Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ Ενότητα 3: RIP- Routing Information Protocol (Μέρος 3) Νικολάου Σπύρος Τμήμα Μηχανικών Πληροφορικής ΤΕ
Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2
Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο TEI Δυτικής Μακεδονίας και στην Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Θεσσαλονίκης» έχει χρηματοδοτήσει μόνο τη αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3
Σκοποί ενότητας Αυτή η εργαστηριακή ενότητα πραγματεύεται ζητήματα σχετικά με το πρωτόκολλο RIP. 4
Περιεχόμενα ενότητας (1/2) Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2. Το πρωτόκολλο RIPv2 και η VLSM. Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR. Αντιμετώπιση προβλημάτων στο RIPv2. Εντολή show ip route. Εντολή show ip interface brief. 5
Περιεχόμενα ενότητας (2/2) Εντολή show ip protocols. Εντολή debug ip rip. Εντολή ping. Εντολή show running-config. Βιβλιογραφία. 6
RIP (Μέρος 3)
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (1/11) Τώρα που χρησιμοποιούμε το πρωτόκολλο αταξικής δρομολόγησης RIPv2 και έχουμε επίσης απενεργοποιήσει την αυτόματη σύνοψη, τι θα πρέπει να περιμένουμε να δούμε στους πίνακες δρομολόγησης; Ο πίνακας δρομολόγησης για τον δρομολογητή R2 περιέχει πλέον τα επιμέρους υποδίκτυα για το 172.16.0.0/16. Παρατηρήστε ότι δεν υπάρχει πλέον μια ενιαία σύνοψη διαδρομής με δύο μονοπάτια ίσου κόστος. 8
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (2/11) R2#show ip route Gateway of last resort is not set R 172.16.200.30/28 [120/1] via 209.165.200.230, 00:00:09, Serial3/0 R 172.16.200.16/28 [120/1] via 209.165.200.230, 00:00:09, Serial3/0 R 172.16.2.0/24 [120/1] via 209.165.200.227, 00:00:03, Serial2/0 R 172.16.1.0/24 [120/1] via 209.165.200.227, 00:00:03, Serial2/0 R 172.16.100.0/24 [120/1] via 209.165.200.230, 00:00:09, Serial3/0 R 172.16.110.0/24 [120/1] via 209.165.200.230, 00:00:09, Serial3/0 C 209.165.200.228 is directly connected, Serial3/0 C 209.165.200.225 is directly connected, Serial2/0 C 10.1.0.0 is directly connected, FastEthernet0/0 S 192.168.0.0/16 is directly connected, NullO 9
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (3/11) Κάθε υποδίκτυο και κάθε μάσκα έχουν την δική τους καταχώρηση, μαζί με τη διεπαφή εξόδου και την διεύθυνση επόμενου άλματος για να φτάσει σε αυτό το υποδίκτυο. Ο πίνακας δρομολόγησης για τον δρομολογητή R1 περιέχει όλα τα υποδίκτυα για το 172.16.0.0/16, συμπεριλαμβανομένων και των υποδικτύων από τον δρομολογητή R3. Και ο πίνακας δρομολόγησης για τον δρομολογητή R3 περιέχει όλα τα υποδίκτυα για το 172.16.0.0/16, συμπεριλαμβανομένων και των υποδικτύων από τον δρομολογητή R1. Το δίκτυο αυτό συγκλίνει. 10
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (4/11) R1#show ip route Gateway of last resort is not set R 172.16.200.30/28 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01, Serial2/0 R 172.16.200.16/28 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01, Serial2/0 C 172.16.1.0/24 is directly connected, FastEthernet0/0 C 172.16.2.0/24 is directly connected, FastFthernet0/1 R 172.16.100.0/24 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01, Serial2/0 R 172.16.110.0/24 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01, Serial2/0 R 209.165.200.228 [120/1] via 209.165.200.226, 00:00:02, Serial2/0 C 209.165.200.225 is directly connected,serial2/0 11
