ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Κ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

1 ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Κ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΣΕΙΡΑΣ

2 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ K ΣΕΙΡΑΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΣΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΣΧΟΛΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΩΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Στο κείμενο αυτό αποτυπώνονται βασικές αρχές οι οποίες αφορούν τόσο τους προσανατολισμούς της διδασκαλίας των σπουδαστώνυποψήφιων δικαστών στη Σχολή όσο και τις μεθόδους και τεχνικές που ακολουθούνται από τους διδάσκοντες. Η διατύπωση των εν λόγω αρχών βασίζεται: α) στους ορισμούς του ισχύοντος νομοθετικού πλαισίου για την οργάνωση και λειτουργία της Σχολής, β) στα ευρωπαϊκά και διεθνή πρότυπα της διδακτικής ενηλίκων σε σχολές με αποστολή την επαγγελματική εξειδίκευση στελεχών που θα ασκήσουν δημόσιο λειτούργημα, γ) στα πορίσματα τα οποία εξήχθησαν από τις συζητήσεις της Διεύθυνσης της Σχολής με τους διδάσκοντες στο πλαίσιο των συμβουλίων διδασκόντων όλων των κατευθύνσεων, δ) στα συμπεράσματα από τις συναντήσεις της Διεύθυνσης της Σχολής με τους σπουδαστές όλων των κατευθύνσεων, οι οποίοι φοιτούν αυτή την περίοδο στη Σχολή, καθώς και με τους σπουδαστές που αποφοίτησαν κατά το τρέχον έτος 2013 και υπηρετούν ήδη ως δικαστικοί λειτουργοί, και ε) στη μελέτη των εκθέσεων αξιολόγησης που έχουν συνταχθεί από τους σπουδαστές της Σχολής κατά την τελευταία δεκαετία. Α. Οι προσανατολισμοί της διδασκαλίας ενόψει της φύσης της Σχολής και του επιπέδου γνώσεων των σπουδαστών 1.Ο νόμος που διέπει την οργάνωση και λειτουργία της Σχολής (ν. 3689/2008 όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει) προβλέπει ότι σκοπός της είναι η θεωρητική και πρακτική κατάρτιση όσων πρόκειται να διοριστούν σε θέσεις δοκίμων δικαστών και ορίζει περίοδο ένδεκα μηνών (1 Φεβρουαρίου έως 31 Δεκεμβρίου) εντός της οποίας εξελίσσεται το πρόγραμμα σπουδών. Σημειωτέον ότι η πραγματική διδασκαλία είναι εννέα μήνες διότι ο Αύγουστος είναι μήνας διακοπών και ο Δεκέμβριος αφιερώνεται στις εξαγωγικές εξετάσεις. 2. Επί τη βάσει των ανωτέρω, διαπιστώνονται τα εξής : α) η Σχολή έχει ως αποστολή την προετοιμασία δικαστών και εισαγγελέων, ήτοι νομικών που θα ερμηνεύουν και θα εφαρμόζουν το δίκαιο κατά την άσκηση του λειτουργήματός τους, β) οι σπουδαστές είναι απόφοιτοι νομικής, αρκετοί εκ των οποίων με μεταπτυχιακές σπουδές ή δικηγορική εμπειρία, και επομένως διαθέτουν βασική θεωρητική κατάρτιση αλλά και εμπειρία από τη νομική πράξη, ιδίως στα γενικά αντικείμενα του δικαίου, γ) ο χρόνος διδασκαλίας είναι περιορισμένος και εκτείνεται σε ικανό αριθμό αντικειμένων. 3. Έχοντας υπόψη τις διαπιστώσεις αυτές, η διδασκαλία στη Σχολή αποβλέπει στην επίτευξη τεσσάρων βασικών στόχων ως προς την εκπαίδευση των σπουδαστών. Οι στόχοι αυτοί είναι: α) η ανάπτυξη της κρίσης των σπουδαστών κατά την ερμηνεία των κανόνων δικαίου αλλά και κατά την επεξεργασία του πραγματικού υλικού των υποθέσεων, β) η εξοικείωσή τους με τις τεχνικές προσέγγισης των υποθέσεων σε όλα τα στάδια χειρισμού τους, γ) η ανάπτυξη της ικανότητάς τους ως προς τη γραπτή διατύπωση του δικανικού συλλογισμού τόσο στην μείζονα όσο και στην ελάσσονα πρόταση, δ) η μετάδοση αρχών και αξιών που σχετίζονται με τη δεοντολογία του δικαστικού λειτουργήματος. 4. Με τα δεδομένα αυτά, είναι προφανές ότι το πρόγραμμα σπουδών της Σχολής, η οποία έχει ως αποστολή την εκπαίδευση υποψήφιων λειτουργών της δικαιοσύνης, διαφέρει ουσιωδώς από το πρόγραμμα σπουδών των Νομικών Σχολών σε προπτυχιακό ή

3 μεταπτυχιακό επίπεδο, υπό την έννοια ότι οι διδάσκοντες δεν υποχρεούνται να καλύψουν ορισμένη ύλη, αλλά στο πλαίσιο του γνωστικού αντικειμένου που τους έχει ανατεθεί, επικεντρώνουν τα μαθήματά τους σε ειδικά θέματα, τα οποία πρέπει να διακρίνονται, προοδευτικά, από μέτριο έως υψηλό βαθμό δυσχέρειας και να παρέχουν τη δυνατότητα για σύνδεση της νομικής θεωρίας με την πράξη. Με άλλα λόγια ο προσδιορισμός ενός γενικού πλαισίου ύλης στο πρόγραμμα σπουδών κάθε διδασκόμενου μαθήματος, δεν επιβάλλει στους διδάσκοντες να επαναλάβουν την ύλη, όπως αυτή περιέχεται αναλυτικά σε ένα εγχειρίδιο, ή να παραθέσουν όλη τη νομολογία, αλλά τους προτρέπει να ασχοληθούν με επιλεγμένα θέματα της νομικής πράξης τα οποία δίδουν την ευκαιρία στους σπουδαστές να αντιμετωπίσουν σύνθετα ζητήματα, με αξιοποίηση της θεωρητικής κατάρτισης που ήδη διαθέτουν. Σημειωτέον ότι για την καλύτερη εξέλιξη της διδασκαλίας οι διδάσκοντες είναι σκόπιμο να αποστέλλουν, πριν την έναρξη των μαθημάτων, διαγράμματα με τα ειδικά θέματα στα οποία θα επικεντρώσουν το ενδιαφέρον τους καθώς και το σχετικό υλικό. Τυχόν ελλείψεις ή κενά των σπουδαστών στη θεωρητική κατάρτιση από την προηγούμενη νομική τους εκπαίδευση, ιδίως σε γενικά αντικείμενα του δικαίου, πρέπει να επισημαίνονται από τους διδάσκοντες και να τους υποδεικνύεται η κατ οίκον μελέτη προς κάλυψή τους. Ως εκ τούτου τα μαθήματα δεν πρέπει ούτε να αναλώνονται σε στείρα επανάληψη θεωρητικών γνώσεων ούτε να περιορίζονται στην απλή μετάδοση πληροφοριών για την εξέλιξη της νομολογίας. Και τούτο διότι το μεν πρώτο δεν ωφελεί τους σπουδαστές στην προετοιμασία τους για την άσκηση του δικαστικού λειτουργήματος, εφόσον δεν συνδέεται με την πράξη, το δε δεύτερο δεν εξυπηρετεί τους ως άνω στόχους (ανάπτυξη της κρίσης και εξοικείωση με τις τεχνικές προσέγγισης των υποθέσεων), αφού περιορίζεται στην απλή γνωστοποίηση νομολογιακών θέσεων χωρίς την απαιτούμενη εμβάθυνση. Να σημειωθεί ότι η μεθοδολογία της δικαστικής απόφασης καθώς και η δικονομία, διδάσκονται ως χωριστά μαθήματα στη Σχολή, αλλά κάθε διδάσκων, στο πλαίσιο των μαθημάτων του, οφείλει να επανέρχεται επί των αντικειμένων αυτών, προκειμένου οι σπουδαστές να έχουν διαρκώς επαφή με τις τεχνικές προσέγγισης των υποθέσεων από άποψη μεθοδολογική και δικονομική. Το ίδιο απαιτείται και για θέματα δικαστικής δεοντολογίας, τα οποία δεν εξαντλούνται στα πλαίσια ενός ειδικού μαθήματος, αλλά διατρέχουν ολόκληρο το πρόγραμμα σπουδών. 5. Σε ότι αφορά ειδικά γνωστικά αντικείμενα, με τα οποία ενδεχομένως οι σπουδαστές δεν είναι εξοικειωμένοι από την προηγηθείσα νομική εκπαίδευσή τους, οι διδάσκοντες κρίνεται σκόπιμο να υποδεικνύουν, πριν από την έναρξη των μαθημάτων, κείμενα ( εγχειρίδια, μονογραφίες, άρθρα, νομοθετήματα) τα οποία οι σπουδαστές πρέπει να μελετήσουν προκειμένου να ενημερωθούν για βασικές θεωρητικές και νομοθετικές έννοιες. Στη συνέχεια, στα πρώτα μαθήματα μπορεί να αφιερώνεται χρόνος προς εμπέδωση βασικών θεωρητικών εννοιών με τη βοήθεια διαγραμμάτων ή άλλου υλικού, με σκοπό πάντοτε το μεγαλύτερο μέρος των μαθημάτων να επικεντρώνεται στο συνδυασμό νομικής θεωρίας και πράξης. Β. Μέθοδοι διδασκαλίας ενόψει της φύσης της Σχολής και του επιπέδου των σπουδαστών 1. Οι μέθοδοι διδασκαλίας στη Σχολή είναι απαραίτητο να ακολουθούν τους βασικούς κανόνες διδακτικής για ενήλικες, οι οποίοι έχουν αποτυπωθεί, μεταξύ των άλλων, σε εγχειρίδια και λοιπά κείμενα ευρωπαϊκών οργανισμών που έχουν ως αποστολή την εκπαίδευση νομικών. Η βασική αρχή της διδακτικής για ενήλικες, ασχολούμενους με νομικά επαγγέλματα, είναι ότι η διδασκαλία εκκινεί από συγκεκριμένη

