ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΙΩΑΝΝΗ ΣΗΦΑΚΗ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΥ ΜΙΚΡΩΝ Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΙΩΑΝΝΗ ΣΗΦΑΚΗ ΕΚ ΜΕΡΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΣΥΝ ΕΣΜΟΥ ΜΙΚΡΩΝ Υ ΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΩΝ ΕΡΓΩΝ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΑ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΥΗΕ - ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΜΥΗΕ ΣΤΗ ΧΩΡΑ ΜΑΣ Είναι η πρώτη φορά που ο Σύνδεσµος µας, Ο Ελληνικός Σύνδεσµος Μικρών Υδροηλεκτρικών έργων συµµετέχει σε Συνέδριο Ενέργειας και η πρώτη φορά, βέβαια που διοργανώνει µια τέτοια ειδική συνάντηση για τα ΜΥΗΕ, ευχαριστούµε θερµά το ΙΕΝΕ για την δυνατότητα που µας έδωσε, τους εισηγητές και όλους τους προσκεκληµένους που ανταποκρίθηκαν στην πρόσκληση µας καθώς και όλους τους παριστάµενους. Το σηµερινό workshop γίνεται µέσα στην πιό δύσκολη οικονοµική συγκυρία αλλά και σε κρίσιµη στιγµή για τις αποφάσεις όσον αφορά την ενέργεια συνολικά ( συµβατική και από ΑΠΕ ) στην χώρα µας, όπως παρακολουθήσαµε στις εργασίες του Συνεδρίου την ευτέρα και την Τρίτη. Ακόµη γίνεται σε στιγµή που ο κλάδος µας, ο κλάδος των ΜΥΗΕ δίνει µια πραγµατική µάχη επιβίωσης και προσπαθεί µε νύχια και µε δόντια να βρεί τους τρόπους που θα του επιτρέψουν να συνεχίσει απρόσκοπτα την προσπάθεια του για την ενεργειακή εκµετάλλευση του πλούσιου υδροδυναµικού της χώρας µας. Σαν σύνδεσµος θα επιθυµούσαµε και σ αυτό το πρώτο workshop για τα ΜΥΗΕ αλλά και στα επόµενα που θα ακολουθήσουν να διευκολύναµε την παρουσίαση εταιριών και projects από τον χώρο µας και την παρουσίαση των τεχνολογικών εξελίξεων στον τοµέα µας στην χώρα µας αλλά και διεθνώς µέσα από εργασίες Πολυτεχνείων, Ιδρυµάτων κ.λ.π. σε µια πορεία ανάπτυξης των ΜΥΗΕ ως δυναµικού κλάδου της πράσινης ανάπτυξης. υστυχώς, από µια άποψη, είµαστε υποχρεωµένοι και από αυτό το βήµα να αναφερθούµε στα βασικά προβλήµατα που αντιµετωπίζουµε σαν κλάδος γιατί µε τις σοβαρές αντιφάσεις των ακολουθούµενων πολιτικών κινδυνεύει να ακυρωθεί στην πράξη η ανάπτυξη των ΜΥΗΕ στην χώρα µας εν τη γενέσει της. Στις συνθήκες που δηµιουργεί το νέο θεσµικό πλαίσιο για τις ΑΠΕ, ο Ν. 3851 του Ιουνίου του 2010 για την µεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ και ο στόχος για το 2020 είναι σαφές ότι ο συµβατικός τρόπος λειτουργίας και ανταπόκρισης της κρατικής µηχανής δεν µπορεί να καλύψει τις πραγµατικές εθνικές ανάγκες, όπως τόνισε στην πρώτη µέρα του συνεδρίου του ΙΕΝΕ την ευτέρα και ο πρόεδρος του ΕΣΗΑΠΕ κ. Περιστέρης. Πέραν της γραφειοκρατίας