ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2016 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2016

ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2016 ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ 2016 ΝΕΑΠΟΛΙΣ ΚΡΗΤΗΣ

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΕΤΡΑΣ ΚΑΙ ΧΕΡΡΟΝΗΣΟΥ 2016 ΝΕΑΠΟΛΙΣ ΚΡΗΤΗΣ

Ἡ εἰκών πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ διαλαμψάντων Ἁγίων Ἡ Α.Θ. Παναγιότης ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος ὁ Α

Πρόλογος Σεβασμιωτάτου Ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Γεράσιμος ΜἈγαπητοί μου ἀδελφοί, έ τή Χάρη καί τό ἄπειρο ἔλεος τοῦ Παναγάθου Θεοῦ, ἀναλαμβάνομε, κατά τό ἐπίταγμα τῆς Ἐκκλησίας, τή διακονία τῆς διαποιμάνσεως τοῦ εὐσεβοῦς Πληρώματος τῆς Θεοσώστου καί Ἱστορικῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας καί Χερρονήσου, τῆς ὁποίας τόν Θρόνο ἐκλέισαν διαπρεπεῖς Ἱεράρχες, εἰς διαδοχήν τοῦ πρό ὁλίγων μηνῶν εἰς Κύριον ἐκδημήσαντος Μητροπολίτου κυροῦ Νεκταρίου. Μέ τήν εὐκαιρία τῆς ἀνατολῆς τοῦ νέου σωτηρίου ἔτους 2016, ἀπευθύνομε, τόν πρῶτον ὡς ὁ Ἐπίσκοπός σας, ἐκ βάθους ψυχῆς ἐγκάρδιο πατρικό χαιρετισμό πρός τόν Ἱερό Κλῆρο, τίς Μοναστικές Ἀδελφότητες καί πρός ὅλα τά πνευματικά τέκνα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας, τά ἐγγύς καί τά μακράν, εὐχόμενοι διαρκῆ τή χαρά καί τή χάρη τοῦ Ἐπιφανέντος Θεοῦ, πλουσία τήν εὐλογία Του γιά τήν ὑπέρβαση κάθε

προβλήματος προσωπικοῦ, οἰκογενειακοῦ, κοινωνικοῦ καί ἐθνικοῦ, κυρίως κατά τά τελευταῖα χρόνια τῆς κρίσεως καί τῶν ποικίλων κρίσεων. «Ἑπόμενοι τοῖς πατρᾶσιν», συνεχίζομε τήν ἀδιάκοπη παράδοση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καί προβαίνομε στήν ἔκδοση τοῦ ἐγκολπίου Ἡμερολογίου, τό ὁποῖον ἐφέτος ἀξιοχρέως ἀφιερώνομε στόν μακαριστό καί πολύκλαυστο Προκάτοχό μας, Μητροπολίτη Πέτρας καί Χερρονήσου κυρό Νεκτάριο, ὡς ἐλάχιστον ἀντίδωρο καί ὡς ἔκφραση σεβασμοῦ καί εὐγνωμοσύνης γιά ὅλα ὅσα ἔπραξε κατά τήν εἰκοσιπενταετῆ καλλίκαρπη καί λαμπρή Ποιμαντορία του. Ὁ ἀοίδιμος Μητροπολίτης κυρός Νεκτάριος, ὑπῆρξε μεγάλος ἐκκλησιαστικός ἄνδρας, παραδοσιακός, πολυτάλαντος, χαρισματικός στό λόγο, μέ παράστημα ἐπιβλητικό, μέ πολυσχιδῆ ποιμαντική ἀγωνία καί κοινωνική προσφορά, μέ ὀφθαλμούς γεμάτους ὁραματισμούς γιά τήν Ἐκκλησία καί τήν Κοινωνία. Δέν ἔπαυσε οὐδ ἐπί λεπτόν νά ἐργάζεται γιά τήν οἰκοδομή τοῦ ποιμνίου του, νά ἱερουργεῖ, νά κηρύττει, νά νουθετεῖ, νά ἀφουγκράζεται τόν παλμό τῆς ἐποχῆς καί νά ἀναπαύει τό λογισμό τῶν ἀνθρώ- 6 πων, κάθε ἠλικίας καί τάξεως. Ἀγάπησε καί ἀγαπήθηκε ὅσο ὀλίγοι. Τίμησε καί τιμήθηκε κατ ἀξίαν. Ἡ Ἱερά Μητρόπολη Πέτρας καί Χερρονήσου σφραγίσθηκε ἀνεξίτηλα ἀπό τή δυναμική προσωπικότητα καί τήν πολύπτυχη προσφορά του. Ὁ ἀείμνηστος Νεκτάριος οἰκοδόμησε πολλούς καί μεγαλοπρεπεῖς Ναούς, ἀνασυγκρότησε Ἱερές Μονές, δημιούργησε Ἱδρύματα καί φιλανθρωπικές δομές, κυρίως ὅμως, οἰκοδόμησε ποικιλότροπα τούς ἀνθρώπους, τίς ἔμψυχες εἰκόνες τοῦ Θεοῦ. Ὁ ἀλήστου μνήμης Μητροπολίτης κυρός Νεκτάριος, μετά τήν κοίμησή του, ἀφήνει σέ ἐμᾶς τά ἀγαθά του ἔργα, τή χριστομίμητη φιλανθρω - πία καί ἐπιείκειά του, τόν ἀναπαυτικό καί γαλή - νιο τρόπο ἐπικοινωνίας μέ τούς ἀνθρώπους, τήν ἀνυ πόκριτη ἀγάπη του πρός ὅλους. Κυρίως ὅμως, τούς τελευταίους μῆνες τῆς ἐπίγειας ζωῆς του, δίδει ὡς παρακαταθήκη ἱερά πρός ὅλους τό γενναῖο φρόνημά του, τήν ἀγόγγυστη ὑπομονή του, τό ἀδιάπτωτο θᾶρρος του, τήν ἐμπιστοσύνη του στήν Πρόνοια καί τό Θέλημα τοῦ Θεοῦ. Μαζί μέ τίς λίγες αὐτές γραμμές, ἀνέρχεται 7

διάπυρη καί ἀνύστακτη πρός τό Θρόνο τοῦ Τρισαγίου Θεοῦ ἡ προσευχή μας γιά τήν ἀνάπαυση τῆς μακαρίας ψυχῆς τοῦ Μητροπολίτου Νεκταρίου «μετά τῶν δικαίων καί τῶν ἁγίων», μέ ἰσχυρή τήν αἴσθηση τῆς εὐθύνης τῆς βαρείας κληρονομίας καί παρακαταθήκης, τήν ὁποία ἀναλαμβάνομε γιά νά συνεχίσομε τή σκυτάλη τῆς πηδαλιουχίας τοῦ νοητοῦ σκάφους τῆς ἐν Πέτρᾳ καί Χερρονήσῳ Παροικούσης Ἐκκλησίας γιά τή δόξα τοῦ Τρισαγίου Θεοῦ. Νεκταρίου τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Πέτρας καί Χερρονήσου, εἴη ἡ μνήμη αἰωνία καί ἀγήρως! Ἡ πρώτη Θεία Λειτουργία, στόν Ἅγιο Μηνᾶ Ἡρακλείου, μέ ἀρχιερατικά ἄμφια τοῦ Μακαριστοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης κυροῦ Εὐγενίου, κεντημένα ἀπό μοναχές τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Παληανῆς.

ΣΤΑΘΜΟΙ ΕΙΣ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΚΡΗΤΗΣ 33 μ.χ. Κρῆτες εὐαγγελίζονται τόν Χριστιανισμόν εἰς τά Ἱεροσόλυμα, ἀπό τόν Ἀπόστολον Πέτρον (Πράξ. Β 10). 60-61 Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος διερχόμενος, δέσμιος, ἀπό τούς Καλούς Λιμένας, εὐαγγελίζεται τόν λαόν τῆς Κρήτης. 65-66 Ὁ Ἀπόστολος Παῦλος ἐγκαθιστᾶ εἰς τήν Γόρτυνα, τόν μαθητήν του Τίτον, πρῶτον Ἐπίσκοπον τῆς νήσου. 60-827 A' Βυζαντινή Περίοδος. 733 Ἡ Ἐκκλησία Κρήτης ἀποσπᾶται ἐπί Λέοντος Γ τοῦ Ἰσαύρου ἀπό τήν Ρώμην καί προσακτᾶται ὁριστικῶς εἰς τήν Κων/πολιν. 827-961 Ἀραβοκρατία. 961 Ἡ Κρήτη ἐλευθερώνεται ἀπό τούς Ἄραβας. 961-1204/11 Β Βυζαντινή Περίοδος. 1211-1669 Ἑνετοκρατία. 1645/1669-1899 Τουρκοκρατία. 1821 Θανατώνονται ἀπό τούς Τούρκους ὁ Μητροπολίτης Κρήτης εἰς τό Ἡράκλειον, οἱ περισσότεροι Ἐπίσκοποι καί ὁ Ἰωακείμ Πέτρας, εἰς τήν Ἐπά - νω Φουρνήν Μεραμβέλλου. 1823 Ἡ σφαγή τοῦ σπηλαίου τῆς Μιλάτου. 1866 Τό Ὁλοκαύτωμα τοῦ Ἀρκαδίου. 1898 Ἡ Αὐτονομία τῆς Κρήτης. 1899 ἕως σήμερον Ἡ Σύγχρονος Περίοδος. 1900 Ὁ Ν. 276/1900 «Περί Καταστατικοῦ Νόμου τῆς ἐν Κρήτῃ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας», τῆς Κρητικῆς Πολιτείας. 10 1907 Σύνταγμα τῆς Κρητικῆς Πολιτείας. 1913 Ἕνωσις τῆς Κρήτης μέ τό Ἑλληνικόν Κράτος. 1941 (20-29 Μαΐου). Ἡ Μάχη τῆς Κρήτης. 1961 Οἱ Ἐπισκοπές Κρήτης ἀνυψώνονται εἰς Μητροπόλεις. Ὁ ἰσχύων Καταστατικός Νόμος 4149/ 1961, «Περί Καταστατικοῦ Νόμου τῆς ἐν Κρήτῃ Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας». 1962 Πατριαρχική καί Συνοδική Πρᾶξις, «Περί Ἀνυψώσεως τῶν ἐν Κρήτῃ Ἐπισκοπῶν εἰς κατ ἀξίαν Μητροπόλεις τιμῆς ἕνεκεν». 1963 Ἐπίσκεψις τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου Ἀθηναγόρου, εἰς τήν Κρήτην. 1967 Ἡ Μητρόπολις Κρήτης ἀνυψώνεται εἰς Ἀρχιεπισκοπήν, ἀπό τήν Ἱεράν Σύνοδον τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. Πατριαρχική καί Συνοδική Πρᾶξις 283/1967, «Περί ἀνυψώσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί τοῦ Μητροπολίτου Κρήτης εἰς Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν καί Ἀρχιεπίσκοπον Κρήτης». 1992 (9-23 Νοεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος, ἐπισκέπτεται τήν Κρήτην. 1993 (9 Μαρτίου) Ἔκδοσις Πατριαρχικοῦ Τόμου, μέ τόν ὁποῖον ἀνακηρύσσονται εἰς ἐν ἐνεργείᾳ Μητροπόλεις, οἱ μέχρι τότε τιμῆς ἕνεκεν, Ἱεραί Μητροπόλεις τῆς Κρήτης. 1995 (10-11 Νοεμβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἐπισκέπτεται τήν Κρήτην διά δευτέραν φοράν καί προεξάρχει εἰς τάς ἑορταστικάς ἐκδηλώσεις τῆς 100 ἐτηρίδος τοῦ Ἱεροῦ Μητροπολιτικοῦ Ναοῦ τοῦ Ἁγίου Μηνᾶ Ἡρακλείου. 11

