ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Ρόδος 20-9-2012 ΝΟΜΟΣ Ω ΕΚΑΝΗΣΟΥ Αριθ. πρωτ. 2/ ΗΜΟΣ ΡΟ ΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ : Νοµικής Υποστήριξης Ταχ. /νση : Πλ. Ελευθερίας 1 ΠΡΟΣ : το Υπουργείο Εσωτερικών κ. Ευριπίδη Στυλιανίδη Πληροφορίες: Τηλέφωνο : Φαξ : Ηλεκ/κό Ταχ.: Ιστοσελίδα : Θ. Παπαγεωργίου 2241361220 2241046323 pa-theo@otenet.gr www.rhodes.gr Κοιν. - κ.κ. Βουλευτές ωδεκανήσου - Κ. Ε.. Αθήνα - Π.Ε.. Ν. Αιγαίου - Γραφείο ηµοτικού Συµβουλίου ιαν. - Γραφεία κ.κ. Αντιδηµάρχων - Νοµική Υπηρεσία ΘΕΜΑ: Παρατηρήσεις και προτάσεις από την εφαρµογή του «Καλλικράτη» καταγραφή προβληµάτων και προτάσεις λύσεων. ΣΧΕΤ: Το µε αρ. πρωτ. 1/2-8-2012 έγγραφό σας. Κύριε Υπουργέ Σε απάντηση του σχετικού µε το παραπάνω θέµα εγγράφου, διαβιβάζουµε προτάσεις κινούµενες στους άξονες : Α) ενδιαφέροντος του ήµου Ρόδου, Β) ενδιαφέροντος των νησιωτικών ιδιαίτερα µικρών ήµων και µε την ιδιότητά µας, ως Προέδρου της Περιφερειακής Ένωσης ήµων Νοτίου Αιγαίου και Γ) θέµατα µείζονος σηµασίας. Α) ΘΕΜΑΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ ΗΜΟΥ ΡΟ ΟΥ 1) Ιστορικό και Τροπολογίες διατάξεων του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 για το ηµοτικό Φόρο ωδεκανήσου ( Η.ΦΟ. Ω.) Ιστορικό Ι) Η ενσωµάτωση της ωδεκανήσου µε τον Εθνικό Κορµό το 1948, βρήκε τους ήµους και τις Κοινότητες της ωδεκανήσου να έχουν ένα σηµαντικό ίδιο πόρο, πάνω στον οποίο στηριζόταν εν πολλοίς η ύπαρξη τους. Ο πόρος αυτός ήταν ο αποκαλούµενος «δηµοτικός φόρος κατανάλωσης» ο οποίος είχε θεσπισθεί µε τα ιταλικά διατάγµατα 187/1938 και 132/1939. Έτσι και η Ελληνική Πολιτεία, αναγνωρίζοντας την αναγκαιότητα του πόρου και ως εργαλείου ανάπτυξης τον διατήρησε (άρθρο 248 του Α.Ν. 798/1948 και άρθρο 79 του Α.Ν. 1910/1951). Πράγµατι ο δηµοτικός φόρος κατανάλωσης που αναλογούσε στο 4% των εισαγοµένων και στο 1% των εξαγοµένων στη ωδεκάνησο προϊόντων αποτέλεσε τον κύριο µοχλό ανάπτυξης της τοπικής αυτοδιοίκησης στη ωδεκάνησο, αφού έφθασε να - 1 -
καλύπτει το 76,3% των συνολικών τακτικών εσόδων από φόρους και εισφορές και το 41,4% των συνολικών τακτικών εσόδων των ήµων και το 54% των συνολικών τακτικών εσόδων των Κοινοτήτων της ωδεκανήσου. II) Ωστόσο µε την είσοδο της Ελλάδας στην Ε.Ο.Κ. ανέκυψαν ζητήµατα εναρµόνισης του πόρου µε τις διατάξεις της Συνθήκης της Ε.Ο.Κ. και γενικότερα ζητήµατα εκσυγχρονισµού του θεσµού. Γι αυτό ύστερα από νοµοτεχνικές επεξεργασίες από Επιτροπές κατ αρχήν σε τοπικό επίπεδο - µε την συνδροµή έγκυρων πανεπιστηµιακών δασκάλων και στη συνέχεια από τις κεντρικές υπηρεσίες των Υπουργείων Εσωτερικών και Οικονοµικών, αλλά και ύστερα από διαβουλεύσεις µε τις κεντρικές υπηρεσίες της τότε Ε.Ο.Κ., σε συνεργασία µε τη Μόνιµη Ελληνική Αντιπροσωπεία, ο ηµοτικός Φόρος Κατανάλωσης ωδεκανήσου αντικαταστάθηκε µε το ηµοτικό Φόρου ωδεκανήσου ( Η.ΦΟ. Ω.), σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994. Ο Η.ΦΟ Ω. (άρθρο 60 του Ν. 2214/1994) επιβάλλεται στα ακαθάριστα έσοδα των επιτηδευµατιών που ασκούν οικονοµική δραστηριότητα στη ωδεκάνησο, µε εφαρµογή 5 κατηγοριών συντελεστών, ανάλογα µε το ύψος του µοναδικού συντελεστή καθαρού κέρδους όπως ορίζεται από το Υπουργείο Οικονοµικών. Από το 1994 µέχρι σήµερα, ο Η.ΦΟ. Ω. έχει αποδώσει και συνεχίζει να αποδίδει τα µέγιστα στην τοπική αυτοδιοίκηση και στην τοπική ανάπτυξη. Με διαρκώς αυξανόµενη ροή εσόδων έφθασε να έχει εισπράξει από 2.768.954,58 ευρώ το 1994 σε 16.072.851 ευρώ το 2008, 12.551.262 ευρώ το 2009 και 10.941.867 ευρώ το 2010, καλύπτοντας ενδεικτικά το 2010 στο ήµο Ρόδου το 18% των συνολικών τακτικών εσόδων του. Το παραπάνω ποσοστό έχει πλέον αυξηθεί ύστερα από τις περικοπές των πόρων της τοπικής αυτοδιοίκησης από τη κεντρική κυβέρνηση, καθιστώντας πρόδηλο ότι ο πόρος συνιστά αναντικατάστατο θεµελιώδη όρο της ίδιας πλέον της ύπαρξης της τοπικής αυτοδιοίκησης στη ωδεκάνησο. Από τον Η.ΦΟ. Ω. χρηµατοδοτούνται ιδιαίτερα σοβαροί αναπτυξιακοί τοπικοί πρωτοποριακοί θεσµοί, όπως είναι ο Οργανισµός Προώθησης Τουρισµού (ΠΡΟ.ΤΟΥΡ) που προβάλλει τον ροδιακό τουρισµό στο εξωτερικό και η Εταιρεία Προστασίας Φυσικού Περιβάλλοντος (Ε.ΤΑΙΡ.ΠΡΟ.ΦΥ.ΚΑ) που έχει δηµιουργήσει ισχυρό έµψυχο και µηχανικό δίκτυο, συµβάλλοντας αποτελεσµατικά στην προστασία, συντήρηση και ανάπτυξη των µεγάλων δηµόσιων δασικών εκτάσεων που υπάρχουν στη Ρόδο. ΙΙΙ) Ωστόσο κατά την πορεία εφαρµογής του Η.ΦΟ. Ω., έχουν διαπιστωθεί από την επιβολή του φόρου στρεβλώσεις και έχουν δηµιουργηθεί αντίστοιχα προβλήµατα. Οι στρεβλώσεις και τα προβλήµατα αυτά έχουν αποτελέσει αντικείµενο εξέτασης υπηρεσιακών συσκέψεων στην Περιφερειακή Ένωση ήµων νοτίου Αιγαίου, και για τον σκοπό αυτό εισηγούµαστε τις ακόλουθες τροπολογίες: Α) Στο πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 να προστεθούν δύο νέες κατηγορίες χαµηλότερων συντελεστών καθαρού κέρδους και αντίστοιχα συντελεστών του Η.ΦΟ. Ω. «Ειδικότερα µέχρι σήµερα το πρώτο εδάφιο της παραγράφου 4 του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 έχει ως εξής: Ο Φόρος υπολογίζεται µε την εφαρµογή συντελεστή επί των ακαθαρίστων εσόδων, ανάλογα µε το ύψος του συντελεστή καθαρού κέρδους, που προβλέπεται για την οικονοµική δραστηριότητα του επιτηδευµατία, σύµφωνα µε τον ακόλουθο πίνακα: - 2 -
