ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΟΥ ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ Αθήνα, 11/04/2016 ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΚΟΙΝΗ ΔΙΑΚΗΡΥΞΗ ΤΩΝ ΠΡΩΘΥΠΟΥΡΓΩΝ ΕΛΛΑΔΑΣ ΚΑΙ ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑΣ 11 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2016 Εμείς, ο Αλέξης Τσίπρας, Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας και ο Antonio Costa, Πρωθυπουργός της Πορτογαλικής Δημοκρατίας συναντηθήκαμε την 11 η Απριλίου 2016, επ ευκαιρία της επίσημης επίσκεψης του Πορτογάλου Πρωθυπουργού στην Αθήνα. Mετά την ολοκλήρωση της συνάντησης μας, επιβεβαιώνουμε το εξαιρετικό επίπεδο των διμερών μας σχέσεων και τη δέσμευσή μας για περαιτέρω ενίσχυσή τους σε όλους τους τομείς και ιδιαίτερα στον εμπορικό και επενδυτικό τομέα. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία είναι αποφασισμένες να ενδυναμώσουν τη στενή τους συνεργασία στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και σε άλλα πολυμερή fora, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ολοένα αυξανόμενες προκλήσεις σε ευρωπαϊκό, περιφερειακό και παγκόσμιο επίπεδο. Η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα εν μέσω σοβαρών κρίσεων που θέτουν σε δοκιμασία την ικανότητά της να υπερασπιστεί τις αξίες και τη συνοχή της, αντιμετωπίζοντας ταυτοχρόνως με συλλογικό και αποτελεσματικό τρόπο τις
προκλήσεις: την οικονομική κρίση, την κρίση στον τομέα της ασφάλειας στην ευρύτερη περιοχή καθώς και την προσφυγική και μεταναστατευτική κρίση. 1. Μια ευρωπαϊκή απάντηση στην προσφυγική και μεταναστευτική κρίση Υπογραμμίζουμε ότι οι πρωτοφανείς προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές προς την Ευρώπη από το περασμένο έτος συνιστούν μια διεθνή και ευρωπαϊκή πρόκληση, η οποία απαιτεί συνολική προσέγγιση που θα επικεντρώνεται στα γενεσιουργά αίτια, όπως τον πόλεμο, τις βίαιες συρράξεις και τη φτώχεια. Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα και η Πορτογαλία θα συνεργαστούν προκειμένου να διασφαλιστεί ότι η ΕΕ θα επιταχύνει τις προσπάθειές της στην ευρύτερη γειτονία της με σκοπό την αποτελεσματική στήριξη της εξωτερικής διάστασης της Ευρωπαϊκής Μεταναστευτικής Πολιτικής. Τονίζουμε ότι η ΕΕ και τα κράτη μέλη της πρέπει να αντιμετωπίσουν την πρόκληση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών με συλλογικό και αλληλέγγυο πνεύμα και σύμφωνα με τις αξίες του ευρωπαϊκού και διεθνούς δικαίου. Πιστεύουμε ότι η ανέγερση τειχών και φρακτών, η μονομερής και άνευ συντονισμού εφαρμογή μέτρων ή η απροθυμία συμμετοχής σε από κοινού συμφωνημένες δράσεις, όπως τα προγράμματα επανεγκατάστασης και μετεγκατάστασης, υπονομεύουν την αλληλεγγύη της Ευρώπης όπως και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών κατά τρόπο αποτελεσματικό και ανθρώπινο. Η Ευρώπη πρέπει να παραμείνει ανοιχτή για εκείνους τους ανθρώπους που χρήζουν διεθνούς προστασίας, αντικαθιστώντας τις επικίνδυνες, παράνομες μεταναστευτικές οδούς με νόμιμες διαδικασίες επανεγκατάστασης των προσφύγων από τις γειτονικές χώρες της Συρίας και μέσω της επίσπευσης των διαδικασιών μετεγκατάστασης των προσφύγων που βρίσκονται ήδη στην Ελλάδα και την Ιταλία. Ταυτοχρόνως, η ΕΕ πρέπει να ενισχύσει τις προσπάθειες προκειμένου να συνάψει συμφωνίες επανεισδοχής με τις χώρες προέλευσης οικονομικών μεταναστών.
