Το πέρασµα από την επιστηµονική φαντασία στην πραγµατικότητα

Με τα πρώτα ολοκληρωµένα συστήµατα απεικόνισης, επικοινωνιών και παροχής πληροφοριών στον σύγχρονο στρατιώτη να βρίσκονται σήµερα σε προχωρηµένο στάδιο αξιολόγησης τόσο στο Ιράκ, όσο και στο Αφγανιστάν, τα δεδοµένα στο καθαρά τακτικό πεδίο µάχης αλλάζουν οριστικά και αµετάκλητα, τουλάχιστον στις τάξεις των Στρατών των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας και της Γερµανίας όπως θα δούµε στις παρακάτω σελίδες. Παράλληλα, τα ολοκληρωµένα συστήµατα στα οποία θα αναφερθούµε και τα οποία προορίζονται να εξοπλίσουν αποκλειστικά και µόνο στρατιώτες τακτικών µονάδων έχουν αρχίσει να παράγονται µαζικά, µε τις πρώτες παραδόσεις να αναµένονται µέσα στο 2008. Το πέρασµα από την επιστηµονική φαντασία στην πραγµατικότητα H I K G H I J περισσότερες των περιπτώσεων έστω και υποτυπώδη υποστήριξη από πυροβολικό, τεθωρακισµένα και αεροπορία. Για πρώτη φορά εποµένως στα τέλη της δεκαετίας του 60 ο Αµερικανικός Στρατός διαπιστώνει την ανάγκη δηµιουργίας µικρών αριθµητικά, H ειδικά εκπαιδευµένων και πιο ευέλικτων µονάδων, οι οποίες θα έπρεπε να έχουν τη δυ- I K νατότητα να δρουν µε σχετικά µεγάλη αυτονοµία, µακριά από κέντρα ανεφοδιασµού και µονάδες υποστήριξης. Την ίδια σχεδόν περίοδο προκύπτει και η ανάγκη δηµιουργίας ειδικού εξοπλισµού για την απόδοση ικανότητας, ακόµη και σε κατάλληλα εκπαιδευµένες µικρές µονάδες, να µάχονται αποτελεσµατικά στο πλαίσιο αν όχι ανορθόδοξων, µη συµβατικών επιχειρήσεων. Στο πλαίσιο της προσπάθειας που ξεκί- Του ηµήτρη Θ. Στεργίου Η ιδέα της δηµιουργίας ειδικού εξοπλισµού, σχεδιασµένου για στρατιώτες, ανάγεται στα χρόνια του πολέµου του Βιετνάµ. Ας ξεκινήσου- µε όµως από το τι εννοεί η φράση «ειδικός εξοπλισµός» για να πάµε και στο σηµερινό ψηφιακό στρατιώτη που ήδη είναι πραγµατικότητα στις τάξεις των σύγχρονων χερσαίων δυνάµεων σε Ευρώπη και ΗΠΑ. Στα χρόνια του πολέµου του Βιετνάµ ο Αµερικανικός Στρατός, το επιχειρησιακό δόγµα του οποίου είχε επιβληθεί και στις τάξεις ολόκληρης της Βορειοατλαντικής Συµµαχίας (ΝΑΤΟ), πλην ελαχίστων εξαιρέσεων, βρέθηκε για πρώτη φορά αντιµέτωπος µε έναν αντίπαλο που µόνο ως τακτική στρατιωτική δύναµη δεν λειτουργούσε. Βρέθηκε δηλαδή αντιµέτωπος σε ευρεία κλίµακα µε ένα περιβάλλον επιχειρήσεων που αποτελεί στην πράξη την έννοια του όρου «ανορθόδοξος πόλεµος». Στα πυκνά δάση και τις ζούγκλες της Νοτιοανατολικής Ασίας, οι αεροµεταφερόµενες µονάδες του Αµερικανικού Στρατού, αποδείχθηκε από την αρχική περίοδο της εµπλοκής των ΗΠΑ στις επιχειρήσεις εναντίον των δυνάµεων του Χο Τσι Μινχ, ότι δεν µπορούσαν να αναπτυχθούν και να δράσουν µαζικά και δεν µπορούσαν να έχουν στις νησε προς την κατεύθυνση αυτή, αναπτύχθηκαν και κατασκευάστηκαν οι πρώτες υπέρυθρες διόπτρες σκόπευσης για τυφέκια και οι πρώτοι φορητοί ασύρµατοι µικρού όγκου και βάρους που εξασφάλιζαν επι- 64 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª

λάξει µορφή. Το ΝΑΤΟ δε θα χρειαζόταν να αντιµετωπίσει στο έδαφος της κεντρικής Ευρώπης ή οπουδήποτε αλλού, τις ορδές του Κόκκινου Στρατού και των δυνάµεων των άλλων χωρών-µελών του Συµφώνου της Βαρσοβίας. Οι συµβατικές χερσαίες επιχειρήσεις εποµένως, τουλάχιστον µε τη µορφή που θα είχαν αυτές σε περίπτωση που ο Ψυχρός Πόλεµος κατέληγε σε παγκόσµια ή µικρότερης κλίµακας σύρραξη, πέρασαν στο περιθώριο. Πολύ σύντοµα η δραστική περικοπή των κονδυλίων για αµυντικές δαπάνες σε παγκόσµιο επίπεδο, επέβαλε τη δηµιουργία χερσαίων δυνά- µεων µικρότερων αριθµητικά µεν, αλλά πιο ευέλικτων, πιο αποτελεσµατικών και καλύτερα εξοπλισµένων µονάδων. Με τα νέα αυτά δεδοµένα σε εξέλιξη ξεκίνησε στη δεκαετία του 90 σταδιακά και µετά το 2001 και το τροµοκρατικό χτύπηµα της 11ης Σεπτεµβρίου εντατικά πλέον, η ανάπτυξη πακέτων εξοπλισµού που αλλάζουν δραµατικά