تحقيقات آفات گياهي جلد / شماره / سال 9 الگوي توزيع فضايي لارو پروانه برگخوار كنار Thiacidas postica Walker Noctuidae) (Lepidoptera: روي درخت كنارspina-christi Ziziphus در استان بوشهر ١ ناصر فرار * و مصطفي حقاني عضو هيات علمي مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي استان بوشهر كشاورزي دانشگاه ياسوج ياسوج استاديار گروه گياهپزشكي دانشكده (90/8/0 (تاريخ دريافت: 90/5/9 تاريخ پذيرش: چكيده تعيين الگوي فضايي حشره عامل مهمي در طراحي يك برنامه مناسب نمونهبرداري و برنامههاي مديريت جامع آفات است. پروانه برگ- خوار كنار Noctuidae) Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: از آفات درختان كنار در استانهاي جنوبي كشور به ويژه بوشهر هرمزگان و خوزستان محسوب ميشود. لاروهاي اين حشره از برگ درختان كنار تغذيه ميكنند. با توجه به گسترش و توسعه باغهاي درختان كنار در استان بوشهر مطالعات كامل در رابطه با آفات مهم اين گونه خودرو و جنگلي بيش از پيش ضروري است. توزيع فضايي جمعيت لاروهاي پروانه برگخوار كنار.T postica روي گونه درخت كنار Ziziphus spina-christi در شرايط طبيعي در سالهاي 85 تا 87 در استان بوشهر انجام گرفت. شاخه 50 سانتيمتري از درخت كنار به عنوان واحد نمونهبرداري انتخاب شد. پس از نمونهبرداري اوليه تعداد 40 نمونه انتخاب شد. الگوي فضايي لارو سن پنجم پروانه برگخوار كنار با استفاده از روش رگرسيوني (روش تيلور و آيواي و) تعيين شد. در تعيين نوع برهمكنش مگس پارازيتوييد Tachinidae) Pales murina Mes (Diptera: نسبت به تراكم ميزبان از رگرسيون خطي بين ميانگين تراكم آفت و پارازيتوييد در تاريخهاي مختلف استفاده شد. نتايج حاصل از روش رگرسيون بين واريانس و ميانگين تعداد لاروهاي روي گياه ميزبان در طول دوره نمونهبرداري با استفاده از روش تيلور (0.98= R) و آيواي و (0.86= R) به طور معنيداري بزرگتر از يك بود كه نشانگر توزيع تجمعي است. شيب خط رگرسيون b براي مدل تيلور و آيواي و به ترتيب /99 و /45 تعيين شد. به اين ترتيب الگوي توزيع فضايي لارو سن پنجم اين حشره از نوع تجمعي است. نوع برهمكنش پارازيتوييد نسبت به تراكم آفت وابسته به تراكم تعيين شد. واژه هاي كليدي: پروانه برگخوار كنار درخت كنار توزيع فضايي Iwao s patchiness Regression. Taylor s Power Law Tachinidae * نويسنده مسي ول : farrar9@yahoo.com
فرار و حقاني: الگوي توزيع فضايي پروانه برگخوار كنار مقدمه درختان كنار گونههايي از جنس زيزيفوس هستند كه به طور گسترده و خودرو در استانهاي جنوبي كشور پراكنش دارند. در اين مناطق به رغم محدوديتهاي منابع آب و خاك و چند برابر بودن تبخير نسبت به بارش درختان كنار علاوه بر ايجاد جنگلهاي طبيعي به صورت پراكنده موجب كنترل فرسايش خاك مقاومت به خشكي و سازگار با مناطق گرمسيري و نيمهگرمسيري شده است. ارزش اكولوژيكي گونههاي مختلف جنس كنار در استان از يك طرف و خواص خوراكي و توليد بسيار زياد ميوه خواص دارويي و بهداشتي قسمتهاي مختلف گياه توليد فرآوردههاي مختلف از محصولات آن پرورش زنبورعسل در باغهاي كنار و توليد عسل باارزش با طعم كنار و خاصيت دارويي آن از طرف ديگر آن را به يك گياه مناسب اكولوژيكي و اقتصادي در مناطق جنوب تبديل كرده است به طوري كه سالانه سطح زيادي از زمينهاي باير به زير كشت درختان كنار در سطح استان بوشهر ميرود.