ΘΕΜΑΤΑ : ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΓΕΝΙΚΗΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΗ ΥΛΗ: ΆΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ H ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ ΡΟΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΒΙΟΓΕΩΧΗΜΙΚΟΙ ΚΥΚΛΟΙ ΘΕΜΑ A Στις ερωτήσεις 1-5 να γράψετε στο φύλλο απαντήσεων τον αριθμό της ερώτησης και δίπλα το γράμμα που αντιστοιχεί στη σωστή απάντηση. Α1. Αυτοάνοσο νόσημα είναι η: α. χολέρα β. ελονοσία γ. ρευματοειδής αρθρίτιδα δ. Πολιομυελίτιδα Α2. Στα συμπτώματα της φλεγμονής περιλαμβάνεται: α. το οίδημα (πρήξιμο) β. η προπερδίνη γ. η λυσοζύμη δ. το συμπλήρωμα Α3. Το νόσημα το οποίο μπορεί να αντιμετωπιστεί με αντιβιοτικά είναι: α. η γονόρροια β. η ηπατίτιδα C γ. η πολιομυελίτιδα δ. το AIDS Α4. Κατά τη διαπνοή από τα ανοικτά στόματα ενός φύλλου εξέρχεται: α. διοξείδιο του άνθρακα β. ιχνοστοιχεία γ. άζωτο δ. νερό Α5. Η μετατροπή των νιτρικών ιόντων σε μοριακό άζωτο γίνεται με: α. τα απονιτροποιητικά βακτήρια β. την ατμοσφαιρική αζωτοδέσμευση γ. τη βιολογική αζωτοδέσμευση δ. τη φωτοσύνθεση
ΘΕΜΑ Β Β1. Να χαρακτηρίσετε τις προτάσεις που ακολουθούν, γράφοντας δίπλα στο γράμμα που αντιστοιχεί σε κάθε πρόταση, τη λέξη Σωστό, αν η πρόταση είναι σωστή, ή Λάθος, αν η πρόταση είναι λανθασμένη. α. Η πίσσα που παράγεται κατά την καύση του τσιγάρου, αποτελεί αιτία για την εμφάνιση καρκίνου του πνεύμονα. β. Η συνεχιζόμενη κατανάλωση οινοπνεύματος μπορεί να προκαλέσει κίρρωση του ήπατος. γ. Ο τρόπος δράσης της μορφίνης στα εγκεφαλικά κέντρα είναι πολύ διαφορετικός από τον τρόπο δράσης των ενδορφινών. δ. Το γενετικό υλικό του ιού HIV είναι DNA. ε. Η λοίμωξη από τριχομονάδα οφείλεται σε παθογόνα πρωτόζωα. ζ. Όσο μεγαλύτερη ποικιλότητα εμφανίζει ένα οικοσύστημα, τόσο λιγότερο ισορροπημένο είναι. στ. Τα τροφικά πλέγματα αποτελούνται από πολλές τροφικές αλυσίδες. η. Οι ισταμίνες είναι φαρμακευτικές ουσίες που λαμβάνουμε για να αντιμετωπίσουμε τα συμπτώματα της αλλεργίας. B2. Ποιες ασθένειες χαρακτηρίζονται ως «λοιμώδη νοσήματα» (μονάδες 2); Πώς μπορούμε να διαπιστώσουμε αν κάποιος πάσχει από λοιμώδες νόσημα (μονάδες 3); Β3. Ποια μέτρα μπορεί να πάρει ο άνθρωπος για να περιοριστεί η μετάδοση του AIDS; Μονάδες 4 Β4. Πώς ο άνθρωπος παρεμβαίνει στον κύκλο του αζώτου (μονάδες 4) και με ποιους οικολογικούς τρόπους μπορεί να εμπλουτίσει το έδαφος με άζωτο (μονάδες 4);
ΘΕΜΑ Γ Σε ένα οικοσύστημα υπάρχουν 5 (πέντε) πεύκα, που φιλοξενούν συνολικά 10.000 (δέκα χιλιάδες) κάμπιες, σε κάθε μία από τις οποίες παρασιτούν 500 (πεντακόσια) πρωτόζωα. Γ1. Ποιο είναι γενικά το κριτήριο κατάταξης των οργανισμών σε τροφικά επίπεδα (μονάδες 2); Να εξηγήσετε σε ποιο τροφικό επίπεδο ανήκει κάθε ένας από τους παραπάνω οργανισμούς (μονάδες 3). Γ2. Να σχεδιάσετε την τροφική πυραμίδα πληθυσμού του παραπάνω οικοσυστήματος (μονάδες 2) και να εξηγήσετε τη μορφή της (μονάδες 4). Γ3. Στο παραπάνω οικοσύστημα η ενέργεια που περιέχεται στο τροφικό επίπεδο των καμπιών είναι 50.000 KJ. Να υπολογίσετε την ενέργεια των άλλων τροφικών επιπέδων (μονάδες 2) και να αιτιολογήσετε την απάντησή σας (μονάδες 2). Να σχεδιάσετε την τροφική πυραμίδα ενέργειας (μονάδες 2). Γ4. Η παρακάτω εικόνα αναφέρεται στο βιογεωχημικό κύκλο του άνθρακα. Να γράψετε στο τετράδιό σας: α. τις κατηγορίες οργανισμών που αντιστοιχούν στους αριθμούς 1 και 2 (μονάδες 2). β. ποιο είναι το αέριο Γ (μονάδες 2); γ. ποιες είναι οι βιολογικές διαδικασίες που αντιστοιχούν στα βέλη Α και Β (μονάδες 4);
ΘΕΜΑ Δ Καθένα από τα παρακάτω διαγράμματα παρουσιάζει την είσοδο ενός αντιγόνου και την παραγωγή αντισωμάτων στον οργανισμό δύο διαφορετικών ατόμων. Διάγραμμα 1 (άτομο 1) Διάγραμμα 2 (άτομο 2) Δ1. Σε κάθε διάγραμμα να εξηγήσετε ποια καμπύλη αντιστοιχεί στα αντιγόνα (μονάδες 2) και ποια στα αντισώματα (μονάδες 2) αιτιολογώντας την απάντησή σας (μονάδες 2). Δ2. Τι είδους ανοσοβιολογική απόκριση εμφανίζει κάθε άτομο (μονάδες 4); Να δικαιολογήσετε την απάντησή σας ερμηνεύοντας τη μορφή των καμπυλών (μονάδες 3). Μονάδες 7
Δ3. Τι είδους ανοσία (ενεργητική/ παθητική, φυσική/ τεχνητή) εμφανίζει κάθε άτομο (μονάδες 4); Ποιο από τα δύο άτομα δεν θα εμφανίζει συμπτώματα και γιατί (μονάδες 4); Δ4. Στην περίπτωση που ως αντιγόνο δρα ένας ιός, να αναφέρετε ποια Τ- λεμφοκύτταρα ενεργοποιούνται κατά την ανοσοβιολογική απόκριση. Μονάδες 4 Καλή επιτυχία! ΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑΤΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΘΗΚΕ Η ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: Χαρτοματσίδου Τατιάνα