Συντελεστής Συντελεστής φόρου Καθαρού κέρδους Μέχρι 5% 0,2% Πάνω από 5% και µέχρι 10% 0,4% Πάνω από 10% και µέχρι 15% 0,6% Πάνω από 15% και µέχρι 20% 0,8% Πάνω από 20% 1,0%» Με την τροπολογία προτείνεται να τροποποιηθεί ως εξής: «Ο Φόρος υπολογίζεται µε την εφαρµογή συντελεστή επί των ακαθαρίστων εσόδων, ανάλογα µε το ύψος του συντελεστή καθαρού κέρδους, που προβλέπεται για την οικονοµική δραστηριότητα του επιτηδευµατία, σύµφωνα µε τον ακόλουθο πίνακα: Συντελεστής Συντελεστής φόρου Καθαρού κέρδους Μέχρι 1% 0,05% Πάνω από 1% και µέχρι 5% 0,2% Πάνω από 5% και µέχρι 10% 0,4% Πάνω από 10% και µέχρι 15% 0,6% Πάνω από 15% και µέχρι 20% 0,8% Πάνω από 20% 1,0%» Στον συντελεστή καθαρού κέρδους µέχρι 1% υπάγονται και οι οικονοµικές δραστηριότητες των επιτηδευµατιών που ασκούν το επιτήδευµα του φαρµακείου, εφόσον η κύρια δραστηριότητά τους µε τα περισσότερα ακαθάριστα έσοδα από την άσκηση του επιτηδεύµατος του φαρµακείου, προέρχεται από την πώληση διατιµηµένων προϊόντων φαρµάκων. Με τον παραπάνω τρόπο αποκαθίστανται αδικίες σε βάρος κατηγοριών επιτηδευµατιών που η κύρια δραστηριότητα τους µε τα περισσότερα ακαθάριστα έσοδα κατά τις διατάξεις της φορολογίας εισοδήµατος έχουν πολύ χαµηλούς συντελεστές καθαρού κέρδους (όπως π.χ. οι έµποροι καπνού, φαρµακοποιοί). Β) Η παράγραφος 8 του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 να αντικατασταθεί προκειµένου για τα ζητήµατα των προσαυξήσεων και των προστίµων, να µην έχουν εφαρµογή οι διατάξεις περί προσόδων Ο.Τ.Α (άρθρο 73 του από 24-9-1958 Β.. περί προσόδων δήµων και κοινοτήτων και άρθρο 19 του Ν. 1080/1980, ως σήµερα ισχύουν) που προβλέπουν : Πρόστιµο 100% για µη υποβολή δηλώσεων. Πρόστιµο 60% για ανακριβείς δηλώσεις. Προσαύξηση εκπροθέσµου 5% για κάθε µήνα καθυστέρησης, µη δυνάµενη να υπερβεί το 50% του οφειλόµενου φόρου. Συγκεκριµένα διατηρούµενου του παραπάνω ορίου του 50% του οφειλόµενου φόρου που ισχύει για τα πρόστιµα των δηµοτικών φόρων, τελών και δικαιωµάτων, η εισήγηση είναι να εφαρµοσθούν οι αντίστοιχες διατάξεις για το φόρο προστιθέµενης αξίας (άρθρο 1 του Ν. 2523/1997 και άρθρο 26 παρ. 1 του Ν. 3763/2009, ως σήµερα ισχύουν) που προβλέπουν τα εξής χαµηλότερα ποσά: - 3 -
Πρόσθετο φόρο 2,5% για κάθε µήνα καθυστέρησης (και για τον Φ.Π.Α µέχρι 120% του φόρου) για την µη υποβολή δηλώσεων. Πρόσθετο φόρο 2% για κάθε µήνα καθυστέρησης (και για τον Φ.Π.Α. µέχρι 120% του φόρου) για ανακριβή δήλωση Προσαύξηση εκπροθέσµου 1% (και για τον Φ.Π.Α. µέχρι 60% του φόρου) για κάθε µήνα καθυστέρησης. Ειδικότερα µέχρι σήµερα η παράγραφος δ του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 έχει ως εξής: «Όλα τα θέµατα που αναφέρονται στην υποβολή και στην επαλήθευση της δήλωσης, στη βεβαίωση και στην είσπραξη του φόρου, περιλαµβανοµένων και των αφορώντων στις προσαυξήσεις και πρόστιµα, στην παραγραφή του δικαιώµατος των Ο.Τ.Α, στην άσκηση προσφυγών και ενδίκων µέσων και γενικά στην διαδικασία βεβαίωσης του φόρου, διέπονται από τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά στον Κώδικα Προσόδων ήµων και Κοινοτήτων.» Με την τροπολογία προτείνεται να τροποποιηθεί ως εξής: «Όλα τα θέµατα που αναφέρονται στην υποβολή και στην επαλήθευση της δήλωσης, στη βεβαίωση και στην είσπραξη του φόρου, στην παραγραφή του δικαιώµατος των Ο.Τ.Α, στην άσκηση προσφυγών και ενδίκων µέσων και γενικά στην διαδικασία βεβαίωσης του φόρου, διέπονται από τις διατάξεις που ισχύουν κάθε φορά στον Κώδικα Προσόδων ήµων και Κοινοτήτων. Ειδικά για τις κυρώσεις επί µη υποβολής δήλωσης ή υποβολής ανακριβούς δήλωσης ή εκπρόθεσµου υποβολής δήλωσης δεν εφαρµόζονται οι διατάξεις του Κώδικα Προσόδων ήµων και Κοινοτήτων, αλλά εφαρµόζονται ανάλογα οι εκάστοτε αντίστοιχες διατάξεις κυρώσεων και πρόσθετων φόρων του φόρου προστιθέµενης αξίας, µη δυναµένων όµως να υπερβούν το 50% του οφειλόµενου κυρίου φόρου. Στις ανωτέρω ανάλογα εφαρµοζόµενες διατάξεις περιλαµβάνονται και οι διατάξεις περί κινήτρων εθελοντικής συµµόρφωσης του άρθρου 4 του Ν. 3610/2007 ως εκάστοτε ισχύει και των εκάστοτε οριζοµένων επί των δικαστικών ή δια διοικητικών επιλύσεων συµβιβασµών.» Γ) Στην παράγραφο 5 του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 που περιγράφει τις απαλλαγές και εξαιρέσεις από το ηµοτικό Φόρο ωδεκανήσου, να προστεθούν και αθλητικοί φορείς που εδρεύουν στη ωδεκάνησο. Ειδικότερα µέχρι σήµερα η παράγραφος 5 του άρθρου 60 του Ν. 2214/1994 έχει ως εξής: «Απαλλάσσονται από το φόρο τα πρόσωπα, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κοινής ωφέλειας ή επιδιώκουν, σύµφωνα µε το καταστατικό τους και στην πραγµατικότητα, αποκλειστικά και άµεσα σκοπούς µορφωτικούς, φιλανθρωπικούς ή αλληλοβοήθειας και, εν γένει, σκοπούς µη κερδοσκοπικούς. Απαλλάσσονται και οι αγρότες που δεν έχουν ενταχθεί στο κανονικό καθεστώς Φ.Π.Α. Επίσης εξαιρούνται από το φόρο τα ακαθάριστα έσοδα που προέρχονται από α) αεροπορικές και θαλάσσιες συγκοινωνίες και χερσαίες µε λεωφορεία που εξυπηρετούν δηµόσιες συγκοινωνιακές ανάγκες, β) πώληση εφηµερίδων και περιοδικών και παροχή υπηρεσιών εντύπων και ηλεκτρονικών µέσων ενηµέρωσης και γ) πώληση αυτοκινήτων, επί των οποίων επιβάλλεται ο ειδικός φόρος του Ν. 363/1976 (ΦΕΚ 152 Α ).» - 4 -
Με την τροπολογία προτείνεται να προστεθεί το παρακάτω β εδάφιο. «Απαλλάσσονται επίσης τα κάθε µορφής πρόσωπα τα οποία έχουν έδρα τη ωδεκάνησο και τα οποία επιδιώκουν, σύµφωνα µε το καταστατικό τους και στην πραγµατικότητα, αθλητικούς σκοπούς. ) Λαµβάνοντας υπόψη τις σωρευµένες εκκρεµείς δίκες και περιπτώσεις επιτηδευµατιών που τα προηγούµενα έτη υφίσταντο την αδικία επιβολής αυξηµένου φόρου παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα ακαθάριστα έσοδα κατά τις διατάξεις φορολογίας εισοδήµατος έχουν πολύ χαµηλούς συντελεστές καθαρού κέρδους, και υπέρ των οποίων έγινε η προαναφερόµενη αποκατάσταση (ΣΚΚ µέχρι 1% ΣΦ 0,05%), µε συνέπεια λόγω αδυναµίας των επιτηδευµατιών να ανταποκριθούν, να υφίστανται και στις υπηρεσίες αντίστοιχες σωρευµένες υπηρεσιακές εκκρεµότητες προτείνεται η εξής τροπολογία: «Εκκρεµείς δίκες και εκδοθέντες και µη εξοφληθέντες βεβαιωτικοί κατάλογοι που αφορούν επιτηδευµατίες που µε συντελεστή καθαρού κέρδους µέχρι 1% βαρύνονταν την πληρωµή ηµοτικού Φόρου ωδεκανήσου (άρθρο 60 Ν.2214/94) µε συντελεστή φόρου 0,2% καταργούνται εφόσον οι υπόχρεοι εντός 2 µηνών από της ισχύος της παρούσας διάταξης, προβούν στην πληρωµή µε συντελεστή φόρου 0,05%, χωρίς πρόστιµα και προσαυξήσεις». 