ΑΝΑΡΤΗΤΕΑ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤYO ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΗΣ ΑΝΑΣΥΓΚΡΟΤΗΣΗΣ, Αθήνα, 14/4/2015 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Αριθμ. πρωτ.: 8815 ΑΥΤΟΤΕΛΕΣ ΤΜΗΜΑ ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΚΑΙ ΕΡΓΟΥ Ταχ. Δ/vση : Αμαλιάδoς 17 Ταχ. Κώδικας : 115 23 Τηλέφωνο : 213 1515197 Fax : 210 6469385 E-mail : dne@prv.ypeka.gr ΑΠΟΦΑΣΗ ΘΕΜΑ: «Αποδοχή προσφυγής του Δήμου Φαιστού» Έχοντας υπόψη: 1. Τις διατάξεις του ν. 1650/1986 «Για την προστασία του περιβάλλοντος» (Α 160), όπως τροποποιήθηκε με τις διατάξεις του ν. 3010/2002 «Εναρμόνιση του ν. 1650/1986 με τις Οδηγίες 97/11 Ε.Ε. και 96/61 Ε.Ε., διαδικασία οριοθέτησης κλπ.» (Α 91) και ισχύει. 2. Τις διατάξεις του ν. 4014/2011 «Περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων, ρύθμιση αυθαιρέτων σε συνάρτηση με δημιουργία περιβαλλοντικού ισοζυγίου κλπ.» (Α 209), όπως ισχύει. 3. Τις διατάξεις του άρθρου 8 του ν. 3200/1955 «Περί Διοικητικής Αποκεντρώσεως» (Α 97), όπως ισχύει σε συνδυασμό με τις διατάξεις του άρθρου 1 παρ. 2 του ν. 2503/1997 «Διοίκηση, οργάνωση, στελέχωση της Περιφέρειας κλπ.» (Α 107). 4. Τις διατάξεις του ν. 3851/2010 «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής» (Α 85). 1
5. Τις διατάξεις του ν. 3852/2010 «Νέα Αρχιτεκτονική της Αυτοδιοίκησης και της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Πρόγραμμα Καλλικράτης» (Α 87), όπως ισχύει καθώς και το π. δ/μα 136/2010 «Οργανισμός της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης» (Α 229). 6. Τις διατάξεις της με αριθμ. 49828/12-11-2008 Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Έγκριση ειδικού πλαισίου χωροταξικού σχεδιασμού και αειφόρου ανάπτυξης για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και της στρατηγικής μελέτης περιβαλλοντικών επιπτώσεων αυτού» (Β 2464). 7. Τις διατάξεις της υπ αριθμ. Οικ.: 167563/ΕΥΠΕ/15-4-2013 Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Εξειδίκευση των διαδικασιών και των ειδικότερων κριτηρίων περιβαλλοντικής αδειοδότησης των έργων και δραστηριοτήτων των άρθρων 3, 4, 5, 6 και 7 του Ν. 4014/2011, σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 2 παράγραφος 13 αυτού, των ειδικών εντύπων των ανωτέρω διαδικασιών, καθώς και κάθε άλλου σχετικού με τις διαδικασίες αυτές θέματος» (Β 964). 8. Τις διατάξεις της υπ αριθμ. Οικ.: 1649/45/14-1-2014 Κοινής Υπουργικής Απόφασης «Εξειδίκευση των διαδικασιών γνωμοδοτήσεων και τρόπου ενημέρωσης του κοινού και συμμετοχής του ενδιαφερόμενου κοινού στη δημόσια διαβούλευση κατά την περιβαλλοντική αδειοδότηση έργων και δραστηριοτήτων της Κατηγορίας Α κλπ.» (Β 45). 9. Τις διατάξεις της υπ αριθμ. Οικ. 48963/5-10-2012 απόφασης του Υπουργού και του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Προδιαγραφές περιεχομένου Αποφάσεων Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (Α.Ε.Π.Ο.) για έργα και δραστηριότητες κατηγορίας Α' της υπ' αριθμ. 1958/13-1- 2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (Β' 21), όπως ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 2 παρ. 7 του Ν. 4014/2011 (Α' 209)» (Β 2703). 10. Τις διατάξεις της υπ αριθμ. 1958/13-1-2012 απόφασης του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής «Κατάταξη δημόσιων και ιδιωτικών έργων και δραστηριοτήτων σε κατηγορίες και υποκατηγορίες σύμφωνα με το Άρθρο 1 παράγραφος 4 του Ν. 4014/21.09.2011 (Φ.Ε.Κ. Α 209/2011)» (Β 21), όπως ισχύει. 2