4 εμπειρία (concrete experience), η οποία γίνεται αντικείμενο ενδελεχούς παρατήρησης και εξέτασης ( observation and reflection), επί τη βάσει των ανωτέρω επιχειρείται η επεξεργασία γενικών και αφηρημένων σχημάτων (forming abstract concepts), τα τελευταία δε δοκιμάζονται υπό το κράτος νέων δεδομένων ( testing in new situations). 2. Η προεκτεθείσα μέθοδος διδασκαλίας σημαίνει, με άλλα λόγια, ότι ο διδάσκων πρέπει να οικοδομεί το μάθημα δίδοντας στους σπουδαστές συγκεκριμένο πραγματικό υλικό, το οποίο μπορεί να προέρχεται είτε από δικαστική απόφαση είτε από φάκελο δικογραφίας είτε να έχει κατασκευασθεί για τις ανάγκες του μαθήματος υπό την μορφή πρακτικού. Το πραγματικό υλικό καλούνται να μελετήσουν οι σπουδαστές και να επισημάνουν τις κρίσιμες πτυχές του, να διακρίνουν τα ουσιώδη από τα επουσιώδη και να προβούν στην κατάστρωση του νομοθετικού καθεστώτος, το οποίο διέπει την υπόθεση, καθώς και στην ερμηνεία του όταν τούτο απαιτείται, ήτοι στη διαμόρφωση της μείζονος πρότασης του δικανικού συλλογισμού. Ακολούθως, απαντούν στους προβαλλόμενους λόγους, στους πραγματικούς και νομικούς ισχυρισμούς και καταλήγουν στο διατακτικό. Κατά τη διαδικασία αυτή ο διδάσκων ελέγχει και εμπλουτίζει τις θεωρητικές γνώσεις των σπουδαστών και τη γνώση της νομολογίας και περαιτέρω διαγιγνώσκει την ευχέρεια που διαθέτουν ως προς το συνδυασμό νομικής θεωρίας και πράξης καθώς και την κριτική τους ικανότητα κατά την επίλυση σύνθετων νομικών ζητημάτων. 3. Προς επίτευξη των ανωτέρω, κρίνεται αναγκαίο, ο διδάσκων να διατρέχει τρία στάδια κατά τη διδασκαλία, τα οποία εμπεριέχουν και το στοιχείο της αξιολόγησης. Ειδικότερα, ο διδάσκων: α) παρουσιάζει τον ενδεδειγμένο τρόπο επεξεργασίας ενός φακέλου ή ανάλυσης δικαστικής απόφασης, ώστε να μεταφέρει στους σπουδαστές τις τεχνικές προσέγγισης των ζητημάτων καθώς και τον τρόπο που δομείται η δικανική σκέψη, β) θέτει υπόψη των σπουδαστών υπόθεση, η οποία μπορεί να έχει την μορφή φακέλου δικογραφίας ή δικαστικής απόφασης ή πρακτικού θέματος, για προφορική ανάπτυξη και τη διεξαγωγή συζήτησης, με σκοπό την εξοικείωσή τους, μέσω διαδικασίας συμμετοχής, με τις τεχνικές προσέγγισης των ζητημάτων, με την ανάλυση του νομικού και του πραγματικού και εν γένει με τη δομή της δικανικής σκέψης, γ) διανέμει φάκελο για κατ οίκον επεξεργασία και συγγραφή κειμένου υπό την μορφή σχεδίου δικαστικής απόφασης. Μπορεί επίσης να διανείμει, για κατ οίκον εργασία, πρακτικά θέματα τα οποία οι σπουδαστές επεξεργάζονται, συντάσσοντας κείμενο που έχει τη δομή δικαστικής απόφασης. Πρέπει να τονισθεί ότι ο διδάσκων οφείλει να επιλέγει δικαστικές αποφάσεις, φακέλους δικογραφιών ή να καταρτίζει πρακτικά θέματα με ζητήματα τα οποία απαιτούν κρίση και δοκιμάζουν τη θεωρητική κατάρτιση και επάρκεια των σπουδαστών, δηλαδή δεν είναι μια απλή εφαρμογή ήδη υφιστάμενης νομολογίας. 4. Ο διδάσκων μπορεί να επιλέξει την μέθοδο της εικονικής δίκης με την οποία διασφαλίζεται ενεργή συμμετοχή των σπουδαστών. Στην περίπτωση αυτή ο διδάσκων διανέμει φάκελο με το σχετικό υλικό για κατ οίκον επεξεργασία και ορίζει ημερομηνία για την εικονική δίκη, η οποία περιλαμβάνει διαδικασία στο ακροατήριο και διάσκεψη. Για τις ανάγκες της διδασκαλίας κρίνεται σκόπιμο η διαδικασία της εικονικής δίκης να εκτυλίσσεται με τις αναγκαίες παρεμβάσεις εκ μέρους του διδάσκοντος, οι οποίες έχουν ως σκοπό να κατευθύνουν τους σπουδαστές στα κρίσιμα σημεία της υπόθεσης και να τους επισημάνουν πτυχές που δεν έχουν εντοπίσει. Μετά το τέλος της εικονικής δίκης ο διδάσκων μπορεί να ζητήσει από τους σπουδαστές τη συγγραφή σχεδίου απόφασης επί τη βάσει των γενομένων δεκτών στη διάσκεψη. 5. Επισημαίνεται ότι η διδακτική για ενήλικες επιβάλλει τη μεγαλύτερη δυνατή συμμετοχή των σπουδαστών στη διαδικασία του

5 μαθήματος, διότι η διδασκαλία υπό την μορφή διάλεξης ή πανεπιστημιακής παράδοσης δεν λειτουργεί αποτελεσματικά για την εκπαίδευσή τους, εφόσον, μετά από ορισμένο χρόνο, ο ενήλικας εκπαιδευόμενος αδυνατεί να παρακολουθήσει το μάθημα. Στο πλαίσιο αυτό η Σχολή ενθαρρύνει τη διδασκαλία από περισσότερους διδάσκοντες την ίδια διδακτική ώρα, ώστε να αναπτύσσεται διάλογος τόσο μεταξύ των διδασκόντων όσο και μεταξύ αυτών και των σπουδαστών και να γίνεται έτσι πιο ζωντανή η εκπαιδευτική διαδικασία με την αντιπαράθεση διαφορετικών απόψεων. Επίσης η Σχολή ενθαρρύνει και άλλες μεθόδους διδασκαλίας οι οποίες εφαρμόζονται διεθνώς στη διδακτική ενηλίκων, όπως π.χ. ο χωρισμός των σπουδαστών σε ομάδες, η κάθε μία εκ των οποίων αναλαμβάνει ένα συγκεκριμένο ρόλο. 6. Οι διδάσκοντες μπορούν, επίσης, στο πλαίσιο της διδασκαλίας να ασχοληθούν με την κριτική παρουσίαση νέων νομοθετημάτων ή δυσερμήνευτων διατάξεων που δεν έχουν τύχει ερμηνείας από τα δικαστήρια, και να ζητήσουν από τους σπουδαστές να προβληματισθούν για τις επιλογές του νομοθέτη αναλύοντας τις πιθανές προσεγγίσεις καθώς και τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα των διάφορων ερμηνευτικών εκδοχών. Στο πλαίσιο αυτό θα μπορούσε να ζητηθεί από τους σπουδαστές να αξιολογήσουν την υφιστάμενη νομολογία, σε σχέση με τις εν λόγω διατάξεις, και τους πιθανούς τρόπους αξιοποίησής της για την εξεύρεση λύσεων. 7. Ιδιαίτερη σημασία έχει, όπως προκύπτει από τις εκθέσεις αξιολόγησης των περασμένων ετών, η διόρθωση των κειμένων που συντάσσουν οι σπουδαστές, η οποία θα ήταν ωφέλιμο να μην περιορίζεται στις γραπτές παρατηρήσεις, αλλά να ακολουθεί και προφορική συζήτηση, αν είναι δυνατόν με κάθε σπουδαστή ατομικά, εκτός της ώρας του μαθήματος με σκοπό την επισήμανση των σφαλμάτων. Γ. Συνεργασία και συντονισμός των διδασκόντων 1. Δεδομένου ότι μαθήματα του προγράμματος σπουδών της Σχολής εμφανίζουν συνάφεια ως προς το αντικείμενό τους, κρίνεται αναγκαίο οι διδάσκοντες αυτών των μαθημάτων να συνεργάζονται με σκοπό την αποφυγή επικαλύψεων κατά τη διδασκαλία καθώς και τον εν γένει συντονισμό τους ως προς τα θέματα που επιλέγουν προς ανάπτυξη. Στο πλαίσιο αυτό η Σχολή καθορίζει κύκλους μαθημάτων με βάση το κριτήριο της συνάφειας των αντικειμένων, προκειμένου να διευκολύνει τους διδάσκοντες στη συνεργασία και το συντονισμό τους. Η συνεργασία αυτή θα μπορούσε να λάβει ακόμα και το χαρακτήρα συνδιδασκαλίας από περισσότερους διδάσκοντες, όταν αυτοί κρίνουν ότι επί ορισμένων ζητημάτων είναι χρήσιμο για τους σπουδαστές να ακούσουν περισσότερες απόψεις υπό την μορφή διαλόγου κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Η συνεργασία των διδασκόντων σε συναφή αντικείμενα είναι χρήσιμο να επεκταθεί και στη διαδικασία εξέτασης των σπουδαστών, προκειμένου να μειωθεί ο αριθμός των εξετάσεων ο οποίος είναι ήδη αρκετά μεγάλος και επιβαρύνει περισσότερο απ ότι θα έπρεπε την εκπαιδευτική διαδικασία. Τούτο πρακτικά σημαίνει ότι η κατ οίκον επεξεργασία φακέλου ή η αξιολόγηση μέσα στη Σχολή με πρακτικό ή φάκελο, μπορεί να περιέχει θέματα ή ερωτήματα που να καλύπτουν περισσότερα του ενός μαθήματα και ο κάθε διδάσκων να βαθμολογεί εκείνα τα θέματα ή τα ερωτήματα που ανήκουν στην ύλη την οποία δίδαξε. Σε κάθε περίπτωση απαιτείται συντονισμός διδασκόντων προκειμένου να αποφεύγεται ο υπερβολικός φόρτος των σπουδαστών από φακέλους ή πρακτικά που δίδονται από περισσότερους διδάσκοντες και συμπίπτουν χρονικά.