2) Θέµα : Ακατάσχετο λογαριασµών µισθοδοσίας Ο.Τ.Α. Όπως είναι γνωστό έπειτα από σειρά νοµοθετικών ρυθµίσεων και αποφάσεων των δικαστηρίων, επιτρέπεται ελευθέρως η κατάσχεση των περιουσιακών στοιχείων των δήµων. Ανάµεσα σε αυτά είναι και οι καταθέσεις τους σε τράπεζες. Η υπάρχουσα ρύθµιση υλοποιεί την συνταγµατική αρχή της εξισώσεως του ηµοσίου και των Ο ΓΑ µε τους άλλους οφειλέτες, τους ιδιώτες, καθ' όσον αφορά την δυνατότητα και τα µέσα αναγκαστικής εκτελέσεως για την ικανοποίηση των δανειστών τους, την πληρωµή των χρεών τους. Η αρχή αυτή όµως, την παρούσα περίοδο, έχει οδηγήσει σε κίνδυνο οικονοµικού αδιεξόδου τους δήµους, διότι κατασχέσεις των καταθέσεων τους, γινόµενες οποτεδήποτε, δηλαδή ακόµη και την προηγούµενη ηµέρα από την καταβολή των µισθών, οδηγούν σε αδυναµία πληρωµής της µισθοδοσίας τού προσωπικού τους. Υπενθυµίζεται ότι ο χρόνος' καταβολής της δεκαπενθήµερης µισθοδοσίας του προσωπικού και το ύψος του απαιτούµενου για τον σκοπό αυτόν χρηµατικού ποσού είναι προσδιορισµένα δεσµευτικώς, για τον Ταµία και την διοίκηση των ήµων, από τον νόµο. Ως εκ τούτου η αφαίρεση χρηµατικού ποσού από την ειδική τραπεζική κατάθεση του ήµου οδηγεί σε αδιέξοδο, γιατί η ιοίκηση, και ειδικώς ο Ταµίας, καλείται να αναπληρώσει αµέσως τα χρήµατα πού έχουν αφαιρεθεί από τον λογαριασµό, συνεπεία κατασχέσεις εις χείρας της τραπέζης, ως τρίτης. Επίσης επισηµαίνεται, για την διαπίστωση της εκτάσεως του προβλήµατος, ότι α) δεν είναι γνωστό εκ των προτέρων πόσα χρήµατα είναι ενδεχόµενο να έχουν αφαιρεθεί από τον λογαριασµό, γιατί ο νόµος αρκείται στην υποχρέωση επιδόσεως επιταγής προς πληρωµή ακόµη και ένα έτος (άρθρο 924 ΚΠολ ) και τουλάχιστον εξήντα µέρες (άρθρο 1 ν.3068/2002) πριν από την κατάσχεση, και β) ιδίως, η Τράπεζα είναι υποχρεωµένη (άρθρο 984 παρ. 1 ΚΠολ ) να δεσµεύσει το ποσό της κατασχέσεως αµέσως µετά την επίδοση σ' αυτήν του κατασχετηρίου εγγράφου. - 5 -
Η κειµένη νοµοθεσία παρέχει έδαφος εξαιρέσεως από την κατάσχεση των χρηµάτων πού έχουν ταχθεί για την άµεση εξυπηρέτηση ειδικού δηµόσιου σκοπού (άρθρο 4 ν.3068/2002), όµως η τελική κρίση γι' αυτό ανήκει στο δικαστήριο έπειτα από άσκηση ανακοπής από τόν ήµο κατά της κατασχέσεως (άρθρο 933 ΚΠολ ), εποµένως η σχετική τελεσίδικη δικαστική κρίση θα γεννηθεί µερικά χρόνια αργότερα και τα χρήµατα θα µένουν δεσµευµένα κατά την διάρκεια της επιδικίας και άχρηστα για την άµεση πληρωµή της µισθοδοσίας. Άρνηση της Τράπεζας να δεσµεύσει το κατεσχηµένο ποσό είναι ενδεχόµενο να οδηγήσει σε άσκηση ανακοπής, δηλαδή αγωγής, εναντίον της από αυτόν πού προέβη στην κατάσχεση (άρθρο 986 ΚΠολ ), και σε πολυετή δικαστικό αγώνα µεταξύ τους, ενδεχόµενο πού κάθε Τράπεζα το αντιµετωπίζει µε επιφυλακτικότητα. Περαιτέρω οι διατάξεις του άρθρου 49 παραγρ. 4 του Ν. 3979/2011 σύµφωνα µε τις οποίες οι αποδοχές του προσωπικού καταβάλλονται κατά προτεραιότητα πριν από κάθε άλλη δαπάνη, είναι ατελής διότι δεν επιλύει ευθέως το ζήτηµα του ακατάσχετου. Ως εκ τούτων εισηγούµεθα την ρητή ύπαρξη ακατάσχετων λογαριασµών χρηµάτων πού προορίζονται γι' αυτόν ειδικώς τον σκοπό. Αυτό µπορεί να γίνει µε προσθήκη παραγράφου 5 στο άρθρο 49 του ν. 39379/2011 η οποία να έχει το ακόλουθο περιεχόµενο: «Για την εφαρµογή των διατάξεων της προηγούµενης παραγράφου ορίζεται ότι η µισθοδοσία του προσωπικού είναι ειδικός δηµόσιος σκοπός. Οι ταµίες των Ο.Τ.Α µε υπεύθυνη δήλωση τους προς την Τράπεζα στην οποία είναι κατατεθειµένα τα χρήµατα που προορίζονται για την µισθοδοσία του προσωπικού υποχρεούνται να δηλώνουν εκάστοτε προ διµήνου το ακριβές χρηµατικό ποσό το οποίο αντιπροσωπεύει την δαπάνη µισθοδοσίας δύο µηνών του άρθρου 24 του Ν. 1080/1980 του προσωπικού και να προσδιορίζουν τον συγκεκριµένο λογαριασµό που χρησιµεύει αποκλειστικά για το σκοπό αυτόν». 3) ΘΕΜΑ: Μη έκπτωση αιρετών σε περίπτωση παραποµπής για κακουργήµατα Λαµβάνοντας υπόψη ότι η διάταξη της παραγράφου 2α του άρθρου 236 του Ν. 3852/2010 περί εκπτώσεως των αιρετών οργάνων α και β βαθµού σε περίπτωση παραποµπής για κακούργηµα µε αµετάκλητο βούλευµα ή µε απευθείας κλήση, χωρίς δηλαδή την έστω σε α βαθµό καταδικαστική απόφαση, συγκρούεται µε θεµελιώδεις διατάξεις όχι µόνο του ποινικού δικαίου αλλά και της οικουµενικής διακήρυξης και των διεθνών συµβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώµατα, σύµφωνα µε τις οποίες µέχρι της καταδίκης ύστερα από δίκαιη δίκη από το ικαστήριο, κανένας κατηγορούµενος δεν µπορεί να έχει τις επιπτώσεις και να αντιµετωπίζεται ως καταδικασθείς, και καθώς η έκπτωση για κακουργήµατα ύστερα από καταδικαστική απόφαση Ποινικού ικαστηρίου, σε πρώτο βαθµό, προβλέπεται ήδη από τη διάταξη της παραγράφου 2.β.α του άρθρου 236 του Ν. 3852/2010, προτείνεται η κατάργηση της παραγράφου 2.α του άρθρου 236 του Ν. 3852/2010 και η αντικατάσταση της ως εξής: «Πράξεις του Ελεγκτή Νοµιµότητας ή άλλων αντίστοιχων οργάνων, µε τις οποίες αιρετά όργανα του α και β βαθµού της τοπικής αυτοδιοίκησης τέθηκαν σε κατάσταση αργίας λόγω παραποµπής για κακούργηµα µε αµετάκλητο βούλευµα ή µε - 6 -
