ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ ( Ν. Π. Δ. Δ. ) Διεύθυνση: Βότση 42, Τ.Κ.262 21 ΠΑΤΡΑ Τηλέφωνα: 2610277553, 2610278866, Fax:2610275609 Αριθ. Πρωτ.: 13854 Πάτρα : 22-12-2016 Προς τον Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης Δ/νση Α θμιας Φροντίδας Υγείας Αριστοτέλους 17 104 33 ΑΘΗΝΑ Το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών, μετά την υπ αρ. πρωτ.: Γ3β/Γ.Π/59678/1-11-2016 έγγραφη απάντηση σας σε ερωτήματά μας επί των αδειοδοτήσεων στην ΠΦΥ, προέκυψαν ερμηνευτικά προβλήματα σε μερικά από τα θέματα που επιληφθήκατε. Ως εκ τούτου ο Σύλλογός μας έλαβε γνωμοδότηση από το νομικό σύμβουλό του κ. Αχιλλέα Παπουτσάκη για τα ανωτέρω θέματα η οποία σας επισυνάπτεται. Παρακαλούμε όπως εξετασθεί αρμοδίως. Κοινοποίηση: 1. ΠΙΣ 2. Ιατρικοί Σύλλογοι χώρας ΙΑΤΡΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΑΤΡΩΝ: Ταχυδρομική διεύθυνση: Τ.Θ.1171 - Τ.Κ.26110 ΠΑΤΡΑ http://www.ispatras.gr & e-mail: ispatras@yahoo.gr
Δικηγορικό Γραφείο Αχιλλέα Σπ. Παπουτσάκη LL.M. Φιλοποίμενος 39-41, Πάτρα 26221, Τηλ/Φαξ: (2610) 221.268 e-mail: achilpap@hol.gr Πάτρα, 20 Δεκεμβρίου 2016 Προς το Διοικητικό Συμβούλιο του Ιατρικού Συλλόγου Πατρών Με τα υπ αριθμ.πρωτ. 12953/2.12.2016 και 13330/13.12.2016 έγγραφά σας ζητήθηκε η άποψή μου επί των εξής θεμάτων-ερωτημάτων: 1. εάν είναι δυνατή η χορήγηση στην ίδια εταιρεία ΠΦΥ ξεχωριστών βεβαιώσεων λειτουργίας για την λειτουργία δύο ξεχωριστών ιατρείων στον ίδιο χώρο, 2. εάν ιατρός με ειδικότητα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης μπορεί να λειτουργήσει ιδιωτικό ιατρείο Η άποψή μου επί των ερωτημάτων αυτών είναι η εξής: 1. Ως προς ερώτημα εάν είναι δυνατή η χορήγηση στην ίδια εταιρεία ΠΦΥ ξεχωριστών βεβαιώσεων λειτουργίας για την λειτουργία δύο ξεχωριστών ιατρείων στον ίδιο χώρο, λεκτέα τα εξής: Με την υπ αριθμ. 676/2002 γνωμοδότηση του γραφείου του Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου Υγείας κρίθηκε, ότι από την ερμηνεία του άρθρου 4 παργ. 1 εδ. ε (πρώην εδ. ε ήδη αναριθμηθέν σε εδ. στ ) του ΠΔ 84/2001 προκύπτει, ότι είναι δυνατή η συστέγαση στον ίδιο χώρο, με ξεχωριστή άδεια, δύο ή περισσότερων μονοπρόσωπων ΕΠΕ υπό την προϋπόθεση, ότι το σύνολο
2 των διατιθεμένων χώρων κύριας χρήσης επαρκεί για την χορήγηση ξεχωριστών αδειών λειτουργίας, σύμφωνα με τις Τεχνικές Προδιαγραφές του παραρτήματος του π.δ. Για την ταυτότητα του νομικού λόγου η ίδια δυνατότητα υπάρχει για κάθε μορφή εταιρικού τύπου, πουθενά δε στον νόμο δεν θεσπίζεται απαγόρευση συστέγασης ή άλλως πώς συνύπαρξης ΠΦΥ από εταιρείες ούτε τίθενται άλλοι περιορισμοί ως προς την ταυτότητα του νομικού προσώπου. Η ερμηνεία που παρέχεται από το Υπουργείο Υγείας στο υπ αριθμ.