6 Δ. Διαδικασία αξιολόγησης 1. Η αξιολόγηση των σπουδαστών πρέπει να στηρίζεται σε μια σειρά στοιχείων επί τη βάσει των οποίων ο διδάσκων διαμορφώνει την κρίση του. Το πρώτο στοιχείο το οποίο θα μπορούσε να συνεκτιμάται είναι η συμμετοχή των σπουδαστών στη διαδικασία του μαθήματος και ιδίως η διατύπωση σκέψεων, απόψεων ή ερωτημάτων που φανερώνουν κριτική ικανότητα, διεισδυτικότητα σκέψης και μεθοδολογική αρτιότητα. Η αναγόρευση της συμμετοχής στο μάθημα σε στοιχείο κρίσης, έχει θετικές συνέπειες για την εν γένει διδακτική διαδικασία, διότι ενθαρρύνει τους σπουδαστές να έχουν ενεργό παρουσία και με τον τρόπο αυτό ο διδάσκων λαμβάνει τα αναγκαία ερεθίσματα για εμβάθυνση του διαλόγου σε εξειδικευμένα ζητήματα, τα οποία απαιτούν υψηλότερο επίπεδο θεωρητικής κατάρτισης και ιδιαίτερη ικανότητα κρίσης. Επίσης με τον τρόπο αυτό ελέγχεται αν οι σπουδαστές μελέτησαν το υλικό το οποίο ο διδάσκων τους έχει, τυχόν, αποστείλει πριν από τη διεξαγωγή του μαθήματος, επομένως δε η πληρότητα της σχετικής προετοιμασίας λαμβάνεται υπόψη στο πλαίσιο αυτού του στοιχείου κρίσης. 2. Το δεύτερο στοιχείο κρίσης θα μπορούσε να είναι η κατ οίκον επεξεργασία φακέλου και η σύνταξη σχεδίου δικαστικής απόφασης ή άλλου κειμένου με τέτοια χαρακτηριστικά. Με τον τρόπο αυτό αξιολογείται η ικανότητα των σπουδαστών τόσο στην εξεύρεση λύσεων επί των τιθεμένων ζητημάτων όσο και στη γραπτή διατύπωση δικανικών συλλογισμών. Αυτό το στοιχείο κρίσης έχει, μάλλον, μικρότερη βαρύτητα έναντι των άλλων, διότι δεν μπορεί να ελεγχθεί από τον διδάσκοντα αν το σχετικό κείμενο έχει συνταχθεί εξ ολοκλήρου από τον σπουδαστή ή αν είναι προϊόν συνεργασίας με άλλα πρόσωπα. 3. Το τρίτο στοιχείο κρίσης θα μπορούσε να είναι η εξέταση των σπουδαστών εντός του κτιρίου της Σχολής σε φάκελο δικογραφίας ή σε πρακτικό θέμα το οποίο έχει τα χαρακτηριστικά υπόθεσης. Αυτό το στοιχείο κρίσης έχει το πλεονέκτημα ότι αξιολογούνται οι σπουδαστές, υπό συνθήκες ισότητας, στη συγγραφή κειμένου με προδιαγραφές δικαστικής απόφασης. Υπενθυμίζεται ότι, κατά τα προαναφερθέντα, είναι σκόπιμο η εξέταση να καλύπτει περισσότερα μαθήματα, δηλαδή στο πλαίσιο του ίδιου φακέλου ή πρακτικού τίθενται ζητήματα τα οποία αφορούν περισσότερα μαθήματα και ο κάθε διδάσκων βαθμολογεί τα ερωτήματα που εμπίπτουν στο δικό του μάθημα. Η επιλογή αυτή όχι μόνον εξοικονομεί χρόνο που αφιερώνεται στην εξεταστική διαδικασία, αλλά παρέχει τη δυνατότητα στους διδάσκοντες να θέτουν προς εξέταση πιο σύνθετες υποθέσεις με ποικιλία επιμέρους ζητημάτων και να διαπιστώνεται η ικανότητα των σπουδαστών υπό συνθήκες μεγαλύτερης δυσχέρειας. Ο φάκελος δικογραφίας ή το πρακτικό, πρέπει να διαμορφώνονται κατά τρόπο που να επιτρέπει την επεξεργασία τους εντός δύο ή το πολύ τριών ωρών. Τούτο σημαίνει ότι πρέπει να είναι μέσου βαθμού δυσκολίας προκειμένου να διαπιστώνεται μεν η κριτική ικανότητα των σπουδαστών και η δομή της σκέψης τους, χωρίς όμως οι απαιτήσεις να είναι τόσο μεγάλες ώστε να θυμίζουν τις εισαγωγικές ή εξαγωγικές εξετάσεις και να φορτώνουν με υπερβολικό άγχος τους σπουδαστές. 4. Επισημαίνεται ότι οι σπουδαστές δεν πρέπει να έχουν την εντύπωση ότι βρίσκονται καθ όλη την περίοδο της φοίτησης υπό καθεστώς εξετάσεων, διότι αυτό δημιουργεί πρόσθετο άγχος, το οποίο είναι εις βάρος της απόδοσής τους στα καθημερινά τους μαθήματα. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται η συνεννόηση των διδασκόντων που εμπίπτουν, κατά τα προαναφερθέντα στους τομείς των συναφών μαθημάτων, ως προς τον αριθμό και το χρόνο παράδοσης των κατ οίκον εργασιών καθώς και ως προς το χρόνο διεξαγωγής των εικονικών δικών οι οποίες θα ήταν ευκταίο, όπου είναι δυνατό, να διεξάγονται με τη συνεργασία

7 περισσοτέρων διδασκόντων, οπότε διασφαλίζεται η σύνθετη αντιμετώπιση περισσότερων αντικειμένων. Η διδασκαλία, θα γίνεται σε δύο πλήρη διδακτικά τρίωρα την ημέρα, με ημίωρη διακοπή μεταξύ τους. Συγκεκριμένα το πρώτο τρίωρο θα αρχίζει την 09.00 και θα λήγει την 11.15. Θα μεσολαβεί το ημίωρο διάλειμμα και θα ακολουθεί το δεύτερο τρίωρο που θα αρχίζει την 11.45 και θα λήγει την 14.00. ΠΡΩΤΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ Έχει 39 εργάσιμες ημέρες. Ημέρες διδασκαλίας μαθημάτων 30 (H 3 η Φεβρουαρίου, θα είναι ημέρα ορκωμοσίας, τρεις ημέρες θα αναλωθούν για επίσκεψη σε σωφρονιστικά καταστήματα, την ΙΘΑΚΗ και την ΥΕΕΒΕ. Θα γίνουν πέντε ημερίδες με θέματα: α) Ανακριτικής και Δικαστικής Ψυχολογίας. β) Προστασίας των μειονοτήτων και των ατόμων με ειδικές ανάγκες και ανηλίκων. γ) Εγκληματολογίας Σωφρονιστικής και Κοινωνιολογίας, δ) Μεθοδολογίας Δικαίου και Νομικής Ορολογίας και ε) Οικονομικής Ανάλυσης του Δικαίου. Το πρόγραμμα για το στάδιο αυτό είναι κοινό με εκείνο της Κατεύθυνσης Πολιτικής και Ποινικής Δικαιοσύνης κατά το μείζον μέρος του. Η διαφοροποίηση βρίσκεται στο γεγονός ότι το πρόγραμμα της Κατεύθυνσης Εισαγγελέων περιλαμβάνει επιπλέον τα μαθήματα α) Ανακριτική και β) Θέματα Δικαστικής Ψυχιατρικής, ενώ δεν έχουν ενταχθεί σε αυτό τα μαθήματα i) Δίκαιο Περιβάλλοντος και ii) Δίκαιο Πνευματικής Ιδιοκτησίας. Σημειώνεται, όμως, ότι η ποινική προστασία του περιβάλλοντος και της πνευματικής ιδιοκτησίας διδάσκονται (ως Ειδικοί Ποινικοί Νόμοι ) στο δεύτερο στάδιο Κατάρτισης της Κατεύθυνσης Εισαγγελέων. Στα μαθήματα που τα τρίωρα διδασκαλίας είναι μέχρι τέσσερα, δεν θα ανατίθεται από τους διδάσκοντες εργασία στους σπουδαστές. 1. Ιστορία της Δικαιοσύνης Δεοντολογία Αρχές Δικαστικής Συμπεριφοράς και Θέματα Πειθαρχικού Δικαίου- Νομοθεσία για την οργάνωση της Δικαιοσύνης στην Ελλάδα και στα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης αναφορικά με τους θεσμούς που διασφαλίζουν την ανεξαρτησία αυτής. Διδάσκοντες: α. Μιχαήλ Πικραμένος, Σύμβουλος Επικρατείας-Γενικός Διευθυντής ΕΣΔι. β. Γεράσιμος Φουρλάνος, Αρεοπαγίτης γ. Σπυρίδων Βλαχόπουλος, Αναπληρωτής Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α. Χρόνος διδασκαλίας : 6 τρίωρα 2. Θέματα μεθοδολογίας του Δικαστικού έργου Διδάσκων: Αθανάσιος Κουτρομάνος, Αντιπρόεδρος Αρείου Πάγου Χρόνος διδασκαλίας: 2 τρίωρα