και των γνωστών αγκυλώσεων εφαρµόζονται ακόµη προσωπικές πολιτικές από υπαλλήλους που πολλές φορές έρχονται και σε πλήρη αντίθεση µε την γενική τάση και το πνεύµα των νόµων και οδηγούν σε παρεκκλίσεις, καθυστερήσεις η και ακυρώσεις γενικά θετικών νοµοθετικών ρυθµίσεων. Ακόµη έχει δυσχερανθεί σε αυτές τις συνθήκες η διαδικασία των χρηµατοδοτήσεων για την υλοποίηση των έργων. Θα επιχειρήσω µια συνοπτικότατη παρουσίαση των βασικών πλεονεκτηµάτων των ΜΥΗΕ και των βασικών προβληµάτων που αντιµετωπίζουµε αυτή την στιγµή σαν κλάδος : Τα µικρά υδροηλεκτρικά έργα είναι µια µορφή ΑΠΕ µε πολλά συγκριτικά πλεονεκτήµατα έναντι των άλλων ΑΠΕ : Α. Λόγω της µεγαλύτερης ενεργειακής αποδοτικότητας από όλες τις ΑΠΕ παράγουν την φθηνότερη ενέργεια από ΑΠΕ. Χαρακτηριστικά είναι τα στοιχεία του ΕΣΜΗΕ για το 2009

από τα οποία προκύπτει ότι από 916,61 MW αιολικών που λειτουργούσαν στο τέλος του 2009 στo διασυνδεδεµένο σύστηµα παρήχθησαν 1.908.250 MWh ( βαθµός ενεργειακής αποδοτικότητας 25,05%), από 46,037 ΜW Φ/Β παρήχθησαν 45.098,36 ΜWh ( βαθµός ενεργειακής αποδοτικότητας 16.69%),ενώ από 182,61 ΜW Μικρά Υδροηλεκτρικά παρήχθηκαν 657.168 ΜWh ( βαθµός ενεργειακής αποδοτικότητας 42,58 %). ηλαδή στα αιολικά το 1 ΜW παράγει 2080 ΜWh, 1 MW Φ/Β παράγει 1000 ΜWh και στα ΜΥΗΕ 1 ΜW παράγει 3600 ΜWh (! ). Aντίστοιχα 1 MW αιολικού στοιχίζει 1.300.000, 1 ΜW Φ/Β στοιχίζει 3.000.000 και 1 ΜW MYHE στοιχίζει 1.500.000 ( µε τις τιµές που δέχεται το ίδιο το ΥΠΕΚΑ). Β. Σταθεροποιούν το σύστηµα του ΕΣΜΗΕ. Παράγουν σχεδόν απολύτως προβλέψιµη ενέργεια που η διακύµανση της δεν γίνεται από ώρα σε ώρα αλλά από εποχή σε εποχή. Ακόµη ως προς τον ηλεκτρικό χώρο που καταλαµβάνει 1MW ΜΥΗΕ αυτός αντιστοιχεί σε 3,6 MW Φ/Β και σε 1,73 MW αιολικού, µε προφανείς ευεργετικές συνέπειες για το δίκτυο (όσον αφορά τις υποδοµές) για την παραγωγή ίδιας τελικά ποσότητας πράσινης ενέργειας. Εδώ αξίζει να επισηµανθεί η ουσιαστική παρατήρηση που έκανε ο Πρόεδρος του ΕΣΜΗΕ κ. Παπαδόπουλος την πρώτη µέρα του Συνεδρίου ότι προκειµένου να µπορέσουν να διεισδύσουν στο σύστηµα τα φιλόδοξα ΜW που προβλέπονται στα Εθνικό Σχέδιο για το το 2020 από «ασταθείς» ως προς το δίκτυο τεχνολογίες είναι επιβεβληµένο να γίνουν επενδύσεις που να παράγουν ενέργεια βάσης, αναφερόµενος κυρίως στα αντλησιοαποθηκευτικά. Όµως και τα ΜΥΗΕ, όπως και η βιοµάζα και η Γεωθερµία παράγουν στην ουσία ενέργεια βάσης και κατά τελείως περίεργο τρόπο είναι οι τεχνολογίες που έχουν υποτιµηθεί και αδικηθεί στο προταθέν στην Ε.