απευθείας κλήση κατά της οποίας έχει εξαντληθεί το δικαίωµα προσφυγής κατ εφαρµογή της προϊσχύουσας διάταξης της παραγράφου 2.α του άρθρου 236 του Ν. 3852/2010 αίρονται και θεωρούνται ως µηδέποτε επιβληθείσες, πλην όµως θεωρούνται νόµιµες οι πράξεις που έχουν εκδοθεί ή που συµµετείχε στην έκδοση τους το πρόσωπο που αναπλήρωσε τον ως άνω κηρυχθέντα και πλέον ανακληθέντα από την έκπτωση». 4) θέµα: Μεταβίβαση αρµοδιοτήτων του ηµοτικού Συµβουλίου προς την Οικονοµική Επιτροπή και προς την Επιτροπή Ποιότητας Ζωής. Τα ηµοτικά Συµβούλια µε τη πολυµελή σύνθεση που πλέον έχουν, µε όποιους χρονικούς περιορισµούς είναι δυνατόν µε τους Κανονισµούς Λειτουργίας να τίθενται στους δηµοτικούς συµβούλους κατά τις συζητήσεις των θεµάτων ηµερήσιας διάταξης, και πάλι υποχρεώνονται σε πολύωρες και επίπονες συνεδριάσεις που πολλές φορές διακόπτονται για επόµενες ηµέρες. Σύµφωνα µε τις διατάξεις της παραγρ. 6 του άρθρου 65 του Ν. 3852/2010 ορίζεται ότι το ηµοτικό Συµβούλιο µπορεί µε απόφαση του να µεταβιβάσει στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, αρµοδιότητες του σχετικά µε το αντικείµενό της. Όµως όπως είναι παραπάνω διατυπωµένη διάταξη της παραγρ. 6 του άρθρου 65 του Ν. 3852/2010, δεν αποσαφηνίζει πλήρως ποιες από τις αρµοδιότητες του ηµοτικού Συµβουλίου αντιστοιχούν στις αρµοδιότητες της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, µε συνέπεια η διάταξη αυτή να είναι ανεφάρµοστη στην πράξη λόγω του κινδύνου µεταβιβάσεως αρµοδιοτήτων που ήθελαν κριθεί στη συνέχεια ότι δεν ανήκουν στις αρµοδιότητες της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής, µε συνέπεια οι αποφάσεις της τελευταίας να θεωρηθούν άκυρες παρασύροντας στην ακυρότητα και τις συνακόλουθες αυτών πράξεις. Επίσης η παραπάνω διάταξη του άρθρου 65 παραγρ. 6 του Ν. 3852/2010 δεν προβλέπει τη µεταβίβαση αρµοδιοτήτων και στην Οικονοµική Επιτροπή στην οποία επίσης θα µπορούσαν να µεταβιβασθούν αρµοδιότητες, οικονοµοτεχνικού ιδιαίτερα χαρακτήρα. Για το λόγο αυτό προτείνεται η παραπάνω τροπολογία: «Το άρθρο 65 παραγρ. 6 του Ν. 3852/2010 αντικαθίσταται ως εξής: Το ηµοτικό Συµβούλιο, ύστερα από απόφαση της απόλυτης πλειοψηφίας του συνολικού αριθµού των µελών του, µπορεί να µεταβιβάσει στην Οικονοµική Επιτροπή και στην Επιτροπή Ποιότητας Ζωής, οποιεσδήποτε από τις αρµοδιότητες που άπτονται των τοµέων α (ανάπτυξης), β περιβάλλοντος, γ (ποιότητας ζωής και εύρυθµης λειτουργίας), δ (απασχόλησης), ε (κοινωνικής προστασίας και αλληλεγγύης), στ (παιδείας, αθλητισµού και πολιτισµού) και ζ πολιτικής προστασίας, όπως περιγράφονται στο άρθρο 75 του Ν. 3463/2006, όπως συµπληρώθηκε µε το άρθρο 94 του Ν. 3852/2010, όπως εκάστοτε ισχύουν, και ειδικότερα στην Οικονοµική Επιτροπή εκείνες οι αρµοδιότητες των παραπάνω τοµέων αρµοδιοτήτων που άπτονται µε αναθέσεις και συµβάσεις έργων, µελετών, εργασιών και υπηρεσιών κατ εφαρµογή του Ν. 3463/2006, Ν. 3316/2005, Ε.Κ.Π.Ο.Τ.Α. ως εκάστοτε ισχύουν θεωρουµένης της Οικονοµικής Επιτροπής ως Αναθέτουσας και Προϊσταµένης Αρχής, στην δε Επιτροπή Ποιότητας Ζωής κάθε άλλη από τις παραπάνω αρµοδιότητες.» - 7 -
5) Θέµα: Επίλυση ζητηµάτων επιχορηγήσεων φορέων, µε αυξηµένη πλειοψηφία. Α) Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 94 παραγρ. 4, εδάφιο 30 του Ν. 3852/2010 που προστέθηκε στις διατάξεις του άρθρου 75 παρ. Ι εδαφ. στ του Ν. 3463/2006, ορίζονται τα εξής: «Η επιχορήγηση φορέων που αναπτύσσουν πολιτιστικού χαρακτήρα δραστηριότητες στη χωρική αρµοδιότητα του δήµου, καθώς και όσων συµβάλλουν στην τουριστική ανάπτυξη και προβολή του, ύστερα από απόφαση του δηµοτικού συµβουλίου που λαµβάνεται µε πλειοψηφία των δύο τρίτων (2/3) των µελών του». Είναι σαφές ότι µε την παραπάνω διάταξη ο νοµοθέτης θέλησε, χωρίς τα όρια των επιχορηγήσεων του άρθρου 202 του Ν. 3463/2006 (1,5% τακτικών εσόδων) να µπορεί το ηµοτικό Συµβούλιο µε την λίαν αυξηµένη πλειοψηφία των 2/3 των µελών του να επιχορηγεί φορείς που αναπτύσσουν παραπάνω δραστηριότητες. Ωστόσο από πλευράς Ελεγκτικού Συνεδρίου δηµιουργείται θέµα παράλληλης εφαρµογής και του άρθρου 202 ως προς το παραπάνω όριο, µε συνέπεια η διάταξη να καθίσταται ατελής ιδιαίτερα σε κρίσιµους τοµείς όπως είναι για τους τουριστικούς δήµους η τουριστική ανάπτυξη και προβολή και στη προκειµένη περίπτωση στην προβλεπόµενη από τους πόρους του Η.ΦΟ. Ω πλήρη επιχορήγηση προς τον Οργανισµό Προώθησης Τουρισµού (ΠΡΟ.ΤΟΥΡ) που προβάλλει τον ροδιακό τουρισµό σε όλες τις διεθνείς τουριστικές εκθέσεις. Για την επίλυση του ζητήµατος προτείνεται η προσθήκη β εδαφίου στο άρθρο 94 παραγρ. 4, εδάφιο 30 του Ν. 3852/2010 ως εξής: «Για την επιχορήγηση που περιγράφεται στο προηγούµενο εδάφιο, δεν έχουν εφαρµογή οι διατάξεις και τα όρια του άρθρου 202 του Ν.3463/2006 εφόσον η επιχορήγηση προέρχεται από ίδιους τοπικούς φόρους». Β) Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 96 του ν. 3852/2010, ορίζεται ότι οι ήµοι και τα Ν.Π... και Ν.Π.Ι.. αυτών ύστερα από απόφαση του ηµοτικού Συµβούλιου που λαµβάνεται µε απόλυτη πλειοψηφία των µελών του ή του οικείου οργάνου διοίκησης του νοµικού προσώπου µπορούν να συµµετέχουν και να συγχρηµατοδοτούν την κατάρτιση και εκτέλεση οποιασδήποτε κατηγορίας προγραµµάτων και µέτρων, εφόσον οι δράσεις τους, ανεξαρτήτως αν συνάπτονται µε αρµοδιότητες των ήµων, συµβάλλουν στην οικονοµική ανάπτυξη, την κοινωνική πρόνοια και συνοχή, την περιβαλλοντική προστασία και την εν γένει βελτίωση της ποιότητας ζωής της τοπικής κοινωνίας. Η παραπάνω διάταξη ωστόσο, δεν ήταν ικανή να διατηρήσει την νοµολογία του 2011 του Ελεγκτικού Συνεδρίου, αναφορικά µε την δραστηριότητα της αστικής µη κερδοσκοπικής εταιρείας ΕΤΑΙΡΠΡΟΦΥΚΑ, η οποία όπως προαναφέρθηκε, είναι χρηµατοδοτούµενος επίσης από τον Η.ΦΟ. Ω. πρωτοποριακός τοπικός θεσµός που συµβάλλει αποφασιστικά στη δασοπυρόσβεση και στην προστασία του ειδικά λόγω κτηµατολογίου τεράστιου δασικού πλούτου της Ρόδου, και γενικά στην προστασία του πρασίνου και του περιβάλλοντος. Συγκεκριµένα το Ελεγκτικό Συνέδριο µε νεώτερη νοµολογία του 2012 έκρινε ότι δεν υπάγεται στις παραπάνω διατάξεις η προκείµενη δράση, µε συνέπεια να δηµιουργηθούν την τρέχουσα περίοδο, όχι απλώς κίνδυνοι αλλά σοβαρότατες καταστροφικές συνέπειες στο δασικό πλούτο του νησιού, µε ότι αυτό σηµαίνει για την διαβίωση και την ανάπτυξη του τόπου. Για τον παραπάνω λόγο προτείνεται να προστεθεί αυθεντική ερµηνευτική διάταξη στο παραπάνω άρθρο 96 του Ν. 3852/2010, σύµφωνα µε την οποία αναγνωρίζεται ότι «στην ανωτέρω απευθείας χωρίς άλλους όρους και προϋποθέσεις συγχρηµατοδότηση, κατάρτιση και εκτέλεση προγραµµάτων και µέτρων - 8 -
