ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ ΗΛ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕΛ. 25 1 ο ΕΚ-. Λάρισας Σχολική Χρονιά: 20.. 20.. Ονοματεπώνυμο μαθητή:. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ Ομάδα:. ΤΑΞΗ :. ΚΑΘΗΓΗΤΕΣ:. Ημερομηνία: / / 20... ΑΣΚΗΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΗ Νο : 7 ΤΙΤΛΟΣ : Αλλαγή φοράς περιστροφής τριφασικού κινητήρα ΣΚΟΠΟΣ : Στο τέλος αυτής της άσκησης οι μαθητές θα είναι σε θέση Να αναγνωρίζουν και να επιλέγουν τα κατάλληλα υλικά αλλαγής φοράς περιστροφής τριφασικού κινητήρα Να εξηγούν τον τρόπο αλλαγής φοράς στους τριφασικούς κινητήρες Να πραγματοποιούν συνδέσεις μεταξύ των διαφόρων υλικών Να αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα ύπαρξης των ηλεκτρικών και μηχανικών μανδαλώσεων σε κύκλωμα αλλαγής φοράς περιστροφής τριφασικού κινητήρα ΘΕΩΡΗΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ : Από το σχολικό βιβλίο ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ, ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Κεφάλαιο 5 ο Σελίδες 154 162 ΗΛΕΚΤΡΙΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ, ΥΠΕΠΘ, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Κεφάλαιο 4 ο Σελίδες 244 Συχνά παρουσιάζεται η ανάγκη να θέλουμε την περιστροφή ενός τριφασικού κινητήρα και προς τις δύο κατευθύνσεις ( δεξιά ή αριστερά ), όπως συμβαίνει σε αναβατώρια, ανυψωτικά μηχανήματα κ.λ.π. Για να επιτύχουμε αυτή την λειτουργία κάθε φορά που πρέπει να αλλάξουμε την φορά περιστροφής επεμβαίνουμε στις συνδέσεις που τροφοδοτούν τον κινητήρα και αντιμεταθέτουμε δύο ( οποιεσδήποτε ) φάσεις μεταξύ τους ενώ η τρίτη παραμένει σταθερή. Η διαδικασία αυτή μπορεί να γίνει: - με χειροκίνητο διακόπτη ανατροφής ( σχήμα 7.1) - και με σύστημα αυτοματισμού. Για το σύστημα αυτοματισμού είναι απαραίτητο να έχουμε 2 Η/Ν, 1 θερμικό,2 μπουτόν εκκίνησης (start ) και ένα μπουτόν στάσης (stop). Η αυτόματη αναστροφή του κινητήρα μπορεί να επιτευχθεί με τις δύο μεθόδους μανδάλωσης. Με μπουτόν μιας επαφής (απλή μανδάλωση) Με μπουτόν δύο επαφών (διπλή μανδάλωση ) Με τις ηλεκτρικές μανδαλώσεις που γνωρίσαμε αποκλείουμε την ταυτόχρονη τροφοδότηση των δύο Η/Ν ( ρελέ ),αφού ο καθένας τους δίνει εντολή στον κινητήρα να κινηθεί προς μια κατεύθυνση. Σχήμα 7.1 Στο σχήμα 7.2 φαίνεται το σχέδιο του κύριου κυκλώματος αυτόματης αναστροφής τριφασικού κινητήρα ενώ στο σχήμα 7.3 φαίνεται το σχέδιο του βοηθητικού κυκλώματος
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ ΗΛ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕΛ. 26. Σχήμα 7.2 κύριο κύκλωμα Σχήμα 7.3 βοηθητικό κύκλωμα Εξήγηση λειτουργίας: Εάν πιέσουμε το μπουτόν εκκίνησης S 1 (περιστροφή δεξιά ) το πηνίο του ρελέ Κ1Μ διεγείρεται και τροφοδοτείται ο κινητήρας με την εξής σειρά: L 1 με U, L 2 με V και L 3 με W. Την ίδια στιγμή ανοίγει η κλειστή επαφή 21, 22 του ρελέ Κ1Μ (ηλεκτρική μανδάλωση ) που βρίσκονται σε σειρά με το πηνίο του ρελε Κ2Μ και έτσι αποκλείεται η περιστροφή αριστερά. Λειτουργεί η επαφή αυτοσυγκράτησης 13, 14 Κ1Μ Για να μεταβούμε στην αριστερή περιστροφή πρέπει υποχρεωτικά να σταματήσουμε τον κινητήρα με το μπουτόν στάσης S 2 και να επανέλθουμε στην αρχική κατάσταση. Πιέζοντας το μπουτόν εκκίνησης S 2 (περιστροφή αριστερά. ) το πηνίο του ρελέ Κ2Μ διεγείρεται και τροφοδοτείται ο κινητήρας με την εξής σειρά: L 1 με V, L 2 με U και L 3 με W.( αλλαγή δύο φάσεων ) Την ίδια στιγμή ανοίγει η κλειστή επαφή 21, 22 του ρελέ Κ2Μ (ηλεκτρική μανδάλωση ) που βρίσκονται σε σειρά με το πηνίο του ρελε Κ1Μ και έτσι αποκλείεται η περιστροφή δεξιά Λειτουργεί η επαφή αυτοσυγκράτησης 13, 14 Κ2Μ Αξίζει προσοχής η σύνδεση των επαφών αυτοσυγκράτησης.