Ε. ενεργειακό µείγµα για το 2020, µια κατανοµή που σαφώς πέραν των πιέσεων και των συµφερόντων έπρεπε να λάβει υπ όψιν και την ανάγκη των δικτύων σε ενέργεια βάσης για να µπορούν να µπούν τα ΜW από τις µεγάλες αλλά «ασταθείς» τεχνολογίες, το κόστος του µείγµατος για να µην εκτοξευτεί το τέλος ΑΠΕ που θα πληρώσει ο καταναλωτής και την ανάγκη ανάπτυξης όλων των µορφών ΑΠΕ, όπως άλλωστε επιτάσσει και η οδηγία 28/ 2009 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την προώθηση της χρήσης ανανεώσιµων πηγών σε όλη την Ε.Ε. Γ. Έχουν µε διαφορά την µεγαλύτερη εγχώρια προστιθέµενη αξία από όλες τις βασικές ΑΠΕ. Πάνω από το 60% του προϋπολογισµού των έργων είναι υλικά και υπηρεσίες που προέρχονται από την χώρα µας και κάτω από κάποιες προϋποθέσεις, µε την ανάπτυξη και εγχώριου τεχνολογικού εξοπλισµού ( κατά το πρότυπο που παρουσιάστηκε σήµερα από τον εκπρόσωπο του ΚΑΠΕ τον κ. Μιχάλη Παναγιωτόπουλο και τον γιό του Αλέξανδρο ) το ποσοστό αυτό µπορεί να φθάσει το 90%. Ακόµη για την κατασκευή και την συντήρηση των ΜΥΗΕ ασχολούνται πλειάδες επαγγελµατίες διαφόρων ειδικοτήτων που εδρεύουν κοντά στον τόπο εγκατάστασης.. Είναι επενδύσεις που υλοποιούν κατά πλειοψηφία οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις κυρίως της περιφέρειας µε προφανείς επιπτώσεις στην περιφερειακή αποκέντρωση και την απασχόληση, ιδίως σε ορεινές και ηµιορεινές αποµακρυσµένες περιοχές. Ε. Είναι επενδύσεις µε µεγαλύτερο χρόνο ζωής από τις άλλες βασικές ΑΠΕ, ο χρόνος ζωής τους µε καλή βέβαια συντήρηση, µπορεί να είναι και 50 έτη µε τους ίδιους βαθµούς ενεργειακής απόδοσης.

ΣΤ. Είναι επενδύσεις που η συνεισφορά τους µέσω της κράτησης από τα έσοδα τους προς τους κατοίκους των περιοχών εγκατάστασης και τους οικείους ΟΤΑ είναι σηµαντικές, ενισχύοντας συνήθως αποµακρυσµένους ορεινούς και ηµιορεινούς ήµους της χώρας. Με βάση τα παραπάνω θα περίµενε κανείς ότι µε τις διακηρύξεις της κυβέρνησης περί πράσινης ανάπτυξης που διακηρύσσεται όχι µόνο σαν µέσο προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και σαν βασικός µοχλός οικονοµικής ανάπτυξης οι επενδύσεις σε ΜΥΗΕ θα προωθούντο στην πρώτη γραµµή και θα ετύγχαναν υποστήριξης. Ο Νόµος 3851/10 στην εισηγητική του έκθεση αναφέρει ότι «η προστασία του κλίµατος, µέσω της προώθησης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, αποτελεί περιβαλλοντική και ενεργειακή προτεραιότητα ύψιστης σηµασίας για την χώρα». Σε αντίθεση όµως µε την πρόθεση του Νοµοθέτη για την επιτάχυνση και µεγαλύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, άρα και των ΜΥΗΕ, σειρά Υπουργικών αποφάσεων και σχεδίων Υπουργικών αποφάσεων κυρίως του ΥΠΕΚΑ όχι µόνο δεν κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση αλλά βάλουν ευθέως εναντίον της ανάπτυξης των ΜΥΗΕ µε