2000 Ἡ Ἱερά Σύνοδος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου κατατάσσει εἰς τήν χορείαν τῶν Ἁγίων Μαρτύρων, τούς Νεομάρτυρας τῆς Κρήτης. Ἐκδίδεται τό τρίτομον λειτουργικόν ἔργον «Κρητικόν Πανάγιον», ὑπό τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας καί Χερρονήσου, προνοίᾳ τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Πέτρας καί Χερρονήσου κ. Νεκταρίου. Πατριαρχική καί Συνοδική Πρᾶξις 981/2000, μετονομασίας τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας, εἰς Ἱεράν Μητρόπολιν Πέτρας καί Χερρονήσου. Ἔκδοσις Πατριαρχικοῦ Τόμου 1047/2000, περί ἱδρύσεως τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου. Πατριαρχικαί καί Συνοδικαί Πράξεις, προσαρτήσεις Ἐνοριῶν ἀπό τήν Ἱεράν Ἀρχιεπισκοπήν Κρήτης, εἰς τάς Ἱεράς Μητροπόλεις Γορτύνης καί Ἀρκαδίας καί Πέτρας καί ἐκχώρησις Ἐνοριῶν αὐτῶν, εἰς τήν Ἱεράν Μητρόπολιν Ἀρκαλοχωρίου. Ἀπό τήν Ἱεράν Μητρόπολιν Πέτρας ἀπεσπάσθη ὁλόκληρος ἡ ἐπαρχία Βιάννου καί προσηρτήθησαν εἰς αὐτήν οἱ Δῆμοι Χερσονήσου καί Μαλίων (ἀπό τήν ἐπαρχίαν Πεδιάδος), τῆς πάλαι ποτέ Ἐπισκοπῆς Χερρονήσου. Ἐπιψήφισις τῶν ἀλλαγῶν αὐτῶν ἀπό τήν Βουλήν τῶν Ἑλλήνων καί ἔκδοσις τοῦ Νόμου 2942. 2002 Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος ἐπισκέπτεται τήν Κρήτην, διά τρίτην φοράν, τόν μῆνα Ἰούνιον. 2004 Ἐπαναλειτουργία τοῦ Θεσμοῦ τῆς Ἐνδημούσης Συνόδου, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου. 2008 (16 Ὀκτωβρίου) Ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαῖος καί Προκαθήμενοι τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν ἐπισκέπτο - νται τήν Κρήτην, μέ τήν συμπλήρωσιν 2000 ἐτῶν ἀπό τήν γέννησιν τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν Παύλου. 12 ΕΠΙΣΚΟΠΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ - ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΠΕΤΡΑΣ Ραφαήλ ἀπό (;) - 1688 Ἀθανάσιος 1688 - ἕως (;) Ζαχαρίας Γεράσιμος Μελέτιος Γεράσιμος (Ραφτόπουλος) Ἰωακείμ (Κλώντζας) Δωρόθεος (Διαμαντίδης) 1825-1855 Μελέτιος (Χλαπουτάκης) 1855-1889 Τῖτος (Ζωγραφίδης) 1889-1922 Διονύσιος (Μαραγκουδάκης) 1923-1953 Δημήτριος (Μπουρλάκης) 1956-1990 Νεκτάριος (Παπαδάκης) 1990 καί Μητροπολίτης Πέτρας καί Χερρονήσου 2000-2015 Γεράσιμος (Μαρματάκης) 2015 13

ΕΠΙΣΚΟΠΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΧΕΡΡΟΝΉΣΟΥ κατά τήν περίοδον τῆς Τουρκοκρατίας Ραφαήλ 1645(;) - 1696 ἤ 1699 Ἄνθιμος 1696 ἤ 1699(;) - 1705(;) Θεοδόσιος 1705-1718(;) Νικηφόρος 1718(;) - 1731(;) Νεκτάριος 1731(;) - 1749(;) Μακάριος 1749(;) - 1759(;) Νεκτάριος 1759(;) - 1777(;) Γεράσιμος ὁ Καλογνώμων 1777(;) - 1806 ἤ 1811 Ἰωακείμ ἐκ Μοχοῦ 1806 ἤ 1812-1821 Γεράσιμος ἐκ Λασιθίου 1825-1829 Ἡ ἐπισκοπή καταργήθηκε, συγχωνευθεῖσα μέ τήν Μητρόπολιν Κρήτης 1830-1843 Μελέτιος (πρώην ἡγούμενος Κερᾶς) 1843-1870 Τιμόθεος Καστρινογιαννάκης 1870-1882 Διονύσιος Καστρινογιαννάκης 1882-1896 Ἀγαθάγγελος Παπαδάκης 1896-1900 14 ΠΕΡΙΟΔΟΙ ΚΑΙ ΗΜΕΡΕΣ ΝΗΣΤΕΙΑΣ Περίοδοι νηστείας: 1. Τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς. 2. Τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος. 3. Τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων. 4. Τοῦ Δεκαπενταυγούστου. 5. Τῶν Χριστουγέννων. Ἡμερήσιες νηστεῖες: 1. Τῆς Τετάρτης καί Παρασκευῆς. 2. Τῆς 5ης Ἰανουαρίου (Παραμονή Θεοφανείων). 3. Τῆς 29ης Αὐγούστου (Ἀποτομή τῆς Τιμίας Κεφαλῆς Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου). 4. Τῆς 14ης Σεπτεμβρίου ( Ὑψώσεως Τιμίου Σταυροῦ). ΠΑΣΧΑΛΙΟΝ ΤΩΝ ΕΤΩΝ 2016-2018 Ἔτος 2016 1 Μαΐου Ἔτος 2017 16 Ἀπριλίου Ἔτος 2018 8 Ἀπριλίου 15

16 ΙΑΝΟΥAPIOΣ 1 Π Η ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Βασιλείου τοῦ Μεγάλου 2 Σ Σιλβέστρου Ρώμης, Σεραφείμ ὁσ. τοῦ Σάρωφ, Μάρκου τοῦ Κωφοῦ 3 Κ ΠΡΟ ΤΩΝ ΦΩΤΩΝ, Μαλαχίου πρ., Θωμαΐδος μ. ἐκ Λέσβου 4 Δ Σύναξις 70 Ἀποστ., Θεοκτίστου μ., Νικηφόρου ὁσ. Λεπροῦ 5 Τ Παραμ. Φώτων (νηστεία), Συγκλητικ. ὁσ., Γρηγορ. ὁσ. ἐν Ἀκρίτᾳ 6 Τ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ (Μέγας Ἁγιασμός) 7 Π Ἡ Σύναξις Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ 8 Π Γεωργίου Χοζεβίτου, Δομνίκης ὁσ., Ἀττικοῦ καί Κύρου ΚΠόλεως 9 Σ Πολυεύκτου μ., Εὐστρατίου ὁσ., Παρθένας τῆς Ἐδεσσαίας 10 Κ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ, Γρηγορίου ἐπισκ. Νύσσης 11 Δ Θεοδοσίου ὁσ. Κοινοβ., Νικηφόρου νεομ. τοῦ ἐκ Κριτσᾶς 12 Τ Μερτίου, Πέτρου καί ἑτέρων 8 μαρτ., Τατιανῆς διακονίσσης μάρτ. 13 Τ Ἑρμύλου καί Στρατονίκου μ., Συν. Παναγίας Μεσοπαντητίσσης 14 Π Ἀββάδων τῶν ἐν Σινᾷ καί Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων, Νίνας ἰσαποστ. 15 Π Παύλου ὁσ. Θηβαίου, Ἰωάννου ὁσ. Καλυβίτου, Πανσοφίου μ. 16 Σ Προσκύνησις τιμ. ἁλύσεως Ἀπ. Πέτρου, Νικολάου Μυτιλ. νεομ. 17 Κ ΙΒ ΛΟΥΚΑ, Ἀντωνίου τοῦ Μεγάλου, Γεωργίου ἐν Ἰωαννίνοις 18 Δ Ἀθανασίου καί Κυρίλλου Πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας 19 Τ Μακαρίου ὁσ. Αἰγυπτίου, Μάρκου Ἐφέσου Εὐγενικοῦ 20 Τ Εὐθυμίου τοῦ Μεγάλου, Ζαχαρίου νεομ., Πέτρου τοῦ Τελώνου 21 Π Μαξίμου ὁμολογ., Ἁγνῆς μ. τῆς Ρωμαίας, Μαξίμου τοῦ Γραικοῦ 22 Π Τιμοθέου ἀπ., Ἀναστασίου Πέρσου, Ἰωσήφ ὁσ. Ἡγιασμένου 23 Σ Κλήμεντος Ἀγκύρας, Ἀγαθαγγέλου μ., Διονυσίου τοῦ ἐν Ὀλύμπῳ 24 Κ ΙΔ ΛΟΥΚΑ (ΤΥΦΛΟΥ), Ξένης ὁσ., Νεοφύτου Ἐγκλείστου 25 Δ Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, Αὐξεντίου νεομ. ἐκ Βελλᾶς 26 Τ Ξενοφῶντος καί Μαρίας ὁσίων καί τῆς συνοδείας αὐτῶν 27 Τ Ἀνακομιδή λειψάνων Ἰωάννου Χρυσοστόμου 28 Π Ἐφραίμ ὁσίου τοῦ Σύρου, Παλλαδίου τοῦ Μεγάλου, Χάριτος μ. 29 Π Ἰγνατίου ὁσίου Σιναΐτου, ἀνακ. λειψ. Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου 30 Σ Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Ἀνάμν. εὑρέσ. εἰκ. Εὐαγγελιστρίας Τήνου 31 Κ ΙΕ ΛΟΥΚΑ (ΖΑΚΧΑΙΟΥ) Κύρου & Ἰωάννου Ἀναργ. IANOYAPIOΥ Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Β Τιμ. δ 5-8 Μάρκ. α 1-8 πλ. β Θ 10 Ἐφεσ. δ 7-13 Ματθ. δ 12-17 βαρύς Ι 17 Ἑβρ. ιγ 17-21 Λουκ. ιζ 12-19 πλ. δ ΙΑ 24 Α Τιμ. α 15-17 Λουκ. ιη 35-43 α Α 31 Α Τιμ. δ 9-15 Λουκ. ιθ 1-10 β Β ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 4 Νικηφόρου τοῦ λεπροῦ. r 5 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Γρηγορίου, τοῦ ἐν Ἀκρίτᾳ. 11 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Νικηφόρου, τοῦ ἐκ Κριτσᾶς Μεραμβέλλου. (1832) 13 Ἡ Σύναξις Ὑπερ. Θεοτόκου Μεσοπαντητίσσης. 22 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωσήφ, τοῦ Ἡγιασμένου (1511). 29 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰγνατίου, τοῦ Σιναΐτου. 17

18 ΦΕΒΡOYAPIOΣ 1 Δ Τρύφωνος μ., Περπετούας μ., Ἀναστασίου νεομ. ἐκ Ναυπλίου 2 Τ Η ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 3 Τ Συμεών Θεοδ. καί Ἄννης προφ., Σύν. Παναγίας Βρεφοτρόφου 4 Π Ἰσιδώρου ὁσ. Πηλουσιώτου, Νικολάου Στουδίτου ὁμολ. 5 Π Ἀγάθης μάρτυρος, Πολυεύκτου ἱερομ., Θεοδοσίου ἐν Σκοπέλῳ 6 Σ Βουκόλου Σμύρνης, Φωτίου ΚΠόλεως τοῦ Μεγάλου 7 Κ ΙΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Παρθενίου Λαμψ., Γεωργ. νεομ. Διβόλη 8 Δ Θεοδώρου Στρατηλάτου, Ζαχαρίου προφήτου 9 Τ Νικηφόρου μάρτυρος, Παγκρατίου Ταυρομενίου 10 Τ Χαραλάμπους ἱερομ., Ἀναστασίου Ἱεροσολ., Ζήνωνος Ταχυδρ. 11 Π Βλασίου Σεβαστείας ἱερομ., Θεοδώρας Αὐγούστας, Γεωργίου νεομ. 12 Π Μελετίου ἐπισκ. Ἀντιοχείας, Ἀντωνίου ΚΠόλεως, Χρήστου νεομ. 13 Σ Ἀκύλλα καί Πρισκίλλης ἀπ., Μαρτινιανοῦ ὁσ., Εὐλογίου Ἀλεξανδρ. 14 Κ ΙΖ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Αὐξεντίου, Μάρωνος ὁσ., Νικολάου νεομ. 15 Δ Ὀνησίμου ἀπ., Ἀνθίμου ἐν Χίῳ, Ἱωάννου ὁσ. Χαλάστρας 16 Τ Παμφίλου μάρτ., Φλαβιανοῦ ΚΠόλεως, ὁσίου Μαρουθᾶ ἐπισκ. 17 Τ Θεοδώρου Τήρωνος, Μαρκιανοῦ & Πουλχερίας, Θεοδώρου Βυζ. 18 Π Λέοντος Πάπα Ρώμης, Ἀγαπητοῦ Σιναίου, Παρηγορίου μάρτυρος 19 Π Φιλοθέης ὁσ. Ἀθηναίας, Ἀρχίππου ἀπ., Νικήτα νεομ. τοῦ Ἠπειρ. 20 Σ Λέοντος ἐπ. Κατάνης, Ἀγάθωνος Πάπα Ρώμης, Βησσαρίωνος ὁσ. 21 Κ ΙΣΤ ΛΟΥΚΑ (ΤΕΛΩΝΟΥ & ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ) Εὐσταθίου Ἀντιοχ. 22 Δ Εὕρ. λειψ. τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου μ., Θαλασσίου & Λιμναίου ὁσ. 23 Τ Πολυκάρπου Σμύρνης ἱερομ., Πολυχρονίου ὁσ., Δαμνιανοῦ ὁσ. 24 Τ Α καί Β εὕρεσις Τιμίας Κεφαλῆς Ἰωάννου τοῦ Προδρόμου 25 Π Ταρασίου ΚΠόλεως, Ρηγίνου ἐπισκόπου Σκοπέλου ἱερομάρτυρος 26 Π Πορφυρίου ἐπισκ. Γάζης, Φωτεινῆς μ. καί ἰσαπ. τῆς Σαμαρείτιδος 27 Σ Προκοπίου Δεκαπολίτου, Γελασίου μίμου, Στεφάνου γηροκόμου 28 Κ ΙΖ ΛΟΥΚΑ (ΑΣΩΤΟΥ) Βασιλείου ὁμ., Κυράννης νεομ. 29 Δ Κασσιανοῦ ὁμολ. Ρωμαίου, Κασσιανοῦ ὁσίου Κυπρίου ΦEBPOYAPIOΥ Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 7 Β Κορ. στ 1-10 Ματθ. κε 14-30 γ Γ 14 Β Κορ. στ 16-ζ 1 Ματθ. ιε 21-28 δ Δ 21 Β Τιμ. γ 10-15 Λουκ. ιη 10-14 πλ. α Ε 28 Α Κορ. στ 12-20 Λουκ. ιε 11-32 πλ. β ΣΤ r ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 3 Σύναξις Παναγίας τῆς Βρεφοτρόφου, ἐν Ἁγίῳ Νικολάῳ Κρήτης. 4 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Νικολάου, τοῦ Στουδίτου (868). 7 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Γεωργίου, τοῦ ἐξ Ἀλικιανοῦ Χανίων, Κρήτης (1846). 19