8 3. Έλεγχος συνταγματικότητας των νόμων και Ατομικές Ελευθερίες Διδάσκων: Παναγιώτης-Κίμων Ευστρατίου, Σύμβουλος Επικρατείας Χρόνος διδασκαλίας: 4 τρίωρα 4 Θέματα ρατσισμού και ξενοφοβίας α. Διεθνές Σύμφωνο περί Καταστάσεως των Προσφύγων που υπογράφηκε στη Γενεύη την 28.7.1951 και κυρώθηκε με το ν. 3989/1959. β. Διεθνές Σύμφωνο για τα ατομικά και Πολιτικά Δικαιώματα που κυρώθηκε με το ν. 2462/1997. γ. Οδηγία 2000/43 «περί εφαρμογής της αρχής της ίσης μεταχείρισης προσώπων, ασχέτως φυλετικής ή εθνοτικής καταγωγής». δ. Οδηγία 2000/78 «για τη διαμόρφωση γενικού πλαισίου για την ίση μεταχείριση στην απασχόληση και την εργασία» ε. Απόφαση Πλαίσιο 2008/913 «Για την καταπολέμηση ορισμένων μορφών και εκδηλώσεων ρατσισμού και ξενοφοβίας, μέσω του Ποινικού Δικαίου». στ. Νόμος 929/1979 «περί κολασμού πράξεων ή ενεργειών αποσκοπουσών εις φυλετικάς διακρίσεις». Διδάσκουσα: Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας: 4 τρίωρα 5.Η Ε.Σ.Δ.Α στα πλαίσια της πολιτικής δίκης Διδάσκων: Ιωάννης Κτιστάκις, Δικηγόρος με 15ετή υπηρεσία- Λέκτωρ Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας: 4 τρίωρα 6.Συνθήκη της Λισσαβώνας και Ποινικό Δίκαιο Ε.Σ.Δ.Α και Ποινική Δίκη Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα δικαιώματα του ανθρώπου. Η διαδικασία προσφυγής ενώπιον του Δικαστηρίου. Η Ελλάδα και η Ε.Σ.Δ.Α. Διατάξεις της Ε.Σ.Δ.Α. ποινικού ενδιαφέροντος.

9 Δικαίωμα στη ζωή. Απαγόρευση βασανιστηρίων. Απαγόρευση δουλείας και καταναγκαστικών έργων. Το δικαίωμα στην προσωπική ελευθερία και ασφάλεια. Δικαιώματα στη χρήση και απονομή της δικαιοσύνης αρχή δίκαιης δίκης. Τεκμήριο αθωότητας. Αιτιολογία αθωωτικής απόφασης. Αιτιολογία απαλλακτικού βουλεύματος. Τα δικαιώματα του κατηγορουμένου ως προς την πληροφόρηση της κατηγορίας, τον χρόνο που διατίθεται για την υπεράσπισή του, την υπεράσπισή του υπό του ιδίου ή την ανάθεση αυτής σε τρίτο, την εξέταση των μαρτύρων του και της δωρεάν παραστάσεως διερμηνέα του. Ένδικα μέσα. Περιορισμοί στην άσκηση αυτών εκ μέρους της εσωτερικής έννομης τάξης και οι αρχές της Ε.Σ.Δ.Α. Το Δεδικασμένο από τις αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α. στην εσωτερική έννομη τάξη. Συμμόρφωση προς τις οριστικές αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α. Αποφάσεις του Ε.Δ.Δ.Α. ποινικού ενδιαφέροντος που έχουν καταδικάσει την Ελλάδα. Νομοθετικά μέτρα που λήφθηκαν από την χώρα μας και οι νομολογιακές θέσεις των ποινικών μας δικαστηρίων. Διδάσκουσα: Μαρία Καϊάφα-Γκμπάντι, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας: 6 τρίωρα Οι ανωτέρω δύο κύκλοι μαθημάτων μπορούν να υλοποιηθούν και σε διδασκαλία με περισσότερους διδάσκοντες (ένα ανά τμήμα) εντός της ίδιας εβδομάδας με κοινή διδασκαλία την τελευταία ημέρα για όλα τα τμήματα 7. Ανακριτική Διδάσκων: Ιωάννης Αγγελής, Εισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας: 4 τρίωρα 8. Θέματα Δικαστικής Ψυχιατρικής α. Διαδικασία ακούσιας νοσηλείας -Νομικό πλαίσιο: 1687 ΑΚ, 740 παρ. 3 ΚΠολΔ, 95-101 Ν. 2071/1992, 5 παρ. 1στοιχ. ε ΕΣΔΑ -Ερμηνευτική προσέγγιση και πρακτική εφαρμογή των διατάξεων -Νομολογία ελληνικών δικαστηρίων -Εισαγγελικές γνωμοδοτήσεις -Νομολογία του ΕΔΔΑ β. Φύλαξη ακαταλογίστων εγκληματιών - 69, 70 ΠΚ -Δικαστικός Έλεγχος της διάρκειας της φύλαξης γ. Άλλα ψυχιατρικά θέματα εισαγγελικού ενδιαφέροντος - Δικαστική συμπαράσταση (1667 επ. ΑΚ)

10 - Ικανότητα για καταλογισμό (34, 36 ΠΚ) Διδάσκων: Δημήτριος Παπαγεωργίου, Εισαγγελέας Εφετών - Διευθυντής Κατάρτισης Κατεύθυνσης Εισαγγελέων Χρόνος διδασκαλίας: 6 τρίωρα 9. Στοιχεία διοικητικού δικαίου (Διοικητική πράξη Διοικητική Σύμβαση) Διδάσκουσα: Ευγενία Πρεβεδούρου, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας: 2 τρίωρα 10. Ζητήματα τραπεζικού δικαίου (Χρηματοπιστωτικοί τίτλοι Κεφαλαιαγορά) Διδάσκων: Σπυρίδων Ψυχομάνης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας: 4 τρίωρα 11. Δίκαιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης Το δικαιοδοτικό σύστημα. Το ΔΕΚ, το ΠΕΚ και τα Δικαιοδοτικά Τμήματα. Αρμοδιότητες, διαδικασία, σχέση με τις εθνικές δικαιοδοσίες. Η δικαστική προστασία των ιδιωτών και ο ρόλος του εθνικού δικαστή. Η προδικαστική παραπομπή: Το στάδιο ενώπιον του εθνικού δικαστή. Νομιμοποιούμενοι προς άσκηση της παραπομπής. Το αντικείμενο της παραπομπής. Ασάφεια και αμφισβήτηση της κοινοτικής διάταξης. Η θέση των διαδίκων. Η προδικαστική παραπομπή: Το στάδιο ενώπιον του ΔΕΚ. Ο έλεγχος του παραδεκτού της παραπομπής. Η έκταση της δεσμευτικότητας της προδικαστικής απόφασης. Ο Ελληνας δικαστής και τα προδικαστικά του ερωτήματα. Η ευθύνη της Κοινότητας και του κράτους μέλους με έμφαση στην ευθύνη από εσφαλμένη ερμηνεία και εφαρμογή του κοινοτικού κανόνα. Η αγωγή αποζημίωσης και οι προϋποθέσεις της ευθύνης. Η δικαστική συνεργασία σε αστικές και ποινικές υποθέσεις. Ο χώρος ελευθερίας, ασφάλειας και δικαιοσύνης. Οι αστικές υποθέσεις στον πρώτο πυλώνα και οι ποινικές υποθέσεις στον τρίτο πυλώνα. Μια απεικόνιση των στόχων και του κοινοτικού κεκτημένου με έμφαση το οικογενειακό δίκαιο (κανονισμoί 2201/2003 και 1347/2000). Η καταπολέμηση της τρομοκρατίας και της βαριάς εγκληματικότητας. Το ευρωπαϊκό ένταλμα σύλληψης. Η EUROJUST. Αποφάσεις πλαίσιο σε ζητήματα ποινικού δικαίου (2008/977, 2008/947,2008/913,2008/909, 2008/978, 2008/841,2008/675,2009/80,2009/829) Διδάσκων: Σπύρος Παππάς, Δικηγόρος με 15ετή υπηρεσία, Πρώην Δικαστής ΣτΕ Χρόνος διδασκαλίας: 6 τρίωρα

