ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΓΛΑΝΤΖΙΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2014-2015 ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΗ (40 μονάδες) ΤΑΞΗ: Γ Χρόνος: 1 Ώρα 30 λεπτά Βαθμός Φυσικής: Βαθμός Φυσικής-Χημείας-Βιολογίας Αριθμητικά:... Ολογράφως:... Υπογρ. Καθηγ.:...... Υπογραφή Καθηγητή:... Ημερομηνία: 12/06/2015 Ονοματεπώνυμο:... Τμήμα:.. Αρ.:.. Το δοκίμιο αποτελείται από 13 δακτυλογραφημένες σελίδες. Δεν επιτρέπεται η χρήση οποιουδήποτε διορθωτικού υλικού. Μέρος Α: Αποτελείται από 4 θέματα των 2,5 μονάδων το καθένα. Να απαντήσετε σε όλα τα θέματα. 1. Να χαρακτηρίσετε με Σωστό ή Λάθος τις πιο κάτω προτάσεις. (2,5μ) α. Το βάρος αλλάζει από τόπο σε τόπο.... β. Ένα μονόμετρο μέγεθος έχει κατεύθυνση.... γ. Η τριβή είναι δύναμη επαφής.... δ. Η υδροστατική πίεση μεγαλώνει όταν μεγαλώνει το βάθος.... ε. Το μανόμετρο είναι το όργανο μέτρησης της Άνωσης.... 2. A. Να υπογραμμίσετε την ορθή απάντηση. α. Ο Nόμος του Hooke περιγράφεται από τη σχέση: F S i) P ii) F K X iii) uμ= A t iv) F= P A β. Η μονάδα μέτρησης της Άνωσης είναι: i) m ii) m/s iii) N iv) Pa B. Να αναφέρετε το όργανο μέτρησης της δύναμης. (0,5μ) 1
3. Να αντιστοιχίσετε κάθε στοιχείο της αριστερής στήλης με ένα στοιχείο της δεξιάς στήλης, με τρόπο που να προκύπτουν επιστημονικά ορθοί συνδυασμοί. Ακολούθως να συμπληρώσετε τον Πίνακα Απαντήσεων που φαίνεται πιο κάτω. (2,5μ) Α. Ταχύτητα i. Σύγκρουση αυτοκινήτων. Β. Νόμος του Hooke ii. Σημαντικός ο βυθισμένος όγκος. Γ. Εφαρμογή Συνθήκης Πλεύσης iii. Πατώ τα αυγά και δεν σπάζουν. Δ. Άνωση iv. Δύναμη, Επιμήκυνση. Ε. Μικρή πίεση. v. Μια βάρκα επιπλέει στο νερό. vi. m/s vii. Πυθαγόρειο Θεώρημα. Πίνακας απαντήσεων Α Β Γ Δ Ε 4. α. Τι ονομάζουμε Bάρος ενός σώματος; (0,5μ) β. Να σχεδιάσετε το Βάρος, στα σώματα Α και Β που φαίνονται στην Εικόνα 1. (2μ) Α Γη Β Σώμα Α σε κεκλιμένο επίπεδο. Εικόνα 1 Σώμα Β μακριά από τη γη. 2
Μέρος Β: Αποτελείται από 4 θέματα των 6 μονάδων το καθένα. Να απαντήσετε μόνο σε τρία (3) θέματα. 1. Ομάδα μαθητών μελέτησε τις γραφικές παραστάσεις θέσης χρόνου με τη βοήθεια ενός αισθητήρα κίνησης, ενός καταγραφέα και ηλεκτρονικού υπολογιστή. Ένας μαθητής, Εικόνα 2, εκτελούσε κινήσεις μπροστά στον αισθητήρα κίνησης και εμφανιζόταν αυτόματα στον υπολογιστή η γραφική παράσταση θέσης - χρόνου της κίνησής του. Σημείο αναφοράς ήταν η θέση του αισθητήρα κίνησης. Α. Εικόνα 2 Μαθητής