20 ΜΑΡΤIOΣ 1 Τ Εὐδοκίας ὁσιομ., Παρασκευᾶ νεομ. Τραπεζ., Ἀντωνίνης 2 Τ Ἡσυχίου μ., Νικολάου Πλανᾶ ὁσ., Εὐθαλίας, Θεοδότου Κυρηνείας 3 Π Θεοδωρήτου ἱερομ., Εὐτροπίου, Κλεονίκου, Βασιλίσκου μαρτ. 4 Π Γερασίμου ὁσ. τοῦ ἐν Ἰορδάνῃ, Παύλου καί Ἰουλιανῆς μαρτύρων 5 Σ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ Μάρκου ὁσ. Ἀθην., Κόνωνος ὁσιομ. 6 Κ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ, Τῶν ἐν Ἀμορίῳ 42 μ., Μνήμη εὑρ. Τ. Σταυροῦ 7 Δ Λαυρεντίου ὁσίου Μεγάρων, Παύλου ὁσίου τοῦ ἁπλοῦ 8 Τ Θεοφυλάκτου Νικομηδείας, Παύλου ὁμ., Ἑρμοῦ ἀποστ. 9 Τ Τῶν ἐν Σεβαστείᾳ 40 Μαρτύρων, Οὐρπασιανοῦ καί ἑτέρων 6 μ. 10 Π Κοδράτου Κορίνθου, Ἀναστασίας τῆς Πατρικίας, Μαρκιανοῦ μ. 11 Π Σωφρονίου Ἱεροσολύμων, Θαλλοῦ, Θεοδώρας Ἄρτης 12 Σ Θεοφάνους ὁμ., Γρηγορ. Διαλόγου, Συμεών τοῦ Νέου Θεολόγου 13 Κ ΤΗΣ ΤΥΡΙΝΗΣ, Ἀνακ. λειψ. Νικηφ. ΚΠόλεως, Ὑπομονῆς ὁσ. 14 Δ ΚΑΘΑΡΑ ΔΕΥΤΕΡΑ Βενεδίκτου ὁσ., Εὐσχήμονος Λαμψάκου 15 Τ Μανουήλ νεομ. ἐκ Σφακίων, Ἀγαπίου μάρτ., Ἀριστοβούλου 16 Τ Χριστοδούλου ὁσίου ἐν Πάτμῳ, Ἰουλιανοῦ, Σαβίνου 17 Π Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, Θεοστηρίκτου ὁμ., Παύλου ὁσιομ. 18 Π Α ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ Κυρίλλου Ἱεροσ., Τροφίμου & Εὐκαρπίωνος μ. 19 Σ Θαῦμα κολλύβων Ἁγ. Θεοδώρου, Χρυσάνθου καί Δαρείας μ. 20 Κ Α ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ), Μύρωνος νεομ. 21 Δ Θωμᾶ ΚΠόλεως, Ἰακώβου ἐπισκόπου ὁμολογητοῦ 22 Τ Βασιλείου ἱερ., Καλλινίκης μ., Εὐθυμίου νεομ. ἐκ Δημητσάνης 23 Τ Νίκωνος ὁσιομάρτυρος καί τῶν σύν αὐτῷ 199 μαρτύρων 24 Π Ἀρτέμονος ἐπ. Σελευκείας, Παρθενίου ΚΠόλεως 25 Π Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ, Β ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ 26 Σ Σύναξις Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ὁμολογητοῦ 27 Κ Β ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΓΡ. ΠΑΛΑΜΑ), Ματρώνης τῆς ἐν Θεσ/νίκῃ 28 Δ Ἱλαρίωνος ὁσ., Ἡρωδίωνος ἐκ τῶν 70 ἀπ., Διονυσίου ἐλεήμονος 29 Τ Μάρκου Ἀρεθουσίων, Ἀβίβου μ., Εὐσταθίου Κίου, Κυρίλλου διακ. 30 Τ Ἰωάννου ὁσίου τῆς Κλίμακος, Ζαχαρίου Κορίνθου, Εὐβούλης 31 Π Ὑπατίου ἐπ. Γαγγρῶν, Ἀκακίου ὁμολ., Θεοφίλου μάρτ. Κρητός MAPTIOΥ Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 6 Α Κορ. η 8-θ 2 Ματθ. κε 31-46 βαρύς Ζ 13 Ρωμ. ιγ 11-ιδ 4 Ματθ. στ 14-21 πλ. δ Η 20 Ἑβρ. ια 24-26, 32-40 Ἰωάν. α 44-52 α Θ 27 Ἑβρ. α 10-β 3 Μάρκ. β 1-12 β Ι r ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 15 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Μανουήλ, τοῦ ἐκ Σφακίων (1792). 17 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ὁσιομάρτυρος Παύλου (Η αἰ.). 20 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Μύρωνος, τοῦ ἐξ Ἡρακλείου (1793). 31 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου μάρτυρος Θεοφίλου καί τῶν σύν αὐτῷ. 21

22 ΑΠΡΙΛIOΣ 1 Π Γ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Μαρίας ὁσ. Αἰγ., Γεροντίου & Βασιλείδου μ. 2 Σ Τίτου ὁσ. θαυμ., Ἀμφιανοῦ καί Αἰδεσίου μ., Θεοδώρας Παρθενομ. 3 Κ Γ' ΝΗΣΤΕΙΩΝ (ΣΤΑΥΡ/ΝΗΣΕΩΣ) Ἰωσήφ ὁσ. Ὑμνογράφου 4 Δ Γεωργίου ὁσ. ἐν Μαλεῷ, Ζωσιμᾶ ὁσ., Νικήτα ἱερομ. ἐν Σέρραις 5 Τ Νικηφόρου μ., Διοδώρου μ., Θεοδώρας ὁσ. ἐν Θεσσαλονίκῃ 6 Τ Εὐτυχίου ΚΠόλεως, Γρηγορίου Σιναΐτου 7 Π Γεωργίου ὁσίου Μυτιλήνης, Γερασίμου ὁσίου τοῦ Βυζαντίου 8 Π Δ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Ἀγάβου, Ἐρμοῦ, Ἀσυγκρίτου, Ρούφου μ. 9 Σ Εὐψυχίου μάρτ., Βαδίμου ὁσιομ. σύν 7 μαθητῶν 10 Κ Δ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἰωάννου τῆς Κλίμ.) Γρηγορίου Ε ΚΠόλεως 11 Δ Ἁντίπα Περγάμου, Ματρώνης ὁσ. τῆς ἐν Κυζίκῳ, Τρυφαίνης μ. 12 Τ Βασιλείου Παρίου, Ἁνθούσης ὁσ., Ἀκακίου ὁσ. Καυσοκαλυβίτου 13 Τ Μαρτίνου πάπα Ρώμης, Θεοδοσίου, Ζωίλου μ., (Μ. Κανών) 14 Π Μ. ΚΑΝΩΝ, Θωμαΐδος μάρτ., Ἀριστάρχου ἐκ τῶν 70 Ἀποστ. 15 Π Ο ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Λεωνίδου Ἀθηνῶν, Κρήσκεντος μ. 16 Σ Ἀγάπης, Εἰρήνης, Χιονίας καί τῶν σύν αὐταῖς μαρτύρων 17 Κ Ε' ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Μαρίας Αιγυπτίας) Μακαρίου ἐπ. Κορίνθου 18 Δ Σάββα Στρατηλάτου τοῦ Γότθου, Ἰωάννου καί Ἀθανασίας ὁσίων 19 Τ Παφνουτίου ἱερομ., Τρύφωνος ΚΠόλεως 20 Τ Ζακχαίου ἀπ., Θεοδώρου ὁσ. Τριχινᾶ, Ἀθανασίου ὁσ. Μετεωρίτου 21 Π Ἰανουαρίου ἱερομ., Ἀλεξάνδρας Βασιλ. μ., Ἀναστασίου ὁσ. Σιναΐτου 22 Π Ναθαναήλ ἀποστ., Θεοδώρου ὁσίου Συκεώτου, Νεάρχου μάρτ. 23 Σ ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, Γεωργίου νεομ. ἐκ Κύπρου 24 Κ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ, Ἐλισάβετ ὁσ., Σάββα τοῦ Στρατηλάτου μάρτ. 25 Δ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ἰωσήφ τοῦ Παγκάλου 26 Τ Μ. ΤΡΙΤΗ, Τῶν 10 Παρθένων 27 Τ Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, Τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον μύρῳ 28 Π Μ. ΠΕΜΠΤΗ, Ὁ Μυστικός Δεῖπνος 29 Π Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Τά Ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου 30 Σ Μ. ΣΑΒΒΑΤΟΝ, Ἡ εἰς Ἅδου κάθοδος τοῦ Κυρίου ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 3 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωσήφ, τοῦ Ὑμνογράφου (833). 7 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Γερασίμου, τοῦ Βυζαντίου (1770). AΠPIΛΙΟΥ Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Ἑβρ. δ 14-ε 6 Μάρκ. η 34, θ 1 γ ΙΑ 10 Ἑβρ. στ 13-20 Μάρκ. θ 17-31 δ Α 17 Ἑβρ. θ 11-14 Μάρκ. ι 32-45 πλ. α Β 24 Φιλ. δ 4-9 Ἰωάν. ιβ 1-18 - Τῶν Βαΐων r 23

24 ΜΑΪOΣ 1 Κ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, ΑΝΑΣΤΑΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ 2 Δ Γεωργίου Μεγαλομ. Ἀν. λειψ. Ἀθανασίου Μεγ., Ματρώνης ἀομ. 3 Τ Μάρκου Ἀπ. & Εὐαγ., Ραφαήλ, Νικολάου & Εἰρήνης νεοφ. μ. 4 Τ Μαρίας Μεθυμοπούλας νεομ., Πελαγίας μ., Ἱλαρίου ὁσ. θαυματ. 5 Π Εἰρήνης Μεγαλομ., Ἐφραίμ ὁσιομ. θαυματ., Εὐθυμίου Μαδύτων 6 Π Ζωοδόχου Πηγῆς, Ἰώβ πολυάθλου, Σεραφείμ ὁσ. ἐν Δομβῷ 7 Σ Τοῦ ἐν οὐρανῷ φανέντος σημείου τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, Ἀκακίου μ. 8 Κ ΤΟΥ ΘΩΜΑ, Ἰωάννου Θεολόγου & Εὐαγγελ., Ἀρσενίου Μεγ. 9 Δ Ἠσαΐου προφ., Χριστοφόρου Μεγαλομ., Νικολάου ἐν Βουνένοις 10 Τ Σίμωνος ἀπ. τοῦ Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου ὁσ., Ἡσυχίου ὁμολ. 11 Τ Κυρίλλου καί Μεθοδίου ἰσαποστόλων, Μωκίου ἱερομάρτυρος 12 Π Ἐπιφανίου ἐπ. Κύπρου, Γερμανοῦ ἀρχιεπ. ΚΠόλεως, Θεοδώρου ὁσ. 13 Π Γλυκερίας μάρτυρος, Σεργίου ὁμολογητοῦ, Εὐθυμίου Ἱβήρων 14 Σ Θεράποντος ἱερομ., Λεοντίου Ἱεροσολύμων, Μάρκου νεομάρτ. 15 Κ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, Ἐπανακ. τιμίας Κάρας ἀποστ. Τίτου 16 Δ Θεοδώρου ὁσίου Ἡγιασμένου, Ἀλεξάνδρου ἀρχιεπ. Ἱεροσολύμων 17 Τ Ἀνδρονίκου & Ἰουνίας ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων 18 Τ Πέτρου, Διονυσίου καί τῶν σύν αὐτοῖς μαρτύρων 19 Π Πατρικίου Προύσης, Μέμνονος ὁσ. τοῦ θαυματ. 20 Π Θαλλελαίου μ., Λυδίας Φιλιππισίας, ἀνακ. λειψ. Ἁγ. Νικολάου 21 Σ Κωνσταντίνου καί Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων, Παχωμίου νεομ. 22 Κ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ, Βασιλίσκου μάρτ., Κόδρου μάρτυρος 23 Δ Μιχαήλ ὁμολ. ἐπ. Συννάδων, Μαρίας Μυροφόρου τοῦ Κλωπᾶ 24 Τ Συμεών ὁσ., Μελετίου Στρατηλάτου & συν αὐτῷ 25 Τ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗ, Γ Εὕρ. Τιμ. Κεφ. Ἰωάννου Προδρόμου 26 Π Κάρπου & Ἀλφαίου ἐκ τῶν 70 ἀπ., Ἀβερκίου καί Ἑλένης μαρτ. 27 Π Ἰωάννου τοῦ Ρώσου ὁμολ., Ἑλλαδίου ἱερομ., Θεράποντος ἱερομ. 28 Σ Ἀνδρέου διά Χριστόν Σαλοῦ, Εὐτυχοῦς ἐπ. Μελιτινῆς 29 Κ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, Θεοδοσίας μ., (μν. ἁλώσεως ΚΠόλεως) 30 Δ Ἰσαακίου ἡγ. Μονῆς Δαλμάτων, Ἐμμελείας μητρ. Μεγ. Βασιλείου 31 Τ Εὐσεβίου μάρτ., Ἑρμείου μάρτ., Εὐσταθίου ΚΠόλεως MAΪΟΥ Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Πράξ. α 1-9 Ἰωάν. α 1-17 - Τό Ἅγιον Πάσχα 8 Α Ἰωάν. α 1-7 Ἰωάν. κ 19-31 - Α 15 Πράξ. στ 1-7 Μάρκ. ιε 43, ιστ 8 β Δ 22 Πράξ. θ 32-42 Ἰωάν. ε 1-15 γ Ε 29 Πράξ. ια 19-30 Ἰωάν. δ 5-42 δ Ζ r ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 3 Τῇ Τρίτῃ τῆς Διακαινησίμου, ἡ ἀνάμνησις τοῦ ἐν ἔτει 1826 γενομένου θαύματος ἐν Ἡρακλείῳ, ὑπό τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου μεγαλομάρτυρος Μηνᾶ. 4 Τῆς Ἁγίας ἐνδόξου Νεομάρτυρος Μαρίας τῆς Μεθυμοπούλας, τῆς ἐκ Φουρνῆς (1826), Μεραμβέλλου Κρήτης. 14 Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Λεοντίου τοῦ Β, Πατριάρχου Ἱεροσολύμων (ΙΑ αἰ.). 14 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Μάρκου (1643), Πρωτομάρτυρ. τῶν Κρητῶν Νεομαρτύρων. 15 Ἐπανακομιδή τῆς Τιμίας Κάρας, τοῦ Ἁγίου Ἐνδόξου Ἀποστόλου Τίτου. 20 Ἀνακομιδή Ἱερῶν Λειψάνων τοῦ Ἁγίου Νικολάου. 25