συγκαταλέγονται και η αποκλειστικές από τους ήµους χρηµατοδοτήσεις ανωτέρω δράσεων αστικών µη κερδοσκοπικών εταιρειών µε οποιαδήποτε σύνθεση των µελών τους, εφόσον η χρηµατοδότηση των ήµων προέρχεται από ίδιους τοπικούς φόρους». 6) Θέµα: Εργασίες σε κοινόχρηστους χώρους κοινωφελών οργανισµών Η παρ. 1 του άρθρου 30 ν. 1080/1980 αντικαθίσταται ως εξής: «Η άδεια, που προβλέπεται από τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 47 του ν. 2696/1999, για να γίνει τοµή ή εκσκαφή οδοστρώµατος, ερείσµατος πεζόδροµου ή πεζοδροµίου δηµοτικού δρόµου για την κατασκευή έργου από επιχείρηση κοινής ωφέλειας, οργανισµό, νοµικό ή φυσικό πρόσωπο, χορηγείται από τις αρµόδιες υπηρεσίες του ήµου µέσα σε προθεσµία είκοσι (20) ηµερών από την υποβολή της αίτησης µαζί µε εγγυητική επιστολή αναγνωρισµένης τράπεζας που έχει εκδοθεί στο όνοµα της εργολάβου επιχείρησης που πραγµατοποιεί την τοµή, καθώς και το αναλογούν τέλος. Το ποσό της εγγυητικής επιστολής, καθώς και το ύψος του τέλους, καθορίζονται µε κανονιστική απόφαση του ηµοτικού Συµβουλίου κατά τρόπο ανάλογο του κόστους των τυχόν αποκαταστατικών εργασιών και των δαπανών για επίβλεψη εκ µέρους των υπηρεσιών του ήµου της τήρησης των όρων της άδειας, αντιστοίχως. Με την ίδια απόφαση καθορίζονται και οι προϋποθέσεις καταπτώσεως ή επιστροφής, αντιστοίχως, της εγγυητικής επιστολής. Στην άδεια περιέχει υποχρεωτικώς τουλάχιστον τα στοιχεία που προβλέπονται στην παρ. 3 του άρθρου 47 ν. 2696/1999 και, ιδίως, το χρόνο έναρξης και λήξης των εργασιών, καθώς και το χρόνο που απαιτείται για την αποκατάσταση του οδοστρώµατος ή του πεζοδροµίου». 2. Καταργείται κάθε διάταξη, γενική ή ειδική, µε την οποία απαλλάσσονται από τα τέλη που προβλέπονται στην παρ. 1 του άρθρου 30 ν. 1080/1980 το ηµόσιο και τα νοµικά πρόσωπα δηµοσίου δικαίου, επιχειρήσεις κοινής ωφελείας, οργανισµοί, φυσικά ή νοµικά πρόσωπα. Αιτιολογική έκθεση Σύµφωνα µε τις διατάξεις του άρθρου 30 του Ν. 1080/1980 και του άρθρου 47 του Ν. 2696/1999, προκειµένου να εκτελεσθεί οποιαδήποτε τοµή οδοστρώµατος, πεζοδροµίου ή πεζόδροµου, για την κατασκευή έργου από Επιχείρηση Κοινής Ωφέλειας, ή άλλο νοµικό ή φυσικό πρόσωπο, απαιτείται έκδοση άδειας τοµής που εκδίδεται από τον οικείο ήµο και θεωρείται πριν την έναρξη των εργασιών από την αρµόδια Αστυνοµική Αρχή. Επίσης σύµφωνα µε τις ανωτέρω διατάξεις, ο οικείος ήµος έχει την ευθύνη για το συντονισµό και την εποπτεία των εργασιών που εκτελούνται από τρίτους σε κοινόχρηστους χώρους, ώστε να γίνεται έντεχνη και άρτια αποκατάσταση των τοµών και επαναφορά των επιφανειών στην προτεραία κατάσταση, σε αντίθετη δε περίπτωση ο ήµος υποχρεούται να προβεί ο ίδιος στην αναγκαία αποκατάσταση, καταλογίζονται τη σχετική δαπάνη σε βάρος του εκτελούντος την τοµή, µε αντίστοιχη κατάπτωση της προβλεπόµενης εγγύησης κ.λπ. Ωστόσο, το σύστηµα αυτό δεν λειτούργησε πρακτικά, καθώς κατά κανόνα οι εργασίες ανετίθεντο σε υπεργολάβους, οι οποίοι δεν είχαν τη φερεγγυότητα των µεγάλων οργανισµών, προς όφελος των οποίων πραγµατοποιούντο οι τιµές. Αποτέλεσµα ήταν να καθίσταται πολύ δύσκολη, στην πράξη, η είσπραξη από τους ήµους των δαπανών που πραγµατοποιούσαν για την αποκατάσταση των - 9 -
οδοστρωµάτων και το)ν πεζοδροµίων µετά την ολοκλήρωση των εργασιών των τοµών. Επίσης, µε µια σειρά από ειδικές διατάξεις επεβλήθησαν εξαιρέσεις για τοµές (για φυσικό αέριο, ηλεκτρονικά δίκτυα κ.λπ.), µε αποτέλεσµα να παρατηρείται ιδιαίτερη προχειρότητα στη διάνοιξη τοµών για τους εξαιρούµενους τοµείς ή οργανισµούς. Τέλος, πολλές από τις τοµές αυτές πραγµατοποιούνται (συχνά µε το πρόσχηµα του «επείγοντος») σε ώρες εκτός λειτουργίας των υπηρεσιών (και ιδίοις Κυριακές και αργίες). Έτσι, η επίβλεψη της τήρησης των όρων της αδείας από υπαλλήλους του ήµου καθίσταται πολύ δύσκολη και συνεπάγεται και καταβολή αυξηµένων δαπανών για απασχόληση πέραν του νοµίµου ωραρίου εργασίας των υπαλλήλων. Για την αντιστάθµιση των λειτουργικών εξόδων των ήµων προκειµένου αν ανταποκρίνονται στις ανωτέρω υποχρεώσεις, καθώς και στη γενικότερη αύξηση των εξόδων τους λόγω συχνότερων, εκ της αιτίας αυτής, γενικών συντηρήσεων και ανακατασκευών των αντίστοιχων επιφανειών, µε την προτεινόµενη διάταξη ορίζεται ότι οι ήµοι έχουν το δικαίωµα να απαιτούν εγγυητικές επιστολές αντίστοιχες µε τα κόστη αποκατάστασης των οδοστρωµάτων ή πεζοδροµίων. Επίσης, µπορούν να επιβάλλουν σχετικά ανταποδοτικά τέλη για την καταβολή των επιπλέον προκαλουµένων εξόδων επίβλεψης των γενοµένων έργων, ιδίως εάν αυτά πραγµατοποιούνται σε ώρες εκτός του υπαλληλικού ωραρίου. Οι σχετικές λεπτοµέρειες κανονίζονται εκ των προτέρων µε κανονιστικές αποφάσεις του ηµοτικού Συµβουλίου, οι οποίες λειτουργούν στο πλαίσιο της ανταποδοτικότητας. Με τη δεύτερη παράγραφο της προτεινόµενης ρύθµισης καταργείται κάθε διάταξη, γενική ή ειδική, που προβλέπει εξαιρέσεις από την καταβολή των τελών αυτών, καθ' όσον πλέον καθορίζονται ως αυστηρώς ανταποδοτικά». 7) Παραστάσεις σε δίκες έµµισθων δικηγόρων Ο.Τ.Α. Όπως είναι γνωστό, κατά τις διατάξεις του «Καλλικράτη» (άρθρο 72 του Ν. 3852/2010), στους Ο.Τ.Α που υπηρετούν έµµισθοι δικηγόροι, δεν επιτρέπεται η ανάθεση υποθέσεων σε άλλους δικηγόρους, πλην µόνο όταν απαιτούνται εξειδικευµένες γνώσεις. Αυτό έχει σαν συνέπεια να υπάρχει αδυναµία παραστάσεων των έµµισθων δικηγόρων των Ο.Τ.Α, είτε όταν έχουν ταυτόχρονα και άλλες δίκες, ή όταν οι υποθέσεις εκδικάζονται σε δικαστήρια εκτός της έδρας των ήµων, που είτε για τη µετάβαση τους απαιτούντο πρόσθετες δαπάνες είτε υπάρχει αδυναµία µετάβασης λόγω άλλων δικών στην έδρα του ήµου. Για τον παραπάνω λόγο προτείνεται η εξής διάταξη: «Ασχέτως αν η συζήτηση των υποθέσεων είναι προφορική ή όχι, ενώπιον κάθε είδους και βαθµού δικαστηρίων, οι έµµισθοι δικηγόροι των Ο.Τ.Α, δικαιούνται να παρίστανται µε έγγραφη δήλωση, σύµφωνα µε το εδάφιο 2 επόµενα της παραγράφου 2 του άρθρου 242 ΚΠολ.» 8) Έγκριση και θέση σε κυκλοφορία τουριστικών τρένων και τουριστικών λεωφορείων ανοικτού τύπου. Με τις διατάξεις του άρθρου 5 της ΚΥΑ Α-4818191/3257/31-7-2000, όπως τροποποιήθηκε µε την παραγρ. 6 της ΚΥΑ 16753/2008 και τις διατάξεις της ΚΥΑ 22212/2008, όπως τροποποιήθηκε µε τη µεταγενέστερη ΚΥΑ 12762/2011, (Υπουργών Τουριστικών Ανάπτυξης Μεταφορών και Επικοινωνιών), άδειες τουριστικών τρένων και τουριστικών λεωφορείων ανοικτού τύπου, εκδίδονται από τις κεντρικές υπηρεσίες του Υπουργείου Τουρισµού. Όπως επίσης έχει η νοµοθεσία, όσον αφορά τον αριθµό των αδειοδοτήσεων, στα µεν τουριστικά τρένα προβλέπεται ότι η έγκριση και θέση σε - 10 -