(Farrar and Karampour, 008) توسعه روزافزون اين گونههاي با ارزش در استانهاي جنوبي كه داراي شرايط خشك و سخت آب و هوايي هستند و گونههاي بومي و سازگار كه مقاوم قانع و چند م ظن وره باشند لزوم بيش از پيش مطالعات مربوط به آفات و بيماريها را آشكار ميسازد. درختان كنار مورد حمله بيش از 50 گونه حشرات و ساير بندپايان قرار مي گيرن د كه در استان بوشهر پس از مگس ميوه كنار پروانه برگخوار كنار اهميت بهسزايي دارد كه مطالعات جامع ميتواند به مديريت آن كمك ك دن (00a.(Farrar et al., پروانه برگخوار كنار Thiacidas postica Walker از خانوادهي Noctuidae و راسته Lepidoptera يكي از آفات درختان كنار در استان بوشهر است ) al., Farrar et 00). b لاروهاي اين حشره از برگهاي درختان كنار تغذيه كرده و ضمن ضعف عمومي درخت عملكرد ميوه را به شدت كاهش ميدهند. در برخي از سالها و در برخي از مناطق خسارت اين حشره زياد ميباشد( 00b.(Farrar et al., با توجه به توسعه درختان جنگلي كنار به صورت باغهاي وسيع اين خطر احساس ميشود كه اين حشره در برخي از مواقع و در برخي از مناطق باعث خسارت شديد شود. اين حشره داراي 5 سن لاروي است و سن اول تا سن سوم لاروي به صورت دسته جمعي فعاليت ميكنند و در سن چهارم و پنجم لاروها بهطور انفرادي از برگ تغذيه ميكنند a).(farrar et al., 00 بررسيهاي انجام گرفته توسط فرار و همكاران (a (Farrar et al., 00 نشان داده كه اين حشره از فروردين تا ارديبهشت ماه در نسل اول و از آبان تا اوايل دي ماه نسل دوم و در صورت مساعد بودن دما از دي تا اوايل اسفند در نسل سوم به تدريج در طبيعت ظاهر شده و تخمگذاري ميك د.ن اين حشره حداقل داراي دو نسل در سال در استان بوشهر است. مطالعه بسياري از ويژگيهاي جمعيتي حشرات در شرايط صحرايي مستلزم نمونهبرداري از جمعيت است. يك برنامه مناسب نمونهبرداري شامل انتخاب زمان مناسب براي نمونهبرداري انتخاب واحد نمونهبرداري تعيين تعداد مناسب نمونه و تعيين توزيع مكاني نمونهبرداري است كه در اين ميان تعيين الگوي فضايي حشره عامل مهمي در طراحي يك برنامه مناسب نمونهبرداري و برنامههاي مديريت جامع آفات است (998 Weiss,.(Boeve and همچنين يكي از ابزارهاي اساسي در پژوهشهاي كمي نمونهبرداري است و به عنوان يكي از ابزارهاي تصميمگيري در مديريت جامع آفات كاربرد دارد (000.(Dent, پاتريك و همكاران (00 al., (Patrick et از نمونهبرداريهاي متوالي براي تخمين جمعيت آفات استفاده كردند و هدف آنها از اين برنامه نمونهبرداري تخمين جمعيت به صورت آماري و اتخاذ تصميمهاي مناسب كنترلي در قالب يك برنامه مديريت تلفيقي آفات بود كه به اين منظور از روش تخمين تيلور استفاده كردند. قانون تيلور ابتدا در سال 96 براي توصيف الگوهاي توزيع فضايي جمعيت موجودات پيشنهاد شد (96.(Taylor, - IPM - Taylor s Power Law - Ziziphus