11 12. Θέματα ξένης νομικής ορολογίας Στη σύγχρονη έννομη τάξη, είναι επιβεβλημένη η ανάγκη για διεύρυνση της ευρωπαϊκής διάστασης της δικαστικής δράσης και για τη διαμόρφωση μιας κοινής δικαστικής παιδείας εντός της Ε.Ε. Σκοπός της Εθνικής Σχολής Δικαστών είναι να καταστήσει τους μελλοντικούς εισαγγελείς γνώστες μιας όσο το δυνατόν ευρύτερης νομικής ορολογίας των πιο διαδομένων ξένων γλωσσών, ώστε να έχουν άνετη πρόσβαση στις αποφάσεις ευρωπαϊκών δικαστηρίων και στη διεθνή βιβλιογραφία. Επομένως, στα πλαίσια της γλωσσικής τους κατάρτισης, οι σπουδαστές παρακολουθούν τη διδασκαλία μιας τουλάχιστον ξένης γλώσσας, επιλέγοντας μεταξύ των αγγλικών, των γαλλικών των γερμανικών και των ιταλικών. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται, επίσης, στην επεξεργασία ξενόγλωσσων νομοθετικών κειμένων και δικαστικών αποφάσεων αφενός του αστικού, εμπορικού και ποινικού δικαίου για τους σπουδαστές της πολιτικής-ποινικής κατεύθυνσης και της Κατεύθυνσης Εισαγγελέων, κι αφετέρου του διοικητικού, συνταγματικού και φορολογικού δικαίου για τους σπουδαστές της διοικητικής κατεύθυνσης. Διδάσκοντες: Καθηγητές ξένων γλωσσών Χρόνος διδασκαλίας 4 τρίωρα 13. Ειδικά μαθήματα εφαρμοσμένης πληροφορικής α) Εισαγωγή θεωρητικά ζητήματα 1. Οι σπουδαστές παρακολουθούν μαθήματα εφηρμοσμένης πληροφορικής με στόχο τη διευκόλυνση της άσκησης του δικαστικού λειτουργήματος μέσω της εξοικείωσή τους με τις νέες τεχνολογίες. Ειδικότερα η διδασκαλία αφορά: α. Βασικές έννοιες και όρους της πληροφορικής β. Λειτουργία των κυριοτέρων μονάδων του υπολογιστή γ. Βασικές έννοιες και ορολογία της σύγχρονης δικτυακής τεχνολογίας και της τεχνολογίας των πολυμέσων δ. Χρήση βασικών προγραμμάτων εφαρμογών για γραπτή έκφραση και επικοινωνία ε. Χρήση του παγκόσμιου διαδικτύου και αξιοποίηση των υπηρεσιών που προσφέρει και στ. Επίλυση απλών προγραμμάτων σε προγραμματιστικό περιβάλλον. 2. Χρήση της πλατφόρμας τηλεκπαίδευσης ΕΚΡ* 3. Συμπίεση αρχείων και δημιουργία PDF* 4. Δημιουργία παρουσιάσεων* Διδάσκοντες: Ειδικοί επιστήμονες Χρόνος διδασκαλίας 6 τρίωρα

12 β) Διαχείριση βάσεων δεδομένων Διδάσκων: Γεώργιος Ευστρατιάδης, Εφέτης Χρόνος διδασκαλίας 2 τρίωρα 14. Θα γίνουν πέντε ημερίδες με θέματα: α) Ανακριτικής και Δικαστικής Ψυχολογίας, β) Προστασίας των μειονοτήτων, των ατόμων με ειδικές ανάγκες και των ανηλίκων, γ) Εγκληματολογίας Σωφρονιστικής και Κοινωνιολογίας, δ) Μεθοδολογίας Δικαίου και Νομικής Ορολογίας ε) Οικονομικής Ανάλυσης του Δικαίου. 15. Θα πραγματοποιηθούν τρεις εκπαιδευτικές επισκέψεις σε σωφρονιστικά καταστήματα, στην ΙΘΑΚΗ και στην ΥΕΕΒΕ. ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ (ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ) Έχει 151 εργάσιμες ημέρες μέχρι και 5 Δεκεμβρίου, από τις οποίες αφαιρούνται 4, λόγω των Εκλογών του Μαΐου, οπότε οι διαθέσιμες είναι 147. Ημέρες διδασκαλίας 135 ( 6 επισκέψεις σε δικαστικά καταστήματα σύμφωνα με το άρθρο 20 παρ. 2 του ν. 3689/2008 και 6 ημέρες για συμμετοχή στα επιμορφωτικά σεμινάρια και αν αυτές είναι περισσότερες θα διαθέσουμε από τις πλεονάζουσες ημέρες ή θα περιορίσουμε ανάλογα τις επισκέψεις στα δικαστήρια ) H διδασκαλία κατά το εν λόγω δεύτερο στάδιο διενεργείται πρωτίστως με την επεξεργασία πραγματικών υποθέσεων, οι οποίες διανέμονται στους εκπαιδευόμενους ως δικαστικές αποφάσεις, εισαγγελικές διατάξεις, βουλεύματα, ή αντίγραφα δικογραφιών, με αναφορά και σχολιασμό των σχετικών πρόσφατων δικαστικών αποφάσεων και κυρίως του Αρείου Πάγου. Κατά την κατάρτιση του προγράμματος το Συμβούλιο Σπουδών έλαβε υπόψη τις γενικές κατευθύνσεις του Διοικητικού Συμβουλίου και τις προτάσεις του Συμβουλίου Διδασκόντων. Σε σχέση με το πρόγραμμα της Κατεύθυνσης Εισαγγελέων που υλοποιήθηκε στην ΙΘ Εκπαιδευτική Σειρά, το τωρινό συμπληρώθηκε και εμπλουτίστηκε με το μάθημα του Διεθνούς Ποινικού Δικαίου και συνάμα αναμορφώθηκε το μάθημα Ηλεκτρονικό Έγκλημα, το οποίο περιλαμβάνει πλέον και ποινικά θέματα νομικής πληροφορικής. Στις θεματικές ενότητες α) Ποινικό Δίκαιο (Γενικό, Ειδικό Ι, Ειδικό ΙΙ), β) Ειδικοί Ποινικοί Νόμοι (Ι, ΙΙ, ΙΙΙ) και Ποινική Δικονομία (Ι έως VII) προς το σκοπό ακριβέστερης αξιολόγησης, αντί της επεξεργασίας υποθέσεως ανά μάθημα ή επιπλέον αυτής, μπορεί, ύστερα από συνεννόηση και συνεργασία των διδασκόντων, να γίνεται εξέταση εντός της Σχολής με βάση ποινική δικογραφία ή πρακτικό θέμα που έχει τα χαρακτηριστικά υπόθεσης κατά τον τρόπο που περιγράφεται παραπάνω.

13 Β. ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΤΑΔΙΟ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΩΝ 1. ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΟ ΓΕΝΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ α. Χρονικά και τοπικά όρια ισχύος των ποινικών νόμων, σχέση του κώδικα με ειδικούς ποινικούς νόμους και επεξήγηση όρων αυτού (άρθρα 1-13 ΠΚ). β. Διάκριση δόλου και αμέλειας. γ. Η αξιόποινη πράξη (άρθρα 14-19 ΠΚ). δ. Ο άδικος χαρακτήρας της πράξης (άρθρα 20-25 ΠΚ) - Άρση αδίκου χαρακτήρα της πράξης ε. Καταλογισμός της πράξης (άρθρα 26-35 ΠΚ). στ. Εγκληματίες ελαττωμένης ικανότητας προς καταλογισμό (άρθρα 36-41 ΠΚ). ζ. Απόπειρα (άρθρα 42-44 ΠΚ). η. Συμμετοχή (άρθρα 45-49 ΠΚ). θ. Κύριες και παρεπόμενες ποινές (άρθρα 50-59 ΠΚ). ι. Επιμέτρηση ποινής (άρθρα 79-87 ΠΚ). ια. Συρροή εγκλημάτων (άρθρα 94-98 ΠΚ). ιβ. Ο επιεικέστερος νόμος και η αναστολή της ποινής. ιγ. Εξάλειψη αξιοποίνου (παραγραφή - παραίτηση από την έγκληση (άρθρα 111-120 ΠΚ). Διδάσκων: Χρίστος Μυλωνόπουλος, Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α. Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 2. ΕΙΔΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ Ι α. Εγκλήματα σχετικά με τα υπομνήματα. Ειδικότερα εγκλήματα πλαστογραφίας -Πλαστογραφία πιστοποιητικών και ενσήμων - υπεξαγωγής εγγράφων - υφαρπαγής ψευδούς βεβαίωσης Άρθρα 216, 217, 218, 220, 222 του Π.Κ. β. Εγκλήματα σχετικά με το νόμισμα & ορισμένα εκ των σχετικών με την υπηρεσία εγκλημάτων. Ειδικότερα εγκλήματα παραχάραξης κυκλοφορίας παραχαραγμένων νομισμάτων & εγκλήματα δωροδοκίας και κατάχρησης εξουσίας Άρθρα 207, 208, 235, 236 και 239 του Π.Κ.

14 γ. Εγκλήματα σχετικά με την υπηρεσία. Ειδικότερα εγκλήματα ψευδούς βεβαίωσης- υπεξαίρεσης στην υπηρεσία και παράβασης καθήκοντος Άρθρα 242, 258 και 259 του Π.Κ. δ. Εγκλήματα σχετικά με την ιδιοκτησία. Ειδικότερα εγκλήματα κλοπής - υπεξαίρεσης - ληστείας και φθοράς ξένης ιδιοκτησίας Άρθρα 372, 374, 375, 380 και 381 του Π.Κ. ε. Εγκλήματα σχετικά με τα περιουσιακά δικαιώματα. Ειδικότερα εγκλήματα εκβίασης - απάτης - απιστίας - καταδολίευσης δανειστών - αποδοχής και διάθεσης προϊόντων εγκλήματος και τοκογλυφίας Άρθρα 385, 386, 386 Α, 390, 394, 397 και 404 του Π.Κ. Διδάσκων: Νικόλαος Μπιτζιλέκης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 3. ΕΙΔΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΙΙ α. Εγκλήματα κατά της ζωής και σωματικές βλάβες ( με πρόθεση και από αμέλεια). Ειδικότερα εγκλήματα ανθρωποκτονίας από πρόθεση και από αμέλεια έκθεσης και σωματικών βλαβών Άρθρα 299, 302, 306, 308, 309, 310, 311 και 314 του Π.Κ. β. Εγκλήματα κατά της τιμής. Ειδικότερα εγκλήματα εξύβρισης - δυσφήμησης και συκοφαντικής δυσφήμησης. Άρθρα 361, 362, 363 και 367 του Π.Κ. γ. Εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και κοινώς επικίνδυνα εγκλήματα. Ειδικότερα εγκλήματα βιασμού - κατάχρησης σε ασέλγεια - αποπλάνησης παιδιών - διευκόλυνσης ακολασίας - μαστροπείας -σωματεμπορίας - εμπρησμών από πρόθεση και από αμέλεια-και παραβίαση κανόνων οικοδομικής. Άρθρα 336, 338, 339, 348, 349, 351, 264, 266 και 286 του Π.Κ.