κυκλοφορία σε ειδική διαδροµή, στην οποία έχει τεθεί σε κυκλοφορία και άλλο τουριστικό τρένο, επιτρέπεται µόνο µετά από σύµφωνη γνώµη του οικείου ήµου, ενώ στα τουριστικά λεωφορεία ανοικτού τύπου προβλέπεται ακόµη πιο περιοριστικά ότι ο οικείος ήµος έχει ουσιαστικό λόγο µόνο για τον καθορισµό της αφετηρίας και των στάσεων. Στους τουριστικούς δήµους, όπως είναι ο ήµος Ρόδου, η παραπάνω συγκεντρωτική και ατελής νοµοθεσία, δηµιουργεί σοβαρότατα ζητήµατα στην εύρυθµη κυκλοφορία και στη δηµόσια τάξη, που επιδιώκεται να αντιµετωπισθούν µε τοπικές κανονιστικές διατάξεις για τις οποίες υφίστανται οξείες διαµάχες µε τα ενδιαφερόµενα µέρη. Όπως είναι αυτονόητο, είναι απαράδεκτο αντί των δήµων οι κεντρικές υπηρεσίες να αποφασίζουν αν, που και πόσα τουριστικά τρένα και τουριστικά λεωφορεία ανοικτού τύπου µπορούν να κυκλοφορούν σε κάθε πόλη, µε διαδικασίες µάλιστα δεσµίας αρµοδιότητας. Για τον παραπάνω λόγο προτείνεται η τροποποίηση της νοµοθεσίας, έτσι ώστε πλέον να προβλέπεται ενιαία ότι οι εγκρίσεις και θέσεις σε κυκλοφορία τουριστικών τρένων και τουριστικών λεωφορείων ανοικτού τύπου να γίνει από τα οικεία δηµοτικά συµβούλια µε αυξηµένη πλειοψηφία 2/3 των µελών του και εφόσον υπάρχει σύµφωνη των κατά τόπους δηµοτικών ή τοπικών κοινοτήτων και τεχνική µελέτη της οικείας υπηρεσίας, µε σαφές πόρισµα ότι δεν επιβαρύνονται η κυκλοφορία και η δηµόσια τάξη και ασφάλεια. 9) Θέµατα µισθώσεων δηµοτικών ακινήτων Με τις ίδιες διατάξεις του άρθρου 15 του Ν. 4013/2011 αντιµετωπίσθηκαν τα θέµατα αφενός µεν της παράτασης ή ανανέωσης µέχρι 12 χρόνια από τη λήξη τους µισθώσεων σε ακίνητα µε εκµισθωτή το ηµόσιο νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου, Ο.Τ.Α. ή φορέα του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, συµπεριλαµβανοµένων αυτών που έχουν παραταθεί ή ανανεωθεί, σε ύψος όχι κατώτερο του 4,8% της εκάστοτε ισχύουσας αντικειµενικής ή αγοραίας αξίας. Αφετέρου δε της µειώσεως µέχρι του παραπάνω ύψους 4,8% των µισθωµάτων για τα οποία κατ' εφαρµογή προγενέστερων διατάξεων παράτασης των µισθώσεων το µίσθωµα είχε συµφωνηθεί ίσο ή µεγαλύτερο του 6%. Πλην όµως οι παραπάνω διατάξεις αφορούν µόνο µισθώσεις ακινήτων στα οποία στεγάζονται τουριστικές επιχειρήσεις, µε συνέπεια κατ' άνιση µεταχείριση να µην υπάγονται άλλες χρήσεις εµπορικών µισθώσεων. Συνέπεια αυτού είναι εκατοντάδες µισθώσεις δηµοτικών και δηµόσιων ακινήτων στη Ρόδο (Νέα Αγορά, µισθώσεις Τ.Α.Π.Α. στη Μεσσαιωνική Πόλη κ.λ.π.) να µην µπορούν να υπαχθούν στις παραπάνω ρυθµίσεις και καθώς το 2012 λήγουν, υπό τις σηµερινές αντίξοες περιστάσεις οι µισθωτές να βρίσκονται στον αέρα. Για τους παραπάνω λόγους προτείνεται: α) Η τροποποίηση της παραγράφου 12 του άρθρου 15 του Ν. 4013/2011 ως εξής: «12. Μισθώσεις ακινήτων, που υπάγονται στο π.δ. 34/1995, οι οποίες αφορούν σε ακίνητα µε εκµισθωτή το ηµόσιο, νοµικό πρόσωπο δηµοσίου δικαίου, Ο.Τ.Α ή φορέα του ευρύτερου δηµόσιου τοµέα, συµπεριλαµβανοµένων αυτών που έχουν παραταθεί ή ανανεωθεί, εφόσον δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσµες οφειλές µισθωµάτων ή άλλες οφειλές προς τον οικείο φορέα, µπορούν να παρατείνονται µέχρι δώδεκα (12) χρόνια από τη λήξη τους µε απόφαση του αρµόδιου οργάνου και µε απευθείας σύναψη σύµβασης παράτασης της µίσθωσης µε τον εγκατεστηµένο στο µίσθιο µισθωτή. Το ίδιο ισχύει και για µισθώσεις των παραπάνω ακινήτων που έχουν λήξει και των οποίων το µίσθιο δεν έχει αποδοθεί». - 11 -
β) Η τροποποίηση της παραγράφου 14 του άρθρου 15 του ν. 4013/2011 ως εξής: «14. Μισθώσεις ακινήτων, που καταρτίσθηκαν κατ' εφαρµογή της παραγράφου 19 του άρθρου 7 του ν. 2741/1999 «Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίµων, άλλες ρυθµίσεις θεµάτων αρµοδιότητας του Υπουργείου Ανάπτυξης και Λοιπές διατάξεις» (Α' 199), όπως τροποποιήθηκε µε το άρθρο 9 του ν. 3517/2006 (Α' 271), µε ετήσιο µίσθωµα ίσο ή µεγαλύτερο από το 6% της εκάστοτε αντικειµενικής ή της αγοραίας αξίας του µισθίου στις περιοχές που δεν ισχύει το σύστηµα προσδιορισµού της αξίας των ακινήτων µε αντικειµενικά κριτήρια, εφόσον δεν υπάρχουν ληξιπρόθεσµες οφειλές µισθωµάτων ή άλλες οφειλές προς τον οικείο φορέα, µπορούν να τροποποιηθούν ως προς τον όρο αυτόν µε συµφωνία των συµβαλλοµένων µερών. Στην περίπτωση αυτή, το συµφωνηθέν µίσθωµα δεν µπορεί να είναι κατώτερο από το 4,8% της εκάστοτε ισχύουσας αντικειµενικής αξίας ή της αγοραίας αξίας του µισθίου, κατά την παραπάνω διάκριση». Β) ΘΕΜΑΤΑ ΕΝ ΙΑΦΕΡΟΝΤΟΣ NHΣΙΩΤΙΚΩΝ ΗΜΩΝ 1. Θέµα: Η κατάργηση κενών θέσεων στους ΟΕΥ Η κατάργηση ων κενών θέσεων στους ΟΕΥ των ήµων, όπως αυτό προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 33 παρ.1 περ. α ν.4024/2011, σε συνδυασµό µε την εργασιακή εφεδρεία και τον περιορισµό των προσλήψεων του προσωπικού (1 προς 10) θα είναι καταστροφική για τη λειτουργία των νησιωτικών ήµων και ιδιαίτερα των µικρών. Πολλοί µικροί ήµοι νησιά όπως είναι η Σίκινος, η Φολέγανδρος, η Κίµωλος, η Ανάφη, το Αγαθονήσι, η Χάλκη, η Κάσος, οι Λειψοί, κ.λ.