تحقيقات آفات گياهي جلد شماره سال 9 توزيع فضايي هر حشره ويژگي ذاتي آن است و با عوامل رفتاري و محيطي شكل گرفته است (996 Ziess,.(Pedigo and آگاهي از الگوي توزيع فضايي جمعيت حشره اطلاعاتي در مورد صفات رفتاري آن و تاثير عوامل محيطي بر جمعيت اراي ه ميكند 000) Henderson,.(Southwood and يك گونه حشره ممكن است يكي از سه نوع توزيع تصادفي تجمعي يا يكنواخت داشته باشد. در توزيع تصادفي وجود هر فرد در يك ناحيه مستقل از وجود ديگري است به بيان ديگر در يك سطح حضور يك فرد تا ثيري بر حضور يا عدم حضور ساير افراد ندارد ) and Southwood.(Henderson, 000 به طور كلي تعداد نمونه تجزيه و تحليل جمعيت و اندازه جمعيت يك گونه تحت تا ثير نوع توزيع آن گونه قرار ميگيرد. اطلاع از نوع الگوي توزيع فضايي لارو پروانه كنار.T postica ميتواند در طراحي و اجراي برنامههاي كنترل اين آفت موثر و مفيد واقع شود. هدف از انجام اين تحقيق تعيين برنامه دقيق و علمي نمونهبرداري و الگوي توزيع فضايي گونهي.T postica روي درخت كنار spina-christi) (Ziziphus در منطقه بوشهر است تا با بهدست آوردن اطلاعات دقيق توزيع فضايي در برنامه مديريت جامع گونه مورد مطالعه استفاده شود. مواد و روشها مطالعات صحرايي در سال هاي در 87 تا 85 منطقه دشتستان استان بوشهر انجام شد. با بررسيهاي مستقيم از درختان كنار در مناطق مورد مطالعه پس از نمونهبرداري اوليه از گونه Ziziphus spina-christi تعداد نمونه تعيين شد. نمونهبرداري طي نسل در طول ماههاي فروردين و ارديبهشت در نسل اول و اواخر آبان تا دي ماه در نسل دوم و در صورت وجود نسل سوم در بهمن و اوايل اسفند در دوره هفت روزه و با 40 تكرار انجام گرفت. تراكم جمعيت لارو سن پنجم پروانه برگخوار كنار با شمارش مستقيم آنها تعيين شد. در طول مدت زمان ياد شده دادهها ثبت شد و تراكم جمعيت نوع الگوي توزيع فضايي ضريب تجمع مورد بررسي قرار گرفت. واحد نمونهبرداري و زمان آن يك شاخه 50 سانتيمتري درخت كنار به عنوان واحد نمونهبرداري تعيين و نمونهبرداري به طور تصادفي انجام شد. تعداد لارو سن پنجم روي واحد نمونهبرداري شمارش شد. نمونهبرداري در فواصل زماني هفتهاي يك بار از ساعت 7 تا صبح انجام گرفت. اندازه نمونه پس از تعيين واحد نمونهبرداري و توزيع مكاني 4 نمونهبرداري ميبايست تعداد نمونه مشخص شود. براي نمونهگيري مناسب بايد نمونهگيري اوليه انجام شود و با 5 استفاده از دادههاي نمونهگيري اوليه خطاي نسبي را تعيين كرد 00) al.,.(naseri et al., 00; Rahmani et 6 اين عامل نشانگر دقت نمونهبرداري است ) and Pedigo.(Ziess, 996; Southwood and Henderson, 000 عامل تعيين كننده تعداد نمونه اختلاف بين دادههاي حاصل از نمونهبرداري اوليه است 004) al.,.(dent, 000; Haghani et SD SE = n S = S = SD تعداد نمونهها است. معادله (): SE RV = 00 x x ميانگين دادهها و SE خطاي معيار ميباشد. معادله (): معادله (): n واريانس و S انحراف معيار دادهها SD بنابراين با يك نمونهبرداري اوليه ميانگين و انحراف معيار دادههاي جمعآوري شده محاسبه شده و به همراه RV (ميزان خطاي قابل قبول) و t (استخراج شده از جدول (t-student در فرمول اندازه نمونه قرار ميگيرد ) and Southwood.(Henderson, 000; Pedigo and Buntin, 994 4- Sample Size 5- Relative Variation 6- Sampling Precision - Random - Aggregated/Clumped - Regular
