ΠΡΕΣΒΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑ ΟΣ ΣΤΗ ΒΟΥ ΑΠΕΣΤΗ ΓΡΑΦΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ ιεύθυνση : H-1024 Budapest, Margit krt. 43-45 Τηλέφωνο: 00 36 1/3362610, Fax : 00 36 1/3362613, E-mail: greekcom@t-online.hu ΜΗΝΙΑΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΑΙ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΕΛΤΙΟ Φύλλο 11 Οκτώβριος 2008 Επιµέλεια και σύνταξη Τζανέτος Καραντζής Σύµβουλος Ο.Ε.Υ. Β ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Α) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙ ΗΣΕΙΣ 1. Οικονοµική κρίση στην Ουγγαρία. 2. Νέο σχέδιο προϋπολογισµού. 3. Προβλέψεις Ευρ. Επιτροπής για την ουγγρική οικονοµία. 4. Πορεία µακρο-οικονοµικών µεγεθών. 5. Μείωση ρυθµού αύξησης τιµών αγροτικών προϊόντων. 6. Επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας της ουγγρικής οικονοµίας. 7. Πορεία τουρισµού. 8. Προβλήµατα στις διεθνείς µεταφορές. 9. Κύµα απολύσεων σηµειώνεται την Ουγγαρία. Β) ΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ
2 Α) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΕΣ ΕΙ ΗΣΕΙΣ 1. Οικονοµική κρίση στην Ουγγαρία. Σε ενηµέρωσή του σχετικά µε την οικονοµική κρίση που πλήττει την Ουγγαρία, ο Υπουργός Οικονοµικών της χώρας κ. G. Bajnai απέδωσε την κρίση στη, σε διεθνές επίπεδο, κατάρρευση της εµπιστοσύνης προς το χρηµατοπιστωτκό σύστηµα και στο εξαιρετικά µεγάλο ποσοστό (περί το 90%) των ληφθέντων σε ξένο συνάλλαγµα δανείων. Επίσης εκτίµησε ότι η χώρα βρίσκεται ακόµα στο µέσο της χρηµατο-οικονοµικής αναταραχής, η οποία αναµένεται να διαρκέσει περί τους 4 µήνες, ενώ η ανάκαµψη θα διαρκέσει πολύ περισσότερο. Συνέχισε εντοπίζοντας ως αδύνατα σηµεία της ουγγρικής οικονοµίας τα εξής: Το υψηλό δηµόσιο (66% του ΑΕΠ για το 2007) και εξωτερικό χρέος. Το έλλειµµα του προϋπολογισµού (5,0% του ΑΕΠ για το 2007). Παρά ταύτα τονίσθηκε ότι εάν η κρίση έπληττε τη χώρα πριν την εφαρµογή της περιοριστικής οικονοµικής πολιτικής που ακολουθεί η παρούσα κυβέρνηση από διετίας, η Ουγγαρία θα ήταν στα πρόθυρα της πλήρους οικονοµικής κατάρρεευσης. Τα άµεσα αποτελέσµατα της κρίσης είναι Η έλλειψη ρευστότητας Η πίεση που δέχεται το εθνικό νόµισµα Η πτώση των αξιών των µετοχών. εδοµένου ότι η ουγγρική οικονοµία χαρακτηρίζεται από εξαγωγικό προσανατολισµό, µία παγκόσµια οικονοµική ύφεση θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στη ζήτηση και συνεπώς στις εξαγωγές, µε αποτέλεσµα να πληγούν ιδιαίτερα οι τοµείς της οικονοµίας µε εξαγωγική δραστηριότητα. Ο περιορισµός της διεθνούς ρευστότητας θα καταστήσει τον εξωτερικό δανεισµό δυσχερέστερο και ακριβότερο, εξέλιξη που αναµένεται να οδηγήσει σε συρρίκνωση των δυνατοτήτων εξωτερικής χρηµατοδότησης των ελλειµµάτων της χώρας. Επιπλέον οι όροι δανεισµού τόσο των επιχειρήσεων, όσο και των νοικοκυριών, θα γίνουν αυστηρότεροι, µε αρνητικές επιπτώσεις στις επενδύσεις, στη παραγωγή, στην απασχόληση και στην ιδιωτική κατανάλωση. Εν κατακλείδι, αναµένεται µείωση του ρυθµού αύξησης του ΑΕΠ, που πιθανόν να εισέλθει σε φάση συρρίκνωσης, αύξηση της ανεργίας, αλλά και µείωση του πληθωρισµού, λόγω περιορισµού της ζήτησης, αλλά και πτώσης των διεθνών τιµών ενέργειας και πρώτων υλών. Επιπλέον οι όροι εµπορίου προβλέπεται να µείνουν αµετάβλητοι, αφού η µείωση των εξαγωγών θα συνοδευθεί από ανάλογη µείωση των εισαγωγών. Τα µέτρα που έχει λάβει µέχρι στιγµής η ουγγρική κυβέρνηση για τη θωράκιση της οικονοµίας είναι τα εξής: Αύξηση 3 ποσοστιαίων µονάδων του βασικού