πρωτ. 59678/1.11.2016 έγγραφό του είναι εσφαλμένη και συγκεκριμένα στηρίζεται στην εσφαλμένη άποψη, ότι η φράση «απλή συστέγαση στον ίδιο χώρο, χωρίς εταιρική σχέση..» θεσπίζει υποχρέωση μη ύπαρξης εταιρείας, όμως το ορθό είναι, ότι η φράση αυτή τίθεται για να αντιδιαστείλει την περίπτωση της συστέγασης δύο φορέων ΠΦΥ, που δεν έχουν σχέση μεταξύ τους, από την περίπτωση που περιγράφεται στο αμέσως προηγούμενο εδάφιο δ δηλ. της χορήγησης μίας κοινής άδειας λειτουργίας σε δύο ή περισσότερους ιατρούς της αυτής ειδικότητας στην περίπτωση που χρησιμοποιούν τον ίδιο χώρο και τον ίδιο εξοπλισμό αλλά σε καθορισμένους διαφορετικούς χρόνους υποδοχής των ασθενών, όπου πρέπει να υποβάλεται και έγγραφο με τους όρους συνεργασίας. Το δε νόημα της φράσης «εταιρική σχέση» δεν είναι κατά νομική ακριβολογία αυτό της σύστασης εταιρείας αλλά της ύπαρξης ευρύτερης σχέσης συνεργασίας ανάμεσα στους συστεγαζόμενους φορείς. Συνεπώς στο ερώτημα προσήκει η απάντηση, ότι είναι δυνατή η χορήγηση βεβαίωσης λειτουργίας στην ίδια εταιρεία ΠΦΥ για να λειτουργήσει δύο ξεχωριστά ιατρεία (ξεχωριστή βεβαίωση για κάθε ιατρείο), υπό την προϋπόθεση ότι το σύνολο των διατιθεμένων χώρων κύριας χρήσης επαρκεί για την χορήγηση ξεχωριστών αδειών λειτουργίας, σύμφωνα με τις Τεχνικές Προδιαγραφές του παραρτήματος Α του πδ 84/2001, οι δε βεβαιώσεις λειτουργίας, που έχει εκδώσει μέχρι σήμερα ο ΙΣΠ είναι νόμιμες. 2. Ως προς ερώτημα εάν ιατρός με ειδικότητα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης μπορεί να λειτουργήσει ιδιωτικό ιατρείο, λεκτέα τα εξής: η ειδικότητα της φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης αναγνωρίσθηκε το πρώτον με το ΒΔ 317/1973 (ΦΕΚ Α 93), το οποίο προέβλεπε άσκηση 39 μηνών για την απόκτησή της. Με το ΠΔ 415/1994 (άρθρο 1 παρ. 32) προβλέπεται πλέον συνολικός χρόνος άσκησης 5 ετών για την απόκτηση της εν λόγω ειδικότητας, που περιλαμβάνει 1 εξάμηνο παθολογίας, 1 εξάμηνο νευρολογίας, 1 εξάμηνο ορθοπεδικής και 3,5 έτη
3 φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης. Επίσης με την υπ αριθμ. Υ7/1162/Β215/1995/9.3.2015 Υπουργική Απόφαση του Υφυπουργού Υγείας (ΦΕΚ Β 215/1995) «Χαρακτηρισμός των ιατρικών ειδικοτήτων σε κλινικές και εργαστηριακές» η ειδικότητα της φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης χαρακτηρίσθηκε ως κλινική. Επίσης σύμφωνα με το άρθρο 13 παργ. 1 του ΝΔ 775/1970 «Περί οργανώσεως και λειτουργίας Ανωτέρας Σχολής Φυσικοθεραπευτών παρά τω Γενικώ Νοσοκομείω Αθηνών "Βασιλεύς Παύλος" και ρυθμίσεως θεμάτων σχετικών προς την άσκησιν του επαγγέλματος του μαλάκτου.» (ΦΕΚ Α` 290): «Οι πτυχιούχοι της Σχολής δικαιούνται να εφαρμόζουν τας