ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ 1 ου ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΛΙΜΟΥ
Υπεύθυνος καθηγητής: κος Κεφάλας Δημήτριος Ευχαριστούμε τους συμμαθητές μας Ιωάννη Βενέτη και το Νίκο Δέδε Όλγα Παπαγεωργοπούλου Δημήτρης Λουκάκης Νίκος Αναδρανιστάκης Αμαρίλντο Ντίκα
Σύμφωνα με το ερωτηματολόγιο που απαντήθηκε από 25 μαθητές του 1 ου Γενικού Λυκείου Αλίμου το κεντρικό μας θέμα είναι το ακραίο καιρικό φαινόμενο του Καύσωνα- Λειψυδρίας. Οι ερωτήσεις και οι απαντήσεις είναι οι εξής:
Ποιες φυσικές καταστροφές θεωρείται πιο πιθανές να συμβούν στην πόλη σας; Τυφώνας 56% 0% 16% 28% Καταποντισμός- Πλημμύρα Χαλάζι Καύσωνας- Λειψυνδρία
Θεωρείται ότι η πόλη σας έχει τις απαραίτητες υποδομές για να αντιμετωπίσει τα παραπάνω ακραία φυσικά φαινόμενα; 20% Ναι Όχι 80%
Θεωρείται τους εαυτούς σας προετοιμασμένους για μια επικείμενη φυσική καταστροφή; 28% Ναι Όχι 72%
Γνωρίζετε αν στην περιοχή σας έχουν συμβεί κάποιες ακραίες φυσικές καταστροφές; 20% Ναι Όχι 80%
Εάν έχουν συμβεί ακραίες φυσικές καταστροφές είναι κάποιες από τις οποίες έχουν αναφερθεί στην ερώτηση 1; 20% Ναι-Ποια; Δεν γνωρίζω 80%
Ποια; 45% 20% Καταποντισμός- Πλημμύρα Χαλάζι 35% Καύσωνας- Λειψυνδρία
Εάν βρισκόσασταν εν μέσω κάποιας ακραίας φυσικής καταστροφής,πως θα το αντιμετωπίζατε; 32% 68% Με ψυχραιμία Με πανικό
ΚΑΥΣΩΝΑΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Διεθνώς, ο όρος θερμό κύμα χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια παρατεταμένη περίοδο εξαιρετικά θερμού καιρού. Στη χώρα μας, για το φαινόμενο αυτό χρησιμοποιείται η λέξη καύσωνας. Στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ο καύσωνας συνδέεται με τη μεγάλης κλίμακας μεταφορά θερμών αέριων μαζών από τη βόρεια Αφρική προς τη χώρα και συνήθως παρατηρείται σε περιόδους διακοπής των μελτεμιών. Ορισμένες φορές, όταν πάνω από την περιοχή μας η κυκλοφορία είναι έντονα αντικυκλωνiκή, ο αέρας που βυθίζεται φθάνοντας στο έδαφος γίνεται εξαιρετικά θερμός και ανεβάζει τις θερμοκρασίες στα επίπεδα του καύσωνα ακόμα και με την πνοή ισχυρών ανατολικών-βορειοανατολικών ανέμων.οι ξηροί και πολύ θερμοί καταβατικοί άνεμοι που πνέουν στις περιοχές που προαναφέρθηκαν παρατηρούνται συνήθως στις αρχές του καλοκαιριού και διαρκούν από μία έως τρεις ημέρες.