26 IOYΝIOΣ 1 Τ Ἰουστίνου φιλοσόφου μάρτυρος, Χαρίτωνος, Θεσπεσίου ὁμολ. 2 Π Νικηφόρου ΚΠόλεως, Ἐράσμου ἱερομ. ἐν Ἀχρίδι 3 Π Λουκιλλιανοῦ καί Παύλης μαρτύρων καί τῶν σύν αὐτοῖς νηπίων 4 Σ Μαρίας καί Μάρθας ἀδελφῶν Λαζάρου, Μητροφάνους ΚΠόλεως 5 Κ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ, Δωροθέου ἐπ. Τύρου, Μάρκου νεομ. ἐν Χίῳ 6 Δ Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ Νέου, Ἀττάλου ὁσ. θαυματουργ., Γελασίου μ. 7 Τ Θεοδότου ἱερομ. Ἀγκύρας, Παναγῆ Μπασιᾶ, Ζηναΐδος 8 Τ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΠΑΣΧΑ Ἀν. λειψ. Θεοδώρου Στρατ., Καλλιόπης μ. 9 Π ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ Κυρίλλου Ἀλεξανδρ., Πέντε Κανον. Παρθένων 10 Π Ἀλεξάνδρου καί Ἀντωνίνης μ., Τιμοθέου Προύσης, Πανσέμνης ὁσ. 11 Σ Βαρθολομαίου καί Βαρνάβα ἀπ., Λουκᾶ Κριμαίας, Ἄξιόν Ἐστιν 12 Κ ΑΓ. 318 ΠΑΤΕΡΩΝ, Ὀνουφρ. ὁσ. Αἰγυπτ., Πέτρου ὁσ. ἐν Ἄθῳ 13 Δ Ἀκυλίνης μ., Ἄννης ὁσ. καί υἱοῦ αὐτῆς Ἰωάννου, Διοδώρου μάρτ. 14 Τ Ἐλισαίου προφ., Μεθοδίου ΚΠόλεως, Κυρίλλου ἐπ. Γορτύνης 15 Τ Ἀμώς προφ., Αὐγουστίνου Ἰππῶνος & Μόνικας, Ἱερωνύμου ὁσίου 16 Π Τύχωνος καί Μνημονίου Ἀμαθοῦντος Κύπρου 17 Π Ἰσαύρου διακόνου, Μανουήλ, Σαβέλ, Ἰσμαήλ μαρτύρων 18 Σ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Λεοντίου Αἰγύπτ., Ὑπατίου, Θεοδούλου μ. 19 Κ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ Ἰούδα ἀπ. Ἀδελφοθέου, Παϊσίου ὁσ. Μεγ. 20 Δ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Μεθοδ. Πατάρων, Καλλίστου ΚΠόλεως 21 Τ Ἰουλιανοῦ μ., Τερεντίου ἱερομ. Ἱκονίου, Νικήτα νεομ. Νισυρίου, 22 Τ Εὐσεβίου Σαμοσάτων, Ζήνωνος καί Ζηνᾶ μ., Γαλακτίωνος μ. 23 Π Ἰωακείμ ἐπ. Χερρονήσου καί τῶν σὐν αὐτῷ ἐν Κρήτῃ νεομαρτ. 24 Π Τό Γενέσιον τοῦ Προδρ. καὶ Βαπτιστ. Ἰωάννου, Ἰωακείμ Πέτρας 25 Σ Μεθοδίου ὁσ. ἐν Νηβρύτῳ, Φεβρωνίας ὁσιομ. 26 Κ Α ΜΑΤΘΑΙΟΥ (ΑΓ. ΠΑΝΤΩΝ) Δαυΐδ Θεσσαλονίκης 27 Δ Σαμψών Ξενοδ., Ἰωάννας μυροφ., Κυρίλλου Λουκάρεως ΚΠόλεως 28 Τ Ἀνακ. λειψ. Κύρου & Ἰωάννου Ἀναργ., Σεργίου ὁσ. Μαγίστρου 29 Τ ΠΕΤΡΟΥ καί ΠΑΥΛΟΥ Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων 30 Π Ἡ Σύναξις τῶν Ἁγίων Δώδεκα Ἀποστόλων IOYNIOY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 5 Πράξ. ιστ 16-34 Ἰωάν. θ 1-38 πλ. α Η 12 Πράξ. κ 16-18, 28-36 Ἰωάν. ιζ 1-13 πλ. β Ι 19 Πράξ. β 1-11 Ἰωάν. ζ 37-52, η 12 Τῆς Πεντηκοστῆς 26 Ἑβρ. ια 33-ιβ 2 Ματθ. ι 32-33, 37-38, πλ. δ Α ιθ 27-30 r ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 9 Τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Πέντε Κανονικῶν Παρθένων (ΙΑ αἰ.). 14 Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Κυρίλλου, Ἐπισκόπου Γορτύνης Κρήτης (Γ αἰ.). 23 Ἰωακείμ Ἐπισκόπου Χερρονήσου καί πάντων τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Νεομαρτύρων Ἐπισκόπων καί τῶν σύν αὐτοῖς (1821-1822). 24 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Ἰωακείμ, Ἐπισκόπου Πέτρας. 25 Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Μεθοδίου, τοῦ ἐν Νηβρύτῳ. 27 Τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Κυρίλλου τοῦ Λουκάρεως, Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως (1632). 28 Τοῦ Ὁσίου Πατρός ἡμῶν Σεργίου, τοῦ Μαγίστρου (Θ αἰ.). 27

28 IOYΛIOΣ 1 Π Κοσμᾶ καί Δαμιανοῦ τῶν Ἀναργύρων τῶν ἐν Ρώμῃ 2 Σ Κατάθ. Τιμ. Ἐσθῆτος τῆς Θεοτόκου, Ἰωάννου Μαξιμόβιτς 3 Κ Β ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ, Συν. Παναγίας Ὀρφαν. 4 Δ Ἀνδρέου Κρήτης Ἱεροσολ., Θεοδώρου ἱερομ. ἐπ. Κυρήνης 5 Τ Ἀθανασίου ὁσ. τοῦ ἐν Ἄθῳ, Λαμπαδοῦ ὁσ. τοῦ θαυματουργοῦ 6 Τ Σισώη ὁσίου τοῦ Μεγάλου, Λουκίας τῆς Παρθενομάρτυρος 7 Π Κυριακῆς Μεγαλομάρτυρος, Θωμᾶ ὁσ. ἐν Μαλεῷ, 8 Π Προκοπίου Μεγαλομ. & Θεοδοσίας μητρός αὐτοῦ, Θεοφίλου ὁσ. 9 Σ Παγκρατίου ἱερομάρτυρος ἐπ. Ταυρομενίας, Μεθοδίου Λάμπης 10 Κ Γ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Παρθενίου καί Εὐμενίου ὁσ. ἐν Κουδουμᾷ 11 Δ Εὐφημίας Μεγαλομ., Ὄλγας ἰσαπ., Νεκταρίου ὁσ. Βρυούλων 12 Τ Παϊσίου ὁσ. Ἁγιορ., Πρόκλου, Ἰλαρίου, Γερασίμου & Ἀκακίου ὁσ. 13 Τ Σύναξις Ἀρχ. Γαβριήλ, Στεφάνου ὁσίου τοῦ Σαββαΐτου 14 Π Ἀκύλα ἀπ., Πέτρου Κνωσοῦ, Νικοδήμου Ἁγιορ., 4 Νεομ. Κισσάμου 15 Π Κηρύκου & Ἰουλίττης μ., Βλαδιμήρου ἰσαπ. 16 Σ Ἀθηνογένους ἱερομάρτυρος, Φαύστου μάρτυρος, Ἀντιόχου μάρτ. 17 Κ ΑΓ. 630 ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ Οἰκ. Σύν.), Μαρίνης Μεγαλομάρτυρος 18 Δ Αἰμιλιανοῦ μάρτ., Παύλου μάρτ., Θεῆς & Οὐαλεντίνης μαρτ. 19 Τ Μακρίνης ἀδελφῆς Μ. Βασιλείου, Δίου ὁσίου 20 Τ Προφήτου Ἠλιού τοῦ Θεσβίτου 21 Π Ἰωάννου καί Συμεών διά Χριστόν Σαλοῦ, Παρθενίου ἐπ. Ἄρτης 22 Π Μαρίας Μαγδαληνῆς Μυρ., Μαρκέλλης παρθενομ. τῆς Χιοπολ. 23 Σ Ἰεζεκιήλ προφ., Φωκᾶ ἱερομ., Πελαγίας ὁσ. ἐν Τήνῳ 24 Κ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Χριστίνης Μεγαλομ., Καπίτωνος, Ὑμέναιου μ. 25 Δ Ἡ Κοίμησις τῆς Ἁγ. Ἄννης, Ὀλυμπιάδος διακον., Εὐπραξίας ὁσ. 26 Τ Παρασκευῆς ὁσιομ., Ἑρμολάου ἱερομ., Συμεών ὁσ. Στυλίτου 27 Τ Παντελεήμονος μεγαλομ. καί Ἰαματικοῦ 28 Π Προχόρου, Νικάνορος, Τίμωνος, Παρμενᾶ, Εἰρήνης ὁσ. Χρυσοβαλ. 29 Π Καλλινίκου & Θεοδότης μάρτ. καί τῶν τέκνων αὐτῆς 30 Σ Σίλα & Ἀνδρονίκου, Ἐπαινετοῦ ἀποστ., Κρήσκεντος, Σιλουανοῦ 31 Κ ΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἰωσήφ ἀπό Ἀριμαθαίας, Εὐδοκίμου δικαίου IOYΛΙΟY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Ρωμ. β 10-16 Ματθ. δ 18-23 α Β 10 Ρωμ. ε 1-10 Ματθ. στ 22-33 β Γ 17 Τίτ. γ 8-15 Ματθ. ε 14-19 γ Δ 24 Ρωμ. ι 1-10 Ματθ. η 28, θ 1 δ Ε 31 Ρωμ. ιβ 6-14 Ματθ. θ 1-8 πλ. α ΣΤ ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 3 Τῇ πρώτῃ Κυριακῇ μετά τήν ἑορτήν τῶν Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων: Ἡ Σύναξις Πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ, διαλαμψάντων Ἁγίων. 3 Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Ὀρφανῆς. 4 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀνδρέου Κρήτης (712). 5 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀθανασίου, τοῦ ἐν Ἀθῳ. 9 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Ἱερομάρτυρος Μεθοδίου, Ἐπισκόπου Λάμπης (1793). 10 Τῶν Ὁσίων πατέρων ἡμῶν Παρθενίου (1905) καί Εὐμενίου (1920), τῶν ἐν Κουδουμᾷ Κρήτης. 12 Τῶν Ὁσίων πατέρων ἡμῶν Γερασίμου τοῦ Βυζαντίου καί Ἀκακίου, τοῦ νέου Ἀσκητοῦ (ΙΖ αἰ.). 14 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου ἱερομάρτυρος Πέτρου τοῦ Νέου, Ἐπισκόπου Κνωσοῦ, Κρήτης. 14 Τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Τεσσάρων Νεομαρτύρων, τῶν ἐκ Μελισουργείου Κισάμου, Κρήτης (1681). 29