προφανέστατο αποτέλεσµα ( αν εφαρµοστούν) την ακύρωση των ΜΥΗΕ και τον ουσιαστικό µηδενισµό της αξιοποίησης του πλούσιου µικροϋδροδυναµικού της χώρας µας που εκτιµάται στα 2000 ΜW όταν σήµερα λειτουργούν µόλις 192 ΜW. Ο Εθνικός στόχος για το 2020 που έχει σταλεί στην ΕΕ στις 22/07/10 προβλέπει για τα ΜΥΗΕ ισχύ 255 ΜW µε ήδη λειτουργούντα 185 ΜW ( τότε που αποφασίστηκε και στάλθηκε ο Εθνικός στόχος, 192 σήµερα) και σε κατασκευαστική φάση ήδη 40 περίπου ΜW που είτε έχουν ολοκληρωθεί και απλά δεν πήραν ακόµη άδεια λειτουργίας, είτε βρίσκονται σε προχωρηµένο κατασκευαστικό στάδιο και θα ολοκληρωθούν εντός του 2011. Πρακτικά µηδενισµός της ανάπτυξης των ΜΥΗΕ. Παρά την αντίδραση του Συνδέσµου µας, και το αρχικά διαµορφωθέν ενεργειακό µείγµα µε την Υπουργική απόφαση κατανοµής ισχύος στις διάφορες τεχνολογίες ΑΠΕ προέβλεπε 250 ΜW ως το 2014 και 350 MW ως το 2020. Μετά τις έντονες αντιδράσεις η αναθεωρηµένη Υπουργική απόφαση προβλέπει 300 ΜW ως το 2014 και 350 MW ως το 2020. Η µικρή θετική µεταβολή του στόχου για το 2014 όσον αφορά τα ΜΥΗΕ µε την µεγαλύτερη και σηµαντικότερη αλλαγή της διαδικασίας αναστολής της αδειοδότησης από την πρώτη Υπουργική απόφαση στην δεύτερη αποτελεί θετικό γεγονός που όµως δεν αλλάζει το ότι ο στόχος που έχει τεθεί στην ΕΕ εξακολουθεί να είναι 255 MW και ακόµη και στην νέα Υπουργική απόφαση είναι 350 ΜW. Και αυτό όταν ήδη έχουν εκδοθεί άδειες παραγωγής έργων που βρίσκονται σε διαδικασία αδειοδότησης περί τα 500 MW. Θεωρούµε ότι πρέπει να αναθεωρηθούν οι στόχοι και να τεθούν στα 1000 MW για τα ΜΥΗΕ. Με αυτό τον τρόπο από υπολογισµούς µας προκύπτει ότι η συµµετοχή των ΜΥΗΕ στο τελικό ενεργειακό µείγµα µε 1000 ΜW θα εξοικονοµήσει για την χώρα από 2,5 έως 5 δις ευρώ σε σχέση µε την παραγωγή της ίδιας ποσότητας πράσινης ενέργειας από άλλες τεχνολογίες. Τα ΜΥΗΕ δέχονται συνεχείς επιθέσεις από Υπουργικές αποφάσεις και σχέδια Υπουργικών αποφάσεων σε σχέση µε την περιβαλλοντική τους αδειοδότηση: 1. Η περιβαλλοντική κατηγοριοποίηση των ΜΥΗΕ κατατάσσει την συντριπτική πλειοψηφία των έργων στην περιβαλλοντική κατηγορία Α1 µαζί µε τα αιολικά µε ισχύ > 40 MW, τις εθνικές ή περιφερειακές αρτηρίες, τις γραµµές υψηλής τάσεως

(400 kv), τα λιµάνια, τις εγκαταστάσεις επεξεργασίας και υγειονοµικής ταφής επικίνδυνων αποβλήτων και χηµικών!!!!, τα ορυχεία, τις κτηνοτροφικές εγκαταστάσεις, τα διυλιστήρια, τις εγκαταστάσεις πυρηνικών καυσίµων και αποβλήτων, κ.