OIKOYMENIKON ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ

OIKOYMENIKON ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΝ ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΗΣ ΚΑΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ Ἀφιερωμένον εἰς τούς ΑΓ. ΔΕΚΑ ΜΑΡΤΥΡΑΣ τούς ἐν Γορτύνῃ μαρτυρήσαντας ΕΓΚΟΛΠΙΟΝ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΝ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣΕ 2010

Ἀπόσπασµα Σεπτοῦ Πατριαρχικοῦ Γράµµατος τῆς Α.Θ.Π. τοῦ Οἰκουµενικοῦ ἡµῶν Πατριάρχου κ.κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΥ, 14-6-2000 ἐκ τοῦ βιβλίου «Κρητικόν Πανάγιον». «Τήν πολυθαύµαστον Κρήτην τιµήσω- µεν, τήν ἐξανθήσασαν ἄνθη τά τίµια, τούς µαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, µαρτύρων τούς ἀκραίµονας». Τό ἀνωτέρω ἐγκώµιον ἰσχύσει δι ὅλους τούς Κρῆτας καί τούς ἄλλοθεν προερχοµένους καί ἐν Κρήτῃ ζήσαντας καί ὁσίως βιώσαντας ἤ µαρτυρικῶς ἀθλήσαντας Ἁγίους, τούς «µακαρίους» καί «καρτεροψύχους» ἐκείνους µιµητάς τοῦ Χριστοῦ, τούς «καταισχύναντας» κατά ποικίλους τρόπους τήν «µυρίοπλον δύναµιν τῶν δαιµόνων», διό καί στεφανωθέντας ὑπ Αὐτοῦ διά τοῦ ἀµαραντίνου τῆς δόξης στεφάνου. Αὐτῶν µιµητάς εἴθε νά ἀναδείξῃ ὁ Κύριος τῆς δόξης.»

Ἡ Α. Θ. Π. ὁ Οἰκουµενικός Πατριάρχης κ. κ. ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ στήν Ἀρχαία Γόρτυνα (16-10-2008)

- 4 -

- 5 -

Εὔχομαι ὁλόθυμα πρός τόν Ἱ. Κλῆρο, τά Μοναστήρια, τίς Ἀρχές τοῦ τόπου μας, τό εὐσεβές Πλήρωμα τῆς Ἀποστολικῆς καί ἱστορικῆς Ἐκκλησίας τῶν Γορτυνίων, τούς συνεργάτες της, πρός τούς ἐκ τῆς Μεσαρᾶς ἀπόδημους καί πρός ὅλους τούς ἐργαζόμενους στήν περιοχή μας, νά διανύσουν τό νέο Ἔτος 2010, μέ τήν οὐράνια εὐλογία καί χάρη τοῦ Χριστοῦ.- Μέ θερμές πατρικές εὐχές Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος

Ὁ Σεβασµιώτατος Μητροπολίτης Γορτύνης & Ἀρκαδίας κ. ΜΑΚΑΡΙΟΣ

ΑΝτί Προλόγου Ἀφιερώσαµε τά ἡµερολόγια, τοῦ 2006 στό µακαριστό Μητροπολίτη Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Κύριλλο, τοῦ 2007 στό µακαριστό Ἀρχιεπίσκοπο Κρήτης Τιµόθεο, τοῦ 2008 στόν Ἀπ. Παῦλο καί τοῦ 2009 στόν Ἀπ. Τίτο. Συνέχεια τῶν ἀφιερώσεων πρός στούς Μεγάλους Ἀ - ποστόλους Παῦλο καί Τίτο, εἶναι τό φετινό αὐτό µικρό ἔντυπο γιά τούς Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες. Προτάσουµε τι- µητικῶς τούς Ἁγ. Δέκα οἱ ὁποῖοι µαζί µέ τό δικό τους µαρτύριο κατέστησαν ἀνά τήν Χριστιανική οἰκουµένη ἱερό κέντρο ἀναφορᾶς, σειρᾶς καί σειρᾶς Μαρτύρων τῆς Ἐκκλησίας τῶν Γορτυνίων, µιᾶς χαρακτηριστικῆς βάσης στερέωσης τῆς ἀληθινῆς χριστιανικῆς πίστης τῆς Κρήτης. Δέν εἶναι τυχαῖο ὅτι ἀπ τίς γραφές ἀγιολογικῶν χειρογράφων - περγαµηνῶν διαφόρων παλαιῶν ἐποχῶν πού ἀφοροῦν τήν Κρήτη, µέχρι τίς ἠλεκτρονικές σύγχρονες, ἀλλά καί ἐκτός αὐτῶν, ἀναφέρονται συχνά, πυκνά οἱ Ἅγ. Δέκα µαζί µέ τήν Κρήτη καί µάλιστα µ ἕνα πλῆθος ἐγκωµιαστικῶν ὀνοµάτων. Δυστυχῶς πλήν ἐλαχίστων λαµπρῶν ἐξαιρέσεων µ αὐτά ἀσχολοῦνται µόνο ξένοι! Τό ἡµερολόγιο µας ἀποτελεῖ ἀνάξια λόγου ἀφιέρωση πρός τούς Ἁγίους Δέκα. Πολλά τούς πρέπουν. Παρά ταῦτα ζοῦµε ταπεινά κοντά τους µετά τοῦ πιστοῦ λαοῦ µας σ αὐτό ἐδῶ τό παλαιό καί πρωτοχριστιανικό Κέντρο τῆς Κρήτης. Τούς κρατᾶ ζωντανούς ἡ Θ. Λειτουρ- - 8 -

