Το έργο χρηματοδοτείται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η έκδοση αυτή εκφράζει μόνο τις απόψεις του συγγραφέα και η Επιτροπή δεν είναι

Το έργο χρηματοδοτείται με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η έκδοση αυτή εκφράζει μόνο τις απόψεις του συγγραφέα και η Επιτροπή δεν είναι υπεύθυνη για τον τρόπο χρήσης των πληροφοριών που περιέχονται σε αυτήν.

2 Το παρόν κείμενο δημιουργήθηκε από την κοινοπραξία του Δικτύου για την Κοινωνική Ένταξη και Ένταξη στην Αγορά Εργασίας μέσω γλωσσικής εκπαίδευσης (Network for Social and Market Inclusion through Language Education-Smile) Πρόκειται για μια ανεξάρτητη έκθεση. Δεν αποτελεί πολιτικό κείμενο ούτε σε ευρωπαϊκό ούτε σε εθνικό επίπεδο. Το SMILE είναι ένα δίκτυο που δρα σε επίπεδο πρόνοιας, αναζητώντας άμεσα πρακτικές προκειμένου να ξεπεραστούν τα οικονομικά και κοινωνικά προβλήματα στο εσωτερικό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μέσω της προώθησης επιτυχημένων μοντέλων για την εκμάθηση γλωσσών. Δημοσιεύθηκε το 2015.

ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ: 3

4 Σκοπός του παρόντος κειμένου είναι να παρουσιάσει πρόσφατα ευρήματα σχετικά με τις ευκαιρίες για μάθηση και προώθηση των λιγότερο ομιλούμενων και διδασκόμενων γλωσσών (Λ.Ο.Γ.) στην Κύπρο. Το Δίκτυο για την Κοινωνική Ένταξη και Ένταξη στην Αγορά Εργασίας μέσω της γλωσσικής εκπαίδευσης (SMILE) έχει ως στόχο να συγκεντρώσει οργανισμούς από τους τομείς της εκπαίδευσης και απασχόλησης καθώς και κοινωνικούς φορείς, για να διερευνήσουν τις ευκαιρίες για την εφαρμογή και διάδοση των Λ.Ο.Γ. προκειμένου να αυξηθούν οι γλωσσικές ικανότητες και δεξιότητες, να τονωθεί η ανταγωνιστικότητα, να ενισχυθεί η απασχόληση και η κοινωνική ένταξη. Το δίκτυο SMILE έχει ως στόχο να υποστηρίξει τις ευρωπαϊκές και εθνικές γλωσσικές πολιτικές μέσα από την έρευνα, τον εντοπισμό και τη διάδοση επιτυχημένων αποτελεσμάτων από καλές πρακτικές για την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας, με ιδιαίτερη έμφαση στην εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. Κατά συνέπεια, η επισκόπηση της παρούσας χώρας βασίζεται στην επιλογή καλών πρακτικών και μεθοδολογιών για την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και των ΛΟΓ με έμφαση στην πρακτική εφαρμογή τους σε διάφορους τομείς. Πρωταρχικός στόχος αφενός είναι η δημιουργία ευκαιριών συνεργασίας ανάμεσα στους τομείς της γλωσσικής εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της εργασίας, ενισχύοντας έτσι την ανταγωνιστικότητα και την απασχολησιμότητα, και από την άλλη, η ενίσχυση της κοινωνικής ένταξης διάφορων μειονεκτούντων ομάδων (μετανάστες, άτομα με ειδικές ανάγκες, άτομα τρίτης ηλικίας, κλπ). Αυτό το έγγραφο παρέχει μια επισκόπηση των κύριων ευρωπαϊκών πολιτικών στον τομέα της εκμάθησης γλωσσών και προώθησης της γλωσσικής πολυμορφίας και σκιαγραφεί τις κυπριακές γλωσσικές πολιτικές και πρακτικές τόσο στην τυπική όσο και στη μη τυπική εκπαίδευση. Επιπλέον, η επισκόπηση της χώρας διευκρινίζει τι εννοείται με τον όρο «λιγότερο διαδεδομένες και διδασκόμενες γλώσσες», όπως ορίζεται από το δίκτυο SMILE και δηλώνει ποιες γλώσσες καλύπτονται από τις ορθές πρακτικές και για ποιους σκοπούς. Οι επόμενες ενότητες εστιάζουν στη συλλογή καλών πρακτικών, στην πρακτική εφαρμογή τους σε έξι τομείς που προσδιορίζονται ως σημαντικοί στην Κύπρο, καθώς και επιτυχημένες μεθοδολογίες και προσεγγίσεις για τη μάθηση και την προώθηση των Λ.Ο.Γ. Η συλλογή καλών πρακτικών βασίζεται σε γλωσσικά έργα και πρωτοβουλίες οι οποίες έχουν αναπτύξει καινοτόμες μεθόδους εκμάθησης γλωσσών κατάλληλες ως ενισχυτές κινήτρων και ως πηγές τόσο για την αγορά εργασίας και όσο και την κοινωνική ένταξη. Το τελευταίο κεφάλαιο περιλαμβάνει συμπεράσματα σχετικά με τις ευκαιρίες και τις προκλήσεις για την προώθηση των Λ.Ο.Γ. και τη σημασία τους για την οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική σφαίρα της ζωής της Ευρώπης. Η επισκόπηση της χώρας για την Κύπρο δημιουργήθηκε από το Κέντρο Έρευνας και Κατάρτισης SYNTHESIS. Για τους σκοπούς υλοποίησης του έργου, η SYNTHESIS εντόπισε συγκεκριμένους τομείς και ομάδες-στόχου από το πεδίο εμπειρίας της και επέλεξε καλές πρακτικές που παρέχουν καινοτόμες μεθόδους για την προώθηση και εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. σε συγκεκριμένα πλαίσια για μη παραδοσιακούς σπουδαστές ξένων γλωσσών από τους συγκεκριμένους τομείς.

5 Η κοινοπραξία του SMILE πραγματοποίησε ανάλυση σε πολλά βασικά έγγραφα που δημοσιεύονται από τα θεσμικά και νομοθετικά όργανα της ΕΕ σχετικά με τους τομείς προτεραιότητας και τους στόχους για την εκμάθηση και προώθηση γλωσσών σε ευρωπαϊκό επίπεδο, με ιδιαίτερη προσοχή στη σημασία των γλωσσών για την αγορά εργασίας και την κοινωνική ένταξη. Η στρατηγική για την Ευρώπη 2020 θέτει στόχους ανάπτυξης της ΕΕ για τη μετατροπή της Ένωσης σε μια «έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς οικονομία» από το έτος 2020 και για να βοηθήσει τα κράτη μέλη να παρέχουν υψηλά επίπεδα απασχόλησης, παραγωγικότητας και κοινωνικής συνοχής. Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η ΕΕ έχει συνολικά πέντε προτεραιότητες που επικεντρώνονται σε συγκεκριμένες δράσεις που πρέπει να αναληφθούν σε ευρωπαϊκό και εθνικό επίπεδο στους τομείς της απασχόλησης, της έρευνας και της ανάπτυξης, της εκπαίδευσης, της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής αειφορίας και της καταπολέμησης της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού. Λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την Ευρώπη του 2020 μπορούν να βρεθούν στο http://ec.europa.eu/europe2020/index_en.htm Ένα στρατηγικό πλαίσιο για την Ευρωπαϊκή συνεργασία στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης («ET 2020»), δημοσιεύθηκε από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης το 2009 και εστιάζει σε τέσσερις κοινούς στόχους για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης μέχρι το 2020, και συγκεκριμένα: Υλοποίηση της διά βίου μάθησης και της κινητικότητας Βελτίωση της ποιότητας και της αποτελεσματικότητας της εκπαίδευσης και της κατάρτισης Προώθηση της ισότητας, της κοινωνικής συνοχής και της ενεργούς συμμετοχής στα κοινά Ενίσχυση της δημιουργικότητας και της καινοτομίας συμπεριλαμβανομένης και της επιχειρηματικότητας σε όλα τα επίπεδα της εκπαίδευσης και της κατάρτισης Το πλήρες κείμενο του εγγράφου είναι διαθέσιμο σε όλες τις επίσημες γλώσσες της ΕΕ στο σύνδεσμο http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/all/?uri=celex:52009xg0528(01): Όσον αφορά την εκμάθηση ξένων γλωσσών, το Erasmus+ programme (2014-2020) αναβαθμίζει το στόχο της Βαρκελώνης ως «μητρική γλώσσα συν δύο ξένες γλώσσες» και δίνει μια σαφή έμφαση στη σημασία των βασικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων για τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Οι στόχοι του Erasmus+ language καλύπτουν: τη βελτίωση του επιπέδου των βασικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων, σε σχέση με τη σημασία τους για την αγορά εργασίας, ιδίως με την αύξηση των ευκαιριών για τη μαθησιακή κινητικότητα. τη βελτίωση της διδασκαλίας, την εκμάθηση γλωσσών και την προώθηση της γλωσσικής πολυμορφίας και της διαπολιτισμικής συνειδητοποίησης. την ανάπτυξη βασικών και γενικών δεξιοτήτων, συμπεριλαμβανομένης της πολυγλωσσίας, χρησιμοποιώντας καινοτόμες και μαθητοκεντρικές παιδαγωγικές προσεγγίσεις και την ανάπτυξη των κατάλληλων μεθόδων αξιολόγησης και πιστοποίησης. Επισκόπηση του Erasmus+ programme μπορείτε να βρείτε στο σύνδεσμο: https://eacea.ec.europa.eu/erasmus-plus_en