11. Τη με αριθμ. πρωτ. 4107/29-12-2014 απόφαση υπογραφής του Αναπληρωτή Γενικού Διευθυντή Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης με θέμα: «Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων για την κατασκευή και λειτουργία του έργου: «Μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο ισχύος 499KW» ιδιοκτησίας της εταιρείας WIND & GAS ΚΟΥΜΠΕΝΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Ε.Π.Ε. & ΣΙΑ Ε.Ε. στη θέση «Παλιόμαντρες» Δ.Δ Βώρρων Δήμου Φαιστού Π.Ε Ηρακλείου Περιφέρειας Κρήτης» (ΑΔΑ: 6Υ31ΟΡ1Θ-ΣΑΟ). 12. Την υπ αριθμ. 6/2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Φαιστού (πρακτικό 2/2015). 13. Την από 10-2-2015 εμπρόθεσμη προσφυγή του Δήμου Φαιστού, η οποία κατατέθηκε στην κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, περιβάλλοντος και Ενέργειας την 10-2-2015 με αριθμ. πρωτ. 5927 και στρέφεται κατά της υπό στοιχείο 11 προσβαλλόμενης απόφασης. ---------------------- Με την προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίθηκαν περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του έργου: «Μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο ισχύος 499KW» ιδιοκτησίας της εταιρείας WIND & GAS ΚΟΥΜΠΕΝΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Ε.Π.Ε. & ΣΙΑ Ε.Ε. στη θέση «Παλιόμαντρες» Δ.Δ Βώρρων Δήμου Φαιστού Π.Ε Ηρακλείου Περιφέρειας Κρήτης». Επειδή με την ειδική προσφυγή του άρθρου 8 του ν. 3200/1955 (Α 97), όπως ισχύει, ελέγχονται οι προσβαλλόμενες διοικητικές πράξεις αποκλειστικά για τυχόν παράβαση νόμου και όχι ως προς το ουσιαστικό περιεχόμενό τους. Επειδή με την υπό κρίση προσφυγή (αριθμ. πρωτ. ΥΠΑΠΕΝ 5927/10-2-2015), ο προσφεύγων Δήμος στρέφεται κατά της ανωτέρω απόφασης και αιτείται την ακύρωσή της, για τους λόγους που αναλύονται στο σκεπτικό της. Επειδή ο προσφεύγων έχει έννομο συμφέρον για την άσκηση της υπό κρίση προσφυγής, καθώς, σύμφωνα με τη Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) που συνοδεύει την προσβαλλόμενη απόφαση ως και από το ίδιο τον τίτλο και το κείμενο 3
της προσβαλλόμενης, το επίμαχο έργο προτείνεται να εγκατασταθεί εντός των διοικητικών ορίων του προσφεύγοντος Δήμου. Επειδή περιήλθε στην υπηρεσία μας η υπ αριθμ. 6/2015 απόφαση της Οικονομικής Επιτροπής Δήμου Φαιστού (πρακτικό 2/2015) για την άσκηση της υπό κρίση προσφυγής, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παρ. 1 εδάφιο ιβ του άρθρου 72 του ν. 3852/2010 (Α 87), επομένως ασκείται παραδεκτά και εξετάζονται οι προβαλλόμενοι δια αυτής λόγοι ακύρωσης της προσβαλλόμενης απόφασης. Επειδή από την εξέταση των στοιχείων του φακέλου της υπόθεσης, το περιεχόμενο της ΜΠΕ ως και από την ίδια την προσβαλλόμενη Απόφαση Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων (ΑΕΠΟ) προκύπτουν τα ακόλουθα: Η επίδικη μονάδα πρόκειται να εγκατασταθεί εκτός των ορίων του οικισμού Βώρων στη θέση «Παλιομάντρες» του Δήμου Φαιστού Π.