Σε αυτό το πλαίσιο, η Ελλάδα και η Πορτογαλία δεσμεύονται να ενισχύσουν τις κοινές τους προσπάθειες για τη μεταρρύθμιση της Διαδικασίας του Δουβλίνου έτσι ώστε οι προσφυγικές ροές να κατανεμηθούν με δίκαιο τρόπο σε όλη την ΕΕ. 2. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Νομισματική Ένωση Επιβεβαιώνουμε τη δέσμευσή μας υπέρ μιας δημοκρατικής, συνεκτικής και κοινωνικής Ευρώπης. Υπογραμμίζουμε ότι η συνεχιζόμενη κρίση της Ευρωζώνης οφείλεται στη μέχρι τώρα ασύμμετρη διαδικασία της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, καθώς και στις αδυναμίες της Ευρωζώνης όσον αφορά τον τρόπο σχεδιασμού της και ιδιαίτερα στην έλλειψη κατάλληλων εργαλείων για την αντιμετώπιση των κλυδωνισμών που υπέστη. Επιπλέον, οι μακροοικονομικές πολιτικές στην Ευρωζώνη δεν είναι ισορροπημένες. Εμείς, ως Πρωθυπουργοί δύο χωρών με παρόμοιες εμπειρίες σε θέματα πολιτικών στο πλαίσιο των αντίστοιχων προγραμμάτων προσαρμογής, έχουμε την κοινή πεποίθηση ότι οι πολιτικές που βασίζονται μόνο στην λιτότητα είναι εσφαλμένες και αναποτελεσματικές για την αντιμετώπιση των υφιστάμενων προκλήσεων. Έξι χρόνια μετά το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης στην Ευρώπη, μπορούμε με σιγουριά να πούμε ότι η λιτότητα από μόνη της έχει αποτύχει, στην παρούσα μορφή της, ενώ ο κοινωνικός και οικονομικός αντίκτυπος είναι κατά πολύ μεγαλύτερος από τον αναμενόμενο. Αυτές οι πολιτικές πρέπει να επανεξεταστούν. Οι πολιτικές λιτότητας διατηρούν τις οικονομίες σε κατάσταση ύφεσης και τις κοινωνίες διαιρεμένες. Έχουν ήδη συρρικνώσει το σύστημα κοινωνικής προστασίας που επιτρέπει μια ισομερή και δίκαιη ανάπτυξη. Επηρεάζουν τον κοινωνικό ιστό μέσω ανεπίτρεπτα υψηλών επιπέδων ανεργίας, ιδιαίτερα της μακροχρόνιας ανεργίας των νέων και των γυναικών, οδηγώντας σε υψηλά επίπεδα φτώχειας και στον κοινωνικό αποκλεισμό, ενώ αποτυγχάνουν να
μειώσουν τους δείκτες του χρέους. Με την αύξηση των ανισοτήτων και της φτώχειας, οι χώρες μας και η Ευρώπη είναι αντιμέτωπες σήμερα με μια μακρά περίοδο οικονομικής στασιμότητας. Η Ευρώπη βρίσκεται σήμερα σε ένα κρίσιμο σταυροδρόμι. Πρέπει να αποφασίσουμε αν ο δρόμος μας προς το μέλλον θα περάσει μέσα από μια πιο στενή πολιτική, δημοσιονομική και κοινωνική ολοκλήρωση ή αν θα επιλέξουμε τον δρόμο του κατακερματισμού με βαθμιαία επιστροφή σε ελεγχόμενες μορφές προστατευτισμού, με σκοπό την επιδίωξη στενών εθνικών συμφερόντων. Πρέπει να αποφασίσουμε αν θα σφυρηλατήσουμε ένα νέο ευρωπαϊκό κοινωνικό συμβόλαιο ή αδιαφορώντας για τα διδάγματα του παρελθόντος, θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε οπισθοδρομικές πολιτικές με τον κίνδυνο να βρεθούμε αντιμέτωποι με τον εθνικισμό, το μίσος, την ξενοφοβία, τον εξτρεμισμό και τον λαϊκισμό. Τηρούμε τους κοινούς κανόνες για τους κοινούς στόχους, με πλήρη σεβασμό του δημοκρατικού δικαιώματος των εκλεγμένων κυβερνήσεων να αποφασίζουν από μόνες τους σχετικά με συγκεκριμένες πολιτικές σύμφωνα με αυτούς τους στόχους. Η δημοσιονομική ισορροπία πρέπει να συμβαδίζει με την ισορροπία της κοινωνίας. Έξι χρόνια μετά από το πρώτο πρόγραμμα διάσωσης, οι ευρωπαϊκοί θεσμοί έχουν τώρα στη διάθεσή τους καλύτερες συνθήκες, καθώς και την τεχνική ικανότητα για τον σχεδιασμό και την αναθεώρηση προγραμμάτων για τα κράτη μέλη. Συμπληρωματικά, θα πρέπει να γίνουν περισσότερα για την προστασία της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε μια ολοκληρωμένη χρηματοπιστωτική αγορά καθώς και για την αποτροπή της μεταφοράς καταθέσεων εντός του τραπεζικού συστήματος της Ευρωζώνης, μέσω της υιοθέτησης ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού εγγύησης των καταθέσεων.