فرار و حقاني: الگوي توزيع فضايي پروانه برگخوار كنار 4 فرمول تعداد نمونه به صورت زير است: t. sd N = معادله (4). D x در اين رابطه: N: تعداد مناسب نمونه t- t: استيودنت df. جدول با نمونهبرداري اوليه تعداد نمونه :s d انحراف معيار دادههاي : x ميانگين دادههاي نمونهبرداري اوليه D: ميزان خطاي قابل قبول به صورت اعشار كه هرچه ميزان خطاي قابل قبول افزايش يابد تعداد نمونه كاهش مييابد. در اين تحقيق با استفاده از دو روش رگرسيوني تيلور و آيواي و نوع توزيع فضايي تعيين شد. تعيين الگوي توزيع فضايي با روش رگرسيوني تيلور براي تعيين الگوي توزيع فضايي لارو پروانه برگخوار كنار دادههاي مربوط به هر تاريخ و لگاريتمهاي واريانس و ميانگين آنها محاسبه شد و با استفاده از فرمول زير نوع توزيع فضايي لارو به دست آمد (984.(Taylor, s =log a + b log x Log معادله (5): در رابطه فوق S واريانس نمونهها و x ميانگين نمونهها در هر تاريخ نمونهبرداري است b شيب خط رگرسيون و a محل تلاقي خط رگرسيون با محورy اگر b=.(taylor, 96; Iwao, 968) ها است باشد آنگاه توزيع از نوع تصادفي و اگر <b آنگاه توزيع از نوع تجمعي و اگر >b باشد توزيع فضايي از نوع يكنواخت است. در مرحله بعد بايستي آزمون نيكويي برازش ) fit =b (Goodness of- را انجام داد بدين منظور ابتدا t استيودنت جدول با درجه آزادي -n با t محاسبه شده توسط رابطه زير مقايسه شد. SE b = b t = SE b SD b n معادله (6) معادله (7): بزرگتر بودن t محاسبه شده از t جدول نشانگر رد فرض صفر ميباشد يعني توزيع تصادفي نيست. به عبارت ديگر =b نيست. تعيين الگوي توزيع فضايي با روش رگرسيوني آيواي و * m = α + βx معادله (8) * s m = x + ( ) معادله (9) x در اين روش x ميانگين نمونههاي هر تاريخ است. براي هر تاريخ نيز يك m * محاسبه شده و بين آنها رابطه رگرسيوني به دست آمد. اين روش نيز تا حدودي مشابه روش قبلي است. در هر دو روش از رگرسيون خطي استفاده شد. اگر = β آنگاه توزيع از نوع تصادفي و اگر > β آنگاه توزيع از نوع تجمعي و اگر < β باشد توزيع فضايي از نوع يكنواخت است. سپس بايد تست = β را انجام داد كه روش آن مشابه روش قبلي است (968.(Iwao, در اين پژوهش پس از مشخص كردن روش نمونهگيري و برنامه نمونهگيري از زمان آغاز فعاليت لارو پروانه برگ- خوار كنار نمونهگيري به صورت هفتگي انجام شد. ارتباط جمعيتي بين مگس پارازيتوييد Pales Tachinidae) murina Mes. (Diptera: و لارو پروانه برگخوار كنار به عنوان آفت در تعيين نوع عكسالعمل پارازيتوييد نسبت به تراكم ميزبان از رگرسيون خطي بين ميانگين تراكم آفت (متغير مستقل) و پارازيتوييد (متغير وابسته) در تاريخهاي مختلف استفاده شد. در صورت معنيدار نبودن رابطه بين دو متغير پارازيتوييد در حمله به ميزبان خود به صورت مستقل از تراكم عمل كرده ولي اگر ارتباط بين آنها معنيدار باشد دو حالت وجود دارد: اگر 0<b پارازيتوييد وابسته به تراكم عمل كرده و اگر 0>b كه در اين حالت پارازيتوييد وابسته به عكس تراكم عمل كرده است Dent and Walton, 997; ).(Southwood and Henderson, 000; Dent, 000; نتايج و بحث - Sample Size - Taylor s Power Law - Iwao s Patchiness Regression
