Τροπολογία Στο Σχέδιο Νόµου του Υπουργείου Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης: «Μέτρα για την ανακούφιση των ΑµεΑ, την απλοποίηση της λειτουργίας των Κέντρων Πιστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.), την καταπολέµηση της εισφοροδιαφυγής και συναφή ασφαλιστικά ζητήµατα.» Θέµα: Πρόνοια για τους ανέργους ή υποαπασχολούµενους ασφαλισµένους Ε.Τ.Α.Α. Τ.Σ.Μ.Ε..Ε, ρυθµίσεις ασφαλιστικών εισφορών στο ΕΤΑΑ και θεµάτων της παράλληλη ασφάλισης Ε.Τ.Α.Α. και Ο.Α.Ε.Ε Α. ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ Η παρατεταµένη οικονοµική κρίση έχει πλήξει βαρύτατα µεγάλα τµήµατα του Ελληνικού λαού, ανάµεσά τους και την πλειοψηφία των ασφαλισµένων του ΕΤΑΑ - ΤΣΜΕ Ε και κυρίως τους ελεύθερους επαγγελµατίες που αδυνατούν να καταβάλουν τις ασφαλιστικές τους εισφορές. Η πολύ µεγάλη κρίση στο επάγγελµα του αυτοαπασχολούµενου µηχανικού, έχει ως αποτέλεσµα πολλοί εξ αυτών, να µην έχουν τη δυνατότητα λόγω του µικρού εισοδήµατός τους, να καταβάλουν τις εισφορές. Η συσσώρευση οφειλών και η παρατεταµένη ανεργία, δηµιουργούν µεγάλη ανασφάλεια στους ασφαλισµένους, µε συνέπεια την αποµάκρυνσή τους από το ΕΤΑΑ ΤΣΜΕ Ε, τη γενικότερη απαξίωση προς το σύστηµα της κοινωνικής ασφάλισης και την αδυναµία άσκησης του επαγγέλµατός τους. Αποτέλεσµα των παραπάνω είναι η µεγάλη διαρροή από το ΤΕΕ και το ΤΣΜΕ Ε τα τελευταία 5 χρόνια: Συγκεκριµένα: Στον Τοµέα Μηχανικών και Ε Ε από το 2010 έως το 2014 είχαµε τεράστια µείωση σε εγγραφές που άγγιξε το 60% αλλά και πολύ µεγάλη αύξηση διαγραφών που αυξήθηκαν 3,5 φορές. Ο παρακάτω πίνακας είναι χαρακτηριστικός. ΕΤΟΣ ΕΓΓΡΑΦΕΣ ΙΑΓΡΑΦΕΣ ΑΣΦΑΛΙΣΜΕΝΩ Ν 2010 4296 840 2011 3479 1275 2012 2301 2273
2013 2063 2942 2014 1807 2972 Άλλη απότοκη συνέπεια της οικονοµικής κρίσης είναι η µικρή ποσοστιαία συµµετοχή στην ένταξη της διαδικασίας των ρυθµίσεων του Ν.4321/2015 που δεν έχει ξεπεράσει µέχρι σήµερα το 8% των οφειλόµενων. Ο κυριότερος λόγος είναι το µεγάλο ύψους των τρεχουσών εισφορών που για το µεγαλύτερο πλήθος των ασφαλισµένων βρίσκεται κατά µέσο όρο στα 450 (ποσό στο οποίο αν προστεθεί η δόση των ρυθµίσεων ύψους περίπου 150 κατά µέσο όρο) µηνιαίως όταν εισοδήµατα µεγαλύτερα των 1000 µηνιαίως ιδίως στον κλάδο των µηχανικών σπανίζουν. Παρά τη µεγάλη αύξηση των εισφορών, οι εισπράξεις των επί µέρους τοµέων βαίνουν συνεχώς µειούµενες. Ειδικότερα στον Τοµέα Μηχανικών και Ε Ε από 153 περίπου εκατ. το 2010 οι εισπράξεις το 2014 συρρικνώθηκαν στα 130 περίπου εκατ. Στον Τοµέα Ασφάλισης Νοµικών από 76 περίπου εκατ. το 2010 οι εισπράξεις παρά τις µεγάλες αυξήσεις µειώθηκαν