γία τῆς Γόρτυνας κι ἄς εἶναι τώρα αὐτή σωρός ἀπό πέτρες καί λείψανα µιᾶς ἄλλης ἐποχῆς. Στέκονται οἱ Ἅγιοι, ἐδῶ στήν Γόρτυνα, ἀπό τό 250 µ.χ., στήν πέτρα τοῦ µαρτυρίου των, µέχρι σήµερα. Σέ µιά γωνιά τῆς ἀρχαίας αὐτῆς Πόλης, τή σηµερινή ὁµώνυµη Κώµη τῶν Ἁγ. Δέκα, πού ἡ τότε ἐξουσία νόµισε πώς σκότωσε τήν ἐνόχληση ἀπ τήν ὁµολογία τῆς ἀλήθειας τήν ὁποία ἡ Ἐκκλησία πύργωσε ὡς τήν ἀταλάντευτη στέρρεη πίστη τῶν Ἁγ. Δέκα γιά τό Χριστό. Τό κρυµένο µυστήριο τῆς θυσίας των τό ἀναβιβάζουν µαζί µέ τόσα ἄλλα ἀπό τά βάθη τῆς γῆς τῆς Γόρτυνας οἱ ἀκατάλυτες ρίζες ἀπ τίς κατάκαρπες ἐλιές της, δροσερεύοντας ὑπό τήν σκιά τους τήν παραµονή του, ἄχρι τῆς τελικῆς ἀποκάλυψής του. Νά χουµε τίς µεσιτεῖες τῶν Ἁγίων Δέκα, νά ναι εὐ - λογηµένοι οἱ χριστιανοί π ἀνάβουν τό κανδήλι τους. Φωτίζει τήν χριστιανική ζωή καί ἱστορία π ἀντιφεγγίζει ὡς τίς µέρες µας. Μέρες γεµάτες ἀπ ἰδιοτέλεια καί σκοτωµό τῆς χριστιανικῆς ταπείνωσης καί παρουσίας. Οἱ Ἅγιοι Δέκα πού ξεπέρασαν τά θέσµια τῆς ἀπάτης τοῦ κόσµου, µή λογαργιάζοντας παρά µόνο τό Χριστό, νά µᾶς δώσουν φρόνηση γιά νά δοῦµε κατάµατα τό σή- µερα, τό 2010 µέ τούς Δέκα πού γίναν ἕνα µπρός στήν ἀπειλή καί τόν ἀφανισµό. Ἅγιοι Δέκα µας, σᾶς παρακαλοῦµε πολύ, γιά τές πρεσβεῖες σας πρός τόν Πανάγαθο Θεό, γιά τούς ἀνθρώπους καί τήν περιοχή µας, γιά ὅλους ἐµᾶς π ἀνάξια σᾶς τιµοῦµε.- Μοῖρες, 18/10/2009, µνήµη Ἁγ. Κρητῶν Πατέρων τῶν Οἰκουµενικῶν Συνόδων. Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μακάριος - 9 -

Ἀπολυτίκιον τῶν Ἁγ. Δέκα Μαρτύρων τῶν ἐν Γορτύνῃ µαρτυρησάντων Ἦχος γ. Τήν ὡραιότητα. Τήν πολυθαύµαστον, Κρήτην τιµήσωµεν, τήν ἐξαν - θή σασαν, ἄνθη τά τίµια, τούς µαργαρίτας τοῦ Χριστοῦ, Μαρτύρων τούς ἀκρέµονας δέ κα γάρ ὑπάρ χοντες, ἀριθµῷ οἱ µακάριοι, δύναµιν µυριόπλον, τῶν δαιµόνων κατήσχυναν διό καί τούς στεφάνους ἐδέξαντο, Μάρτυρες Χριστοῦ οἱ καρτερόψυχοι. - 10 -