τον τρόπο µε τον οποίο κινείται και επιχειρεί ο σύγχρονος στρατιώτης, προκειµένου να αντιµετωπίσει αντιπάλους ακόµη και σε περιβάλλον ανορθόδοξου πολέµου. Η ειδική διόπτρα του γαλλικού συστήµατος FELIN το οποίο αναπτύχθηκε από την Sagem Defense Securite και παραδίδεται ήδη σε µονάδες του Γαλλικού Στρατού προς επιχειρησιακή αξιολόγηση, προσαρµοσµένη επάνω σε τυφέκιο ακροβολιστών τύπου SIG SG 550. Στιγµιότυπο από επίδειξη του συστήµατος Land Warrior. Προσέξτε το µονοφθάλµιο συγκρότηµα του προβολικού συστήµατος και τη διόπτρα που είναι προσαρµοσµένη στο τυφέκιο Μ4 Carbine. κοινωνία µεταξύ των µελών οµάδων. Σε πρώτη φάση ο νέος αυτός εξοπλισµός αποδόθηκε σε µονάδες ειδικών επιχειρήσεων µόνο, οι οποίες στις δεκαετίες του 70 και του 80 απέκτησαν σηµαντική εµπειρία στη χρήση και την επιχειρησιακή αξιοποίησή του. Την εµπειρία αυτή σε συνδυασµό µε την τεράστια πρόοδο στον τοµέα των ηλεκτρονικών και των ηλεκτροοπτικών και λίγο αργότερα και των ηλεκτρονικών υπολογιστών, εκµεταλλεύτηκαν οι κατασκευαστές, προκειµένου να δηµιουργήσουν ολοκληρωµένα πακέτα εξοπλισµού, τα οποία βοηθούν το µέσο στρατιώτη στο να γίνει πιο αποτελεσµατικός στο σύγχρονο πεδίο της µάχης και ταυτόχρονα λιγότερο ευάλωτος. Με την κατάρρευση της ΕΣΣ, οι εξελίξεις που σηµειώθηκαν σε παγκόσµιο επίπεδο έδωσαν ακόµη µεγαλύτερη ώθηση στην ανάπτυξη εξειδικευµένων πακέτων συστηµάτων, τα οποία προορίζονταν πλέον όχι για χρήση αποκλειστικά και µόνο από άνδρες ειδικών µονάδων, αλλά και από απλούς επαγγελµατίες στρατιώτες. Και ο λόγος για αυτό ήταν ότι η απειλή πλέον, για τις ΗΠΑ και το ΝΑΤΟ γενικότερα, είχε αλ- [ Από τον µελλοντικό στον ψηφιακό στρατιώτη - Η αµερικανική προσέγγιση Ο Αµερικανικός Στρατός, ο οποίος θεωρείται και πρωτοπόρος στον το- µέα της διεξαγωγής προγραµµάτων ανάπτυξης νέων πακέτων εξοπλισµού στρατιωτών, έχει σε εξέλιξη δύο τέτοια προγράµµατα. Το Land Warrior και το Stryker Warrior. Σκοπός του προγράµµατος Land Warrior είναι να αυξήσει την αποτελεσµατικότητα και τις πιθανότητες επιβίωσης του σύγχρονου στρατιώτη σε οποιοδήποτε επιχειρησιακό περιβάλλον, κυρίως µέσω της κατακόρυφης βελτίωσης της επίγνωσης της τακτικής κατάστασης (SA-Situational Awareness) από αυτόν. Με βάση το αρχικό χρονοδιάγραµµα του προγράµµατος, το ολοκληρωµένο σύστηµα Land Warrior επρόκειτο να αποκτήσει αρχική επιχειρησιακή ικανότητα (IOC) µέσα στο 2004. Αυτό όµως επιτεύχθηκε τελικά µέσα στο 2006 και το σύστηµα αποδεσµεύθηκε για αξιοποίηση στις περισσότερες µονάδες ειδικών επιχειρήσεων του Στρατού των ΗΠΑ, καθώς και σε ορισµένες µονάδες των Rangers. Αυτή την περίοδο το σύστηµα υπό αναβαθµισµένη µορφή, καθώς έχει υποστεί τροποποιήσεις και βελτιώσεις, αξιολογείται σε καθαρά επιχειρησιακό επίπεδο στο Ιράκ και το Αφγανιστάν. Οι τροποποιήσεις και βελτιώσεις που έχει υποστεί το σύστηµα περιλαµβάνονται στη Φάση Upgrade I του προγράµµατος, βάσει της οποίας το σύστηµα θα εξοπλίσει οµάδες στρατιωτών οι οποίες επιχειρούν από οχήµατα Stryker. Αξίζει εδώ να σηµειωθεί ότι παρά τις καθυστερήσεις που έχουν ση- µειωθεί στην µέχρι σήµερα εξέλιξη του προγράµµατος και οι οποίες αποδίδονται κυρίως στις συνεχείς προσπάθειες που καταβάλλονται έτσι ώστε αυτό να καταστεί συνολικά πιο εύκολο στην χρήση του από τον µέσο στρατιώτη, πιο αξιόπιστο και κυρίως να περιοριστεί το βάρος και ο όγκος των υποσυστηµάτων και των παρελκοµένων του, το πρόγραµµα Stryker Warrior (έτσι ονοµάζεται πλέον) εξακολουθεί να έχει υψηλή προτεραιότητα για τον Αµερικανικό Στρατό. Ο τελευταίος σχεδιάζει τη σταδιακή προµήθεια 34.000 τουλάχιστον πακέτων εξοπλισµού Land Warrior, συνολικού κόστους οκτώ περίπου δισεκατοµµυρίων δολαρίων, µέχρι το έτος 2015. Από τεχνικής πλευράς το σύστηµα Land Warrior περιλαµβάνει µία σειρά αισθητήρων όπως αποστασιόµετρο λέιζερ, κάµερες ηµέρας και