30 ΑΥΓΟΥΣΤOΣ 1 Δ Ἡ Πρόοδος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, Ἑπτά παίδων Μακκαβαίων 2 Τ Ἀνακ. λειψάνων Ἁγ. Στεφάνου, Θεοδώρου νεομ. Δαρδανελλίων 3 Τ Δαλμάτου, Φαύστου & Ἰσαακίου ὁσ., Σαλώμης μυροφ. 4 Π Τῶν ἐν Ἐφέσῳ Ἑπτά παίδων, ἀνακ. λειψ. Εὐδοκίας ὁσιομάρτυρος 5 Π Εὐσιγνίου μάρτ., Νόννης μητρ. Γρηγορίου Θεολόγου 6 Σ Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7 Κ Ζ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Δομετίου ὁσιομ., Ἰωσήφ Γεροντογιάννη ὁσ. 8 Δ Μύρωνος Κρήτης τοῦ θαυματουργοῦ, Αἰμιλιανοῦ Κυζίκου 9 Τ Ματθία ἀποστ., Ἁγίων Δέκα μαρτύρων ἐν τῇ Χαλκῇ Πύλῃ 10 Τ Λαυρεντίου ἀρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώμης, Ἱππολύτου μάρτ. 11 Π Εὔπλου διακόνου, Νήφωνος ΚΠόλεως, Σύν. Παναγίας Ἐλεούσης 12 Π Φωτίου & Ἀνικήτου, 12 στρατιωτῶν μ. τῶν ἐκ Κρήτης 13 Σ Ἀνακ. λειψ. Μαξίμου ὁμ., Ξένης ὁσ., Συν. Παναγίας Γαλακτοτροφ. 14 Κ Η ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μιχαίου πρ., Συμεών Τραπεζουντίου νεομ. 15 Δ Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 16 Τ Ἁγ. Μανδηλίου, Διομήδους μ., Σταματίου νεομ. 17 Τ Μύρωνος μ., Εὐτυχίου Γορτύνης καί τῶν αὐταδέλφων αὐτοῦ 18 Π Φλώρου & Λαύρου μ., Ματθαίου νεομ. ἐκ Γερακαρίου 19 Π Ἀνδρέου Στρατ. & 2593 μαρτ., Θεοφάνους ὁσίου τοῦ θαυματ. 20 Σ Σαμουήλ πρ., Λουκίου μ. βουλευτοῦ, Θεοχάρους νεομ. 21 Κ Θ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Θαδδαίου ἀπ., Ἀθανασίου Πατελάρ. ΚΠόλεως 22 Δ Ἀγαθονίκου μ. καί τῶν σύν αὐτῷ μαρτύρων, Ἀνθούσης μάρτυρος 23 Τ Ἀπ. Κοιμ. Θεοτόκου, Εἰρην. Λουγδ., Χαραλάμπους Καλυβιανῆς 24 Τ Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ Ἐθνομ., Ἀνακ. λειψ. Διονυσίου Αἰγίνης 25 Π Τίτου Ἀποστόλου Πρώτου Ἐπισκόπου Κρήτης 26 Π Ἀδριανοῦ & Ναταλίας μαρτ. καί τῆς συνοδείας αὐτῶν, Ἰωάσαφ ὁσ. 27 Σ Φανουρίου Μεγαλομάρτυρος, Ποιμένος ὁσ., Ὁσίου Κορδούης 28 Κ Ι ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μωϋσέως τοῦ Αἰθίοπ., Συν. Παύλου καί Τίτου 29 Δ Ἡ Ἀποτομή τῆς Τιμ. Κεφαλῆς Ἰωάννου τοῦ Βαπτιστοῦ 30 Τ Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου & Παύλου ΚΠόλεως 31 Τ Κατάθεσις τῆς Τιμίας Ζώνης τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου AYΓΟΥΣΤΟY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 7 Ρωμ. ιε 1-7 Ματθ. θ 27-35 πλ. β Ζ 14 Α Κορ. α 10-17 Ματθ. ιδ 14-22 βαρύς Η 21 Α Κορ. γ 9-17 Ματθ. ιδ 22-34 πλ. δ Θ 28 Α Κορ. δ 9-16 Ματθ. ιζ 14-23 α Ι ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 7 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωσήφ τοῦ Γεροντογιάννη, ἐν Καψᾷ Σητείας (1874). 8 Τοῦ ἐν Ἁγ. πατρός ἡμῶν Μύρωνος Ἐπισκόπου Κρήτης (350 μ.χ.). 11 Ἡ Σύναξις Παναγίας τῆς Ἐλεούσης. 12 Τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Δώδεκα (12) Μαρτύρων στρατιωτῶν. 13 Τῷ α Σαββάτῳ μετά τῆς Μεταμορφώσεως: Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου τῆς Γαλακτοτροφούσης. 17 Τῶν Ὁσίων Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς. 18 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Ματθαίου (1698). 21 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀθανασίου τοῦ Πατελάρου (ΙΖ αἰ.), Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως. 23 Τοῦ Ὁσ. πατρός ἡμῶν Χαραλάμπους, τοῦ ἐν Καλυβιανῇ (1788). 25 Τοῦ Ἁγ. ἐνδόξου Ἀποστόλου Τίτου, πρώτου Ἐπισκόπου Κρήτης. 28 Τῇ Κυριακῇ μετά τήν ἑορτήν τοῦ Ἀποστόλου Τίτου: ἡ Σύναξις τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Ἀποστόλων Παύλου καί Τίτου. 31

32 ΣΕΠΤΕΜΒPIOΣ 1 Π Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου, Παναγίας Παμμακαρ., Νικολ. ὁσ. Κουρταλ. 2 Π Μάμαντος, Ἰωάννου Νηστευτοῦ, Ἡσυχίου, Κοσμᾶ ὁσ. Ἐρημίτου 3 Σ Ἀνθίμου ἱερομ., Θεοκτίστου, Φοίβης διακ., Πολυδώρου Λευκωσίας 4 Κ ΙΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μωϋσέως πρ., Ἑρμιόνης, Ἀνθίμου ὁσ. νέου 5 Δ Ζαχαρίου προφήτου πατρός Προδρόμου, Ἀβδαίου ἐπισκ. Περσίδος 6 Τ Ἀνάμνησις τοῦ ἐν Χώναις θαύματος Ἀρχαγγέλου Μιχαήλ 7 Τ Σώζοντος μάρτυρος, Κασσιανῆς ὁσίας τῆς Ὑμνογράφου 8 Π ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓ. ΘΕΟΤΟΚΟΥ 9 Π Σύναξις τῶν Δικαίων Θεοπατόρων Ἰωακείμ καί Ἄννης 10 Σ Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυμφοδώρας μ., Πουλχερ. Βασιλίσσης 11 Κ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ, Θεοδώρας ὁσ., Σύν. Παναγίας Ἀντιφων. 12 Δ Αὐτονόμου, Κουρνούτου Ἰκονίου, Θεοδώρου ἐν Ἀλεξανδρείᾳ 13 Τ Ἀνάμν. Ἐγκ. Ναοῦ Ἀναστάσεως, Ἀριστείδου μ., Κορνηλίου ἑκατόντ. 14 Τ Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΣ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ 15 Π Νικήτα μεγαλομ., Βησσαρίωνος Λαρίσης, Ἰωάν. νεομ. ἐκ Σφακίων 16 Π Εὐφημίας μεγαλομάρτυρος, Μελιτηνῆς μάρτ., Κασσιανοῦ ὁσίου 17 Σ Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης μαρτ., Ἀγαθοκλείας μάρτ. 18 Κ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ, Εὐμενίου Γορτύνης Κρήτης, Ἀριάδνης μ. 19 Δ Δορυμέδοντος μάρτυρος, Τροφίμου, Σαββατίου 20 Τ Εὐσταθίου μεγ., Ἰωάννου ὁσ. Ξένου, Ἱλαρίωνος νεομ. Κρητός 21 Τ Ἀπόδ. τῆς ἑορτῆς τῆς Ὑψώσεως, Κοδράτου ἀποστ., Ἰωνᾶ προφ. 22 Π Φωκᾶ ἱερομ., Ἰσαάκ & Μαρτίνου μ., Φωκᾶ τοῦ κηπουροῦ 23 Π Σύλληψις Τιμίου Προδρόμου, Ξανθίππης & Πολυξένης 24 Σ Σύν. Παναγίας Παληανῆς, Θέκλης ἰσαπ., Σιλουανοῦ ὁσ. Ἀθων. 25 Κ Α ΛΟΥΚΑ, Εὐφροσύνης, Συν. Εὐαγγελιστρίας Μοχοῦ 26 Δ Ἡ Μετάστασις Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Γεδεών τοῦ Δικαίου 27 Τ Καλλιστράτου μ., Ἀριστάρχου, Ἀκυλίνης νεομ. ἐκ Ζαγκλιβερίου 28 Τ Βαρούχ πρ., Χαρίτωνος ὁμ., Νεοφύτου ὁσ. Ἐγκλείστου, Αὐξεντ. ὁσ. 29 Π Κυριακοῦ Ἀναχωρητοῦ, Μαλαχία νεομ. ἐν Ρόδῷ 30 Π Γρηγορίου Ἀρμ. τοῦ Φωτιστοῦ, Στρατονίκου καί Μαρδονίου μ. ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 4 A Κορ. θ 2-12 Ματθ. ιη 23-35 β ΙΑ 11 Γαλ. στ 11-18 Ἰωάν. γ 13-17 γ Α 18 Γαλ. β 16-20 Μαρκ. η 34-θ 1 δ Β 25 Β Κορ. α 21-β 4 Λουκ. ε 1-11 πλ. α Γ ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 1 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Νικολάου, τοῦ Κουρταλιώτου (ΙΖ αἰ.). 2 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Κοσμᾶ τοῦ Ἐρημίτου, τοῦ Κρητός (658). 4 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἀνθίμου, τοῦ νέου Ἀσκητοῦ ἐκ Κρήτης (1781). 11 Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Ἀντιφωνητρίας. 15 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Νεομάρτυρος Ἰωάννου, τοῦ ἐκ Σφακίων Κρήτης (1811). 18 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Εὐμενίου, Ἐπισκόπου Γορτύνης (Ζ αἰ.). 20 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωάννου, τοῦ ἐπιλεγομένου Ξένου, τοῦ Κρητός (1027). 20 Τοῦ Ἁγίου ὁσιομάρτυρος Ἱλαρίωνος, τοῦ νέου (1804). 24 Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, τῆς Παληανῆς. 25 Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου Εὐαγγελιστρίας, Μοχοῦ. 33