Ἀπόσπασµα ἐπιστολῆς τῆς Ἱ. Ἐπαρχιακῆς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κρήτης, πρός Λέοντα τόν Αὐτοκράτορα, τοῦ ἔτους 457 µ.χ. ἀναφερόµενη στούς Ἁγ. Δέκα. Εἰς τόν Εὐσεβέστατον αὐτοκράτορα καί τῷ Χριστῷ ἀγαπητόν κύριον Λέοντα, ὁ Μαρτύριος ταπεινός Ἐπίσκοπος τῆς ὑµετέρας Γορτύνης. Ἀπό αὐτα δέ ἐκεῖνα, τά ὁποῖα ὥρισεν ἡ εὐσέβειά σας νά δεικνύωµεν ἐγώ καί δι ἐµοῦ οἱ συλλειτουργοί τῆς Κρήτης ὑποστηρίζοντες τά ἐνστερνιζόµεθα, διότι πιστεύοµεν ὅτι ἡ Ἁγία ἐν Χαλκηδόνι Σύνοδος συµφωνεῖ µέ τήν ἔκθεσιν πίστεως τῶν τριακοσίων δέκα καί ὀκτώ Πατέρων, τῶν συγκεντρωθέντων εἰς τήν πόλιν Νίκαιαν Καί δηλώνοµεν εἰς τήν γαληνότητά σας ὅτι ἀπό τήν ἀρχήν ἡ Κρήτη σας, καθόλου δέν ἔχει δοκιµασθῆ ἀπό τήν αἱρετικήν βλασφηµίαν, ἀφοῦ Δέκα Ἐπαρχιακοί Μάρτυρες κατά τόν καιρόν τοῦ πάθους ἱκέτευαν τόν Σωτῆρα Θεόν, ὥστε ἡ Κρήτη, ἡ ἐπαρχία αὐτῶν, νά φυλάσσεται ἐλεύθερη ἀπό - 11 -

τούς αἱρετικούς πειρασµούς, σύµφωνα µέ τόν µεγαλορρήµονα Ἀπόστολον Παῦλον, ὁ ὁποῖος γράφει ὅτι πρέπει νά ἀποφεύγωνται αἱ νοµικαί ζητήσεις, αἱ ὁποῖαι εἶναι γνωστόν ὅτι, συχνά δηµιουργοῦν διαµάχας Μαρτύριος Ἐπίσκοπος Γορτύνης σῶαν τήν ἐξουσίαν σας, ἡ ὁποία φυλάττει τήν εἰρήνην τῶν Ἁγίων τοῦ Θεοῦ Ἐκκλησιῶν, νά τήν διατηρῇ καθ ὅλον τόν χρόνον τῆς ζωῆς ἡ Ἁγία καί Ζωοποιός Τριάς, εὐσεβέστατε καί τῷ Xριστῷ ἀγαπητέ Αὐτοκράτωρ. Κύριλλος Ἐπίσκοπος Σουβρίτου, ὁµοίως. Εὐφρόνιος Ἐπίσκοπος Ἱεραπύτνης, ὁµοίως. Γεννάδιος Ἐπίσκοπος Κνωσσοῦ, ὁµοίως. Προσδόκιος Ἐπίσκοπος Λάµπης, ὁµοίως. Εὐφράτης Ἐπίσκοπος Χερσονήσου, ὁµοίως. Νικέας Ἐπίσκοπος Καντάνου, ὁµοίως. Σέβων Ἐπίσκοπος Κυδωνίας, ὁµοίως. Μετάφραση ἀπό τά λατινικά: Στυλ. Δ. Βασιλόπουλος, Καθηγητής. Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 µ.χ.» τοῦ Χρυσοστόµου Παπαδάκη, Ἀρχιµ. τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. - 12 -

- 13 - Τό µαρτύριο τῶν Ἁγ. Δέκα. Ἀπό τό µηνολόγιο τοῦ Αὐτοκράτορα Bασιλείου Β 10ου αἰ. (Vat. gr. 1613)

- 14 - Oἱ Ἅγιοι Δέκα. Τοιχογραφία Καθολικοῦ Ἱ. Μονῆς Βροντησίου (14 ος αἰ.)

