22Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 22

ΠΑΣΞΑ ΤςΝ ΕΛΛΗΝςΝ ΠΑΣΞΑ, ΠΑΣΞΑ ΤςΝ ΠΙΣΤςΝ ΠΑΣΞΑ ΚΑΙ ΠΑΡΑ ΟΣΗ ι;ξϖω να ϕεφεψ;γει απ την εκκλησιαστικη; τα;ϕη και παρα;δοση, ο λαο;ω µαω πλαισιϖ;νει τιω λατρεψτικε;ω εκδηλϖ;σειω τοψ Πα;σξα µε µια σειρα; απο; ϖραι;α ε;υιµα, ποψ δι;νοψν στη µεγα;λη αψτη; γιορτη; τηω Ξριστιανοσψ;νηω ακο;µα πιο µεγα;λη οµορφια; κι ε;ντονο ελληνικο; ξρϖ;µα. Και, οψσιαστικα;, οι γιορταστικε;ω εκδηλϖ;σειω για το Πα;σξα αρξι;ζοψν απο; πολψ; νϖρι;ω, απ την περι;οδο τηω Αποκρια;ω, ο;πϖω γι;νεται και µε την εκκλησιαστικη; τα;ϕη. Μπαι;νονταω ο Μα;ρτηω, η µα;να πια;νει δψο κλϖστε;ω, µιαν α;σπρη και µια κο;κκινη, τιω στρι;βει και φτια;ξνει ε;να λεπτο; γαïτα;νι. Το κο;βει σε κοµµα;τια, ο;σα και τα παιδια; τηω, και περνα; απο; ε;να στο ξε;ρι τοψ καυενο;ω. Το γαïτανα;κι αψτο; το λε;νε Μα;ρτη και το φοροψ;ν στο ξε;ρι τα παιδια;, αλλα; κι οι ανψ;παντρεω κοπε;λεω, για να µην τιω κα;χει και τιω µαψρι;σει ο µαρτια;τικοω η;λιοω. Αψτο; το γαïτα;νι υα το κρατη;σοψν µε;ξρι το Πα;σξα. Το;τε το βγα;ζοψν και το περνοψ;νε γψ;ρϖ απο; το λαιµο; τοψ αρνιοψ; ποψ προ;κειται να σφαξτει;. Το ε;υιµο αψτο; µαω φε;ρνει στο νοψ τη σψνη;υεια τϖν αρξαι;ϖν να στολι;ζοψν µε ξρϖµατιστε;ω κορδε;λεω και µε λοψλοψ;δια τα ζϖ;α ποψ η;τανε να υψσιαστοψ;ν. Οπϖσδη;ποτε ο;µϖω ο καυαψτο; εορτασµο;ω τοψ Πα;σξα αρξι;ζει απο; το Σα;ββατο τοψ Λαζα;ροψ. Τη µε;ρα αψτη;, πρϖι; πρϖι;, τα κοριτσα;κια τοψ ξϖριοψ; παι;ρνοψν απο; ε;να καλαυα;κι, το στολι;ζοψν µε λοψλοψ;δια και γψρι;ζονταω απο; σπι;τι σε σπι;τι τραγοψδοψ;ν κα;τι σαν κα;λαντα, τα µο;να κα;λαντα ποψ τα τραγοψδοψ;ν κοπε;λεω, τα Λαζαρα;κια και ποψ σψµβολι;ζοψνε τιω αδελφε;ω τοψ Λαζα;ροψ, τη Μα;ρυα και τη Μαρι;α, ποψ καλοδε;ξτηκαν το Ξριστο;. Βε;βαια, σε α;λλεω περιοξε;ω αψτο;ω ο περιορισµο;ω δεν ισξψ;ει και τα κα;λαντα τραγοψδιοψ;νται απο; παρε;εω αγοριϖ;ν και κοριτσιϖ;ν. Οι νοικοκψρε;ω τοψ;ω δι;νοψν αψγα;, ποψ υα τα βα;χοψν σε λι;γο οι µανα;δεω τοψω, µαζι; µε τ α;λλα τοψ σπιτιοψ;. Την α;λλη µε;ρα, Κψριακη; τϖν Βαï;ϖν, ο παπα;ω µοιρα;ζει στην εκκλησια; βα;για, δηλαδη; φψ;λλα και κλαδα;κια, υε;λονταω να υψµι;σει στοψω πιστοψ;ω πϖω ο λαο;ω ψποδε;ξτηκε στα Ιεροσο;λψµα το Ξριστο; µετα; βαï;;;ϖν και κλα;δϖν. Τα βα;για αψτα; τα κο;βοψν απ το κοντινο; δα;σοω η; απο; κα;ποψ αλλοψ; την παραµονη;, το Σα;ββατο τοψ Λαζα;ροψ, και τα φε;ρνοψν στην εκκλησι;α νιο;παντρα αντρο;γψνα, ο;σα παντρεψ;τηκαν µε;σα στο ξρο;νο εκει;νο η; απο; το προηγοψ;µενο Πα;σξα ϖω την ηµε;ρα εκει;νη. Τα βα;για αψτα; τα φψλα;νε οι νοικοκψρε;ω στο εικονοστα;σι τοψ σπιτιοψ; και τα ξρησιµοποιοψ;ν σε δια;φορα φαγητα;, κψρι;ϖω ο;µϖω στο ζψ;µϖµα τοψ εφτα;ζψµοψ χϖµιοψ;. ;Οσα ε;µειναν αµοι;ραστα τα κα;νει ο παπα;ω φψ;λλα φψ;λλα και τα σκορπα; µε;σα στην εκκλησι;α το πρϖι; τοψ Μεγα;λοψ Σαββα;τοψ, στον ο;ρυρο, στην πρϖ;τη Ανα;σταση, ο;πϖω σψνηυι;ζεται να τη λε;νε. Οι τρειω πρϖ;τεω µε;ρεω τηω Μεγα;ληω Εβδοµα;δαω περνα;νε µε τιω σψνηυισµε;νεω προετοιµασι;εω τοψ νοικοκψριοψ;. Οι κψρι;ϖω προετοιµασι;εω για το Πα;σξα αρξι;ζοψν απο; τη Μεγα;λη Πε;µπτη. Την ηµε;ρα αψτη; οι νοικοκψρε;ω βα;φοψν τα κο;κκινα αψγα;. Λε;νε πϖω 22Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 22

αψτο; το ε;υιµο, τηω βαφη;ω τϖν αψγϖ;ν, ϕεκινα; απο; πολψ; µακρια;. Απο; το;τε ποψ αναστη;υηκε ο Ξριστο;ω. Πϖω τα;ξα η Μαρι;α Μαγδαληνη;, τρε;ξονταω ξαροψ;µενη να πα;ει να πει στοψω µαυητε;ω πϖω ει;δε το Ξριστο; αναστηµε;νο, σψνα;ντησε στο δρο;µο µια φιλενα;δα τηω, ποψ κρατοψ;σε κα;τι στην ποδια; τηω. Τι τρε;ξειω ε;τσι τη ρϖτα; εκει;νη. Πα;ϖ να πϖ στοψω µαυητε;ω ο;τι ο Κψ;ριο;ω µαω αναστη;υηκε. εν το πιστεψ;ϖ, τηω λε;ει η φιλενα;δα τηω. Μα Τον ει;δα, Τον α;κοψσα. Μοψ µι;λησε. Πι;στεχε; µε. Υα πιστε;χϖ, αν τ αψγα; τοψ;τα, ποψ µα;ζεχα τϖ;ρα απ το κοτε;τσι και τα κρατϖ; στην ποδια; µοψ, γι;νοψν κο;κκινα. Κι ε;γινε αµε;σϖω ο;πϖω ει;πε, κι απο; το;τε σψνηυι;ζοψν να βα;φοψν το Πα;σξα κο;κκινα τ αψγα;. Μερικε;ω νοικοκψρε;ω βα;φοψν και µερικα; µοβ, γιατι; οι µε;ρεω αψτε;ω ει;ναι πε;νυιµεω. Η Μεγα;λη Πε;µπτη ει;ναι η µε;ρα τηω σψ;λληχηω, τηω δι;κηω και τηω καταδι;κηω τοψ Ξριστοψ;. Ο λαο;ω φαντα;ζεται το Ξριστο; να τον κψνηγοψ;ν αδια;κοπα για να τον πια;σοψν και µη;πϖω δεν τον κψνηγοψ;σαν Λε;ει πϖω κα;ποια ϖ;ρα ο Ξριστο;ω βρε;υηκε σε πολψ; δψ;σκολη υε;ση. ;Οποψ και να πη;γαινε, ησψξι;α δεν ε;βρισκε, γιατι; οι παρα;νοµοι τον κψνηγοψ;σαν καταπο;δι. Τε;λοω, ε;φτασε και σε µιαν ελια;, κα;υισε απο; κα;τϖ κι ακοψ;µπησε το κεφα;λι τοψ στον κορµο; τηω, για να πα;ρει λι;γο ψ;πνο. ;Ηταν πολψ; λψπηµε;νοω ο Ξριστο;ω, ποψ ε;τσι α;δικα τον κψνηγοψ;σαν. Απο; τη λψ;πη τοψ τη µεγα;λη α;ρξισαν να κψλοψ;ν δα;κρψα απο; τα µα;τια τοψ και σαν δροσοσταλι;δεω να ποτι;ζοψν τιω ρι;ζεω τηω ελια;ω. Και να, σε λι;γο ε;φτασαν κι οι διϖ;ξτεω τοψ. Η ελια; κατα;λαβε τον κι;νδψνο. ;Εγειρε τα κλαδια; τηω και τον σκε;πασε. Κι ε;τσι πε;ρασαν δι;πλα τοψ και δεν τον ει;δαν. Ο Ξριστο;ω την εψλο;γησε. Το ι;διο ε;γινε αργο;τερα και µε τη µψρτια;. εν ε;γινε ο;µϖω το ι;διο µ ε;να α;λλο δε;ντρο. ;Οταν µαυεψ;τηκε πϖω υα σταψρϖ;σοψν το Ξριστο;, ο;λα τα δε;ντρα ε;καναν σψµβοψ;λιο και πη;ραν την απο;φαση κανε;να τοψω να µη δϖ;σει ϕψ;λα για να φτια;σοψν το σταψρο; για το Ξριστο;. ;Ετσι, καυϖ;ω λε;ει κι ο ποιητη;ω Γ. ροσι;νηω αναπλα;υονταω τη λαïκη; παρα;δοση Σ ο;ποιο δεντρι; κι αν α;πλϖναν, ερα;γιζαν οι κλϖ;νοι, σξι;ζονταν, εσποψ;σαν, δϖ κι εκει; σκορποψ;σαν. Μα για τοψ Πλα;στη το σταψρο; σκψ;βει και δι;νει µο;νη τα δικα; τηω τα κλαρια; προδο;τρα η λοιδορια;. Ο Ξριστο;ω σταψρϖ;υηκε. Το αγνο; αι;µα τοψ κψ;λησε απ τιω πληγε;ω τοψ. ;Εναω λαïκο;ω µψ;υοω λε;ει πϖω ε;σταϕε πα;νϖ σ ε;να τριαντα;φψλλο, α;λλοω πα;νϖ σε µια παπαροψ;να. Λε;νε πϖω και τα δψ;ο αψτα; λοψλοψ;δια η;ταν πρϖτψ;τερα α;σπρα και πϖω το κο;κκινο ξρϖ;µα τοψω το πη;ραν, απο; το;τε, απο; το αι;µα τοψ Ξριστοψ;. 23Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 23