34 ΟΚΤΩΒPIOΣ 1 Σ Παναγίας Γοργοϋπ., Ἀνανίου, Ρωμανοῦ Μελῳδ., Ἰωάν. Κουκουζ. 2 Κ Β ΛΟΥΚΑ, Κυπριανοῦ & Ἰουστίνης, Θεοφίλου μ. 3 Δ Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου, Δαμάρεως μ., Θεαγένους μ. 4 Τ Ἱεροθέου Ἀθηνῶν, Δομνίνης μ., Ἰωάννου Λαμπαδιστοῦ Κύπρου 5 Τ Χαριτίνης μ., Εὐδοκίμου ὁσ., Μεθοδίας ὁσ. τῆς ἐν Κιμώλῳ 6 Π Θωμᾶ ἀποστ., Μακαρίου νεομ. ἐκ Κίου Βιθυνίας, Κενδέα ὁσίου 7 Π Σεργίου & Βάκχου μ., Πολυχρονίου ἱερομ., Ἰωάννου ὁσ. Ἐρημ. 8 Σ Πελαγίας ὁσ., Πελαγίας παρθ., Ταϊσίας ὁσ., Φιλίππου Γορτύνης 9 Κ Γ ΛΟΥΚΑ, Ἰακώβου ἀπ. Ἀλφαίου, Ἀνδρονίκ. & Ἀθανασίας ὁσ. 10 Δ Εὐλαμπίου & Εὐλαμπίας μ., Θεοφίλου ὁσ., Πινυτοῦ Κνωσοῦ 11 Τ Φιλίππου ἐκ τῶν 7 διακ., Θεοφάν. Γραπτοῦ, Ζηναΐδος & Φιλονίλλης 12 Τ Ἀνδρονίκου, Πρόβου, Ταράχου, Συμεών Νέου Θεολόγου 13 Π Κάρπου, Παπύλου, Χρυσῆς νεομ., Μελετίου Πηγᾶ Ἀλεξανδρείας 14 Π Γερβασίου, Κοσμᾶ Μελῳδ., Παρασκευῆς ὁσ. Ἐπιβατινῆς 15 Σ Λουκιανοῦ ἱερομ., Σαβίνου καί Βάρσου ὁσ., Εὐθυμίου νεομάρτ. 16 Κ Δ ΛΟΥΚΑ (ΑΓ. ΠΑΤΕΡΩΝ), Λογγίνου Ἑκατοντ., Λεοντίου μ. 17 Δ Ὡσηέ πρ., Ἀνδρέου ὁσιομ. τοῦ ἐν Κρίσει, ἀνακ. λειψ. Ἁγ. Λαζάρου 18 Τ Λουκᾶ Εὐαγγελιστοῦ, Μαρίνου μ. τοῦ γέροντος 19 Τ Ἰωήλ προφήτου, Κλεοπάτρας ὁσίας, Οὐάρου μάρτ., Μνάσωνος 20 Π Γερασίμου ὁσ. ἐν Κεφαλ., Ἀρτεμίου Μεγαλομ., Ἀνδρονίκου ὁσ. 21 Π Ἰλαρίωνος ὁσ. τοῦ Μεγάλου., Σωκράτους, Θεοδότης 22 Σ Ἀβερκίου Ἱεραπόλεως ἰσαποστ., Ἀλεξάνδρου καί τῶν σύν αὐτῷ μ. 23 Κ ΣΤ ΛΟΥΚΑ, Ἰακώβου ἀπ. Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ΚΠόλεως 24 Δ Ἀρέθα Μεγαλομάρτυρος, Σεβαστιανῆς μάρτυρος, Πρόκλου 25 Τ Μαρκιανοῦ, Μαρτυρίου, Ταβιθᾶς ἐλεήμονος, Χρυσάνθης 26 Τ Δημητρίου Μεγαλομάρτυρος τοῦ Μυροβλήτου 27 Π Νέστορος μ., Πρόκλης συζ. τοῦ Πιλάτου, Λούππου μ. 28 Π Ἁγίας Σκέπης Θεοτόκου, Ἁγίων Τεσσάρων Νεομαρτ. Ρεθύμνης 29 Σ Ἀναστασίας Ρωμαίας ὁσιομ., Ἀβραμίου ὁσ., Σάββα Στρατηλ. 30 Κ Ε ΛΟΥΚΑ, Ζηνοβίου, Ζηνοβίας μ., Κλεόπα & Ἀρτεμᾶ ἀπ. 31 Δ Στάχυος, Ἀπελλοῦ, Ἀριστοβούλου ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων OKTΩΒΡΙΟY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Β Κορ. δ 6-15 Λουκ. στ 31-36 πλ. β Δ 9 Β Κορ. στ 1-10 Λουκ. ζ 11-16 βαρύς Ε 16 Τιτ. γ 8-15 Λουκ. η 5-15 πλ. δ ΣΤ 23 Γαλ. α 11-19 Λουκ. η 27-39 α Ζ 30 Β Κορ. ια 31-ιβ 9 Λουκ. ιστ 19-31 β Η ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 7 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Ἐρημίτου καί τῶν Ὁσίων ἐνενήκοντα ἐννέα θεοφόρων Πατέρων, τῶν ἐν Κρήτῃ ἀσκησάντων(1632). 8 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Φιλίππου, Ἐπισκόπου Γορτύνης, Κρήτης (Β αἰ.). 10 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Πινυτοῦ, Ἐπισκόπου Κνωσοῦ, Κρήτης (Β αἰ.). 13 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Μελετίου τοῦ Πηγᾶ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας (1601). 17 Τοῦ Ἁγ. ἐνδόξου ὁσιομάρτ. Ἀνδρέου, τοῦ ἐν Κρίσει (Η αἰών). 20 Τοῦ Ὁσ. πατρός ἡμῶν Γερασίμου, τοῦ ἐν Κεφαλληνίᾳ. 20 Τοῦ Ἁγ. ἐνδόξου ὁσιομάρτ. Ἀνδρονίκου, τοῦ Κρητός. 28 Τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Τεσσάρων Νεομαρτύρων, τῶν ἐν Ρεθύμνῃ (1824), Ἀγγελῆ, Γεωργίου, Μανουήλ καί Νικολάου. 35

36 N O E M B P I O Σ 1 Τ Κοσμᾶ & Δαμιανοῦ Ἀναργ. & Θεοδότης, Δαυἵδ τοῦ ἐν Εὐβοίᾳ 2 Τ Ἀκινδύνου, Πηγασίου, Ἀφθονίου, Ἐλπιδοφόρου, Ἀνεμποδίστου 3 Π Ἀνακ. λειψάνων Ἀγ. Γεωργίου, Ἀκεψιμᾶ, Ἀειθαλᾶ 4 Π Ἰωαννικίου ὁσίου, Νικάνδρου ἱερομ, Πορφυρίου μίμου 5 Σ Γαλακτίωνος καί Ἐπιστήμης μ., Ἑρμᾶ, Λίνου & Γαΐου ἐκ τῶν 70 ἀπ. 6 Κ Ζ ΛΟΥΚΑ, Παύλου ΚΠόλεως ὁμ., Λουκᾶ ὁσ., Παύλου Σαλοῦ 7 Δ Θεσσαλονίκης μ., τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 μ., Λαζάρου ὁσ. Γαλησιώτου 8 Τ Τῶν Παμ. Ταξιαρχ. Μιχαήλ & Γαβριήλ (Ὁλοκαύτωμα Ἀρκαδίου) 9 Τ Νεκταρίου Αἰγίνης θαυματ., Θεοκτίστης ὁσ. ἐκ Λέσβου 10 Π Ροδίωνος, Ὀλυμπᾶ, Σωσιπάτρου ἀπ., Ἀρσενίου Καππαδόκου 11 Π Μηνᾶ Μεγαλομ., Βίκτωρος, Βικεντίου μ., Θεοδώρου Στουδίτου 12 Σ Ἰωάννου τοῦ Ἐλεήμονος, Νείλου ὁσ. τοῦ Μυροβλήτου 13 Κ Η ΛΟΥΚΑ, Ἰωάννου ΚΠόλεως Χρυσοστόμου & Ἀνθούσης 14 Δ Φιλίππου ἐκ τῶν 12 Ἀπ., Γρηγορ. Παλαμᾶ, Κων/νου νεομ. Ὑδραίου 15 Τ Γουρία, Σαμωνᾶ, Ἐλπιδίου, Ἀβίβου μ., (Ἀρχή νηστ. Χριστουγέννων) 16 Τ Ματθαίου Ἀποστόλου καί Εὐαγγελιστοῦ, Ἰφιγενείας παρθενομ. 17 Π Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Μαξίμου καί Γενναδίου ΚΠόλεως 18 Π Πλάτωνος Μεγαλομάρτυρος, Ρωμανοῦ μάρτ., Ἀναστασίου νεομ. 19 Σ Ἀβδιοῦ προφήτου, Βαρλαάμ, Ἄζη, Ἀγαπίου, Ἡλιοδώρου μαρτύρων 20 Κ Θ' ΛΟΥΚΑ, Γρηγορίου Δεκαπολίτου, Πρόκλου ΚΠόλεως 21 Δ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 22 Τ Φιλήμον., Ἀρχίπ., Ἀπφίας, Ὀνησίμου ἐκ τῶν 70 ἀπ., Ἀνθίμου ὁμ. 23 Τ Ἀμφιλοχίου Ἰκονίου, Γρηγορίου ἐπ. Ἀκραγαντινῶν 24 Π Κλήμεντος ἐπ. Ρώμης, Πέτρου ἐπ. Ἀλεξανδρείας 25 Π Αἰκατερίνης Μεγαλομάρτ. & Πανσόφου, Μερκουρίου Μεγαλ. 26 Σ Στυλιανοῦ ὁσ. Παφλαγόνος, Νίκωνος ὁσ. τοῦ «Μετανοεῖτε» 27 Κ ΙΓ ΛΟΥΚΑ, Ἰακώβου Πέρσου, Ἀρσεν. ὁσ., Γρηγορ. & Γερασ. ὁσ. 28 Δ Στεφάνου ὁμολ., Εἰρηνάρχου μ., Πεντεκαίδεκα μαρτύρων 29 Τ Φαίδρου μ., Παραμόνου, Φιλούμενου μ., Φιλουμένου νέου ἱερομ. 30 Τ Ἀνδρέου Ἀπ. τοῦ Πρωτοκλήτου (θρονική ἑορτή Πατριαρχείου) NOEMBPIOY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 6 Γαλ. α 11-19 Λουκ. η 41-56 γ Θ 13 Ἑβρ. ζ 26-η 2 Λουκ. ι 25-37 δ Ι 20 Γαλ. στ 11-18 Λουκ. ιβ 16-21 πλ. α ΙΑ 27 Ἐφεσ. β 4-10 Λουκ. ιη 18-27 πλ. β Α r ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 11 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Μεγαλομάρτυρος καί θαυματουργοῦ Μηνᾶ. 22 Τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἀνθίμου, Προέδρου Κρήτης, τοῦ Ὁμολογητοῦ. 26 Τοῦ Ὁσίου πατρός ἡμῶν Νίκωνος, τοῦ «Μετανοεῖτε» (Ι αἰ.). 27 Τῶν Ὁσίων πατέρων ἡμῶν Γρηγορίου τοῦ Σιναΐτου καί Γερασίμου τοῦ μαθητοῦ αὐτοῦ. 27 Τοῦ Ὁσίου πατρὸς ἡμῶν Ἀρσενίου, τοῦ ἐν Ράξῳ. 37

38 ΔEKEMBPIOΣ 1 Π Ναούμ προφήτου, Φιλαρέτου ὁσίου τοῦ ἐλεήμονος 2 Π Πορφυρίου ὁσ. Καυσοκαλυβίτου, Ἀββακούμ πρ., Μυρόπης μ. 3 Σ Σοφονίου προφ., Ἀγγελῆ νεομ. τοῦ Ἀργείου, Θεοδούλου ὁσίου 4 Κ Ι ΛΟΥΚΑ, Βαρβάρας Μεγαλομάρτ., Ἰωάννου Δαμασκηνοῦ 5 Δ Σάββα ὁσίου τοῦ Ἡγιασμένου, Διογένους μάρτυρος 6 Τ Νικολάου ἀρχιεπ. Μύρων τῆς Λυκίας τοῦ θαυματ. 7 Τ Ἀμβροσίου ἐπ. Μεδιολάνων, Γερασίμου ὁσίου Εὐβοέως 8 Π Παταπίου ὁσίου, Σωσθένους ἀπ., Τυχικοῦ ἐκ τῶν 70 ἀποστόλων 9 Π Σύλληψις Ἁγίας Ἄννης (μητρ. Θεοτόκου), Ἄννης προφήτιδος 10 Σ Μηνᾶ Καλλικελάδου τοῦ Ἀθηναίου, Ἑρμογένους, Εὐγράφου μ. 11 Κ ΙΑ ΛΟΥΚΑ (Ἁγ. Προπατόρων), Νικηφόρου Φωκᾶ τοῦ Βασιλ. 12 Δ Σπυρίδωνος ἐπ. Τριμυθοῦντος, Ἀλεξάνδρου Ἱεροσολύμων 13 Τ Εὐστρατίου & Εὐγενίου & τῶν σύν αὐτοῖς μ., Λουκίας Παρθενομ. 14 Τ Θύρσου, Φιλήμονος, Ἀπολλωνίου, Λευκίου μ., Ἀρριανοῦ μ. 15 Π Ἐλευθερίου ἱερομάρτυρος καί Ἀνθίας τῆς μητρός αὐτοῦ 16 Π Ἀγγαίου προφ., Μοδέστου Ἱεροσολύμων, Θεοφανοῦς βασιλίσσης 17 Σ Διονυσίου Αἰγίνης, Δανιήλ πρ., Τριῶν Παίδων ἐν καμίνῳ 18 Κ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Σεβαστιανοῦ, Ζωῆς μ. 19 Δ Βονιφατίου μ., Ἀγλαΐδος, Ἄρεως μ., Θεσσαλονίκης μάρτυρος 20 Τ Ἰγνατίου ἱερομ. Θεοφόρου, Ἰωάννου Θάσου, Φιλογονίου ὁσίου 21 Τ Θεμιστοκλέους μάρτυρος, Ἰουλιανῆς & σύν αὐτῇ 500 μαρτύρων 22 Π Ἀναστασίας Μεγαλομ. τῆς Φαρμακολυτρίας, Χρυσογόνου μ. 23 Π Τῶν ἐν Κρήτῃ Ἁγ. Δέκα Μαρτύρων, Νήφωνος Κωνσταντιανῆς 24 Σ Εὐγενίας ὁσιοπαρθενομάρτυρος καί τῶν σύν αὐτῇ μαρτύρων 25 Κ Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 26 Δ Ἡ Σύναξις τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, Εὐθυμίου Σάρδεων ὁμολ. 27 Τ Στεφάνου Πρωτομάρτυρος Ἀρχιδιακόνου, Θεοδώρου Γραπτοῦ 28 Τ Τῶν ἐν Νικομηδείᾳ Δισμυρίων Μαρτύρων, Δόμνης μάρτυρος 29 Π Τῶν Ἁγίων 14.000 Νηπίων ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων 30 Π Γεδεών ὁσιομ. τοῦ Καρακαλληνοῦ, Ἀνυσίας καί Φιλεταίρου μ. 31 Σ Μελάνης ὁσ. Ρωμαίας, Ζωτικοῦ μ. Ὀρφανοτρόφου ΔEKEMBPIOY Ἀναγνώσματα τῶν Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 4 Γαλ. γ 23, δ 5 Λουκ. ιγ 10-17 βαρύς Β 11 Κολ. γ 4-11 Λουκ. ιδ 16-24 πλ. δ Γ Ματθ. κβ 14 18 Ἑβρ. ια 9-10, 32-40 Ματθ. α 1-25 α Δ 25 Γαλ. δ 4-7 Ματθ. β 1-12 - Χριστούγεννα r ΚΡΗΤΙΚΟΝ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟΝ 11 Τοῦ Ἁγίου ἐνδόξου Βασιλέως, Νικηφόρου Φωκᾶ (966). 23 Τῶν Ἁγίων ἐνδόξων Δέκα Μαρτύρων (Γ αἰ.), τῶν ἐν Γορτύνῃ. 30 Γεδεών ὁσιομάρτυρος, τοῦ Καρακαλληνοῦ. 39

Ὁ Μακαριστός Μητροπολίτης ὡς Ἀρχιμανδρίτης, τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης. Ὡς Πρωτοσύγκελλος, κατά τήν ἡμέρα τῶν Θεοφανείων, στό Ἡράκλειο.