6 Η σημασία των γλωσσών για την αγορά εργασίας τονίζεται περαιτέρω στην ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που δημοσιεύθηκε το 2012 ως ένα κείμενο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής που ασχολείται με γλωσσικές ικανότητες για την απασχολησιμότητα, την κινητικότητα και την ανάπτυξη. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα του κειμένου, οι γλωσσικές ικανότητες πρέπει να προωθούν την κινητικότητα των εργαζομένων και των μαθητών, τη βελτίωση της απασχολησιμότητας του εργατικού δυναμικού της Ευρώπης, να είναι χρήσιμες για την πραγματική ζωή και να ανταποκρίνονται στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Στο πλαίσιο αυτό η εκμάθηση γλωσσών σχετίζεται με την υποστήριξη της απασχολησιμότητας, της κινητικότητας και της ανάπτυξης, βασίζεται σε συγκεκριμένες ανάγκες της χώρας και αξιοποιεί τις βέλτιστες πρακτικές. Περισσότερες πληροφορίες στο σύνδεσμο http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/pdf/?uri=celex:52012sc0372&from=en Σε κείμενο που δημοσιεύθηκε το 2011 από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αντλούνται συμπεράσματα σχετικά με τις γλωσσικές ικανότητες ως τρόπος ενίσχυσης της κινητικότητας και απευθύνει, μεταξύ άλλων, τις ακόλουθες συστάσεις προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη. Υποστήριξη της κινητικότητας για την εκμάθηση γλωσσών Ανταλλαγή εμπειριών και βέλτιστων πρακτικών για την προώθηση της εκμάθησης γλωσσών για την απόκτηση νέων δεξιοτήτων Προώθηση ειδικού γλωσσικού περιεχομένου για επαγγελματικούς σκοπούς (ιδίως στον τομέα της Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης (Ε.Ε.Κ.) και Ανώτερης Εκπαίδευσης Βελτίωση της αναγνώρισης και επικύρωσης των γλωσσικών ικανοτήτων που αποκτώνται μέσω της μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης Διασύνδεση μεταξύ των προσόντων Ε.Ε.Κ. που περιλαμβάνουν γλωσσικές δεξιότητες και του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς για τις Γλώσσες (CEFR) Παροχή υποστήριξης μέσω προγραμμάτων της ΕΕ Υποστήριξη της ανάπτυξης υλικού διδασκαλίας και μάθησης των Λ.Ο.Γ. Το Συμβούλιο αναγνωρίζει τους ακόλουθους τομείς προτεραιότητας για την εκμάθηση και προώθηση γλωσσών: Μαθησιακή κινητικότητα για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας, της διαπολιτισμικής ευαισθητοποίησης, της δημιουργικότητας και της προσωπικής ανάπτυξης Καλή γνώση ξένων γλωσσών ως βασική ικανότητα για την αγορά εργασίας και την κοινωνική συνοχή. Καινοτόμες μεθοδολογίες για την ενίσχυση της απασχολησιμότητας και της κινητικότητας των εργαζομένων Κατάρτιση των εκπαιδευτικών (ιδίως στον τομέα της Ε.Ε.Κ.) Διευρυμένη επιλογή γλωσσών, συμπεριλαμβανομένων των Λ.Ο.Γ. και τις γλώσσες των γειτονικών χωρών. Γλωσσικές ικανότητες των μειονεκτούσων ομάδων για την καλύτερη κοινωνική ένταξη και τη μελλοντική επαγγελματική ανάπτυξη (ιδιαίτερα των παιδιών). Διδασκαλία και εκμάθηση γλωσσών για ειδικούς σκοπούς. Εκμάθηση ξένων γλωσσών σε όλη τη διάρκεια της ζωής, συμπεριλαμβανομένων των ηλικιωμένων. Το πλήρες κείμενο του εγγράφου είναι διαθέσιμο στο σύνδεσμο http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/educ/126373.pdf Τα γενικά συμπεράσματα που αντλούνται από τα κείμενα που αναλύθηκαν, δείχνουν ότι η σημασία των γλωσσικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων για την αγορά εργασίας αυξάνεται συνεχώς και περισσότερες προσπάθειες θα πρέπει να γίνουν για να ικανοποιηθούν αυτές οι απαιτήσεις, καθιστώντας την εκμάθηση ξένων γλωσσών περισσότερο επικεντρωμένη στον εκπαιδευόμενο, με πρακτικό προσανατολισμό και πιο εφαρμόσιμη

7 σε επαγγελματικά πλαίσια. Η ζήτηση και η προσφορά των γλωσσικών δεξιοτήτων θα πρέπει, επομένως, να επικεντρωθεί στην εκμάθηση γλωσσών σχετική με την απασχόληση, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι οι εργοδότες χρειάζονται γλωσσικές ικανότητες όχι μόνο στις βασικές γλώσσες (όπως Αγγλικά, Γερμανικά, Ισπανικά, κλπ), αλλά και στις λιγότερο διδασκόμενες γλώσσες που απαιτούνται για εξειδικευμένες αγορές Με βάση τα κείμενα που αναλύθηκαν, το δίκτυο SMILE έχει αναγνωρίσει τους ακόλουθους τομείς προτεραιότητας για την προώθηση των Λ.Ο.Γ.: Η γλωσσική και πολιτιστική πολυμορφία. Γειτονικές γλώσσες / διασυνοριακές περιοχές. Συγκεκριμένες γλώσσες για εργασία. Γλώσσες για εμπορικούς εταίρους. Κινητικότητα για σπουδές ή για εργασία. Στο πλαίσιο αυτό, οι Λ.Ο.Γ. αντιμετωπίζουν προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες για την αύξηση του ρόλου τους ως σημαντικοί παράγοντες στην ευρωπαϊκή γλωσσική, πολιτιστική και κοινωνικοοικονομική ζωή και θα πρέπει να τεθούν στο πλαίσιο της ανταγωνιστικότητας, της ζήτησης της αγοράς, της κοινωνικής και πολιτιστικής σφαίρας.

8 Για σκοπούς υλοποίησης του έργου, η σύμπραξη SMILE συζήτησε και συμφώνησε σε μια κοινή αντίληψη του όρου "λιγότερο ομιλούμενες και διδασκόμενες γλώσσες" και ποιες γλώσσες μπορούν να περιληφθούν στον ορισμό αυτό σε σχέση με τον εντοπισμό των ευκαιριών και των καλών πρακτικών για την προώθησή τους. Κανένας επίσημος και συγκεκριμένος ορισμός για τις Λ.Ο.Γ. δεν θα μπορούσε να βρεθεί σε κάποια από τα επίσημα έγγραφα της ΕΕ. Ο ορισμός που υιοθετήθηκε λαμβάνει υπόψη τους στόχους του δικτύου SMILE και την πρακτική εφαρμογή τους με τις ομάδες-στόχου και δεν αντιπροσωπεύει κάποιον επίσημο ορισμό για την έννοια των Λ.Ο.Γ. Μετά από συζητήσεις με τους εταίρους για τις ευκαιρίες και τις προβληματικές περιοχές για την προώθηση των Λ.Ο.Γ., ο ακόλουθος ορισμός περιγράφει τις Λ.Ο.Γ. ως «εθνικές, στρατηγικές, περιφερειακές ή μειονοτικές γλώσσες» συμπεριλαμβανομένων των ακόλουθων προϋποθέσεων: Προτεραιότητα δίνεται στις επίσημες γλώσσες της ΕΕ, π.χ. το μεγαλύτερο μέρος των επιλεγμένων καλών πρακτικών εστιάζονται σε αυτές. o Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει 24 επίσημες γλώσσες. Βουλγαρικά, Γαλλικά, Μαλτέζικα, Κροατικά, Γερμανικά, Πολωνικά, Τσεχικά, Ελληνικά, Πορτογαλικά, Δανέζικα, Ουγγρικά, Ρουμανικά, Ολλανδικά, Ιρλανδικά, Σλοβάκικα, Αγγλικά, Ιταλικά, Σλοβενικά, Εσθονικά, Λετονικά, Ισπανικά, Φινλανδικά, Λιθουανικά, και Σουηδικά. o Οι επικρατούσες γλώσσες (Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά και Ισπανικά) εξαιρούνται, εκτός εάν παρέχουν προστιθέμενη αξία και τη δυνατότητα μεταφοράς καλών πρακτικών και μεθόδων στις Λ.Ο.Γ. Όλες οι άλλες επίσημες γλώσσες θεωρούνται Λ.Ο.Γ. (στην Ευρώπη). Περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες (συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών γλωσσών), όπως για παράδειγμα τα Καταλανικά στην Ισπανία και σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις τα Ιταλικά στην Ελβετία, μπορούν να συμπεριληφθούν εφόσον σχετίζονται με τους στόχους του προγράμματος (αγορά εργασίας και κοινωνική ένταξη) και τις ανάγκες της ομάδας-στόχου. Γλώσσες από τους στρατηγικούς εταίρους της ΕΕ ή με στρατηγική σημασία για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Ένωσης, όπως για παράδειγμα τα Κινέζικα, Ρωσικά, Αραβικά, κ.λπ. Με βάση τον ορισμό αυτό οι εταίροι του έργου SMILE πραγματοποίησαν έρευνα σχετικά με καλές πρακτικές για την προώθηση και εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. και την υιοθέτησή τους σε διάφορους τομείς φιλικούς ως προς τις γλώσσες αυτές σε κάθε μία από τις χώρες των εταίρων.

