Δίκτυα Υπολογιστών. Ενότητα 1: Εισαγωγή στα δίκτυα Η/Υ, τα πρωτόκολλα και τη μεταφορά πληροφορίας

Σχετικά έγγραφα
Δίκτυα Υπολογιστών. Ενότητα 9: Πολυμέσα. Δρ. Χαράλαμπος Ζ. Πατρικάκης Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε. Κάντε κλικ για να ξεκινήσετε

Δίκτυα Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Χρήση βασικών εργαλείων συλλογής πληροφοριών για τη διαμόρφωση και την κατάσταση λειτουργίας του δικτύου

Καθυστέρηση επεξεργασίας (processing delay) Έλεγχος επικεφαλίδας Καθορισµός εξερχόµενης ζεύξης 3

Δίκτυα Επικοινωνίας Υπολογιστών Ενότητα 3: Εισαγωγή. Μιχαήλ Λογοθέτης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

Δίκτυα Υπολογιστών. Ενότητα 5: Δρομολόγηση πληροφορίας στα δίκτυα πακέτων και στο διαδίκτυο

Δίκτυα Επικοινωνίας Υπολογιστών Ενότητα 2: Εισαγωγή. Μιχαήλ Λογοθέτης Πολυτεχνική Σχολή Τμήμα Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Τεχνολογίας Υπολογιστών

How do loss and delay occur?

HY-335 : Δίκτυα Υπολογιστών

Ενότητα 1. Εισαγωγή στις βασικές έννοιες των ικτύων ΗΥ

Δίκτυα Υπολογιστών Firewalls. Χάρης Μανιφάβας

Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η

Προχωρημένα Θέματα Προγραμματισμού Δικτύων

Δίκτυα Υπολογιστών. Ενότητα 6: Δημιουργία δικτύων και υποδικτύων σε περιβάλλον πρωτοκόλλου ΙΡ

Δίκτυα Υπολογιστών Ι

Προχωρημένα Θέματα Προγραμματισμού Δικτύων

Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών. Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 4 ο

Δίκτυα Υπολογιστών. Δίκτυα υπολογιστών και το Διαδίκτυο Ο πυρήνας του δικτύου. Κ. Βασιλάκης

Δίκτυα Υπολογιστών. Ενότητα 7: Μετάδοση πληροφορίας στο στρώμα διασύνδεσης. Δρ. Χαράλαμπος Ζ. Πατρικάκης Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.

Δίκτυα Υπολογιστών. Δίκτυα υπολογιστών και το Διαδίκτυο Ο πυρήνας του δικτύου. Κ. Βασιλάκης

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Πρότυπο Αναφοράς Open Systems Interconnection (OSI) Επικοινωνίες Δεδομένων Μάθημα 5 ο

Προχωρημένα Θέματα Προγραμματισμού Δικτύων

ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ (INTERNETWORKING)

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΜΟΝΗΣ Queuing Systems

ΔΙΚΤΥΑ (15-17) Π. Φουληράς

Δίκτυα Υπολογιστών I

Άσκηση 1. (σημειώστε πως 1KB = 2 10 bytes, 1Mbps = 10 6 bits/sec).

Εισαγωγή στην πληροφορική

Φύλλο Κατανόησης 1.8

AEI Πειραιά Τ.Τ. Τμ. Μηχ/κων Αυτοματισμού ΤΕ. Δίκτυα Μετάδοσης Δεδομένων. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στα δίκτυα υπολογιστών και βασικές αρχές

Επαναληπτικές Ασκήσεις Μαθήματος

Παραδείγµατα δικτυακών τεχνολογιών. Ethernet Internet ATM

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ Εισαγωγή Πρότυπο τριών Διαστάσεων Λειτουργίας Μοντέλο Διαχείρισης FCAPS Το Δίκτυο του Ε.Μ.Π. Περιβάλλον Εργαστηριακών Ασκήσεων

AEI Πειραιά Τ.Τ. Τμ. Μηχ/κων Αυτοματισμού ΤΕ. Δίκτυα Υπολογιστών. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στα δίκτυα υπολογιστών και βασικές αρχές

Κινητές Επικοινωνίες & Τηλεπικοινωνιακά Δίκτυα

Εισαγωγή στο πως λειτουργεί το διαδίκτυο

ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΝΑΜΟΝΗΣ Queuing Systems

Παράλληλη Επεξεργασία Κεφάλαιο 7 ο Αρχιτεκτονική Συστημάτων Κατανεμημένης Μνήμης

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα # 17: Πρωτόκολλα μετάδοσης Διδάσκων: Γεώργιος Ξυλωμένος Τμήμα: Πληροφορικής

Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων Ενότητα 2: Τοπικά Δίκτυα

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΕΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΕΣ INTERNET

ΜΑΘΗΜΑ: Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων

Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ. Ενότητα 8: Δρομολόγηση κατάστασης ζεύξης (Μέρος 2) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

Μοντέλο OSI 1.8. Κεφάλαιο 1. ΕΠΑ.Λ. Άμφισσας Σχολικό Έτος : Τάξη. : Β Τομέα Πληροφορικής Μάθημα. : Δίκτυα Υπολογιστών I Διδάσκων

Προχωρημένα Θέματα Προγραμματισμού Δικτύων Ενότητα 13: QoS Policy, Παραδείγματα QoS, Επισκόπηση μαθήματος Φώτης Βαρζιώτης

Πανεπιστήμιο Πειραιά Τμήμα Ψηφιακών Συστημάτων. ίκτυα Υπολογιστών Ι. To Μοντέλο OSI. Αναπλ. Καθηγ. Π. εμέστιχας

Δίκτυα Υπολογιστών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Πρωτόκολλα Επικοινωνίας Πρωτόκολλο IP

Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων Ενότητα 9: MPLS

Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών 1

ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΤΕΛΙΚΗΣ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗΣ ΣΤΙΣ ΕΝΟΤΗΤΕΣ

Κεφάλαιο 5: Τοπικά ίκτυα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 5ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Κεφάλαιο 1 Ε Π Α Ν Α Λ Η Ψ Η. Αρχές Δικτύων Επικοινωνιών

Δίκτυα Επικοινωνίας και Υπολογιστών

2 η Σειρά Ασκήσεων Data Link Layer

Επίπεδο δικτύου IP Forwading κτλ

ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας Τμ. Ηλ.γων Μηχ/κων ΤΕ. Δίκτυα Υπολογιστών. Διάλεξη 1: Εισαγωγή στα δίκτυα υπολογιστών και βασικές αρχές

ΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για το φυσικό στρώμα. λ από τον ρυθμό μετάδοσής της. Υποθέτοντας ότι ο κόμβος A

Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός

Δίκτυα Θεωρία

ΔΊΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΏΝ ΔΊΚΤΥΑ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΏΝ ΚΑΙ ΔΙΑΔΊΚΤΥΟ ΔΙΔΆΣΚΟΝΤΕΣ: ΔΡ. ΕΥΓΕΝΊΑ ΑΔΑΜΟΠΟΎΛΟΥ, ΔΡ. ΚΏΣΤΑΣ ΔΕΜΈΣΤΙΧΑΣ

ΔΙΚΤΥΑ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΧΡΗΣΗΣ ΚΑΙ ΔΙΑΣΥΝΔΕΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ Ενότητα # 2: Εισαγωγή στα Δίκτυα Δεδομένων Μέρος 2

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΔΙΚΤΥΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ 7ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ

Τεχνολογία Πολυμέσων. Ενότητα # 16: Πολυεκπομπή Διδάσκων: Γεώργιος Ξυλωμένος Τμήμα: Πληροφορικής

Πληροφορίες για το μάθημα. Ευάγγελος Παπαπέτρου

Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ. Ενότητα 7: Δρομολόγηση κατάστασης ζεύξης (Μέρος 1) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ

ΙΑΛΕΞΗ 6 Η. ίκτυα Υπολογιστών & Επικοινωνία. ιδάσκουσα: : ρ. Παντάνο Ρόκου Φράνκα. ίκτυα Υπολογιστών και Επικοινωνία. ιάλεξη 6: H Πολύπλεξη

Προχωρημένα Θέματα Προγραμματισμού Δικτύων Ενότητα 8: ΈλεγχοςΡοήςΑνοικτούΒρόχου Φώτης Βαρζιώτης

Μάθημα 5: To Μοντέλο Αναφοράς O.S.I.

1.5.1 ΓΕΦΥΡΑ (BRIDGE) Εικόνα Επίπεδα λειτουργίας επαναλήπτη, γέφυρας, δρομολογητή και πύλης ως προς το μοντέλο OSI.