ά. Και αυτό την ίδια στιγµή που Υπουργικές αποφάσεις από το 2002 και το 2003 χαρακτηρίζουν τα ΜΥΗΕ ως έργα χαµηλής η και µηδενικής όχλησης. Αυτό έχει σαν αποτέλεσµα την ανάγκη για εκπόνηση δυσανάλογων µε τις πραγµατικές επιπτώσεις περιβαλλοντικών µελετών, συγκέντρωση τους σε µια Κεντρική Υπηρεσία ( ΕΥΠΕ) µε ότι σηµαίνει αυτό στην συµφόρηση της και σε πολύ µεγάλες καθυστερήσεις ( παρά την φιλότιµη προσπάθεια των λιγοστών υπαλλήλων της ΕΥΠΕ, αρκετοί των οποίων είναι συµβασιούχοι και έληξε και η σύµβαση τους ). Η εξέλιξη που υπάρχει σε αυτό είναι ότι προ µηνός ανατέθηκε από το ΥΠΕΚΑ σε µελετητική εταιρία να κάνει πρόταση για την αλλαγή της περιβαλλοντικής κατηγοριοποίησης των διαφόρων δραστηριοτήτων ( για να αντικατασταθεί η απόφαση περιβαλλοντικής κατηγοριοποίησης του 2002 προς την κατεύθυνση της απλοποίησης των διαδικασιών ). Ελπίζουµε και θα παρέµβουµε στα πλαίσια αυτής της διαδικασίας να αρθεί αυτή η στρέβλωση και να συµπεριληφθεί η συντριπτική πλειοψηφία των ΜΥΗΕ στην Α2 κατηγορία. Μια τέτοια απόφαση εκτός των άλλων θα αποσυµφορήσει τις Κεντρικές Περιβαλλοντικές Υπηρεσίες µε την µεταφορά του ελέγχου των Περιβαλλοντικών µελετών στις Ι.ΠΕ.ΧΩ. των Περιφερειών. 2. Η συνεχής θεσµοθέτηση νέων Ειδικών ιαχειριστικών σχεδίων προστασίας σε όλο και περισσότερες ορεινές περιοχές στις οποίες µπορούν να χωροθετηθούν ΜΥΗΕ ( Ροδόπη, Πίνδος, Τζουµέρκα, κ.λ.π.) οδηγεί στην δηµιουργία ιδιαίτερα εκτεταµένων ζωνών αποκλεισµού της ίδρυσης ΜΥΗΕ, καθόσον σε όλες αυτές τις περιοχές απαγορεύονται έργα της κατηγορίας Α1 και µόνο σε περιφερειακές ζώνες των περιοχών αυτών επιτρέπονται έργα µόνο κατηγορίας Α2 (δηλαδή µε µικρότερη εκτροπή των 1000 m ) µε αποτέλεσµα τον ουσιαστικό µηδενισµό της δυνατότητας χωροθέτησης ΜΥΗΕ στο σύνολο των περιοχών αυτών. Είναι αδικαιολόγητη η καθιέρωση γενικών κανόνων απόλυτης απαγόρευσης εγκατάστασης Α.Π.Ε. σε περιοχές που διέπονται από κάποιο ειδικό ή γενικό καθεστώς προστασίας, χωρίς εξέταση των συγκεκριµένων χαρακτηριστικών της περιοχής εγκατάστασης και του προτεινόµενου κάθε φορά έργου. Η εισαγωγή τέτοιων γενικών αποκλεισµών έρχεται σε αντίθεση µε το κοινοτικό δίκαιο και συγκεκριµένα την Οδηγία 2009/28 που περιλαµβάνει νοµικά δεσµευτικούς στόχους για την διείσδυση των Α.Π.Ε. σε όλη της Ε.Ε., άρα και στην χώρα µας. Απαιτείται η επανεξέταση των ιαχειριστικών µελετών των προστατευόµενων περιοχών για να παίρνουν ουσιαστικά υπ όψιν το Ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ, όπως άλλωστε προβλέπεται και στον Ν.3851/10. Ακόµη να αρθούν οι γενικές απαγορεύσεις και να εξετάζεται το κάθε έργο και οι επιπτώσεις του στην συγκεκριµένη θέση που χωροθετείται. 3. Ενώ το Ειδικό χωροταξικό για τις ΑΠΕ είναι πρόσφατο (από τον εκέµβριο του 2008) και σχεδόν καµιά άδεια εγκατάστασης δεν έχει εκδοθεί ακόµη µε βάση το