9 Οι επίσημες γλώσσες της χώρας είναι η Ελληνική και η Τουρκική (άρθρο 3, Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, 1960). Οι δύο επίσημες γλώσσες της Κύπρου είναι αυτές των δύο μεγάλων εθνοτικών / γλωσσικών κοινοτήτων του νησιού (Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων). Ωστόσο, η ομιλούμενη Ελληνοκυπριακή και Τουρκοκυπριακή διάλεκτος αποκλίνουν από τη Σύγχρονη Ελληνική Γλώσσα και την Τούρκικη σε πολλές σημαντικές πτυχές. Εκτός από τις δύο επίσημες γλώσσες του κράτους, τα αγγλικά έχουν επίσης χρησιμοποιηθεί σε διάφορες σφαίρες της δημόσιας ζωής στην Κυπριακή Δημοκρατία, συμπεριλαμβανομένων των δικαστηρίων, διαφόρων πολιτικών υπηρεσιών και πολλούς τομείς της ιδιωτικής πρωτοβουλίας, ως αποτέλεσμα της μακράς ιστορίας της Κύπρου ως βρετανικής αποικίας. Η γλώσσα διδασκαλίας σε όλα τα δημόσια σχολεία που λειτουργούν στις περιοχές υπό τον έλεγχο της Κυπριακής Δημοκρατίας είναι η Σύγχρονη Ελληνική. Αν και η Τουρκική επίσης έχει αναγνωριστεί ως επίσημη γλώσσα του κράτους από το Σύνταγμα της Δημοκρατίας, ο διαχωρισμός των δύο εκπαιδευτικών συστημάτων το 1974 σήμαινε ότι η Τουρκική γλώσσα δεν είχε σχεδόν καμία θέση στην εκπαίδευση των Ελληνοκυπρίων. Το μόνο θεσμικό όργανο δημόσιας εκπαίδευσης στην ελεγχόμενη περιοχή της Κυπριακής Δημοκρατίας στο οποίο η Τουρκική είναι επίσημη γλώσσα διδασκαλίας, είναι το Πανεπιστήμιο Κύπρου (χρησιμοποιείται μόνο στο Τμήμα Τουρκικών και Μεσανατολικών Σπουδών). Ο Ευρωπαϊκός Χάρτης για τις Περιφερειακές και Μειονοτικές Γλώσσες υπογράφθηκε και επικυρώθηκε από την Κύπρος στις 22, Αυγούστου 2002 σε σχέση με την Αρμενική και την Κυπριακή Μαρωνίτικη Αραβική γλώσσα. Η Καθολική κοινότητα των Μαρωνιτών της Κύπρου είναι μία από τις τρεις θρησκευτικές μειονότητες που αναγνωρίζονται από το Σύνταγμα της Κύπρου. Αν και οι Μαρωνίτες είναι παραδοσιακά δίγλωσσοι στην Κυπριακή Ελληνική και την Κυπριακή Μαρωνίτικη Αραβική γλώσσα, η μετακίνηση τους προς την ελεγχόμενη περιοχή από τη Κυπριακή Δημοκρατία μετά το 1974 και έχει οδηγήσει σε σταθερή μείωση της Κυπριακής Μαρωνίτικης Αραβικής γλώσσας. Δεδομένου ότι η Αρμενική κοινότητα της Κύπρου είναι η δεύτερη θρησκευτική μειονότητα που αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα της Κύπρου, η Δυτική Αρμενική είναι μία από τις γλώσσες διδασκαλίας στα τρία Αρμενικά δημοτικά σχολεία (γνωστή ως Ναρέκ) και στο γυμνάσιο προστέθηκε το 2005. Η εκπαίδευση στην Κυπριακή Δημοκρατία είναι υποχρεωτική για τα παιδιά μεταξύ της ηλικίας 6 έως 15 ετών. Η γλωσσική εκπαίδευση στα δημόσια σχολεία καθορίζεται από το Εθνικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας Γλωσσών της Κυπριακής Δημοκρατίας. Η γλωσσική εκπαίδευση (τόσο τυπικής όσο και μη τυπικής) επικεντρώνεται στις πιο δημοφιλείς γλώσσες της ΕΕ, όπως Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά και Ισπανικά καθώς και τα Τουρκικά. Από το σχολικό έτος 2011-2012, τα αγγλικά διδάσκονται από την 1η τάξη της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης. Η μεθοδολογία που υιοθετήθηκε για τη διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας στα πρώτα χρόνια της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης, επικεντρώνεται κυρίως στην χρήση τραγουδιών, παιχνιδιών και αφηγήσεων. Στο νέο πρόγραμμα που εφαρμόστηκε το 2011-2012, η διδασκαλία της αγγλικής γλώσσας στην 4 η, 5 η και 6 η Δημοτικού συνεχίζεται - όπως στο παρελθόν - με 2 περιόδους την εβδομάδα. Τα Αγγλικά στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού (τάξεις 1, 2 και 3) διδάσκονται με τον ακόλουθο τρόπο: 1 η Τάξη μια περίοδο την βδομάδα 2 η Τάξη - μια περίοδο την βδομάδα 3 η Τάξη - δύο περιόδους την βδομάδα Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η αγγλική έχει επίσης εισαχθεί στην Προδημοτική Εκπαίδευση στα σχολεία όπου οι εκπαιδευτικοί έχουν λάβει σχετική επιμόρφωση. Στόχος του Υπουργείου είναι όλα τα προ-δημοτικά σχολεία να έχουν σύντομα εκπαιδευμένους δασκάλους και να ξεκινήσει η εισαγωγή της ξένης γλώσσας.

10 Όλοι οι μαθητές παρακολουθούν τουλάχιστον δύο ώρες αγγλικά εβδομαδιαίως καθ όλη τη δημόσια σχολική τους εκπαίδευση. Ωστόσο, στο Λύκειο οι μαθητές έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν επιπλέον τέσσερις ή έξι περιόδους της αγγλικής την βδομάδα. Τα γαλλικά εισάγονται ως υποχρεωτικό μάθημα δύο ώρες την εβδομάδα στην πρώτη τάξη του Γυμνασίου και παραμένουν μέχρι το τέλος της πρώτης τάξης του Λυκείου. Ξεκινώντας από τη δεύτερη τάξη του Λυκείου, οι επιλογές των μαθημάτων και των ξένων γλωσσών έχουν επεκταθεί. Οι ξένες γλώσσες που προσφέρονται σε αυτό το επίπεδο είναι τα Αγγλικά, Γαλλικά, Γερμανικά, Ιταλικά, Ρωσικά και Τουρκικά. Στις δύο τελευταίες τάξεις του γυμνασίου απαιτείται η παρακολούθηση δύο τουλάχιστον από αυτές τις γλώσσες και όχι λιγότερο από δύο περιόδους διδασκαλίας την εβδομάδα για κάθε γλώσσα. Οι μαθητές μπορούν να επιλέξουν μέχρι και 20 ώρες παρακολούθηση ξένων γλωσσών ανά εβδομάδα, με κάθε γλώσσα να διδάσκεται 2, 4 ή 6 ώρες την εβδομάδα, ανάλογα με την προτίμηση του μαθητή. Η Κυπριακή Ελληνική διάλεκτος δεν διδάσκεται επίσημα σε οποιοδήποτε επίπεδο. Κατά τη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας, η Κύπρος γνώρισε μια αυξανόμενη ζήτηση για την εκμάθηση της Ρωσικής γλώσσας, λόγω της ροής μεταναστών από χώρες της πρώην ΕΣΣΔ και τη λειτουργία εταιρειών ρωσικών συμφερόντων στο νησί. Ακόμα κι αν άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες είναι επίσης παρούσες στη μη - τυπική εκπαίδευση, η εκπροσώπηση τους είναι χαμηλή και εξαρτώνται κυρίως από τα προσωπικά και επαγγελματικά κίνητρα των εκπαιδευομένων. Σε ό, τι αφορά τη διδασκαλία της ελληνικής ως ξένης / δεύτερης γλώσσας, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού με την εκπαιδευτική του πολιτική σχετικά με την εκπαίδευση των μη Κύπριων μαθητών στοχεύει στην ομαλή ένταξή τους στο εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου. Σε απάντηση των απαιτήσεων της σύγχρονης κοινωνίας και του μεταβαλλόμενου κοινωνικού περιβάλλοντος, τόσο σε εθνικό όσο και σε διεθνές επίπεδο, το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προωθεί την εφαρμογή εκπαιδευτικών μέτρων και πολιτικών, τα οποία θα βοηθήσουν τις ομάδες από διαφορετικές πολιτιστικές ταυτότητες να ενταχθούν σε ένα δημιουργικό περιβάλλον, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο τους. Το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης επιχειρεί να διανείμει τους μη Κύπριους μαθητές ομοιόμορφα σε διάφορες συνοικίες, σχολεία, ακόμη και αίθουσες διδασκαλίας, έτσι ώστε οι εκπαιδευτικοί να μπορούν να υποστηρίξουν τις γλωσσικές και πολιτιστικές ανάγκες τους με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Η πολυπολιτισμική εκπαίδευση στην Κύπρο υποστηρίζεται από διάφορα μέτρα, κυρίως για την υποστήριξη της γλώσσας, τα οποία αφορούν στην εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας. Το μοντέλο που χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή είναι το πρόγραμμα για την ενσωμάτωση, στο οποίο αλλοδαποί μαθητές συμμετέχουν στις τάξεις μαζί με τους γηγενείς Έλληνες μαθητές, με ένα σύστημα παρέμβασης εντός του συνήθους προγράμματος. Οι μη Κύπριοι μαθητές τοποθετούνται σε μια ξεχωριστή κατηγορία για ορισμένες ώρες την εβδομάδα, για εντατική εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας και εξειδικευμένη υποστήριξη ανάλογα με τις ανάγκες τους. Επιπλέον, τα Κέντρα Εκπαίδευσης Ενηλίκων προσφέρουν δωρεάν απογευματινά τμήματα για την εκμάθηση της Ελληνικής ως δεύτερης γλώσσας σε όσους ενδιαφέρονται. Μαθήματα τουρκικής γλώσσας προσφέρονται επίσης δωρεάν στους Έλληνες και στους Ελληνοκύπριους. Αρκετά πολιτιστικά μέτρα που προωθούν την πολυπολιτισμική συνείδηση έχουν αναληφθεί από το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης. Μεταξύ αυτών είναι η παροχή σε όλα τα σχολεία εκπαιδευτικού υλικού το οποίο περιλαμβάνει βιβλία για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, δραστηριότητες και ασκήσεις βιβλίων, καθώς και βιβλία με μεθοδολογικές οδηγίες και μια σειρά από προτάσεις για δραστηριότητες κυρίως επικοινωνιακού χαρακτήρα. Το Τμήμα οργανώνει επίσης σεμινάρια και συνέδρια για τους καθηγητές που διδάσκουν ξένους μαθητές (ενδοϋπηρεσιακή κατάρτιση), καθώς συνειδητοποιεί την ανάγκη να παρέχεται στους εκπαιδευτικούς η δυνατότητα να αναπτύξουν περαιτέρω τις δεξιότητές τους στη διδασκαλία όλων των παιδιών.

