Μεταπτυχιακά Σεμινάρια Παιδιατρικής Καρδιολογίας 2013-2014 Συντονίστρια: Αφροδίτη Τζίφα, MD(Res), MRCP, FRCPCH Σελίδα 1 από 10
Εισαγωγή Το Νοσοκομείο Παίδων «Μητέρα» προσφέρει πλήρη κύκλο μετεκπαιδευτικών σεμιναρίων Παιδοκαρδιολογίας, σε ιατρούς που θέλουν να ακολουθήσουν την ειδικότητα της Παιδοκαρδιολογίας ή σε ειδικευμένους ιατρούς Παιδιάτρους, Νεογνολόγους και Καρδιολόγους, οι οποίοι επιθυμούν να εξειδικευτούν στην φροντίδα και παρακολούθηση παιδιών με καρδιοπάθειες. Τα σεμινάρια είναι επίσης κατάλληλα για αναισθησιολόγους, εντατικολόγους και νοσηλεύτριες οι οποίοι εμπλέκονται στην φροντίδα παιδιών με καρδιολογικές παθήσεις. Τα περισσότερα προγράμματα εκπαιδεύσεως στις ειδικότητες της Παιδιατρικής και της Καρδιολογίας, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό, δεν προσφέρουν έκθεση στις συγγενείς καρδιοπάθειες. Λόγω όμως των εξαιρετικών αποτελεσμάτων της καρδιοχειρουργικής Παίδων τις τελευταίες δεκαετίες, ο πληθυσμός των παιδιών και ενηλίκων με συγγενείς καρδιοπάθειες στην χώρα μας έχει αυξηθεί ραγδαία. Οπως θα ήταν αναμενόμενο, λόγω της γεωγραφίας της χώρας μας, οι ασθενείς αυτοί είναι διασκορπισμένοι σε διάφορες γωνίες της χώρας, και πολλές φορές ο γενικός Παιδίατρος ή Καρδιολόγος Ενηλίκων που εργάζεται σε ένα γενικό νοσοκομείο μακριά από εξειδικευμένα Παιδοκαρδιολογικά κέντρα, θα αναγκαστεί να διαχειριστεί παιδοκαρδιολογικά περιστατικά ή Ενήλικες με συγγενείς καρδιοπάθειες ως ο ιατρός πρώτης γραμμής. Το προσφερόμενο πρόγραμμα θα τον βοηθήσει να εξοικειωθεί με την αντιμετώπιση των συγγενών καρδιοπαθειών στην παιδική και ενήλικη ηλικία. Το επιτελείο των διδασκόντων περιλαμβάνει διεθνώς γνωστούς Επιστήμονες, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί ή εργάζονται σε μεγάλα Παιδοκαρδιολογικά και Παιδοκαρδιοχειρουργικά κέντρα. Σκοπός του Προγράμματος Να προσφέρει στον εκπαιδευόμενο μια λεπτομερή σφαιρική γνώση γύρω από τις καρδιολογικές παθήσεις της παιδικής ηλικίας, συγγενείς και επίκτητες και την καρδιοχειρουργική τους αντιμετώπιση. Σελίδα 2 από 10
Περιεχόμενο του Προγράμματος 20 συνεδρίες ημερήσιου προγράμματος διαλέξεων (5 x 20 = 100 ώρες διαλέξεων), μία ημέρα την εβδομάδα Συμμετοχή στα εξωτερικά ιατρεία του Νοσοκομείου μας με έκθεση στην υπερηχογραφία συγγενών καρδιοπαθειών Κλινική συμμετοχή σε 5 χειρουργεία καρδιάς Κλινική συμμετοχή σε 5 πράξεις στο αιμοδυναμικό εργαστήριο Συγγραφή μίας επιστημονικής