επιτοκίου, από 8,5% σε 11,5%. Η κίνηση αυτή σε συνδυασµό µε τις παρεµβάσεις των διεθνών χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων, κατόρθωσε να αµβλύνει τις πιέσεις στο εθνικό νόµισµα. Λήψη δανείου (stand-by loan facility) ύψους 12,5 δις ευρώ από το ιεθνές Νοµισµατικό Ταµείο προκειµένου να αντιµετωπισθούν οι πιέσεις στους εθνικούς λογαριασµούς της χώρας. Επίσης εξασφαλίσθηκε δανειοδότηση 6,5 δις ευρώ από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και 1 δις ευρώ από τη Παγκόσµια Τράπεζα. Ο κος Bajnai δήλωσε ότι το συνολικό ύψος της
3 δανειοληψίας (20 δις ευρώ), υπερβαίνει τις ανάγκες χρηµατοδότησης της ουγγρικής οικονοµίας, όµως κρίθηκε αναγκαίο προκειµένου να υπογραµµισθεί ο βαθµός δέσµευσης των διεθνών χρηµατοπιστωτικών ιδρυµάτων προς όλες τις πληττόµενες οικονοµίες και να αποθαρρυνθούν άµεσα µελλοντικές κερδοσκοπικές κινήσεις. Το ΝΤ θα παρακολουθεί στενά την εκτέλεση του προϋπολογισµού, τη πορεία του πληθωρισµού και το ύψος των συναλλαγµατικών αποθεµάτων. Πιστωτική γραµµή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζες προς την Ουγγαρία ύψους 5 δις ευρώ, προκειµένου να διοχετευθεί ρευστό στο τραπεζικό σύστηµα και να αναζωογονηθεί η πιστωτική δραστηριότητα, ιδίως µετά την απόφαση ορισµένων τραπεζών να παύσουν τη χορήγηση δανείων σε ξένο συνάλλαγµα. Αναστολή των εξαγγελθεισών φορολογικών περικοπών για το 2009. Μείωση του ελλείµµατος του προϋπολογισµού για το 2008 σε 3,4% του ΑΕΠ, έναντι αρχικού στόχου 4,0%, ενώ για το 2009 ως νέος στόχος τίθεται περαιτέρω περιορισµός του στο 2,9% του ΑΕΠ, έναντι του αρχικού 3,4 %. Εκφράσθηκε η άποψη ότι µεσοπρόθεσµα θα επιτευχθούν τα κριτήρια ένταξης στην ΟΝΕ, αφού για το 2009 αναµένεται περιορισµός του ελλείµµατος του προϋπολογισµού κάτω από 3%, το δηµόσιο έλλειµµα θα συνεχίσει τη πτωτική του πορεία προς το 60% του ΑΕΠ και ο πληθωρισµός θα σηµειώσει κάµψη. Ο κος Υπουργός συνέχισε υποστηρίζοντας ότι η πορεία αυτών των µεγεθών είναι ρεαλιστική, αφού βασίζεται στις πλέον απαισιόδοξες εκτιµήσεις (worst case scenario) για τη πορεία της οικονοµίας της Ουγγαρίας, οι οποίες αποτέλεσαν και τη βάση για την σύναψη του δανείου µε το ΝΤ. Συγκεκριµένα, οι εκτιµήσεις αυτές περιλαµβάνουν µείωση του ΑΕΠ κατά 1%, ισοτιµία 1 ευρώ = 290 HUF, αλλά και πτώση του πληθωρισµού και δηµιουργία πρωταρχικού πλεονάσµατος στον προϋπολογισµό του 2009. Πλήρης κρατική εγγύηση των τραπεζικών καταθέσεων. Αναβολή των ιδιωτικοποιήσεων των µεγάλων κρατικών επιχειρήσεων. Πάγωµα των µισθών των δηµοσίων υπαλλήλων τουλάχιστον για 2009 και αναστολή καταβολής του 13 ου µισθού. Επίσης τίθεται ανώτατο όριο 80.500 HUF (περίπου 315 ευρώ) στη 13 η σύνταξη. Τα µέτρα αυτά αναµένεται να αποδώσουν έσοδα περί τα 1,5 δις ευρώ. Ενδυνάµωση των ελέγχων στο χρηµατοπιστωτικό σύστηµα. Χρησιµοποίηση των χρηµατοδοτήσεων του Ευρωπαϊκού Ταµείου Συνοχής για υλοποίηση δηµοσίων έργων, µε σκοπό την αντιµετώπιση της ανεργίας. Τονίσθηκε ότι δεν θα επηρεασθούν οι εθνικές χρηµατοδοτικές συµµετοχές. Οι µικρο-µεσαίες επιχειρήσεις θα επωφεληθούν από αυξηµένες κρατικές πιστωτικές εγγυήσεις και θα δηµιουργηθεί πιστωτική γραµµή προς τις τράπεζες ύψους 50 δις HUF (196 εκατ. ευρώ), προκειµένου να συνεχισθεί η δανειοδότηση αυτών των επιχειρήσεων. Επίσης εξετάζεται η δυνατότητα απλούστευσης των διαδικασιών και όρων δανειοδοτήσεων µε αναπτυξιακή προοπτική. Εάν συνυπολογισθεί η στήριξη µέσω micro-credits, η συνολική δέσµη υποστήριξης των επιχειρήσεων θα ανέλθει περί τα 3 δις ευρώ, µε προοπτικές επέκτασής της.