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (5/11) R3#show ip route Gateway of last resort is not set C 172.16.200.30/28 is directly connected, Loopback2 C 172.16.200.16/28 is directly connected, Loopbackl R 172.16.1.0/24 [120/2] via 209.16S.200.229. 00:00:01, Serial3/0 R 172.16.2.0/24 [120/2] via 209.16S.200.229. 00:00:01, Serial3/0 C 172.16.100.0/24 is directly connected, FastlthernetO/O C 172.16.110.0/24 is directly connected, LoopbackO C 209.168.200.228 is directly connected, Serial3/0 R 209.165.200.228 [120/1] via 209.165.200.229, 00:00:02, Serial3/0 12
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (6/11) Μπορούμε να βεβαιωθούμε ότι το πρωτόκολλο ταξικής δρομολόγησης RIPv2 πράγματι στέλνει και λαμβάνει τις πληροφορίες μάσκας υποδικτύου στις ενημερώσεις δρομολόγησης χρησιμοποιώντας την εντολής debug ip rip. Παρατηρήστε ότι κάθε καταχώρηση διαδρομής περιλαμβάνει πλέον τον συμβολισμό της καθέτου για τη μάσκα υποδικτύου. Μπορούμε επίσης να δούμε ότι μια ενημέρωση σε μια διεπαφή αυξάνει την μετρική της πριν στείλει σε άλλη διεπαφή. Για παράδειγμα, η ενημέρωση που ελήφθη στην σειριακή διεπαφή 3/0 για το δίκτυο 172.16.100.0/24 με την τιμή μετρικής 1 θα στείλει σε άλλες διεπαφές, όπως η σειριακή διεπαφή 2/0, με τιμή μετρικής 2 ή αλλιώς σε 2 άλματα. 13
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (7/11) R2#debug ip rip RIP protocol debugging is on R2# RIP: received v2 update from 209.165.200.230 on Serial3/0 172.16.100.0/24 via 0.0.0.0 in 1 hops 172.16.110.0/24 via 0.0.0.0 in 1 hops 172.16.200.16/28 via 0.0.0.0 in 1 hops 172.16.200.30/28 via 0.0.0.0 in 1 hops R2# 14
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (8/11) RIP: sending v2 update to 224.0.0.9 via Serial2/0 (209.165.200.226) RIP: build update entries 10.1.0.0/16 via 0.0.0.0, metric 1, tag 0 172.16.100.0/24 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 172.16.110.0/24 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 172.16.200.16/28 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 172.16.200.30/28 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 192.168.0. 0/16 via 0.0.0.0, metric 1, tag 0 209.165.200.228/30 via 0.0.0.0, metric 1, tag 0 15
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (9/11) Παρατηρήστε επίσης, ότι οι ενημερώσεις αποστέλλονται χρησιμοποιώντας την multicast διεύθυνση 224.0.0.9. Το RIPv1 στέλνει ενημερώσεις ως ένα broadcast 255.255.255.255. Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα στην χρήση μιας multicast RIP: διεύθυνσης. receive v2 update from 209.165.200.230 on serial3/0 172.16.100.0/24 via 0.0.0.0 in 1 hop RIP: sending v2 update to 224.0.0.9 via serial 2/0 (209.165.200.226) 172.16.100.0/24 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0. 16
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (10/11) Οι λεπτομέρειες σχετικά με την multicast διευθυνσιοδότηση δεν θα αναφερθούν τώρα. Σε γενικές γραμμές ωστόσο, οι multicasts μπορούν και καταλαμβάνουν λιγότερο εύρος ζώνης στο δίκτυο. Επιπλέον, οι multicasting ενημερώσεις απαιτούν λιγότερη επεξεργασία από τις συσκευές που δεν είναι ενεργοποιημένες με το πρωτόκολλο RIP. Όταν οι broadcast ενημερώσεις έχουν ρυθμιστεί με το RIPv2, οποιαδήποτε συσκευή που δεν έχει ρυθμιστεί με το πρωτόκολλο RIP θα απορρίπτει το πλαίσιο στο στρώμα ζεύξης δεδομένων. 17
Επαλήθευση ενημερώσεων του RIPv2 (11/11) Με τις broadcast ενημερώσεις που έχουν ρυθμιστεί με πρωτόκολλο RIPv1, όλες οι συσκευές σε ένα broadcast δίκτυο, όπως το Ethernet, πρέπει να επεξεργαστούν μια ενημέρωση του RIP σε όλη τη διαδρομή μέχρι το στρώμα μεταφοράς, όπου η συσκευή τελικά ανακαλύπτει ότι το πακέτο προορίζεται για μια διαδικασία που δεν υπάρχει. 18