Δίκτυα ΙΙ. Κεφάλαιο 7

Δίκτυα Υπολογιστών. Πληροφορίες για το μάθημα. Ευάγγελος Παπαπέτρου. Τμ. Μηχ. Η/Υ & Πληροφορικής, Παν. Ιωαννίνων

Εισαγωγή Επανάληψη. ΤΕΙ Στερεάς Ελλάδας. ΣT Εξάμηνο, Κατεύθυνση Μηχανικών Δικτύων Τ.Ε. Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής Τ.Ε. Διαδικτυακός Προγραμματισμός

Ειδικά Θέματα Δικτύων Ι

ΔΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις στα Τοπικά Δίκτυα

Αντικειμενοστραφής Προγραμματισμός

Ethernet Ethernet ΙΕΕΕ CSMA/CD

ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΔΙΚΤΥΩΝ Δρομολόγηση στο Internet (II) Αλγόριθμοι Distance Vector (Bellman) Αλγόριθμοι Link State (Dijkstra)

Τεχνολογίες & Εφαρμογές Πληροφορικής Ενότητα 7: Τοπικά δίκτυα

ΔΙΚΤΥΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΩΝ Ασκήσεις για το φυσικό στρώμα

Προχωρημένα Θέματα Προγραμματισμού Δικτύων

Καθυστέρηση σε δίκτυα μεταγωγής πακέτων. ΗΥ335 Φροντιστήριο 3

... Αν ν = 16 εγκαταλείπει τις προσπάθειες μετάδοσης του πακέτου. Τοπολογία Διαύλου (BUS).

1.2.1 Το μοντέλο αναφοράς για τη Διασύνδεση Ανοικτών Συστημάτων (OSI) 1 / 19

Σχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών

Παιχνίδι TCP-IP (περιγραφή πρωτοκόλλων)

Σχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών

Σχεδίαση Δικτύων Υπολογιστών

Τρίτη Πρόοδος [110 μονάδες] Απαντήσεις

Ιόνιο Πανεπιστήμιο Τμήμα Πληροφορικής Εισαγωγή στην Επιστήμη των Υπολογιστών Δίκτυα υπολογιστών. (και το Διαδίκτυο)

Τεχνολογία TCP/IP ΙΑ ΙΚΤΥΩΣΗ- INTERNET. Τεχνολογίες Τηλεκπαίδευσης & Εφαρµογές - Ιούλιος

Πρωτόκολλα Διαδικτύου

Δίκτυα Υπολογιστών I

1.1 Επαναλήπτες (repeaters ή regenerators)

Δίκτυα Υψηλών Ταχυτήτων Ενότητα 4: Frame Relay

Εισαγωγή στο διαδίκτυο

Τεχνολογία Δικτύων Επικοινωνιών (Ενότητα Πρωτόκολλα και Αρχιτεκτονική Δικτύου)

Transcript:

Δίκτυα Υπολογιστών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ενότητα 1: Εισαγωγή στα δίκτυα Η/Υ, τα πρωτόκολλα και τη μεταφορά πληροφορίας Δρ. Χαράλαμπος Ζ. Πατρικάκης Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε Κάντε κλικ για να ξεκινήσετε

Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

Ευχαριστίες Στην ανάπτυξη του υλικού βοήθησαν οι συνεργάτες του εργαστηρίου Δημήτρης Κόγιας, Μάνος Μιχαηλίδης και οι φοιτητές Λάζαρος Τουμανίδης, Στέφανος Μπογδάνης, Γιώργος Μπελτάος, Γιώργος Τσούκας. 4

Βιβλιογραφία James F. Kurose - Keith W. Ross, Δικτύωση Υπολογιστών, εκδ. Γκιούρδας. Tanenbaum, Wetherall, Δίκτυα Υπολογιστών, Εκδ. Κλειδάριθμος. Douglas E. Comer, Δίκτυα και διαδίκτυα υπολογιστών και εφαρμογές τους στο Internet, Κλειδάριθμος. Monteiro, J. M., Cruz, R. S., Patrikakis, C. Z., Papaoulakis, N. C., Calafate, C. T., & Nunes, M. S. (2013). Peer-to-Peer Video Streaming. In R. Farrugia, & C. Debono (Eds.), Multimedia Networking and Coding (pp. 254-313). Hershey, PA: Information Science Reference. doi:10.4018/978-1-4666-2660-7.ch010. Charalampos Z. Patrikakis, Angelos- Christos Anadiotis, Penetrating with DDoS Attacks, (διαθέσιμο στο διαδίκτυο: http://pentestmag.com), PenTest Magazine, vol2 no 5, Aug 2012, pp [16-22]. Pendegraft, N. (2003). The TCP/IP Game. In T. McGill (Ed.), Current Issues in IT Education (pp. 117-124). Hershey, PA: IRM Press. doi:10.4018/978-1- 93177-753-7.ch009. Τμήμα των σημειώσεων είναι βασισμένο σε συνοδευτικό υλικό του βιβλίου των James F. Kurose - Keith W. Ross, Computer Networking, Pearson publications 5