στα 70,9 περίπου εκατ. το 2013 και αναµένεται περαιτέρω µείωση. Στον τοµέα των υγειονοµικών υπήρξε µια ανάκαµψη το 2014 που όµως δεν φαίνεται να συνεχίζεται για το 2015. Οι τοµείς του ΕΤΑΑ, µε τη δυνατότητα επιλογής κατώτερης ασφαλιστικής κατηγορίας θα έχουν τη δυνατότητα να αυξήσουν σηµαντικά την εισπραξιµότητά τους η οποία όπως προκύπτει από τις αναλογιστικές προσεγγίσεις του ΕΤΑΑ θα υπερκαλύψει σύντοµα τις πρόσκαιρες απώλειες από τη µείωση των εισφορών προσεγγίζοντας απλά τα ποσοστά εισπραξιµότητας του 2011. Είναι επίσης βέβαιο ότι µε τη δυνατότητα επιλογής κατώτερης ασφαλιστικής κατηγορίας, θα αυξηθεί σηµαντικά η συµµετοχή οφειλετών στις ρυθµίσεις του Ν. 4321/2015. Εκτιµάται ότι το ποσοστό ένταξης στις ρυθµίσεις θα αυξηθεί σηµαντικά (ίσως ξεπεράσει το 30% των οφειλόµενων από το 8% που είναι σήµερα) που σηµαίνει ότι το ΕΤΑΑ θα εισπράξει σε βάθος οκταετίας επιπρόσθετα πάνω από 150 εκατοµ. Σύµφωνα µε τα παραπάνω οι προτεινόµενες ρυθµίσεις θα αντιστρέψουν τη ιδιαίτερα φθίνουσα κατά την τελευταία πενταετία πορεία του ΕΤΑΑ και θα συµβάλλουν στη βιωσιµότητα του. Τέλος, η διάταξη του άρθρου 18 ΠΑΡ. 3 ΠΕΡ.Α του Ν.3863/2010, όπως αντικαταστάθηκε µε το άρθρο 60 του Ν.3996/2011, µε την οποία προβλέφθηκε η υποχρεωτική ασφάλιση στον ΟΑΕΕ παλαιών ασφαλισµένων (προ της 31.12.1992) του ΕΤΑΑ, οι οποίου ασκούν παράλληλη δραστηριότητα µη συναφή µε την ιδιότητα (µηχανικού, νοµικού, υγειονοµικού), δηµιούργησε τεράστια προβλήµατα κατά την εφαρµογή της. Ιδίως δε ως προς τους Κλάδους Ειδικής Προσαύξησης Τοµέων Μηχανικών και Μονοσυνταξιούχων Τοµέων Υγειονοµικών. Επιπλέον υπάρχουν διχογνωµίες µεταξύ των
υπηρεσιών ως προς την συνάφεια της δραστηριότητας. Για τους λόγους αυτούς θα πρέπει να βελτιωθεί η διάταξη, ώστε να η συνάφεια να βεβαιώνεται δεσµευτικά και για τα δύο Ταµείο (ΕΤΑΑ ΟΑΕΕ) από τους Επιστηµονικούς Συλλόγους (ΤΕΕ, Ιατρικοί ικηγορικοί Σύλλογοι κλπ.), χωρίς την πολύπλοκη απόφαση του Υπουργού µετά από γνωµοδότηση του Σ.Κ.Α. Ιδιαίτερα επισηµαίνεται ότι οι προτεινόµενες ρυθµίσεις δεν θα έχουν καµία επιβάρυνση στον κρατικό προϋπολογισµό. Β. ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΠΡΟΣΘΗΚΕΣ 1. Στην παράγραφο 4 του άρθρου 38 προτείνεται να συµπεριληφθεί η παρακάτω διάταξη: «Οι ασφαλισµένοι του Ενιαίου Ταµείου Ανεξάρτητα Απασχολούµενων (ΕΤΑΑ) Τοµέας Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών ηµοσίων Έργων (ΤΣΜΕ Ε), που έχουν υπαχθεί στην ασφάλιση οποιουδήποτε φορέα κύριας ασφάλισης ή το ηµόσιο από 1/1/1993 και εφεξής, και ασφαλίζονται ως ελεύθεροι επαγγελµατίες, εξαιρούνται της ως άνω διάταξης εφ όσον είναι