Ανη;µερα τη Μεγα;λη Παρασκεψη;, το πρϖι; οι κοπε;λεω στολι;ζοψν τον Επιτα;φιο, τραγοψδϖ;νταω στι;ξοψω απο; τα Πα;υη τοψ Ξριστοψ;. Το βρα;δψ χε;λνοψν τα εγκϖ;µια, κα;νοψν την περιφορα; (δηλαδη; ο ιερε;αω µαζι; µε ο;λοψω τοψω πιστοψ;ω τηω εκκλησι;αω γψρι;ζοψν τον Επιτα;φιο στο ξϖριο; η; στιω γειτονιε;ω ο;ταν προ;κειται για πο;λη ), κι ο;λοι, αλλα; ιδιαι;τερα τα παιδια;, περνοψ;ν κα;τϖ απο; τον Επιτα;φιο τρειω φορε;ω, για να ναι γεροι; ο;λο το ξρο;νο. Σε πολλα; µε;ρη πριν απο; ξρο;νια σψνη;υιζαν να φτια;ξνοψν ε;να ανυρϖ;πινο οµοι;ϖµα, γεµα;το α;ξψρα και στρακαστροψ;κεω και να το και;νε τη νψ;ξτα τοψ Μεγα;λοψ Σαββα;τοψ µπροω στην εκκλησι;α. ;Ηταν ο Ιοψ;δαω. Τη νψ;ξτα τοψ Μεγα;λοψ Σαββα;τοψ προω την Κψριακη; τοψ Πα;σξα πα;νε ο;λοι στην εκκλησι;α. Πρϖ;τα παι;ρνοψν το φϖω τηω Λαµπρη;ω απο; τη λαµπα;δα τοψ παπα;, ποψ προσκαλει; τοψω πιστοψ;ω µε το εψ;τε λα;βετε φϖω. Μο;λιω ακοψστει; το Ξριστο;ω Ανε;στη, αρξι;ζοψν να ξτψποψ;ν οι καµπα;νεω και ανα;βοψν βεγγαλικα;. Παλιο;τερα ε;πεφταν και πψροβολισµοι;. Γιατι; ο;µϖω πψροβολισµοι; Για να φοβηυει; ο ;Αδηω και ν αφη;σει το Ξριστο; ν ανεβει; στοψω οψρανοψ;ω. (Το ε;υιµο αψτο; επικρα;τησε στην περι;οδο τηω Τοψρκοκρατι;αω ϖω µια απ τιω δικαιολογι;εω, καυϖ;ω λε;νε, για να κρατοψ;ν οι Ρϖµιοι; ντοψφε;κια.) Μετα; την ακολοψυι;α τηω Ανα;στασηω γψρι;ζοψν ο;λοι µ αναµµε;νεω λαµπα;δεω στο σπι;τι. Εκει;, µε τη φλο;γα τοψω κα;νοψν ε;να σταψρο; στο ανϖ;φλι τηω εϕϖ;πορταω τοψ σπιτιοψ; κι ανα;βοψν το καντη;λι στα εικονι;σµατα. Μετα; τσοψγκρι;ζοψν τα κο;κκινα αψγα; και τρϖ;νε τη µαγειρι;τσα. Το αψγο; τοψ νικητη; το βα;ζοψν στο εικο;νισµα. Το σπα;ζοψν το α;λλο Πα;σξα. Το αρνι;, ποψ ε;ξει ετοιµαστει; απο; το Μεγα;λο Σα;ββατο, χη;νεται στη σοψ;βλα. Ει;ναι ο γνϖστο;ω οβελι;αω. Το ε;υιµο ε;ξει οπϖσδη;ποτε σξε;ση µε το Πα;σξα τϖν Εβραι;ϖν. Γψ;ρϖ στον οβελι;α στη;νεται ξορο;ω. ;Ολοι ξορεψ;οψν και τραγοψδοψ;ν ξαροψ;µενοι Ση;µερα Ξριστο;ω Ανε;στη και στοψω οψρανοψ;ω ανε;βη. εσποτα;δεω και παπα;δεω µε κερια; και µε λαµπα;δεω. Ση;µερα κι οι καλογε;ροι µε το σκοψ;φο τοψω στο ξε;ρι. Ση;µερα τα παλικα;ρια στε;κονται σαν τα λιοντα;ρια. Και στοψω οψρανοψ;ω επα;νϖ γι;νεται ξορο;ω µεγα;λοω, γι;νεται ξορο;ω και σκο;λη και ξορεψ;οψν οι Αποστο;λοι. Ξαρα;, γιορτη; και σξο;λη ει;ναι το Πα;σξα, απο; τιω πιο µεγα;λεω και τιω πιο ο;µορφεω. Ξα;;; ;ρηω Σακελλαρι;;; ;οψ. 24Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 24

ΑΣΚΗΣΕΙΣ Α. Ποιο απο; τα ε;υιµα τοψ Πα;σξα σαω αρε;σει περισσο;τερο και γιατι; Β. Ποιο η; ποια απο; τα ε;υιµα ποψ διαβα;σατε, ακολοψυει; η οικογε;νεια; σοψ Γ. Σψµπληρϖ;στε τα κενα; τοψ κειµε;νοψ µε τιω λε;ϕειω ποψ δι;νονται παρακα;τϖ. Το Πα;σξα ει;ναι η µεγαλψ;τερη τηω. Γιορτα;ζεται µε απο; ο;λοψω τοψω ;Ελληνεω. Οι γιορταστικε;ω ϕεκινοψ;ν απο; την Αποκρια;, 50 µε;ρεω το Πα;σξα. Η Μεγα;λη Εβδοµα;δα δεν αφη;νει κανε;να. Η Μεγα;λη Πε;µπτη και η Μεγα;λη Παρασκεψη; ει;ναι η τοψ δρα;µατοω, ενϖ; το Μεγα;λο Σα;ββατο µε την ποψ ακολοψυει; την χψξη; κα;υε και τη γεµι;ζει ξαρα; και. λαµπρο;τητα, ανα;σταση, ασψγκι;νητο, ξριστιανοσψ;νη, υει;οψ, γιορτη;, ανακοψφι;ζει, εκδηλϖ;σειω, αγαλλι;αση, κορψ;φϖση, πριν. 25Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 25

Με; ;ρα Λαµπρη; ;Ετσι ονοµα;στηκε το Πα;σξα τϖν Ελλη;νϖν, ε;τσι το τραγοψδα;ει ο λαο;ω στα τραγοψ;δια τοψ Γιορτη; και πανηγψ;ρι λαµπρο; Ει;ναι η µεγαλψ;τερη γιορτη; τοψ Ξριστιανισµοψ;. Εορτϖ;ν εορτη; και πανη;γψριω εστι; πανηγψ;ρεϖν, λε;ει το τροπα;ριο. Η λε;ϕη Πα;σξα ε;ξει εβραïκη; προε;λεψση (πεσα;ξ) και σηµαι;νει δια;βαση (πε;ρασµα). Για τοψω Εβραι;οψω, σψµβολι;ζει την ε;ϕοδο; τοψω απο; την Αι;γψπτο, ενϖ; για τοψω ;Ελληνεω ει;ναι η γιορτη; τηω Ανα;στασηω τοψ Ιησοψ; αλλα; και τηω φψ;σηω, τηω ι;διαω τηω ζϖη;ω. Το Πα;σξα, ο λαο;ω, µαζι; µε την εκ νεκρϖ;ν Ανα;σταση τοψ Ξριστοψ;, τη νι;κη Τοψ δηλαδη; ενα;ντια στο υα;νατο, γιορτα;ζει και την ανα;σταση τηω α;νοιϕηω, το ϕψ;πνηµα τηω φψ;σηω µετα; την να;ρκη τοψ ξειµϖ;να. Τα πασξαλινα; ε;υιµα σψνδψα;ζοψν πα;ντα το υρησκεψτικο; στοιξει;ο µε τιω τελετε;ω για τον ερξοµο; τηω α;νοιϕηω. Με τη λε;ϕη Πα;σξα, Λαµπρη;, εννοοψ;µε τιω δψ;ο εβδοµα;δεω ποψ αρξι;ζοψν απο; την Ανα;σταση τοψ Λαζα;ροψ και τελειϖ;νοψν την Κψριακη; τοψ Υϖµα;. Την εβδοµα;δα τϖν Παυϖ;ν και την εβδοµα;δα τηω Λαµπρη;ω η; Λαµπροβδοµα;δα. Απο; τα Βψζαντινα; ακο;µα ξρο;νια, οι Ξριστιανοι; προετοιµα;ζονταν καιρο; πριν για τιω πασξαλινε;ω γιορτε;ω. ;Εβαφαν τα σπι;τια τοψω, ε;στρϖναν στο πα;τϖµα κλαδια; απο; αρϖµατικα; φψτα;, δα;φνη, µψρσι;νη, δεντρολι;βανο, λεµονια; και ε;φτιαξναν καινοψ;ρια ροψ;ξα, τα λαµπρια;τικα. Ανη;µερα το Πα;σξα ο;λοι αντα;λλασσαν δϖ;ρα, εψξε;ω και ασπασµοψ;ω, ενϖ; τη νψ;ξτα οι δρο;µοι και τα σπι;τια η;ταν φϖταγϖγηµε;να. Τον καιρο; τηω τοψρκοκρατι;αω το Πα;σξα ει;ξε εντελϖ;ω ιδιαι;τερη σηµασι;α για τοψω ;Ελληνεω. Μαζι; µε τα Πα;υη τοψ Ξριστοψ; και την Ανα;σταση, ζϖντα;νεψαν και τα πα;υη τοψ λαοψ; και µεγα;λϖναν οι ελπι;δεω για την Ανα;σταση τοψ Γε;νοψω. Η εβδοµα;δα τϖν Παυϖ;ν ει;ναι η Μεγα;λη Εβδοµα;δα, γιατι; µεγα;λα ει;ναι κι αψτα; ποψ υα σψµβοψ;ν. Μεγα;λη εψτε;ρα, µεγα;λη µε;ρα. Μεγα;λη Τρι;τη, µεγα;λη κρι;ση. Μεγα;λη Τετα;ρτη, µεγα;λο σκοτα;δι Μεγα;λη Πε;φτη, δα;κρψο πε;φτει. Μεγα;λη Παρασκεψη;, υλι;χη πολλη;. Μεγα;λο Σα;ββατο, ξαρε;ω γιοµα;το. Μεγα;λη Λαµπρη;, ξα;σκα µοψ;σκα αψγο; κι αρνι;, λε;νε στην Κεφαλλονια;. 26Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 26