ΑΓΙΟΥ ΑΝΔΡΕΟΥ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΗΤΗΣ Χαρακτηριστικά ἀποσπάσµατα ἀπό τό ἐγκώµιό του, στούς Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες. «Ἦταν Δέκα, ἀλλά στήν πραγµατικότητα ἀποτελοῦσαν Ἕναν καί ἀπάρτιζαν τόν τέλειο ἀριθµό, ἦταν ὅµιλος ἅγιος, σύνολο ἱερό, ἄνθρωποι ἁγιασµένοι Ὅταν, λοιπόν, ἀνακοινώθηκε τό ἀσεβές καί ἄθεο διάταγµα αὐτοῦ πού τότε ἀσκοῦσε τήν ἐξουσία στή Ρω- µαϊκή αὐτοκρατορία, δηλαδή ὅσοι εἶχαν τό µεγάλο ὄνοµα τοῦ χριστιανοῦ ὅλοι νά συλλαµβάνονται ὅπου καί ἄν βρίσκονται καί νά ὁδηγοῦνται στά δικαστήρια τῶν διωκτῶν, καί στή συνέχεια, πρῶτα πρῶτα ὁ καθένας ἀπό τούς προσαγόµενους νά δελεάζεται µέ τήν πειθώ καί τό καλόπιασµα καί τά ἀπατηλά λόγια... Ἐνῶ, λοιπόν, σκοτάδι εἶχε περιχυθεῖ καί νυκτερινή τρικυµία παντοῦ καί γιά τούς χριστιανούς τά πράγµατα βρίσκονταν στήν κόψη τοῦ ξυραφιοῦ, ὥστε τίποτε ἄλλο νά µήν ὀνειρεύονται παρά τόν θάνατο, τότε, λοιπόν, αὐτοί οἱ γενναιόφρονες παρουσιάστηκαν ἀπό τίς πατρίδες τους σάν φωτεινά ἀστέρια, πού προέρχονταν ἀπό κάποιο ἄλλο στερέωµα, καί ἀποκαλώντας τούς ἑαυτούς τούς χριστιανούς καί περιφρονώντας ὁλοφάνερα τά µισητά µολύσµατα τῆς εἰδωλολατρικῆς µανίας, - 15 -

ἔλεγαν: «Γιατί ὑψώθηκε τόσο πολύ ἡ φλόγα τῆς ἀσέβειας καί κατατρώγει τό ἔδαφος τῆς Κρήτης; Γιατί ἀκολουθεῖτε τό σκοτάδι καί φεύγετε ἀπό τό φῶς; Γιατί ἀγνοεῖτε τόν πραγµατικό Θεό καί προσκυνεῖτε τούς ἀνύπαρκτους θεούς;». Οἱ εἰδωλολάτρες τούς διαπόµπευαν σέ ὅλη τήν πόλη, κραυγάζοντας, τραγουδώντας, θορυβώντας, πετώντας τους χῶµα καί πέτρες Ἔτσι, λοιπόν, πέρασε ὁ πρῶτος ἄθλος τῶν Ἁγίων. Φυλακή τούς διαδέxθηκε ἀµέσως καί σιδερένια δεσµά σέ ὅλο τό σῶµα καί καθηµερινές διαποµπεύσεις καί προσαγωγές καί ἡ προσταγή τοῦ ἄρχοντα, πού διέταζε νά βασανίζουν τούς Ἁγίους... Αὐτά γίνονταν γιά ἀρκετές ἡµέρες. Τήν ὁρισµένη ὅµως ἡµέρα, κατά τήν ὁποία ἔπρεπε νά γίνει ἡ προσαγωγή τῶν φυλακισµένων καί ἐνῶ εἶχαν ἐτοιµαστεῖ ὅλα, ἀνέβηκε στό βῆµα ὁ ἀνθύπατος τῆς χώρας καί διέταξε νά προσαχθοῦν οἱ Ἅγιοι γιά νά δικαστοῦν γιά ὅσα κατηγοροῦνται. Οἱ Μάρτυρες τοῦ Χριστοῦ, ὅταν ὁδηγήθηκαν στή µέση καί στάθηκαν µπροστά στό βῆµα τοῦ δικαστῆ - ὁ Πλατίµαιος ἦταν ὁ ἀρχηγός τῆς ἀσεβέστατης αὐτῆς πυρακτωµένης συγκέντρωσης οὔτε ἀπό τόν ὄγκο τῶν ἐξουσιαστῶν ἐξεπλάγησαν οὔτε ὑποχώρησαν στίς ἀπειλές Ἐπειδή εἶχε κυριευθεῖ ἀπό µανία, σηκώθηκε ἀµέσως ἀπό τή θέση του καί διέταξε νά φέρουν µπροστά στά µάτια των Ἁγίων κάθε εἶδος βασανιστικῶν ὀργάνων Καί αὐτά ἦταν ξυστῆρες πού ἔσχιζαν τά σώµατα, σιδερένιοι κόφτες καί µαχαίρια καί σοῦβλες καί κοφτερά ἐργαλεῑα καί τηγάνια, στρεβλωτῆρες τῶν ἀρθρώσεων καί καταπέλτες, µεγάλοι καί µικροί τροχοί, καµπῦλα ραβδιά καί ἰκριώµατα, λάκκοι καί ρόπαλα, κρεβάτια σιδερένια καί ὑποδήµατα µέ σιδερένια καρφιά καί φωτιά καί ἄσφαλτος καί πίσσα καί θειάφι καί στουπί ἀναµµένο Ἔβλεπε, λοιπόν, κανείς ἐκείνη - 16 -