Περιεχόμενα 1.1 Τοπολογίες τοπικών δικτύων 1.2 Διαστρωματοποιημένη Αρχιτεκτονική Πρωτοκόλλων 1.3 Μετάδοση πακέτων και καθυστερήσεις 1.4 Μετάδοση σε δίκτυα πακέτων 1.5 Ενθυλάκωση, κατακερματισμός και μεταφορά μηνυμάτων 6

Προσδοκώμενα Αποτελέσματα Στην ενότητα αυτή θα μάθετε για: Τις βασικές αρχές διασύνδεσης υπολογιστών και μετάδοσης δεδομένων, Τις αρχιτεκτονικές διασύνδεσης υπολογιστικών συστημάτων, Τα πρωτόκολλα και τη διαστρωματοποιημένη ανοικτή αρχιτεκτονική πρωτοκόλλων, Υπηρεσίες και δικτυακές εφαρμογές, Δίκτυα πακέτων. 7

1.1 Τοπολογίες τοπικών δικτύων Αστέρας, δακτύλιος και αρτηρία (δένδρο) 8

Τοπολογίες Δέντρο Αρτηρία Ειδική περίπτωση δέντρου Δακτύλιος Αστέρας 9

Τοπολογίες τοπικών δικτύων Βύσμα (Tap) Ροή δεδομένων Τερματική Αντίσταση C Επαναλήπτης (Repeater) A B C Αρτηρία (bus) B Δακτύλιος A Central Hub, Switch or Repeater C A B Δένδρο A B Αστέρας C 10

Αρτηρία και Δέντρο Πολυσημειακό μέσο Η μετάδοση πραγματοποιείται κατά μήκος του μέσου Μπορεί να ληφθεί από όλους του άλλους σταθμούς Υπάρχει ανάγκη για υπόδειξη του προορισμού Κάθε σταθμός έχει μοναδική διεύθυνση Μετάδοση και προς τις δυο κατευθύνσεις Χρειάζεται συντονισμός μετάδοσης: Για αποφυγή συγκρούσεων Για αποφυγή κατάληψης του μέσου Δεδομένα σε μικρά μπλοκ - πλαίσια Η τερματική αντίσταση απορροφά το σήμα στην άκρη του μέσου 11

Μετάδοση πλαισίου Τοπικό δίκτυο αρτηρίας Ο Α δημιουργεί ένα αντίγραφο του Ο C Και μεταδίδει ο Β λαμβάνει ένα πλαίσιο ένα αντίγραφο προς τον Α πλαισίου A B C 12

Τοπολογία Δακτυλίου Επαναλήπτες (repeaters) συνδεδεμένοι με point to point ζεύξεις σε κλειστό βρόχο. Λαμβάνουν δεδομένα από μία σύνδεση και αναμεταδίδουν σε μια άλλη. Μονοκατευθυντικές συνδέσεις. Δεδομένα σε πλαίσια. Ένα πλαίσιο περνά από όλους τους σταθμούς. Ο προορισμός αναγνωρίζει τη διεύθυνση και αντιγράφει το πλαίσιο. Όταν το πλαίσιο φτάσει στην πηγή απομακρύνεται. Απαιτείται έλεγχος πρόσβασης μέσου ώστε να καθορίζεται πότε ένας σταθμός μπορεί να εισάγει πλαίσια. 13

Μετάδοση πλαισίου Τοπικό δίκτυο δακτυλίου Το πλαίσιο Ο Α C αντιγράφει απορροφά δεν έχει το προορισμό επιστρεφόμενο πλαίσιο κατά το Β: τη ο Β Ο C μεταδίδει ένα πλαίσιο προς τον Α μεταφορά το πλαίσιο αγνοεί του C B A 14

Τοπολογία Αστέρα Κεντρικό σημείο διασύνδεσης όλων των κόμβων Ύπαρξη μοναδικού σημείου αποτυχίας (single/ central point of failure) Ανεξάρτητη διασύνδεση κόμβων στο κεντρικό σημείο διασύνδεσης Δυνατότητα για περισσότερη ασφάλεια Ναι στην περίπτωση μεταγωγής (switch) Όχι στην περίπτωση αντιγραφής και προώθησης (hub) 15

Αστέρας Ο C μεταδίδει ένα πλαίσιο προς τον Α Το κεντρικό Hub, Switch ή Επαναλήπτης το στέλνει στο προορισμό του Central Hub, Switch ή Repeater A B C 16

