Η Ολυμπία είναι η γενέτειρα των Ολυμπιακών Αγώνων και ο ιερός τόπος του Δία, η Ολυμπία καλλιέργησε ιδανικά από την αρχαιότητα. Ποτέ δεν ήταν μόνο οι αγώνες το κύριο ιδανικό, αλλά και η τιμή, η ειρήνη, η πάλη και το σώμα - όλα σε ένα. Σε μια επίσκεψη στον αρχαιολογικό χώρο και το μουσείο της Αρχαίας Ολυμπίας, μπορείτε να περπατήσετε σε ένα από τα σημαντικότερα ιερά της αρχαίας Ελλάδας. Η Αρχαία Ολυμπία βρίσκεται στη Ηλεία, στα πόδια του Κρονίου Λόφου Ολυμπία σας καλεί να πάρετε μέρος της ιστορίας της Ελλάδας. Σε αυτόν τον τόπο μέσα από δράσεις βιωματικές, οι 20 μαθητές μας θα αναπαράγουν και θα ανακαλύψουν πώς η ιστορία γίνεται παιχνίδι και διασκέδαση. Δεν θα δούμε την αρχαία Ολυμπία, θα την ζήσουμε με την χρονομηχανή μας. Μυθολογία: Ολυμπία είναι συνδεδεμένη με πολλούς θεούς και μύθους και υπάρχουν διαφορετικές εκδοχές για το πώς ξεκίνησαν οι Ολυμπιακή Αγώνες. Σύμφωνα με μία εκδοχή, εδώ ο Δίας αγωνίστηκε με τον πατέρα του, Κρόνο, τελικά τον νίκησε και πήρε τον θρόνο των θεών. Στην μνήμη για τη νίκη του, ο Δίας δημιούργησε τους Ολυμπιακούς αγώνες. Ένας άλλος μύθος μας λέει ότι ήταν πέντε αδέρφια, που ανατράφηκαν από τον Δία στην Κρήτη, που ξεκίνησαν τους αγώνες. Τα αδέλφια αγωνίζονταν στην Ολυμπία και ο μεγαλύτερος αδελφός τους ο Ηρακλής (όχι ο γνωστός ήρωας) στεφάνωνε τούς νικητές με 1 / 9
ένα στεφάνι ελιάς. Ωστόσο, μια άλλη ιστορία μας λέει σχετικά με το βασιλιά Οινόμαος της Πίσας, που κόρη του Ιπποδάμεια είχε φτάσει σε ηλικία για να παντρευτεί. Αυτό ανησύχησε τον βασιλιά, γιατί ένας χρησμός του είχε πει ότι θα πεθάνει από το χέρι του γαμπρού του, έτσι σχεδίασε ένα σχέδιο με το οποίο θα απέτρεπε την Ιπποδάμεια να παντρευτεί. Έκανε μια ανακοίνωση ότι κάθε μνηστήρας θα έπρεπε να ανταγωνιστεί μαζί του σε αρματοδρομία. Αν ο μνηστήρας κερδίσει, θα έπαιρνε το χέρι της Ιπποδάμειας, αλλά αν έχανε, θα πέθαινε. Έτσι, οι αγώνες ξεκίνησαν. Παρά τον κίνδυνο να χάσουν τη ζωή τους, πολλοί μνηστήρες πήγαν στους αγώνες χωρίς να ξέρουν ότι ο βασιλιάς, είχε τα ανίκητα άλογα του θεού Άρη. Όταν Οινόμαος είχε νικήσει και σκοτώσει, 33 μνηστήρες, έφτασε ο Πέλοπας. Μόλις τον είδε η Ιπποδάμεια τον αγάπησε παράφορα και συνωμότησε μαζί με τον ηνίοχο του βασιλιά τον Μυρτίλο να βοηθήσει τον Πέλοπα. Ο Μυρτίλος σαμποτάρισε το άρμα του βασιλιά τραβώντας το μπουλόνι που κρατούσε έναν από τους τροχούς στη θέση του, και όταν ο άρχισε ο αγώνας το άρμα έπεσε στον πρώτο γύρο. Ο βασιλιάς μπερδεύτηκε στα ηνία των αλόγων και σύρθηκε μέχρι θανάτου. Ο Πέλοπας και η Ιπποδάμεια παντρεύτηκαν και έτσι οι αγώνες ιδρύθηκαν σε ανάμνηση για την ημέρα που ο Πέλοπας νίκησε τον πανούργο βασιλιά. Η περιοχή της Ολυμπίας είχε ήδη κατοικηθεί από τις αρχές της 2ης χιλιετίας π.