μπροστά σε αισθητήρα κίνησης. α. Ένας μαθητής, ο Παναγιώτης, κινήθηκε ευθύγραμμα και εκτέλεσε κίνηση που περιγράφεται στη γραφική παράσταση θέσης-χρόνου της Εικόνας 3. Από τη γραφική παράσταση να βρείτε: Εικόνα 3 Γραφική παράσταση θέσης-χρόνου που περιγράφει την κίνηση του Παναγιώτη. i. Την αρχική θέση του Παναγιώτη. xa=.. ii. Τη συνολική μετατόπιση (Δx) του Παναγιώτη. Δx=. iii. Το συνολικό χρόνο (Δt) της κίνησης του Παναγιώτη. Δt=. iv. Την ταχύτητα με την οποία κινήθηκε ο Παναγιώτης. u=... 3
β. Να χαράξετε στην Εικόνα 4, τη γραφική παράσταση ταχύτητας χρόνου, για την κίνηση του Παναγιώτη. Εικόνα 4 Γραφική παράσταση ταχύτητας-χρόνου που περιγράφει την κίνηση του Παναγιώτη. Β. Στη γραφική παράσταση της Εικόνας 5, φαίνεται η κίνηση που έκανε ένας άλλος μαθητής ο Κώστας. Να περιγράψετε με γραπτό λόγο τι έκανε ο Κώστας μπροστά στον αισθητήρα, ώστε να χαραχτεί το τμήμα ΒΓ της γραφικής παράστασης. Εικόνα 5 Γραφική παράσταση θέσης-χρόνου που περιγράφει την κίνηση του Κώστα. 4
2. Μαθητές της Γ τάξης του Γυμνασίου Αγλαντζιάς μελέτησαν την Υδροστατική Πίεση χρησιμοποιώντας ένα πλαστικό διαφανές δοχείο όπως φαίνεται στην Εικόνα 6. Χρησιμοποίησαν ακόμα νερό και πινέζες. Εικόνα 6 Πλαστικό διαφανές δοχείο στην άκρη τραπεζιού. α. Να αναφέρετε τι ήθελαν να διερευνήσουν χρησιμοποιώντας αυτά τα υλικά. β. Να περιγράψετε την πειραματική διαδικασία που ακολούθησαν για να διερευνήσουν αυτό που αναφέρατε στην ερώτηση «α.» γ. Να αναφέρετε το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν. δ. Σε αυτό το ερώτημα αναφερόμαστε μόνο στην κάτω τρύπα του πλαστικού διαφανούς δοχείου. Να εξηγήσετε για ποιο λόγο όσο περνούσε ο χρόνος, το νερό από την κάτω τρύπα έβγαινε ολοένα και με μικρότερη ταχύτητα. ε. Να γράψετε τον τύπο υπολογισμού της Υδροστατικής Πίεσης. 5
στ. Να υπολογίσετε την Υδροστατική Πίεση στον πυθμένα του δοχείου, όταν είναι γεμάτο με νερό και οι τρύπες κλειστές. Το ύψος του δοχείου είναι 30 cm. Δίδεται ακόμα g=10 N/Kg, και πυκνότητα υγρού 1000 Kg/m 3. 3. Α. Στο εργαστήριο εκτελέσαμε πείραμα χρησιμοποιώντας ελατήριο, χάρακα (ρίγα), ορθοστάτη, και βαρίδια, όπως φαίνεται στην Εικόνα 7. Εικόνα 7 Υλικά για πειραματισμό: ελατήριο, χάρακας, ορθοστάτης και βαρίδια. Μία από τις ομάδες των μαθητών χάραξε τη γραφική παράσταση που φαίνεται στην Εικόνα 8. Αφού μελετήσετε τη γραφική παράσταση να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις. Εικόνα 8 Γραφική παράσταση που χάραξε μία από τις ομάδες των μαθητών. α. Να διατυπώσετε το νόμο του Hooke. 6