ΕΝΑΡΞΗ ΤΟΥ ΚΑΥΣΩΝΑ Συνήθως, η άνοδος της θερμοκρασίας στα επίπεδα του καύσωνα είναι ομαλή και αρχίζει από τη δυτική Ελλάδα.Κατά κανόνα, παρατηρείται καθυστέρηση 24 ωρών στην άνοδο της μέσης ημερήσιας θερμοκρασίας του αέρα στην επιφάνεια από την έναρξη της θέρμανσης της ισόβαρικής επιφάνειας των 850 hpa. ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΤΟΥ ΚΑΥΣΩΝΑ Αυστηρός ορισμός του καύσωνα δεν υπάρχει, αλλά, σε κάθε περίπτωση, για τον ορισμό του φαινομένου λαμβάνεται υπόψη από τους Μετεωρολόγους το γεγονός ότι τα προβλήματα στους ανθρώπους δημιουργούντα, όταν :
Η θερμοκρασία του περιβάλλοντος υπερβαίνει τη θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος (36,6) Οι θερμοκρασίες είναι ασυνήθιστα υψηλές Το φαινόμενο έχει μεγάλη διάρκεια. Επειδή η μεταφορά θερμών αέριων μαζών από την βόρεια Αφρική ή από τις περιοχές ανατολικής Τουρκίας, Σύριας και Ιράκ προς την περιοχή μας είναι μεγάλης κλίμακας φαινόμενο, ο καύσωνας που παρατηρείται με αυτές τις συνθήκες διαρκεί περισσότερο από μία ημέρα. Ορίζοντας ως επεισόδιο καύσωνα μία σειρά τουλάχιστον τριών διαδοχικών ημερών με μέγιστη ημερήσια θερμοκρασία μεγαλύτερη ή ίση των 36,5, τα συμπεράσματα που εξάγονται για την Αθήνα και στις περισσότερες των περιπτώσεων ισχύουν για όλη την χώρα είναι τα παρακάτω : Επεισόδια καύσωνα παρατηρούνται ουσιαστικά από το δεύτερο δεκαήμερο του Ιουνίου έως το πρώτο δεκαήμερο του Σεπτέμβριου Τις τελευταίες δεκαετίες, παρατηρείται σαφής αύξηση του αριθμού των επεισοδίων καύσωνα
ΟΙ ΦΥΣΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΕΣ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ Οι φυσικές καταστροφές επηρεάζουν αρνητικά το περιβάλλον και οφείλονται σε φυσικά φαινόμενα και ανθρωπογενή αίτια. Η έκρηξη ηφαιστείου, ο σεισμός, η κατολίσθηση, η πλημμύρα, η πυρκαγιά είναι κάποια από αυτά τα φυσικά φαινόμενα. Σε περίπτωση οποιασδήποτε φυσικής καταστροφής θα πρέπει να γνωρίζουμε τα τηλέφωνα υπηρεσιών που προσφέρουν βοήθεια στον άνθρωπο όλο το 24ωρο. Τέτοια είναι: 1.Ε.Κ.Α.Β.- 166 2.Αστυνομία- 100 3. Πυροσβεστική- 199 4.ΆμεσηΕπέμβασηΛιμενικού- 108 5.Ενιαίος Ευρωπαϊκός Αριθμός Έκτακτης Ανάγκης- 122 Εγκύκλιος Παιδεία
ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΑΥΣΩΝΑ Την περίοδο 3-12/7/2000 επικράτησαν στην Ελλάδα υψηλές θερμοκρασίες. Οι μέγιστες θερμοκρασίες που καταγράφηκαν ήταν στη Λάρισα 45,5 βαθμούς Κελσίου, Στη Νέα Φιλαδέλφεια 44,4 βαθμούς Κελσίου και στο Άργος 44 βαθμούς Κελσίου. Η θερμή εισβολή είχε διάρκεια 10 ημερών και δημιούργησε αρκετά προβλήματα στον πληθυσμό. Αναφέρθηκαν μάλιστα και δύο θάνατοι από βαριά θερμοπληξία στα Ιωάννινα στις 4/7/2003, ενώ στα νοσοκομεία της χώρας μεταφέρθηκαν πολλά άτομα με συμπτώματα ελαφριάς θερμοπληξίας ή αδιαθεσίας. Προβλήματα δημιουργήθηκαν και στο δίκτυο της Δ.Ε.Η. λόγω υπερφόρτωσης του δικτύου από την χρήση κλιματιστικών μηχανημάτων. Οι θερμές και ξηρές αέριες μάζες σε συνδυασμό με τον άνεμο δημιούργησαν ευνοϊκές συνθήκες για την εκδήλωση πυρκαγιών, με χαρακτηριστική τη φωτιά της Σάμου στις 6/7/2000. Σημειώνεται ότι από την ίδια θερμή εισβολή επηρεάστηκε μεγάλο μέρος της Ιταλίας, των Βαλκανίων, τηςτουρκίαςκαιτηςκύπρου, όπου σημειώθηκαν θάνατοι από θερμοπληξία και εκτεταμένες πυρκαγιές. ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ
ΚΛΙΜΑ ΑΤΤΙΚΗΣ Στην περιοχή της Αττικής το κλίμα είναι εύκρατο, μεσογειακό και γενικά ήπιο το μεγαλύτερο μέρος του χρόνου. Παρόλο όμως που είναι μεσογειακό, το κλίμα της Αθήνας έχει αρκετά μεγάλη διαφορά στα εύρη της θερμοκρασίας μεταξύ καλοκαιριού και χειμώνα σε σχέση με άλλες περιοχές της χώρας. Έχει μέση ετήσια θερμοκρασία 18,3 βαθμούς Κελσίου. Δεν είναι λίγες οι φορές που η θερμοκρασία υπερβαίνει τους 40 βαθμούς Κελσίου (καύσωνας). Η Αθήνα φημίζεται για τα ιδιαίτερα θερμά καλοκαίρια της και μάλιστα η υψηλότερη θερμοκρασία που έχει ποτέ καταγραφεί στην Αθήνα αλλά και στη Ευρώπη είναι αυτή των 48 βαθμών Κελσίου στις 10 Ιουλίου 1977.