ΠΑΣΞΑΛΙΝΑ ΣΨΜΒΟΛΑ Το αβγο; Πηγη; ζϖη;ω και σψ;µβολο γονιµο;τηταω. Τα αβγα; βα;φονται κο;κκινα για να υψµι;ζοψν το αι;µα τοψ Ξριστοψ;. Κο;κκινο ο;µϖω ει;ναι και το ξρϖ;µα τηω ξαρα;ω. Ξαρα; για την Ανα;σταση τοψ Ξριστοψ;. Το βα;χιµο τϖν αψγϖ;ν γι;νεται τη Μεγα;λη Πε;µπτη και γι αψτο; τη λε;νε και κο;κκινη Πε;µπτη. Εκτο;ω απο; το κο;κκινο ξρϖ;µα ξρησιµοποιοψ;νται και α;λλα ξρϖ;µατα. Το κο;κκινο ο;µϖω ει;ναι το πιο παραδοσιακο; και το πιο αγαπηµε;νο. Το πρϖ;το αψγο; ποψ βα;φεται ει;ναι τηω Παναγι;αω και µπαι;νει στο εικονοστα;σι. Με αψτο; σταψρϖ;νοψν τα παιδια; στο µε;τϖπο για το κακο; µα;τι, αλλα; και για να ε;ξοψν το ξρϖ;µα τηω ψγει;αω ο;λο το ξρο;νο.τα ξρϖµατιστα; και ζϖγραφισµε;να αβγα; διϖ;ξνοψν µακρια; τα πνεψ;µατα τοψ κακοψ;. Ο λαγο;;; ;ω ςω ε;υιµο η;ρυε απο; τη δψτικη; Εψρϖ;πη. ;Ερξεται απο; την εϕοξη; και φε;ρνει τα αβγα; στα παιδια;. Ο λαγο;ω ει;ναι µα;γοω, ταϕιδεψτη;ω και ταξψδρο;µοω αλλα; και καλο; πνεψ;µα τηω βλα;στησηω. Ει;ναι ο;µϖω και σοκολατε;νιοω Το αρνι;;; ; ;Εξει κι αψτο; εβραïκη; προε;λεψση. Στιω 14 τοψ µη;να Νισα;ν (εβραïκο; Πα;σξα), οι εβραïκε;ω οικογε;νειεω ε;σφαζαν ε;να αρνι; και ε;βαφαν µε το αι;µα τοψ την εϕϖ;πορτα τοψ σπιτιοψ; τοψω. ;Ετρϖγαν το αρνι; την ι;δια ηµε;ρα ξϖρι;ω να σπα;σοψν τα κο;καλα; τοψ. Στην Ελλα;δα, ο οβελι;αω σψµβολι;ζει τη υψσι;α τοψ αµνοψ; τοψ Υεοψ;, τοψ Ξριστοψ;. Τα κερια;;; ; και τα πψροτεξνη;;; ;µατα Ει;ναι το φϖω τηω Ανα;στασηω, η ε;κρηϕη τηω ξαρα;ω. Ει;ναι ο µαγικο;ω υο;ρψβοω ποψ υα φοβι;σει τοψω δαι;µονεω. Ει;ναι τα ξρϖ;µατα και τα στολι;δια ποψ υα ντψ;σοψν τιω λαµπα;δεω και υα σκορπι;σοψν οµορφια;. Το τσοψρε;;; ;κι Κα;υε γιορτη; ε;ξει το χϖµι; τηω, ποψ ε;ξει εψλογηυει; και φε;ρνει δψ;ναµη στο σπι;τι. Το τσοψρε;κι ει;ναι εϕε;λιϕη τηω λαµπροκοψλοψ;ραω η; τοψ λαµπρο;χϖµοψ. Τα στολι;δια ποψ βα;ζοψν πα;νϖ στο τσοψρε;κι οι νοικοκψρε;ω ει;ναι σψµβολικα; για το καλο; τηω ξρονια;ω. 27Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 27

Ο Επιτα;;; ;φιοω ;Οταν σταψρϖ;υηκε ο Ξριστο;ω η Παναγι;α καυο;ταν στην παρηγορια;, στο τραπε;ζι ποψ γι;νεται µετα; τιω κηδει;εω. Πε;ρασε µια καλογρια; την ει;δε και σξολι;ασε Ποιοω ει;δε γιο στο σταψρο; και µα;να στο τραπε;ζι. Η Παναγι;α ακοψ;γοντα;ω την τηω ει;πε Σψ;ρε µα;να Καλη;, µη;τε να χα;λλεσαι, µη;τε να λειτοψργιε;σαι. Αν κρεµαστϖ; εγϖ;, υα κρεµαστοψ;ν µανα;δεω κι αν πνιγϖ; εγϖ;, υα πνιγοψ;ν µανα;δεω. Μονα;ξα κα;υοµαι στην παρηγορια; για να παρηγορηυοψ;ν ο;λεω οι µανα;δεω. Η µα;να Καλη; ε;φψγε µετανιϖµε;νη και λψπηµε;νη και γι αψτο; ενϖ; ψπα;ρξει Αγια; Καλη; δεν λειτοψργιε;ται. Αψτη; η παρα;δοση ζϖντανεψ;ει κα;υε Μεγα;λη Παρασκεψη;. Και ει;ναι η Μεγα;λη Παρασκεψη; µε;ρα αργι;αω και νηστει;αω. Ηµε;ρα πε;νυοψω. Πολλοι; πι;νοψν ϕψ;δι για την Αγα;πη τοψ Ξριστοψ;, στην Κρη;τη µα;λιστα βρα;ζοψν σαλιγκα;ρια και πι;νοψν το ζοψµι; τοψω, ποψ ει;ναι σα ξολη;. Στην Κορϖ;νη δε βα;ζοψν τι;ποτα στο στο;µα τοψω. Κοντα; στο µεσηµε;ρι, οι κοπε;λεω στολι;ζοψν τον Επιτα;φιο µε λοψλοψ;δια, ποψ ε;ξοψν φε;ρει απο; τα σπι;τια. ;Ολα τα ανοιϕια;τικα λοψλοψ;δια βιολε;τεω, τριαντα;φψλλα, µενεϕε;δεω, πασξαλιε;ω. Φτια;ξνοψν στεφα;νια και γιρλα;ντεω, ενϖ; χε;λνοψν το µοιρολο;γι τηω Παναγι;αω. ;Ολοι προσκψνα;νε τον Επιτα;φιο, και οι γψναι;κεω και τα παιδια; για να πα;ροψν Τη ξα;ρη, περνα;νε απο; κα;τϖ. Το βρα;δψ γι;νεται η περιφορα; τοψ Επιτα;φιοψ. Σε µερικα; µε;ρη, την ϖ;ρα εκει;νη, ανα;βοψν φϖτιε;ω και και;νε τον Ιοψ;δα. Οι γψναι;κεω, στο Μελιγαλα;, α;ναβαν µπροστα; στην πο;ρτα τοψω απο; νϖρι;ω κληµατο;βεργεω και ο;ταν η;ταν να περα;σει ο Επιτα;φιοω ε;ριξναν στη υρα;κα µοσξολι;βανο και µοσξοβο;λαγε ο το;ποω. Στιω Σε;ρρεω ε;βαζαν µπροστα; στην πο;ρτα τοψω, πα;νϖ σ ε;να τραπε;ζι, την εικο;να τοψ Ξριστοψ;, στολισµε;νη µε λοψλοψ;δια και δι;πλα α;ναβαν κερια; και λιβα;νι. Στη Μψτιλη;νη, α;µα τελειϖ;σει η περιφορα;, αρπα;ζοψν τα λοψλοψ;δια, γιατι; πιστεψ;οψν πϖω κλεµµε;να ε;ξοψν πιο υαψµατοψργε;ω ιδιο;τητεω. Τα Ξριστολοψ;λοψδα τα φψλα;νε για το καλο;. Με αψτα; γιατρεψ;οψν τον πονοκε;φαλο, τα κα;νοψν φψλαξτα; και µε αψτα; γαληνεψ;οψν τη υα;λασσα ο;σοι ταϕιδεψ;οψν. Στην Αυη;να, σκοψ;πιζαν απο; νϖρι;ω και κατα;βρεξαν τοψω δρο;µοψω για να περα;σει ο Επιτα;φιοω και ο;ταν πλησι;αζε, ε;βγαιναν ο;λοι στιω πο;ρτεω τοψω µε ε;να κεραµι;δι ποψ ει;ξε κα;ρβοψνο αναµµε;νο και λιβα;νι. Στη Να;ϕο, δε φιλα;νε, εκει;νη τη µε;ρα, γιατι; µε το φιλι; τοψ προ;δϖσε ο Ιοψ;δαω το Ξριστο;, δε σφα;ζοψν, για το αι;µα τοψ Ξριστοψ;, δεν καρφϖ;νοψν, γιατι; καρφϖ;υηκε ο Ξριστο;ω, δε γελα;νε... Η Ανα;;; ;σταση. ϑηµερϖ;µατα τοψ Μεγα;λοψ Σαββα;τοψ οι εκκλησι;εω στολι;ζονται µε δαφνο;φψλλα. Μο;λιω ο παπα;ω πει Ανα;στα ο Υεο;ω κρι;ναι την γην αρξι;ζει να τα σκορπι;ζει στην εκκλησι;α. Κι ενϖ; οι γψναι;κεω µαζεψ;οψν τα δαφνο;φψλλα, οι καµπα;νεω ξτψπα;νε µε δψ;ναµη. Αµε;σϖω µετα; την εκκλησι;α η νοικοκψρα; ζψµϖ;νει την κοψλοψ;ρα τηω Λαµπρη;ω και ο α;ντραω αναλαµβα;νει την προετοιµασι;α τοψ αρνιοψ;, ποψ υα χηυει; την επο;µενη µε;ρα. 28Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 28