χ.,ισως και νωρίτερα. Υπήρξε μια λατρεία εδώ πριν από του Δία, πιθανόν για την Γαία. Η Παράδοση θεωρεί ότι οι πρώτοι Ολυμπιακοί Αγώνες έγιναν το 776 π.χ, αλλά μπορεί στην πραγματικότητα να έχουν ξεκινήσει πριν από τότε. Οι αγώνες ήταν μια ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ της Σπάρτης και Ηλείας, και σύντομα αποφασίστηκε ότι όλα τα ελληνικά κράτη θα μπορούσαν να λάβουν μέρος σε αυτές εφόσον τηρούσαν την ιερή εκεχειρία κατά τη διάρκεια των παιχνιδιών. Αυτή η περίοδος της ειρήνης κρατούσε για ένα μήνα περίπου, αλλά λόγο του ότι πολλές πόλεις κράτη έπαιρναν μέρος και άτομα από όλη την Ελλάδα έρχονταν για να τους παρακολουθήσουν, η περίοδος εκεχειρίας είχε επεκταθεί σε τρεις μήνες, πάντα κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Λόγω του ότι η ιερή εκεχειρία έδωσε στους βασιλείς και ηγέτες από όλη την Ελλάδα μια ευκαιρία για να συναντηθούν άοπλοι, η Ολυμπία έγινε ένα σημαντικό μέρος για τις πολιτικές συζητήσεις και τις συναλλαγές. Επίσης, ενισχύθηκε η αίσθηση της ενότητας μεταξύ των Ελλήνων, μαζί με τη γλώσσα και τη θρησκεία. Η Ολυμπία είχε ανακαινιστεί πολλές φορές, και νέα κτίρια προστέθηκαν μέσα στους αιώνες. Διάσημοι άνθρωποι ήρθαν εδώ για να παρακολουθήσουν τους αγώνες, όπως ο Πλάτωνας και ο Αριστοτέλης, και πριν από αυτούς, τον 6ο αιώνα π.χ., ο Θαλής της Μιλήτου 2 / 9
είχε πεθάνει από θερμοπληξία εδώ. Ο Γέλων και ο Ιέρων από τις Συρακούσες είχαν ανταγωνιστεί στους αγώνες, όπως και ο Αλκιβιάδης, ο Μέγας Αλέξανδρος και ο Νέρων της Ρώμης. Σκλάβοι και γυναίκες, ειδικά εκείνες που ήταν παντρεμένες, απαγορευόταν αυστηρά να παρακολουθήσουν τους αγώνες, και αν μια γυναίκα πιάνονταν ως θεατής, αμέσως την γκρέμιζαν από το βουνό Τυπαίο. Οι γυναίκες όμως μπορούσαν να ανταγωνιστούν κατά την διάρκεια των Ηραίων που πραγματοποιούνταν εδώ. Οι Βάρβαροι είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν, αλλά να μην ανταγωνίζονται. Κάθε ανταγωνιστής έπρεπε να είναι ελεύθερος και ατιμώρητος Έλληνας και έπρεπε να έχει εκπαιδευτεί για τους αγώνες στην πατρίδα του για δέκα μήνες, και για ένα μήνα στην Ολυμπία. Οι νικητές δεν έπαιρναν χρήματα, αλλά τιμόντουσαν πολλή. Το βραβείο ήταν ένα στεφάνι ελιάς από το ιερό δέντρο του Δία, και ο νικητής είχε τη δυνατότητα να αναγείρει ένα άγαλμα για τη νίκη του. Στη γενέτειρά του είχε δωρεάν γεύματα για την υπόλοιπη ζωή του, και λέγεται ότι η πόλη του πρωταθλητή γκρέμιζε τα τείχη της για να τον υποδεχτεί, δεδομένου ότι δεν χρειάζονται πλέον τείχη με τέτοιο αθλητή ως πολίτη. Εάν ένας αθλητής πιάνονταν για απάτη, δωροδοκία ή ίσως λόγω δηλητηρίασης, ήταν αναγκασμένος να χρηματοδοτήσει ένα άγαλμα του Δία, όπου θα γράφονταν πάνω στο άγαλμα και το όνομα της οικογένειάς