ΚΑΥΣΩΝΕΣ:Η ΑΘΗΝΑ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΣΚΟΤΩΝΕΙ 1957: 41.9 C 1966: 40 C 1973: 46.4 C 1977: 48 C 1981: 40 C 1987: 44 C Στον μεγάλο καύσωνα του 1987, που σκότωσε εκατοντάδες ανθρώπους, είχαμε ένα έκτακτο καιρικό φαινόμενο, το χαρακτηριστικό του οποίου ήταν η μεγάλη διάρκεια. Ο καύσωνας είχε διαρκέσει περίπου 10 ημέρες, γεγονός πρωτοφανές. Νίκος Νικητίδης Καύσωνες: Η Αθήνα είναι που σκοτώνει ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΓΕΓΟΝΟΤΩΝ 1987 Ιούλιος 1987: Καύσωνας πλήττει τη χώρα και οδηγεί στο θάνατο 1.280 άτομα τουλάχιστον! Σκηνές απόγνωσης και πανικού στα νοσοκομεία, ενώ επιστρατεύονται κάθε είδους ψυγεία για να διατηρηθούν οι νεκροί. Livepedia.gr (ανασκόπηση γεγονότων 1987)
Πρόληψη στον καύσωνα Τα μέτρα για την πρόληψη της εμφάνισης συμπτωμάτων κατά τον καύσωνα είναι τα εξής: Αποφυγή έκθεσης στο ηλιακό φως. Αναζήτηση σκιερών και δροσερών μερών. Προτίμηση στα ανοικτόχρωμα και ελαφρά ρούχα με ανοικτό λαιμό, κάλυψη κεφαλής ( χρησιμοποίηση καπέλου, ομπρέλας κ. λ. π.). Αποφυγή βαριάς σωματικής εργασίας, ιδιαίτερα σε μέρη που συνυπάρχουν υψηλή θερμοκρασία με υγρασία, καθώς και κάτω από τον ήλιο. Ιδιαίτερη προσοχή στη διατροφή, όπως: Πρόσληψη άφθονων υγρών, κατά προτίμηση νερού και φυσικών χυμών. Αποφυγή των οινοπνευματωδών ποτών.
Ολιγοθερμική δίαιτα, που θα περιλαμβάνει κυρίως λαχανικά και φρούτα πάσης φύσεως, με περιορισμό των λιπαρών. Συχνά λουτρά με καταιωνιστήρες (ντους). Τα βρέφη και τα παιδιά να ντύνονται όσο γίνεται πιο ελαφρά. Ειδικά για τα βρέφη είναι προτιμότερο τα χέρια και τα πόδια τους να είναι ελεύθερα και να μην τυλίγονται σε πάνες. Όταν κάνει ζέστη να προσφέρονται συχνά εκτός από το γάλα ( μητρικό ή άλλο) και υγρά όπως νερό κλπ. Περισσότερη προσοχή να δοθεί στις καλούμενες ομάδες υψηλού κινδύνου του καύσωνα, που είναι: Όλα τα άτομα ηλικίας άνω των 65 ετών. Όλα τα άτομα που πάσχουν από χρόνια νοσήματα, όπως καρδιοπάθειες, νεφροπάθειες, πνευμονοπάθειες, διαβήτη κλπ. Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιματιστικά μηχανήματα ή απλούς ανεμιστήρες, κατά προτίμηση οροφής.