Απλϖµε;να στο προσκε;φαλο τα ολοκαι;νοψρια ροψ;ξα τηω οικογε;νειαω περι;µεναν το βρα;δψ τοψ µεγα;λοψ Σαββα;τοψ και λι;γο πριν ξτψπη;σοψν οι καµπα;νεω τα φο;ραγαν και ϕεκινοψ;σαν ο;λοι για την εκκλησι;α. Οι νοικοκψρε;ω στην ;Ψδρα, λι;γο πριν φψ;γοψν, ση;κϖναν τιω κλϖ;σεω απο; τα αψγα; τοψω για να µη δοψλεψ;οψν κι αψτε;ω την ϖ;ρα τηω Ανα;στασηω. Λι;γο πριν την Ανα;σταση, και ενϖ; τα φϖ;τα µε;σα στην εκκλησι;α ει;ναι σβηστα;, ο ιερε;αω εµφανι;ζεται στην ιερη; πψ;λη, κρατϖ;νταω µια αναµµε;νη λαµπα;δα λε;γονταω εψ;τε λα;βετε φϖω. Το;τε ο κο;σµοω µε τιω α;σπρεω λαµπα;δεω παι;ρνει το ;Αγιο φϖω. Μο;λιω ακοψστει; το Ξριστο;ω Ανε;στη γι;νεται πανδαιµο;νιο. Το καταπε;τασµα τοψ ναοψ; εσκι;συη ειω δψ;ο... και η γη εσει;συη... λε;ει το Εψαγγε;λιο και στην Ξι;ο ξτψποψ;ν τα στασι;δια, στην Κε;ρκψρα πετα;νε απο; τα παρα;υψρα και τα µπαλκο;νια πη;λινα δοξει;α, ο;λοι ανταλλα;σσοψν ασπασµοψ;ω και τσοψγκρι;ζοψν τα αψγα; τοψω. Γψρι;ζονταω απο; την Ανα;σταση στο σπι;τι, σταψρϖ;νοψν µε το ;Αγιο Φϖω το ανϖ;φλι τηω εϕϖ;πορταω και ανα;βοψν το καντη;λι. Η φλο;γα τοψ δεν πρε;πει να σβη;σει, για 40 ολο;κληρεω ηµε;ρεω. Με το αναστα;σιµο φϖω και;νε λι;γο τα δε;ντρα ποψ δεν καρπι;ζοψν και τσοψροψφλι;ζοψν τα ζϖντανα; ποψ δεν γεννα;νε και το λαµπροκε;ρι το φψλα;νε για το ϕεµα;τιασµα, τιω αρρϖ;στιεω, το ξαλα;ζι και τιω τρικψµι;εω. Στρϖ;νεται το τραπε;ζι µαγειρι;τσα, σαλα;τα µε σαρδε;λεω, γαλο;πιττα, τψρο;πιττα... Πρϖ;τα πρϖ;τα ο;µϖω υα τσοψγκρι;σοψν τα αψγα;. Ανη;µερα το Πα;σξα χη;νεται το αρνι; στη σοψ;βλα, πολλοι; ο;µϖω, κψρι;ϖω στα ϖδεκα;νησα, το σψνηυι;ζοψν στο φοψ;ρνο, γεµιστο; µε ρψ;ζι, κοψκοψνα;ρια και σταφι;δεω. Το µεσηµε;ρι τηω Κψριακη;ω τοψ Πα;σξα γι;νεται η δεψ;τερη Ανα;σταση. Η Αγα;πη. Για την αγα;πη τϖν ανυρϖ;πϖν σταψρϖ;υηκε ο Ξριστο;ω, γι αψτο; το Εψαγγε;λιο διαβα;ζεται σε δϖ;δεκα γλϖ;σσεω, σψµβολι;ζονταω την ενο;τητα τϖν ευνϖ;ν. Το φιλι; τηω αγα;πηω ανταλλα;σσοψν ο;λοι οι πιστοι;, ενϖ; ο παπα;ω τοψω µοιρα;ζει απο; ε;να κο;κκινο αψγο;. Το βρα;δψ µετα; την Ανα;σταση και την Κψριακη; τοψ Πα;σξα στρϖ;νεται το γιορτινο; τραπε;ζι, µε το καλο; τραπεζοµα;ντιλο και το νο;στιµο φαγητο;. Κι εµει;ω φορα;µε τα καλα; µαω ροψ;ξα και υψµο;µαστε τοψω γιορτινοψ;ω µαω τρο;ποψω. Τσοψγκρι;ζοψµε αβγα;, ανταλλα;σσοψµε εψξε;ω, γελα;µε, αστειεψο;µαστε λε;µε και µια καλη; κοψβε;ντα στη µαµα; για τιω λιξοψδιε;ω ποψ µαω ετοι;µασε. Σκοπο;ω τοψ οικογενειακοψ; τραπεζιοψ; δεν ει;ναι µο;νο να γεµι;σοψµε το στοµα;ξι µαω, αλλα; και η επικοινϖνι;α ανα;µεσα σε διαφορετικε;ω γενιε;ω, το ξτι;σιµο τηω φιλι;αω και τηω αλληλεγγψ;ηω. Γι αψτο; και τοψω πραγµατικα; καλοψ;ω τρο;ποψω δεν τοψω ε;ξει εκει;νοω ποψ ξειρι;ζεται µε δεϕιοτεξνι;α το µαξαι;ρι και το πηροψ;νι, αλλα; αψτο;ω ποψ νοια;ζεται για τοψω α;λλοψω. Ποψ γεµι;ζει µε νερο; και κρασι; τα ποτη;ρια τοψω, ποψ δεν τοψω διακο;πτει και ακοψ;ει µε ενδιαφε;ρον ο;,τι ε;ξοψν να ποψν ακο;µα και αν το ε;ξει ϕανακοψ;σει ΚΑΛΟ ΠΑΣΞΑ Ει;;; ;υε το φετινο;;; ; Πα;;; ;σξα να ει;;; ;ναι ειρηνικο;;; ;, ξαροψ;;; ;µενο και πληµµψρισµε;;; ;νο απο;;; ; ψγει;;; ;α, γε;;; ;λια, τραγοψ;;; ;δια και παιξνι;;; ;δια για ο;;; ;λα τα παιδια;;; ; τοψ κο;;; ;σµοψ. 29Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 29

Η ΑΝΟΙϑΗ, ΣΨΜΒΟΛΟ ΖςΗΣ, ΚΑΙ Η ΠΡςΤΟΜΑΓΙΑ ΜΑΡΤΗΣ, Ο ΠΡςΤΟΣ ΜΗΝΑΣ ΤΗΣ ΑΝΟΙϑΗΣ Ο κλαχο Μα;ρτηω, ο µη;ναω ποψ µια κλαι;ει και µια γελα;, η;τανε, λε;ει, ο πρϖ;τοω µη;ναω τοψ ξρο;νοψ. ;Οµϖω, η;πιε ο;λο το κρασι; απο; το κοινο; βαρε;λι τϖν 12 µηνϖ;ν και οι ψπο;λοιποι, για να τον τιµϖρη;σοψν, τοψ πη;ραν πι;σϖ τα πρϖτει;α. Μα;λιστα, στα παλια; τα ξρο;νια, γιο;ρταζαν την πρϖτοµαγια; µε ε;υιµα ποψ υψ;µιζαν... Πρϖτοξρονια; και προ;σεξαν το ποδαρικο; η; τα ξρη;µατα ποψ δα;νειζαν. Ο τρι;τοω µη;ναω τοψ Γρηγοριανοψ; ηµερολογι;οψ σψµπι;πτει µε το ρϖµαïκο; µη;να ΜΑΡΤΙΥΣ, ποψ µε τη σειρα; τοψ σψνδε;εται µε το υεο; τοψ πολε;µοψ, τον ΜΑΡΣ (αντι;στοιξο τοψ δικοψ; µαω ;Αρη). ;Εξει τη φη;µη µη;να απρο;βλεπτοψ, ποψ µπορει; να φε;ρει αναπα;ντεξα βροξε;ω και κρψ;ο τσοψξτερο;. Φε;ρνει ο;µϖω και µε;ρεω λοψσµε;νεω στο φϖω ε;να φϖω ποψ ο λαο;ω υεϖρει; επικι;νδψνο. Για το λο;γο αψτο;, πλε;κει ε;να βραξιολα;κι, σψνη;υϖω µε κο;κκινη και α;σπρη κλϖστη;, και το φορα;ει στο ξε;ρι η; στο λαιµο; τϖν παιδιϖ;ν. Ο µα;ρτηω αψτο;ω υα τα προστατε;χει απο; το βλαβερο; µαρτια;τικο η;λιο. Αν κι εσει;ω αποφασι;σετε να φορε;σετε µα;ρτη, να υψµα;στε δεν πρε;πει να τον βγα;λετε πριν απο; το Πα;σξα Και το;τε, υα τον κα;χετε στο αναστα;σιµο φϖω. Η ΑΝΟΙϑΗ Ο ερξοµο;ω τηω α;νοιϕηω ει;ναι σηµαντικο; γεγονο;ω για ο;λοψω τοψ;ω ανυρϖ;ποψω τηω γηω. Η ο;µορφη αψτη; γιορτη;, ποψ ξαρακτηρι;ζεται ϖω γιορτη; ζϖη;ω, ε;ξει ψµνηυει; απο; καλλιτε;ξνεω ο;λϖν τϖν εποξϖ;ν, ζϖγρα;φοψω, λογοτε;ξνεω, µοψσικοψ;ω. Στο βο;ρειο ηµισφαι;ριο τηω γηω την α;νοιϕη αποτελοψ;ν οι µη;νεω, Μα;ρτηω, Απρι;ληω, Μα;ηω. Και καυϖ;ω ο ξειµϖ;ναω ει;ναι κρψ;οω, γκρι;ζοω και πολψ;µηνοω, η α;νοιϕη µε τα ξρϖ;µατα και τιω µψρϖδιε;ω τηω, δεν ζεσται;νει µο;νο τον καιρο; αλλα; και τιω καρδιε;ω τϖν ανθρϖ;πϖν. Αψτη; λοιπο;ν η πιο ο;µορφη περι;οδοω τοψ ε;τοψω, γιορταζο;ταν η;δη απο την αρξαιο;τητα, καυϖ;ω υεϖροψ;ταν εποξη; τηω ανανε;ϖσηω τηω ζϖη;ω και τηω γηω αλλα; και τηω γονιµο;τηταω. Οι αρξαι;οι ;Ελληνεω τιµοψ;σαν τον ερξοµο; τηω µε τα Ανυεστη;ρια, γιορτη; αφιερϖµε;νη στο ιο;νψσο, και τα Ανυεσφο;ρια, για να τιµη;σοψν τη υεα; η;µητρα και την κο;ρη τηω Περσεφο;νη. Ο Μα;ηω υεϖρει;ται η κορψφαι;α στιγµη; τηω α;νοιϕηω. Η πρϖ;τη τοψ µε;ρα, η Πρϖτοµαγια;, σψνοδεψ;εται απο; πλη;υοω ε;υιµα και γιορτε;ω, τϖν οποι;ϖν οι ρι;ζεω ανα;γονται στην αρξαιο;τητα. Κψ;ριο ξαρακτηριστικο; τϖν γιορταστικϖ;ν εκδηλϖ;σεϖν, ει;ναι η εϕο;ρµηση στην κοντινο;τερη εϕοξη;, ο;ποψ οι παρε;εω µικρϖ;ν και µεγα;λϖν διασκεδα;ζοψν τραγοψδϖ;νταω το Μα;η, τρϖ;γονταω πα;νϖ στη λοψλοψδιασµε;νη πολψ;ξρϖµη γη,και, βε;βαια, φτια;ξνονταω το περι;φηµο στεφα;νι απο; αγριολοψ;λοψδα ποψ υα κρεµα;σοψν επιστρε;φονταω, στην πο;ρτα τοψ σπιτιοψ; τοψω. Σψ;µφϖνα µε την παρα;δοση, το στεφα;νι εϕασφαλι;ζει καλη; τψ;ξη και πρε;πει να µει;νει κρεµασµε;νο µε;ξρι τιω 23 Ιοψνι;οψ, την παραµονη; τηω γιορτη;ω τοψ Αη Για;ννη, τοψ Κλη;δϖνα. Το;τε, σψ;µφϖνα µε το ε;υιµο,ανα;βοψν µεγα;λεω φϖτιε;ω και σ αψτε;ω πρε;πει να καοψ;ν τα στεφα;νια. 30Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 30