του και το τι είχε κάνει. Στη συνέχεια το άγαλμα τοποθετούνταν κοντά στην είσοδο του σταδίου, έτσι ώστε οι αθλητές να το βλέπουν πριν ξεκινήσουν οι αγώνες ως υπενθύμιση του τι θα μπορούσε να συμβεί. Από το έτος 472 οι αγώνες πραγματοποιούνταν κατά τη διάρκεια πέντε ημερών αντί της αρχικής μιας. Την πρώτη ημέρα οι ανταγωνιστές έκαναν εγγραφή και έκαναν έναν ιερό όρκο ότι είχαν εκπαιδευτεί για δέκα μήνες και ότι θα σέβονται τους κανόνες, αυτή την ημέρα γίνονταν αγώνες μεταξύ των αγγελιοφόρων. Τη δεύτερη ημέρα γίνονταν οι ιπποδρομίες και το Πένταθλο. Την τρίτη ημέρα γίνονταν οι αγώνες δρόμου. Την τέταρτη μέρα ήταν οι αγώνες πάλης, πυγμαχίας και το Παγκράτιο και την πέμπτη ημέρα δίνονταν τα βραβεία με εορτασμούς. Κατά τη διάρκεια των κλασικών χρόνων χτίστηκε ο μεγάλος ναός του Δία. Η Ολυμπία ήταν ιερό του Δια και είχε ένα μαντείο εδώ. Στο εσωτερικό του ναού βρισκόταν το άγαλμα του θεού, φτιαγμένο από τον Φειδία. Το μόνο που γνωρίζουμε σχετικά με αυτό το άγαλμα είναι από απεικονίσεις σε κέρματα και περιγραφές, υποτίθεται ότι ήταν 13,5 μέτρα υψηλό. Απεικόνιζε το Δία καθισμένο με τη θεά Νίκη στο δεξί του χέρι και ένα σκήπτρο στο 3 / 9
αριστερό του. Το άγαλμα ήταν φτιαγμένο από χρυσό και ελεφαντόδοντο, και θεωρήθηκε ένα από τα επτά θαύματα του αρχαίου κόσμου. Θα εξαφανιστεί προς το τέλος του 4ου αιώνα μ.χ.. Το μεγαλείο της Ολυμπίας είναι πλέον μεγαλύτερο από ποτέ, και η νίκη κατά των Περσών είχαν ενισχυθεί το αίσθημα της ενότητας μεταξύ των Ελλήνων ακόμα περισσότερο. Πολλά νέα κτίρια προστέθηκαν, και τα λουτρά από την περίοδο αυτή είναι τα παλαιότερα στον κόσμο τα λουτρά είχαν επίσης πισίνα και ατμόλουτρα. Τον 4ο αιώνα π.χ., το σύνολο του γηπέδου μετακινήθηκε προς τα ανατολικά και κερκίδες έγιναν στις πλευρές για τους θεατές. Ο Μέγας Αλέξανδρος ολοκλήρωσε την κατασκευή του Φιλιππειου και ανταγωνίστηκε κατά τη διάρκεια των αγώνων. Αν και δεν κέρδισε, αποδείχθηκε ότι ήταν ένας καλός χαμένος Οι Ρωμαίοι κατέλαβαν την Ελλάδα κατά τον 2ο αιώνα π.χ. και πήραν πολλούς από τους θησαυρούς της Ολυμπίας μαζί τους. Ο Σύλλας ακόμη προσπάθησε να μεταφέρει τους αγώνες στη Ρώμη, αλλά απέτυχε. Ακόμη και έτσι, οι Ολυμπιακοί Αγώνες χάσει πιά τη σημασία τους και γίνονταν για το θεαθήναι. Κατά τη περίοδο του αυτοκράτορα Αυγούστου το καθεστώς η Ολύμπια βελτιώθηκε και πάλι. Αγάλματα του αυτοκράτορα, της οικογένειάς του και των απογόνων του τοποθετήθηκαν στο ιερό. Ο Νέρων ήρθε στην Ελλάδα το 67 μ.χ. και έλαβε μέρος στις ιπποδρομίες. Παρόλο που έπεσε από το άρμα του, είχε κηρυχθεί ο ίδιος νικητής, και στη συνέχεια πήρε πολλά αγάλματα μαζί του. Ο Ηρώδης ο Αττικός είχε δημιουργηθεί ένα νυμφαίο εδώ, και μια βρύση που προμήθευε την περιοχή με πόσιμο νερό. Επειδή οι γερμανικές φυλές λεηλάτησαν την Αθήνα και την Πελοπόννησο τον 3ο αιώνα μ.