Ε. Ηρακλείου του Δήμου Νέας Κυδωνίας και σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας σύμφωνα με τα αναφερόμενα στο υπ αριθμ. 27/2014 Πρακτικό της Περιφερειακής Επιτροπής Χωροταξίας και Περιβάλλοντος Π.Ε. Ηρακλείου. Επειδή, σύμφωνα με τα παγίως κριθέντα από τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ 3489/2001, 3698/2000, Π.Ε. 69/2010, 152/2011, 113/2010, 636/2002, 633/2002 κ.ά., πρβλ. ΣτΕ 3752/2009 επταμ.), η γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας αποτελεί αντικείμενο συνταγματικής προστασίας, δεδομένου ότι η διατήρηση και η ορθή διαχείρισή της συνιστούν ουσιώδη όρο της βιώσιμης ανάπτυξης. Με τη διάταξη της παρ. 6 του άρθρου 56 του ν. 2637/1998 (ΦΕΚ Α 200), όπως ισχύει, παρέχεται μεν η δυνατότητα εγκατάστασης σταθμών παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. σε αγροτεμάχια που χαρακτηρίζονται από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του οικείου νομού ως αγροτική γη υψηλής παραγωγικότητας, ως εξαιρετικό όμως μέτρο και με βάση ειδικότερους όρους και προϋποθέσεις που ορίζονται με κοινή απόφαση των Υπουργών Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, η έκδοση της οποίας εκκρεμεί εισέτι. Κατά τα εκτιθέμενα δε στην εισηγητική έκθεση του νόμου αυτού, στην Ελλάδα, «με τον έντονα αγροτικό χαρακτήρα, το ειδικό βάρος της γεωργίας στην εθνική οικονομία είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αφού προσφέρει εισόδημα και απασχόληση σε σημαντικό τμήμα του παραγωγικού πληθυσμού. Η συμβολή της γεωργίας στην εν γένει ανάπτυξη του τόπου δεν αναφέρεται μόνο στην παραγωγή των τροφίμων και 4
πρώτων υλών και των αγροτικών εν γένει προϊόντων, αφού κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να συμβάλει θετικά στην περιφερειακή ανάπτυξη, στην ποιότητα ζωής, στην προστασία του περιβάλλοντος και στην οικονομική και κοινωνική συνοχή του τόπου. Ο φυσικός χώρος, στον οποίο ασκείται ή μπορεί να ασκηθεί η γεωργία, δηλαδή η αγροτική γη είναι από άποψη νομοθεσίας ελεύθερη, τόσο ως προς τη δυνατότητα αλλαγής της χρήσης της, όσο και ως προς την κατάτμησή της. Πέραν όμως αυτού, η χώρα μας, σε αντίθεση με τις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, δεν θέσπισε νομοθεσία που να ρυθμίζει τις αγοραπωλησίες και ενοικιάσεις της αγροτικής γης. Αποτέλεσμα αυτών των ελλείψεων είναι ο άμεσος επηρεασμός της αγοραίας αξίας της αγροτικής γης από τις απεριόριστες δυνατότητες εναλλακτικών χρήσεων, η προσδοκία των οποίων διογκώνει την αξία της γεωργικής γης Επειδή η αγροτική οικονομία θα εξακολουθήσει να παίζει κυρίαρχο ρόλο στην περιφερειακή ανάπτυξη και στην κοινωνική συνοχή, είναι απόλυτα αναγκαίο να ληφθούν μέτρα προστασίας της γεωργικής γης και ιδίως εκείνης που είναι υψηλής παραγωγικότητας. Αυτής της κατηγορίας η γεωργική γη θα πρέπει να θεωρηθεί ως μη ανανεώσιμος φυσικός πόρος, που βρίσκεται ήδη σε ανεπάρκεια και να αντιμετωπισθεί ως κοινωνικό αγαθό μεγάλης σπουδαιότητας για την οικονομία