Στόν Ἀρχιερατικό Θρόνο τοῦ Ι.Μ. Ναοῦ Μεγάλης Παναγίας Νεαπόλεως, κατά τήν Τελετή τῆς Ἐνθρονίσεώς του (7.11.1990). Λόγος Ἐπιβατήριος μακαριστοῦ Μητροπολίτου Πέτρας καί Χερρονήσου κυροῦ Νεκταρίου (ἀποσπάσματα) Μέ ἱερόν δέος ἐπάτησα τό εὐλογημένον χῶμα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πέτρας. Κατάφορτος ἀπό ἱστορία, ἐκκλησιαστική καί ἐθνική, ὁ ὄμορφος αὐτός τόπος πάντα ἀσκοῦσε μιά ἐξαιρετική γοητεία εἰς τήν ψυχήν μου. Καί ἰδοῦ σήμερον ὡς ἠλεημένος παρά Θεοῦ καθίσταμαι ποιμενάρχης του, εἰς διαδοχήν σειρᾶς μεγάλων προκατόχων ἀρχιερέων, μεταξύ τῶν ὁποίων οἱ ἐπίσκοποι Ἰωακείμ ὁ ἐθνομάρτυς, Δωρόθεος, Μελέτιος, Τῖτος, ὁ μετέπειτα Μητροπολίτης Κρήτης, Διονύσιος καί ὁ πρότριτα κοιμηθείς ἀοίδιμος Δημήτριος ὁ ὁποῖος ἔσχεν ἔγκαρπον καί τελείαν ἀνάλυσιν, μεταφυτευθείς εἰς τήν ἀγήρω μακα - ριότητα. Τούτων αἱ μακάριαι ψυχαί εἶμαι βέ- 43

βαιος ὅτι θά μέ συνοδεύουν εἰς τό βαρύ ἔργον μου. Μετά βαθυτάτης δέ συγκινήσεως ἀπό τοῦ θρόνου αὐτῶν, τόν ὁποῖον ἐκλέισαν, ἀναφωνῶ: Τῶν ἀοιδίμων ἀρχιερέων τῶν ἀρχιερατευσάντων ἐν τῇ Ἱερᾷ ταύτῃ Μητροπόλει, αἰωνία ἡ μνήμη. Μέ αἰσθήματα ὁλοκαρδίου εὐγνωμοσύνης ὑμνῶ καί προσκυνῶ τόν θεῖον τῆς Ἐκκλησίας Δομήτορα Κύριον ἡμῶν Ἰησοῦν Χριστόν, τήν ἁγίαν τῆς ζωῆς μου χαράν, τήν ἁγίαν τῆς ζωῆς μου ἀγάπην διά τά γενόμενα εἰς ἐμέ ἐν ταῖς ἡμέραις ταύταις. Ὕμνον εὐχαριστίας ἀναμέλπω πρός τήν Κυρίαν Θεοτόκον τήν Μεγάλην Παναγίαν μας, εἰς τόν πάνσεπτον Ναόν τῆς ὁποίας τήν στιγμήν αὐτήν δοκιμάζω μίαν ἀπό τάς μεγαλυτέρας συγκινήσεις τῆς ζωῆς μου... Ἀδελφοί μου,... Ἀναλαμβάνων ἀπό σήμερον σεπτῇ ἐντολῇ τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τό πηδάλιον τῆς τοπικῆς αὐτῆς Ἐκκλησίας καί ἐνθρονιζόμενος εἰς τόν ἔνδοξον αὐτόν θρόνον τῆς ἱστορικῆς Μητροπόλεως Πέτρας, ἀναλογίζομαι ἐν φόβῳ Θεοῦ τήν κρισιμότητα τῶν καιρῶν καί συναισθάνομαι ἐν πολλῇ περισκέψει τί σημαίνει νά εἶναι κανείς ἐπί- 44 σκοπος σήμερον. Σήμερον πού ζοῦμε μίαν νέαν κοσμογονίαν καί πού ἡ ἀνθρωπότης ἕως τῶρα καθημαγμένη ἀπό πληγάς πολέμων καί ἔντρομος ἀπό φόβον διά τά ἐπερχόμενα, εἰσέρχεται πλέον εἰς μίαν νέαν περίοδον. Ἤδη ὑποφώσκει μία ὡραία ἀνατολή τοῦ κόσμου. Ἀπό παντοῦ ἔρχονται αἰσιόδοξα μηνύματα δι ἕνα καλλίτερον καί εὐτυχέστερον μέλλον, εἰρήνης, συμφιλιώσεως, δικαιοσύνης καί ἐλευθερίας τοῦ κόσμου. Καί καλεῖται ὅλη ἡ ἀνθρωπότης, ὁ Βορράς καί ὁ Νότος, ἡ Ἀνατολή καί ἡ Δύσις νά ζήσουν ἀπό τοῦδε καί εἰς τό ἐξῆς μέσα εἰς τό κλίμα αὐτό κτίζοντες γέφυρας ὁ ἕνας πρός τόν ἄλλο καί ὄχι ὑψώνοντας τείχη ὁ ἕνας ἀπέναντι τοῦ ἄλλου. Καί πρέπει νά ἐπισημάνουμε τήν ἰδιαιτέραν εὐθύνην τῆς Ἐκκλησίας, τήν ὁποίαν διακονεῖ μέ σύνεσιν ἡ Πρωτόθρονος κατά Ἀνατολάς Ἁγία τοῦ Χριστοῦ Μεγάλη Ἐκκλησία, νά πέσουν τό ταχύτερον καί τά τείχη πού χωρίζουν τούς Χριστιανούς, τά ὁποῖα ὁμολογῶ μέ λύπην εἶναι τά ὑψηλότερα καί χειρότερα τείχη καί νά διαυγάσει ἡ ἐπιφανής καί φωσφόρος ἡμέρα τῆς τῶν πάντων ἑνώσεως εἰς τήν Ὀρθοδοξίαν, ἡ ὁποία εἶναι ἡ μόνη ἀληθής Πίστις. 45

«Ἡ Θεία Χάρις, ἡ πάντοτε τά ἀσθενῆ θεραπεύουσα καί τά ἐλλείποντα ἀναπληροῦσα, προχειρίζεται Νεκτάριον, τόν Θεοφιλέστατον Πρεσβύτερον εἰς Ἐπίσκοπον...» Πιστεύω ἀδελφοί μου ὅτι πέρασε ἡ ἐποχή πού οἱ ὡραῖοι λόγοι καί οἱ φανταχτερές ἐπιδείξεις ἔκαναν ἐντύπωσιν. Τώρα πλέον οἱ καιροί ἀπαιτοῦν ἀπό ἡμᾶς μίαν ζῶσαν μαρτυρίαν, περισσότερον βιωματικήν, ἡ δέ Ἐκκλησία ὁμονοοῦσα τῷ συνδέσμῳ τῆς ἀγάπης ἑνωμένη πρέπει νά δώσει ἕνα δυναμικό παρόν μέ πνοήν πατερικήν. Ἡ Ἐκκλησία δέν εἶναι οὐραγός τῆς ζωῆς ὅπως ἴσως πιστεύουν μερικοί καί ἐκ τῶν ἀρχό - ντων μάλιστα καί εὐχερῶς καταπατοῦντες τήν ἰσχυρήν Ὀρθόδοξον Παράδοσιν τοῦ Γένους μας ἀντινομοθετοῦν τῷ αἰωνίῳ Νομοθέτῃ Χριστῷ. Ἡ Ἐκκλησία ἡ Ὀρθόδοξος δέν ἀνήκει εἰς τό ὑλικόν τοῦ μουσείου, εἶναι ἡ ζωτική ἐντελέχεια τοῦ ἀνθρωπίνου γένους. Διακονία της κενωτική εἶναι νά ζωογονεῖ τόν κάθε ἄνθρωπον, νά τόν χριστοποιεῖ, νά δημιουργεῖ εἰς αὐτόν ὑγιῆ βιώματα, νά ἐμπνέει εἰς αὐτόν τήν ἀρετήν, νά τοῦ ἀναπτύσσει τήν ὀρθόδοξον εὐσέβειαν. Ἔργον τῆς Ἐκκλησίας εἶναι νά δημιουργηθεῖ ὁ ὡραῖος πολιτισμός τῆς ψυχῆς πού ἔχει σχέσιν μέ τόν λόγον τοῦ Θεοῦ καί τό Ἐκκλησιαστικόν φρόνημα, μέ τήν Ὀρθόδοξον Ἀγιοπνευματικήν Παράδοσιν, ἐν ἑνί λόγῳ ἔργον της εἶναι ἡ ἐν 47

Χριστῷ λύτρωσις πρός καταρτισμόν τῶν ἁγίων εἰς οἰκοδομήν τοῦ Σώματος τοῦ Χριστοῦ. Ἔργον τῆς Ἐκκλησίας εἶναι ἀκόμη νά ὑποδεικνύει τό ἀληθῶς δέον, νά ἐνθαρρύνει τήν ἀξιοκρατίαν, νά μέμφεται τήν ποικίλην ἀδικίαν, νά προστατεύει τούς ἀδυνάτους, νά στηλιτεύει τήν κακοήθειαν, νά ἐπιτιμᾶ τέλος διά τῆς ἐπιστυπτικῆς ράβδου αὐτῆς, τήν ὁποίαν Αὐτή παρέχει εἰς τόν ἐπίσκοπον, κάθε ἐστίαν πνευματικῆς μολύνσεως καί τήν παρενοχλοῦσαν ρίζαν τῆς αἰρέσεως καί τῆς ἁμαρτίας...... Θά προσπαθήσω, τό ὑπόσχομαι καί παρακαλῶ τόν Θεόν νά μέ βοηθήσει ἡ Ἐκκλησιαστική δραστηριότης νά ἀπλωθεῖ διά νά ἀγκαλιάσει ὅλους τούς ἀνθρώπους καί πλούσιους καί πτωχούς καί ἄρχοντας καί ἀρχομένους καί ἄνδρας καί γυναῖκας καί ἐργάτας τοῦ πνεύματος καί ἐργάτας τοῦ μόχθου. Ἀνοίγουμε τά χέρια μας διά νά καλέσουμε εἰς τήν πλατείαν ἀγκάλην τῆς Ἐκκλησίας καί ἐκείνους πού τιμοῦν τόν Θεόν καί ἐκείνους πού τόν ἀρνοῦνται καί ἐκείνους πού τόν λατρεύουν καί ἐκείνους πού τόν λοιδοροῦν. Ἄλλωστε διά τήν Ἐκκλησίαν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι εἶναι παιδιά τοῦ Θεοῦ καί 48 ἔχουν ἀνάγκην μεγαλυτέρας στοργῆς καί ἀγάπης ἐκεῖνα πού δοκιμάζονται πρό πάντων ἀπό πνευματικάς πτώσεις. Χωρίς διακρίσεις λοιπόν νά ἀνοίξουμε διάπλατα τάς πύλας τῆς Ἐκκλησίας διά νά διαλεχθῶμεν εὐκαίρως ἀκαίρως μέ τούς ἀντιρρησίας, νά ἀκούσομε τά προβλήματα τῶν ἀποψυχόντων ἀνθρώπων, ἰδιαιτέρως τῶν προσφιλῶν νέων πρός τούς ὁποίους θά ἐπιδείξουμε μεγάλον ἐνδιαφέρον διά νά ἐκκλησιάσομε τήν ζωή καί τάς ἰδέας των. Δέν εἶναι ἀδελφοί μου ἡ ἑλληνική νεολαία διεφθαρμένη ὅπως ἴσως νομίζουν πολλοί. Τό μέταλλόν της εἶναι εὐγενές καί ἡ καρδία της ὑψηλόφρων καί γενναία......ἀλλά τό χρέος ὅπως γνωρίζετε τοῦ ἐπισκόπου δέν περιορίζεται μέχρις ἐδῶ. Δέν λησμονῶ, ἀδελφοί μου, ὅτι εἶμαι Ἕλλην Ἱεράρχης καί ὀφείλω νά ἐργασθῶ διά τήν στερέωσιν τῶν ἰδανικῶν τοῦ Γένους μας. Ἔχομε τήν ὡραιοτέραν Πατρίδα τοῦ κόσμου, τήν ὁποίαν ἐξ ἀρχῆς ἀγκάλιασε καί ἐτίμησε ἡ Ἀποστολική Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί εἴμεθα φύτρα τῆς ἐνδοξοτέρας φυλῆς, τό λίκνον τοῦ πολιτισμοῦ, ἡ τροφός καί ὁδηγός τοῦ κόσμου. 49