νύχτας, προβολικό σύστηµα το οποίο καταλήγει σε µονοφθάλµιο φακό και ενσωµατωµένο σύστηµα επικοινωνίας µε φίλιες δυνάµεις, η 66 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª ακτίνα του οποίου φτάνει τα 1000 περίπου µέτρα. Καρδιά του συστή- µατος είναι ένας µικρός υπολογιστής µε 10 θύρες διασύνδεσης αισθητήρων, ο οποίος εξασφαλίζει τη διαχείρισή τους και την επεξεργασία των δεδοµένων που συλλέγουν και µπορεί να διασυνδεθεί µε κέντρα ελέγχου και διοίκησης, προς παρακολούθηση των κινήσεων και εντοπισµού της θέσης κάθε στρατιώτη ξεχωριστά µέσα σε µία οµάδα. Τόσο ο υπολογιστής του συστήµατος όσο και οι αισθητήρες του, τροφοδοτούνται µε ενέργεια από δύο επαναφορτιζόµενες µπαταρίες µικρού βάρους οι οποίες είναι προσαρµοσµένες δεξιά και αριστερά στη ζώνη του στρατιώτη. Η αυτονοµία του πακέτου των δύο µπαταριών φτάνει τις έξι έως 10 ώρες, ανάλογα µε τις ανάγκες κάθε αποστολής. Η διαχείριση της κατανάλωσης ρεύµατος από κάθε αισθητήρα γίνεται από τον υπολογιστή ο οποίος αρχικά διέθετε λειτουργικό λογισµικό που προερχόταν άµεσα από τα Windows, αλλά αργότερα άλλαξε σε Linux. Πιο συγκεκριµένα σε ότι αφορά τους αισθητήρες και τον εξοπλισµό αποστολής, το σύστηµα Land Warrior διαθέτει σύστηµα επικοινωνίας επιπέδου οµάδας, ενεργού ακτίνας 1000 τουλάχιστον µέτρων, η κεραία του οποίου είναι προσαρµοσµένη επάνω σε ειδική βάση που προσαρ- µόζεται στο κράνος. Το σύστηµα πέρα από φωνητική επικοινωνία, µπορεί να αξιοποιηθεί και για την µετάδοση δεδοµένων, µεταξύ των µελών της οµάδας. Επάνω στην ίδια βάση προσαρµόζεται και ένα προβολικό σύστηµα που καταλήγει σε µοναφθάλµια επιφάνεια εξασφαλίζοντας πεδίο θέασης ίδιο σχεδόν σε εύρος µε αυτό δύο οθονών των 17 ιντσών! Επάνω σε αυτή την επιφάνεια προβάλλονται εικόνες οι οποίες προέρχονται από την κάµερα ηµέρας (Daylight Video Scope- DVS) και από την υπέρυθρη κάµερα (Thermal Weapon Scope) του συστήµατος. Από ότι υποδηλώνουν οι παραπάνω φράσεις η κάµερα ηµέρας και η υπέρυθρη είναι προσαρµοσµένες επάνω στο ατοµικό όπλο του στρατιώτη. Ο τελευταίος µέσα από το προβολικό σύστηµα µπορεί να διαβάσει και µηνύµατα κειµένου, αλλά και να δει χάρτες και δορυφορικές φωτογραφίες τα οποία το σύστηµα µέσω του υπολογιστή µπορεί να «κατεβάσει» σε χρονικό διάστηµα οκτώ το πολύ- λεπτών. Τα χειριστήρια για την επιλογή των εικόνων που θα προβάλει το προβολικό σύστηµα, βρίσκονται επάνω σε ένα εργονοµικό πλαίσιο στο όπλο. Το σύστηµα κάθε στρατιώτη-µέλους µίας οµάδας, ενεργοποιείται µε την εισαγωγή στον υπολογιστή µίας κάρτας αναγνώρισης SIM (Subscriber Identity Module). H κάρτα αυτή πέρα από το ρόλο του «κλειδιού» της ενεργοποίησης του συστήµατος από τον χρήστη του, αποτελεί και το µέσο της αναγνώρισής του τόσο από τον οµαδάρχη, όσο και από τα φίλια κέντρα διοίκησης και ελέγχου. Παράλληλα, δείχνει στους διοικητές των σχηµατισµών το ρόλο κάθε στρατιώτη. Απεικονίζει άµεσα δηλαδή το εάν είναι οµαδάρχης, ελεύθερος σκοπευτής, µέλος της οµάδας υποστήριξης ή απλός τυφεκιοφόρος και ανά πάσα στιγµή φανερώνει τη θέση του στο χώρο σε σχέση µε τα άλλα µέλη της οµάδας του. Τέλος, η κάρτα αυτή αποτελεί και το «κλειδί» µε το οποίο κάθε στρατιώτης µπορεί να έχει πρόσβαση σε συγκεκριµένες πληροφορίες. Το σύστηµα Land Warrior χρησιµοποιείται από οµαδάρχες και διοικητές µικρών σχηµατισµών σε µία ελαφρά τροποποιηµένη και πιο πλούσια θα λέγαµε- έκδοσή του, η οποία ονοµάζεται πακέτο CDA (Commanders Digital Assistance) και περιλαµβάνει πεντακάναλο δέκτη GPS µέσω του οποίου µπορεί να έχει γνώση της θέσης κάθε στρατιώτη της οµάδας του ανά 30 δευτερόλεπτα. Σε ότι αφορά τον οπλισµό τώρα, το όπλο που έχει ενσωµατωθεί στο σύστηµα Land Warrior είναι το Μ4 Carbine. Στο επάνω µέρος του έχει ενσωµατωθεί µία ειδική ράγα στην οποία προσαρµόζονται η θερµική κάµερα και η κάµερα ηµέρας µε δυνατότητα οπτικής µεγέθυνσης 1,5 Επίδειξη παλαιότερης έκδοσης του συστήµατος Land Warrior. Μία από τις πιο σηµαντικές παραµέτρους των προσπαθειών των κατασκευαστών είναι ο περιορισµός του βάρους του συστήµατος συνολικά. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 67