τήν ἡµέρα ἡ χώρα νά κατέχεται ἀπό σκοτασµό καί σύγχυση, ὁ οὐρανός νά συννεφιάζει καί ἡ πόλη νά σκοτεινιάζει, ὅταν οἱ ἐπιφανεῖς Δέκα Ἄνδρες ὁδηγήθηκαν σέ δίκη καί ἡ πίστη τους ἦταν ζηλευτή Ὁ ἕνας ἔλεγε ὅτι «ψυχρή µου εἶναι ἡ φωτιά», ἐξαιτίας τῆς ἀλλοίωσής της, ὁ ἄλλος ἔλεγε «γλυκά τά καρφιά καί πληγώνουν ἄλλου τό σῶµα», τρίτος ἔλεγε «τί κι ἄν γίνω τροφή τῶν θηρίων καί γίνει τάφος µου ἡ κοιλιά τους;» Καί ἐνῶ αὐτό ἔλεγε ὁ ἕνας καί ἐκεῖνο ὁ ἄλλος καί ἄλλο ἄλλος καί ἐπειδή ὁ καθένας περίµενε γιά τόν ἑαυτό του νά πάθει τά χειρότερα, δέν εἶχαν ἀνάγκη ἀπό κανένα φάρ- µακο παρηγοριᾶς, πού νά τούς ἔκανε νά µήν ὑποφέρουν, µέ ἀποτέλεσµα ὁ τύραννος νά ἐκπλαγεῖ καί νά θαυµάσει τήν τόσο µεγάλη καρτερία τῶν Ἀθλητῶν, νά σταµατήσει τόν θυ µό ἀποφάσισε νά θανατωθοῦν µέ ξίφος Ὅταν ἔφθα σαν στό σκάµµα καί περίµεναν τό στεφάνι τοῦ µαρτυρίου, πού πλεκόταν γι αὐτούς µέ τό ξίφος, δέν εἶναι δυνατόν µέ κανένα λόγο νά περιγράψει κανείς τήν ἱλαρότητα τῶν Ἀθλητῶν. Σάν νά καλοῦνταν ὅλοι µαζί γιά µεγάλες ἀµοιβές, ὁ ἕνας προλάβαινε τόν ἄλλο καί ἔσκυβε τό κεφάλι του στό ξίφος Ἕτσι, ἀ - φοῦ ἔληξε ὁ δρόµος, ἀναπαύθηκαν σ αὐτό πού ἀγαποῦσαν ἀληθινά Αὐτοί εἶναι τά ἔµψυχα λιµάνια τοῦ ἐδάφους τῆς Κρήτης Αὐτῶν τούς ἀγῶνες θαύµασαν ὅσοι ἔχουν γίνει πρωτεργάτες τοῦ διωγµοῦ τῆς ἐποχῆς τοῦ Δεκίου Αὐτῶν τά ἱερά καί σεβάσµια λείψανα, ὅπως ἀκριβῶς τόν πατρικό πλοῦτο, ἡ Κρήτη ἔλαβε ὡς κληρονοµιά Εὔλογα, λοιπόν, ἡ µητρόπολή µας σε- µνύνεται µέ τό µέγεθος τῆς καλῆς αὐτῆς κληρονοµιᾶς τους. Περισσότερο γι αὐτή καυχιέται, παρά ὅσο οἱ γήινοι γιά τά ἀφιερώµατα τῆς ἀγορᾶς. Ἀπό αὐτούς λαµπρύνεται καί ἀπό τό µεγάλο αὐτό ἀπόκτηµα προβάλλει τήν καύχησή της καί χαίρεται ἔτσι τέτοια καί τόση - 17 -

