπως προβλέπεται από τον Κανονισμό ΠΕΒΕ. Στις αρμοδιότητες της ΣΕΒΕ υπάγονται: Η τακτική ανά έτος καταγραφή των απόψεων των Σχολών για το τι θεωρούν Βασική Έρευνα και πώς εξειδικεύεται στο πεδίο τους, των παραμέτρων της Βασικής Έρευνας που διεξάγεται στο ΕΜΠ, των ομάδων και ερευνητικών κατευθύνσεών του, των διδακτορικών διατριβών, των δημοσιεύσεων, του αριθμού των αναφορών. Η καταγραφή των θεματικών περιοχών της Βασικής Έρευνας, η ανά ακαδημαϊκό έτος επικαιροποίησή τους και η προς τη Σύγκλητο μέσω ΕΔΕΙΛ εισήγηση του ύψους της απαιτούμενης για κάθε ακαδημαϊκό έτος χρηματοδότησης. Η εισήγηση στηρίζεται στην αξιολόγηση της χρήσης όσων κονδυλίων από προϋπολογισμούς του Ιδρύματος χρησιμοποιούνται ή θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν, με εφαρμογή κατάλληλου συστήματος κριτηρίων ή/και κανόνων, για τη χρηματοδότηση της Βασικής Έρευνας. Η τακτική ανά έτος πρόσκληση των μελών ΔΕΠ να υποβάλουν προτάσεις για χρηματοδότηση ερευνητικών προγραμμάτων Βασικής Έρευνας. Η αξιολόγηση των προτάσεων, την οποία ακολουθεί πρόταση προς την ΕΔΕΙΛ. Η ΕΔΕΙΛ εισηγείται προς τη Σύγκλητο περί κατανομής για τη χρηματοδότηση προγραμμάτων Βασικής Έρευνας. Η επεξεργασία του κανονισμού ΠΕΒΕ και η εισαγωγή των σχετικών διορθώσεων, όπου αυτές κρίνονται αναγκαίες από την εφαρμογή του. Ο κανονισμός κατατίθεται εν συνεχεία στη Σύγκλητο ΕΜΠ και μετά από σχετική έγκριση εφαρμόζεται ως απόφαση Συγκλήτου για το τρέχον ΠΕΒΕ. 39 Η χρηματοδότηση των ΠΕΒΕ προέρχεται κατά 90% από τα διαθέσιμα του ΕΛΚΕ και κατά 10% από το ΕΠΙΣΕΥ. Το ΠΕΒΕ 2006 «Κωνσταντίνος Καραθεοδωρή», το «ΠΕΒΕ 2007», το «ΠΕΒΕ 2008» και το «ΠΕΒΕ 2009» είναι τα προγράμματα που προκηρύχθηκαν στη διάρκεια της τετραετίας 2006-09. Έχει προηγηθεί η προκήρυξη των ΠΕΒΕ «Θαλής», «Πρωταγόρας» και «Λεύκιππος» τα έτη 2001, 2003 κα 2005, αντίστοιχα. Το πλήθος των εγκεκριμένων προτάσεων Βασικής Έρευνας ανά Σχολή παρουσιάζει διακυμάνσεις. Την πιο δυναμική παρουσία στα ΠΕΒΕ την τετραετία 2006-2009 έχει η Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών. Ακολουθούν οι Σχολές Χημικών Μηχανικών και Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών (Πίνακας 6). ΠΙΝΑΚΑΣ 6: ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ 2006-2009 Σχολή 2006 2007 2008 2009 Πολιτικών Μηχανικών 7 2 4 6 Μηχανολόγων Μηχανικών 1 4 2 2 Ηλεκτρολόγων Μηχανικών & Μηχανικών Υπολογιστών 4 4 5 7 Αρχιτεκτόνων Μηχανικών 1 3-2 Χημικών Μηχανικών 3 2 8 9 Αγρονόμων & Τοπογράφων Μηχανικών 1 3 2 3 Μηχανικών Μεταλλείων - Μεταλλουργών 3 2 2 2 Ναυπηγών Μηχανολόγων Μηχανικών 1 1 - - Εφαρμοσμένων Μαθηματικών & Φυσικών Επιστημών 11 10 9 7 Σύνολο 32 31 32 38 Στον Πίνακα 7 παρουσιάζονται ορισμένα στατιστικά στοιχεία για τα ΠΕΒΕ 2006, 2007, 2008 και 2009. ΠΙΝΑΚΑΣ 7: ΒΑΣΙΚΑ ΜΕΓΕΘΗ ΠΕΒΕ 2006-2009 Υποβληθείσες προτάσεις Αριθμός κριτών Εγκεκριμένες προτάσεις Θεματικές περιοχές Προϋπολογισμός Διαθεσίμων (χιλ. ) 2006 125 63 32 8 516,13 2007 76 37 32 12 500,00 2008 132 51 32 12 500,00 2009 117 60 38 12 600,00 Το μέσο ποσοστό επιτυχίας την τετραετία 2006-2009, ανέρχεται στο 31% των κατατεθειμένων προτάσεων, ενώ για την αξιολόγησή τους απαιτούνται περί τους 5 κριτές ανά θεματική περιοχή. Η κάθε μία από τις εγκεκριμένες προτάσεις λαμβάνει το ποσό των 15.000 για δύο χρόνια. Τουλάχιστον 60% του ποσού αυτού αντιστοιχεί σε αμοιβές νέων ερευνητών. Στο Παράρτημα 4 υπάρχει αναλυτικός κατάλογος με τις εγκεκριμένες προτάσεις των ΠΕΒΕ 2006, 2007, 2008 και 2009. 3.3 Λοιπά Κονδύλια Τέλος, στους ετήσιους προϋπολογισμούς αναλογούν και κονδύλια που διατίθενται για την κάλυψη ειδικών στόχων του Ιδρύματος και του ίδιου του ΕΛΚΕ. Καλύπτουν κυρίως, δαπάνες λειτουργίας και φύλαξης του Ιδρύματος, Πρυτανικού Συμβουλίου, εξυπηρέτησης εκτάκτων λειτουργικών αναγκών και εκδηλώσεων του ΕΜΠ (π.χ. εορτασμός επετείου 17 Νοέμβρη, προβολή ερευνητικής δραστηριότητας του Ιδρύματος, απολογιστικές εκθέσεις κλπ). 1 Aπόσπασμα από σχετικό κείμενο του ΟΟΣΑ (Frascati Manual, OECD, 2002), σε μετάφραση του Καθηγητή κ. Χ. Παπαγεωργίου (Τμήμα Μαθηματικών, Παν. Αθηνών).