π. λειτουργούν ουσιαστικά µε ένα διοικητικό υπάλληλο και µε έναν υπάλληλο του ΚΕΠ. Θα πρέπει λοιπόν µε ειδική νοµοθετική ρύθµιση α) να εξαιρεθούν λόγω της ιδιαιτερότητας τους οι νησιωτικοί δήµοι από την εφαρµογή των παραπάνω διατάξεων του ν.4024/2011 και ειδικότερα αυτών που αφορούν την εργασιακή εφεδρεία και την κατάργηση των κενών οργανικών θέσεων των ΟΕΥ, β) να δοθεί η δυνατότητα στους νησιωτικούς ήµους να προσλαµβάνουν το αναγκαίο για την λειτουργία τους προσωπικό και γ) να δοθεί η δυνατότητα στους παραπάνω ήµους να προσλαµβάνουν εποχιακό προσωπικό για (4) µήνες εκτός διαδικασιών Α.Σ.Ε.Π.,αντί τους (2) µήνες που ισχύουν σήµερα λόγω περιορισµένης αγοράς εργασίας σε ειδικότητες όπως π.χ. οδηγών µαζικών µέσων µεταφοράς, µηχανηµάτων έργων, τεχνιτών,πτυχιούχων Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. σχολών τοπικής αυτοδιοίκησης κ.τ.λ. καθώς και η δυνατότητα να προσλαµβάνουν εποχιακούς ναυαγοσώστες για (6) µήνες έτσι ώστε να καλύπτεται πλήρως η τουριστική περίοδος. 2. Θέµα: Ελάχιστο λειτουργικό κόστος Για την επιβίωση των µικρών νησιών και ιδιαίτερα αυτών µε πληθυσµό µικρότερο των 3.500 κατοίκων θα πρέπει να κατοχυρωθεί νοµοθετικά το ελάχιστο λειτουργικό κόστος τους. Συγκεκριµένα θα πρέπει να προσδιορίζεται το κόστος λειτουργίας κάθε µικρού νησιωτικού δήµου σε επίπεδο υπηρεσιών και να επιτρέπεται η στελέχωση των υπηρεσιών του για την πλήρη λειτουργία του χωρίς πρόσθετη επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισµού αλλά από ίδιους πόρους τους. Το ελάχιστο λειτουργικό κόστος θα προσδιοριστεί µε εισήγηση- πρόταση των Κ.Ε..Ε. ΕΕΤΑΑ. 3. Θέµα: Ρύθµιση οφειλών Για τους νησιωτικούς ήµους, να επεκταθεί το µέτρο της ρύθµισης οφειλών για χρέη προς ηµοτικές επιχειρήσεις, συµπεριλαµβανοµένων και των.ε.υ.α., σε 48 ισόποσες µηνιαίες δόσεις µε ελάχιστη καταβολή δόσης τα 300 ευρώ και µε παράλληλη διαγραφή προστίµων κι προσαυξήσεων. Το αυτό να ισχύει για οφειλές από το ηµοτικό Φόρο ωδεκανήσου του αρθρ. 60Ν.2214/1994. - 12 -
4. Θέµα: Κοινωφελείς επιχειρήσεις Κοινωφελείς επιχειρήσεις Μικρών Νησιωτικών ήµων είναι δυνατόν κατ εξαίρεση να παρέχουν υπηρεσίες και εµπορικού χαρακτήρα, εφόσον οι υπηρεσίες αυτές εξυπηρετούν αποκλειστικά τις τοπικές ανάγκες του νησιού και δεν αναλαµβάνονται από άλλο φυσικό ή Νοµικό πρόσωπο. 5. Θέµα: Έργα αυτεπιστασίας Στις περιπτώσεις αυτεπιστασίας του άρθρου 11 παρ. 1 α του Π 171/1987 α)να προβλεφθεί η δυνατότητα µίσθωσης τεχνικού εξοπλισµού και οχηµάτων και από φορείς του ιδιωτικού τοµέα και β) να εισαχθεί διάταξη µε την οποία να προσδιορίζονται ενδεικτικά τα οµοειδή υλικά και οι οµοειδείς εργασίες που απαιτούνται για την εκτέλεση ενός έργου. 6. Θέµα: Μη υποχρεωτικές λύσεις δηµοτικών Α.Ε. Να µην ισχύσει η πρόβλεψη του άρθρου 265 παρ.8 Ν. 3463/2006 περί υποχρεωτικής λύσης των Ανωνύµων Εταιρειών εφόσον για τρία χρόνια είναι ζηµιογόνες, για τις ανώνυµες ναυτιλιακές εταιρείες διότι επιτελούν το κοινωνικό έργο της συγκοινωνιακής σύνδεσης των νησιών. 7. Θέµα: Ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις Ο.Τ.Α Οι ραδιοτηλεοπτικές επιχειρήσεις των ΟΤΑ (επιχειρήσεις ειδικού σκοπού) οι οποίες έχουν σήµερα την µορφή των αµιγών επιχειρήσεων πρέπει να µετατραπούν σε Ανώνυµες Εταιρείες και να δοθεί η δυνατότητα συµµετοχής στο µετοχικό τους κεφάλαιο και άλλων ΟΤΑ Α και Β βαθµού, καθώς κα τοπικών φορέων (Επιµελητήρια κ.λ.π). 8. Θέµα: Επιτροπές παραλαβών έργων Σύµφωνα µε το άρθρο 28 του Ν.4024 για τις επιτροπές παραλαβής των έργων γίνεται κλήρωση. Οι περισσότεροι ήµοι πραγµατοποίησαν την κλήρωση µε φροντίδα των διευθυντών των τεχνικών τους υπηρεσιών ενώ ο Νόµος και η εγκύκλιος προβλέπουν ότι αυτή πρέπει να γίνεται από την Αποκεντρωµένη διοίκηση. Θα πρέπει να υπάρξει τροποποίηση έτσι ώστε οι κληρώσεις να γίνονται από τους αντίστοιχους δήµους εκεί που υφίσταται το αναγκαίο τεχνικό προσωπικό. 9. Θέµα: Υποχρεωτικές µετατάξεις Να µεταταχθεί, µε νοµοθετική ρύθµιση το απαραίτητο προσωπικό από τους φορείς που υπηρετούν, προκειµένου να είναι σε θέση οι ήµοι, να ασκήσουν τις µεταφερόµενες αρµοδιότητες του άρθρου 94 του Ν.3852/2010, αλλά και του άρθρου 204 για τους Νησιωτικούς ήµους, από 1/01/2013. 10. Θέµα: Κατοχύρωση πόρων Να υπάρξει νοµοθετική πρόβλεψη που θ αναφέρεται στη ρητή δέσµευση του άρθρου 102 παρ.5 του συντάγµατος ότι η άσκηση αρµοδιότητας για τις πιο πάνω µεταφερόµενες από 1/1/2013 αρµοδιότητες των άρθρων 94 και 204 του Ν.3852/2010, θα συνοδεύεται από τους αντίστοιχους οικονοµικούς πόρους. - 13 -
Γ) ΘΕΜΑΤΑ ΜΕΙΖΟΝΟΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ Τέλος, υποβάλλονται σχηµατικά, οι ακόλουθες µείζονος σηµασίας προτάσεις, οι οποίες πρέπει να τύχουν της ανάλογης νοµοτεχνικής επεξεργασίας: 1. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΑ ΟΤΑ Προτείνεται να παρακρατείται µέρος των Κεντρικών Αυτοτελών Πόρων από το κράτος και να µετατραπούν οι ηµοτικοί Υπάλληλοι σε Κρατικούς Υπαλλήλους µε καταβολή της µισθοδοσίας από την Ενιαία Αρχή Πληρωµών και τον Κρατικό Προϋπολογισµό. 2. ΜΕΤΑΤΑΞΕΙΣ - ΑΠΟΣΠΑΣΕΙΣ ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ ΟΤΑ Άµεση νοµοθετική πρωτοβουλία για αλλαγή κλάδου και ειδικότητας µε γρήγορες διαδικασίες και ταυτόχρονη υποχρεωτική µετάταξη υπαλλήλων σε άλλες υπηρεσίες από και προς τον ήµο, εντός όµως των ορίων ήµου. 3. ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΗΜΟΠΡΑΣΙΑ ΠΡΟΜΗΘΕΙΩΝ (e-auction). Στις ηλεκτρονικές δηµοπρασίες γίνεται ηλεκτρονική υποβολή οικονοµικών προσφορών και µάλιστα υποβολή πολλαπλών οικονοµικών προσφορών εντός συγκεκριµένου & σύντοµου χρονικού διαστήµατος. Η βασική διαφορά είναι ότι η διαπραγµάτευση διευκολύνεται από το σύστηµα και γίνεται µέσα από την ανάπτυξη ανταγωνισµού ανάµεσα στους προµηθευτές, χωρίς την παρέµβαση του αγοραστή. Οι προµηθευτές κατά τη διάρκεια διεξαγωγής και σύµφωνα µε το ισχύον κάθε φορά σενάριο της δηµοπρασίας, έχουν στη διάθεση τους συγκεκριµένες πληροφορίες που τους ωθούν (ή και τους αποτρέπουν) από την επαναλαµβανόµενη προσφορά βελτιωµένων τιµών. Η διαδικασία αυτή προτείνεται για τα βασικά υλικά, προµήθειες (π.