11 Η ανάπτυξη μιας πολυπολιτισμικής συνείδησης και κοινωνίας μέσα από την παροχή πληροφοριών είναι ένα χαρακτηριστικό των σχολείων σήμερα. Σε αυτό το πεδίο, το Υπουργικό Συμβούλιο ενέκρινε την «Έκθεση Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας για την Διαπολιτισμική Εκπαίδευση". Σύμφωνα με τις συστάσεις της Επιτροπής Εκπαιδευτικής Μεταρρύθμισης και στο πλαίσιο της δημιουργίας ενός δημοκρατικού σχολείου που θα ενσωματώνει και θα περιλαμβάνει όλους τους μαθητές, τα ακόλουθα μέτρα, που στοχεύουν στην ταχεία και ομαλή επαγωγή των ξένων μαθητών στο σχολικό σύστημα και στην Κυπριακή κοινωνία, έχουν τεθεί σε εφαρμογή: Σεμινάρια κατάρτισης για τους εκπαιδευτικούς στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερη ή / και ως ξένη γλώσσα που διοργανώθηκαν από το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Παράλληλες τάξεις για γρήγορη απόκτηση της ελληνικής γλώσσας μέσα από εντατική διδασκαλία Προετοιμασία ενός τεστ που θα χρησιμοποιείται από όλα τα σχολεία, προκειμένου να ταξινομηθούν και να καταταχθούν οι μαθητές στο κατάλληλο επίπεδο από το Κέντρο Εκπαιδευτικής Έρευνας και Αξιολόγησης Προετοιμασία ενός οδηγού για νεοεισερχόμενους αλλοδαπούς μαθητές που μεταφράζεται σε οκτώ γλώσσες, με βασικές πληροφορίες για τους μαθητές και τους γονείς σχετικά με το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου. Οι γλώσσες είναι: Αγγλικά, Τουρκικά, Ρωσικά, Γεωργιανά, Βουλγαρικά, Ρουμανικά, Ουκρανικά και τα Αραβικά Προσθήκη διαπολιτισμικών στοιχείων στο νέο πρόγραμμα σπουδών και στα σχολικά εγχειρίδια που θα ετοιμαστούν στο πλαίσιο των αλλαγών στη δομή και στο περιεχόμενο της εκπαίδευσης. Παραγωγή και δημιουργία κατάλληλων εκπαιδευτικών και παιδαγωγικών υλικών, καθώς και χρήση υλικού που έχει παραχθεί στην Ελλάδα Η μη-τυπική γλωσσική εκπαίδευση είναι έντονα παρούσα στην Κύπρο. Τα αγγλικά διδάσκονται τόσο σε τυπικό όσο και μη τυπικό πλαίσιο και ένα μεγάλο ποσοστό, ιδιαίτερα νέων, έχει επαρκή γνώση της γλώσσας αυτής. Η γνώση μιας δεύτερης γλώσσας (συνήθως Γαλλικά, Ρωσικά ή Γερμανικά) είναι επίσης κάτι κοινό στην Κύπρο και η επίσημη γλωσσική εκπαίδευση συνέβαλε σημαντικά προς αυτή την κατεύθυνση. Πρέπει να αναφερθεί ότι η επίσημη γλωσσική εκπαίδευση συχνά υποστηρίζεται από μη-τυπικές μεθόδους, όπως ιδιαίτερα μαθήματα ή διδασκαλία σε μικρές ομάδες. Επιπλέον, μη-τυπική μάθηση ξένων γλωσσών προσφέρεται για άτομα που επιθυμούν να βελτιώσουν τις γλωσσικές τους δεξιότητες, να περάσουν διάφορες εξετάσεις για πιστοποιητικά γλωσσών ή για εισαγωγή τους σε πανεπιστήμια του εξωτερικού Υπάρχουν δύο ευρύτερες ομάδες-στόχου που ενδιαφέρονται για την εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας: α) όσοι δεν είναι μιλούν Ελληνικά και ζουν στην Κύπρο (επαναπατρισθέντες Ελληνοκύπριοι, ξένοι μετανάστες, Τουρκοκύπριοι) και β) όσοι δεν μιλούν Ελληνικά και έχουν ζήσει στο εξωτερικό (εκπατρισμένοι Κύπριοι και όλοι οι άλλοι που ενδιαφέρονται για την Ελληνική Γλώσσα). Αυτές οι ομάδες-στόχου μαθαίνουν ελληνικά, κυρίως για να πάρουν το πιστοποιητικό επάρκειας της Κύπρου, για να ενταχθούν στο ελληνοκυπριακό εκπαιδευτικό σύστημα ή / και λόγω του ειδικού ενδιαφέροντος και αγάπης για την ελληνική γλώσσα και τον ελληνικό πολιτισμό. Εν κατακλείδι, το σημερινό ενδιαφέρον για την εκμάθηση γλωσσών στην Κύπρο επικεντρώνεται στις πιο δημοφιλείς γλώσσες της ΕΕ, όπως τα Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ιταλικά και Ισπανικά. Το ενδιαφέρον για την εκμάθηση της Ελληνικής γλώσσας, αναφέρεται σε Κύπριους πολίτες (επαναπατρισθέντες, εκπατρισθέντες και γλωσσικές μειονότητες), μετανάστες και των ξένους με ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Μέχρι στιγμής, δεν υπάρχει καμία ευρεία εφαρμογή της εκμάθησης Λ.Ο.Γ. (όπως ορίζεται στο δίκτυο SMILE) στην Κύπρο.

