ΘΕΜΑΤΑ ΧΗΜΕΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: EΦ ΟΛΗΣ ΤΗΣ ΥΛΗΣ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 9/03/015 (ΘΕΡΙΝΑ ΤΜΗΜΑΤΑ) ΘΕΜΑ Α Στις ερωτήσεις A.1-A.5 να γράψετε στο τετράδιο απαντήσεων τον αριθµό της ερώτησης και δίπλα το γράµµα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. A1. Ποιο από τα επόµενα χηµικά στοιχεία έχει µεγαλύτερη ατοµική ακτίνα; α. 11 Na β. 10 Νe γ. 17 Cl δ. 18 Ar A. Ποιο από τα παρακάτω δεν ισχύει για τον κύριο κβαντικό αριθµό (n): α. καθορίζει το µέγεθος του τροχιακού β. είναι ενδεικτικός της έλξης πυρήνα ηλεκτρονίου γ. είναι ενδεικτικός της άπωσης µεταξύ των ηλεκτρονίων δ. τροχιακά µε τον ίδιο κύριο κβαντικό αριθµό συγκροτούν φλοιό. A3. Σε ποιο από τα επόµενα υδατικά διαλύµατα ισχύει ο νόµος αραίωσης του Ostwald; α. ιάλυµα ΗΝΟ 3 0,1Μ β. ιάλυµα Η SO 4 0,5 M γ. ιάλυµα CH 3 NH 0,5 M δ. ιάλυµα ΗCOOH 0,1 M HCOONa 0, M A4. Από τις παρακάτω αναµείξεις υδατικών διαλυµάτων ποια δηµιουργεί ρυθµιστικό διάλυµα; α. 1L HCl 0,1M µε 1L CH 3 COOH 0,1M β. 1L NaOH 0,1M µε 1L CH 3 COOH 0,1M γ. 1L HNO 3 0,1M µε 1L NH 4 NO 3 0,1M δ. 1L ΝΗ 3 0,1M µε 1L ΝH 4 Cl 0,1M Μονάδες 5 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 1
Α5. Ποια από τις παρακάτω ενώσεις ανάγει το όξινο διάλυµα ΚΜnO 4 και αντιδρά µε Νa: α. CH 3 C CH β. HCOOH γ. CH 3 CH = O δ. CH 3 CH C CH 3 3 OH Α6. i. Ποια είναι η διαφορά της αλκαλιµετρίας απο την οξυµετρία; ii. Ποια είναι η διαφορά µεταξύ ισοδύναµου και τελικού σηµείου της ογκοµέτρησης; ΘΕΜΑ Β B1. Να γράψετε την ηλεκτρονιακή δοµή στη θεµελιώδη κατάσταση και να βρείτε τον ατοµικό αριθµό των παρακάτω στοιχείων: ι. του δεύτερου ευγενούς αερίου ιι. της δεύτερης αλκαλικής γαίας ιιι. του στοιχείου που ανήκει στην 3η περίοδο και στην 14η οµάδα ιv. του τρίτου στοιχείου της πρώτης σειράς των στοιχείων µετάπτωσης. Β. Να χαρακτηρίσετε τις παρακάτω προτάσεις ως σωστές ή λανθασµένες. α. Η ηλεκτρονιακή δοµή σε θεµελιώδη κατάσταση: 1s s 1 p x p 1 y παραβιάζει τον κανόνα του Hund και την αρχή ελαχίστης ενέργειας. β. Το 11 Να έχει µεγαλύτερη πρώτη ενέργεια ιοντισµού από το 1 Mg και µικρότερη δεύτερη ενέργεια ιοντισµού από το 19 Κ. γ. Η αντίδραση CH 3 CH Cl + CH 3 ONa είναι αντίδραση ανοικοδόµησης. δ. Στην ένωση 1 CH = CH 3 C 4 CH έχουµε 7σ και π δεσµούς. ε. Στην ένωση του CO ο άνθρακας (C) έχει sp υβριδισµό ( ίνεται Ζ: C = 6, O = 8) Μονάδες 10 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα
+ Β3. Ι. ίνεται η Εi (1) του 1 Mg: Mg(g) Mg(g) + e, Ei1=+ 740 kj και η θερµοχηµική εξίσωση: Mg Mg + e, ΔΗ = +x kj (g) + (g) H τιµή του x µπορεί να είναι: α. 740 kj Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. β. 1450 kj γ. 00 kj (µονάδα 1) (µονάδες ) Μονάδες 3 ΙΙ. Κατα την ογκοµέτρηση 0 ml υδατικού διαλύµατος Ca(OΗ) απαιτούνται 0 ml προτύπου διαλύµατος ΗCl συγκέντρωσης 0,1 Μ για το ισοδύναµο σηµείο. Η συγκέντρωση του αρχικού διαλύµατος Ca(OΗ) είναι: α. 0,1Μ β.0,μ γ.0,05μ Να αιτιολογήσετε την απάντησή σας. (µονάδα 1) (µονάδες 3) III. Στο τετράδιο των απαντήσεων σας να γράψετε το γράµµα της χηµικής αντίδρασης (στήλη Ι) και δίπλα τον αριθµό της κατηγορίας της οργανικής αντίδρασης (στήλη ΙΙ) όπου ανήκει. Μια κατηγορία οργανικής αντίδρασης δεν αντιστοιχεί σε κάποια χηµική αντίδραση. (Ι) (ΙΙ) α. CH3 CH OH + Cl 1. πολυµερισµού β. CH3 CH Cl + NaOH υδατικό διάλυμα. οξείδωσης γ. vch C CH CH καταλύτης = = 3. εξουδετέρωσης CH 3 δ. CH3 COOH + NaOH 4. προσθήκης 5. υποκατάσταση Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 3