εργασίας Διάρκεια του Προγράμματος Ένα ακαδημαϊκό έτος (Νοέμβριος-Ιούνιος) Εισαγωγή στο Πρόγραμμα Κατόπιν αιτήσεως στον Συντονιστή του προγράμματος με υποβολή βιογραφικού. Τίτλος που προσφέρεται στον επιτυχώς ολοκληρώσαντα το πρόγραμμα Δίπλωμα Παρακολουθήσεως Μετεκπαιδευτικού Σεμιναρίου Παιδοκαρδιολογίας και Συγγενών Καρδιοπαθειών Παίδων και Ενηλίκων Υπεύθυνη Προγράμματος: Αφροδίτη Τζίφα Αριθμός συμμετεχόντων: 6 Διάρκεια: 9 μήνες (1 ακαδημαϊκό έτος, Οκτώβριος Ιούνιος) Σελίδα 3 από 10
Διδάσκοντες Δημοσθένης Αβραμίδης, Επιμελητής Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ Στέλλα Αμέντα, Παιδίατρος- Γενετίστρια, Επιστημονική Συνεργάτης Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ Κωνσταντίνος Δ Αναγνωστόπουλος, Καθηγητής Πυρηνικής Ιατρικής Ιδρύματος Ιατροβιολογικών Ερευνών Ακαδημίας Αθηνών David Anderson, Καθηγητής Παιδοκαρδιοχειρουργικής, Guy s & St Thomas Hospital, London, UK Aντώνης Βλάχος, Παιδοκαρδιολόγος και Καρδιολόγος Συγγενών Καρδιοπαθειών Ενηλίκων, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Ιωαννίνων Γεωργία Γρηγοριάδου, Παιδοκαρδιολόγος, Δ/ντρια ΕΣΥ Νοσοκομείου ΠΑΙΔΩΝ Αγλαΐα Κυριακού Αυξέντιος Καλαγκός, Καθηγητής Παιδοκαρδιοχειρουργικής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Γενεύης, Επιστημονικός Συνεργάτης Παιδοκαρδιοχειρουργικής Κλινικής ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ Μάρκος Καλαχάνης, Καρδιολόγος - Παιδοκαρδιολόγος Νοσοκομείου ΠΑΙΔΩΝ Πεντέλης Aγγελική Καρατζά, Νεογνολόγος Παιδοκαρδιολόγος, Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής Παιδοκαρδιολογίας Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πάτρας Μαρία Κιάφφα, Παιδοκαρδιολόγος, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Δήμητρα Λογγίτση, Ακτινολόγος Νοσοκομείων ΜΗΤΕΡΑ-ΥΓΕΙΑ Εμμανουήλ Λιοδάκης, Καρδιολόγος Ενηλίκων και Συγγενών Καρδιοπαθειών Φώτης Μητρόπουλος, Καρδιοχειρουργός Παίδων και Ενηλίκων, Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο Πιπίνα Μπόνου, Επιμελήτρια Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ Στέλλα Μπρίλλη, Καρδιολόγος Ενηλίκων και Συγγενών Καρδιοπαθειών, Δ/ντρια ΕΣΥ, Ιπποκράτειο Νοσοκομείο Περικλής Νταβλούρος, Καρδιολόγος Ενηλίκων και Συγγενών Καρδιοπαθειών, Επίκουρος Καθηγητής Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Πάτρας Χρήστος Ντέλλος, Καρδιολόγος Ενηλίκων και Συγγενών Καρδιοπαθειών, Δ/ντής ΕΣΥ, Τζάνειο Νοσοκομείο Ιωάννης Παπαγιάννης, Παιδοκαρδιολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης ΜΗΤΕΡΑ, Δ/ντής Ηλεκτροφυσιολογίας, Mercy Children s Hospital, Kansas, USA Σελίδα 4 από 10