5 تحقيقات آفات گياهي جلد شماره سال 9 با توجه به قابل قبول بودن محدوده RV حاصل از نمونهبرداري اوليه تعداد نمونه مناسب با استفاده از فرمول مربوطه 40 به دست آمد. نتايج حاصل از روش رگرسيون بين واريانس و ميانگين تعداد لاروهاي روي گياه ميزبان در طول دوره نمونهبرداري با استفاده از روش تيلور (0.98= R). و آيواي و (0.86= R) به طور معنيداري بزرگتر از يك بود (جدول ) كه نشانگر توزيع تجمعي يا كپهاي است. با در نظر گرفتن وضعيت تغذيه و رفتارهاي سنين لاروي مختلف و حضور لاروها روي برگ هاي ميزبان مدل مربوطه به خوبي دادههاي مشاهده شده را توصيف ميكند. شيب خط رگرسيون b به ترتيب /99 و /45 براي مدل تيلور و آيواي و محاسبه شد (شكل الف و ب). به اين ترتيب الگوي توزيع فضايي لارو سن پنجم اين حشره از نوع تجمعي تعيين شد. در زمينه توزيع فضايي حشرات و كنهها روي گياهان مختلف مطالعات به نسبت گستردهاي انجام شده ولي در رابطه با توزيع فضايي لارو پروانه برگخوار كنار (تنها ميزبان شناسايي شده روي كنار) مطالعاتي صورت نگرفته است. حقاني و فتحي پور (009 Fathipour, (Haghani and توزيع فضايي لاروهاي مگس مينوز Liriomyza sativae روي خيار را در شرايط گلخانه با استفاده از روشهاي رگرسيوني از نوع تجمعي گزارش كردند. الگوي توزيع فضايي شته Brevicoryne brassicae از خانواده Diaeretiella و زنبور پارازيتوي يد آن Aphididae Aphidiidae) rapae (Hym.: روي كلم با استفاده از هر دو روش نسبت واريانس به ميانگين و روش رگرسيوني تيلور از نوع تجمعي به دست آمد به طوري كه نسبت واريانس به ميانگين در هر دو گونه حشره به صورت معني داري بزرگتر از يك بود (004 al.,.(haghani et بر خلاف نتايج اين تحقيق توزيع فضايي لارو Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) روي گياه ذرت تصادفي به دست آمد و رابطه بين اين آفت و فنولوژي گياه توسط مدل رگرسيون غير خطي توضيح داده شده است (008 al.,.(mendoza et همچنين ملو دي و همكاران (006 al., (Melo de et توزيع فضايي و پراكندگي.S frugiperda را نيز به صورت تصادفي ارزيابي كردند. توزيع فضايي كرم غوزه پنبه Helicoverpa armigera روي گياه پنبه توسط گوزه و همكاران (00 al., (Goze et به صورت تصادفي به دست آم د. جمعيت لارو Agrotis ipsilon و Feltia ducens از خانواده Noctuidae روي محصولات زراعي در ميسوري در طول بهار مورد بررسي قرار گرفت و مشخص شد كه هر دو گونه بر اساس شاخص تجمع داراي توزيع تصادفي (پواسون) هستند و هيچ ارتباط معنيداري بين فراواني.A ipsilon و.F ducens و تراكم پوشش چندين گونه از علفهاي هرز ندارند (98, al..