Αµερικανοί στρατιώτες κατά τη διάρκεια άσκησης σε περιβάλλον κατοικηµένης περιοχής (επάνω) εξοπλισµένοι µε το σύστηµα Land Warrior. Στη φωτογραφία κάτω διακρίνεται Γάλλος στρατιώτης µε όλα τα υποσυστήµατα του FELIN. x 6, µαζί µε ένα σύστηµα λέιζερ µικρού βάρους. Το τελευταίο είναι µικρού βάρους και πολλαπλών χρήσεων καθώς έχει τη δυνατότητα κατάδειξης στόχων και αποστασιοµέτρησης. Το νέο τυφέκιο ΧΜ-8 έχει επίσης ενσωµατωθεί στο σύστηµα Land Warrior, καθώς από ότι θα δούµε παρακάτω το σύστηµα αξιολογείται σήµερα σε καθαρά επιχειρησιακό επίπεδο σε Ιράκ και Αφγανιστάν και θα συνεχίσει να εξελίσσεται. Η επιλογή των πληροφοριών στο προβολικό σύστηµα, η επικοινωνία µεταξύ των µελών της οµάδας και η επιλογή των εικόνων και των χαρτών που θα χρειαστεί να «κατεβάσει» ο στρατιώτης, γίνεται µέσω τριών κουµπιών επάνω στο όπλο και σε εργονοµική θέση. [ Το πρόγραµµα ενσωµάτωσης στo όχηµα Stryker και το µελλοντικό Future Force Warrior Μετά από την αρχική περίοδο της ανάπτυξης και της επιχειρησιακής αξιολόγησης του συστήµατος Land Warrior, o Αµερικανικός Στρατός αποφάσισε την δραµατική απλοποίηση του συστήµατος, σε συνδυασµό µε περιορισµό του βάρους του. Αποτέλεσµα ήταν η ανάπτυξη µίας 68 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª νέας αναβαθµισµένης µορφής του η οποία ακούει στο όνοµα Land Warrior Stryker, ή ανεπίσηµα στο "Mounted Warrior", το οποίο επίσης έχει αρχίσει να αξιοποιείται επιχειρησιακά σε Ιράκ και Αφγανιστάν. Η νέα έκδοση του συστήµατος περιλαµβάνει ταυτοποίηση κάθε στρατιώτη της οµάδας, σε συνδυασµό µε την παροχή περισσότερων στοιχείων µέσω του προβολικού συστήµατος για την αύξηση της επίγνωσης της τακτικής κατάστασης, προκειµένου να ελαχιστοποιούνται οι πιθανότητες αδελφοκτόνων πυρών. Η αναβάθµιση περιλαµβάνει δε και δέκτη GPS για κάθε στρατιώτη χωριστά. Το προβολικό σύστηµα από ένα νέο µε µεγαλύτερο εύρος πεδίου θέασης, το ProView S035 της Rockwell Collins το οποίο όπως και το παλιότερο προσαρµόζεται επάνω στη βάση του κράνους και καταλήγει σε µονοφθάλµια επιφάνεια προβολής. Άλλες οµοιότητες δεν υπάρχουν όµως, καθώς το νέο σύστηµα έχει µικρότερο βάρος και είναι πλήρως αυτοµατοποιηµένο, προβάλλοντας τις σηµαντικότερες πληροφορίες στον στρατιώτη ανά πάσα στιγµή, χωρίς την επέµβασή του. Η διασύνδεση µε το όχηµα Stryker, εξασφαλίζεται µέσω του Stryker Vehicle Integration Kit (VIK). Μέσω του VIK τα µέλη της οµάδας που επιβαίνουν στο όχηµα µπορούν να επικοινωνούν µεταξύ τους, µε τα µέλη του πληρώµατος, αλλά και µε κέντρα διοίκησης και ελέγχου µέσω των συστηµάτων επικοινωνιών και ανταλλαγής δεδοµένων του οχήµατος. Τα τελευταία ο στρατιώτης µπορεί να τα αξιοποιεί όµως ακόµη και όταν αποµακρύνεται από το όχηµα, υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι θα βρίσκεται εντός της ακτίνας ενέργειας του δικού του ατοµικού συστήµατος επικοινωνίας. Στο πακέτο διασύνδεσης VIK περιλαµβάνονται επίσης και συσκευές φόρτισης για τις µπαταρίες των συστηµάτων όλων των µελών της µεταφερόµενης οµάδας. Σε τρίτη φάση ο Αµερικανικός Στρατός σκοπεύει να αναπτύξει περαιτέρω το σύστηµα Land Warrior, το οποίο στη µελλοντική του µορφή θα ονοµάζεται Future Force Warrior ή Land Warrior Block III. Tα πρώτα συστήµατα της νέας και στην ουσία τρίτης κατά σειρά αυτής έκδοσης, θα παραδοθούν στον Αµερικανικό Στρατό µέσα στο 2010, προκειµένου να ξεκινήσει η διαδικασία της επιχειρησιακής αξιολόγησης. Επιπρόσθετα δε αυτή την περίοδο βρίσκεται στη φάση της σχεδίασης ένα νέο σύστηµα που θα αποτελεί αναβαθµισµένη έκδοση του