πλαίσιο αυτό ( έχουν εκδοθεί δύο, αν δεν κάνω λάθος, µόνο άδειες εγκατάστασης για ΜΥΗΕ στα 3,5 τελευταία χρόνια) επιχειρείται µε το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης για τα επιπλέον κριτήρια χωροθέτησης (που βγήκε από το ΥΠΕΚΑ σε δηµόσια διαβούλευση τον Αύγουστο του τρέχοντος έτους) η ουσιαστική ανατροπή του µε την θέσπιση αντιεπιστηµονικών, αυθαίρετων και ακραίων κριτηρίων, σε ευθεία αντίθεση µε την διεθνή εµπειρία µε αποτέλεσµα ( αν τελικά ψηφιστεί µε αυτό η µε παρόµοιο τρόπο) την ακύρωση της µεγάλης πλειοψηφίας των ΜΥΗΕ ως 3 MW που αποτελούν το 90% των δυναµένων να υλοποιηθούν ΜΥΗΕ στην χώρα µας. Και αυτό στο όνοµα ακραίων ιδεοληψιών υπηρεσιακών παραγόντων που ζήτησαν και πήραν υπ όψιν ( σύµφωνα µε επίσηµη παραδοχή τους σε έγγραφο προς τον Σύνδεσµο µας που κοινοποιήθηκε και σε όλους τους εµπλεκοµένους Πολιτικούς και Υπηρεσιακούς παράγοντες) της προτάσεις ακραίας περιθωριακής τοπικής περιβαλλοντικής οργάνωσης ( Καλλιστώ ) του Νοµού ράµας, και δύο ακόµη τοπικών Υπηρεσιών της Ανατολικής Μακεδονίας χωρίς να παρθεί καν γνώµη της Πανεπιστηµιακής κοινότητας, του ΕΜΠ, του ΚΑΠΕ, του ΤΕΕ, άλλων επιστηµονικών φορέων και ιδρυµάτων, των ενδιαφεροµένων επενδυτών και µελετητών κ.λ.π. Το αποτέλεσµα της πλούσιας και σε εξαιρετικό επίπεδο δηµόσιας διαβούλευσης ήταν καταιγιστικό εναντίον του σχεδίου Υπουργικής Απόφασης ( 171 από τα 174 σχόλια), έγιναν ουσιαστικές προτάσεις και από τον Σύνδεσµο µας και από πολλούς συµµετέχοντες για τα ζητήµατα αυτά. Η Πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΚΑ πρέπει να αποσύρει το σχέδιο Υπουργικής Απόφασης στο σύνολο του και να µην υποκύψει σε ακραίες ιδεοληψίες υπηρεσιακών παραγόντων που επιδιώκουν να εφαρµόσουν εδώ και χρόνια προσωπικές πολιτικές, ακυρώνοντας την ανάπτυξη των ΜΥΗΕ σε πλήρη αντίθεση µε τον Νέο Νόµο για τις ΑΠΕ που η ίδια εισηγήθηκε και ψηφίστηκε από την Βουλή και µε την Οδηγία 2009/28 που περιλαµβάνει νοµικά δεσµευτικούς στόχους για την διείσδυση των Α.Π.Ε. Αδιανόητο, αντισυνταγµατικό και ανήθικο είναι, ακόµη, η οποιαδήποτε αλλαγή της νοµοθεσίας να επηρεάσει αναδροµικά τις επενδύσεις που έχουν υποβληθεί εδώ και τρία και πλέον χρόνια µε άλλη νοµοθεσία περιβαλλοντικής αδειοδότησης µε βάση το γεγονός ότι στο αρχικό αίτηµα για την άδεια παραγωγής ήταν αναγκαίο να υποβάλλονται και Προκαταρκτικές Περιβαλλοντικές µελέτες και που αυθαίρετα χωρίς να υπάρχει ούτε εγκύκλιος, ούτε Υπουργική Απόφαση έµεναν στα συρτάρια της ΕΥΠΕ για πάνω από δύο χρόνια µόνο µε την προσµονή και τελικά τον εκβιασµό υπηρεσιακού παράγοντα προς την Πολιτική ηγεσία να αποφασίσει την εφαρµογή προσωπικών πολιτικών του. Σειρά επενδυτών και µελετητών ασχολήθηκαν επί χρόνια µε ιδιαίτερο κόστος και ταλαιπωρία και δεν πρέπει σε καµιά περίπτωση να πάνε όλα αυτά χαµένα. Ιδιαίτερα σε αυτές τις συνθήκες που διέρχεται η χώρα είναι αδιανόητο για ακραίες ιδεοληψίες να ακυρωθούν ενεργειακές επενδύσεις µε εγχώρια κεφάλαια όταν ο ίδιος ο πρωθυπουργός και η κυβέρνηση ψάχνει ενεργειακές επενδύσεις από το εξωτερικό. 