Λόρια Παφίτου, Παιδίατρος Εντατικολόγος, Επιστημονική Υπεύθυνη Εντατικής Μονάδος Νοσοκομείου ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ Shakeel Qureshi, Καθηγητής Παιδοκαρδιολογίας, Guy s & St Thomas Hospital, London, UK Eric Rosenthal, Καθηγητής Παιδοκαρδιολογίας, Guy s & St Thomas Hospital, London, UK Φώτιος Ρούβαλης, Παιδοκαρδιολόγος Εμβρυοκαρδιολόγος John Simpson, Aν. Καθηγητής Παιδοκαρδιολογίας, Guy s & St Thomas Hospital, London, UK Παναγιώτης Σφυρίδης, Επιστημονικός Υπεύθυνος Παιδοκαρδιοχειρουργικής Κλινικής ΜΗΤΕΡΑ Αφροδίτη Τζίφα, Διευθύντρια Παιδοκαρδιολογικής Κλινικής Νοσοκομείου ΠΑΙΔΩΝ ΜΗΤΕΡΑ, Λέκτορας Πανεπιστημίου King s College London, UK Χριστίνα Ι Τράπαλη, Καρδιολόγος Παιδοκαρδιολόγος, Επιστημονική Συνεργάτης Μαιευτηρίου ΓΑΙΑ και Νοσοκομείου Ιατρικό Αθηνών Eλσα Tσαπάκη, Παιδοκαρδιολόγος Εμβρυοκαρδιολόγος Θεοφάνης Τσιλιγιάννης, Παιδίατρος-Παιδοπνευμονολόγος, Επιστημονικός Συνεργάτης Νοσοκομείου ΜΗΤΕΡΑ Αμαλία Τσιλιμιγκάκη, Παιδίατρος Παιδοκαρδιολόγος, Δ/ντρια Παιδιατρικής Κλινικής, Βενιζέλειο Νοσοκομείο Ηρακλείου Αλεξάνδρα Φρογουδάκη, Καρδιολόγος Ενηλίκων και Συγγενών Καρδιοπαθειών, Επιμελήτρια Α Αττικού Νοσοκομείου Αναστάσιος Χατζής, Παιδίατρος Εντατικολόγος, Δ/ντής Εντατικής Μονάδος Νοσοκομείου ΠΑΙΔΩΝ Αγία Σοφία, τ. Πρόεδρος Εθνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων Σελίδα 5 από 10
ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Ημέρα 1 (Παρασκευή, 22/11/13). Εμβρυολογία και ανατομία του καρδιαγγειακού συστήματος Γενετική προσέγγιση συγγενών καρδιοπαθειών Προγεννητική συμβουλευτική στις συγγενείς καρδιοπάθειες Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος στα έμβρυα Φυσιολογία του καρδιαγγειακού συστήματος στα παιδιά Φ Ρούβαλης Σ. Αμέντα Ε. Τσαπάκη Μ Κιάφφα Μ Κιάφφα Ημέρα 2 (Παρασκευή, 29/11/13) Κλινική εξέταση και λήψη ιστορικού Εκτίμηση ακτινογραφίας θώρακος Εκτίμηση αρτηριακής πίεσης στην παιδική ηλικία Τεστ κοπώσεως στα παιδιά Προαθλητικός έλεγχος Π. Μπόνου Χ. Τράπαλη Δ. Αβραμίδης Χ. Τράπαλη Ημέρα 3 (Παρασκευή, 6/12/13) Ηλεκτροκαρδιογράφημα στα παιδιά Εκτίμηση συχνότερων αρρυθμιών στην παιδική ηλικία Φαρμακευτική αγωγή στις παιδιατρικές αρρυθμίες Φαρμακευτική αγωγή σε προεγχειρητικούς ασθενείς με ΣΚ Φαρμακευτική αγωγή