(story et همانطور كه در اين تحقيق و بررسي ساير تحقيقات مشاهده ميشود ترتيب نوع توزيع فضايي گونههاي مختلف حشرات متفاوت است كه اين مسي له خود روش نمونهگيريهاي متفاوتي را سبب مي- شود و برنامههاي مديريتي كنترل آفات متفاوت در پي خواهد داشت. نتايج تجزيه واريانس و تجزيه آماري ارتباط جمعيتي بين مگس پارازيتوييد.P murina و ميزبان آن (لارو پروانه برگخوار كنار postica).t) نشان داد كه نوع همكنش پارازيتوييد (متغير وابسته) نسبت به تراكم ميزبان (متغير مستقل) داراي همبستگي معنيدار است. بنابراين با توجه به معنيدار شدن رگرسيون خطي و وجود رابطه 0<b ميتوان نتيجه گرفت كه پارازيتوييد در حمله به ميزبان خود به صورت وابسته به تراكم عمل كرده است (شكل ). نتايج فرار و همكاران (00 al., (Farrar et دررابطهباميزبانيابي مگس پارازيتوييد.P murina روي پروانه برگخوار كنار نشان داد كه رابطه پارازيتوييد با ميزبان يك رابطه ساده نبوده و مگس هاي ماده.P murina تركيبات متصاعد شده از درخت كنار (Synomones) كه ناشي از خسارت لارو پروانه برگخوار كنار است تشخيص داده و به طرف آن جلب ميشوند و در اطراف لاروها و محيط اطراف آنها - Melo de - Goze - Taylor s Power Law و Iwao s Patchiness Regression
فرار و حقاني: الگوي توزيع فضايي پروانه برگخوار كنار 6 تخمگذاري ميكنند. اين مطلب ميتواند اين نوع واكنش وابسته به تراكم پارازيتوييد را تقويت كند. همگرايي نوع پراكنش دشمنان طبيعي و آفت در يك منطقه و نوع وابستگي دشمن طبيعي به تراكم آفت ميتواند به عنوان نكات كليدي در مديريت جامع آفات و كنترل بيولوژيك موثر در نظر گرفته شود. جدول - توزيع فضايي لارو پروانه Noctuidae) Thiacidas postica (Lepidoptera: روي كنار با استفاده از روشهاي رگرسيوني.Iwao s Patchiness Regression و Taylor s Power Law Table. Spatial distribution of Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: Noctuidae) larvae on Ziziphus spina-christi using Taylor s Power Law and Iwao s Patchiness Regression. Method Regression equation P value Slope R Taylor's power law log (s )= 0.49+.99 log (m) <0.0.99 0.98 Iwao's patchiness regression m*=.46+.45 m <0.0.45 0.86 Log Variance 4 0 a 0 0.5.5 Log Mean Mean Crowding (m*) 5.0 0.0 5.0 0.0 5.0 0.0 b 0.0.0 4.0 6.0 Mean شكل - رگرسيون خطي براي تعيين توزيع فضايي لارو پروانه Thiacidas postica روي كنار با استفاده از روش Taylor s Power Law. (b) Iwao s Patchiness Regression و (a) Figure. Linear regression to determine spatial distribution of Thiacidas postica (Lepidoptera: Noctuidae) larvae on Ziziphus spina-christi using Taylor s Power Law (a) and Iwao s Patchiness Regression (b) models. شكل - رگرسيون نشان دهنده رابطه بين ميانگين تراكم جمعيت آفت (لارو سن پنجم پروانه برگخوار كنار.T) postica و درصد پارازيتيسم پارازيتوييد Pales murina Figure. Regression showing the relationship between mean density of 5 th instar larvae of T. postica and percentage of parasitism of Pales murina.