12 Η κοινοπραξία του SMILE πραγματοποίησε έρευνα σχετικά με επιτυχημένα γλωσσικά έργα και πρωτοβουλίες που παρέχουν καινοτόμες μεθόδους για την προώθηση και εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. σε διάφορα πλαίσια και δημιούργησε μια βάση δεδομένων καλών πρακτικών που καλύπτουν 34 χώρες. Η επιλογή των καλών πρακτικών βασίστηκε σε ένα σύνολο κριτηρίων που συνδέονται με την εφαρμογή και ικανοποίηση αναγκών των συγκεκριμένων τομέων για την αξιοποίηση των Λ.Ο.Γ. και τις τρέχουσες Ευρωπαϊκές και Εθνικές πολιτικές στον τομέα της εκμάθησης γλωσσών, και συγκεκριμένα: Κοινωνική ένταξη μέσω της Γλωσσικής Εκπαίδευσης Ένταξη στην αγορά εργασίας μέσω της Γλωσσικής Εκπαίδευσης Πολυγλωσσία Λιγότερο ευρέως χρησιμοποιούμενες και διδασκόμενες γλώσσες Μη παραδοσιακές μεθοδολογίες για τη διδασκαλία και την εκμάθηση γλωσσών Μεθοδολογίες για την εκμάθηση γλωσσών σε συγκεκριμένα πλαίσια Εκμάθηση ξένων γλωσσών για ειδικούς σκοπούς Νέες προσεγγίσεις διδασκαλίας για μη παραδοσιακούς σπουδαστές ξένων γλωσσών Προϊόντα και υλικά γλώσσας για σκοπούς αυτο-μελέτης Υλικά εκμάθησης γλωσσών που να βασίζονται στις Τεχνολογίες Πληροφορικής Προσαρμοστικότητα και δυνατότητα μεταφοράς μεθοδολογιών για διάφορες ομάδες-στόχου Καινοτόμες μεθοδολογίες κατάρτισης των εκπαιδευτικών Κινητικότητα για την εκμάθηση γλωσσών Αναγνώριση των γλωσσικών δεξιοτήτων που αποκτώνται μέσω της μη τυπικής και άτυπης εκπαίδευσης Εφαρμογή του Κοινού Ευρωπαϊκού Πλαισίου Αναφοράς (ΚΕΠΑ) Γλωσσική πολυμορφία και διαπολιτισμικός διάλογος Καλές πρακτικές για τη χρήση ξένων γλωσσών στο χώρο εργασίας Η έρευνα που πραγματοποιήθηκε έχει ως στόχο να δημιουργήσει δεσμούς μεταξύ των χώρων της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της εργασίας και τον εντοπισμό ευκαιριών για την υποδοχή των Λ.Ο.Γ. σε ένα φιλικό περιβάλλον εκμάθησης γλωσσών. Η συλλογή των καλών πρακτικών καλύπτει ένα ευρύ φάσμα οικονομικών, εκπαιδευτικών και κοινωνικών τομέων και προσφέρει μοντέλα εργασίας για την εφαρμογή μεθοδολογιών και προϊόντων στην πράξη. Οι καλές πρακτικές μπορούν να έχουν άμεσο αντίκτυπο σε μερικές ομάδες ενδιαφερομένων: Οργανισμούς που δραστηριοποιούνται στον τομέα της αγοράς εργασίας- συνδικαλιστικές οργανώσεις, ενώσεις εργοδοτών, παρόχους επαγγελματικής κατάρτισης και εκπαίδευσης κ.λ.π. είναι φορείς που μπορούν να εξοικειωθούν με εναλλακτικές μεθόδους εκμάθησης γλωσσών και πολυγλωσσικά προϊόντα για την αύξηση των ικανοτήτων, της ανταγωνιστικότητας και της απασχόλησης σε διάφορους τομείς, βελτιώνοντας έτσι την τεχνογνωσία και τις υπηρεσίες τους σε άτομα που αναζητούν καλύτερη ένταξη στην αγορά εργασίας. Οργανισμοί από συγκεκριμένους οικονομικούς τομείς- (κατασκευές, τουρισμός, ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, περιβάλλον κ.λ.π.). Μπορούν να επωφεληθούν από μη παραδοσιακές μεθόδους και προϊόντα εκμάθησης γλωσσών και προώθησης στο συγκεκριμένο πλαίσιο του τομέα της ειδικότητάς τους και του ενδιαφέροντός τους. Αυτό θα βελτιώσει την ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών και τα προσόντα των παρόχων. Oοργανισμοί που παρέχουν δυνατότητες μάθησης για άτομα που κινδυνεύουν από κοινωνικό αποκλεισμό (μετανάστες, άτομα με αναπηρία, ηλικιωμένοι, κλπ)- Μειονεκτούντα άτομα

13 υποστηρίζονται για την καλύτερη ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία και παρέχονται κίνητρα για την ανάπτυξη των δεξιοτήτων που αντιστοιχούν στις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Οργανισμοί οι οποίοι παρέχουν ευκαιρίες σε τυπική και μη τυπική γλωσσική εκπαίδευση-σχολεία, πανεπιστήμια, κέντρα γλωσσών, φορείς εκπαίδευσης ενηλίκων, επαγγελματικής εκπαίδευσης και γλωσσικής κατάρτιση, ευρύ κοινό κ.λπ. οι οποίοι ενθαρρύνονται να εφαρμόσουν τις προτεινόμενες μεθοδολογίες για την εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. με τους μαθητές τους. Αυτές οι καλές πρακτικές είναι διαθέσιμες και για τους 4 εκπαιδευτικούς τομείς - σχολική εκπαίδευση, τριτοβάθμια εκπαίδευση, εκπαίδευση ενηλίκων, επαγγελματική κατάρτιση και εκπαίδευση. Επί του παρόντος, η βάση δεδομένων περιλαμβάνει πάνω από 300 καλές πρακτικές από 34 χώρες και είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του έργου www.smile-network.eu μέσα από μία φιλική προς το χρήστη μηχανή αναζήτησης. Οι χρήστες μπορούν να προσαρμόσουν το θέμα των προτιμήσεων αναζήτησης τους και να αναζητήσουν καλές πρακτικές με κριτήρια όπως τις γλώσσες-στόχου, τους τομείς, τη χώρα, λέξεις-κλειδιά, κ.λπ. Κάθε πρακτική παρέχει πληροφορίες σχετικά με την επιλεγμένη πρωτοβουλία, ομάδες-στόχου και τομείς,, τη μεθοδολογία που χρησιμοποιείται, τα αποτελέσματα, τα οφέλη για τις ομάδες-στόχου, τα βραβεία που απονεμήθηκαν καθώς και τη δυνατότητα υλοποίησής της με άλλους πληθυσμούς. Η συλλογή καλών πρακτικών καλύπτει 46 γλώσσες, οι οποίες μπορούν να ομαδοποιηθούν στις ακόλουθες κατηγορίες: Παρακάτω μπορείτε να δείτε μια γραφική αναπαράσταση των επιμέρους γλωσσών που περιλαμβάνονται στη συλλογή καλών πρακτικών ανά κατηγορία και αριθμό πρακτικών που είναι διαθέσιμες για κάθε γλώσσα: Λιγότερο ευρέως χρησιμοποιούμενες και διδασκόμενες γλώσσες: Το μεγαλύτερο μέρος της βάσης δεδομένων αντιπροσωπεύει επίσημες γλώσσες των κρατών της Ευρώπης, εκτός από τις πέντε κύριες γλώσσες - Αγγλικά, Γερμανικά, Γαλλικά, Ισπανικά και Ιταλικά.

14 Δημοφιλείς γλώσσες: Οι «δημοφιλείς» γλώσσες περιλαμβάνονται γιατί αποτελούν μέρος καλών πρακτικών προώθησης των Λ.Ο.Γ. ή γιατί παρέχουν συγκεκριμένες δυνατότητες μεταφοράς μεθοδολογιών που θα μπορούσαν να είναι επωφελείς για τους τομείς που προσδιορίστηκαν και τις ομάδες-στόχου.

15 Περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες: Περιφερειακές και μειονοτικές γλώσσες (συμπεριλαμβανομένων των διασυνοριακών γλωσσών), όπως για παράδειγμα τα Καταλανικά στην Ισπανία, συμπεριλαμβάνονται όταν σχετίζονται με τους στόχους του προγράμματος (για την ένταξη στην αγορά εργασίας και την κοινωνική ένταξη) και τις ανάγκες των ομάδωνστόχου. Στρατηγικές γλώσσες: Οι στρατηγικές γλώσσες καλύπτουν τις γλώσσες των στρατηγικών εταίρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ή με στρατηγική σημασία για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη της Ένωσης, όπως για παράδειγμα τα Κινέζικα, Ρωσικά, Αραβικά, κ.λπ.