ΑΣΚΗΣΗ Ποια απο τιω τρειω λε;ϕειω ποψ δι;νονται, βρι;σκεται πιο κοντα; στο νο;ηµα τηω πρϖ;τηω λε;ϕηω Αφιερϖµε;νη δοσµε;νη, τιµηµε;νη κρεασµε;νη Εϕασφαλι;ζει προσφε;ρει, ξαρι;ζει, µοιρα;ζει Ανα;γονται ανοι;γονται, πηγαι;νοψν, φτα;νοψν Υεϖρει;ται ξαρακτηρι;ζεται, νοµι;ζεται, λε;γεται Σψνοδεψ;εται ε;ρξεται, πηγαι;νει µαζι; µε κα;ποιον, σψγκινει;ται Εκδη;λϖση διαδη;λϖση, δεϕι;ϖση, γεγονο;ω Εϕο;ρµηση εκδροµη;, τρε;ϕιµο, επι;υεση Η ΠΡςΤΟΜΑΓΙΑ ΤςΝ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝςΝ Η Πρϖτοµαγια; δεν ει;ναι µο;νο γιορτη; τηω ζϖη;ω και τηω ξαρα;ω, αλλα; και ηµε;ρα αφιερϖµε;νη στοψω εργαζο;µενοψω ο;λοψ τοψ κο;σµοψ. Στα τε;λη τοψ 19οψ αιϖ;να αψτη; η ηµε;ρα σξετι;στηκε µε τοψω αγϖ;νεω τϖν εργατϖ;ν ποψ διεκδικοψ;σαν καλψ;τερεω σψνυη;κεω εργασι;αω. Με;ξρι το;τε το εργατικο; δι;καιο, σψ;νολο νο;µϖν ποψ κατοξψρϖ;νοψν τα δικαιϖ;µατα τϖν εργατϖ;ν, η;ταν α;γνϖστο. Ο κα;υε εργοδο;τηω µποροψ;σε να εκµεταλλεψ;εται τον εργα;τη τοψ, ψποξρεϖ;νοντα;ω τον να δοψλεψ;ει 12 και 16 ϖ;ρεω την ηµε;ρα, 7 ηµε;ρεω την εβδοµα;δα, ξϖρι;ω καµια; προστασι;α η; εϕασφα;λιση σε περι;πτϖση ατψξη;µατοω. Την 1η Μαι;οψ τοψ 1886, στην Αµερικη; κινητοποιη;υηκαν οι ενϖ;σειω τϖν εργατϖ;ν διαδηλϖ;νονταω τα δικαιϖ;µατα τοψω. Η ισξψρο;τερη και µαζικο;τερη κινητοποι;ηση πραγµατοποιη;υηκε στο Σικα;γο. ;Εγιναν µεγα;λεω σψµπλοκε;ω µε την αστψνοµι;α και πολλοι; εργα;τεω ε;ξασαν τη ζϖη; τοψω, α;λλοι καταδικα;στηκαν σε υα;νατο και α;λλοι φψλακι;στηκαν. Ει;ξε, ο;µϖω, γι;νει το πρϖ;το σηµαντικο; βη;µα προω τη δικαι;ϖση τϖν εργατϖ;ν και ει;ξε πια ανοι;ϕει ο δρο;µοω για την κατα;κτηση τϖν δι;καιϖν αιτηµα;τϖν τοψω. Στην Ελλα;δα, η Εργατικη; Πρϖτοµαγια; γιορτα;στηκε για πρϖ;τη φορα; το 1891. Απο το;τε και κα;υε ξρο;νο, οι εργα;τεω τιµοψ;σαν την ηµε;ρα, διαδηλϖ;νονταω και διεκδικϖ;νταω τα δικαιϖ;µατα; τοψω, παρο;λο ποψ τε;τοιεω κινητοποιη;σειω πολλε;ω φορε;ω η;ταν απαγορεψµε;νεω. Σε πολλε;ω περιπτϖ;σειω αψτε;ω οι απαγορεψ;σειω ει;ξαν ϖω αποτε;λεσµα αιµατηρε;ω σψγκροψ;σειω µε την αστψνοµι;α, κατα; τιω οποι;εω α;νυρϖποι σκοτϖ;υηκαν, τραψµατι;στηκαν η; φψλακι;στηκαν. Η επι;τεψϕη τϖν περισσο;τερϖν αιτηµα;τϖν τοψω, στα ξρο;νια ποψ ακολοψ;υησαν, δικαιϖ;νει τη υψσι;α τοψω. 31Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 31

Η ΠΑΤΡΙ Α Πα;λε ϕψπνα;ει τηω α;νοιϕηω τ αγε;ρι Στην πλα;ση µψστικη;ω αγα;πηω γλψ;κα, Σαν νψ;φ η γη πο;ξει α;µετρα α;νυη προι;κα, Λα;µπει, ενϖ; σβηε;ται τηω αψγη;ω τ αστε;ρι. Πεταλοψ;δεω πετοψ;ν ται;ρι µε ται;ρι, Εδϖ; βοψι;ζει µε;λισσα, εκει; σφη;κα, Τη φψ;ση στην καλη; τηω ϖ;ρα εβρη;κα, λαξταρι;ζει η ζϖη; σ ο;λα τα µε;ρη. Κα;υε µοσξοβολια; και κα;υε ξρϖ;µα, κα;υε ποψλιοψ; κελα;ηδηµα ϕψπνα;ει πο;υο στα φψλλοκα;ρδια µοψ κι ελπι;δα να σοψ ϕαναφιλη;σϖ τ α;γιο ξϖ;µα, να ϕαναïδϖ; και το δικο; σοψ Μα;η ο;µορφη; µοψ, καλη;, γλψκια; πατρι;δα. Λ. Μαβι;;; ;ληω ΕΡΓΑΣΙΕΣ 1. Στιω πρϖ;τεω δψο στροφε;ω ο ποιητη;ω δι;νει την εικο;να τηω α;νοιϕηω. Μπορει;τε να βρει;τε τιω λε;ϕειω ποψ δηµιοψργοψ;ν αψτη;ν την εικο;να 2. Ποιο; σψναι;συηµα τοψ ποιητη; κψριαρξει; στιω δψο τελεψται;εω στροφε;ω 3. Στο παρακα;τϖ τετρα;γϖνο ψπα;ρξοψν λε;ϕειω ανακατϖµε;νεω και ξϖρισµε;νεω σε υε;µατα και καταλη;ϕειω. Αφοψ; σψνδψα;σετε σϖστα; τα υε;µατα και τιω καταλη;ϕειω, βα;λτε τιω λε;ϕειω σε κανονικη; σειρα; ϖ;στε να σξηµατιστει; η προ;ταση ποψ κρψ;βεται. ο;λ, τα, η, την, αι;νει, α;νοιϕ, α, φψ;σ, ατα, και, τηω, πλα;σµ, ηω, ζϖ, η, οµορφ, ιοψ;νται, η;, ϕαναγενν-, 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