χαρά, ἀφοῦ πῆρε ἀπό τόν Θεό ὡς δῶρο τέτοια δόξα, µέ τήν ὁποία ὅχι µόνον εἶναι ἡ πιό φηµισµένη ἀπό πολλές µητροπόλεις, ἀλλά καί τήν πιό ἄθραυστη καί ἀκατανίκητη ἀπό ὅλους µαζί τούς ἐξωτερικούς ἐχ θρούς, πού κάνουν ἐπιδροµές ἐναντίον της, φύλαξη καί ἀσφάλεια. Γιά τούς Μάρτυρες αὐτούς ἀγάλλονται µαζί καί οἱ ἀπόγονοι τῶν Κρητῶν. Ἄς ποῦµε στούς Ἀθλητές τοῦ Χριστοῦ: «Σεῖς εἶστε τό φῶς τοῦ κόσµου. Σεῖς τό ἁλάτι τῆς γῆς. Σεῖς τά ἀρνιά τῆς οὐράνιας µάνδρας. Σεῖς οἱ λύχνοι, πού ἀντιφεγγίζετε τό φῶς του Πρώτου Φωτός Ἡ µεγάλη καύχηση γιά τήν ἄθλησή σας ὁδήγησε τή γῆ, πού σᾶς γέννησε καί σᾶς ἔθρεψε, σ αὐτό τό σηµεῑο τῆς δόξας, γιατί ἀπό σᾶς ἔγινε ξακουστή καί περιβόητη σέ ὅλη τή γῆ Ἀλλ, ὦ Δεκάδα Ἁγία καί πανευτυχής, ὦ φάλαγγα πού ἔχεις στό µέσο σου στρα τάρχη τόν ἀθλοθέτη Χριστό, ὦ τριπλή τριάδα πού συµπλη ρώ νεσαι µέ µιά µονάδα, αὐτή, γιά χάρη µας, τή µεγάλη βοήθεια γιά πάντα ζητῆστε ἀπό τόν στεφανίτη Χριστό, αὐτά γιά χάρη µας εἴθε νά µεσιτεύσετε πρός Αὐτόν, πού ἔχει τή δύναµη νά µᾶς προφυλάσσει καί νά µᾶς σώζει ἀπό τόν θάνατο νά ἀξιωθοῦουµε νά βρεθοῦµε µαζί µέ τόν ἴδιο τόν Χριστό καί Θεό καί Σωτήρα τῶν ψυχῶν µας, µέ τόν Ὁποῖο καί διά του Ὁποίου καί στόν Ὁποῖο δόξα, τιµή, δύναµη καί µεγαλοπρέπεια στόν παµβασιλέα καί ἄναρ χο Πατέρα καί στό Ἅγιο καί ἀγαθό καί ζωαρχικό Πνεῦµα Του.» Νεοελληνική ἀπόδοση: Σοφοκλῆς Γ. Δηµητρακόπουλος, Καθηγητής. Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 µ.χ.» τοῦ Χρυσοστόµου Παπαδάκη, Ἀρχιµ. τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. - 18 -

Ἱ. Εἰκόνα τῶν Ἁγ. Δέκα. Ἔργο Μιχ. Πολυχρονίου τοῦ Κρητός 1854, δέηση Ἀρχιµ. Ἀβραµίου, Προηγουµένου Ἱ. Μονῆς Ἀπεζανῶν. - 19 -

ΘΕΟΔΩΡΟΥ ΠΑΛΛΑΔΑ ΙΕΡΕΩΣ Χαρακτηριστικά ἀποσπάσµατα ἀπό τό ἐγκώµιό του, στούς Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες. «Ἦσαν δέ ἀπό πολλά µέρη τῆς Κρήτης. Ὁ ἕνας ἀπό τό ἕνα µέρος καί ὁ ἄλλος ἀπό τό ἄλλο µά ξεχωριστά οἱ πέντε ἀπό τήν περιβόητον Μητρόπολιν καί θαυµαστήν χώραν ἐκείνην Γορτύνην, ὅπου εὑρίσκεται εἰς τήν µέσην τῆς Κρήτης, σηµαδευµένη εἰς ὀλίγους τοίχους ὡσάν λείψανα, τήν ὁποίαν βέβαια κατέχοντας πᾶσα ἕνας, ἐκείνην τήν δόξαν τῆς µεγάλης σκέπτωντας χώρας ἐκείνης, καί τώρα εἰς µικρά σηµάδια νά φαίνεται, δέν ἤθελε θαυ- µάσει λιγώτερον, ὅσον ἐθαύµασεν ὁ ἅγιος Σισώης θωρῶντας εἰς ὀλίγα κόκκαλα νά σηµαδεύεται ὁ µέγας ἐκεῖνος Ἀλέξανδρος. Ἀπ αὐτήν λοιπόν τήν χώραν ἦσαν οἱ πέντε µάρτυρες. Οἱ ἄλλοι Ἅγιοι πέντε ἀπό ἄλλους διαφόρους τόπους τῆς Κρήτης. Ἀπό τήν Κνωσσόν Ζωτικός, ἀπό τό Ἐπίνειον (Πάνορµον) Ἀγαθόπoυς, ἀπό τήν Κυδωνίαν - 20 -