FFW και αναπτύσσεται στο πλαίσιο του προγράµµατος Vision 2020 Future Force Warrior. Τη σχεδίαση και ανάπτυξή του έχει αναλάβει ως κύριος ανάδοχος η αµερικανική General Dynamics Eagle Enterprise. H φάση ανάπτυξης και επίδειξης τεχνολογίας του συγκεκριµένου προγράµµατος (SDD System Development & Demonstration phase) αναµένεται να ολοκληρωθεί µέχρι το τέλος του έτους 2010, ενώ ο Αµερικανικός Στρατός σχεδιάζει την επένδυση δύο τουλάχιστον δισεκατοµµυρίων δολαρίων για την ολοκλήρωσή του. Το κόστος είναι τόσο υψηλό δεδο- µένου ότι ακόµη και τα ρούχα που θα φορούν οι Αµερικανοί στρατιώτες, θα είναι ειδικών προδιαγραφών, ενώ η τεχνολογία των υποσυστη- µάτων και των αισθητήρων θα επιτρέπει πλήρη επίγνωση της τακτικής κατάστασης σε ακτίνα πολλών χιλιοµέτρων και θα περιορίσει το συνολικό βάρος των 100 λιβρών του σηµερινού εξοπλισµού (45 περίπου κιλά) σε µόλις 45 (λίβρες)! Με την αξιοποίηση της µελλοντικής αυτής έκδοσης του Land Warrior, κάθε διµοιρία θα διαχωρίζεται σε τετραµελείς και όχι σε οκταµελείς οµάδες. Η ισχύς και η αποτελεσµατικότητα των µονάδων επιπέδου δι- µοιρίας δηλαδή αναµένεται να διπλασιαστεί, µέσω των δυνατοτήτων που θα εξασφαλίζει το σύστηµα. Ενδεικτικό του επιπέδου της τεχνολογίας που θα ενσωµατώνει το νέο σύστηµα Land Warrior Block III, είναι η ίδια η στολή του στρατιώτη η οποία θα αποτελεί και κοµµάτι του συστήµατος Κατ αρχήν θα είναι Στιγµιότυπο από άσκηση µε τη χρήση παλαιότερης έκδοσης του Land Warrior (προσέξτε την τεράστια διόπτρα και τη δεύτερη χειρολαβή επάνω στο τυφέκιο Μ4). Ο στρατιώτης της φωτογραφίας ενώ είναι κρυµµένος, βλέπει το χώρο µπροστά από το κτίριο που βρίσκεται µέσα από τη διόπτρα του όπλου (βολή round the corner). ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 69

70 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª Επίδειξη έκδοσης του συστήµατος Land Warrior σε έκθεση αµυντικών συστηµάτων στις ΗΠΑ. Παρά το γεγονός ότι το σύστηµα ήδη αξιοποιείται επιχειρησιακά και η παραγωγή του έχει ξεκινήσει, η περαιτέρω ανάπτυξή του µε στόχο τη µείωση του βάρους µε παράλληλη αύξηση της αξιοπιστίας και των δυνατοτήτων του, είναι µία διαδικασία που συνεχίζεται και θα συνεχίζεται για πολλά ακόµη χρόνια. Η γερµανική εκδοχή του «ψηφιακού στρατιώτη» ανήκει στη Rheinmetall Defence Electronics. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 71

κλασικό συγκρότηµα ακουστικών-µικροφώνου, ενώ θα συνδυάζεται και µε αισθητήρες οι οποίοι θα είναι κατασκευασµένοι από ένα ειδικό τζέλ. Οι τελευταίοι θα έρχονται σε επαφή µε διάφορα σηµεία του σώ- µατος καταγράφοντας σφυγµούς, θερµοκρασία σώµατος και ρυθµό αναπνοής. Τις ενδείξεις αυτές ενδείξεις ζωής όπως αποκαλούνταιθα µπορούν να παρακολουθούν κέντρα διοίκησης και ελέγχου επιχειρήσεων, γνωρίζοντας έτσι κάθε στιγµή, την κατάσταση στην οποία βρίσκεται κάθε στρατιώτης χωριστά. Σε ότι αφορά την επιχειρησιακή αυτονοµία του συστήµατος, αυτή επιδιώκεται να αγγίξει τις 72 ώρες είτε µε την υιοθέτηση µπαταριών νέας τεχνολογίας και περιορισµένου βάρους, είτε µε ακόµη και µε την υιοθέτηση ειδικών φορητών συστηµάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. [ FELIN soldier - Η πρόταση της γαλλικής Sagem Defense Securite Κοντινή λήψη, µέσα από την οποία φαίνεται καθαρά η διάταξη των υποσυστηµάτων του FELIN. ιόπτρα υπερύθρων για χρήση ηµέρα και νύχτα προσαρµοσµένη επάνω στο τυφέκιο FAMAS και προβολικό σύστηµα προσαρµοσµένο στο εµπρός µέρος του κράνους, είναι τα πλέον εµφανή. Η φόρµα του FELIN (χιτώνιο και παντελόνι) αποτελεί επίσης ειδική κατασκευή µε µαλακά πλαίσια αντιβαλλιστικής προστασίας, ειδικές διόδους για την είσοδο καλωδιώσεων και ενσωµατωµένες επιγονατίδες και προστατευτικά αγκώνων. κατασκευασµένη από ειδικό ύφασµα το οποίο θα είναι ελαστικό επιτρέποντας πλήρη ελευθερία κινήσεων ακόµη και