χ. γραφική ύλη, ανταλλακτικά, καύσιµα, κ.α.) που απαιτούνται για την εύρυθµη λειτουργία των ΟΤΑ όλης της χώρας µε λίστα η οποία θα εµπλουτίζεται και θα αποτελεί ενιαίο κατάλογο υλικών, προµηθειών κ.λ.π. για το σύνολο των ήµων της χώρας. 4. ΤΡΟΠΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΚΑΝΟΝΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΩΝ ΗΜΟΤΙΚΩΝ ΑΝΩΝΥΜΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ Όπως είναι γνωστό µε τον «Καλλικράτη», κάθε ήµος διατηρεί µόνο µία πλέον επιχείρηση µε το χαρακτήρα της ανώνυµης εταιρείας, προκειµένου να ασκεί µέσω αυτών επιχειρηµατικές λειτουργίες σε τοµείς όπως π.χ. εκµετάλλευση δηµοτικών αναψυκτηρίων, παραλιών κ.λ.π. Ωστόσο το ασφυκτικό πλαίσιο λειτουργίας των δηµοτικών ανώνυµων εταιρειών, και συνεπακόλουθα των ήµων ως Ν.Π..., αναιρεί κάθε έννοια λειτουργίας ανώνυµων εταιρειών κατά το θεσµικό πλαίσιο που οι τελευταίες έχουν, αφού οι διαδικασίες προσλήψεων, προµηθειών, έργων και υπηρεσιών ταυτίζεται µε των κοινωφελών επιχειρήσεων και συνεπακόλουθα των ήµων ως Ν.Π... Γι αυτό επιβάλλεται να ισχύσει το προϋφιστάµενο καθεστώς του Ν.3463/2006, δηλαδή οι προσλήψεις, προµήθειες, υπηρεσίες και έργα να γίνονται µέσω Κανονισµών (και πρότυπων του Υπουργείου Εσωτερικών),αφού αυτοί εγκρίνονται προηγουµένως από τα ηµοτικά Συµβούλια και ως προς τη νοµιµότητα τους από τις Αποκεντρωµένες ιοικήσεις. - 14 -
5. ΤΑΥΤΟΣΗΜΗ ΡΥΘΜΙΣΗ ΟΦΕΙΛΩΝ ΣΤΟ ΗΜΟΣΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΟΤΑ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΖΗΤΗΜΑΤΑ ΡΥΘΜΙΣΕΩΝ Οι κατά καιρούς ισχύουσες ρυθµίσεις οφειλών δηµιουργούν δικαιολογηµένα σύγχυση αλλά και το αίσθηµα της άδικης-άνισης διαφορετικής αντιµετώπισης όµοιων καταστάσεων στον επιχειρηµατικό κόσµο ιδιαίτερα, γιατί δεν ταυτίζονται και ως προς τις προϋποθέσεις και τις συνέπειες άλλα ισχύουν προς το ηµόσιο και άλλα προς τους ΟΤΑ, χωρίς να υπάρχει ειδικός λόγος και ενώ οι σκοποί των ρυθµίσεων είναι οι ίδιοι. Για τον παραπάνω λόγο προτείνεται σε συνεννόηση µε το Υπουργείο Οικονοµίας, πάντοτε οι ρυθµίσεις οφειλών προς το ηµόσιο και προς τους ΟΤΑ να είναι ενιαίες. Για τους ίδιους παραπάνω λόγους θα πρέπει άµεσα να ταυτισθούν και να καταργηθούν τα άνισα χαµηλότερα όρια οφειλών για τα φυσικά πρόσωπα σε σχέση µε τα νοµικά πρόσωπα που όρισαν οι διατάξεις της ΚΥΑ 2014/8-6-2012 (άρθρα 5 παρ.9 του Ν.4047/2012. 3 παρ. 8 του Ν.4038/2012 και 9 παρ. 6 του Ν.4071/2012), καθώς επίσης να συγκαταλέγονται στις ρυθµίσεις και οι οφειλές προστίµων και προσαυξήσεων χωρίς εξαιρέσεις. 6.ΕΝΙΑΙΟΙ ΚΑΝΟΝΕΣ ΓΙΑ ΜΙΚΤΑ ΚΛΙΜΑΚΙΑ ΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΙΚΩΝ ΑΡΧΩΝ Το νοµοθετικό πλαίσιο ελέγχου των ΟΤΑ από τις ελεγκτικές αρχές και ιδιαίτερα από το Ελεγκτικό Συνέδριο είναι ιδιαίτερα ασφυκτικό, φθάνοντας πλέον δια της πλαγίας οδού του ελέγχου του δηµοσιονοµικού σκοπού και στον έλεγχο σκοπιµότητας. ηµιουργώντας έτσι σοβαρά ζητήµατα συνταγµατικής τάξης, ζητήµατα τροχοπέδης στη λειτουργία και στις παροχές υπηρεσιών των ΟΤΑ και βέβαια τεράστιο όγκο εργασίας στο Ελεγκτικό Συνέδριο, µε ότι αυτό συνεπάγεται. Από την άλλη πλευρά στον προηγούµενο παράλληλο έλεγχο που γίνεται από την Αποκεντρωµένη ιοίκηση, αφενός εκεί καθαρά τηρείται η συνταγµατική επιταγή και δεν γίνεται έλεγχος σκοπιµότητας, αφετέρου δε είναι απαράδεκτο πράξεις των ΟΤΑ να ελέγχονται και να βρίσκονται νόµιµες από τη µια Αρχή και στη συνέχεια να κρίνονται παράτυπες από την άλλη αρχή. Ως εκ τούτου επιβάλλεται σε άµεσο χρόνο να ρυθµισθεί το θέµα αφενός µεν µε αποσαφήνιση του µη συνταγµατικά επιτρεπτού έστω και εκ πλαγίου του ελέγχου σκοπιµότητας των πράξεων των Ο.Τ.Α. από οποιαδήποτε αρχή. Αφετέρου δε εφεξής να µην υπάρχουν δύο έλεγχοι και να εξευρεθούν τρόποι ενός και µόνο ή ενός ενιαίου ελέγχου, όπως π.χ. ο προληπτικός έλεγχος του Ελεγκτικού Συνεδρίου να γίνεται µε ταυτόσηµους κανόνες από µικτό κλιµάκιο των δύο αρχών που θα υφίσταται ανά Αποκεντρωµένη ιοίκηση. 7) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΚΟΙΝΩΦΕΛΟΥΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ύστερα από τα επιτυχή αποτελέσµατα που είχαν τα προγράµµατα κοινωφελούς εργασίας που χρηµατοδοτούνται από το Επιχειρησιακό Πρόγραµµα «Ανάπτυξης Ανθρώπινου υναµικού», επικαλύπτοντας σοβαρές ανάγκες που και στους Ο.Τ.Α εξυπηρετούν στις δύσκολες οικονοµικά παρούσες συνθήκες και συµβάλλουν στη µείωση της ανεργίας, προτείνεται η ανανέωση των προγραµµάτων αυτών, σύµφωνα µε όσα κατά τα λοιπά προβλέπουν οι διατάξεις του άρθρου 89 του Ν. 3996/2011. - 15 -
8) ΚΑΤΑΡΓΗΣΗ ΠΑΡΑΚΡΑΤΗΣΗΣ ΚΑΠ άρθρου 1 παρ. 6 Ν. 4071/2012 Με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 6 του Ν. 4071/2012 ορίζοντα τα εξής: «Τα ποσά µε τα οποία επιχορηγούνται δήµοι και τα εποπτευόµενα από αυτούς νοµικά πρόσωπα για την αποπληρωµή ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων που είχαν δηµιουργηθεί έως την 31η εκεµβρίου 2011, σε βάρος ειδικών πιστώσεων του Κρατικού Προϋπολογισµού που είχαν προβλεφθεί για το σκοπό αυτόν, παρακρατούνται τµηµατικά εντός τριών (3) ετών, αρχής γενοµένης από το έτος 2012, από τα προβλεπόµενα στο άρθρο 27 του ν. 3756/2009 (Α` 53) έσοδα εκάστου, µε δυνατότητα επέκτασης σε πέντε (5) έτη, εφόσον τα ανωτέρω έσοδα δεν επαρκούν. Τυχόν εναποµείναν ποσό παρακρατείται από τους πόρους του άρθρου 259 του ν. 3852/2010 του επιχορηγηθέντα φορέα σε ποσοστό έως 5% αυτών σε ετήσια βάση εντός του ίδιου χρονικού διαστήµατος». Είναι προφανές ότι οι παραπάνω παρακρατήσεις, αναιρούν την έννοια των επιχορηγήσεων αποπληρωµής ληξιπρόθεσµων υποχρεώσεων και δηµιουργούν νέα προβλήµατα βιωσιµότητας των Ο.Τ.Α που ακόµη και στο ποσοστό του 5% είναι κρίσιµα. Γι αυτό προτείνεται η κατάργηση της παραπάνω διάταξης. Ο ήµαρχος Ρόδου και Πρόεδρος της Π.Ε.. Ν. Αιγαίου Στάθης Κουσουρνάς - 16 -