Σύνοψη Στην υποενότητα αυτή μελετήσαμε: Γνωστές τοπολογίες δικτύων: Δέντρο Αρτηρία Ειδική περίπτωση δέντρου Δακτύλιος Αστέρας 17

1.2 Διαστρωματοποιημένη Αρχιτεκτονική Πρωτοκόλλων OSI TCP layers 18

Οι δύο έμποροι... Επικοινωνία ομότιμων (σε ιδεατό επίπεδο) Χρήση υπηρεσιών Χρήση υπηρεσιών Επικοινωνία ομότιμων (σε ιδεατό επίπεδο) Χρήση υπηρεσιών Χρήση υπηρεσιών Επικοινωνία ομότιμων (σε ιδεατό επίπεδο) Επικοινωνία ομότιμων (σε πραγματικό επίπεδο) 19

Οι δύο έμποροι... Εναλλακτική λύση, αρκεί να ικανοποιεί τις προδιαγραφές επικοινωνίας και χρήσης των interfaces 20

Οι δύο έμποροι... Γιατί να μην απλοποιήσουμε τα πράγματα; 21

Πως θα δημιουργήσω ένα σύνολο πρωτοκόλλων επικοινωνίας Μονολιθική Διαστρωματοποιημένη αρχιτεκτονική Κλειστή ανοικτή αρχιτεκτονική Τι γίνεται με: Πολυπλοκότητα Ευελιξία Δυνατότητα εξέλιξης Σταθερότητα Ταχύτητα 22

Γιατί επιλέχθηκε η διαστρωματοποιημένη αρχιτεκτονική; Η τμηματοποίηση επιτρέπει την εύκολη αντικατάσταση, συντήρηση και επέκταση των συστημάτων Η ανοιχτή αρχιτεκτονική επιτρέπει σε διαφορετικούς κατασκευαστές να υλοποιούν συστήματα που συνεργάζονται μεταξύ τους Ανάγκη για ρητές δομές, συγκεκριμένα σημεία και τρόπους επικοινωνίας των στρωμάτων Υπάρχουν προβλήματα: πλεονασμού ενεργειών (πολλαπλοί έλεγχοι για τον ίδιο σκοπό) Βέλτιστης χρήσης της πληροφορίας Σταθερότητας Υλοποίησης 23

Μοντέλο Open Systems Interconnection (OSI) Εφαρμογής - Application Παρουσίασης Presentation Συνόδου - Session Μεταφοράς - Transport Εξυπηρέτηση εφαρμογών και δυνατότητα χρήσης του δικτύου Αναπαράσταση μετάφραση δεδομένων και κρυπτογράφηση Έλεγχος του συνόδου μεταξύ των άκρων της επικοινωνίας Αξιόπιστη επικοινωνία από άκρο σε άκρο Δικτύου - Network Ζεύξης Data Link Φυσικό - Physical Δρομολόγηση δεδομένων και διευθυνσιοδότηση στο δίκτυο Διευθυνσιοδότηση και επικοινωνία σημείου προς σημείο γειτονικών κόμβων Μετάδοση πληροφορίας σε δυαδική μορφή πάνω από το φυσικό μέσο 24

Μοντέλο TCP Εφαρμογής - Application HTTP, SMTP,FTP Παρουσίασης Presentation Συνόδου - Session Μεταφοράς - Transport Δικτύου - Network Ζεύξης Data Link Φυσικό - Physical TCP, UDP IP, ICMP Ethernet, PPP bits 25

Σύνοψη Στην υποενότητα αυτή μελετήσαμε: Λόγους επιλογής της διαστρωματοποιημένης αρχιτεκτονικής. Γνωστά Μοντέλα της διαστρωματοποιημένης αρχιτεκτονικής: OSI TCP 26

1.3 Μετάδοση πακέτων και καθυστερήσεις 27

Μετάδοση, καθυστερήσεις και απώλειες Ουρές πακέτων στους ενταμιευτές των δρομολογητών. Χρησιμοποιούνται για προσωρινή αποθήκευση των αντιγράφων των πακέτων έως τη δρομολόγησή τους και την έξοδό τους από το δρομολογητή. Εάν υπερβούμε τη δυνατότητα αποθήκευσης της ουράς, έχουμε απώλεια πακέτων. Η επιλογή των πακέτων που θα χαθούν βασίζεται σε ειδικό αλγόριθμο (π.χ. To πιο πρόσφατο, πακέτα με ειδική σήμανση, κ.λ.π.). Απορρίπτεται Ουρά 28