15 δ. Εγκλήματα σχετικά με την απονομή της δικαιοσύνης και την προσωπική ελευθερία. Ειδικότερα εγκλήματα ψευδορκίας- ψευδούς ανώμοτης κατάθεσης ψευδούς καταμήνυσης - παράνομης βίας -αυτοδικίας- απειλής και διατάραξης οικιακής ειρήνης. Άρθρα 224, 225, 229, 330, 331, 333 και 334 του Π.Κ. ε. Εγκλήματα σχετικά με την προσβολή της πολιτειακής εξουσίας και της δημόσιας τάξης και την επιβουλή της θρησκευτικής ειρήνης. Ειδικότερα εγκλήματα αντίστασης - απείθειας - στάσεως - σύστασης και συμμορίας - εγκληματικής ομάδας και βλασφημίας. Άρθρα 167, 169, 170, 187, 187Α, 187Β και 198 του Π.Κ. Διδάσκων: Στέλιος Γκρόζος, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου ετ. Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 4. ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΟΙΝΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ Ι α. Εγκλήματα προβλεπόμενα στον Κώδικα Νόμων για τα Ναρκωτικά (Ν. 4139/2013, Ν. 3459/2006) β. Εγκλήματα του Νόμου για τη λαθρομετανάστευση (Ν. 3386/2005, οπ.ισχ.) Διδάσκουσα: Ελισάβετ Συμεωνίδου-Καστανίδου, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 5. ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΟΙΝΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΙΙ α. Εγκλήματα του Νόμου για τα όπλα και τα πυρομαχικά (Ν. 2168/1993, οπ. ισχ.) β. Λαθρεμπορία (Τελωνειακός Κώδικας, Ν. 2960/2001) γ. Εγκλήματα του Νόμου για τα παίγνια (Ν. 4002/2011) δ. Έγκλημα της μη καταβολής ασφαλιστικών εισφορών (ΑΝ 86/67) ε. Έγκλημα της έκδοσης ακάλυπτης επιταγής (άρθρο 79 Ν. 5960/1933, οπ.ισχ. ) Διδάσκων: Άγγελος Καμηλάρης, Εισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα

16 6. ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΟΙΝΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΙΙΙ α. Εγκλήματα μη καταβολής χρεών στο Δημόσιο και φοροδιαφυγής (ν. 1882/1990, 2523/1997, 1591/1986, 2065/1992 & 3220/2004) β. Εγκλήματα παράβασης του νόμου για τη νομιμοποίηση εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες ξέπλυμα (ν. 2331/1995 και 3691/2008) γ. Εγκλήματα του νόμου για το πόθεν έσχες (ν. 3213/2003) δ. Εγκλήματα του νόμου για τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα (ν. 2472/1997) ε. Οικονομικά εγκλήματα στο πεδίο της κεφαλαιαγοράς (κατάχρηση προνομιακών πληροφοριών, χειραγώγηση της αγοράς) Διδάσκων: Γεώργιος Δημήτραινας, Δικηγόρος με 15ετή υπηρεσία- Επίκουρος Καθηγητής Δ.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 7. ΕΙΔΙΚΟΙ ΠΟΙΝΙΚΟΙ ΝΟΜΟΙ ΙV α. Ποινική προστασία φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος (Εγκλήματα Ν. 1650/1986 και Ν. 3028/2002) β. Εγκλήματα του Νόμου για την Πνευματική Ιδιοκτησία (Ν. 2121/1993) γ. Ποινική προστασία του μισθού (ΑΝ 690/1945, οπ.ισχ.) δ. Εγκλήματα Δασικού Κώδικα (ΝΔ 86/69) και Ν. 998/79 ε. Αξιόποινες πολεοδομικές παραβάσεις (Ν. 1337/1983) Διδάσκων: Σταμάτιος Δασκαλόπουλος, Εισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 8. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ Ι (Προδικασία Α ) α. Ποινική Δίωξη β. Προκαταρκτική εξέταση γ. Αρχειοθέτηση μήνυσης δ. Απόρριψη έγκλησης ε. Πολιτική αγωγή στ. Αρμοδιότητα ζ. Διαδικαστικές πράξεις η. Δικονομικές ακυρότητες Διδάσκων: Χαράλαμπος Βουρλιώτης, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα

17 9. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΙ (Προδικασία Β ) α. Προανάκριση β. Σύνταξη κατηγορητηρίων γ. Κυρία ανάκριση δ. Περάτωση ανάκρισης ε. Σύλληψη και προσωρινή κράτηση του κατηγορουμένου στ. Συμβούλιο Πλημμελειοδικών - Εφετών ζ. Διαδικασία στα Δικαστικά Συμβούλια η. Εισαγγελικές προτάσεις προς το Συμβούλιο Πλημμελειοδικών (ουσίαςπαρεμπίπτουσες) Διδάσκων: Σταμάτιος Δασκαλόπουλος, Εισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 10. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙΙΙ (Ακροατήριο) α. Προπαρασκευαστική διαδικασία β. Προσφυγή κατά της απευθείας κλήσης γ. Κύρια διαδικασία - θεμελιώδεις αρχές δ. Απουσία κατηγορουμένου στο ακροατήριο ε. Αίτηση ακύρωσης διαδικασίας στ. Αποδεικτική διαδικασία - Απόφαση ζ. Ειδικοί κανόνες διαδικασία - Μικτό Ορκωτό Δικαστήριο Διδάσκων: Λάμπρος Μαργαρίτης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 11. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ ΙV (Ειδικές Διαδικασίες) α. Αυτόφωρη διαδικασία στα πλημμελήματα β. Διαδικασία κατ απόντων και φυγοδίκων γ. Στα πλημμελήματα (Αίτηση ακύρωσης απόφασης) δ. Στα κακουργήματα ε. Δικαστική συνδρομή Διδάσκων: Αδάμ Παπαδαμάκης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα

18 12. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ V (Ένδικα Μέσα) α. Γενικά - Παραδεκτό β. Ανασταλτικό, μεταβιβαστικό και επεκτατικό αποτέλεσμα - Αρχή NON REFORMATIO IN PEJUS γ. Έφεση κατά βουλευμάτων και αποφάσεων δ. Αίτηση αναίρεσης κατά βουλευμάτων και αποφάσεων ε. Επανάληψη της διαδικασίας στ. Αποζημίωση κρατηθέντων και μετέπειτα αθωωθέντων Διδάσκων: Βασίλειος Πλιώτας, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 13. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ VΙ (Εκτέλεση ποινικών αποφάσεων) α. Γενικά - Εκτελεστές αποφάσεις β. Καθορισμός συνολικής ποινής γ. Αναβολή και διακοπή εκτέλεσης ποινής δ. Αμφιβολίες και αντιρρήσεις σχετικά με την εκτέλεση ε. Τέλος των ποινών στ. Εκτέλεση αποφάσεων για τις πολιτικές απαιτήσεις ζ. Αμφισβητήσεις - Διορθώσεις εγγραφών στο Ποινικό Μητρώο η. Έξοδα της ποινικής διαδικασίας Διδάσκων: Παναγιώτης Παναγιωτόπουλος, Αντεισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 14. ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ VΙΙ (Δομή Εισαγγελικής Διάταξης, Πρότασης, Αγόρευσης - Αγωγή του προφορικού λόγου) α. Γραπτός και προφορικός εισαγγελικός λογος β. Δομή γ. Διατάξεις (άρθρ. 47, 322 ΚΠΔ κλπ) δ. Προτάσεις προς το Δικαστικό Συμβούλιο (ουσίας-παρεμπίπτουσες) ε. Εισαγγελική αγόρευση στ. Αναφορές ζ. Μορφή γλώσσας Ύφος η. Αγωγή του προφορικού λόγου Ορθοφωνία Διδάσκων: Παναγιώτης Μπρακουμάτσος, Εισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα

19 15. ΝΟΜΙΚΗ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ Ποινικά θέματα νομικής πληροφορικής Ηλεκτρονικό Έγκλημα Διδάσκων: Ιωάννης Αγγελής, Εισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 6 τρίωρα 16. ΔΙΕΘΝΕΣ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ α. Το Δικαστήριο (Αρμοδιότητα-Αρχή της συμπληρωματικότητας-διαδικασία) β. Γενικό Μέρος (Πηγές ΔΠΔ - Δομή Εγκλήματος - Περιπτώσεις συμμετοχής - Ευθύνη ανωτέρων) γ. Ειδικό Μέρος (Γενοκτονία-Εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας-εγκλήματα πολέμου- Έγκλημα επίθεσης) Διδάσκων: Νικόλαος Μπιτζιλέκης, Καθηγητής Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 4 τρίωρα 17. ΘΕΜΑΤΑ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΠΟΙΝΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ ΕΣΔΑ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΔΙΚΗΣ α. ΕΙΣΑΓΩΓΗ β. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΟΥΣΙΑΣΤΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ γ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΔΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΠΟΙΝΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ ΚΑΙ ΕΘΝΙΚΗ ΕΝΝΟΜΗ ΤΑΞΗ δ. ΕΥΡΩΠΑΪΚΑ ΟΡΓΑΝΑ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΟΙΝΙΚΗΣ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ε. Η ΠΟΙΝΙΚΗ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΣΤΗΝ Ε.Ε. στ. Η ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΤΩΝ ΘΕΜΕΛΙΩΔΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ Ε.Ε. Διδάσκων: Μαρία Καϊάφα-Γκμπάντι, Καθηγήτρια Α.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 12 τρίωρα 18. ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΕΝΤΑΛΜΑ ΣΥΛΛΗΨΗΣ α. Γενικά-Συγκριτική επισκόπηση του Ν. 3251/2004 και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την έκδοση (Ν. 4165/61) β. Διαδικασία γ. Ένδικα μέσα δ. Λοιπά ζητήματα

20 Διδάσκων: Χαράλαμπος Βουρλιώτης, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου Χρόνος διδασκαλίας 4 τρίωρα 19. ΘΕΜΑΤΑ ΣΩΦΡΟΝΙΣΤΙΚΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ - ΕΠΟΠΤΕΙΑ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΚΡΑΤΗΣΗΣ α. Εποπτεία στην έκτιση της στερητικής της ελευθερίας ποινής - Γενικά - Νομικό πλαίσιο -άρθρο 572 ΚΠΔ -άρθρο 25 παρ.1 στοιχ. η ΚΟΔΚΔΛ -Σωφρονιστικός Κώδικας (Ν. 2776/1999, οπ. ισχ.) β. Ο Εποπτεύων Εισαγγελέας του Καταστήματος Κράτησης - Καθήκοντα Αρμοδιότητες -Συμβούλιο Αδειών Κρατουμένων -Συμβούλιο Εργασίας Κρατουμένων -Διατάξεις για τον υπολογισμό των ημερών εργασίας -Πειθαρχικό Συμβούλιο - Πειθαρχική Διαδικασία -Ακροάσεις κρατουμένων - Προώθηση αιτημάτων -Αντιμετώπιση θεμάτων εσωτερικής τάξης και ασφάλειας του Καταστήματος Κράτησης - Διατάξεις περιορισμών Αναφορές στην Κεντρική Επιτροπή Μεταγωγών -Χειρισμός εκδηλώσεων διαμαρτυρίας των κρατουμένων (αποχή από φαγητό κλπ) ή ομαδικών επιθέσεων εναντίον αλλήλων ή εξέγερσης των κρατουμένων Συνεργασία με Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διεύθυνση Καταστήματος Κράτησης και Ελληνική Αστυνομία -Έρευνες στους θαλάμους στο πλαίσιο ποινικής διαδικασίας -Εποπτεία της τήρησης του ημερήσιου προγράμματος και του συσσιτίου κρατουμένων γ. Αρμοδιότητα Συμβουλίου Πλημμελειοδικών -Θέματα υφ όρον απόλυσης καταδίκων κρατουμένων (άρθρα 105-110Α ΠΚ) -Προσφυγές κατά αποφάσεων του Συμβουλίου Αδειών -Προσφυγές κατά αποφάσεων του Πειθαρχικού Συμβουλίου δ. Ειδικά θέματα του Σωφρονιστικού Κώδικα -Ιατρικές πράξεις-νοσηλεία κρατουμένων-απεργία πείνας -Άσκηση θρησκευτικών καθηκόντων κρατουμένων ε. Διαδικασία απονομής χάριτος σε καταδίκους -Νομικό πλαίσιο (άρθρο 41 παρ.1 Συντάγματος, Ν Δ68/1968) -Εισαγγελική γνωμοδότηση (άρθρο 2 παρ. 3 ΝΔ 86/1968)

21 Διδάσκων: Ευάγγελος Μπακέλας, Αντεισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 20. ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ Ι (Λειτουργική αποστολή του Εισαγγελέα και φύση του εισαγγελικού θεσμού-ανεξαρτησία των Εισαγγελικών Λειτουργών και εισαγγελική ιεραρχία-εισαγγελική Δεοντολογία) α. Λειτουργική αποστολή του Εισαγγελέα και φύση του εισαγγελικού θεσμού- άρθρο 24 παρ. 1,2 ΚΟΔΚΔΛ, Κώδικας Ποινικής Δικονομίας β. Ανεξαρτησία των Εισαγγελικών Λειτουργών και εισαγγελική ιεραρχίαάρθρα 87 Συντάγματος και 24 παρ. 4,5 ΚΟΔΚΔΛ γ. Θέματα Εισαγγελικής Δεοντολογίας -Σχέσεις Εισαγγελέων-Δικαστών -Πολιτική εξουσία και εισαγγελική λειτουργική αποστολή -Ο Εισαγγελέας και η Κοινωνία (Ειδικότερα: ο Εισαγγελέας απέναντι στην Εκκλησία και στα κέντρα επιρροής της κοινωνίας) -Ο απαθής και ψύχραιμος Εισαγγελέας της έδρας του ποινικού δικαστηρίου (ο Εισαγγελέας απέναντι στους συμμετέχοντες στην ποινική δίκη) -Σχέσεις Εισαγγελέων-Δικηγόρων -Σχέσεις Εισαγγελέων-Αστυνομικών δ. Θέματα Πειθαρχικού Δικαίου (εισαγγελικού ενδιαφέροντος) -Ο εισαγγελικός λειτουργός ως πειθαρχικά διωκόμενος -Ο Εισαγγελέας (Εφετών) ως ασκών την πειθαρχική δίωξη -Ειδικές υποχρεώσεις διευθύνοντος εισαγγελέα (άρθρο 99 παρ. 5 ΚΟΔΚΔΛ) και εισαγγελέα πρωτοδικών (άρθρο 99 παρ. 7 ΚΟΔΚΔΛ) Διδάσκων: Αθανάσιος Κατσιρώδης, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου Χρόνος διδασκαλίας 8 τρίωρα 21. ΕΙΣΑΓΓΕΛΙΚΑ ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΙI (Αρμοδιότητες του Εισαγγελέα προβλεπόμενες στον Οργανισμό των Δικαστηρίων και σε ειδικούς νόμους) α. Αρμοδιότητες του Εισαγγελέα προβλεπόμενες στον ΚΟΔΚΔΛ (Ν. 1756/1988, οπ. ισχ.-άρθρο 25) -Καθήκοντα εισαγγελέα ακροάσεων-συστάσεις για ειρηνική λύση της διαφοράς (άρθρο 25 παρ. 4 στοιχ. α) -Παραγγελίες για παράδοση εγγράφων ή χορήγηση αντιγράφων (άρθρο 25 παρ. 4 στοιχ. β) -Εισαγγελικές Γνωμοδοτήσεις (άρθρο 25 παρ.2) -Βεβαίωση γνησίου υπογραφής (άρθρο 25 παρ. 3)

22 -Αρμοδιότητες άρθρου 25 παρ. 1 (σε συνδυασμό με Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, Σωφρονιστικό Κώδικα κλπ (συνοπτικά) -Εισαγγελικές παραγγελίες γενικές οδηγίες και συστάσεις (άρθρο 25 παρ.5) β. Αρμοδιότητες του Εισαγγελέα προβλεπόμενες στον Κώδικα Συμβολαιογράφων (Ν. 2830/2000) -Έκδοση αντιγράφων με εισαγγελική παραγγελία (άρθρο 13 παρ.1) -Επιθεώρηση (άρθρο 41) -Άσκηση πειθαρχικής δίωξης (άρθρα 63 επ.) -Αρχείο αποχωρούντων συμβολαιογράφων (άρθρο 128) γ. Αρμοδιότητες του Εισαγγελέα προβλεπόμενες στον Κώδικα Δικαστικών Υπαλλήλων (Ν. 2812/2000) -Πειθαρχική δίωξη κατά δικαστικών υπαλλήλων -Συλλογή αποδεικτικών στοιχείων κλπ (άρθρα 104 επ.) δ. Αρμοδιότητες του Εισαγγελέα προβλεπόμενες στον Κώδικα Δικαστικών Επιμελητών (Ν. 2318/1995) -Πειθαρχικό Δίκαιο, άσκηση πειθαρχικής αγωγής (άρθρα 53 επ.) -Αρχείο Δικαστικών Επιμελητών (άρθρο 88) -Ποινικές και Δικονομικές Διατάξεις (άρθρο 89) ε. Αρμοδιότητες του Εισαγγελέα προβλεπόμενες στον Ν. 2071/1992 (συνοπτικά) -Διαδικασία ακούσιας νοσηλείας (άρθρα 95-101) -Συναφείς διατάξεις (άρθρα 1687 ΑΚ, 740 παρ. 3 ΚΠολΔ) Διδάσκων: Δημήτριος Ασπρογέρακας, Αντεισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 22. ΚΑΘΗΚΟΝΤΑ ΤΟΥ ΕΙΣΑΓΓΕΛΕΑ ΑΝΗΛΙΚΩΝ α. Ακροάσεις β. Κακή άσκηση γονικής μέριμνας-επιμέλειας (1532 επ. ΑΚ) γ. Έκπτωση των γονέων (1537 επ. ΑΚ) δ. Επιτροπεία (1589 επ. ΑΚ) ε. Ασυνόδευτοι ανήλικοι (19 ΠΔ. 220/2007) στ. Ποινική Διαμεσολάβηση (11 Ν. 3500/2006) ζ. Υιοθεσίες-Διακρατικές υιοθεσίες (Ν. 3765/2006) η. Ακούσια νοσηλεία επί ανηλίκων θ. Διαδικασία άρθρ. 45 Α ΚΠΔ-Αποχή από την ποινική δίωξη ι. Ιδιαιτερότητες διαδικασίας στα Δικαστήρια Ανηλίκων