(Χανία) Βασιλείδης, καί ἀπό τό Ἡράκλειον Εὐαρέστης καί Πόµπιος προσευχόµενοι, ἀσπαζόµενοι ἀλλήλoυς, κάθε ἕνας ἐπρότεινε τήν κεφαλήν εἰς τήν πέτραν ἐκείνην ἐπάνω, καί ὁ δήµιος ἔκοβγε, ὥστε ἐκοπήκασι καί τών Δέκα καί ἡ πέτρα ἐκείνη ἐστολίσθηκε κύκλῳ µέ δέκα κεφαλάς καί µέ δέκα τρεξίµατα αἱµάτων. Ὦ πέτρα πλέα στολισµένη παρά τό πλάτος τοῦ οὐρανοῦ... Πέτρα πλέα τίµια παρά τήν πέτραν τοῦ Μωϋσῆ, εἰς τήν ὁποίαν ἦσαν γραµµέναι αἱ Δέκα Ἐντολαί, διατί ἐκεῖ ἐνοµοθετᾶτον θυσία ἀλόγων ζῴων µά εἰς ἐσένα ἐτελειώθηκε θυσία λογικών προβάτων. Μέ ταῦτα τά στολίσµατα ἔστωντας νά στολισθῇ ἡ Κρήτη, περιχαρῶς ἑορτάζει τοῦ Κυρίου τήν Γέννησιν διά τοῦτο ὅλος ὁ κόσµος εὐφραίνεται καί βοᾷ «Κρήτη προεορτάζει σήµερον Χριστοῦ τά Γενέθλια διά τῶν Ἀθλοφόρων». Τούς ὁποίους καί ἡµεῖς χρεωφειλετικῶς δοξάζοµεν, ὅπως νά ἐπιτύχωµεν δι αὐτῶν τήν οὐρανῶν Βασιλείαν Ἀµήν.» Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 µ.χ.» τοῦ Χρυσοστόµου Παπαδάκη, Ἀρχιµ. τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. - 21 -

ΓΕΡΑΣΙΜΟΥ ΠΑΛΛΑΔΑ ΠΑΤΡΙΑΡΧΟΥ ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΑΣ Χαρακτηριστικά ἀποσπάσµατα ἀπό τό ἐγκώµιό του, στούς Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες. «Ἐπέρασαν ἡµέραι πολλαί, Εἶδεν καί ὁ τύραννος πῶς δέν κατορθώνει τίποτες εἰς τό ἀσεβές αὐτοῦ θέληµα Τότε ἐπρόσταξε νά τούς πηγαίνουσιν εἰς τόν τόπον τῆς καταδίκης, νά κόψουν τάς κεφαλάς των, καί κατά τήν προσταγήν τοῦ κρατοῦντος ἔλαβον αὐτούς καί τούς ἐσύρναν, διότι δέν ἐδίνουνταν νά σταθοῦν εἰς τά ποδάρια. Ἐκεῖ ἦταν τό πλέα ἐξαίσιον ὁποῦ ὡσάν ἐκεῖνοι ὁποῦ νά εὕρουν θησαυρόν τινα ἔριν κάµνουσι ποῖος νά προαρπάσῃ τήν πλουσιωτέραν καί περισσοτέραν µοῖραν, τοιουτοτρόπως ὅλοι τους καί οἱ δέκα µέ καθαράν φωνήν ἔλα εἰς ἐµέ πρῶτον ὅτι εἶµαι γεροντώτερος ἀπο τόν ἄλλον καί τουταυτό καί οἱ ἄλλοι. Ἐκόψασι τάς ἁγίας αὐτῶν κεφαλάς. Ἐδῶ ἄς σταθῇ ὁ καθ ἕνας καί συλλογιζό- - 22 -