Η Ελλάδα και η Πορτογαλία πιστεύουν ότι υπάρχει περιθώριο, μέσα στο ισχύον ευρωπαϊκό πλαίσιο, για καλύτερο συντονισμό των οικονομικών πολιτικών, ώστε να ξεπεραστούν τα δομικά κωλύματα και, με αυτόν τον τρόπο, να αυξηθούν οι επενδύσεις και να τονωθούν η ανάπτυξη και η απασχόληση. Η Ευρώπη πρέπει να αλλάξει πορεία. Αντί για την απλή προσαρμογή σε αυτοκαταστροφικά μέτρα για την ανταγωνιστικότητα και τη λιτότητα, οι χώρες μας λαμβάνουν την απόφαση να συνεργαστούν στενά σε όλα τα επίπεδα, διμερή και ευρωπαϊκά, προκειμένου να προωθήσουν ένα προοδευτικό πρόγραμμα για τη δημοκρατική διακυβέρνηση της Ευρωζώνης, την ανάκαμψη της οικονομίας, τη δημιουργία θέσεων απασχόλησης με επίκεντρο τις ποιοτικές θέσεις εργασίας και την κοινωνικά δίκαιη και περιβαλλοντικά υπεύθυνη ανάπτυξη στην Ευρώπη και στις χώρες μας. Αυτό το πρόγραμμα θα πρέπει να ξεκινήσει χωρίς περαιτέρω καθυστερήσεις. 3. Ειρήνη και σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή μας Εκφράζουμε τη βαθιά ανησυχία μας για τη συνεχιζόμενη πολιτική αστάθεια, τις βίαιες συγκρούσεις και την άνοδο της τρομοκρατίας στην ευρύτερη περιοχή μας. Επιβεβαιώνουμε την ενεργό υποστήριξη και δέσμευσή μας στις διπλωματικές πρωτοβουλίες που αποσκοπούν στη διασφάλιση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή της Μεσογείου, της Μέσης Ανατολής και του Ευξείνου Πόντου. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία θα συνεργαστούν προκειμένου να διασφαλίσουν ότι η ΕΕ θα κλιμακώσει τις προσπάθειες και τη δέσμευσή της σε διπλωματικές πρωτοβουλίες για την ειρήνη και τη σταθερότητα, λαμβάνοντας υπόψη τα μαθήματα που προέκυψαν από προηγούμενες διεθνείς επεμβάσεις και τις συνέπειές τους. Οι άνευ προηγουμένου προσφυγικές και μεταναστευτικές ροές με τις οποίες έχει βρεθεί αντιμέτωπη η Ευρώπη τον τελευταίο χρόνο, καθώς και οι τρομοκρατικές επιθέσεις, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που
συνέβησαν σε ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, αναδεικνύουν την ανάγκη μιας πιο ενεργούς και συνεκτικής Κοινής Εξωτερικής Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας. Υπογραμμίζουμε την πλήρη υποστήριξή μας για μια ολοκληρωμένη, συλλογική και στοχευμένη απάντηση της διεθνούς κοινότητας στην τρομοκρατία, υπό το φως και των πρόσφατων τρομοκρατικών επιθέσεων στην Ευρώπη, τη Μέση Ανατολή και την Αφρική. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία υποστηρίζουν σθεναρά την ενότητα και την εδαφική ακεραιότητα της Συρίας, το ξερίζωμα των τρομοκρατικών δικτύων στη χώρα, καθώς και όλες τις προσπάθειες του Ειδικού Απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών για τη Συρία, Staffan de Mistura, με στόχο την ειρήνη και τη σταθερότητα. Εκτιμούμε ως ενθαρρυντική τη διατήρηση της συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός και υπογραμμίζουμε την ανάγκη για πλήρη πρόσβαση της ανθρωπιστικής βοήθειας σε όσους την έχουν ανάγκη. Εκφράζουμε τη σοβαρή ανησυχία μας για την κατάσταση ασφάλειας στη Λιβύη, η οποία επηρεάζει την ασφάλεια και τη σταθερότητα στις γειτονικές χώρες. Υποστηρίζουμε τις προσπάθειες του Ειδικού Απεσταλμένου των Ηνωμένων Εθνών, Martin Kobler και καλούμε όλα τα μέρη να εργαστούν εποικοδομητικά προς τον ταχύ σχηματισμό μιας Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας στη βάση της Πολιτικής Συμφωνίας του Skhirat. Σε ότι αφορά την Ειρηνευτική Διαδικασία της Μέσης Ανατολής, επαναλαμβάνουμε την ισχυρή δέσμευσή μας για μια λύση δύο κρατών, η οποία θα διασφαλίζει ένα βιώσιμο και κυρίαρχο κράτος για τον παλαιστινιακό λαό, που θα ζει σε καθεστώς ειρήνης και ασφάλειας δίπλα στο Ισραήλ. Υπογραμμίζουμε ότι πρέπει να ξεκινήσουν άμεσες, αξιόπιστες διαπραγματεύσεις το συντομότερο δυνατό, καθώς το παρόν αδιέξοδο έχει σοβαρές ανθρωπιστικές επιπτώσεις και υπονομεύει την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή.