ΠΛΗΜΜΥΡΕΣ Στις χώρες της Μεσογείου η εποχική κατανομή των ισχυρών καταιγίδων, οι οποίες μπορούν να δώσουν ύψη βροχής της τάξης των 100 ή ακόμα και των 200 χιλιοστών σε λίγες ώρες και να προκαλέσουν ξαφνικές πλημμύρες, παρουσιάζει ένα μέγιστο κατά τη διάρκεια του φθινοπώρου.η περιοχή μας δεν αποτελεί εξαίρεση του παραπάνω κανόνα αν και ισχυρές βροχοπτώσεις μπορεί να παρατηρηθούν όλο το χρόνο. ΧΑΛΑΖΙ Το χαλάζι είναι κομμάτια πάγου σφαιρικού ή άλλου ακανόνιστου σχήματος, με διάμετρο, συνήθως, από 5 έως 100 χιλιοστά, τα οποία πέφτουν από τα σύννεφα, προκαλώντας συχνά εκτεταμένες καταστροφές, όχι μόνο στην αγροτική παραγωγή αλλά και σε στέγες σπιτιών, αυτοκίνητα κ.λπ. Η παραγωγή χαλαζιού στους σωρειτομελίες αρχίζει από τη στιγμή που στο εσωτερικό τους δημιουργηθούν μικροσκοπικά κομμάτια πάγου ή όταν πάνω σε οποιασδήποτε φύσεως σωματίδια προσκολληθούν και παγοποιηθούν υδροσταγονίδια σε υπέρτηξη.
Πρόληψη στις πλημμύρες Γενικές οδηγίες πρόληψης και αντιμετώπισης πλημμύρων: Να ενημερώνεστε από τα ΜΜΕ για τις μετεωρολογικές προβλέψεις και τυχόν οδηγίες σε περίπτωση επιδείνωσης του καιρού. Να προσέχετε να μην είναι φραγμένα τα φρεάτια έξω από το σπίτι σας, ώστε το νερό κατά την διάρκεια βροχής να έχει φυσική ροή. Να έχετε ενημερώσει τα παιδιά σας τι πρέπει να κάνουν σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, εάν είναι σεηλικίαπουτααφήνετεσυχνάμόνατουςστο σπίτι.
Εάν το σπίτι σας είναι σε μικρή απόσταση από τον πλημμυρισμένο δρόμο (υπόγειο, ισόγειο) κλείστε το γκάζι, το ηλεκτρικό και το νερό και απομακρυνθείτε από το σπίτι παίρνοντας μαζί σας έγγραφα και είδη πρώτης ανάγκης. Οδηγηθείτε σε ασφαλή περιοχή αποφεύγοντας να βαδίζετε ή να οδηγείτε σε πλημμυρισμένους δρόμους. Εάν την ώρα της πλημμύρας βρισκόσαστε μέσα στο αυτοκίνητο και το αυτοκίνητο σβήσει, εγκαταλείψτε το αυτοκίνητο και κατευθυνθείτε σε ασφαλές σημείο π.χ. ύψωμα. Προσπαθήστε να προσφέρετε τη βοήθειά σας και σε άλλους
Ο Δημήτρης Λουκάκης ήταν υπεύθυνος για το φωτογραφικό υλικό και το ερωτηματολόγιο Ο Νίκος Αναδρανιστάκης ήταν υπεύθυνος για τις πληροφορίες σχετικά με τη δημιουργία των ακραίων καιρικών φαινομένων και τις γενικές πληροφορίες γιαταακραίακαιρικάφαινόμενα Ο Αμαρίλντο Ντίκα ήταν υπεύθυνος για τις πληροφορίες σχετικά με την πρόληψη Η Όλγα Παπαγεωργοπούλου ήταν υπεύθυνη για το ιστορικό των ακραίων καιρικών φαινομένων στην Ελλάδα
Βιβλίο ΚΑΙΡΟΣ Ο ΓΙΟΣ ΤΗΣ ΓΗΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΗΛΙΟΥ τόμος Ι και τόμος ΙΙ Δημήτρης Ζιακόπουλος Εγκύκλιος Παιδεία Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ Νίκος Νικητίδης: Καύσωνες: Η Αθήναείναι που σκοτώνει LivePedia.gr Το χαμομηλάκι blogspot.com Εικόνες GOOGLE
ΣΑΣ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