β. Να βρείτε την επιμήκυνση (Δx) του ελατηρίου όταν ασκείται σε αυτό δύναμη 4Ν; γ. Να υπολογίσετε τη σταθερά σκληρότητας Κ του ελατηρίου.. Β. α. Ένα ελατήριο έχει Σταθερά Σκληρότητας Κ=0,2 Ν/cm. Πόσο θα επιμηκυνθεί εάν κρεμάσω σε αυτό ένα βαρίδιο Βάρους 1Ν;. β. Ποια είναι η συνισταμένη των δυνάμεων που ασκείται στο βαρίδιο όταν αυτό είναι ακίνητο;.. γ. Να υπολογίσετε τη μάζα του βαριδίου (δίδεται g=10 N/Kg).. 4. α. Να σχεδιάσετε στην Εικόνα 9 μία δύναμη κατακόρυφη με φορά προς τα κάτω, σημείο εφαρμογής το κέντρο της μπάλας και μέτρο 30 Ν. Ο σχεδιασμός να γίνει με κλίμακα 1cm:15N. (2μ) Εικόνα 9 Μπάλα β. Στην μπάλα ασκείται ακόμα μια δύναμη και η μπάλα ισορροπεί. Να σχεδιάσετε αυτή τη δύναμη στην Εικόνα 9 με την ίδια κλίμακα, 1cm:15N. Να τη συμβολίσετε ως F1. 7
γ. Να βρείτε το μέτρο της Συνισταμένης Δύναμης στις δύο περιπτώσεις της Εικόνας 10. Οι δυνάμεις δεν είναι σχεδιασμένες υπό κλίμακα. (2μ) F5=30N F1=40N F2=20N ΣF= F4=40N ΣF= Δυνάμεις με αντίθετη κατεύθυνση. Εικόνα 10 Δυνάμεις κάθετες μεταξύ τους. δ. Να βρείτε το μέτρο της συνισταμένης δύναμης στην περίπτωση της Εικόνας 11. Οι δυνάμεις δεν είναι σχεδιασμένες υπό κλίμακα. Εικόνα 11 Τέσσερις δυνάμεις ασκούνται στο ίδιο σώμα. 8
Μέρος Γ : Αποτελείται από 2 θέματα των 12 μονάδων το καθένα. Να απαντήσετε μόνο σε ένα θέμα. 1. Α. Στην Εικόνα 12 ένα σαλιγκάρι σέρνεται μέχρι ένα πράσινο φύλλο του κήπου, αφήνοντας στο έδαφος μια «ασημένια γραμμή». Α Εικόνα 12 Σαλιγκάρι αφήνει «ασημένια» γραμμή κατά την κίνησή του. Β α. Τι ονομάζουμε διάστημα ή διανυόμενη απόσταση (S);. β. Να περιγράψετε ένα τρόπο με τον οποίο μπορούμε να μετρήσουμε πρακτικά τη διανυόμενη απόσταση (S) του σαλιγκαριού. γ. Να σχεδιάσετε στην Εικόνα 12 το διάνυσμα της μετατόπισης από το σημείο Α μέχρι το σημείο Β της τροχιάς του σαλιγκαριού. δ. Το σαλιγκάρι κατά τη διαδρομή του από το σημείο Α μέχρι το σημείο Β είχε σταθερό μέτρο ταχύτητας 1,2 mm/s. Να εξηγήσετε τι σημαίνει αυτό. Στην απάντησή σας να περιλαμβάνεται ο αριθμός 1,2.... ε. Να εξηγήσετε γιατί η κίνηση του σαλιγκαριού δεν είναι Ευθύγραμμη Ομαλή. 9