23 ια. Συνεργασία με Επιμελητές Ανηλίκων ιβ. Συνεργασία με Εταιρία Προστασίας Ανηλίκων Διδάσκων: Ξένη Δημητρίου-Βασιλοπούλου, Αντεισαγγελέας Αρείου Πάγου Χρόνος διδασκαλίας 8 τρίωρα 23. ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΜΕΤΡΩΝ ΑΝ 1539/1938 α. Γενικά Αρμόδιος Εισαγγελέας β. Διάδικοι γ. Στοιχεία αίτησης δ. Προδικασία ε. Απόδειξη στ. Παρέμβαση ζ. Απόφαση η. Ένδικα Μέσα θ. Ειδικά θέματα από τη νομολογία Διδάσκων: Κωνσταντίνος Κουκούτσης, Αντεισαγγελέας Εφετών Χρόνος διδασκαλίας 6 τρίωρα 24. ΑΣΤΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (Θέματα Οικογενειακού Δικαίου εισαγγελικού ενδιαφέροντος α. Μνηστεία - Λύση - Συνέπειες λύσης β. Γάμος - Κωλύματα - Άκυρος και ακυρώσιμος - Λόγοι γ. Αποκτήματα - Εννοια - Ορισμένο αγωγής - Σχετικές ενστάσεις - Στοιχεία εξεύρεσης περιουσιακής επαύξησης - Παραγραφή δ. Οικογενειακή στέγη - Ρύθμιση από το δικαστήριο ε. Στοιχεία για την παραχώρηση-κατανομή κινητών πραγμάτων συζύγων- Ρύθμιση από το δικαστήριο - Σχετικά θέματα στ. Γονική μέριμνα - Επικοινωνία ζ. Συγγένεια η. Προσβολή και αναγνώριση της πατρότητας θ. Υιοθεσία - Πότε επιτρέπεται ι. Επιτροπεία ανηλίκου - Διορισμός επιτρόπου - Διοίκηση περιουσίας - Ευθύνη επιτρόπου ια. Δικαστική συμπαράσταση ιβ. Δικαστική επιμέλεια ξένων υποθέσεων

24 ιγ. Διαζύγιο - Λόγοι - Χρηματική ικανοποίηση σε περίπτωση λύσης ιδ. 281 ΑΚ επί αγωγής διαζυγίου ιε. Διατροφή από το νόμο ιστ. Διατροφή συζύγου - ανηλίκων και ενηλίκων - Στοιχεία για το ορισμένο των αγωγών - Σχετικές ενστάσεις ιζ. Μεταγαμιαία διατροφή Προϋποθέσεις ιη. Ζητήματα τεχνητής αναπαραγωγής και συγγένειας, ενδοοικογενειακής βίας Διδάσκων: Χριστόφορος Κοσμίδης, Αρεοπαγίτης Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 25. ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΔΙΚΑΙΟ (Θέματα εισαγγελικού ενδιαφέροντος α. Αξιόγραφα Διαταγή πληρωμής β. Ανώνυμη Εταιρία γ. Κοινοπραξία δ. Πτώχευση Διδάσκων: Γεώργιος Τριανταφυλλάκης, Καθηγητής Δ.Π.Θ. Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 26. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΔΙΚΟΝΟΜΙΑ (Θέματα σχετιζόμενα με εισαγγελικές αρμοδιότητες) α. Εκούσια δικαιοδοσία -ΓΕΝΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Ορισμός - Κύρια χαρακτηριστικά της εκούσιας δικαιοδοσίας - Διαφορές με τη διαγνωστική δίκη της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας - Σχέσεις εκούσιας με την αμφισβητούμενη δικαιοδοσία - Αντικείμενο δίκης εκούσιας δικαιοδοσίας - Υποκείμενα της δίκης εκούσιας δικαιοδοσίας (διάδικοι - κτήση ιδιότητας διαδίκου) - Διάκριση υποθέσεων εκούσιας δικαιοδοσίας - Υποθέσεις που υπάγονται στην εκούσια δικαιοδοσία - Καθ ύλην αρμοδιότητα - Κατά τόπον αρμοδιότητα - Λειτουργική αρμοδιότητα - Παράσταση ανηλίκων - Η πληρεξουσιότητα - Η δικαστική δαπάνη - Το δικόγραφο της αίτησης - Ορισμός δικασίμου - Κλήτευση τρίτων προσώπων - Απαγόρευση απόπειρας συμβιβασμού - Δικαιώματα του Εισαγγελέα - Ομοδικία - Παρεμβάσεις - Προσεπίκληση - Ερημοδικία διαδίκων - Ανακοπή ερημοδικίας - Πρακτικά - Απόφαση (άρθρα 755 και 756 ΚΠολΔ) - Ανάκληση ή μεταρρύθμιση της απόφασης - Απόδειξη - Αναστολή εκτελέσεως - Αναψηλάφηση - Τριτανακοπή - Το δεδικασμένο στην εκούσια δικαιοδοσία - Η προσωρινή διαταγή στην εκούσια δικαιοδοσία -ΕΙΔΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Αφάνεια (άρθρο 783 ΚΠολΔ) - Αναγνώριση σωματείου - Τροποποίηση καταστατικού - Διάλυση σωματείου (άρθρο 787 ΚΠολΔ) - Διαγραφή αγωγής κλπ από τα βιβλία διεκδικήσεων (άρθρο 220 παρ. 2 ΚΠολΔ) -

25 Βεβαίωση γεγονότος με σκοπό να συνταχθεί ληξιαρχική πράξη & διόρθωση ληξιαρχικής πράξης (άρθρο 782 ΚΠολΔ) - Διορισμός προσωρινής διοίκησης νομικού προσώπου ή εταιρίας που δεν έχει αποκτήσει νομική προσωπικότητα (άρθρο 786 ΚΠολΔ) - Καταχωρήσεις σε δημόσια βιβλία (άρθρο 791 ΚΠολΔ) Επιτροπεία ανηλίκων (άρθρο 796 ΚΠολΔ)-Άδεια προς διενέργεια ορισμένων πράξεων (άρθρα 797 & 798 ΚΠολΔ) Δικαστική συμπαράσταση (801 επ. ΚΠολΔ) - Δημοσίευση διαθήκης & κήρυξη ιδιόγραφης διαθήκης ως κυρίας (άρθρα 807 & 808 ΚΠολΔ) - Διορισμός κηδεμόνα σχολάζουσας κληρονομίας (άρθρο 813 ΚΠολΔ) - Εκκαθάριση κληρονομίας & διορισμός εκκαθαριστή (άρθρα 814 & 817 ΚΠολΔ) - Κληρονομητήριο (άρθρο 819 ΚΠολΔ) - Κήρυξη αξιογράφου ως ανίσχυρου (άρθρο 850 ΚΠολΔ) Αναγνώριση δεδικασμένου & εκτελεστότητας αλλοδαπής απόφασης (άρθρα 323, 780 και 905 ΚΠολΔ) - Κατάσχεση ειδικών περιουσιακών στοιχείων (άρθρο 1022 ΚΠολΔ) β. Ειδικότερα: Υποθέσεις ακούσιας νοσηλείας (άρθρο 740 παρ. 3 ΚΠολΔ) γ. Διαφορές που αναφέρονται σε σχέσεις γονέων και τέκνων δ. Ασφαλιστικά μέτρα ε. Επιδόσεις Διδάσκων: Γεώργιος Ορφανίδης, Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α. Χρόνος διδασκαλίας 10 τρίωρα 27. ΕΙΚΟΝΙΚΗ ΠΟΙΝΙΚΗ ΔΙΚΗ Εικονική ποινική δίκη Τριμελούς Πλημμελειοδικείου Διδάσκοντες: Κωνσταντίνος Τσόλας, Αρεοπαγίτης Χρόνος διδασκαλίας 8 τρίωρα 28. ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ (12 τρίωρα) = 6 ημέρες 29.ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ (12 τρίωρα) = 6 ημέρες α. Δικαστήρια β. Εισαγγελίες γ. Καταστήματα Κράτησης δ. ΚΕΘΕΑ (Θ.Κ.ΙΘΑΚΗ). ε. Τμήμα ακαταλογίστων Ψ.Ν.Θ. 30.ΗΜΕΡΙΔΕΣ ΔΥΟ Μια για την πραγματογνωμοσύνη Μία για ζητήματα ιατρικώς υποβοηθούμενης αναπαραγωγής και συγγένειας και ενδοοικογενειακής βίας.

26 31 ΔΙΑΛΕΞΗ ΜΙΑ Για ζητήματα σχετικά με τη λειτουργία του ΕΔΔΑ και του ΔΕΚ σε σχέση με τα εθνικά δικαστήρια, με ομιλητές μέλη των ως άνω δικαστηρίων. 32. ΑΝΑΠΛΗΡΩΣΗ ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΩΝ ΑΠΩΛΕΙΩΝ (4 τρίωρα)=2 ημέρες Θεσσαλονίκη 8 Ιανουαρίου 2014 Ο Διευθυντής Κατάρτισης και Επιμόρφωσης της Κατεύθυνσης των Εισαγγελέων Δημήτριος Παπαγεωργίου Εισαγγελέας Εφετών