άνεργοι ή υποαπασχολούνται και αποδεδειγµένα το µέσο ετήσιο ατοµικό τους εισόδηµα κατά τα έτη 2012, 2013 και 2014, είναι µικρότερο των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ΕΥΡΩ. Για την υπαγωγή ασφαλισµένου στην εν λόγω διάταξη θα πρέπει ταυτόχρονα µε τα παραπάνω, το αποδεδειγµένο µέσο ετήσιο οικογενειακό εισόδηµα και κατά τα ως άνω έτη να είναι µικρότερο των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ΕΥΡΩ. Η ως άνω δυνατότητα παρέχεται µε απόφαση της ιοικούσας Επιτροπής του τοµέα Ε.Τ.Α.Α. Μηχανικών και Ε Ε µετά την αίτηση που υποβάλλει µαζί µε τα αναγκαία δικαιολογητικά ο ασφαλισµένος κατά την ως άνω παράγραφο 2 προς τον οικείο τοµέα ασφάλισης.» 2. Στο άρθρο 38 του σχεδίου νόµου προτείνεται να συµπεριληφθούν οι παρακάτω διατάξεις παράγραφοι (µε την ανάλογη αρίθµηση): α) «Ασφαλισµένοι των Τοµέων Υγείας του Ε.Τ.Α.Α., οι οποίοι έχουν απολέσει την ασφαλιστική τους ικανότητα λόγω οφειλών στον ασφαλιστικό τους φορέα, δικαιούνται οι ίδιοι και τα προστατευόµενα µέλη αυτών παροχές ασθένειας σε είδος, µέχρι 31.12.2016, εφόσον οι οφειλές τους αφορούν τα έτη 2011, 2012, 2013, 2014 και ο µέσος όρος του ατοµικού τους εισοδήµατος κατά τα ως άνω έτη δεν υπερβαίνει τις δώδεκα χιλιάδες (12.000) ευρώ ενώ το αντίστοιχο µέσο οικογενειακό εισόδηµα δεν υπερβαίνει τις είκοσι πέντε χιλιάδες (25.000) ευρώ. Η ως άνω δυνατότητα παρέχεται µε απόφαση των ιοικουσών Επιτροπών των επί µέρους τοµέων του Ε.Τ.Α.Α. µετά από αίτηση που υποβάλλει µαζί µε τα αναγκαία δικαιολογητικά ο ασφαλισµένος προς τον οικείο τοµέα ασφάλισης.» β) «Στους ασφαλισµένους του Ενιαίου Ταµείου Ανεξάρτητα Απασχολουµένων (Ε.Τ.Α.Α.) Τοµέας Σύνταξης Μηχανικών και Εργοληπτών ηµοσίων Έργων (Τ.Σ.Μ.Ε..Ε.) που υποαπασχολούνται, µε αποδεδειγµένο µέσο ετήσιο ατοµικό εισόδηµα µικρότερο των δώδεκα χιλιάδων (12.000) ΕΥΡΩ και κατά τα έτη 2012, 2013 και 2014, µη συµπεριλαµβανοµένων
κοινωνικών επιδοµάτων και προνοιακών παροχών, δίνεται η δυνατότητα καταβολής από 1-1-2015 και µέχρι 3 χρόνια, µειωµένων τακτικών ασφαλιστικών κρατήσεων σε ύψος που δεν µπορεί να υπερβαίνει ετησίως το 20% του µέσου ετήσιου ατοµικού εισοδήµατός τους κατά τα ως άνω αναφερόµενα οικονοµικά έτη. Για την υπαγωγή ασφαλισµένου στην εν λόγω διάταξη θα πρέπει ταυτόχρονα µε τα παραπάνω, το αποδεδειγµένο µέσο ετήσιο οικογενειακό εισόδηµα κατά τα ως άνω έτη να είναι µικρότερο των είκοσι πέντε χιλιάδων (25.000) ΕΥΡΩ. Η ως άνω δυνατότητα παρέχεται µε απόφαση της ιοικούσας Επιτροπής του τοµέα Ε.Τ.Α.