Πηγές καθυστερήσεων Καθυστέρηση κομβικής επεξεργασίας (processing delay - D nod ) Έλεγχος λαθών σε επίπεδο bit Καθορισμός ζεύξης εξόδου Καθυστέρηση αναμονής σε ουρά (queuing delay D que ) Χρόνος αναμονής στη ζεύξη εξόδου για μετάδοση Εξαρτάται από το επίπεδο συμφόρησης στον δρομολογητή Καθυστέρηση μετάδοσης (transmission delay - D trans ) Χρόνος για να σταλούν bits μέσα στη ζεύξη= L/R, όπου L: μήκος πακέτου, R: εύρος ζώνης ζεύξης Καθυστέρηση διάδοσης (Propagation delay - D prop ) Χρόνος διάδοσης μέσα στο μέσο = d/s, όπου, d: μήκος φυσικής ζεύξης και s: ταχύτητα διάδοσης στο μέσο Ουρά Καθυστέρηση ανά κόμβο = D nod + D que + D trans + D prop = msecs έως μsecs 29

Αναλογία με αυτοκινητόδρομο (1) Σταθμός διοδίων D prop D nod D que D trans D prop 30

Αναλογία με αυτοκινητόδρομο (2) Σταθμός διοδίων Τα αυτοκίνητα μετακινούνται ( διαδίδονται ) με 100 χλμ/ώρα. Ο σταθμός διοδίων χρειάζεται 12 δευτερόλεπτα για να εξυπηρετήσει κάθε αμάξι (χρόνος μετάδοσης). Αμάξι ~ bit / φάλαγγα ~ πακέτο. Ερώτηση: πόσος χρόνος χρειάζεται μέχρι η φάλαγγα να στοιχιστεί πριν από το 2ο σταθμό διοδίων; ( αποθήκευση πριν την προώθηση) 100 χλμ Σταθμός διοδίων Χρόνος για να δοθεί ώθηση σε ολόκληρη τη φάλαγγα μέσω των σταθμών διοδίων στην εθνική οδό= 12 x 10 = 120 sec. Χρόνος για να μετακινηθεί ( διαδοθεί ) το τελευταίο αμάξι από τον 1ο στο 2ο σταθμό διοδίων: 100 χλμ /(100 χλμ/ώρα) = 1 ώρα. Απάντηση: 62 λεπτά. 31

Αναλογία με αυτοκινητόδρομο (3) Σταθμός διοδίων Τα αυτοκίνητα τώρα μετακινούνται με 1000 χλμ/ώρα. Ο σταθμός των διοδίων χρειάζεται τώρα 1 λεπτό για να εξυπηρετήσει ένα αμάξι. 100 χλμ Σταθμός διοδίων Ερ: Θα φτάσουν αυτοκίνητα στο 2ο σταθμό των διοδίων πριν εξυπηρετηθούν όλα τα αμάξια στον 1ο σταθμό? Aπάντηση: Ναι! Μετά από 7 λεπτά, το 1ο αυτοκίνητο είναι στο 2ο σταθμό και 3 αυτοκίνητα βρίσκονται ακόμα στον 1ο σταθμό. Συμπέρασμα: Το 1ο bit του πακέτου μπορεί να φτάσει στο 2ο δρομολογητή πριν το πακέτο μεταδοθεί πλήρως από τον 1ο δρομολογητή! 32

Πως μετράμε τις καθυστερήσεις στην πράξη Δεν είναι δυνατό να γνωρίζουμε τη διαδρομή, τις επιμέρους καθυστερήσεις, και ειδικά σε πραγματικό χρόνο. Μέτρηση μέσω των ίδιων των πακέτων Χρήση ειδικού μηχανισμού του επιπέδου δικτύου. Πρόγραμμα Traceroute: μέτρηση καθυστέρησης από την πηγή στο δρομολογητή i κατά μήκος της διαδρομής (δεν ξέρουμε ποια είναι και δε μας ενδιαφέρει) προς τον προορισμό. Για όλους τους δρομολογητές και τον τελικό προορισμό i, η πηγή: Στέλνει 3 πακέτα τα οποία θα φτάσουν στο δρομολογητή i πάνω από μονοπάτι προς τον τελικό προορισμό Ο δρομολογητής i θα επιστρέψει ειδικά πακέτα απάντησης στον αποστολέα Ο αποστολέας μετράει το χρονικό διάστημα μεταξύ μετάδοσης και απάντησης. 1 2 3 i-1 i 3 πακέτα 3 πακέτα 3 πακέτα 3 πακέτα 3 πακέτα απάντηση απάντηση απάντηση... απάντηση απάντηση 33