µε πλήρη φόρτο, δεν θα φθείρεται, θα είναι αδιάβροχη και θα παρέχει προστασία σε περίπτωση επίθεσης µε βιολογικά ή χηµικά όπλα. Το βάρος της θα είναι εξαιρετικά µικρό, παρά το γεγονός ότι σε πολλά µέρη του σώµατος που θα καλύπτει θα διαθέτει διπλή επίστρωση υφάσµατος. Η διπλή αυτή επίστρωση θα φιλοξενεί ειδικούς αφρώδεις µηχανισµούς (κάτι σαν κυψέλες) οι οποίοι ανάλογα µε τη θερµοκρασία του περιβάλλοντος θα εκλύουν θερµότητα ή ψυχρό αέρα, συµβάλλοντας έτσι στη διατήρηση της θερµοκρασίας του σώµατος σε σταθερά και επιθυµητά -από το χρήστη- επίπεδα. Επίσης, µεταξύ των διπλών αυτών επιστρώσεων θα περνούν αγωγοί µε καλωδιώσεις των συστηµάτων ενώ θα υπάρχουν ξεχωριστές αφρώδεις επιφάνειες, οι οποίες θα παρέχουν πρόσθετη αντιβαλλιστική προστασία, περιορίζοντας σε συνδυασµό µε τα αλεξίσφαιρα γιλέκα το σοκ που δηµιουργείται από την πρόσκρουση ενός βλήµατος, ακόµη και µικρού διαµετρήµατος, επάνω στις επιφάνειες του τελευταίου. Οι αφρώδεις αυτές επιφάνειες θα είναι κατασκευασµένες από υλικά τα οποία µε τη σειρά τους επιτρέπουν τη δίοδο του ατµοσφαιρικού αέρα ανάµεσά τους. Φυσικά η νέα στολή του Land Warrior Block III, δεν θα αποτελείται από τα δύο κλασσικά κοµ- µάτια όλων των στρατιωτικών στολών (παντελόνι και χιτώνιο), αλλά θα είναι ολόσωµη. Θα έχει δηλαδή τη µορφή φόρµας. Tέλος, σε ότι αφορά τα επιµέρους συστήµατα του Land Warrior Block III, σε αυτά θα περιλαµβάνονται προβολικό σύστηµα πολύ υψηλής ευκρίνειας, µε ψηφιακό σύστηµα ήχου και µικρόφωνα για το σύστηµα επικοινωνίας, τα οποία θα έρχονται σε επαφή µε το σώµα, εξασφαλίζοντας έτσι λειτουργία χωρίς την ανάγκη πίεσης κουµπιών µε ένα από τα δύο χέρια. Το νέο αυτό σύστηµα επικοινωνίας θα καταργήσει το Αν και οι προσπάθειες δηµιουργίας ολοκληρωµένων συστηµάτων απεικόνισης επικοινωνίας και µάχης για τον σύγχρονο στρατιώτη στην Ευρώπη, ξεκίνησαν µε µία σχετικά µεγάλη καθυστέρηση σε σύγκριση µε τα αντίστοιχα αµερικανικά προγράµµατα, η τεχνολογική πρόοδος που έχει συντελεστεί τα τελευταία χρόνια στον τοµέα των ηλεκτρονικών και των ηλεκτροοπτικών, επέτρεψε σε ένα σχετικά µεγάλο αριθ- µό ευρωπαϊκών εταιρειών να καλύψουν το χαµένο χρόνο, παρουσιάζοντας συστήµατα τουλάχιστον εφάµιλλα του αµερικανικού Land Warrior. H πρώτη κίνηση που έγινε στην Ευρώπη, προς την κατεύθυνση της δηµιουργίας ενός ολοκληρωµένου τέτοιου συστήµατος, ήταν το συµβόλαιο που υπέγραψε το Μάρτιο του 2004 η γαλλική Υπηρεσία Εξοπλισµών και Αµυντικών Προµηθειών, η DGA, µε την Sagem Defense Securite για την ανάπτυξη και τη µαζική παραγωγή του συστήµατος FELIN (Fantassin a Equipements et Liaisions Integres), το οποίο απλοποιηµένα ονοµάζεται ενσωµατωµένο σύστηµα πεζικάριου. Το συµβόλαιο είναι ύψους 800 εκατοµµυρίων ευρώ και εκτός από την ανάπτυξη του συστήµατος, η οποία ως διαδικασία έχει πλέον ολοκληρωθεί πρακτικά, περιλαµβάνει και την κατασκευή και παράδοση 32.000 συστηµάτων στο Γαλλικό Στρατό. Μέσα στο πρώτο εξάµηνο του 2007, παραδόθηκαν στον τελευταίο, αλλά και στην DGA 358 συνολικά συστήµατα FELIN που έχουν το ρόλο πρωτοτύπων τα οποία θα χρησι- µοποιηθούν για επιχειρησιακή αξιολόγηση. Η έναρξη της διαδικασίας µαζικής παραγωγής του συστήµατος, είναι προγραµµατισµένη για το πρώτο εξάµηνο του 2008. Αυτό που πρέπει να σηµειώσουµε σε πρώτη φάση σχετικά µε το σύστηµα FELIN, είναι το γεγονός ότι πρόκειται για ένα εξαιρετικά ελαφρύ σύνολο, το συνολικό βάρος του οποίου φτάνει τα 24 κιλά. Και λέ- µε «εξαιρετικά ελαφρύ» λαµβάνοντας υπόψη ότι στο σύστηµα περιλαµβάνεται και το τυφέκιο εφόδου FAMAS σε αναβαθµισµένη µορφή, αλλά και πυροµαχικά, νερό και τροφή για επιχειρήσεις διάρκειας 24 ωρών. Aξίζει επίσης εδώ να αναφερθεί ότι ενώ το σύστηµα FELIN έχει την ίδια αρχή λειτουργίας µε το αµερικανικό Land Warrior, αποτελεί σχεδίαση µε καθαρά ανοικτή αρχιτεκτονική, καθώς πολλά από τα υποσυστήµατα που ενσωµατώνονται σε αυτό µπορούν να αποσπαστούν, ανάλογα µε τις απαιτήσεις και τις ανάγκες κάθε αποστολής, περιορίζοντας έτσι κατακόρυφα το βάρος του συνόλου. Η πρώτη έκδοση του συστήµατος είναι το FELIN V1, ενώ ήδη βρίσκεται υπό εξέλιξη και η δεύτερη έκδοση το V2, το οποίο µε βάση τον ισχύοντα σχεδιασµό, τόσο από την πλευρά του Γαλλικού Στρατού, όσο και από την πλευρά της DGA, προορίζεται να εισέλθει σε φάση µαζικής παραγωγής κατά το 72 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION

EI π ºπ ƒøª έτος 2015. Από τεχνικής πλευράς, το σύστηµα FELIN περιλαµβάνει ως κύριο σύστηµα τον υπολογιστή, µέσω του οποίου λαµβάνονται και επεξεργάζονται σήµατα επικοινωνιών, και προσδιορισµού θέσης µέσω δέκτη GPS, σε συνδυασµό µε επεξεργασία βίντεο διαχείριση πυροµαχικών και ενέργειας από τη µπαταρία. Τόσο η τελευταία που απαρτίζεται από στοιχεία ιόντων λιθίου, όσο και ο υπολογιστής που είναι µικρού βάρους αλλά µεγάλης υπολογιστικής ισχύος, είναι τοποθετηµένα σε ειδικές θέσεις στη φόρµα του στρατιώτη. Οι καλωδιώσεις για την τροφοδοσία του τελευταίου, καθώς και η καλωδίωση της θύρας υψηλής ταχύτητας FireWire IEEE 1394 που διαθέτει, περνούν επίσης από ειδικές διόδους µέσα στη φόρµα. Η µέγιστη αυτονοµία του συστήµατος µε την µπαταρία των στοιχείων ιόντων λιθίου, φτάνει τις 72 ώρες. Όπως και στην περίπτωση του Land Warrior στο σύστηµα FELIN µπορεί να ενσωµατωθεί προβολικό σύστηµα µε µονοφθάλµια προβολική επιφάνεια η οποία παρέχει εύρος πεδίου θέας εφτά ιντσών (17,78 εκατοστών). Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ελαφρύ και συµπαγές σύστηµα, το οποίο προσαρµόζεται στο εµπρός µέρος του κράνους και συνδέεται µε τον υπολογιστή. Σε ότι αφορά τα συστήµατα εικόνας, το σύστη- µα FELIN περιλαµβάνει ψηφιακές κάµερες ηµέρας τεχνολογίας CCD, καθώς και θερµικές κάµερες, οι οποίες µπορούν να προσαρµοστούν τόσο επάνω στο τυφέκιο FAMAS, όσο και επάνω σε οπλοπολυβόλα για τις οµάδες υποστήριξης, αλλά και σε τυφέκια ελευθέρων σκοπευτών. Tα τελευταία µπορούν µάλιστα να εξοπλιστούν και µε συστήµατα αποστασιοµέτρησης λέιζερ. Ακριβείς πληροφορίες για την πλήρη γκάµα των συστηµάτων αυτών δεν έχουν δοθεί, αλλά θεωρείται δεδοµένο ότι η καθαρά ανοικτή αρχιτεκτονική του συστήµατος FELIN, επιτρέπει την εύκολη ενσωµάτωση ακόµη και συστηµάτων που δεν έχουν σχεδιαστεί και αναπτυχθεί από την SAGEM. Tέλος, αξίζει εδώ να σηµειωθεί ότι δύο από τα υποσυστήµατα που µπορούν να ενσωµατωθούν στο σύστηµα FELIN, είναι τα ειδικά κιάλια υπερύθρων JIM της Sagem Defense Securite. Για λόγους περιορισµού του συνολικού κόστους του προγράµµατος, τα ειδικά κιάλια υπερύθρων JIM που µπορούν να ενσωµατωθούν στο σύστηµα FELIN είναι δύο εκδόσεων. Tα JIM LR και τα JIM ΜR. Και οι δύο αυτές εκδόσεις θα κατασκευαστούν µαζικά προκειµένου να καλυφθούν οι ανάγκες του Γαλλικού Στρατού, ο οποίος έχει ήδη αρχίσει να παραλαµβάνει το σύστηµα FELIN. Tα ειδικά κιάλια υπερύθρων JIM LR προορίζονται για τους διοικητές διµοιριών, ενώ τα υποδεέστερων δυνατοτήτων JIM MR προορίζονται για τους αρχηγούς σχηµατισµών επιπέδου οµάδας. Τα κιάλια JIM LR χρησιµοποιούνται για τον εντοπισµό στόχων ηµέρα και νύχτα, σε σχετικά µεγάλες αποστάσεις, ενώ διαθέτουν ενσωµατω- µένο αποστασιόµετρο λέιζερ και καταδείκτη, µαζί µε δέκτη GPS και ψηφιακή µαγνητική πυξίδα. Το βάρος τους είναι 2,8 κιλά χωρίς τις µπαταρίες τους και το µέγιστο εύρος πεδίου θέας που παρέχουν χωρίς µεγέθυνση είναι 9 επί 6 µοίρες. Σε ότι αφορά την απόσταση εντοπισµού, µεγάλα αντικείµενα, όπως άρµατα µάχης µπορούν να εντοπιστούν σε αποστάσεις της τάξης των 9 χιλιοµέτρων, ενώ ασφαλής αναγνώριση ακόµη και µεµονωµένων ατόµων, µπορεί να γίνει σε αποστάσεις 3,5 χιλιοµέτρων και κάτω. Βάσει του κατασκευαστή, αποστασιο- µέτρηση µπορεί να γίνει σε αποστάσεις της τάξης των