16 Το δίκτυο SMILE έχει εντοπίσει τομείς, οι οποίοι μπορούν να επωφεληθούν από την εφαρμογή της μηπαραδοσιακής προσέγγισης στην εκμάθηση γλωσσών που επικεντρώνεται στις Λ.Ο.Γ. και έχει δημιουργήσει κανάλια για τη συμμετοχή των αντίστοιχων ενδιαφερόμενων μερών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη δημιουργία ευκαιριών για την προώθηση της εκμάθησης γλωσσών ως μέσου ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας, της απασχολησιμότητας και της κοινωνικής ένταξης σε διάφορους τομείς μέσω της διερεύνησης και αντιμετώπισης συγκεκριμένων γλωσσικών αναγκών. Οι κύριοι τομείς, που προσδιορίστηκαν για την εφαρμογή των Λ.Ο.Γ. στην Κύπρο, μεταξύ άλλων περιλαμβάνουν: Τουρισμό Ένταξη μεταναστών Σχολική εκπαίδευση (προσχολική, πρωτοβάθμια, δευτεροβάθμια) Πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης Εκπαίδευση Ενηλίκων (τυπική - μη τυπική) Επαγγελματική Εκπαίδευση και Κατάρτιση Ο Κύπριος εταίρος στο δίκτυο SMILE επικέντρωσε τις ερευνητικές δραστηριότητές του στους παραπάνω τομείς, αναλύοντας τη ζήτηση για Λ.Ο.Γ. και προσδιόρισε αποτελεσματικές στρατηγικές για την υποδοχή των Λ.Ο.Γ. τόσο στην τυπική όσο και μη τυπική γλωσσική εκπαίδευση. Τα επόμενα βήματα του έργου κατευθύνονται προς τη διάδοση καινοτόμων μεθοδολογιών, από τις επιλεγμένες καλές πρακτικές, μεταξύ των εκπροσώπων των ομάδων-στόχου στην Κύπρο. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω της στενής συνεργασίας με τους ενδιαφερόμενους φορείς από τους αντίστοιχους τομείς, μέσω εθνικών και διακρατικών εκδηλώσεων για την προώθηση των αποτελεσμάτων του δικτύου, μέσω εργαστηρίων, συνδέσεων με άλλα εθνικά και ευρωπαϊκά δίκτυα, προγράμματα και πρωτοβουλίες, δραστηριότητες προώθησης κ.λ.π. Οι επιλεγμένοι τομείς στην Κύπρο αντιπροσωπεύουν σημαντικό περιβάλλον για την προώθηση των ευκαιριών για τις Λ.Ο.Γ., αυξάνοντας το ενδιαφέρον και το κίνητρο για την εκμάθηση γλωσσών. Θα μπορούσαν να συμβάλλουν στη μείωση της ανεργίας, την εξεύρεση νέων και καλύτερων θέσεων εργασίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας. Επιπλέον, καθώς υπήρξε έντονη μεταναστευτική ροή προς την Κύπρο, ιδιαίτερα μετά την ένταξη της χώρας στην ΕΕ το 2004, η ανάγκη για την εφαρμογή αποτελεσματικών μέτρων για την ένταξη των μεταναστών στην κοινωνία έχει αποκτήσει μεγάλη δυναμική. Η πλειοψηφία των επιλεγμένων καλών πρακτικών αντιμετωπίσει ταυτόχρονα περισσότερους από έναν τομείς προτεραιότητας και μπορούν να παρέχουν πρότυπα για αποτελεσματικές διακλαδικές συνεργασίες, δημιουργώντας ένα σύνδεσμο μεταξύ της γλωσσικής εκπαίδευσης, της αγοράς εργασίας και της κοινωνικής ένταξης. Τα εξαγόμενα μοντέλα εκμάθησης γλωσσών και οι προσεγγίσεις μπορούν να εφαρμοστούν σε διάφορους τομείς. Οι μεθοδολογίες που παρέχονται μπορούν να προσφέρουν νέες ιδέες για τη βελτίωση της ποιότητας, την ενίσχυση της εκμάθησης γλωσσών σε πρακτικά θέματα και να ανταποκρίνονται στις εξειδικευμένες ανάγκες των διαφόρων τομέων. Η βάση δεδομένων παρέχει καλές πρακτικές για τους συγκεκριμένους τομείς και προέρχονται τόσο από την Κύπρο όσο και από άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Έτσι μπορούν να προσδιοριστούν επιτυχημένα μοντέλα από άλλες χώρες και να γίνει ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών σε συναφείς τομείς.

17 Παρακάτω ακολουθεί περιγραφή βασικών τομέων που επιλέχθηκαν στην Κύπρο για την εφαρμογή των Λ.Ο.Γ. και τις ομάδες-στόχου που μπορούν να επωφεληθούν από τη συλλογή των καλών πρακτικών: Ο τουρισμός αποτελεί σημαντική πηγή εισοδήματος για τη χώρα, με συνεισφορά 12% στο Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν της. Το κλίμα σε συνδυασμό με τις εξελίξεις στην ποιότητα αναψυχής προσέλκυσε πάνω από 2,4 εκατομμύρια επισκέπτες στο νησί το 2013. Τα έσοδα από τους παραθεριστές για όλο το χρόνο ξεπέρασαν τα 2 δισ, παρουσιάζοντας αύξηση 8% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με το Δείκτη Ταξιδιωτικής κι Τουριστικής Ανταγωνιστικότητας του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2013, η Κυπριακή τουριστική βιομηχανία κατατάσσεται 29η στον κόσμο από άποψη συνολικής ανταγωνιστικότητας. Από την άποψη της τουριστικής υποδομής σε σχέση με την τουριστική βιομηχανία η Κύπρος κατατάσσεται 1η στον κόσμο Η βρετανική αγορά συνεχίζει να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στην επιτυχία του κυπριακού τουρισμού, και παρά τη μικρή μείωση το 2013, αντιπροσωπεύει σχεδόν 1 εκατομμύριο επισκέπτες στο νησί. Η πτώση βρετανών παραθεριστών φαίνεται να αντισταθμίστηκε με τον αυξανόμενο αριθμό Ρώσων, ο αριθμός των οποίων το 2014 αναμενόταν να υπερβεί το ποσό του μισού εκατομμυρίου, ενώ το 2013 σημείωσαν αύξηση της τάξης του 28,3%, φθάνοντας συνολικά τις 608.576 επισκέψεις. Οι σκανδιναβικές χώρες, Νορβηγία, Φινλανδία και Σουηδία είναι επίσης αγορές προτεραιότητας. Οι επισκέπτες της Κύπρου δεν έρχονται μόνο από τις χώρες όπου τα αγγλικά ή άλλες γλώσσες χρησιμοποιούνται ευρέως, αλλά και από χώρες των οποίων οι γλώσσες είναι λιγότερο διαδεδομένες και διδασκόμενες. Γι αυτό το λόγο, υπάρχει ανάγκη το Κυπριακό σύστημα εκπαίδευσης και κατάρτισης να περιλαμβάνει προγράμματα κατάρτισης για αυτές τις γλώσσες στον τομέα της μη-τυπικής εκμάθησης γλωσσών σε ιδιωτικά ιδρύματα ή / και πολιτιστικούς οργανισμούς με στόχο να διδάξουν το προσωπικό που εμπλέκεται σε τουριστικές δραστηριότητες. Εκείνοι που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. είναι οι εξής : Ξεναγοί Ταξιδιωτικά γραφεία και Τουριστικοί Πράκτορες Επαγγελματίες στον τομέα της φιλοξενίας Οι ταξιδιώτες (ευρύ κοινό) Πάροχοι γλωσσών Εθελοντές, Συνταξιούχοι, Άνεργοι Μη παραδοσιακοί μαθητές γλωσσών

18 Από τότε που η Κύπρος εντάχθηκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση το 2004, ο αριθμός των Ευρωπαίων μεταναστών που έφτασαν στο νησί έχει αυξηθεί δραματικά. Το προφίλ των μεταναστών αυτών είναι ποικίλο όπως και οι στόχοι παραμονής τους: νεαρά άτομα, κυρίως από τη Βουλγαρία, την Πολωνία και τη Ρουμανία, ήρθαν με την πρόθεση για εργασία στην Κύπρο για μερικά χρόνια και στη συνέχεια να επιστρέψουν στις χώρες τους, νέες οικογένειες από τις ίδιες χώρες ήρθαν με την πρόθεση διαμονής μακράς διάρκειας, και συνταξιούχοι, κυρίως από τη Μεγάλη Βρετανία, έφτασαν στην Κύπρο λόγω της συνταξιοδότησή τους ή για να έχουν μια χειμερινή κατοικία. Αυτό δημιούργησε αυξημένη ανάγκη για πολυπολιτισμικές πρακτικές και υποστήριξη της εκμάθησης γλωσσών από το εκπαιδευτικό σύστημα της χώρας. Η πολυπολιτισμική εκπαίδευση αυτή τη στιγμή ασκείται στην Κύπρο με τη μορφή διάφορων μέτρων στήριξης. Τα μέτρα αυτά μπορούν να κατηγοριοποιηθούν σε μέτρα για την υποστήριξη γλωσσών, τα οποία αφορούν στην εκμάθηση της ελληνικής ως δεύτερη γλώσσα, καθώς και σε μέτρα για τη διευκόλυνση της ομαλής ενσωμάτωσης των ομάδων με διαφορετικές πολιτισμικές ταυτότητες. Πολλοί δήμοι σε όλο το νησί έχουν επίσης δημιουργήσει πολιτιστικά κέντρα που παρέχουν ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών στους μετανάστες. Ο τομέας αυτός μπορεί να επωφεληθεί μέγιστα από τη διάδοση καλών πρακτικών (μεθοδολογιών και προϊόντων) για την εκμάθηση γλωσσών. Το δίκτυο SMILE έχει προσδιορίσει καλές πρακτικές που παρέχουν επιτυχημένες μεθοδολογίες και αποτελέσματα για την εκμάθηση γλωσσών και την καλύτερη κοινωνική ένταξη των μεταναστών, που μπορεί να είναι ευεργετικές σε πολλές ομάδες-στόχου, μεταξύ των οποίων είναι οι εξής: Κοινότητες μεταναστών και μαθητές Πολιτιστικά Κέντρα Δήμων Οργανώσεις Μεταναστών Οργανώσεις που δουλεύουν για την ευημερία μεταναστών Κέντρα Γλωσσών