Ει; ;µαι η ελια; ; η τιµηµε; ;νη Γεννη;υηκε µαζι; µαω, εδϖ; και µερικε;ω ξιλια;δεω ξρο;νια. Μεγα;λϖσε στη Μικρα; Ασι;α, στην Αι;γψπτο, στην Κρη;τη, στην Ελλα;δα. Μετα; γνϖ;ρισε την Εψρϖ;πη. Κι απο; κει την Αµερικα;νικη ;Ηπειρο, την Αψστραλι;α, την Ιαπϖνι;α, ακο;µα και την Κι;να. Ρι;ζϖσε πολψ; εψ;κολα. Παντοψ;... Στην αψλη; µαω, στο ξϖριο;, στο ξϖρα;φι τοψ γει;τονα, στα κατσα;βραξα τηω Μα;νηω, δι;πλα στη υα;λασσα, στο απε;ναντι πεζοδρο;µιο... παντοψ;. ;Ολοι ϕε;ροψµε ο;τι λατρεψ;τηκε, απο; το Νϖ;ε, την Αυηνα;, το Ξριστο;. Απο; τοψω αρξαι;οψω ;Ελληνεω, τοψω Ξριστιανοψ;ω, τοψω Ρϖµαι;οψω και τοψω Εψρϖπαι;οψω. Απο; ο;λοψω εµα;ω ποψ την ει;δαµε στην πρϖ;τη µαω εκδροµη;, ποψ τη διαβα;σαµε στο αναγνϖστικο; τοψ δηµοτικοψ;, ποψ ϕαπλϖ;σαµε στη ρι;ζα τηω. Μαω ε;δϖσε, και µαω δι;νει ασταµα;τητα, ο;,τι καλψ;τερο ψπα;ρξει για τροφη;. Το πρα;σινο, λαµπερο; και ο;µορφο ελαιο;λαδο,ποψ ει;ναι µοναδικο; και η αϕι;α τοψ, για µαω, ει;ναι πολψ;τιµη, γιατι; ει;ναι πηγη; ψγει;αω και ζϖη;ω. Ει;ναι ε;να πλοψ;σιο φψσικο; προιο;ν ποψ ο;ξι µο;νο µαω τρε;φει σϖστα;, αλλα; σψµβα;λλει και στην προ;ληχη πολλϖ;ν παυη;σεϖν. Εψλογηµε;νο να;ναι, ελια;, το ξϖ;µα ποψ σε τρε;φει, κι εψλογηµε;νο το νερο;, ποψ πι;νειω απ τα νε;φη, κι εψλογηµε;νοω τρειω φορε;ω αψτο;ω, ποψ σ ε;ξει στει;λει για το λψξνα;ρι τοψ φτϖξοψ;, για τ α;γιοψ το καντη;λι εν ει;σαι, σψ, περη;φανη σαν τ α;λλα καρποφο;ρα, ποψ βιαστικα;, ανψπο;µονα δεν βλε;ποψνε την ϖ;ρα πο;τε µε τ ανυολοψ;λοψδα τοψ;ω κλϖ;νοψω να σκεπα;σοψν, και µε µια προ;σκαιρη οµορφια; τα µα;τια να ϕιπα;σοψν. Εσψ; ει;σαι πα;ντα ταπεινη;, πα;ντα δοψλεψ;τρα σκψ;βειω µ ο;λα τα πλοψ;τη ποψ κρατει;ω, µ ο;λο το βιοω ποψ κρψ;βειω. γι αψτο; απ τ πρϖ;τα νια;τα σοψ, ποψ τα φιλοψ;ν οι ανε;µοι, ϖω τα βαυια; γερα;µατα, ποψ το κορµι; σοψ τρε;µει και γε;ρνει κα;υε σοψ κλαδι; και κα;υε παρακλα;δι, µε;σα στον κοψ;φιο σοψ κορµο; δεν σοψ;λειχε το λα;δι. Ιϖα;;; ;ννηω Πολε;;; ;µηω 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Α. Γιατι; ο ποιητη;ω στην πρϖ;τη στροφη; ονοµα;ζει εψλογηµε;νο το ξϖ;µα, εψλογηµε;νο το νερο;, εψλογηµε;νοω ο δηµιοψργο;ω τηω ελια;ω Β. Με;σα απο; τα λο;για τοψ ποιητη; µπορει;τε να µιλη;σετε α) για τα ξαρακτηριστικα; τοψ δε;ντροψ ελια; β) για τη ξρησιµο;τητα τηω ελια;ω. Γ. Πρα;σινο, λαµπερο;, ο;µορφο ελαιο;λαδο Βρει;τε και σειω τρι;α επι;υετα ποψ µποροψ;ν να ξαρακτηρι;σοψν τιω λε;ϕειω υα;λασσα ελια; τροφη; ψγει;α εκδροµη; ΜΕΣΟΓΕΙΑΚΗ ΠΡΟΕΛΕΨΣΗ Η ελια; ε;ξει ε;να πολψ; δψνατο; µεσογειακο; ξαρακτη;ρα. Προσαρµο;ζεται εψ;κολα. Παντοψ;. Ακο;µα και στο πιο α;γονο, ϕερο; και πετρϖ;δεω ε;δαφοω. Ει;ναι ε;να εψ;ρϖστο αειυαλε;ω δε;ντρο ποψ αποφεψ;γει την ψγρασι;α. Ροψφα;ει ο;µϖω α;πληστα το δψνατο; µεσογειακο; φϖω και αγαπα;ει τη ζε;στη. Πϖ;ω µεγαλϖ;νει η ελια; Σξεδο;ν... σαν τον α;νυρϖπο Και ζει περισσ;οτερο. Με;ξρι τα 7 πρϖ;τα ξρο;νια, περνα;ει την παιδικη; τηω ηλικι;α, και δεν δι;νει καρποψ;ω. Απο; τα 7 µε;ξρι τα 35 αναπτψ;σσεται και γι;νεται παραγϖγικη;. Απο; τα 35 µε;ξρι τα 150 ει;ναι πια ε;να ϖ;ριµο δε;ντρο ποψ αποδι;δει σταυερα;. Απο; τα 150 ξρο;νια και µετα;, ε, το;τε αρξι;ζει και γερνα;ει. Και φψσικα; αποδι;δει ο;λο και πιο λι;γο. Κα;υε α;νοιϕη ανυι;ζει. Λεπτα;, λεψκοπρα;σινα ανυα;κια ποψ φτια;ξνοψν µικρα; τσαµπια;. ;Οµϖω, απο; τα 100 λοψλοψ;δια τηω, µο;νο τα 5 υα µαω δϖ;σοψν ελιε;ω, απο; µια το καυε;να, τον Ιοψ;νιο. Οι πρϖ;τεω πρα;σινεω ελιε;ω ει;ναι ε;τοιµεω το Σεπτε;µβρη. Μετα; γι;νονται µοβ, και µε;ξρι να πε;σοψν τα πρϖ;τα ξιο;νια, ε;ξοψν γι;νει µαψ;ρεω, ϖ;ριµεω και ε;τοιµεω για τη σψγκοµιδη;. 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

ΤΟ ΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΦΥΟΝΙΑΣ Για την παραγϖγη; τοψ ελαιο;λαδοψ, ποψ ει;ναι ε;να απο; τα κψ;ρια ελληνικα; γεϖργικα; προïο;ντα, µιλα;νε καλψ;τερα οι αριυµοι; ;Ενα δε;ντρο δι;νει το ξρο;νο 20 µε 30 κιλα; ελιε;ω σψνη;υϖω, αν και µπορει; να φτα;σει µε;ξρι και τα 300 κιλα;. Η Ελλα;δα ε;ξει 100.000.000 ελαιο;δεντρα. Με την ελια; απασξολοψ;νται πα;νϖ απο; 350.000 ελληνικε;ω αγροτικε;ω οικογε;νειεω. 5 κιλα; ελιε;ω δι;νοψν περι;ποψ 1 λι;τρο λα;δι ποψ ζψγι;ζει 916 γραµµ;αρια. Η Ελλα;δα βγα;ζει 250.000 το;ννοψω λα;δι το ξρο;νο. Η ποσο;τητα αψτη; ει;ναι το 16% τηω παγκο;σµιαω παραγϖγη;ω και κατατα;σσει την Ελλα;δα στην 3η υε;ση µετα; την Ισπανι;α και την Ιταλι;α. Οι ;Ελληνεω καταναλϖ;νοψν 190.000 το;ννοψω λα;δι το ξρο;νο ε;ξοψν δηλαδη; παγκο;σµια, τη µεγαλψ;τερη ετη;σια κατανα;λϖση λαδιοψ;, ανα; α;τοµο. Στην Ελλα;δα ε;ξοψµε αψϕηµε;νη κατανα;λϖση λαδιοψ;. ;Οξι µο;νο γιατι; η Ελλα;δα ει;ναι µια απο; τιω 3 πρϖ;τεω ελαιοπαραγϖγοψ;ω ξϖ;ρεω στον κο;σµο. ;Οξι µο;νο γιατι; το ελαιο;λαδο ει;ναι εψ;γεψστο και υρεπτικο;, αλλα; γιατι;, πα;νϖ απ ο;λα, ε;ξοψµε σψνειδητοποιη;σει την πολψ;τιµη σψµβολη; τοψ σ ε;να υε;µα βασικο; για τη σψ;γξρονη ζϖη; µαω, την ψγιεινη; διατροφη;. Γιατι; ελαιο;λαδο εν κατακλει;δει σηµαι;νει σϖµατικη; και χψξικη; ψγει;α µαζι;. ΚΛΑ ΟΣ ΕΛΑΙΑΣ Το δε;ντρο ποψ ο;λοι ϕε;ροψµε σαν κοινη; ελια; ε;ξει και το δικο; τοψ επιστηµονικο; ο;νοµα Ολεα Ευροπεα, δηλαδη; Εψρϖπαïκη; ελια;. ;Ενα ο;νοµα σηµαδιακο;, µια και η ελια; ει;ναι το αιϖ;νιο σψ;µβολο τηω ειρη;νηω (Απο;;; ; το προ;;; ;γραµµα προϖ;;; ;υησηω για την κατανα;;; ;λϖση τοψ ελαιο;;; ;λαδοψ, τηω Ε.Ο.Κ.) 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

;Οποψ κι αν λα;ξϖ κατοικι;α, δεν µοψ απολει;ποψν οι καρποι;, ϖω τα βαυια; µοψ γηρατει;α δε βρι;σκϖ στη δοψλεια; ντροπη;: µ ε;ξει ο Υεο;ω εψλογηµε;νη, κι ει;µαι γεµα;τη προκοπη;. Ει;;; ;µαι η ελια;;; ; η τιµηµε;;; ;νη. Εδϖ; στον ι;σκιο µοψ αποκα;τοψ η;λυ ο Ξριστο;ω ν αναπαψυει;, κι ακοψ;στηκε η γλψκεια; λαλια; τοψ λι;γο προτοψ; να σταψρϖυει;: το δα;κρψ τοψ, δροσια; αγιασµε;νη, ε;ξει στη ρι;ζα µοψ ξψυει;. Ει;;; ;µαι η ελια;;; ; η τιµηµε;;; ;νη. Η ΕΛΙΑ Ει;µαι τοψ η;λιοψ η υψγατε;ρα, η πιο απ ο;λεω ξαïδεψτη;, ξρο;νια η αγα;πη τοψ πατε;ρα σ αψτο;ν τον κο;σµο µε κρατει;, ο;σο να γει;ρϖ νεκρϖµε;νη αψτο;ν το µα;τι µοψ ζητει;. Ει;;; ;µαι η ελια;;; ; η τιµηµε;;; ;νη. Φρι;κη, ερηµια;, νερο; σκοτα;δι τη γη ευα;χαν µια φορα;: εµε;, ζϖη;ω φε;ρνει σηµα;δι στο Νϖ;ε η περιστερα;: ο;ληω τηω γηω ε;ξϖ γραµµε;νη την οµορφα;δα και ξαρα;. Ει;;; ;µαι η ελια;;; ; η τιµηµε;;; ;νη. Και φϖω πραο;τατο ξαρι;ζϖ εγϖ; στην α;γρια νψξτια;: τον πλοψ;το πια δεν τον φϖτι;ζϖ, σψ, µ εψλογει;ω, φτϖξολογια;. Κι αν απ τον α;νυρϖπο διϖγµε;νη, µα φε;γγϖ εµπρο;ω στην Παναγια;. Ει;;; ;µαι η ελια;;; ; η τιµηµε;;; ;νη. Κ. Παλαµα;;; ;ω 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