4. Η πρόσφατη καθιέρωση εκτεταµένων περιοχών προστασίας της ορνιθοπανίδας ( ΖΕΠ) δεν πρέπει να δηµιουργήσει και άλλες ζώνες αποκλεισµού τω ΜΥΗΕ, όταν

είναι έργα µικρής κλίµακας µε ιδιαίτερα συγκεντρωµένες και ελεγχόµενες από τις ασικές Υπηρεσίες επεµβάσεις στις ασικές εκτάσεις και σε καµιά περίπτωση δεν θίγουν την απρόσκοπτη διαβίωση της ορνιθοπανίδας. 5. Η µη ολοκλήρωση των διαχειριστικών µελετών των υδατικών διαµερισµάτων µε βάση την οδηγία 60/ 2000 της Ε.Ε και παρά την παράταση της προθεσµίας ως το τέλος του 2009 έχει οδηγήσει όλες τις επενδύσεις που απαιτούν άδεια χρήσης νερού η ανανέωση άδειας χρήσης νερού ( ύδρευση, άρδευση, υδροηλεκτρικά, θερµικοί σταθµοί, ηλιοθερµικά, γεωθερµία κ.λ.π.) να είναι «στον αέρα». Η αρµόδια Υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ έχει δεσµευτεί να ολοκληρωθεί η διαδικασία σε ένα περίπου χρόνο. Ζητάµε να τηρηθεί η προθεσµία και να ελέγχεται αυστηρά το χρονοδιάγραµµα γιατί δηµιουργεί ανησυχίες και αβεβαιότητες στο ήδη επιβαρυµένο επενδυτικό κλίµα. Πέραν της αδειοδοτικής διαδικασίας που επιτέλους πρέπει κάποια στιγµή να αντιληφθούµε ότι πρέπει να είναι συγκεκριµένη και να µην αλλάζει η βασική νοµοθεσία κάθε δύο χρόνια, σηµαντικά προβλήµατα στην ανάπτυξη των ΜΥΗΕ υπάρχουν και στον τρόπο χρηµατοδότησης από τις Τράπεζες των επενδύσεων ΜΥΗΕ. Οι Τράπεζες δεν µπαίνουν καθόλου στο ρίσκο της ανάπτυξης ακόµη και όταν έχει ολοκληρωθεί η αδειοδοτική διαδικασία και όταν η Ελληνική νοµοθεσία προβλέπει την εκχώρηση της σύµβασης αγοραπωλησίας µε τον ΕΣΜΗΕ σε Τραπεζικούς οργανισµούς για την εξασφάλιση των δανείων παγίων εγκαταστάσεων. Ζητούν για την κατασκευαστική περίοδο εξωεπιχειρηµατικές εξασφαλίσεις ( αστικά ακίνητα, άλλα έσοδα κ.λ.π. ) που λόγω του ότι τα ΜΥΗΕ είναι επενδύσεις υψηλής έντασης αρχικού κεφαλαίου πολύ δύσκολα µπορούν να τα διαθέτουν ιδιαίτερα οι µικροµεσαίες επιχειρήσεις. Και αυτό όταν διεθνώς η εξασφάλιση των δανείων δεν συνδέεται καθόλου µε άλλες εξασφαλίσεις ( συνήθως εξασφάλιση είναι ο έλεγχος της αποδοτικότητας της επένδυσης, του Business Plan και πιθανά η ενεχυρίαση των µετοχών της επενδύτριας εταιρίας κατά την κατασκευαστική περίοδο). Οι Τράπεζες πρέπει να εκπονήσουν κλαδικά προγράµµατα για τα ΜΥΗΕ αφού µετά την ολοκλήρωση της επένδυσης ( περίπου 