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η VLSM (1/2) Επειδή τα πρωτόκολλα αταξικής δρομολόγησης όπως το RIPv2 μπορούν και φέρουν την διεύθυνση δικτύου και την μάσκα υποδικτύου, δεν χρειάζεται να συνοψίσουν αυτά τα δίκτυα με τις ταξικές διευθύνσεις τους στα κύρια όρια του δικτύου. Ως εκ τούτου, τα πρωτόκολλα αταξικής δρομολόγησης υποστηρίζουν την VLSM (Variable Length Subnet Masking). Οι δρομολογητές που χρησιμοποιούν το RIPv2 δεν χρειάζεται πλέον να χρησιμοποιούν τη μάσκα της εισερχόμενης διεπαφής για να καθορίσουν την μάσκα υποδικτύου στην αναγγελία διαδρομής. 19
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η VLSM (2/2) Το δίκτυο και η μάσκα περιλαμβάνονται ρητώς σε κάθε ενημέρωση δρομολόγησης. Σε δίκτυα που χρησιμοποιούν ένα σχεδιάγραμμα διευθυνσιοδότησης της VLSM, είναι απαραίτητο ένα πρωτόκολλο αταξικής δρομολόγησης για να διαδώσει όλα τα δίκτυα μαζί με την σωστή μάσκες υποδικτύου τους. 20
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (1/8) Ένας από τους στόχους της CIDR (αταξικής δρομολόγησης δικτυακών περιοχών), όπως καθορίζεται από το RFC 1519, είναι να παρέχει ένα μηχανισμό για την συγκέντρωση των πληροφοριών δρομολόγησης. Ο στόχος αυτός περιλαμβάνει την έννοια της υπερδικτύωσης. Ένα υπερδίκτυο είναι ένα κομμάτι από συνεχόμενα ταξικά δίκτυα που διευθυνσιοδοτούνται ως ένα ενιαίο δίκτυο. Στον δρομολογητή R2, διαμορφώσαμε ένα υπερδίκτυο δηλαδή μια στατική διαδρομή προς ένα ενιαίο δίκτυο που χρησιμοποιείται για την αναπαράσταση πολλαπλών δικτύων ή υποδικτύων. 21
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (2/8) Τα υπερδίκτυα έχουν μάσκες που είναι μικρότερες από την ταξική μάσκα (στο παράδειγμά μας η μάσκα του υπερδικτύου είναι /16 εδώ και η ταξική μάσκα είναι /24). Για να συμπεριληφθεί το υπερδίκτυο σε μια ενημέρωση δρομολόγησης, θα πρέπει το πρωτόκολλο δρομολόγησης να έχει τη δυνατότητα να κουβαλάει αυτή τη μάσκα. Με άλλα λόγια, θα πρέπει να είναι ένα πρωτόκολλο αταξικής δρομολόγησης, όπως το RIPv2. 22
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (3/8) R2 (config)#router rip R2(config-router)#redistribute static R2(config-router)#network 10.0.0.0 R2(config-router)#network 209.165.200.0 R2(config-router)#exit R2(config)#ip route 192.168.0.0 255.255.0.0 nullo 23
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (4/8) Η στατική διαδρομή στον δρομολογητή R2 δεν περιλαμβάνει μια μάσκα η οποία να είναι μικρότερη από την ταξική μάσκα: R2 (config) # ip route 192.168.0.0 255.255.0.0 Null0 Σε ένα ταξικό περιβάλλον, η διεύθυνση του δικτύου 192.168.0.0 θα συνδέεται με τη μάσκα κλάσης Γ την/24, ή αλλιώς 255.255.255.0. Στα δίκτυα σήμερα, δεν συνδέουμε τις διευθύνσεις δικτύου με τις ταξικές μάσκες. Σε αυτό το παράδειγμα, το δίκτυο 192.168.0.0/16 έχει μια μάσκα /16 ή αλλιώς 255.255.0.0. 24
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (5/8) Αυτή η διαδρομή θα μπορούσε να αποτελέσει μια σειρά από δίκτυα του 192.168.0.0/24 ή οποιοδήποτε αριθμό των διαφόρων σειρών διεύθυνσης. Ο μόνος τρόπος να μπορέσει αυτή η διαδρομή να συμπεριληφθεί σε μια δυναμική ενημέρωση δρομολόγησης είναι με ένα πρωτόκολλο αταξικής δρομολόγησης που θα περιλαμβάνει την μάσκα υποδικτύου /16. 25
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (6/8) Χρησιμοποιώντας την εντολή debug ip rip μπορούμε να δούμε ότι αυτό το υπερδίκτυο με CIDR συμπεριλαμβάνεται στην δρομολόγηση ενημέρωσης που έχει σταλεί από τον δρομολογητή R2. Δεν χρειάζεται να απενεργοποιηθεί η αυτόματη συνόψιση στο RIPv2 ή σε οποιοδήποτε άλλο πρωτόκολλο αταξικής δρομολόγησης για να συμπεριληφθούν τα υπερδίκτυα στις ενημερώσεις δικτύου. Ο πίνακας δρομολόγησης για τον δρομολογητή R1 μας δείχνει ότι έχει λάβει την διαδρομή υπερδικτύου από τον δρομολογητή R2. 26