ΠΑΡΟΙΜΙΕΣ Το; ;τε και τϖ; ;ρα. Στα παλια; και στα νεο;τερα ξρο;νια σψξνα; µεγα;λοι α;νδρεω, αλλα; και ο υψµο;σοφοω λαο;ω σψνο;χιζε τιω παρατηρη;σειω τοψ σε σψ;ντοµεω φρα;σειω, τα γνϖµικα; και τιω παροιµι;εω. Κρψ;βει το;ση σοφι;α, το;ση ζϖντα;νια ο περιεκτικο;ω λο;γοω, πολλε;ω φορε;ω κρψµµε;νοω σε δψο λο;για. Ο Πλοψ;ταρξοω, ο;ταν η;υελε να δει;ϕει κα;τι δψ;σκολο η; αδψ;νατο, ε;λεγε Ειω ψ;;; ;δϖρ γρα;;; ;φειω. Ση;µερα λε;µε Κα;νειω µια τρψ;πα στο νερο;. ;;; ;Ορνιυοω γα;;; ;λα ζητει;;; ;ω. Στιω µε;ρεω µαω την ε;κφραση αψτοψ; τοψ αδψ;νατοψ την ξρησιµοποιοψ;µε εψ;στοξα στη διαφη;µηση για να δει;ϕοψµε π.ξ. ο;τι σ ε;να πολψκατα;στηµα βρι;σκειω και τα πιο σπα;νια, τα πιο απι;υανα και απρο;σιτα αγαυα;...και τοψ ποψλιοψ; το γα;λα. ςο;;; ;ν τι;;; ;λλειω. Η λαïκη; παροιµι;α για να δει;ϕει κα;τι ακατο;ρυϖτο λε;ει Πια;σ τ αψγο; και κοψ;ρεψτο. Κϖφϖ;;; ; οµιλει;;; ;ω. Στοψ κοψφοψ; την πο;ρτα ο;σο υε;λειω βρο;ντα. ;Ιδια δοµη; στη σκε;χη, παρο;µοια εικο;να, ι;διοω τρο;ποω ε;κφρασηω στοψω αρξαι;οψω προγο;νοψω µαω και στο σοφο; λαο; µαω Κι ο;ξι µο;νο... σ αψτα;. ;Ιδια το; ;τε και τϖ; ;ρα Σηµασι;;; ;α Παροιµιϖ;;; ;ν Απο;;; ; το περιοδικο;;; ; Προω τη Νι;;; ;κη Μ ο;;; ;ποιο δα;;; ;σκαλο καυι;;; ;σειω τε;;; ;τοια γρα;;; ;µµατα υα µα;;; ;υειω η παροιµι;α αψτη; δηλϖ;νει τη σηµασι;α ποψ ε;ξει η σξε;ση µ ε;ναν α;νυρϖπο. ;Αν ει;ναι καλο;ω, το αποτε;λεσµα υα ει;ναι καλο;, αν δεν ει;ναι, το αποτε;λεσµα υα ει;ναι κακο;. α;;; ;σκαλε ποψ δι;;; ;δασκεω και νο;;; ;µο δεν εκρα;;; ;τειω η παροιµι;α αψτη; ξρησιµοποιει;ται για να ξαρακτηριστοψ;ν εκει;νοι ποψ α;λλα λε;νε και α;λλα πρα;ττοψν. Βρη;;; ;κε το δα;;; ;σκαλο;;; ; τοψ η παροιµι;α αψτη; σηµαι;νει ο;τι κα;ποιοω ε;ϕψπνοω η; πονηρο;ω βρη;κε α;λλον ικανο;τερο η; πονηρο;τερο, ποψ τον ε;βαλε στη υε;ση τοψ. Φα;;; ;γαµε το βο;;; ;δι κι ε;;; ;µεινε η οψρα;;; ; λε;γεται, ο;ταν ε;ξει γι;νει η περισσο;τερη δοψλεια; και µε;νει λι;γο ακο;µη, για να τελειϖ;σει ε;να ε;ργο. Τρϖ;;; ;ει η µα;;; ;να και τοψ παιδιοψ;;; ; δε δι;;; ;νει λε;γεται για το νο;στιµο φαγητο;. ;;; ;Οποιοω ανακατεψ;;; ;εται µε τα πι;;; ;τοψρα τον τρϖν οι κο;;; ;τεω λε;γεται για ο;ποιον ασξολει;ται µε πολλε;ω και αση;µαντεω ψπουε;σειω ποψ δεν τον αφοροψ;ν α;µεσα και στο τε;λοω βγαι;νει ζηµιϖµε;νοω. Η αλεποψ;;; ; µ ακρι;;; ;δεω δε ξορται;;; ;νει για τοψω α;πληστοψω ανυρϖ;ποψω ποψ δεν ικανοποιοψ;νται µε τα λι;γα. Και την πι;;; ;τα ολο;;; ;κληρη και το σκψ;;; ;λο ξορτα;;; ;το για κα;ποιον ποψ τα υε;λει ο;λα δικα; τοψ. ;;; ;Οποιοω ε;;; ;ξει πολψ;;; ; πιπε;;; ;ρι βα;;; ;ζει και στα λα;;; ;ξανα για κα;ποιον ποψ ει;ναι πλοψ;σιοω και κα;νει σπατα;λεω. (Απο;;; ; τη νεοελληνικη;;; ; γλϖ;;; ;σσα, εκδο;;; ;σειω Πατα;;; ;κη) 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

ΑΣΚΗΣΗ ια;βασε καλα; τιω παροιµι;εω η; τιω φρα;σειω ποψ ακολοψυοψ;ν και µετα; βα;λε µε;σα σε κψ;κλο τον αριυµο; ποψ αντιστοιξει; στη φρα;ση ποψ αποδι;δει καλψ;τερα το νο;ηµα; τοψω. 1. Η παροιµι;α η γλϖ;;; ;σσα κο;;; ;καλα δεν ε;;; ;ξει και κο;;; ;καλα τσακι;;; ;ζει σηµαι;νει 1. Η αψστηρη; γλϖ;σσα ει;ναι ενοξλητικη;. 2. Η γλϖ;σσα ει;ναι ιδιαι;τερα σκληρη; ϖω ο;ργανο. 3. Τα λο;για µποροψ;ν να βλα;χοψν καταστροφικα;. 4. Η γλϖ;σσα δεν πτοει;ται απο; τιω δψσκολι;εω. 2. Η παροιµιακη; φρα;ση δα;;; ;σκαλε ποψ δι;;; ;δασκεω και νο;;; ;µο δεν εκρα;;; ;τειω σηµαι;νει 1. Τη σηµασι;α τηω καρτερι;αω στη ζϖη; τϖν ανυρϖ;πϖν. 2. Την ασψνε;πεια λο;γϖν και ε;ργϖν. 3. Την αµα;υεια και τιω σψνε;πειε;ω τηω. 4. Ο λο;γοω δεν ε;ξει λο;γο να λε;γεται. 3. Η παροιµι;α το µη;;; ;λο κα;;; ;τϖ απο;;; ; τη µηλια;;; ; υα πε;;; ;σει ε;ξει παρο;µοια σηµασι;α µε την παροιµι;α 1. ;Οποψ ακοψ;ω πολλα; κερα;σια, κρα;τα και µικρο; καλα;υι. 2. ;Οποψ λαλοψ;ν πολλοι; κοκο;ροι, αργει; να ϕηµερϖ;σει. 3. ;Οποιοω ε;ξει τα γε;νια, ε;ξει και τα ξτε;νια. 4. Απο; ποψ; σαι κλαδα;κι Απο; κει;νο το δεντρα;κι. ραστηριο;;; ;τητα Οι µαυητε;ω µποροψ;ν να δοκιµα;σοψν τον εαψτο; τοψω, προσπαυϖ;νταω να βροψν τι σηµαι;νοψν οι παρακα;τϖ παροιµι;εω. Μα;υε τε;ξνη κι α;στηνε, κι α;µα πεινα;σειω πια;στηνε. Ο πρϖ;τοω ο εξυρο;ω σοψ ει;ναι ο εαψτο;ω σοψ. Τα λι;γα λο;για ζα;ξαρη, και τα καυο;λοψ µε;λι. Τα πολλα; λο;για ει;ναι φτϖ;ξια. Κα;λλιο πε;ντε και στο ξε;ρι παρα; δε;κα και καρτε;ρει. Κα;νε µε προφη;τη να σε κα;νϖ πλοψ;σιο. Τα παυη;µατα γι;νονται µαυη;µατα. Απο; πι;ττα ποψ δεν τρϖω τι σε µε;λλει κι αν ξαυει;. Μαζι; µε το βασιλικο; ποτι;ζεται κι η γλα;στρα. Φοβα;ται ο Για;ννηω το υεριο; και το υεριο; το Για;ννη. Απο; µικρο; κι απο; τρελλο; µαυαι;νειω την αλη;υεια. Ο πνιγµε;νοω απο; τα µαλλια; τοψ πια;νεται. ;Οσα δε φτα;νει η αλεποψ; τα κα;νει κρεµαστα;ρια. 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΑ... ΥΕΜΑΤΑ ΤΟ ΥΗΡΙΟ...Κι εκει; ποψ στην τα;ϕη παρακολοψυοψ;σαν µε απο;λψτη ησψξι;α λο;γϖ πανελληνι;ϖν εϕετα;σεϖν την α;σκηση......κι εκει; ποψ ο;λοι κοι;ταζαν τα τετρα;δια; τοψω κι α;λλοι τον πι;νακα......κι εκει; ποψ ο µαυηµατικο;ω σψγκε;ντρϖνε ο;λεω τιω δψνα;µειω τοψ για να δει;ϕει την α;σκηση......κι εκει; ποψ ο;λοι µαζι; προξϖροψ;σαν προω τη λψ;ση......κα;τι σψνε;βη! Κα;τι τροµακτικο;! Ο καυηγητη;ω ϕαφνικα; α;ρξισε να ξτψπιε;ται, να κοψνα;ει απεγνϖσµε;να τα ξε;ρια τοψ, να τραβολογιε;ται. Κα;τι τοψ; µπη;κε µε;σα απ το ποψλο;βερ και προσπαυοψ;σε να το βγα;λει. Με;λισσα Σαρανταποδαροψ;σα Σκορπιο;ω Σαν κα;τι να τον τσιµποψ;σε, να τον δα;γκϖνε και προσπαυοψ;σε να απαλλαγει;. Το ποψλο;βερ η;ταν κλειστο; ϖω το λαιµο;. Με;σα απ το ποψλο;βερ φοροψ;σε ποψκα;µισο και ε;ϕϖ απ το ποψλο;βερ δερµα;τινο σακα;κι. ;Εβαζε το ξε;ρι τοψ απο το λαιµο; µε;σα στο ποψλο;βερ... Τι;ποτε! εν το ε;φτανε. Το ε;βαζε απο; το κα;τϖ µε;ροω τοψ ποψλο;βερ προω το λαιµο;. Τι;ποτε πα;λι! Τα παιδια; κοκα;λϖσαν. Και πϖω να βοηυη;σοψν Κι αψτο;ω ο εψλογηµε;νοω δεν ε;λεγε Αµα;ν, σϖ;στε µε!. Εψτψξϖ;ω κα;ποτε η προσπα;υεια πε;τψξε. Το υηρι;ο τσακϖ;υηκε! Μαψ;ρο, µικρο; και κινητο;! Με δονητη;. Στην τσε;πη τοψ ποψκα;µισοψ ποψ η;ταν µε;σα απ το ποψλο;βερ. Και το ποψλο;βερ µε;σα απ το σακα;κι! Ναι, ει;πε ο καυηγητη;ω. ;Ελα Για;ννη, η;ρυε το πλψντη;ριο, ει;πε η γψναι;κα τοψ. Καλα;, ει;πε ο καυηγητη;ω και τοψ ρυε να πετα;ϕει ε;ϕϖ απο; το παρα;υψρο ι;σϖω τη γψναι;κα τοψ, ι;σϖω το κινητο;. Αλλα ;επειδη; και τα δψο; δεν η;ταν για πε;ταµα, ε;κλεισε ε;ϕϖ τη γψναι;κα τοψ και µε;σα στην τσε;πη τοψ το κινητο;. Κατα; τα α;λλα το µα;υηµα σψνεξι;στηκε οµαλο;τατα. Κι ο;ταν στο σξο;λασµα ανε;βηκε στο λεϖφορει;ο για να γψρι;σει σπι;τι τοψ ξαµογαλοψ;σε µε;σα τοψ ;Οξι... ε γι;νεται ε;τσι. Η τεξνολογι;α πρε;πει να βρει; ε;να µικρο; κινητο; µε δονητη; ποψ να µπαι;νει στα δο;ντια. Εκει; πι;σϖ, κοντα; στο φρονιµι;τη. Να βγαι;νει εψ;κολα. ;Οξι αψτο; το βα;σανο! Αλλα;... Αλλα;... ;ςξοψ! ει;πε ο γψµναστη;ω ο;τι ο διεψυψντη;ω τοψ; ε;δϖσε το καινοψ;ργιο προ;γραµµα για να το φτια;ϕϖ. Και το ϕε;ξασα. Τϖ;ρα ;Εβγαλε ξαµογελαστο;ω το υηρι;ο. Ποιο υηρι;ο δηλαδη; Σανι;δα σϖτηρι;αω η;ταν. Πη;ρε απο; το κινητο; τοψ στο κινητο; τοψ γψµναστη; για να τον εντοπι;σει. Και δεν µποροψ;σε ν ακοψ;σει και καλα;. Ξτψποψ;σε κι α;λλο κινητο; µε;σα στο λεϖφορει;ο. ;Ελα, Νι;κο. Για;ννηω. ϑε;ξασα το προ;γραµµα. Ει;σαι κα;ποψ κοντα; να ε;ρυϖ να το πα;ρϖ Στο λεϖφορει;ο ει;µαι. Εσψ; Κι εγϖ; στο λεϖφορει;ο. Αµα;ν, ποψ; κοντα; Το ξειω µαζι; σοψ το προ;γραµµα 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