Ένα παράδειγμα 34

Ρυθμοαπόδοση (bitrate) Ρυθμοαπόδοση: ρυθμός (bits/μονάδα χρόνου) στο οποίο τα bits μεταφέρονται μεταξύ αποστολέα/παραλήπτη: Στιγμιαία: ρυθμός σε δεδομένη χρονική στιγμή Μέση: ρυθμός σε μεγαλύτερη χρονική περίοδο R 1 (bps) R 2 (bps) < R 1 R 1 (bps) R 2 (bps) > R 1 Και στις δύο περιπτώσεις το R από άκρο σε άκρο είναι ίσο με min {R 1, R 2 }. 35

Σύνοψη Στην υποενότητα αυτή μελετήσαμε: Λόγους επιλογής της διαστρωματοποιημένης αρχιτεκτονικής. Γνωστά Μοντέλα της διαστρωματοποιημένης αρχιτεκτονικής: OSI TCP 36

1.4 Μετάδοση σε δίκτυα πακέτων 37

Μεταγωγή κυκλώματος - Μεταγωγή πακέτου Μεταγωγή κυκλώματος Αποκλειστική διάθεση πόρων Προκαθορισμένη διαδρομή από άκρο σε άκρο. Εγγυήσεις ποιότητας. Σε περιπτώσεις μη μετάδοσης, το μέσο παραμένει αχρησιμοποίητο. Μεταγωγή πακέτου Μη αποκλειστική διάθεση του μέσου. Δυνατότητα μετάδοσης μόνο όταν υπάρχει ανάγκη. Δυνατότητα δυναμικής αναδρομολόγησης πληροφορίας κατά τη διάρκεια της μετάδοσης. Ανταγωνισμός για το μέσο. Στατιστική πολυπλεξία: πολλές συνδέσεις μπορούν να μοιράζονται ταυτόχρονα το ίδιο μέσο μετάδοσης. 38

Πολυπλεξία Πολυπλεξία διαίρεσης συχνότητας (FDM) Συχνότητα Χρόνος Πολυπλεξία διαίρεσης χρόνου (TDM) Συχνότητα Χρόνος 39

Μετάδοση πληροφορίας σε πακέτα Ο αποστολέας, παίρνει ένα μήνυμα. Το σπάει σε τμήματα πακέτα συγκεκριμένου μήκους L (το κάθε πακέτο μπορεί να είναι σταθερό, ή να έχει μέγιστο μήκος L). Μεταδίδει τα πακέτα πάνω από τη γραμμή σύνδεσης με τον επόμενο κόμβο με ρυθμό R. Ο χρόνος μετάδοσης (θα το δούμε και ως καθυστέρηση μετάδοσης) είναι: Transmission time (transmission delay) = L R Πακέτο Μήνυμα Πακέτο 1 Πακέτο 2 L 2L L R=ταχύτητα μετάδοσης L=μήκος πακέτου 40

Μετάδοση στο δίκτυο πακέτων Το κάθε πακέτο, προωθείται από κάθε δρομολογητή στον επόμενο από την αφετηρία έως τον τελικό προορισμό του. Κάθε πακέτο χρησιμοποιεί όλο το εύρος ζώνης για τη μετάδοσή του. Σε κάθε δρομολογητή, το πακέτο αποθηκεύεται, και στη συνέχεια προωθείται στον επόμενο (store and forward). Μόνο πλήρη πακέτα είναι έγκυρα.... 41

Υπολογισμός χρόνου μετάδοσης Α L Δ L Β Πακέτο Πακέτο Ρυθμός μετάδοσης R Ρυθμός μετάδοσης R Για να φύγει (να μεταδοθεί) το πακέτο μήκους L από τον Α, με ρυθμό μετάδοσης R, θέλει χρόνο L/R. Όταν φτάσει στον δρομολογητή Δ, αποθηκεύεται. Στη συνέχεια, θέλει αντίστοιχα χρόνο L/R για να μεταδοθεί στον Β Άρα συνολικός χρόνος (εάν οι υπόλοιπες καθυστερήσεις θεωρηθούν μηδενικές: 2L/R Ένα αριθμητικό παράδειγμα L = 3 Κbits R = 1.5 Mbps Χρόνος μετάδοσης για ένα βήμα = 2msec 42

Απώλεια πληροφορίας στη μεταγωγή πακέτου R 1 R 2 R 4 < R 1 + R 2 + R 3 R 3 Αν ο ρυθμός εισόδου είναι μεγαλύτερος από τον ρυθμό μετάδοσης στην έξοδο για ένα χρονικό διάστημα, τότε: Σε πρώτη φάση τα πακέτα αποθηκεύονται σε ουρές Όταν γεμίσουν οι ουρές, τα πακέτα χάνονται 43