7 تحقيقات آفات گياهي جلد شماره سال 9 منابع Boeve, P. J. and Weiss, M. 998. Spatial distribution and sampling plans with fixed levels of precision for cereal aphis (Homoptera: Aphididae) infesting spring wheat. The Canadian Entomologist 0: 67-77. Dent, D. 000. Integrated Pest Management. Chapman & Hall. London. 56 pp. Dent, D. R. and Walton, M. P. 997. Methods in Ecological and Agricultural Entomology. CAB International, UK. pp. 87. Farrar, N. and Karampour, F. 008. Pests, diseases and biological control methods using natural enemies and other environmentally friendly methods. In Assareh, M. H. (Eds.). Biological characteristics of Christian thorn trees in Iran. Researches Institute of Forests and Rangelands, Tehran. pp. 445-57. (in Farsi) Farrar, N., Ahmadi, A. A. and Golestaneh S. R. 00a. The Ber moth, Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: Noctuidae), dispersal and natural enemies in Bushehr province. Pajouhesh- Va- Sazandegi in Agriculture & Horticulture 5: 64-70. (in Farsi) Farrar, N., Asadi, G. H. and Golestaneh, S. R. 00b. Biological study of Ber Defoliator, Thiacidas postica walker (Lepidoptera: Noctuidae) in Bushehr Province. Journal of Entomological Society of Iran (): -50. (in Farsi) Farrar, N., Askary, H., Golestaneh, S. R., Alichi, M. and Sadeghi, S. M. 00. Factors affecting host finding ability of Pales murina (Diptera: Tachinidae), a Parasitoid of Thiacidas postica on Jujube trees. Iranian Journal of Forest and Range Protection Research : -8. Goze, E., Nibouche, S. and Deguine, J. P. 00. Spatial and probability distribution of Helicoverpa armigera (Hubner) (Lepidoptera: Noctuidae) in cotton: Systematic sampling, exact confidence intervals and sequential test. Biological Sciences : 0-0. Haghani, M. and Fathipour, Y. 009. Spatial distribution of Liriomyza sativae (Diptera: Agromyzidae) in a cucumber greenhouse. Integrated Control in Protected Crops, Mediterranean Climate, IOBC/wprs Bulletin. pp. 4-45. Haghani, M., Fathipour, Y., Moharamipour S. and Bahrami, F. 004. Spatial distribution of Brevicoryn brassicae (Hom.: Aphididae) and its Parasitoid Diaeretiella rapae (Hym.: Aphidiidae). Proceeding of the 6 th Iranian Plant Protection Congress, Tabriz, Iran. pp.. (in Farsi). Iwao, S. 968. A new regression method for analyzing the aggregation pattern of animal populations. Researches on Population Ecology 0: -0. Melo, de. E. P., Degrande, M. G., Degrande, P. E., Cessa, R. M., Salomao, J. L. and Nogueira, R. F. 006. Spatial distribution of plants infested with Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) on corn crop. Neotropical Entomology 5(5): 689-97. Mendoza, H., Barbosa, L., Gonzalez, G. and Perez, M. 008. Spatial distribution of Spodoptera frugiperda (Lepidoptera: Noctuidae) in maize landraces grown in Colima, Mexico. International Journal of Tropical Insect Science 8: 6-9. Naseri, B., Fathipour Y. and Talebi, A. A. 00. Population density and spatial distribution pattern of Empoasca decipiens (Hemiptera: Cicadellidae) on different bean species. Journal of Agricultural Science and Technology : 9-48. Patrick, K., Rourke, O. and Hutchison, W. D. 00. Seqential sampling plans for estimating European corn borer (Lepidoptera: Crambidae) and corn earworm (Lepidoptera: Noctuidae) larval density in sweet corn ears. Crop Protection : 90-909. Pedigo, L. P. and Buntin, G. D. 994: Handbook of Sampling Methods for Arthropods in Agriculture. CRC Press, Boca Raton. FL, 74 pp. Pedigo, L. P. and Ziess, M. R. 996. Analyses in Insect