φυσικοθεραπευτικάς μεθόδους πάντοτε όμως τη γραπτή εντολή και κατά τας εν άρθρω 2 οδηγίας ιατρού», σύμφωνα δε με το άρθρο 2 του ιδίου ΝΔ «το πτυχίον τούτο παρέχει εις αυτούς το δικαίωμα εφαρμογής φυσικοθεραπευτικών μέσων και μεθόδων επί εν γένει ασθενών και πασχόντων, εφ` ων κατ` Ιατρικήν γνωμάτευσιν ενδείκνυται η εφαρμογή φυσικοθεραπευτικών μέσων και μεθόδων, πάντοτε δε τη γραπτή εντολή και ταις εν αυτή οδηγίαις του θεράποντος ιατρού, εφ` όσον κρίνεται παρά του ιατρού απαραίτητος η αναγραφή των οδηγιών». Τέλος σύμφωνα με το άρθρο 2 παργ. 1 του ΠΔ 84/2001 ιδιωτικό ιατρείο είναι χώρος κατάλληλα διαρρυθμισμένος και εξοπλισμένος, όπως περιγράφεται στα παραρτήματα του ΠΔ, στον οποίο ασκείται η ιατρική επιστήμη, από πρόσωπο που διαθέτει τη σχετική άδεια ασκήσεως επαγγέλματος και άδεια λειτουργίας ιδιωτικού ιατρείου ενώ σύμφωνα με την παργ. 4 του ιδίου άρθρου ιδιωτικό εργαστήριο φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης είναι χώρος κατάλληλα διαρρυθμισμένος και εξοπλισμένος, σύμφωνα με τα παραρτήματα του ΠΔ, όπου παρέχονται υπηρεσίες φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης, σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης και τέχνης, από ιατρό αντίστοιχης ειδικότητας. Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύπτει, ότι ο ιατρός που έχει ειδικότητα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης θέτει την διάγνωση και επιλέγει τις εφαρμοστέες φυσικοθεραπευτικές πράξεις και μεθόδους, πολλές εκ των οποίων μπορούν να γίνουν και από φυσικοθεραπευτές, πάντοτε όμως υπό τις γραπτές οδηγίες του ιατρού. Η κρίση αυτή έχει επιβεβαιωθεί και με την υπ αριθμ. 3066/2010 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας. Έτσι ο ιατρός αυτός μπορεί να εξασκήσει την κλινική αυτή ειδικότητα με δύο τρόπους: είτε με την λειτουργία ιατρείου, όπως κάθε ιατρός κλινικής ειδικότητας, όπου ο ιατρός θα εξετάζει τον ασθενή, θα θέτει διάγνωση και θα επιλέγει την θεραπεία είτε με την λειτουργία εργαστηρίου, στο
4 οποίο, επιπλέον των προαναφερθεισών εργασιών που μπορεί να εκτελεί στο ιατρείο, θα μπορεί και να εκτελεί την επιλεγείσα θεραπεία και το οποίο θα πρέπει να έχει τον εξοπλισμό που περιγράφεται στα παραρτήματα του ΠΔ 84/2001. Κανένας περιορισμός δεν έχει τεθεί στην νομοθεσία ειδικά για την ειδικότητα αυτή, που να απαγορεύει την λειτουργία ιατρείου χωρίς εξοπλισμό, η δε πρόβλεψη της έννοιας του εργαστηρίου φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης στο ΠΔ 84/2001 δεν έχει το νόημα της εξ αντιδιαστολής απαγόρευσης λειτουργίας ιατρείου, δυνατότητα, που ενυπάρχει στο ΠΔ αυτονόητα για κάθε κλινική ειδικότητα, αλλά της ρύθμισης ειδικά των προϋποθέσεων λειτουργίας χώρου με εξοπλισμό. Εξάλλου και το Υπουργείο Υγείας με το υπ αριθμ.