Το ξϖ! Κι ε;σπαγα το κεφα;λι µοψ να δϖ πϖ;ω υα σε βρϖ. Εντα;ϕει, λοιπο;ν. Το δικο; µοψ πα;ει προω τη στα;ση Αηδονα;κια. Εσψ; ποψ; κοντα; ει;σαι Μµµ... δεν ϕε;ρϖ. Στα;σοψ να ρϖτη;σϖ. (Με σψγξϖρει;τε. Η στα;ση Αηδονα;κια ποια ει;ναι Η επο;µενη Εψξαριστϖ;!). Λοιπο;ν, Για;ννη, κα;ποψ κοντα; ει;µαστε. Κατεβαι;νϖ και κατεβαι;νειω. ;Εγινε ;Εγινε, Νι;κο σ εψξαριστϖ;. Σε βα;ζϖ σε κο;πο αλλα; µε σϖ;ζειω. Πετα;γεται ο κ. Για;ννηω απο; τη υε;ση τοψ και ξτψπα; το κοψδοψ;νι για στα;ση. Πετα;γεται ο κ. Νι;κοω απο; τη δικη; τοψ υε;ση... Εεεεε... α;ρξισαν να φϖνα;ζοψν οι επιβα;τεω ποψ ει;ξαν παρακολοψυη;σει ο;λη τη σψνοµιλι;α... στο ι;διο λεϖφορει;ο. Μην κατεβαι;νετε. Εδϖ; ει;στε και οι δψο! Και τοψω βοη;υησαν να ε;ρυοψν σε οπτικη; επικοινϖνι;α. Βρε το αφιλο;τιµο το υηρι;ο, µονολογοψ;σε ο κ. Για;ννηω. ψο; γκολ µοψ ε;βαλε ση;µερα! Αλλα; αφοψ; ει;ναι δϖ;ρο τηω γψναι;καω µοψ... τοψ τα σψξγϖρϖ; ο;λα! Για ση;µερα τοψλα;ξιστον... ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ Απο;;; ; το περιοδικο;;; ; Προω τη Νι;;; ;κη αψτο;ω Α. Πϖ;ω λε;γεται αψτη; ποψ αψτο; ξαµογελα;ει βοηυα;ει αρξι;ζει εψξαριστει; απαλλα;σσει σϖ;ζει Β. Κατατα;ϕτε στον παρακα;τϖ πι;νακα, ο;σεω περισσο;τερεω λε;ϕειω µπορει;τε µε;σα απο; την παρα;γραφο τοψ κειµε;νοψ ΤΟ ΥΗΡΙΟ ;Οξι... ε γι;νεται ε;τσι...... Τϖ;ρα. 1. ;Αρυρο 2. Οψσιαστικο; 3. Επι;υετο 4. Ρη;µα 5. Μετοξη; 6. Αντϖνψµι;α 7. Επι;ρρηµα 8. Προ;υεση 9. Σψ;νδεσµοω 10.Επιφϖ;νηµα ΤΑ ΜΕΡΗ ΤΟΨ ΛΟΓΟΨ Γ. Μπορει;τε να δικαιολογη;σετε τον τι;τλο τοψ κειµε;νοψ σε µια παρα;γραφο Υεϖρει;τε ο;τι ση;µερα ο τι;τλοω ενο;ω παρο;µοιοψ κειµε;νοψ υα η;ταν ο ι;διοω η; διαφορετικο;ω 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32

ια;;; ;βασε µε προσοξη;;; ; το παρακα;;; ;τϖ κει;;; ;µενο και απα;;; ;ντησε στιω ερϖτη;;; ;σειω ποψ ακολοψυοψ;;; ;ν Σψξνα; διαβα;ζϖ (και ακοψ;ϖ) την κριτικη; οι προσϖπικοι; ψπολογιστε;ω µα;ω αποµονϖ;νοψν, µαω κα;νοψν αντικοινϖνικοψ;ω κτλ. εν ϕε;ρϖ πο;σο αληυεψ;ει η κριτικη; αψτη; και πο;σο πραγµατικα; αφορα; µο;νο στοψω ψπολογιστε;ω, γιατι; και ε;να βιβλι;ο, ο;ταν το διαβα;ζοψµε, µαω αποµονϖ;νει. (Μο;νο ποψ εκει; ει;ναι εψγενη;ω η µοναϕια; και ο;ξι τεξνολογικη;). Το ερϖ;τηµα ποψ υε;λϖ να υε;σϖ ει;ναι πιο οϕψ; γιατι; ει;ναι κακο; πρα;γµα η µοναϕια; Τι πειρα;ζει αν αποµονϖ;νεται ε;ναω α;νυρϖποω ;Ολα τα µεγα;λα εϕα;λλοψ δηµιοψργη;µατα τοψ ανυρϖ;ποψ η;ταν προïο;ντα µοναϕια;ω καµι;α επιτροπη; δεν ε;γραχε ε;ναν ον Κιξϖ;τη. Ο α;νυρϖποω ϕεκι;νησε ϖω αγε;λη και σιγα; σιγα; απε;κτησε τη σψνει;δηση τοψ εγϖ;. Κε;ρδισε τη δψνατο;τητα να σκε;πτεται, να νιϖ;υει, να φαντα;ζεται για τον εαψτο; τοψ. Η ατοµικο;τητα ει;ναι µια ΚΑΤΑΚΤΗΣΗ απο; τιω µεγαλψ;τερεω τοψ ανυρϖ;πινοψ πολιτισµοψ;. ;Οταν ακοψ;ϖ τοψω αντιπα;λοψω τηω ατοµικο;τηταω, διακρι;νϖ αµψδρα; πι;σϖ απο; τιω κριτικε;ω τοψω, ε;να σκοτεινο; ο;ραµα µια ολοκληρϖτικη; κοινϖνι;α οµαδικο;τηταω, ο;ποψ ο;σοι αποµονϖ;νονται και σκε;πτονται για λογαριασµο; τοψω ξαρακτηρι;ζονται α;τοµα ψ;ποπτα και απροσα;ρµοστα. ;Ετσι και τϖ;ρα, µερικοι; προσπαυοψ;ν να βγα;λοψν τρελοψ;ω τοψω ξρη;στεω τοψ ;Ιντερνετ. Λψπα;µαι, αλλα; διαφϖνϖ; δεν ει;µαι µε το πλη;υοω, τη µα;ζα, τον ο;ξλο, την αγε;λη οψ;τε καν µε την παρε;α (ποψ πολλε;ω φορε;ω µπορει; να γι;νει περιοριστικη;). Ει;µαι µε το ελεψ;υερο α;τοµο. Η ελεψυερι;α σψνεπα;γεται πα;ντα µια δο;ση µοναϕια;ω. ε βλε;πϖ κανε;να κακο; στο να αποµονϖ;νεται ε;ναω α;νυρϖποω. Αντι;υετα, το βλε;πϖ αναγκαι;ο, και προψπο;υεση για καυετι; το δηµιοψργικο;. Ποια ει;ναι η κψ;ρια υε;ση τοψ σψγγραφε;α ραστηριο;;; ;τητεω Νι;;; ;κοω η;;; ;µοψ ( ιασκεψη;;; ;) α. Οι ψπολογιστε;ω δεν αποµονϖ;νοψν τοψω ανυρϖ;ποψω. β. Η µοναϕια; ει;ναι η σποψδαιο;τερη κατα;κτηση τοψ ανυρϖ;ποψ. γ. Η αποδοξη; τηω µοναϕια;ω ει;ναι τεκµη;ριο τηω ελεψυερι;αω τοψ ανυρϖ;ποψ. Να ψπογραµµι;σειω στο κει;µενο ο;λεω τιω λε;ϕειω ποψ ξρησιµοποιει; ο σψγγραφε;αω για να αναφερυει; (µε ψποτιµητικο; τρο;πο) σε σψ;νολα ανυρϖ;πϖν (π.ξ. πλη;υοω ). 32Curriculum Support Directorate Languages Unit Term 1/2001 32