Ecology and Management. Iowa State University Press, Ames, Iowa. Rahmani, H., Fathipour, Y. and Kamali, K. 00. Spatial distribution and seasonal activity of Panonychus ulmi (Acari: Tetranychidae) and its predator Zetzellia mali (Acari: Stigmaeidae) in apple orchards of Zanjan, Iran. Journal of Agricultural Science and Technology : 55-65. Southwood, T. R. E. and Henderson, P. A. 000. Ecological Methods. Third edition. Blackwell Science, UK. 557 pp. Story, R. N. and Keaster, A.J. 98. The Overwintering Biology of the Black Cutworm, Agrotis ipsilon, in Field Cages (Lepidoptera: Noctuidae). Journal of the Kansas Entomological Society 55: 6-64 Taylor, L. R. 96: Aggregation, variance and the mean. Nature (London) 89: 7-5.
فرار و حقاني: الگوي توزيع فضايي پروانه برگخوار كنار 8 Taylor, L. R. 984: Assessing and interpreting the spatial distribution of insect populations. Annual Review of Entomology 9: -7.
Plant Pests Research Vol., No., 0 8 Spatial distribution of Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: Noctuidae) larvae on Ziziphus spina-christi in Bushehr region N. Farrar*, M. Haghani, Academic Staff of Research Center Agricultural and Natural Resources, Bushehr, Iran,, Assistant Professor, Department of Plant Protection, Faculty of Agriculture, Yasouj University, Yasouj, Iran. Abstract (Received: August 0, 0- Accepted: November, 0) The spatial distribution pattern of pests can be useful in planning and performing the integrated pest management. The Konar moth, Thiacidas postica Walker (Lepidoptera: Noctuidae), is a defoliator of Konar (Ziziphus spina-christi), in south of Iran especially Bushehr, Hormozgan and Khuzestan provinces. The Larva is defoliator of Ziziphus spp. Extension of Konar cultivation in south of Iran as an economic orchards caused complete studies on some important pests. The spatial distribution of T. postica fifth instar larvae was studied in field conditions on the Ziziphus spp. during 006-008. A 50 cm of branches of each Konar tree was selected as sampling units. With a primary sampling sample size was determined as 40. In this research, the spatial distribution pattern of fifth instar larvae of T. postica using regression models (Taylor s power law and Iwao s patchiness regression) was determined. Population density of T. postica and its parasitoid, Pales murina Mes. (Diptera: Tachinidae), was studied by Regression and Linear equation. The results showed that Taylor s power law (R =0.98) and Iwao s patchiness regression, (R =0.86), that the Konar moth larval population was aggregated on the host plant branches. As the slop of regression was significantly greater than, and it implies that large samples are required to obtain density estimates at an acceptable level of precision. The relationship between eating and behaviors of different larval instars fitted both Taylor s power law and Iwao s patchiness regression model. The slop of regression, b, was.99 and.45 for Taylor s power law and Iwao s patchiness regression, respectively. Then spatial distribution of fifth larval instars of T. postica on Z. spina-christi was estimated aggregated (clumped). Regression and Linear equation between mean of 5 th instar larva density of T. postica and percentage of parasitism of P. murina also showed that parasitoid acts as a density dependent factor. Key words: Thiacidas postica, Ziziphus spina-christi, Spatial distribution, Taylor s power law, Iwao s patchiness regression, Pales murina, Tachinidae. *Corresponding author: farrar9@yahoo.com