χ, πολλά κτίρια της Ολυμπίας γκρεμίστηκαν και τα υλικά τους χρησιμοποιήθηκαν για την κατασκευή οχυρώσεων στην Ολυμπία. Τον 4ο αιώνα μ.χ οι αγώνες απαγορευτήκαν από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο. Το σύνολο του ιερού χώρου έκλεισε το 426. Ένας από τους κύριους λόγους ήταν ότι οι Ολυμπιακοί Αγώνες θεωρηθήκαν ειδωλολατρική εορτή από τον αυτοκράτορα, και η γύμνια των ανταγωνιστών πράγμα άκρως ανήθικο... Τον 6ο αιώνα οι σεισμοί κατέστρεψαν τα κτίρια στην Ολυμπία, και ήταν γεμάτη με λάσπη από τα πλημμυρισμένα ποτάμια Κλαδεό και Αλφειό. Κατολισθήσεις από το λόφο Κρόνιο τελικά κάλυψαν ολόκληρη την περιοχή. Το ιερό ανακαλύφθηκε το 1776 και το 1829 γαλλική αρχαιολόγοι άρχισαν εκσκαφές του χώρου. Οι πρώτοι σύγχρονοι Ολυμπιακοί Αγώνες πραγματοποιήθηκαν στην Αθήνα το 1896. 4 / 9
Η ειρωνεία είναι ότι κατά τους αρχαίους αγώνες σταματούσαν οι πόλεμοι, αλλά στη σύγχρονη εποχή έχουν διακοπεί από πολέμους σε μερικές περιπτώσεις. ΧΑΡΤΗΣ ΤΗΣ ΑΡΧΑΙΑΣ ΟΛΥΜΠΙΑΣ ολυμπια χαρτης 1. Το Γυμναστήριο - Εδώ οι αθλητές ασκούνταν στο τρέξιμο και άλμα εις μήκος. 2. Η Παλαίστρα - Εδώ οι αθλητές ασκούνταν στην πάλη και το Παγκράτιο. 5 / 9
3. Οι Θέρμες - Τα λουτρά 4. Το Ηρώο - Μνημείο για τον άγνωστο ήρωα 5. Ο Θεηκολεών- η έδρα των ιερέων 6. Εργαστήρι του Φειδία 7. Οίκος φαιδρυντων - Εδώ γινόταν η φροντίδα και συντήρηση των αγαλμάτων. 8. Λεωνιδαίο - Ένας ξενώνας για τους ευγενείς. 9. Ο Ναός του Διός 10. Το Βουλευτήριο - Εδώ συνεδρίαζε η Ολυμπιακή Επιτροπή. 11. Η Νότια Στοά 12. Ιερό της Εστίας 13. Στοά της Ηχούς - Εδώ γίνονταν οι ανακοινώσεις, επαναλαμβάνοντας επτά φορές. 14. Η Κρύπτη - Η Είσοδος του Σταδίου 15. Το Γήπεδο 16. Ο Θησαυρός της Ολυμπίας 17. Τα αγάλματα του Δία, ή Ζάνες 18. Το Μητρώον - Ναός στην Μεγάλη Μητέρα 19. Νυμφαίο Ηρώδου Αττικού 20. Ο Ναός της Ήρας 21. το Πελοπείον - Μνημείο για τον Πέλοπα 22. Φιλιππείο - Μνημείο για την Φιλιππο Β 23. Το Πρυτανείο Μουσείο της Ολυμπίας: Ακριβώς απέναντι από τον αρχαιολογικό χώρο είναι το μουσείο. Έχει ένα μεγάλο πρότυπο σχέδιο για το πώς ήταν ο χώρος στην αρχαιότητα, και πολλά ενδιαφέροντα αντικείμενα. Τα πιο γνωστά έργα τέχνης είναι το άγαλμα του Ερμή του Πραξιτέλη, η Νίκη του Παιωνίου, το κράνος του Μιλτιάδη και τα αετώματα του ναού του Δία, που αναπαριστάνουν το μύθο του Πηλέα και της Ιπποδάμειας από τη μία πλευρά, και το μύθο του Απόλλωνα και Κένταυρους με Λάπηθες από την άλλη. Υπάρχουν επίσης πολλά αντικείμενα από τους αρχαίους αγώνες όπως αντικείμενα που χρησιμοποιούσαν οι αθλητές για τον καθαρισμό τους, καθώς και αφιερώματα στους θεούς. πηγη: www.in2greece.com 6 / 9
7 / 9
8 / 9
9 / 9