Β. Ένα άλλο σαλιγκάρι κινήθηκε για 10 s με μέση ταχύτητα 2 mm/s. Να υπολογίσετε τη διανυόμενη απόσταση (S) της κίνησής του. Στην απάντησή σας να φαίνεται ο τύπος υπολογισμού της μέσης ταχύτητας. (2μ) Γ. Η γραφική παράσταση της ταχύτητας σε συνάρτηση με τον χρόνο για ένα αθλητή που κινείται ευθύγραμμα φαίνεται στην Εικόνα 13. υ (m/s) 12 10 8 6 4 2 0 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 t (s) Εικόνα 13 Γραφική παράσταση ταχύτητας χρόνου που περιγράφει την κίνηση αθλητή. α. Να ονομάσετε το είδος της κίνησης του αθλητή για καθένα από τα πιο κάτω χρονικά διαστήματα: 0s 2s :... (2μ) 2s 10s:... β. Να υπολογίσετε τη συνολική διανυόμενη απόσταση (S) του αθλητή. (2μ)......... γ. Να υπολογίσετε τη μέση ταχύτητα του αθλητή.... 10
2. Α. Στην Εικόνα 14 φαίνεται ένα υποβρύχιο το οποίο βρίσκεται αρχικά ακίνητο στη θέση Α. Ακολούθως πάει στη θέση Β όπου μένει ακίνητο για λίγο και τέλος βυθίζεται και πάει στη θέση Γ όπου μένει και εκεί ακίνητο. Εικόνα 14 Υποβρύχιο ακίνητο σε τρεις διαφορετικές θέσεις. α. Σε ποια θέση (Α ή Β ή Γ) έχει το υποβρύχιο μικρότερη πυκνότητα από το νερό; β. Στη θέση Γ το υποβρύχιο έχει περισσότερο νερό στις δεξαμενές του. Εξηγήστε γιατί. γ. Σε ποια θέση (Α ή Β ή Γ) ασκείται στο υποβρύχιο η μικρότερη Άνωση; δ. Δικαιολογήστε την απάντηση που δώσατε στο ερώτημα (γ.). Β. Να περιγράψετε πειραματική διαδικασία με την οποία να μπορείτε να υπολογίσετε την Άνωση που ασκείται σε ένα σώμα όταν είναι ολόκληρο στο νερό. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε όλα τα υλικά που διαθέτουμε στο εργαστήριο. (2μ).. 11
Γ. Στην Εικόνα 15 φαίνεται μια κυρία να πατά πάνω σε 20 αυγά χωρίς αυτά να σπάζουν. Εικόνα 15 Κυρία πατά σε είκοσι αυγά. α. Να εξηγήσετε γιατί τα αυγά δεν έσπασαν. β. Η κυρία έχει βάρος 500 Ν ενώ το εμβαδόν της επιφάνειας επαφής των αυγών με τα πόδια της κυρίας είναι 20 cm 2. Να υπολογίσετε την πίεση που ασκείται στα αυγά. Στην απάντησή σας να φαίνεται ο τύπος υπολογισμού της Πίεσης. (2μ) 12
Δ. Η περίφημη Κιβωτός του Νώε είχε μήκος περίπου 140 m και πιστεύεται πως μετέφερε περίπου 70 000 ζώα. Ας υποθέσουμε πως μαζί με τα ζώα είχε Βάρος 20000000 Ν. Στην Εικόνα 16 φαίνεται η Κιβωτός του Νώε να επιπλέει. Δίνονται ως δεδομένα και τα ακόλουθα: g=10 N/Kg και πυκνότητα νερού 1000 Kg/m 3. Εικόνα 16 Η κιβωτός του Νώε επιπλέει. α. Να βρείτε την Άνωση που ασκούσε το νερό στην Κιβωτό μια χρονική στιγμή t1, που η Κιβωτός ήταν ακίνητη και δεν υπήρχαν κύματα.... β. Να βρείτε το βάρος του νερού που εκτόπιζε η Κιβωτός τη χρονική στιγμή t1... γ. Να υπολογίσετε το βυθισμένο όγκο (Vβ) της Κιβωτού τη χρονική στιγμή t1. Ο Διευθυντής Ανδρέας Ματσάγκος 13