Στατιστική πολυπλεξία Έστω ότι R out = 1 Μbps και πρέπει να μοιραστεί ίσα ανάμεσα σε όλους τους πιθανούς χρήστες. Αν ο κάθε χρήστης όταν είναι ενεργός στέλνει με ρυθμό 100Kbps και είναι ενεργός με πιθανότητα 10% στη μονάδα του χρόνου, τότε με τη μετάδοση κυκλώματος θα μπορέσουμε να υποστηρίξουμε έως 10 χρήστες. Με τη μεταγωγή πακέτου και τη στατιστική πολυπλεξία, η πιθανότητα με 35 δυνητικούς χρήστες, περισσότεροι από 10 να είναι ενεργοί την ίδια χρονική στιγμή είναι μικρότερη από 0,0004. R 1 R 2 R n... R out = 1 Mbps 44

Παράδειγμα ROUTING TABLE: R1 Destination Port ROUTING TABLE: R2 Destination Port ROUTING TABLE: R6 Destination Port Net G P2 Net F P2 Net F P1 Net F P3 Net J P3 Net G P1 Net J P4 Net J P3 Net C P2 Net B P1 R3 P2 Net G P1 P1 P2 Net F R5 P3 Net H P1 P2 R6 P3 Net J End Net A P1 P2 R1 P3 Net D P3 P2 R4 Net I Start P4 Net C P1 P2 Net E R2 P3 Μεταγωγή πακέτων (IP) 2 βασικές λειτουργίες: routing + forwarding 45

Παράδειγμα ROUTING TABLE: R1 ROUTING TABLE: R2 In I/F In VC# Out I/F Out VC# ROUTING TABLE: R6 In I/F In VC# Out I/F Out VC# In I/F In VC# Out I/F Out VC# 1 12 2 18 1 23 4 66 2 17 1 55 1 32 3 55 1 66 3 98 2 67 1 13 3 46 2 12 1 24 1 19 2 98 3 22 2 55 3 67 2 1 R5 End 1 R3 2 3 1 R6 3 22 1 2 23 1 2 R1 3 2 R4 Start 4 3 66 1 2 R2 3 98 Μεταγωγή εικονικού κυκλώματος (VC): Προσυμφωνημένη διαδρομή 46

Σύνοψη Στην υποενότητα αυτή μελετήσαμε: Τη διαδικασία κατακερματισμού των πακέτων στο επίπεδο Εφαρμογής, στην πηγή της πληροφορίας. Την ενθυλάκωση τους στα επόμενα Επίπεδα για την αποδοτικότερη μετάδοση τους. Το ρόλο των ενδιάμεσων συσκευών του δικτύου στη μεταφορά των μηνυμάτων. 47

1.5 Ενθυλάκωση, κατακερματισμός και μεταφορά μηνυμάτων 48

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση Κατακερματισμός Ενθυλάκωση Message (επίπεδο εφαρμογής) Message sage Segment (επίπεδο μεταφοράς) H H Datagram (επίπεδο δικτύου) H Frame (επίπεδο ζεύξης δεδομένων) H... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 49

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση H H H Mes... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 50

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση H H H Mes... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 51

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση H H H Mes... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 52

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση H H H H Mes... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 53

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση H H H Mes... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 54

Κατακερματισμός και ενθυλάκωση Message sage H H H Mes... Τερματικό Router L3 switch Τερματικό 55

Σύνοψη Στην υποενότητα αυτή μελετήσαμε: Δύο σημαντικά είδη δικτύων και την απόδοση τους: Μεταγωγής Κυκλώματος. Μεταγωγής Πακέτων. 56

Σε αυτή την ενότητα μιλήσαμε για: 1.1 Τοπολογίες τοπικών δικτύων 1.2 Διαστρωματοποιημένη Αρχιτεκτονική Πρωτοκόλλων και μοντέλα της. 1.3 Μετάδοση πακέτων και καθυστερήσεις. 1.4 Μετάδοση σε δίκτυα μεταγωγής πακέτων και κυκλώματος. 1.5 Ενθυλάκωση, κατακερματισμό και μεταφορά μηνυμάτων σε ένα δίκτυο. 57

Δίκτυα Υπολογιστών ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Πειραιά Τεχνολογικού Τομέα Ενότητα 1: Εισαγωγή στα δίκτυα Η/Υ, τα πρωτόκολλα και τη μεταφορά πληροφορίας Δρ. Χαράλαμπος Ζ. Πατρικάκης Τμήμα Ηλεκτρονικών Μηχανικών Τ.Ε