Α. Μηχανικών και Ε Ε µετά από αίτησή του ενδιαφερόµενου που υποβάλλεται µαζί µε τα αναγκαία δικαιολογητικά προς τον οικείο τοµέα ασφάλισης µέχρι τις 31.8.2015. Ο ασφαλισµένος µε µεταγενέστερη αίτησή του δύναται να ζητήσει την επάνοδό του στο κανονικό καθεστώς καταβολής των τρεχόντων ασφαλιστικών κρατήσεων. Κατά τον ως άνω χρόνο µερικής καταβολής ασφαλιστικών εισφορών δεν επιβάλλονται πρόστιµα και προσαυξήσεις, αναστέλλεται ο υπολογισµός του χρόνου αυτού στον ασφαλιστικό βίο, χωρίς όµως να θίγεται η δυνατότητα άσκησης του επαγγέλµατος του ασφαλισµένου, ούτε η παρεχόµενη υγειονοµική περίθαλψη. Ο ασφαλισµένος που έχει ενταχθεί σε ρύθµιση καταβολής µειωµένων ασφαλιστικών εισφορών, υποχρεούται µετά τη λήξη της εν λόγω ρύθµισης να καταβάλει τα υπολειπόµενα ποσά οπότε και του αναγνωρίζεται ο αντίστοιχος ασφαλιστικός χρόνος. Η εν λόγω δυνατότητα δεν αναστέλλει την υπαγωγή του ασφαλισµένου σε προηγούµενες ρυθµίσεις οφειλών τους εφ όσον βέβαια εξακολουθούν να εξυπηρετούν κανονικά τις µηνιαίες δόσεις της ρύθµισης.» γ) «Για τους ασφαλισµένους του ΕΤΑΑ χορηγείται προθεσµία δύο (2) µηνών από τη δηµοσίευση του παρόντος στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, για ρύθµιση των κάθε είδους ασφαλιστικών οφειλών, κατά τους όρους και τις προϋποθέσεις του άρθρου 28 του Ν.4321/2015.» 3. Το άρθρο 60 του ν. 3996/2011 αντικαθίσταται ως εξής: Παράγραφος 3 α : «ασφαλισµένοι στον κλάδο κύριας ασφάλισης του Ενιαίου Ταµείου Ανεξάρτητα Απασχολούµενων (Ε.Τ.Α.Α.), υπάγονται υποχρεωτικά στην ασφάλιση του Οργανισµού Ασφάλισης Ελευθέρων Επαγγελµατιών (Ο.Α.Ε.Ε.), εφόσον ασκούν δραστηριότητα που υπάγεται στην ασφάλιση του Οργανισµού και δεν είναι συναφής µε την επαγγελµατική ιδιότητα για την οποία υπάγονται στην ασφάλιση του Ε.Τ.Α.Α.. Η συνάφεια αποδεικνύεται µε δεσµευτική για όλους τους ασφαλιστικούς οργανισµούς βεβαίωση του οικείου Επιστηµονικού Συλλόγου, στον οποίο υπάγεται ο ασφαλισµένος του Ε.Τ.Α.Α.» 4. Η παράγραφος 8 στο άρθρο 38 του συζήτηση νοµοσχεδίου προτείνεται να τροποποιηθεί ως εξής: «Με απόφαση του Υπουργού Εργασίας, Κοινωνικής Ασφάλισης και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δηµοσιεύεται στην Εφηµερίδα της Κυβερνήσεως, µετά από γνώµη του.σ. του ΕΤΑΑ, καθορίζεται κάθε άλλο
σχετικό θέµα για την εφαρµογή της παρούσας διάταξης, όπως ενδεικτικά η διαδικασία, ο τρόπος και ο χρόνος πληρωµής των οφειλών, τα αρµόδια όργανα για την έκδοση των σχετικών αποφάσεων κλπ.» Αθήνα, 26 Ιουνίου 2015 Οι προτείνοντες βουλευτές Καραναστάσης Απόστολος Θεοπεφτάτου Αφροδίτη Καµατερός Ηλίας Κάτσης Μάριος Ουρσουζίδης Γεώργιος Σαµοϊλης Στέφανος Σαντορινιός Νεκτάριος Τζήκα - Κωστοπούλου ανάη Τσανάκα Αλεξάνδρα Φάµελλος Σωκράτης