Ερευνητική εργασία Α Λυκείου «Έφηβοι και εξαρτησιογόνες ουσίες» Κάπνισμα Αλκοόλ Ναρκωτικά Ομάδες μαθητών Κορολής Δ Χριστοδούλου Α Νικολοβα Ι Καλογερόπουλος Α Δημόπουλος Θ Μπάλι Μ Καραχάλιος Γ Στρατή Α Μπινιάρη Β Κιουπι Α Κολα Μ Στεφανοπούλου Χ Κράλεβ Γ Καραλέκα Ν ΚολμπουτσάιΜ Υπεύθυνοι καθηγητές: Καρίγιαννη Μαρία Κατσίρη Γεωργία
ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Το κάπνισμα ορίζεται ως «η εισπνοή του καπνού που βγαίνει από καιγόμενα φύλλα ή τρίμματα καπνού». Το κάπνισμα είναι γνωστό στον άνθρωπο τουλάχιστον από το 3000 π.χ., οπότε οι Αιγύπτιοι έκαιγαν γλυκά χόρτα όταν θυσίαζαν στους θεούς τους. Στην αρχαία Ελλάδα από το 700-600 π.χ. η ιέρεια των χρησμών στους Δελφούς λέγεται ότι προφήτευε καθώς ήταν ζαλισμένη από τους ατμούς που εξέρχονταν από μια σχισμή των βράχων κάτω από τα πόδια της. Μετέπειτα οι Έλληνες άρχισαν να προσφέρουν λιβάνι στους βωμούς τους. Αυτό που είναι σίγουρο, είναι ότι το κάπνισμα του καπνού γινόταν από τους πρώτους Μάγια στο Μεξικό στα πλαίσια θρησκευτικών τελετών. Από ιστορικά στοιχεία φαίνεται ότι στην εποχή του Χριστού, οι φυλές του νοτίου Μεξικού κάπνιζαν πρωτόγονα τσιγάρα. Αφού δεν είχαν χαρτί τύλιγαν τον καπνό με φύλλα φοίνικα ή καλαμποκιού και στην συνέχεια το έβαζαν σε μπαμπού ή απλώς τύλιγαν φύλλα καπνού. Για τους Ευρωπαίους η ιστορία με τον καπνό ξεκίνησε στις 12 Οκτωβρίου 1942 όταν ο Χριστόφορος Κολόμβος έφτασε σε ένα νησί. Eστειλε δύο από τους συντρόφους του να ανιχνεύσουν την περιοχή. Στο ημερολόγιό του ο Κολόμβος αναφέρει ότι συνάντησαν πολλούς άντρες και γυναίκες που περπατούσαν ενώ κρατούσαν κάτι που καιγόταν σιγά-σιγά φτιαγμένο από κάποιο είδος φυτό, του οποίου τον καπνό εισέπνεαν. Όταν ο Κολόμβος και το πλήρωμά του επέστρεψαν με μερικά φύλλα καπνού ο Rodriguo, οποίος είχε συνηθίσει να καπνίζει ένα πούρο την ημέρα έκανε το λάθος να καπνίσει δημόσια. Αμέσως μπήκε φυλακή για 3 χρόνια από την Ισπανική Ιερά εξέταση και ήταν το πρώτο θύμα τον αντικαπνιστών. Από τότε ακόμα υπήρξαν και οι πρώτες αντιδράσεις. Το 1604 ο βασιλιάς της Αγγλίας Ιάκωβος Ά κατήγγειλε τη χρήση του καπνού ως απαίσια για τα μάτια, μισητή για τη μύτη, καταστροφική για το μυαλό κι επικίνδυνη για τα πνευμόνια. Το πέρασμα από το κάπνισμα ακατέργαστου καπνού στο τσιγάρο έγινε μόλις τον 20οαιώνα, όταν με την πρόοδο την μηχανικής έγινε δυνατό να παραχθεί σε μεγάλες ποσότητες. Τότε δημιουργήθηκαν και οι πρώτες καπνοβιομηχανίες, που σημείωσαν μεγάλη άνοδο στην παραγωγή τους κατά τη διάρκεια του Ά Παγκόσμιου Πολέμου, όταν κάτω από το στρες της μάχης, οι στρατιώτες κάπνιζαν όλο και πιο πολύ, με συνέπεια να εθιστούν στην νικοτίνη. 7 Μετά τον πόλεμο και κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 20 το τσιγάρο πέρασε στο χώρο της διαφήμισης κι έγινε το σύμβολο μιας λαμπρής ανέμελης ζωής. Αυτή η εικόνα συνεχίστηκε ως τη δεκαετία του 60, όταν η ιατρική κοινότητα και οι κυβερνήσεις, με προεξάρχουσες τις ΗΠΑ, άρχισαν να συνειδητοποιούν τις βλαβερές συνέπειες του καπνού και να επιβάλουν σταδιακά απαγορεύσεις και μέτρα για τη δημόσια υγεία. Η πρώτη επιστημονική έρευνα επί του θέματος