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ ΗΛ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕΛ. 27 ΑΠΑΡΑΙΤΗΤΟΣ ΕΞΟΠΛΙΣΜΟΣ Έναν ασύγχρονο τριφασικό κινητήρα Δυο μπουτόν start stop για δεξιά και αριστερή περιστροφή Δυο ηλεκτρονόμους με 3 NO κύριες επαφές και 2 βοηθητικές επαφές ( 1 NC και δεξιά και αριστερή περιστροφή Ηλεκτρονόμο θερμικής προστασίας Ασφαλειοαποζεύκτη Μικροαυτόματο Καλώδια αγωγοί μικροϋλικά Εργαλειοθήκη 1 NO ) για ΠΟΡΕΙΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Παραλαβή σχεδίων από τον καθηγητή Συγκέντρωση υλικών,εργαλείων και εξαρτημάτων στο χώρο εργασίας Έλεγχος για την ποσότητα και την ποιότητα των παραληφθέντων. Χάραξη των θέσεων των ηλεκτρονόμων, μπουτόν, ασφαλειών και αγωγών σύμφωνα με το σχέδιο έργου Στερέωση των παραπάνω υλικών Πραγματοποίηση συνδέσεων σύμφωνα με το σχέδιο του έργου χωρίς να τροφοδοτήσετε Έλεγχος συνδέσεων από τον καθηγητή οπτικά Δοκιμή του έργου παρουσία του καθηγητή. - Έλεγχος συνδέσεων βοηθητικού κυκλώματος από τον καθηγητή με το ωμόμετρο βήμα βήμα. - Τροφοδοσία βοηθητικού με την ασφάλεια του βοηθητικού F 2, στη θέση ΟΝ - Πιέστε το μπουτόν START S 1 και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν STΟΡ S 2 - Πιέστε το μπουτόν START S 3 και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν STΟΡ S 2 - Πιέστε το μπουτόν START S 1 και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν START S 3 - Πιέστε το μπουτόν START S 3 και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν START S 1 - Πιέστε το μπουτόν START S 1 και στη συνέχεια δημιουργείστε τεχνητή βλάβη στο θερμικό F 3, - Πιέστε το μπουτόν START S 1 και κάνετε έλεγχο συνδέσεων κυρίου κυκλώματος με το ωμόμετρο για την δεξιά περιστροφή του κινητήρα.( L 1 με U, L 2 με V και L 3 με W.) - Πιέστε το μπουτόν START S 3 και κάνετε έλεγχο συνδέσεων κυρίου κυκλώματος με το ωμόμετρο για την αριστερή περιστροφή του κινητήρα.( L1 με V, L2με U και L3 με W.) - Διακόψτε την παροχή του βοηθητικού - Τροφοδοσία κύριου και βοηθητικού, σύνδεση του μοτέρ με προτεραιότητα στη γείωση - Πιέστε το μπουτόν START S 1 (ξεκίνημα κινητήρα δεξιά ) και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν STΟΡ S 2 (σταμάτημα κινητήρα) - Πιέστε το μπουτόν START S 3 (ξεκίνημα κινητήρα αριστερά) και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν STΟΡ S 2 (σταμάτημα κινητήρα) - Πιέστε το μπουτόν START S 1 (ξεκίνημα κινητήρα δεξιά) και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν START S 3 ( συνεχίζει δεξιά ο κινητήρας)
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ ΗΛ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕΛ. 28 (σταμάτημα κινητήρα) - Πιέστε το μπουτόν START S 3 (ξεκίνημα κινητήρα αριστερά) και στη συνέχεια πιέστε το μπουτόν START S 1 ( συνεχίζει αριστερά ο κινητήρας ) (σταμάτημα κινητήρα) - Πιέστε το μπουτόν START S 1 (ξεκίνημα δεξιά κινητήρα) και στη συνέχεια δημιουργείστε τεχνητή βλάβη στο θερμικό F 3, (σταμάτημα κινητήρα) - Πιέστε το μπουτόν START S 3 (ξεκίνημα αριστερά κινητήρα) και στη συνέχεια δημιουργείστε τεχνητή βλάβη στο θερμικό F 3, (σταμάτημα κινητήρα) - Διακόψτε την παροχή του βοηθητικού και του κυρίου Αποσυναρμολόγηση και επιστροφή των υλικών στην αποθήκη του εργαστηρίου ΓΡΑΠΤΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Σχεδίαση του κυκλώματος ισχύος και του βοηθητικού σε ενιαίο σύνολο Να συντάξετε το φύλλο γραπτής εργασίας που σας δόθηκε.
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΑΥΤΟΜΑΤΙΣΜΩΝ ΗΛ. ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΕΛ. 29