19 Στην Κύπρος, οι πέντε πρώτες χώρες καταγωγής αλλοδαπών μαθητών στα δημοτικά σχολεία είναι: η Γεωργία, Βουλγαρία, Ρουμανία, Ελλάδα και το Ηνωμένο Βασίλειο. Στα νηπιαγωγεία οι πέντε πρώτες χώρες καταγωγής αλλοδαπών μαθητών είναι: η Γεωργία, Ελλάδα, Ρουμανία, Βουλγαρία και Συρία. Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2012-2013, το ποσοστό των αλλοδαπών μαθητών στα σχολεία ήταν 13,4%. Η πολιτική του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού σχετικά με την εκπαίδευση των αλλοδαπών μαθητών στοχεύει στην ομαλή ένταξή τους στο Εκπαιδευτικό Σύστημα της Κύπρου. Σε απάντηση των απαιτήσεων της σύγχρονης κοινωνίας και του μεταβαλλόμενου κοινωνικού περιβάλλοντος, το Υπουργείο προωθεί την εφαρμογή διαφοροποιημένων εκπαιδευτικών μέτρων και πολιτικών για να βοηθήσει στην ομαλή και αποτελεσματική ένταξη των ομάδων με διαφορετικές πολιτισμικές και γλωσσικές ταυτότητες. Το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης προνοεί για την ομοιόμορφη κατανομή των αλλοδαπών μαθητών στις διάφορες περιοχές, έτσι ώστε οι εκπαιδευτικοί να μπορούν να υποστηρίξουν τις γλωσσικές και πολιτιστικές ανάγκες τους με πιο αποτελεσματικό τρόπο. Το μοντέλο που χρησιμοποιείται αυτή τη στιγμή στην πολυπολιτισμική εκπαίδευση είναι το πρόγραμμα για την ενσωμάτωση, στο οποίο αλλοδαποί μαθητές συμμετέχουν σε μαθήματα μαζί με τους γηγενείς Έλληνες μαθητές. Υπάρχει επίσης ένα ευέλικτο σύστημα παρέμβασης στο σχολείο στα πλαίσια του κανονικού προγράμματος σπουδών. Αυτό περιλαμβάνει την τοποθέτηση αλλοδαπών μαθητών σε μια ξεχωριστή κατηγορία για ένα συγκεκριμένο αριθμό διδακτικών ωρών ανά εβδομάδα. Αυτές οι χωριστές τάξεις επικεντρώνονται στην εντατική εκμάθηση της ελληνικής και προσφέρουν εξειδικευμένη βοήθεια ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες των μαθητών. Το Παιδαγωγικό Τμήμα Δημοτικής Εκπαίδευσης έχει εφαρμόσει διάφορα μέτρα για την προώθηση της πολυπολιτισμικής εκπαίδευσης. Παρέχει σε όλα τα σχολεία εκπαιδευτικό υλικό, το οποίο περιλαμβάνει βιβλία για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας, δραστηριότητες και τετράδια ασκήσεων, καθώς και βιβλία για εκπαιδευτικούς με μεθοδολογικές οδηγίες και μια σειρά από προτάσεις για δραστηριότητες κυρίως επικοινωνιακού χαρακτήρα. Τα σχολεία σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης μπορούν να αποτελέσουν ένα ιδανικό πεδίο για την εφαρμογή πρακτικών για τις Λ.Ο.Γ. προκειμένου να προωθηθεί η πολυπολιτισμική και πολυγλωσσική ευαισθητοποίηση, η ανοχή και ο σεβασμός μεταξύ των μαθητών από διαφορετικές χώρες και να περιορίσει τις συμπεριφορές εκφοβισμού στο σχολικό περιβάλλον. Εκείνοι που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις καλές πρακτικές για την εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. μπορεί να είναι: Καθηγητές ξένων γλωσσών

Οι εκπαιδευτικοί και προσωπικό των σχολείων 20 Μαθητές Γονείς Κέντρα Γλωσσών ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗ ΣΧΟΛΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ένας μεγάλος αριθμός ξένων που είτε επισκέπτονται το νησί για τις διακοπές τους ή ζουν μόνιμα στην Κύπρο χρησιμοποιούν τα νοσοκομεία και τις κλινικές σε όλο το νησί κάθε χρόνο. Δεδομένου ότι τα κράτη μέλη έχουν εφαρμόσει νομοθεσία η οποία εγγυάται τεχνική βοήθεια για ταξιδιώτες σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης (καλώντας τον ίδιο αριθμό κλήσης 112), η ζήτηση για τις γνώσεις ξένων γλωσσών στα κέντρα κλήσεων έκτακτης ανάγκης στο μέλλον θα αυξηθεί. Οι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης θα μπορούσαν να επωφεληθούν από την εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. χρησιμοποιώντας γλωσσικό υλικό που θα διευκολύνει την επικοινωνία τους με ασθενείς που δεν είναι εξοικειωμένοι με την τοπική ή την αγγλική γλώσσα και να αποφύγουν να έχουμε διερμηνείς μέλη της οικογένειας, όπως τα παιδιά, όταν συζητούν για ευαίσθητα θέματα υγειονομικής περίθαλψης. Επιπλέον, φοιτητές ιατρικής που θέλουν να κάνουν την ειδίκευσή τους σε πολλές περιπτώσεις αναγκάζονται να περιμένουν πολλά χρόνια για μια κενή θέση. Η γνώση των Λ.Ο.Γ. θα μπορούσε να τους δώσει την ευκαιρία να επιλέξουν για την ειδίκευση τους χώρες με λιγότερη ζήτηση για σπουδές αντί για την Αγγλία ή την Ελλάδα. Έτσι, ο χρόνος αναμονής για την ειδίκευσή τους θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά. Το δίκτυο SMILE έχει προσδιορίσει καλές πρακτικές που παρέχουν μοντέλα για την εκμάθηση γλωσσών στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης. Μπορούν να επωφεληθούν: Επαγγελματίες υγείας Νοσοκομεία, κλινικές και κέντρα υγείας

Φοιτητές Ιατρικής 21 Ξένοι που επισκέπτονται ή ζουν στην Κύπρο Κέντρα εκμάθησης γλωσσών ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ Η εκπαίδευση ενηλίκων αποτελεί ζωτικής σημασίας συνιστώσα της πολιτικής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη διά βίου μάθηση. Είναι σημαντική για την ανταγωνιστικότητα και την απασχολησιμότητα, την κοινωνική ένταξη, την ενεργό ιδιότητα του πολίτη και την προσωπική ανάπτυξη σε όλη την Ευρώπη. Η πρόκληση είναι να παρέχει ευκαιρίες μάθησης για όλους, ιδιαίτερα στις μειονεκτούσες ομάδες που τις χρειάζονται περισσότερο. Περιλαμβάνει τυπική και άτυπη μάθηση για τη βελτίωση βασικών δεξιοτήτων, την απόκτηση νέων προσόντων, αναβάθμιση δεξιοτήτων ή επανακατάρτιση για την απασχόληση. Λαμβάνοντας υπόψη ότι λόγω της οικονομικής κρίσης στην Κύπρο, η ανεργία έχει υπερβεί το 16% του γενικού πληθυσμού και μεταξύ των νέων είναι σχεδόν 40%, η εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. μπορεί να βελτιώσει τις προοπτικές ενός ατόμου για εύρεση εργασίας, ιδιαίτερα στην Ευρώπη. Εκείνοι που θα μπορούσαν να επωφεληθούν από τις καλές πρακτικές για την εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. είναι: Άνεργοι Εκπαιδευτές Ενηλίκων Ινστιτούτα Γλωσσών Ενήλικοι μαθητές Φοιτητές δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΕΝΗΛΙΚΩΝ

22 Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ΕΕΚ) νέων και τους ενήλικων είναι ένα ουσιαστικό μέρος της στρατηγικής Ευρώπη 2020. Η τρέχουσα επιβράδυνση της οικονομικής ανάπτυξης και της υψηλής ανεργίας στην ΕΕ αύξησαν την ανάγκη για πολιτικές που έχουν πραγματικό αντίκτυπο βραχυπρόθεσμα. Η πίεση για την αντιμετώπιση της υψηλής ανεργίας, ιδιαίτερα των νέων, σε πολλές χώρες γίνεται μεγαλύτερη. Η επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση, σε όλα τα επίπεδα, είναι στο επίκεντρο της απάντησης της Ευρώπης στην οικονομική κρίση. Η Ε.Ε.Κ. και η μάθηση μέσα από εργασία είναι ελκυστικές επιλογές για την απόκτηση προσόντων σε στενή αντιστοιχία με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας. Εξυπηρετούν τις ανάγκες των πολιτών, των επιχειρήσεων και της κοινωνίας διευκολύνοντας την πρόσβαση στην αγορά εργασίας και την παροχή ευκαιριών για την επικαιροποίηση/αναβάθμιση των δεξιοτήτων και των ικανοτήτων των ατόμων Το 2002, στην Κοπεγχάγη, στο πλαίσιο της στρατηγικής της Λισαβόνας και παράλληλα με τη διαδικασία της Μπολόνιας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, οι αρμόδιοι υπουργοί για την Ε.Ε.Κ. στην Ε.Ε., η EEA-EFTA και οι υποψήφιες χώρες, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι κοινωνικοί εταίροι συμφώνησαν σχετικά με τις προτεραιότητες για την ΕΕΚ. Οι βασικές προθέσεις ήταν να βελτιώσουν τις ευκαιρίες δια βίου μάθησης και κινητικότητας μεταξύ των κρατών μελών σε μια ενιαία Ευρωπαϊκή αγορά εργασίας. Η εκμάθηση ξένων γλωσσών αποτελεί βασική δεξιότητα για τη βελτίωση της κινητικότητας στην ΕΕ. Παρ όλα αυτά, τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι το 2010 περίπου το 6% των μαθητών στην ανώτερη δευτεροβάθμια επαγγελματική εκπαίδευση και κατάρτιση (ISCED 3) δεν μαθαίνουν ξένες γλώσσες. Τα προγράμματα επαγγελματικής εκπαίδευσης και κατάρτισης μπορούν να συνδυάσουν την απόκτηση

23 επαγγελματικών και γλωσσικών δεξιοτήτων (Συνδυασμένη Εκμάθηση Γνωστικού Αντικειμένου και Ξένης Γλώσσας -content and language integrated learning -CLIL) ή να προσφέρουν κάποια δίγλωσσα προγράμματα ή ενότητες και να χρησιμοποιήσουν το γλωσσικό πορτοφόλιο. Κοινά Ευρωπαϊκά εργαλεία, όπως το ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελματικών προσόντων, το ευρωπαϊκό σύστημα ακαδημαϊκών μονάδων για την Ε.Ε.Κ., το ευρωπαϊκό πλαίσιο αναφοράς για τη διασφάλιση της ποιότητας και της κινητικότητας Europass, υποστηρίζουν τη μάθηση τόσο εντός των εθνικών συστημάτων όσο και σε διασυνοριακό επίπεδο. Το δίκτυο SMILE έχει προσδιορίσει καλές πρακτικές που παρέχουν μοντέλα για την εκμάθηση γλωσσών στο πλαίσιο της υγειονομικής περίθαλψης. Μπορούν να είναι επωφελής: Σχολεία Ε.Ε.Κ. Κέντρα Ε.Ε.Κ. Άνεργοι Μαθητές ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: ΚΑΛΗ ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ Ε.Ε.Κ.