Επαναδιατυπώνουμε την υποστήριξή μας στην εδαφική ακεραιότητα, την κυριαρχία και την ενότητα του Ιράκ και υποστηρίζουμε όλες τις προσπάθειες της ιρακινής κυβέρνησης για αντιμετώπιση της τρομοκρατίας και διασφάλιση της πολιτικής συνοχής και της εθνικής συμφιλίωσης. Εκφράζουμε την ανησυχία μας για την επιδείνωση της κατάστασης ασφάλειας στο Αφγανιστάν. Η διεθνής κοινότητα έχει ευθύνη να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια για τη στήριξη της σταθερότητας και της ασφάλειας στη χώρα. Εκφράζουμε την πλήρη υποστήριξή μας στις Συμφωνίες του Minsk, η πλήρης εφαρμογή των οποίων αποτελεί τον μοναδικό δρόμο για εξεύρεση λύσης στην κρίση στην Ουκρανία. Την ίδια στιγμή, η ΕΕ και η Ρωσία πρέπει να εμπλακούν σε έναν φιλόδοξο και ειλικρινή πολιτικό διάλογο για το μέλλον των σχέσεών μας. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία υποστηρίζουν πλήρως τη διαπραγματευτική διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη, υπό την αιγίδα της Αποστολής Καλών Υπηρεσιών των Ηνωμένων Εθνών, για μια δίκαιη, βιώσιμη και ολοκληρωμένη διευθέτηση του Κυπριακού ζητήματος στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του καθεστώτος της Κύπρου ως κράτους μέλους της ΕΕ. Μια τέτοια διευθέτηση, βασισμένη στον σεβασμό των δημοκρατικών αρχών, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών όλων των Κυπρίων, δεν θα ωφελούσε μόνο τον λαό της Κύπρου στο σύνολό του, αλλά θα συνεισέφερε στην ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή. Η Ελλάδα και η Πορτογαλία δεσμεύονται να ενισχύσουν τις κοινές προσπάθειές τους για την προώθηση των εξωτερικών σχέσεων της ΕΕ με τις εκτός ΕΕ χώρες της Μεσογείου, καθώς και για την περιφερειακή συνεργασία στη Μεσόγειο στη βάση του Διεθνούς Δικαίου, η οποία είναι απαραίτητη περισσότερο από ποτέ. Σε αυτό το πλαίσιο καλωσορίζουμε, επίσης, την ενίσχυση πρωτοβουλιών περιφερειακής συνεργασίας στη Μεσόγειο, όπως
είναι η Ένωση για τη Μεσόγειο και το Μεσογειακό Φόρουμ, οι οποίες καλλιεργούν ένα κλίμα πολιτικού διαλόγου και αμοιβαίας εμπιστοσύνης. Δεσμευόμαστε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μας σε αυτό το επίπεδο προς όφελος της Ευρώπης και των γειτονικών της χωρών. Αθήνα, 11 Απριλίου 2016 Αλέξης Τσίπρας Antonio Costa Πρωθυπουργός της Ελληνικής Δημοκρατίας Πρωθυπουργός της Πορτογαλικής Δημοκρατίας