4 Θα υπάρξουν µέτρα υποστήριξης των εξαγωγικών επιχειρήσεων, µε ιδιαίτερη έµφαση στις µη παραδοσιακές αγορές που θα έχουν πληγεί λιγότερο από την διεθνή οικονοµική κρίση. Οι κρατικές προµήθειες θα ελέγχονται πλέον αυστηρότερα και θα προωθηθεί νόµος για αναµόρφωση του συστήµατος χρηµατοδότησης των κοµµάτων. Προτείνεται να δηµιουργηθεί διακοµµατική επιτροπή µε αντικείµενο τη διοχέτευση της αύξησης των κρατικών εσόδων σε αναπτυξιακές πολιτικές καθώς και σε µέτρα που θα περιορίζουν τη φορολογία. 2. Νέο σχέδιο προϋπολογισµού. Η διεθνής οικονοµική κρίση και οι επιπτώσεις της στην ουγγρική οικονοµία, ανάγκασε την κυβέρνηση να αναθεωρήσει για δεύτερη φορά το σχέδιο του προϋπολογισµού. Οι σηµαντικότερες µακρο-οικονοµικές παράµετροί του είναι οι ακόλουθοι: Αρχικό σχέδιο 1 η αναθεώρηση 2 η αναθεώρηση Μεταβολή ΑΕΠ +3,0 +1,2-1,0 Πληθωρισµός 4,3 3,9 4,5 Ιδιωτική κατανάλωση +1,9 +0,3-3,1 Πραγµατικοί µισθοί +2,4 n/a -2,7 Επενδύσεις +6,0 +4,0-0,9 Εξαγωγές +8,0 n/a +3,9 3. Προβλέψεις Ευρ. Επιτροπής για την ουγγρική οικονοµία. Σε πρόσφατη Έκθεσή της, η Ευρ. Επιτροπή προβαίνει στις ακόλουθες προβλέψεις για τη πορεία της ουγγρικής οικονοµίας. 2008 2009 2010 ΑΕΠ +1,7 +0,7 +1,8 Ιδιωτική κατανάλωση +1,0-1,2 +1,4 ηµόσια κατανάλωση -0,8 +2,1 +2,7 Ανεργία 8,1 8,6 8,5 Πληθωρισµός 6,3 3,9 2,9 ηµόσιο χρέος % ΑΕΠ 65,4 66,0 66,2 4. Πορεία µακρο-οικονοµικών µεγεθών. Τον Σεπτέµβριο το έλλειµµα του προϋπολογισµού ήταν 58,4 δις HUF, έναντι στόχου 80,5 δις HUF. Ενδεικτικά παρατίθεται κατωτέρω η εξέλιξη του δηµόσιου χρέους και ελλείµµατος προϋπολογισµού της Ουγγαρίας, ως ποσοστό επί του ΑΕΠ, τη τελευταία τετραετία. Σε παρένθεση αναφέρονται τα αντίστοιχα µεγέθη για την ΕΕ 27. ηµόσιο Έλλειµµα Έλλειµµα Προϋπολογισµού
5 2004 59,4 (62,2) 6,4 (2,9) 2005 61,7 (62,7) 7,8 (2,4) 2006 65,6 (61,3) 9,3 (1,4) 2007 65,8 (58,7) 5,0 (0,9) Η βιοµηχανική πααργωγή αυξήθηκε το 8µηνο 2008 κατά 3,6% σε σχέση µε την αντίστοιχη περίοδο 2007. Ο τοµέας των κατασκευών συρρικνώθηκε κατά 10,2% το 8µηνο του 2008 έναντι 8µηνου 2007. Ο πληθωρισµός σηµείωσε ελαφρά κάµψη και διαµορφώθηκε στο 6,7% το 9µηνο 2008, ενώ τον Σεπτέµβριο διαµορφώθηκε στο 5,7%, έναντι 6,5% τον Αύγουστο. Τον ίδιο µήνα, η ανεργία ανήλθε σε 7,7%, έναντι 7,2% τον Σεπτέµβριο 2007. Το τελευταίο τρίµηνο οι δείκτες εµπιστοσύνης νοικοκυριών και επιχειρήσεων παρουσίασαν σηµαντική επιδείνωση, όπως φαίνεται κατωτέρω: Αύγουστος 08 Σεπτέµβριος 08 Οκτώβριος 08 Νοικοκυριά -43,5-42,5-54,0 Επιχειρήσεις -8,1-9,3-14,8 Σύνολο -17,3-17,9-25,0 5. Μείωση ρυθµού αύξησης τιµών αγροτικών προϊόντων. Επιβραδύνεται η άνοδος των τιµών των αγροτικών προϊόντων. Τον Μάρτιο 2008 η µέση αύξηση των τιµών ήταν 38,1% σε σχέση µε τον ίδιο µήνα του 2007, ενώ τον Αύγουστο 2008 η αύξηση ήταν µόλις 2,7%, σε σχέση µε τον Αύγουστο 2007. 6. Επιδείνωση της ανταγωνιστικότητας της ουγγρικής οικονοµίας. Σύµφωνα µε έκθεση του World Economic Forum για την ανταγωνιστικότητα των οικονοµιών, το 2008 η Ουγγαρία βέθηκε στην 62 η θέση καταλόγου µε 134 χώρες, έναντι κατάταξης στην 47 η θέση το 2007. Συγκριτικά µε τις χώρες ΕΕ 27, η Ουγγαρία προηγείται µόνο της Ελλάδος (65 η θέση), Ρουµανίας (68 η θέση) και Βουλγαρίας (76 η θέση). 7. Πορεία τουρισµού. Κατά το 8µηνο 2008, 2,4 ξένοι επισκέπτες (+4% σε σχέση µε 8µηνο 2007) επέλεξαν την Ουγγαρία ως τουριστικό προορισµό, πραγµατοποιώντας 7,1 εκατ. διανυκτερεύσεις. Τα συνολικά έσοδα τη συγκεκριµένη περίοδο κυµάνθηκαν περί τα 660 εκατ. ευρώ, αυξηµένα κατά 1% σε ονοµαστικές τιµές, αλλά µειωµένα κατά 3,4% σε πραγµατικές. 8. Προβλήµατα στις διεθνείς µεταφορές. ηµοσιογραφικές πληροφορίες φέρουν τη Ρουµανία και τη Βουλγαρία να παραπέµπουν την Ουγγαρία στην Ευρ. Επιτροπή για παράνοµες και υπερβολικές επιβολές προστίµων σε φορτηγά διεθνών µεταφορών. 9. Κύµα απολύσεων σηµειώνεται την Ουγγαρία.
6 Οι συνέπειες της διεθνούς οικονοµικής κρίσης γίνονται ιδιαίτερα αισθητές στην ουγγρική αγορά εργασίας. Πιό συγκεκριµένα, η General Electrics ανακοίνωσε ότι εντός του 2009 θα απολύσει 500 εργαζόµενους. Η επειχείρηση απασχολεί στην Ουγγαρία 15.000 άτοµα. Η Philips θα απολύσει περί τα 400 άτοµα, ενώ από τις µεγαλύτερες, µέχρι στιγµή, εταιρικές χρεοκοπίες είναι αυτή της ουγγρικής αλυσίδας ηλεκρτικών ειδών Electropont, η οποία θα κλείσει το σύνολο των σηµείων πώλησης (περί τα 70), µε αποτέλεσµα την απώλεια 800 θέσεων εργασίας. Η Ουγγαρο-αυστριακή επιχείρηση σιδηροδρόµων Gysev ανακοίνωσε ότι θα περιορίσει το εργατικό της δυναµικό κατά 200 άτοµα, ενώ, σύµφωνα µε δηµοσιογραφικές πηγές, η ελληνικών συµφερόντων χαρτοβιοµηχανία Pizskei Papir (Όµιλος Ζερίτη), πρόκειται απολύσει 147 από τους 431 εργαζόµενους. Β) ΖΗΤΗΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ Τον Οκτώβριο δεν περιήλθαν στο Γραφείο µας αιτήµατα για ζητήσεις ελληνικών προϊόντων.