24 Το δίκτυο SMILE έχει προσδιορίσει καλές πρακτικές, οι οποίες έχουν αναπτύξει ή αναπτύσσουν καινοτόμα μη παραδοσιακά προϊόντα και μεθόδους για την προώθηση και την εκμάθηση των Λ.Ο.Γ. σε πλαίσια που σχετίζονται με την αγορά εργασίας και την κοινωνική ένταξη. Η βάση δεδομένων αντιπροσωπεύει μια ποικιλία από τους τομείς που ενδείκνυνται για την εφαρμογή των Λ.Ο.Γ. όπου διαφορετικές μεθοδολογίες είναι χρήσιμες για διάφορους σκοπούς. Στο πλαίσιο των Λ.Ο.Γ. βασικός παράγοντας είναι το επίπεδο των κινήτρων των εκπαιδευομένων, ως αποτέλεσμα προσωπικών χαρακτηριστικών και ειδικών αναγκών. Η έρευνα δείχνει ότι τα κίνητρα μπορεί να επηρεάσουν τα γλωσσικά-μαθησιακά αποτελέσματα περισσότερο από την γλωσσική ικανότητα. Από την άποψη αυτή οι Λ.Ο.Γ. θα πρέπει να τεθούν σε πρακτικό πλαίσιο και τα κίνητρα θα πρέπει να προκύψουν από τις προσωπικές ανάγκες και τα οφέλη των εκπαιδευομένων. Εννοείται ότι, προκειμένου να ξεπεραστούν οι προκλήσεις της εκμάθησης των Λ.Ο.Γ., από άποψη κινήτρων, οι Λ.Ο.Γ. θα πρέπει να προσφερθούν σε ένα λιγότερο τυπικό και φιλικότερο περιβάλλον μάθησης, ιδιαίτερα αν παρουσιάζονται δυνατότητες εκμάθησής τους με ανεπίσημη μάθηση και τοποθετηθούν σε ένα πρακτικό περιβάλλον. Έμφαση θα πρέπει να δοθεί στη δημιουργία ενός φιλικού μαθησιακού περιβάλλοντος, οικείου γλωσσικού υλικού σε κατανοητό πλαίσιο, πολυ-αισθητηριακών δραστηριοτήτων και πρακτική εφαρμογή του μαθημένου υλικού. Εκτός από μια σειρά από χρήσιμα παραδοσιακά μέσα που αναπτύσσονται στις Λ.Ο.Γ., όπως διάλογοι, θεματικά βιβλία και λεξικά-φράσεις, «κουτιά» επιβίωσης κ.λ.π., η συλλογή καλών πρακτικών στο πλαίσιο του SMILE περιλαμβάνει επίσης περισσότερες μη-παραδοσιακές μεθοδολογίες για την προώθηση και εκμάθηση γλωσσών οι οποίες ανταποκρίνονται στις ανάγκες των τομέων που περιγράφηκαν παραπάνω. Μπορούν να ομαδοποιηθούν ως εξής: Το Content and Language Integrated Learning (CLIL) (Συνδυασμένη Εκμάθηση Γνωστικού Αντικειμένου και Ξένης Γλώσσας) είναι ένας όρος που δημιουργήθηκε το 1994 από τον David Marsh και την Anne Maljers ως παρόμοια αλλά διακεκριμένη μεθοδολογία από τη γλωσσική εμβάθυνση και τη με βάση το περιεχόμενο διδασκαλία. Είναι μια προσέγγιση για την εκμάθηση ενός γνωστικού αντικειμένου μέσω μιας πρόσθετης γλώσσας (ξένης ή δεύτερης), διδάσκεται δηλαδή ταυτόχρονα και το γνωστικό αντικείμενο και η γλώσσα. Η ιδέα των υποστηρικτών της ήταν να δημιουργήσουν έναν όρο «ομπρέλα» που περιλαμβάνει διάφορες μορφές, χρησιμοποιώντας τη γλώσσα ως μέσο διδασκαλίας. Η έρευνα για την γλωσσική εμβάθυνση βασίστηκε στις μεθοδολογικές αρχές που αποτελούν τη βάση της CLIL. Αυτού του είδους η προσέγγιση έχει χαρακτηριστεί ως πολύ σημαντική από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή επειδή: «Μπορεί να προσφέρει πραγματικές ευκαιρίες σε μαθητές να χρησιμοποιήσουν στο εδώ και τώρα τις γλωσσικές δεξιότητες, αντί αργότερα. Ανοίγει τις πόρτες των γλωσσών σε ένα ευρύτερο φάσμα εκπαιδευομένων, προάγοντας την αυτοπεποίθηση στα παιδιά και σε όσους δεν έχουν ανταποκριθεί καλά στην επίσημη διδασκαλία ξένων γλωσσών στη γενική εκπαίδευση. Προσφέρει επαφή με την ξένη γλώσσα χωρίς να απαιτείται επιπλέον χρόνος από το πρόγραμμα σπουδών, το οποίο μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο στην επαγγελματική εκπαίδευση. Κατά συνέπεια, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να προωθήσει την εκπαίδευση των εκπαιδευτικών στην «αύξηση των γλωσσικών ικανοτήτων γεκινά, με σκοπό την προώθηση της διδασκαλίας μη γλωσσικών μαθημάτων σε ξένες γλώσσες".

ΓΛΩΣΣΑΣ 25 ΣΥΝΔΥΑΣΜΕΝΗ ΕΚΜΑΘΗΣΗ ΓΝΩΣΤΙΚΟΥ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟΥ ΚΑΙ ΞΕΝΗΣ Η μεικτή μάθηση είναι μια μέθοδος μάθησης που συνδυάζει εκπαίδευση τόσο στην τάξη όσο και μέσω διαδικτύου, ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα στο οποίο ο μαθητής μαθαίνει εν μέρει μέσω ζωντανής παράδοσης και εν μέρει μέσω ψηφιακών και ηλεκτρονικών μέσων. Ο μαθητής έχει μερικό έλεγχο στο χρόνο, στον τόπο και στο ρυθμό μάθησης. Η μεικτή μάθηση μπορεί γενικά να ταξινομηθεί σε έξι μοντέλα:. Face to face driver - όπου ο δάσκαλος παραδίδει το μάθημα και χρησιμοποιεί παράλληλα ψηφιακά εργαλεία. Rotation (Εναλλαγή) τα μαθήματα πρόσωπο με πρόσωπο εναλλάσσονται με διαδικτυακά. Flex Το μεγαλύτερο μέρος από το πρόγραμμα σπουδών παρέχεται μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας και οι δάσκαλοι είναι διαθέσιμοι για συμβουλευτική και υποστήριξη πρόσωπο-με-πρόσωπο. Labs - Όλο το πρόγραμμα σπουδών παρέχεται μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας, αλλά σε μια σταθερή φυσική τοποθεσία. Σε αυτό το μοντέλο, oι μαθητές λαμβάνουν επίσης μαθήματα με την παραδοσιακή μεθοδολογία (πρόσωπο με πρόσωπο). Self-Blend - Οι μαθητές επιλέγουν να ενισχύσουν την παραδοσιακή μάθηση τους με διαδικτυακά μαθήματα. Online Driver Όλο το πρόγραμμα σπουδών και η διδασκαλία γίνεται μέσω μιας ψηφιακής πλατφόρμας και προγραμματίζονται συναντήσεις πρόσωπο με πρόσωπο εάν είναι απαραίτητο. Η μεικτή μάθηση εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα τεχνικά μέσα με τα οποία συντελείται. Τα εργαλεία αυτά πρέπει να είναι αξιόπιστα, εύκολα στη χρήση και σύγχρονα, προκειμένου η χρήση του Διαδικτύου να έχει κάποιο νόημα στη μαθησιακή εμπειρία. Ενσωματώνοντας την "ασύγχρονη διαδικτυακή τεχνολογία στις επικοινωνίες σε γλωσσικά μαθήματα διευκολύνει την ταυτόχρονη ανεξάρτητη και συνεργατική μαθησιακή εμπειρία. Η χρήση των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας έχει βρεθεί ότι βελτιώνει την πρόσβαση καθώς και τις στάσεις των μαθητών απέναντι στη μάθηση.