«Ἅγιοι Μάρτυρες, οἱ καλῶς ἀθλήσαντες καί στεφανωθέντες...» Ἄν τό ρόδον τῆς Ἑλλάδος ἀποφυλισθεῖ μέ τό ὀξύτατο δημογραφικόν πρόβλημα καί ἑάν ἡ Ἑλλάδα παύσει κάποτε νά εἶναι ἡ χώρα τοῦ πνευματικοῦ σπάργους, μέ τήν βαθείαν ἀλλοτρίωσιν τήν ὁποίαν ὑφίσταται τά τελευταῖα χρόνια τότε θά σβήσει αὐτομάτως ἡ λαμπάς τοῦ κόσμου, ἡ ὁποία τόν φωτίζει. Αὐτήν τήν ὡραίαν πατρίδα μας ὀφείλομεν νά τήν ἀγαποῦμε, παραμερίζοντες πάθη καί προσωπικά μίση καί ἀποβάλλοντες κατά τόν Ἀπόστολον «ἔχθρας καί ἔριδας, θυμούς καί διχοστασίας», ἔχοντες πάντοτε ὑπόψιν ὅτι ἡ διχόνοια διεσκόρπισεν οἰκογενείας καί ὁ διχασμός ἀφάνισε ὁλοκλήρους λαούς ἀπό τό πρόσωπον τῆς γῆς. Δι αὐτό θά συνεργασθῶ μέ ὅλους τούς φορεῖς τῆς ἐξουσίας τοῦ τόπου. Τήν Κυβέρνησιν, τούς βουλευτάς, μέ ὅλας τάς πολιτικάς, στρατιωτικάς, δημοτικάς, δικαστικάς, ἐκπαιδευτικάς καί λοιπάς ἀρχάς ἀνεξαρτήτως πολιτικῆς τοποθετήσεως αὐτῶν, μέ ὅλους τούς συλλόγους ἰδιαιτέρως πολιτιστικούς καί λαογραφικούς διά τό καλόν τοῦ τόπου. Θέλω τό ράσον τοῦ ἐπισκόπου νά γίνει πνευματική ἀλουργίς ὑπό τήν ὁποίαν θά ἑνωθοῦν ἐν 51

ἁπλότητι αἱ δυνάμεις τοῦ καλοῦ. Καλῶ λοιπόν ὅσους ἔχουν πνευματικά ἐφόδια νά τά διαθέσουν εἰς τό πνευματικόν ἔργον τῆς Ἐκκλησίας, ὅσους ἔχουν περισσεύματα ἀγαθῶν νά τά καταθέσουν εἰς τήν τράπεζαν τοῦ οὐρανοῦ μέ ἐκατονταπλασίονα τόκον διά τήν πραγματοποίησιν τῶν κοινῶν ἱερῶν ἐπιδιώξεων. Καί ὁ πλέον μικρός εἶναι χρήσιμος καί συστρατεύεται μαζί μας. Ἄλλωστε δέν ὑπάρχουν μικροί διά τόν Χριστόν. Ἀποφασισμένος λοιπόν νά τεθῶ εἰς τήν ὑπηρεσίαν τῆς ἀγάπης ὅλων σας ἐνθρονίζομαι σήμερον, πιστεύω, ὄχι μόνο εἰς τοῦτον τόν θρόνον ἀλλά καί εἰς τάς καρδίας σας τόν θρόνον καί μέ κίνητρον καί ὁδηγόν τήν ἐφευρετικήν καί πολυμήχανον ἀγάπην συνδυασμένην μέ ἀξιοπρέπειαν, καλωσύνην καί ἠθικήν καθαρότητα θά βαδίσω τόν μαρτυρικόν δρόμον μου. Ἄν ἡ συνεχής ἐργασία συντομεύσει τά χρόνια τῆς ζωῆς μου δέν μέ ἐνδιαφέρει. Εὐτυχῶς πού ὁ Θεός δέν μετρᾶ τά χρόνια τῆς ζωῆς μας ἀλλά τά ζυγίζει καί εἴθε νά τά εὔρη ὅταν μέ καλέσει μυρωμένα, μέ τό μῦρον τοῦ οὐρανοῦ. Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ νά δηλώσω κατηγορηματικά αὐτή τήν ἐπίσημη στιγμή ὅτι οὔτε χρήματα, 52 οὔτε ἀπολαύσεις, οὔτε ἄλλα κοσμικά ἀγαθά θά ἐπιζητήσω. Ἐγεννήθην πτωχός, ἔζησα μέχρις σήμερον ὡς ἀκτήμων, ἔρχομαι ἀνάμεσά σας ὡς μηδέν ἔχων καί θά παραμείνω ἐφ ὅλην τήν ζωήν μου πτωχός διά νά σᾶς πλουτίζω μέ τήν ἰδικήν μου πτωχείαν. Οὔτε τρόπον ζωῆς θά ἀλλάξω, οὔτε συμπεριφοράν θά μεταβάλλω. Ἐπιθυμῶ νά μείνω ἁπλοῦς καί λιτός. Δέν θά ἐκμεταλλευτῶ τήν ἐλεημοσύνην σας διά τήν προβολήν τοῦ ἑαυτοῦ μου. Πιστεύω ὅτι πέρασε ἡ ἐποχή τῆς ἱδρυματικῆς Ἐκκλησίας ἡ ὁποία τά μεταπολεμικά χρόνια τόσα πολλά προσέφερε. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἄλλην ἀποστολήν, πνευματικήν ἀλλά καί κοινωνικήν συγχρόνως ἁπό τήν ὀρθόδοξον πατερικήν, ἐκκλησιολογικήν καί κοινωνιολογικήν ἀντίληψιν. Μέχρι σήμερον προσεπάθησα εἰς τήν ζωήν καί τήν διακονίαν μου νά βαδίσω ταπεινῶς τόν ἀνάντην δρόμον τῆς ἀνεξικακίας, δι αὐτό καί σᾶς λέγω μέ εἰλικρίνειαν ὅτι εἰς τόν ἐκκλησιαστικόν γυλιόν μου δέν θά κρατήσω ποτέ τούς λίθους πού θά μοῦ πετάξουν ἐκείνοι οἱ ὁποῖοι θά πολεμήσουν τό πρόσωπον καί τό ἔργον μου. Θα τούς ἐκδικηθῶ μέ τήν ἀγάπην μου... 53

«Λάβε τήν ράβδον ταύτην, ἵνα ποιμαίνῃς τό ἐμπιστευθέν σοι ποίμνιον...»...σᾶς γνωρίζω δέ ὅτι ἐάν ἡ ἀνάγκη τό ἐπιβάλλει δέν θά διστάσω νά παραμερίσω τό πρωτόκολλον, νά ἀνασκουμπωθῶ καί νά γίνω ἀχθοφόρος τῆς ἀγάπης. Δέν θά δεσμευθῶ ἀπό τύπους ἑάν πρόκειται διά τοῦ τρόπου αὐτοῦ νά σώσω ἕστω καί μίαν ψυχήν. Θά ἀναστραφῶ μαζί σας ὡς ἀδελφός καί πατέρας, θά εἰσέλθω εἰς τάς οἰκίας σας, θά σᾶς ἀναζητήσω εἰς τάς ἐργασίας σας, θά ἐπισκεφθῶ τά καφενεῖα σας, τούς τόπους ἀναψυχῆς σας, θά κατεβῶ ἀκόμη καί εἰς τά ὑπόγεια καί δέν θά δειλιάσω νά ὁρμήσω ὁπουδήποτε, ἵνα πάντως τινάς σώσω. Ἡ σωτηρία τῆς ψυχῆς σας θά εἶναι ἡ ἰσόβιος διακονία μου. Θά προσπαθήσω δέ νά εἶμαι παρών εἰς ὅλην τήν ἔκτασιν τῆς Μητροπόλεώς μου. Θά ἀνεβαίνω τακτικώτατα εἰς τό ὡραῖον Λασίθι μας καί θά ἐπισκέπτομαι συχνά πυκνά τήν ἐπαρχίαν τῆς μαρτυρικῆς ἡρωοτόκου Βιάννου μέ τήν ὁποίαν ἀκατάλυτοι δεσμοί συγγενείας μέ συνδέουν, διά νά σᾶς γνωρίζω ὄλους προσωπικῶς, νά γίνομε φίλοι καί συνεργάτες εἰς τό ἔργον τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἄς μοῦ ἐπιτραπεῖ τέλος νά ἀπευθυνθῶ πρός τόν ἱερόν κλῆρον καί πρός τούς ὀλίγους μοναχούς τῆς Μητροπόλεώς μου. 55

Ἀδελφοί καί Πατέρες, ἔρχομαι σέ σᾶς, ἀπεσταλμένος τῆς Ἐκκλησίας ὡς σύμμαχος καί προστάτης σας καί σᾶς ἀτενίζω μέ χαρά, μέ ἐμπιστοσύνη. Εἶμαι γεμάτος ἀπό ἀγάπη καί ἐλπίδας. Ὅλος ὁ κόσμος, ὅπως ἔχουμε διαπιστώσει, θέλει κλῆρον εὐλαβῆ, ἱεραποστολικόν, ἀφιλάργυρον, ἀφοσιωμένον εἰς τήν Ἐκκλησίαν, διακονοῦντα μέ ἐκκλησιαστικήν συνείδησιν. Τοιούτους σᾶς θέλω καί ἐγώ. Κατηρτισμένους, ἁγίους καί τελείους, φιλακολούθους, καλῶς προϊσταμένους καί τῶν οἴκων καί τῶν ἐνοριῶν σας. Ἐπιθυμῶ νά ζῆτε ἀξιοπρεπῶς. Παρῆλθεν, ἀγαπητοί μου, ἡ ἐποχή κατά τήν ὁποίαν καί μόνη ἡ θέα μας προξενοῦσε σεβασμόν τῆς ἱερωσύνης μας καί ἀναγνώρισιν τῆς ἀποστολῆς μας. Σήμερον θά τιμηθοῦμε ἀπό τούς χριστιανούς μας μόνον ἑάν ἡ ζωή μας εἶναι συνεπής πρός τάς ἀρχάς μας. Διαφορετικῶς θά περιφρονηθοῦμε ὄχι μόνον ἐμεῖς ἀλλά καί τό μήνυμα τοῦ ὁποίου εἴμεθα φορεῖς. Ἐργασθεῖτε λοιπόν μέ φιλοτιμίαν, μέ πίστιν, ἀγαπήσατε τήν Ἐκκλησίαν ἡ ὁποία μᾶς ἐτίμησε, μᾶς ἀνέδειξε ἀπό τήν ἀφάνειαν. Μή σκανδαλίζετε τούς χριστιανούς μέ ὑποκρισίαν 56 καί ἀσυνέπειαν. Νά εἶσθε παρόντες καθημερινῶς εἰς τάς ἐνορίας σας, θέλω ἡ καμπάνα τοῦ Ναοῦ νά σημαίνει Ὄρθρον καί Ἑσπερινόν καθημερινῶς. Θέσατε μέ σύγχρονον τρόπον ποιμαντικῆς διακονίας τόν παλαιόν οἶνον εἰς νέους ἀσκούς. Δέν εἶναι ἀρκετόν νά εἴμεθα καρφωμένοι εἰς τήν ὡραίαν πύλην περιμένοντας νά ἔλθει ὁ λαός εἰς τήν Ἐκκλησίαν. Ὑπάρχουν ψυχαί πού χάνονται, πού λιώνουν ἀπό τόν πολύμορφον πόνον καί τήν ἁμαρτίαν. Καί τό καθῆκον μας, ὁ Κύριος ἀπαιτεῖ ἀπό ἡμᾶς νά βγοῦμε ἀπό τόν ἱερόν ναόν καί νά βαδίσουμε τόν ἐπικίνδυνον δρόμον τῆς ἀγάπης μας ἀπό Ἱερουσαλήμ εἰς Ἱεριχώ, διά νά φέρομεν τόν κόσμον εἰς τήν Ἐκκλησίαν, νά γίνει Ἐκκλησία. Φροντίσατε μέ ἐπιμέλειαν διά τάς κλίσεις τῆς ἱερωσύνης πού εὐτυχῶς ὑπάρχουν πολλαί εἰς τούς νέους μας, νά τιμᾶτε τούς ἱεροψάλτας σας, τούς ἀναντικατάστατους αὐτούς ἐκλεκτούς συνεργάτας μας πρός τούς ὁποίους ἀνήκει ἡ εὐαρέσκεια τῆς Ἐκκλησίας καί εἰς τούς ὁποίους εὐχαρίστως γνωρίζω ὅτι μέ τήν βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τήν συμπαράσταση τῶν φιλόμου σων συμπολιτῶν μας θά λειτουργήσει Σχολή 57