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (7/8) R2#debug ip rip RIP protocol debugging is on R2# RIP: sending v2 update to 224.0.0.9 via Serial2/0 (209.165.200.226) RIP: build update entries 10.1.0.0/16 via 0.0.0.0, metric 1, tag 0 172.16.100.0/24 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 172.16.110.0/24 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 172.16.200.16/28 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 172.16.200.30/28 via 0.0.0.0, metric 2, tag 0 192.168.0.0/16 via 0.0.0.0, metric 1, tag 0 209.165.200.228/30 via 0.0.0.0, metric 1, tag 0 27
Το πρωτόκολλο RIPv2 και η CIDR (8/8) R1#show ip route Gateway of last resort is not set R 172.16.200.30/28 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01,Serial2/0 R 172.16.200.16/28 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01,Serial2/0 C 172.16.1.0/24 is directly connected, FastEthernet0/0 C 172.16.2.0/24 is directly connected. Fastithemet0/1 R 172.16.100.0/24 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01, Serial2/0 R 172.16.110.0/24 [120/2] via 209.165.200.226, 00:00:01, Serial2/0 R 209.165.200.228 [120/1] 209.165.200.226, 00:00:02, Serial2/0 C 209.165.200.225 is directly connected, Serial2/0 R 10.1.0.0 [120/1] via 209.165.200.226, 00:00:02, Serial2/0 R 192.168.0.0/16 [120/1] via 209.165.200.226. 00:00:02, Serial2/0 28
Αντιμετώπιση προβλημάτων στο RIPv2 (1/2) Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να ελέγξετε και να αντιμετωπίσετε τα προβλήματα του RIPv2. Πολλές από τις εντολές που χρησιμοποιούνται για το RIPv2 μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για να ελέγξουμε και να αντιμετωπίσουμε τα προβλήματα και άλλων πρωτοκόλλων δρομολόγησης. 29
Αντιμετώπιση προβλημάτων στο RIPv2 (2/2) Είναι πάντα καλύτερο να ξεκινήσουμε με τα βασικά: 1. Βεβαιωθείτε ότι όλες οι συνδέσεις (οι διεπαφές) είναι σε κατάσταση up και είναι λειτουργικές. 2. Ελέγξτε την καλωδίωση. 3. Ελέγξτε για να βεβαιωθείτε ότι έχετε σε κάθε διεπαφή την σωστή διεύθυνση IP (Internet Protocol) και μάσκα υποδικτύου. 4. Αφαιρέστε τυχόν περιττές εντολές διαμόρφωσης που δεν είναι πλέον αναγκαίες ή έχουν αντικατασταθεί από άλλες εντολές. 30
Εντολή show ip route Αυτή είναι η πρώτη εντολή που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε για να ελέγξετε για την σύγκλιση των δικτύων. Καθώς θα εξετάζετε τον πίνακα δρομολόγησης, είναι σημαντικό να ελέγξετε αν βρίσκονται εκεί οι διαδρομές που θα περιμένατε να είναι στον πίνακα δρομολόγησης, επίσης ελέγξτε και για τις διαδρομές που δεν θα έπρεπε να είναι στον πίνακα δρομολόγησης. 31
Εντολή show ip interface brief Εάν λείπει ένα δίκτυο από τον πίνακα δρομολόγησης, αυτό συχνά συμβαίνει γιατί μια διεπαφή είναι σε κατάσταση down ή έχει ρυθμιστεί λάθος. Η εντολή show ip interface brief ελέγχει γρήγορα την κατάσταση όλων των διεπαφών. 32
Εντολή show ip protocols Η εντολή show ip protocols επαληθεύει πολλά σημαντικά στοιχεία, συμπεριλαμβανομένης της επαλήθευσης ότι το RIP είναι ενεργοποιημένο, την έκδοση του RIP, την κατάσταση της αυτόματης συνόψισης (αν είναι σε ισχύει ή όχι), καθώς και τα δίκτυα που είχαν συμπεριληφθεί στις δηλώσεις του δικτύου. Οι πηγές πληροφοριών δρομολόγησης που αναφέρονται στο κάτω μέρος του μηνύματος εξόδου είναι οι γειτονικοί δρομολογητές με RIP από τους οποίους αυτός ο δρομολογητής αυτή τη στιγμή λαμβάνει ενημερώσεις. 33
Εντολή debug ip rip (1/2) Η εντολή debug ip rip χρησιμοποιείται για τον έλεγχο του περιεχομένου των ενημερώσεων δρομολόγησης που στέλνονται και λαμβάνονται από έναν δρομολογητή. Μπορεί να υπάρχουν φορές που μια διαδρομή που λαμβάνεται από έναν δρομολογητή αλλά δεν προστίθεται στον πίνακα δρομολόγησης. 34