σε μετεγχειρητικούς ασθενείς E Rosenthal E Rosenthal Δ. Αβραμίδης Α Φρογουδάκη Ημέρα 4 (Παρασκευή, 13/12/13) Καρδιακή μορφολογία στις συγγενείς καρδιοπάθειες segmental approach Βασικές αρχές υπερηχογραφίας Μ. Κιάφφα Κοινές υπερηχογραφικές διαγνώσεις στην μονάδα νεογνών Μ. Κιάφφα Διαδερμικές επεμβατικές πράξεις στην μονάδα νεογνών Παθήσεις που χρήζουν χειρουργικής αντιμετώπισης στην πρώτη νεογνική ηλικία Π Μπόνου Σελίδα 6 από 10
Ημέρα 5 (Παρασκευή, 20/12/13) Αρρυθμίες στα έμβρυα. Αντιμετώπιση ασθενών με ασυμπτωματικό σύνδρομοwpw Διαγνωστικοί και επεμβατικοί καρδιακοί καθετηριασμοί στα παιδιά κοινές παθήσεις Επεμβατικοί καρδιακοί καθετηριασμοί στα παιδιά σύμπλοκες πράξεις Επιπλοκές επεμβατικών καθετηριασμών Ι Παπαγιάννης Ι Παπαγιάννης A Tζίφα / Qureshi / Qureshi Shak Qureshi Ημέρα 6 (Παρασκευή, 10/01/14) Μαγνητική τομογραφία - βασικές αρχές Μαγνητική τομογραφία σε απλές καρδιοπάθειες Μαγνητική τομογραφία για σύμπλοκες καρδιοπάθειες Πυρηνική Καρδιολογία εφαρμογές στην Παιδοκαρδιολογία και Καρδιολογία Συγγενών Καρδιοπαθειών Δ Λογγίτση Δ Λογγίτση Κ Αναγνωστόπουλος Ημέρα 7 (Παρασκευή, 17/01/14) Ιδιοπαθής πνευνομική υπέρταση διάγνωση και αντιμετώπιση Δευτερογενής πνευμονική υπέρταση διάγνωση και αντιμετώπιση Υπερλιπιδαιμία στην παιδική ηλικία Ρευματικός πυρετός Νόσος Kawasaki: Διάγνωση και αντιμετώπιση Θ Τσιλιγιάννης Σ Μπρίλλη Γ Γρηγοριάδου Μ Καλαχάνης Γ Γρηγοριάδου Ημέρα 8 (Παρασκευή, 24/01/14) Ενδοκαρδίτιδα Χ Τράπαλη Μυοκαρδίτιδα και μυοκαρδιοπάθεια Μ Καλαχάνης Καρδιακή ανεπάρκεια στην παιδική ηλικία Μ Καλαχάνης Μηχανική υποστήριξη για ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια Λ Παφίτου Μεταμόσχευση σε ασθενείς με συγγενείς καρδιοπάθειες: Απο τη λήψη στη μεταμόσχευση Α Χατζής Ημέρα 9 (Παρασκευή, 07/02/14) Σελίδα 7 από 10
Καρδιακές επικοινωνίες: Μεσοκολπική επικοινωνία / Μεσοκοιλιακή επικοινωνία Κοινό κολποκοιλιακό κανάλι Αορτοπνευμονικό παράθυρο Βοτάλλειος πόρος Στεφανιαίες επικοινωνίες J Simspon J Simpson Α Καρατζά Α Καρατζά Π Νταβλούρος Ημέρα 10 (Παρασκευή, 14/02/14) Βαλβιδοπάθειες: Νόσος Ebstein Στένωση πνευμονικής βαλβίδας Ατρησία πνευμονικής βαλβίδας Σύνδρομο απουσίας πνευμονικής βαλβίδας Πρόπτωση μιτροειδούς βαλβίδας σε παιδιά Αλλες παθήσεις της μιτροειδούς βαλβίδας Παθήσεις της αορτικής βαλβίδας Ε Λιοδάκης Ε Λιοδάκης Α Βλάχος Α Βλάχος Χ Ντέλλος Μ Κιάφφα Μ Κιάφφα Ημέρα 11 (Παρασκευή, 21/02/14) Αγγειοπάθειες: Νόσος