Δίκαιο των Ανηλίκων. Ενότητα 14: Προσέγγιση και αξιολόγηση του ελληνικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Ενότητα 14: Προσέγγιση και αξιολόγηση του ελληνικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας-Σωφρονιστικής

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Προσέγγιση και αξιολόγηση του ελληνικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους

5 Περιεχόμενα ενότητας 1. Προσέγγιση και αξιολόγηση του ελληνικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους. 2. Προτάσεις βελτίωσης της στατιστικής καταγραφής της επίσημα βεβαιωμένης εγκληματικότητας. 3. Τάσεις εξέλιξης και στρατηγικές μεταρρύθμισης του ουσιαστικού ποινικού, δικονομικού ποινικού και σωφρονιστικού δικαίου ανηλίκων. 5

6 Σκοποί ενότητας Να αναλυθούν οι προτάσεις για τη βελτίωση της ποινικής δικαιοσύνης ανηλίκων. 6

7 Διεθνείς τάσεις Προσανατολισμός στην πρόληψη των εγκλημάτων με τη διευθέτηση και επίλυση των κοινωνικών συγκρούσεων. Έμφαση στην παράκαμψη της ποινικής διαδικασίας. Στη χώρα μας, οι διατάξεις για την αντιμετώπιση της εγκληματικότητας των ανηλίκων έτυχαν ουσιώδους ανανέωσης και εκσυγχρονισμού με τους νόμους 3189/2003 και 3860/

8 Προτάσεις: ουσιαστικού ποινικού δικαίου Οι ανήλικοι 8-15 ετών θα πρέπει να απομακρυνθούν από το προσωπικό πεδίο εφαρμογής του ποινικού δικαίου ανηλίκων και να υπόκεινται στα μέτρα του αστικού δικαίου ή/και του δικαίου πρόνοιας και αρωγής υπό στενή έννοια. Εμφάνιση ενώπιον δικαστηρίου ανηλίκων το πρώτον με τη συμπλήρωση του 15ου έτους της ηλικίας. Οι κυρώσεις, ιδίως τα νέα αναμορφωτικά μέτρα, όπως η συνδιαλλαγή δράστη-θύματος, η παροχή κοινωφελούς εργασίας, η παρακολούθηση μαθημάτων κυκλοφοριακής αγωγής, θα πρέπει να επεκταθούν και στους νεαρούς ενήλικες. Πράξεις που δεν είναι παράνομες για ενήλικες, να μην είναι και για τους ανηλίκους. Αποκλεισμός ορισμένων εγκλημάτων. 8

9 Προτάσεις: δικονομικό πεδίο Συνεχής επιμόρφωση δικαστικών λειτουργών. Μέριμνα για την Υπηρεσία Επιμελητών Ανηλίκων (στελέχωση, συνεχής μετεκπαίδευση). Υποχρεωτική παρουσία των επιμελητών που έχουν διεξάγει την κοινωνική έρευνα του ανηλίκου στο ακροατήριο. Υποχρεωτικός διορισμός συνηγόρου ή κατάλληλου συμπαραστάτη για κάθε ανήλικο κατηγορούμενο. Ρητή πρόβλεψη της δυνατότητας παρουσίας κι άλλων προσώπων στο ακροατήριο για επιστημονικούς ή εκπαιδευτικούς λόγους κατόπιν άδειας του δικαστή ανηλίκων. Απαγόρευση παρουσίας αστυνομικού οργάνου μέσα στην αίθουσα του δικαστηρίου ανηλίκων. Αναγνώριση δυνατότητας αποκλεισμού των γονέων από τη διαδικασία στο ακροατήριο του δικαστηρίου ανηλίκων. Διασφάλιση ότι ανεξαρτήτως του χρόνου διεξαγωγής της δίκης, ο δράστης θα τύχει μεταχείρισης ως ανήλικος. 9

10 Προτάσεις: σωφρονιστικό πεδίο Οι κρατούμενοι να έχουν δικαίωμα σε διερμηνέα (όπως επιτάσσει και η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού). Οι κρατούμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν τις αρμόδιες αρχές για την υποβολή παραπόνων κατά την υπαγωγή τους στο κατάστημα κράτησης και να τους έχει χορηγηθεί κατάλογος με τις διευθύνσεις και τα τηλέφωνα των αρμόδιων αρχών. Απαγόρευση του απομονωμένου περιορισμού του ανηλίκου ως πειθαρχική κύρωση. Δημιουργία μιας ανεξάρτητης αρχής ως οιονεί Συνηγόρου των νεαρών Κρατουμένων. (Κανόνες της Αβάνας: 5, 24, 67, 77). 10

11 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας. Αγγελική Γ. Πιτσελά, Αν. Καθηγήτρια Εγκληματολογίας - Σωφρονιστικής,.

12 Βιβλιογραφία Α. Πιτσελά, Η ποινική αντιμετώπιση της εγκληματικότητας των ανηλίκων, ζ εκδ., εκδ. Σάκκουλα Αθήνα-Θεσσαλονίκη, 2013, σελ

13 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Αγγελική Γ. Πιτσελά. «. Προσέγγιση και αξιολόγηση του ελληνικού συστήματος απονομής δικαιοσύνης σε ανηλίκους». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

14 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1]

15 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.