πέντε χιλιοµέτρων, ενώ η αυτονοµία του συστήµατος, υπό την προϋπόθεση ότι είναι συνεχώς σε λειτουργία, ξεπερνά τις τρεις ώρες ανεξάρτητα από την Τα ειδικά κιάλια υπερύθρων του συστήµατος FELIN. To JIM LR επά- το οποίο χρησιµοποιείται από διοικητές µονάδων επιπέδου δι- νω, µοιρίας και το ελαφρύτερο JIM MR κάτω το οποίο προορίζεται για οµαδάρχες. Στιγµιότυπο από άσκηση ανδρών του Γαλλικού Στρατού µε το σύστηµα FELIN. H παραγωγική διαδικασία που θα αποδώσει προς το παρόν- 32.000 τέτοια συστήµατα βρίσκεται ήδη σε εξέλιξη. ANAXAITI H/INTERCEPTION π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 73

[ Το παρόν και το µέλλον θερµοκρασία του περιβάλλοντος. Το θερµοκρασιακό εύρος ασφαλούς και αξιόπιστης λειτουργίας του JIM LR είναι από -32 έως +55 βαθµούς Κελσίου. Τα κιάλια JIM LR, όπως και τα JIM LR διαθέτουν έξοδο Fire Wire για διασύνδεση µε υπολογιστή. To ίδιο ισχύει και τα µικρότερου βάρους (δύο κιλά χωρίς τη µπαταρία) JIM MR, τα οποία όµως δεν διαθέτουν δέκτη GPS και καταδείκτη λέιζερ. Η αυτονοµία του συστήµατος αυτού, το οποίο λειτουργεί στο ίδιο θερ- µοκρασιακό εύρος, φτάνει πάλι τις τρεις ώρες συνεχούς λειτουργίας, µε όλα τα άλλα νούµερα να υπολείπονται του LR. Το εύρος πεδίου θέας χωρίς µεγέθυνση καταρχήν είναι 8 επί 6 µοίρες, ενώ η µέγιστη απόσταση εντοπισµού στόχου µεγέθους άρµατος µάχης είναι τα 3,5 χιλιόµετρα. Η µέγιστη απόσταση αναγνώρισης, περιορίζεται στα 1000 µέτρα, ενώ αποστασιοµέτρηση µπορεί να γίνει µέχρι τα 2,5 χιλιόµετρα. Όσα αναφέρθηκαν στις παραπάνω γραµµές αποδεικνύουν ότι οι περισσότεροι σύγχρονοι Στρατοί ανά τον κόσµο έχουν γίνει καθαρά επαγγελµατικοί τα τελευταία 15 τουλάχιστον χρόνια και ότι σήµερα βρίσκονται σε µία διαδικασία πλήρους προσαρµογής στα νέα επιχειρησιακά δεδοµένα. Με βάση τα δεδοµένα αυτά οι δυνάµεις ξηράς είναι αποτελεσµατικές όταν είναι µικρές και ευέλικτες και ακόµα και οι πιο µικροί σχη- µατισµοί τους έχουν πλήρη επίγνωση της τακτικής κατάστασης «µέσα» και «έξω» από την περιοχή που οριοθετεί το θέατρο επιχειρήσεων. Το σηµαντικότερο εργαλείο προς εξασφάλιση της πολυπόθητης επίγνωσης της τακτικής κατάστασης, φαίνεται ότι είναι τα ολοκληρωµένα συστήµατα στα οποία αναφερθήκαµε στις παραπάνω γραµµές Παρά το γεγονός ότι οι Αµερικανοί στρατιώτες που αξιοποίησαν επιχειρησιακά το σύστηµα Land Warrior στο Ιράκ και το Αφγανιστάν, στην πλειοψηφία τους δήλωσαν ότι δεν είναι ενθουσιασµένοι από το ότι χρειάζεται να κουβαλούν περισσότερα πράγµατα, η υιοθέτηση αντίστοιχων συστηµάτων αποτελεί πλέον πραγµατικότητα, µε παράλληλη τάση διάθεσης όλο και µεγαλύτερων κονδυλίων για την περαιτέρω βελτίωση και τελειοποίηση τους. Με δεδοµένο το ότι τόσο ο Βρετανικός Στρατός, όσο και ο Γαλλικός έχουν ήδη µπει σε διαδικασία αξιοποίησης τέτοιων συστηµάτων και µε τον Γερµανικό Στρατό να φαίνεται ότι θα ακολουθήσει πολύ σύντοµα, ο ψηφιακός στρατιώτης του χθες, αποτελεί πλέον χειροπιαστή πραγµατικότητα. Κύριο σύστηµα Αισθητήρες προειδοποίησης (ραδιοβιολογικού και χηµικού πολέµου, ακτινοβολίας λέιζερ και ραντάρ, συσκευή IFF και συσκευή εντοπισµού ναρκών κατά προσωπικού) έκτης GPS Σύστηµα απεικόνισης κράνους Ψηφιακή µαγνητική πυξίδα Κράνος Κάµερα κράνους Υπολογιστής κράνους Εξοπλισµός αναγνώρισης Βοµβίδιο αναγνώρισης Θερµική κάµερα Σύστηµα επικοινωνιών Εφεδρικό προβολικό σύστηµα Αδρανειακό σύστηµα πλοήγησης Θήκη µπαταριών Μονάδα χειρισµού Υπολογιστής συστήµατος Καλωδιώσεις Προβολικό σύστηµα (εναλλακτικά διόπτρες νυχτερινής όρασης) Ακουστικά Πρόσθετος εξοπλισµός τυφεκίου Συσκευή Video (για G36, AG36, MG4, PzF3) Σύστηµα αποθήκευσης υλικού και ειδική φόρµα Εξοπλισµός διοικητού οµάδας/µονάδας Ασύρµατος µεγάλης εµβέλειας Σύστηµα ανταλλαγής δεδοµένων σταθµού διοίκησης Θερµική διόπτρα (για G82) Φορητός υπολογιστής 74 π À ƒπ -º µƒ À ƒπ 2008 ANAXAITI H/INTERCEPTION