ΘΕΜΑ Γ Γ1. ίνονται τα επόµενα διαγράµµατα χηµικών µετατροπών: i. + Cl KOH/αλκοόλη + C H (A) (B) (Γ) Νa + (Δ) Ε (Στ) 4 8 + ΗCl (E) κύριο προιόν CO ii. + + KCrO 7/H + H C H O (Z) + H O (H) + (Θ) + (Ι) + CHI v ν Ι /KΟΗ 3 +ΗCl + + + HO/H + ΚΜnΟ 4/Η (M) (Λ) (K) αλκένιο Να γράψετε τους συντακτικούς τύπους των οργανικών ενώσεων Α έως Μ. Μονάδες 13 Γ. Ένα οµογενές µείγµα αποτελείται από αιθανόλη και αιθανάλη. Το οµογενές µείγµα χωρίζεται σε δύο ίσα µέρη. Το πρώτο µέρος αντιδρά µε περίσσεια φελίγγειου υγρού (Fehling) και σχηµατίζει 14,3 g ιζήµατος. Το δεύτερο µέρος οξειδώνεται πλήρως µε διάλυµα KMnO 4 0,4M οξινισµένο µε Η SO 4. Η οργανική ένωση που προκύπτει κατά την οξείδωση απαιτεί για πλήρη εξουδετέρωση 300 ml διαλύµατος NaOH 1M. Να υπολογιστούν: α. η σύσταση του αρχικού µείγµατος σε mol β. ο όγκος του KMnO 4 που καταναλώθηκε. ίνεται: Ar: O = 16, Cu = 63,5 Μονάδες 7 Γ3. Σε πέντε δοχεία Ι, ΙΙ, ΙΙΙ, ΙV και V περιέχονται οι παρακάτω ενώσεις: 1- προπανόλη, προπανόλη, αιθανάλη, προπανόνη, προπανάλη. Να βρείτε ποια ένωση περιέχεται σε κάθε δοχείο αν γνωρίζετε ότι κατά την προσθήκη: i. Αµµωνιακού διαλύµατος ΑgNO 3 σχηµατίζεται ίζηµα στα δοχεία I και ΙΙΙ ii. Μεταλλικού νατρίου εκλύεται αέριο στα δοχεία IV και V iii. ιαλύµατος Ι /ΝαΟΗ σχηµατίζεται κίτρινο ίζηµα στα δοχεία I, II και V. (δεν απαιτείται η αναγραφή των αντιδράσεων) Μονάδες 5 Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 4
ΘΕΜΑ Σε ένα εργαστήριο διαθέτουµε τα παρακάτω διαλύµατα: Υ1: ιάλυµα ασθενούς οξέος ΗΑ, ph =, Κα ΗΑ = 10-4 Y: ιάλυµα ΝαΟΗ Y3: ιάλυµα ΝΗ 3, ph = 10,5 1. Tα διαλύµατα Υ1 και Υ έχουν την ίδια συγκέντρωση. i. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση του διαλύµατος Υ1. ii.να υπολογίσετε το ph του διαλύµατος Υ. Μονάδες 3. Με ποια αναλογία όγκων πρέπει να αναµείξουµε τα διαλύµατα Υ1 και Υ, ώστε να προκύψει διάλυµα Υ4 µε ph = 4 3. Σε 3 L του διαλύµατος Υ4 προσθέτουµε 10 g ΝαΟΗ, χωρίς µεταβολή όγκου, οπότε προκύπτει διάλυµα Υ5. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση ιόντων Η 3 Ο + στο διάλυµα Υ5. ίνεται Αr: Na = 3, H = 1, O =16. 4. Kατα την ογκοµέτρηση 00 ml του διαλύµατος Y3 (ΝΗ 3, ph = 10,5) χρησιµοποιείται πρότυπο διάλυµα HCl άγνωστης συγκέντρωσης. Στο ισοδύναµο σηµείο της ογκοµέτρησης καταναλώνονται 300 ml από το πρότυπο διάλυµα HCl και ισχύει [Η 3 Ο + ] = 10-5 Μ. Να υπολογίσετε τη συγκέντρωση της ΝΗ 3 στο διάλυµα Υ3. Τα δεδοµένα του προβλήµατος επιτρέπουν τις γνωστές προσεγγίσεις. ίνονται Κw = 10 14 και θ = 5 ο C. Καλή Επιτυχία ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ Ο ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΣΙΑΠΚΑΣ ΗΜΗΤΡΗΣ Φροντιστήρια ΣΥΣΤΗΜΑ Σελίδα 5