παρουσιάστηκε το 1962, από τον ιατρικό σύλλογο της Μ. Βρετανίας. Δύο χρόνια αργότερα, τις 31 Ιανουαρίου 1964, αμερικάνικη κυβερνητική έκθεση με τίτλο <<Καπνός και Υγεία>> συνέδεσε για πρώτη φορά το κάπνισμα με τον καρκίνο των πνευμόνων και τη χρόνια βρογχίτιδα. Τότε άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους και οι πρώτες αντικαπνιστικές καμπάνιες, που οδήγησαν τα ο1965 σε νόμο, ο οποίος προέβλεπε μεταξύ άλλων την αναγραφή σε όλα τα πακέτα των τσιγάρων ότι <το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά την υγεία.> Στις 6 Φεβρουαρίου 1987 τέθηκαν σε εφαρμογή τα πρώτα μέτρα κατά
του καπνίσματος στις αμερικάνικες δημόσιες υπηρεσίες. Στην Ελλάδα το κάπνισμα απαγορεύτηκε στους κλειστούς δημόσιους χώρους και τους χώρους εργασίας από την 1ηΣεπτεμβρίου 2010. Γιατί καπνίζουν οι έφηβοι; Οι ακόλουθοι παράγοντες καθορίζουν την αιτία ή τις αιτίες που οι νέοι αρχίζουν το κάπνισμα: 1. Συνήθεια γονέων Ρόλος προτύπου από τους γονείς.παθητικό κάπνισμα. Τα παιδιά μπορεί να εθιστούν στη νικοτίνη, η οποία είναι συστατικό του καπνού. Ένα παιδί που ζει σε οικογένεια καπνιστών καπνίζει παρά τη θέληση του 80-120 τσιγάρα τον χρόνο. 2. Φίλοι, μεγαλύτερα αδέλφια, κοινωνικό περιβάλλον 3. Διαφήμιση και εμπορική σύνδεση με την εικόνα του Έκθεση και αδυναμία αντίδρασης απέναντι στη διαφήμιση 4. Επίπεδο εκπαίδευσης 5. Κοινωνικό οικονομικό επίπεδο 6. Διαχείριση άγχους και καταπίεσης Αρκετοί έφηβοι θεωρούν ότι με το κάπνισμα μεγάλωσαν. Ζητούν την απόλαυση από το κάπνισμα και προσπαθούν να ηρεμήσουν τα νεύρα τους με αυτό τoν τρόπο. Μερικοί καπνίζουν από αντίδραση στους κανονισμούς.. 7. Αποδοχή Για μερικούς, το κάπνισμα αποτελεί ένα μέσον για να εισχωρήσουν και να ανήκουν στους σωστούς κύκλους / ομάδες. Ορισμένοι πιστεύουν ότι το κάπνισμα τους δίνει κάποιο στυλ. Ιδιαίτερα οι νεαροί
θεωρούν ότι οι κοπέλες το βρίσκουν ελκυστικό και μπορεί να συνδεθεί με ένα γενικό τρόπο ζωής. Οι χρήστες προϊόντων καπνού έχουν υψηλά επίπεδα κοινωνικής αποδοχής. 8.Περιέργεια Πολύ συχνά το κάπνισμα αρχίζει τυχαία. Χωρίς να το πολυσκεφτούν οι έφηβοι ακολουθούν το ρεύμα 9.Οι έφηβοι συχνά αγνοούν τη δυνατότητα εθισμού στον καπνό. Η νικοτίνη είναι το συστατικό του τσιγάρου που προκαλεί εθισμό και είναι τόσο εθιστική, όπως ίσως η ηρωίνη ή η κοκαΐνη. 61% των νέων θεωρούν ότι δεν πειράζει να δοκιμάσουν το τσιγάρο εφόσον το κόψουν πριν γίνει συνήθεια και 26% θεωρούν ότι οι κανονικοί καπνιστές μπορούν να το κόψουν οποτεδήποτε το θελήσουν. ΒΛΑΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ Τα προβλήματα υγείας που δημιουργεί το κάπνισμα είναι πολλά. Μερικά από αυτά ο καπνιστής τα διαπιστώνει και τα βιώνει καθημερινά. Άλλα κτίζονται σταδιακά και τα αποτελέσματα εμφανίζονται σαν τη κορυφή του παγόβουνου, πολύ αργότερα στη ζωή του. Οι καπνιστές εναποθέτουν μεγαλύτερες ποσότητες λίπους στο σώμα τους. Όταν κάποιος διακόψει το κάπνισμα αυξάνει το βάρος του κατά 2-3 κιλά. Το κάπνισμα επηρεάζει το δέρμα δημιουργώντας ρυτίδες γύρω από τα μάτια και το στόμα και κιτρινίλα στα δάχτυλα, νύχια και δόντια. Το κάπνισμα αφυδατώνει την επιδερμίδα.
Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει τη γονιμότητα γυναικών και ανδρών αλλά και τη σεξουαλική λειτουργία των ανδρών. ΟΙ ΚΥΡΙΕΣ ΒΛΑΠΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ ΕΝΤΟΠΙΖΟΝΤΑΙ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑΣ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΥΞΗΣΗ ΤΗΣ ΘΝΗΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΠΑΡΑΚΑΤΩ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ: στεφανιαία νόσο. καρκίνο του πνεύμονα, του φάρυγγα, του λάρυγγα, της ουροδόχου κύστης. χρόνιες αποφρακτικές πνευμονοπάθειες. αγγειακές παθήσεις του εγκεφάλου.
Σημαντικές είναι και οι επιπτώσεις στη βρεφική θνησιμότητα και στις εμβρυϊκές επιπλοκές κατά την κύηση.
Ο κίνδυνος από το κάπνισμα αυξάνει: Όσο μικραίνει η ηλικία έναρξης του καπνίσματος. Όσο αυξάνει η συνολική διάρκεια του καπνίσματος. Όσο αυξάνει ο μέσος αριθμός τσιγάρων που καταναλώνονται. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι για ένα άτομο ηλικίας 25 ετών, η κατανάλωση ενός πακέτου τσιγάρων την ημέρα θα μειώσει το προσδόκιμο ζωής κατά 4,6 έτη, ενώ σε έναν καπνιστή 2 πακέτων την ημέρα, το προσδόκιμο επιβίωσης θα μειωθεί κατά 8,3 έτη. Έναρξη του καπνίσματος σε ηλικία 15 ετών μειώνει κατά μέσο όρο το προσδόκιμο ζωής κατά 8 έτη, ενώ έναρξη σε ηλικία άνω των 25 ετών, επιφέρει μείωση του προσδόκιμου ζωής κατά 4 έτη. Το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη αιτία νοσηρότητας και θνητότητας στις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής προκαλώντας περισσότερους από 400.000 πρόωρους θανάτους ετησίως που θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί. Πάνω από τους μισούς καπνιστές θα πεθάνουν από το κάπνισμα, κατά μέσο όρο 8 χρόνια νωρίτερα από έναν μη καπνιστή, έχοντας βιώσει με κακή ποιότητα τα τελευταία χρόνια της ζωής τους. Το κάπνισμα βλάπτει σοβαρά σχεδόν όλα τα όργανα στον ανθρώπινο οργανισμό, με τις περισσότερες από τις βλάβες να αρχίζουν ευτυχώς να υποστρέφουν από τη στιγμή που ο καπνιστής το διακόπτει.
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ κοριτσια 13 και κατω 31% 13 και κατω 14-16 62% 14-16 9 17-21 8% 17-21 Από ποια ηλικία άρχισες το κάπνισμα(αγορια)? απο ποια ηλικια αρχισες το καπνισμα?(κοριτσια) 7 5 3 62% 31% 8% 13 και κατω 14-16 17-21 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 9 13 και κατω 14-16 17-21 κοριτσια κατανοηση κατανοηση αγνοούν αγνοουν αρνητικες αρνητικες 7 5 3 Ποιες οι αντιδρασεις των οικειων σου?(αγορια) κατανοηση αγνοούν αρνητικες Ποιες οι αντιδρασεις των οικειων σου?(κοριτσια) 45% 35% 3 25% 15% 5% κατανοηση αγνοουν αρνητικες αγορια 72% 88% 28% 13% Υπαρχει μελος της παρεας σου που καπνιζει?(αγορια) Υπαρχει μελος της παρεας σου που καπνιζει?(κοριτσια) 8 7 5 3 72% 28% 10 9 8 7 5 88% 3 13% 69% 93% 31% 7% Το οικογενειακο σου περιβαλλον καπνιζει?(αγορια) Το οικογενειακο σου περιβαλλον καπνιζει?(κοριτσια) 8 7 5 3 69% 31% 10 9 8 7 5 93% 3 7%
μαγκια 27% μαγκια 11% ψυχολογια 47% ψυχολογια 67% Παρεεσ-μιμηση 27% παρεες-μιμησ 22% 5 45% 35% 3 25% 15% 5% Ποιοι πιστευεις οτι ειναι οι λογοι που σε οδηγησαν στο καπνισμα?(αγορια) 27% 47% 27% μαγκια ψυχολογια Παρεεσ-μιμηση 7 5 3 Ποιοι πιστευεις οτι ειναι οι λογοι που σε οδηγησαν στο καπνισμα?(κοριτσια) 11% 67% 22% μαγκια ψυχολογια παρεες-μιμηση 38% 63% Προσπαθησες να διεκοψεις το καπνισμα?(αγορια) Προσπαθησες να διεκοψεις το καπνισμα?(κοριτσια) 7 63% 7 5 3 38% 5 3 29% 57% 71% 43% Τα καταφερες?(αγορια) Τα καταφερες?(κοριτσια) 8 7 5 3 29% 71% 5 3 57% 43% 87% 10 13% Γνωριζεις για τις αρνητικες επιδρασεις του καπνισματος?(αγορια) Γνωριζεις για τις αρνητικες επιδρασεις του καπνισματος?(κοριτσια) 10 9 8 7 5 3 87% 13% 1 10 8 10