και την κοινωνική μας ζωή. Μια τέτοια θεώρηση συνεπάγεται την επιβολή περιορισμών, τόσο στην αλλαγή της χρήσης της, όσο και στην περαιτέρω κατάτμησή της με τη θέσπιση αυστηρού απαγορευτικού κανόνα, ο οποίος θα κάμπτεται μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις». Επειδή με την προσβαλλόμενη απόφαση εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για την κατασκευή και λειτουργία του έργου «Μονάδα ηλεκτροπαραγωγής από βιοαέριο ισχύος 499 KW» ιδιοκτησίας της εταιρείας WIND & GAS ΚΟΥΜΠΕΝΑΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ Ε.Π.Ε. & ΣΙΑ Ε.Ε. σε γεωργική γη υψηλής παραγωγικότητας. Η προσβαλλομένη απόφαση εξεδόθη επί τη βάσει της από Ιουλίου 2014 Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Η μόνη αναφορά στον γεωργικό χαρακτήρα της περιοχής εντοπίζεται στο υποκεφάλαιο 1.3.3.2. της ως άνω μελέτης με τίτλο «Χρήσεις γης ευρύτερης περιοχής θέσης εγκατάστασης υφιστάμενη κατάσταση» ως και στο υποκεφάλαιο 5.2.4. με τίτλο «Παραγωγικοί τομείς - Απασχόληση». Επειδή, η προσβαλλόμενη απόφαση, με την οποία εγκρίθηκαν οι περιβαλλοντικοί όροι για τη λειτουργία της επίδικης μονάδας δεν είναι νόμιμη, εφόσον δεν αξιολογήθηκε επαρκώς ο χαρακτήρας της συγκεκριμένης περιοχής ως γεωργικής γης υψηλής παραγωγικότητας, καθώς δεν αρκεί η απλή αναφορά στο χαρακτήρα αυτής χωρίς 5
περαιτέρω στάθμιση των επιπτώσεων της εγκατάστασης και της αλλαγής χρήσης σε αυτήν και στην ευρύτερη περιοχή. Επειδή δεν ελήφθη υπόψη κατά την έκδοση της προσβαλλομένης η πρόβλεψη του νόμου περί του κατ εξαίρεση επιτρεπτού των έργων ΑΠΕ σε περιοχές υψηλής παραγωγικότητας, υπό την τήρηση ειδικότερων όρων και προϋποθέσεων, οι οποίες μάλιστα δεν έχουν καθοριστεί εισέτι. Εν προκειμένω δε δεν αρκεί για το επιτρεπτό της υπόψη μονάδας η γενική πρόβλεψη του Γενικού Πολεοδομικού Σχεδίου Τυμπακίου, επίκληση της οποίας γίνεται στο προοίμιο της προσβαλλομένης υπό στοιχείο 40 δ, περί της δυνατότητας λειτουργίας έργων ΑΠΕ στην περιοχή ΠΕΠΔ V, όπου και η θέση της ανωτέρω μονάδας, δεδομένου ότι η εν λόγω λειτουργία επιτρέπεται υπό την αυτονόητη προϋπόθεση της τήρησης της οικείας νομοθεσίας. Για τον λόγο αυτό που βασίμως προβάλλεται πρέπει να γίνει δεκτή η υπό κρίση προσφυγή, να ακυρωθεί η υπ αριθμ. πρωτ. 4107/29-12-2014 απόφαση του Γενικού Γραμματέα της Αποκεντρωμένης Διοίκησης Κρήτης, παρέλκει δε ως αλυσιτελής η εξέταση των λοιπών λόγω ακυρώσεως. Δια ταύτα Δέχεται την από 10-2-2015 προσφυγή του Δήμου Φαιστού. Ακυρώνει την υπ αριθμ. πρωτ. 4107/29-12-2014 απόφαση κατά τα εκτιθέμενα στο σκεπτικό. ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ: 1. Αποκεντρωμένη Διοίκηση Κρήτης Διεύθυνση Περιβάλλοντος & Χωρικού Σχεδιασμού Τμήμα Περιβαλλοντικού & Χωρικού Σχεδιασμού Μ. Παρλαμά 2 & Λεωφόρος 62 Μαρτύρων 417 Τ.Κ. 71 304, Ηράκλειο (με τα αποσταλέντα στοιχεία) 2. Δήμος Φαιστού 25ης Μαρτίου 1, Μοίρες Τ.Κ. 70 400, Ηράκλειο Κρήτης 3. Νικόλαο Ν. Φανταουτσάκη (πληρεξούσιο δικηγόρο προσφεύγοντος Δήμου) Δαιδάλου 35, Τ.Κ. 71 202, Ηράκλειο Κρήτης (με τα αποσταλέντα στοιχεία) Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΛΑΦΑΖΑΝΗΣ 6