πρωτ. Υ3β/Γποικ.70274/9.6.2006 έγγραφό του, που έχει κοινοποιηθεί στις Διευθύνσεις Υγείας όλων των τότε Νομαρχιακών Αυτδιοικήσεων και σε όλους του Ιατρικούς και Οδοντιατρικούς Συλλόγους της χώρας έχει ρητώς αναγνωρίσει την δυνατότητα του ιατρού φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης να λειτουργεί είτε ιδιωτικό ιατρείο είτε ιδιωτικό εργαστήριο, αποδεχόμενο έτσι την διάκριση που κάνουμε πιο πάνω. Συνεπώς στο ερώτημα προσήκει η απάντηση, ότι ιατρός με ειδικότητα φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης μπορεί να λειτουργήσει ιδιωτικό ιατρείο, εάν όμως επιθυμεί να λειτουργήσει χώρο εξοπλισμένο με όργανα και μηχανήματα, πρέπει να λειτουργήσει ιδιωτικό εργαστήριο φυσικής ιατρικής και αποκατάστασης με τον εξοπλισμό των παραρτημάτων του ΠΔ 84/2001. Τέλος και επειδή και τα δύο ερωτήματα, που μου θέσατε, έχουν να κάνουν με την ερμηνεία του ΠΔ 84/2001, όπως αυτή εκφράζεται από έγγραφα του Υπουργείου Υγείας, οφείλω να κάνω την εξής γενική επισήμανση: το ΠΔ 84/2001 εκδόθηκε με νομοθετική εξουσιοδότηση, που δόθηκε με το άρθρο 13 του ν.2071/1992, το οποίο κατά τον κρίσιμο χρόνο είχε ως εξής: «Άρθρο 13. Ιδιωτικοί φορείς παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. 1. Η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας παρέχεται και από: α) Ιδιωτικά ιατρεία και οδοντιατρεία, β) Ιδιωτικά πολυιατρεία, γ) Ιδιωτικά οδοντιατρικά κέντρα, δ) Ιδιωτικά διαγνωστικά εργαστήρια, ε) Πολυδύναμα διαγνωστικά κέντρα, στ) Ιδιωτικά εργαστήρια φυσιοθεραπείας. 2. Οι όροι, προϋποθέσεις και προδιαγραφές εν γένει ίδρυσης και λειτουργίας των παραπάνω ιδιωτικών φορέων, η εποπτεία επ` αυτών και κάθε άλλη σχετική λεπτομέρεια καθορίζονται με προεδρικό διάταγμα, που εκδίδεται με πρόταση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.»
5 Από την άνω εξουσιοδοτική διάταξη προκύπτει σαφώς, ότι το εφαρμοστικό ΠΔ δεν μπορεί να θέσει περιορισμούς στον πυρήνα του δικαιώματος ελεύθερης άσκησης του ιατρικού επαγγέλματος, που αποτελεί έκφανση του συνταγματικά κατοχυρωμένου δικαιώματος της επαγγελματικής ελευθερίας, αφενός διότι αυτό θα έπλητε το συνταγματικό αυτό δικαίωμα αφετέρου διότι δεν τίθενται τέτοιοι περιορισμοί στον εξουσιοδοτικό νόμο, ούτε καν σε ένα ευρύ πλαίσιο. Συνεπώς το νόημα της εξουσιοδοτικής διάταξης είναι, ότι με το εφαρμοστικό ΠΔ μπορούν μόνο να τεθούν οι όροι λειτουργίας των φορέων ΠΦΥ πάντοτε με γνώμονα την δημόσια υγεία, το δημόσιο συμφέρον και την εύρυθμη λειτουργία των φορέων και ουχί άλλου είδους περιορισμοί, όπως αυτοί που αποτελούν το αντικείμενο της παρούσας γνωμοδότησης. Με εκτίμηση Αχιλλέας Παπουτσάκης