Takayasu Στένωση θωρακικής αορτής Στένωση κοιλιακής αορτής (middle aortic syndrome) Στένωση πνευμονικών αρτηριών (native: William syndrome, Alagille..) Μετεγχειρητική στένωση αορτής και πνευμονικών αρτηριών A Τσιλιμιγκάκη Χ Τράπαλη Χ Τράπαλη A Τσιλιμιγκάκη Ημέρα 12 (Παρασκευή, 28/02/14) Εισαγωγή στην σύμπλοκη Καρδιοχειρουργική Συγγενών Καρδιοπαθειών (τεχνικές): Surgical Shunts Conduits Τύποι χειρουργείων για σύμπλοκες καρδιοπάθειες Π Σφυρίδης Π Σφυρίδης Φ Μητρόπουλος Ημέρα 13 (Παρασκευή, 07/03/14) Σελίδα 8 από 10
Τετραλογία Fallot προγεννητική διάγνωση Διάγνωση και αντιμετώπιση Fallot στην παιδική ηλικία Παρακολούθηση Fallot στην παιδική ηλικία Χειρουργική αντιμετώπιση τετραλογίας Fallot Σύνδρομα ετεροταξίας Φ Ρούβαλης Φ. Ρούβαλης Π Μπόνου Π Σφυρίδης Ημέρα 14 (Παρασκευή, 14/03/14) Απλή μετάθεση μεγάλων αγγείων προγεννητική διάγνωση Απλή μετάθεση μεγάλων αγγείων - αντιμετώπιση Συγγενώς διορθωμένη μετάθεση των μεγάλων αγγείων Κοινός αρτηριακός κορμός Shone s complex Borderline hypoplastic left ventricle Ε. Τσαπάκη Α Βλάχος Χ Τράπαλη Α Καλαγκός Α Καλαγκός Π Μπόνου Ημέρα 15 (Παρασκευή, 21/03/14) Μονήρης κοιλία: Εμβρυική συμβουλευτική μονήρους κοιλίας Σύνδρομο υποπλαστικής αριστερής κοιλίας Σύνδρομο υποπλαστικής δεξιάς κοιλίας Επεμβατική και χειρουργική αντιμετώπιση Μεταμόσχευση σε ασθενείς με μονήρη κοιλία Χ Τράπαλη D Anderson A Τζίφα D Anderson D Anderson Ημέρα 16 (Παρασκευή 28/03/14) Συγγενείς καρδιοπάθειες ενηλίκων Τετραλογία Fallot: χειρουργική και επεμβατική αντιμετώπιση Στένωση ισθμού αορτής Παρακολούθηση ενηλίκων ασθενών με κυκλοφορία Fontan Βατό ωοειδές τρήμα και εγκεφαλικά επεισόδια Παρακολούθηση ασθενών μετά από εγχειρήσεις switch ( atrial/arterial) Αρρυθμίες σε ενήλικες ασθενείς με συγγενή καρδιοπάθεια Ε Λιοδάκης Π. Νταβλούρος Ε Λιοδάκης Α Φρογουδάκη Χ Ντέλλος Σελίδα 9 από 10
Ημέρες 17 και 18 (θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια και όχι στο τέλος του σεμιναρίου) Παρακολούθηση χειρουργείων καρδιάς Ημέρες 19 και 20 (θα πραγματοποιηθούν κατά τη διάρκεια και όχι στο τέλος του σεμιναρίου) Παρακολούθηση επεμβάσεων στο αιμοδυναμικό εργαστήριο ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΕΞΑΣΚΗΣΗ Από το πέρας των διαλέξεων και μέχρι 15 Ιουνίου οι εκπαιδευόμενοι θα εξασκηθούν στην υπερηχογραφία +/- στην πρακτική εξάσκηση στο μαγνητικό τομογράφο, ανάλογα με το ειδικό ενδιαφέρον του εκπαιδευόμενου. Σελίδα 10 από 10