2 έτη) έχουν µε την εκχώρηση της σύµβασης αγοραπωλησίας πλήρη εξασφάλιση των δανείων που θα έχουν δώσει. Νοµίζουµε πρέπει τα βασικά εγκριτικά τους κλιµάκια να ασχοληθούν όχι µόνο µε τις µεγάλες, όπως χαρακτηρίζονται, επενδύσεις πάνω από 10 η 15 εκατοµµύρια αλλά και µε µικρότερες επενδύσεις που ειδικά στον τοµέα της ενέργειας είναι επίσης ιδιαίτερα αξιόλογες. Είναι σαφώς προς το συµφέρον τους, ειδικά όταν η πράξη έχει δείξει ότι οι µικρότερες επενδύσεις είναι αυτές που όταν εξασφαλίσουν χρηµατοδότηση ολοκληρώνονται γρήγορα και χωρίς προβλήµατα. Οι σκέψεις που συζητούνται στα πλαίσια της αλλαγής του σχεδίου του Αναπτυξιακού Νόµου για να µην είναι επιλέξιµες οι ενεργειακές επενδύσεις συµπεριλαµβανοµένων και των ΜΥΗΕ είναι πολύ επικίνδυνη για την δυνατότητα των µικροµεσαίων επιχειρήσεων να συνεχίσουν της δραστηριοποίηση τους στις επενδύσεις ΜΥΗΕ. Οι επενδύσεις ΜΥΗΕ σε καµιά περίπτωση δεν πρέπει να θιγούν από τον Νέο Αναπτυξιακό νόµο και γιατί είναι λίγες και γιατί υλοποιούνται από µικροµεσαίες επιχειρήσεις κυρίως της περιφέρειας. Η σηµαντική διαφορά τους από τις επενδύσεις αιολικών είναι ότι τα αιολικά υλοποιούνται από µεγάλου µεγέθους επιχειρήσεις ( Ελληνικές και Ξένες ) µε πρόσβαση ( λόγω του

µεγέθους τους και του µεγάλου προϋπολογισµού των έργων τους) σε Τραπεζικά κεφάλαια και κεφάλαια επιχειρηµατικών συµµετοχών ( funds) του εξωτερικού. Η διαφορά τους από τις επενδύσεις των φωτοβολταϊκών είναι ότι η τιµή πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας για τα ΜΥΗΕ δεν είναι ιδιαίτερα επιδοτούµενη ( είναι το 70%- 80% της τιµής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στους καταναλωτές), η τιµή εγκατάστασης των ΜΥΗΕ δεν είναι φθίνουσα και ακόµη ο αρκετά µεγάλος χρόνος κατασκευαστικής περιόδου των ΜΥΗΕ ( από 18 µήνες ως 2 έτη) δυσχεραίνει την χρηµατοδότηση των επενδύσεων από τις Τράπεζες ( οι οποίες πολλές επενδύσεις Φ/Β τις χρηµατοδοτούν µετά την ολοκλήρωση τους, λόγω του µικρού χρόνου κατασκευαστικής περιόδου τους). Η τυχόν απόφαση της κυβέρνησης για µη ένταξη των επενδύσεων ΜΥΗΕ στις ευεργετικές διατάξεις του νέου αναπτυξιακού θα αποµακρύνει πολύ την δυνατότητα των µικροµεσαίων επιχειρήσεων για την υλοποίηση των ΜΥΗΕ και θα οδηγήσει µε µαθηµατική ακρίβεια στον πλήρη αφελληνισµό του τοµέα των ΜΥΗΕ. Ελπίζουµε ότι µε την ανάδειξη των προβληµάτων από τον Σύνδεσµο µας και την ουσιαστική βοήθεια που προσδοκούµε από όλους που ενδιαφέρονται για την ανάπτυξη των ΜΥΗΕ και µπορούν να βοηθήσουν να αλλάξει το σηµερινό κλίµα και να µην ακυρωθεί, στην αρχή ακόµη της αξιοποίησης της, η ενεργειακή εκµετάλλευση του µικρουδροδυναµικού της χώρας µας.