Εντολή debug ip rip (2/2) Ένας λόγος για αυτό θα μπορούσε να είναι ότι μια στατική διαδρομή διαμορφώνεται επίσης για το ίδιο δίκτυο που αναγγέλλεται. Από προεπιλογή, μια στατική διαδρομή έχει μικρότερη διοικητική απόσταση από οποιοδήποτε άλλο πρωτόκολλο δυναμικής δρομολόγησης και θα υπερισχύει στην διαδικασία προσθήκης του πίνακα δρομολόγησης. 35
Εντολή ping (1/2) Ένας εύκολος τρόπος για να επαληθεύσετε τη συνδεσιμότητα μετ 'επιστροφής είναι η χρήση της εντολής ping. Αν δεν είναι επιτυχής η συνδεσιμότητα από άκρη ως άκρη ξεκινάμε να κάνουμε ping αρχικά από τις τοπικές διεπαφές. Αν είναι επιτυχής η συνδεσιμότητα, κάνουμε ping στις διεπαφές του δρομολογητή που βρίσκονται στα απευθείας συνδεδεμένα δίκτυα. 36
Εντολή ping (2/2) Αν και αυτό έγινε με επιτυχία τότε συνεχίζουμε κάνοντας ping στις διεπαφές του κάθε διαδοχικό δρομολογητή. Όταν η διαδικασία κάνοντας Ping είναι ανεπιτυχής, εξετάζουμε και τους δύο δρομολογητές και όλους τους δρομολογητές που βρίσκονται μεταξύ τους για να προσδιορίσει πού και γιατί απέτυχε η διαδικασία ping. 37
Εντολή show running-config Η εντολή show running-config μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να ελέγξουμε όλες τις εντολές που έχουμε ρυθμίσει πρόσφατα. Συνήθως, κάποιες άλλες εντολές είναι πιο αποτελεσματικές από την show running-config και να παρέχουν περισσότερες πληροφορίες από μια απλή απαρίθμηση της τρέχουσας διαμόρφωσης. Ωστόσο, η εντολή show running-config είναι χρήσιμη για να προσδιοριστεί αν έχει ξεχαστεί κάτι προφανές ή δεν είναι σωστά ρυθμισμένο. 38
Βιβλιογραφία 1. Doherty, J., Anderson, N., & Maggiora, D. P. (2010). Ο οδηγός της Cisco για τη δικτύωση. Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. 2. Comer, E. D. (2007).Δίκτυα και διαδίκτυα υπολογιστών. Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. 3. Peterson, L. L. & Davie, S. B. (2009). Δίκτυα υπολογιστών: Μία προσέγγιση απο τη σκοπιά των συστημάτων. Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. 4. Comer, E. D. (2001). Διαδίκτυα με TCP/IP: Αρχές, πρωτόκολλα και αρχιτεκτονικές. Εκδόσεις Κλειδάριθμος, Αθήνα. 5. Ράπτης, Β. (2004). Δίκτυα δεδομένων - Θεωρία και εφαρμογές. Εκδότης Ράπτης Βασίλειος. 39
Τέλος Ενότητας
Σημείωμα Αναφοράς Copyright ΤΕΙ Δυτικής Μακεδονίας, Νικολάου Σπύρος. «Ειδικά Θέματα Δικτύων ΙΙ». Έκδοση: 1.0. Κοζάνη 2015. Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση: 41
Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά, Μη Εμπορική Χρήση Παρόμοια Διανομή 4.0 [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». [1] http://creativecommons.org/licenses/by-nc-sa/4.0/ Ως Μη Εμπορική ορίζεται η χρήση: που δεν περιλαμβάνει άμεσο ή έμμεσο οικονομικό όφελος από την χρήση του έργου, για το διανομέα του έργου και αδειοδόχο. που δεν περιλαμβάνει οικονομική συναλλαγή ως προϋπόθεση για τη χρήση ή πρόσβαση στο έργο. που δεν προσπορίζει στο διανομέα του έργου και αδειοδόχο έμμεσο οικονομικό όφελος (π.χ. διαφημίσεις) από την προβολή του έργου σε διαδικτυακό τόπο. Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. 42
Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς. το Σημείωμα Αδειοδότησης. τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων. το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει). μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους. 43
Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων Το Έργο αυτό κάνει χρήση των ακόλουθων έργων: Εικόνες/Σχήματα/Διαγράμματα/Φωτογραφίες. Βιβλιογραφικές Πηγές. 44