µενος ἄς είπῇ ἐάν εἰς µετάνοιαν ἑνος ἁµαρτωλοῦ γίνεται µεγάλη χαρά ἐν οὐρανοῖς, ἀµµή εἰς τό χαριτωµένον τέλος δέκα καθαρῶν καί δικαίων ἀνθρώπων καί µάλιστα Μαρτύρων ὁποῦ καί τόσαις ἡµέραις ἐτυραννήθησαν διά τήν ἀγάπην τοῦ Κυρίου ἡµῶν καί ἔλαβον καί τοιοῦτον κατησχυµµένον θάνατον, ὡσάν τί χαρά, τί ἀγαλλίασις, τί λογῆς ὕµνοι καί εὐχαριστίαι νά ἔγιναν ἐκείνη τῇ ἁγίᾳ ὥρᾳ. Δέν εἶναι δυνατόν µέ χείλη ἔνοχα νά περιγράψωµεν, εἰ µή µόνον καί ἡµεῖς νά παρακαλοῦµεν τόν πανοικτίρµονα Κύριον τοῦ ἀγαθοῦ τέλους τῆς µετανοίας νά µᾶς ἀξιώςῃ ὅπως νά ἀναβῶµεν εἰς τήν αὐτήν δόξαν, ὅτι εἶναι ἔτι τόπος καί διά ἡµᾶς, καί συνδοξασθῶµεν µέ τούτους τούς Μακαρίους Μάρτυρας, αἰνοῦντες καί εὐλογοῦντες τόν Κύριον Ἰησοῦν Χριστόν σύν τῷ Πατρί αὐτοῦ τῷ ἀνάρχῳ καί τῷ παναγίῳ Πνεύµατι.» Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 µ.χ.» τοῦ Χρυσοστόµου Παπαδάκη, Ἀρχιµ. τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. - 23 -

- 24 - Καθαγιασµός ἱστορήσεως ἱ. Εἰκόνας Ἁγ. Παύλου, Ἐπισκόπου Γορτύνης, ὁ ὁποῖος ἐτέλεσε τήν ἀνακοµιδή τῶν ἱ. Λειψάνων τῶν Ἁγ. Δέκα, τό 312 µ.χ., στό Χωριό Ἁγ. Δέκα, στίς 4/10/2009, ἀπό τούς Σεβ. Μητροπολίτες Γορτύνης & Ἀρκαδίας κ. Μακάριο καί Ρόδου κ. Κύριλλο.

Ἅγ. Παῦλος, Ἐπίσκοπος Γορτύνης, ἔργο τοῦ κ. Στεφάνου Ἀλπαντάκη. - 25 -

Η ΑΝΑΚΟΜΙΔΗ ΤΩΝ ΛΕΙΨΑΝΩΝ ΤΩΝ ΑΓ. ΔΕΚΑ «Σύµφωνα, λοιπόν, µέ τίς πληροφορίες τῆς «Ἀφηγήσεως» τοῦ «Μαρτυρίου» ὁ Ἅγιος Παῦλος Ἐπίσκοπος Γορτύνης ἀµέσως µετά τή λήξη τῶν διωγµῶν καί ἀφοῦ εἶχαν περάσει 60 χρόνια ἀπό τό µαρτύριο τῶν Ἁγίων, µετέβη τό ἔτος 312 µ.χ. στήν πρωτεύουσα τοῦ Ρωµαϊκοῦ κράτους τή Ρώµη, προκειµένου νά ζητήσει τήν ἄδεια ἀπό τό Μέγα Κωνσταντίνο γιά νά προβεῖ τήν ἀνακοµιδή τῶν λειψάνων τῶν Ἁγίων Δέκα. Ὅταν ἐπέστρεψε στήν Κρήτη, ἐνήργησε ἀµέσως τά τῆς ἀνακοµιδῆς, πηγαίνοντας στήν περιοχή πού εἶχαν ταφεῖ οἱ Ἅγιοι καί ἡ ὁποία ὀνοµαζόταν «Ἀλώνιο» µαζί µέ πλῆθος εὐσεβῶν ἀνδρῶν χριστιανῶν, πολλοί ἀπό τούς ὁποίους εἶχαν παρευρεθεῖ τό 250 µ.χ. στό µαρτύριο τῶν Ἁγίων. Προφανῶς οἱ ἄνθρωποι αὐτοί θά ἦταν ἤδη µεγάλης ἡλικίας, ἐφόσον ἤδη εἶχαν περάσει 60 χρόνια ἀπό αὐτό. Μερικῶν ἀπό αὐτῶν τῶν ἀνδρῶν τά ὀνόµατα, ὁ ἄγνωστος συγγραφέας τοῦ «Μαρτυρίου» ἀναφέ- - 26 -

ρει ὅτι ἔχουν γραφεῖ στούς οὐρανούς καί ἀναφέρονταν κατά τήν ἑορτή τῶν Ἁγίων. Προφανῶς ἐπρόκειτο περί πολύ εὐσεβῶν ἀνθρώπων, τῶν ὁποίων τά ὀνόµατα σωζόταν µέχρι τά µέσα τοῦ 6ου αἰώνα, ὁπότε καί ἐγράφη τό σχετικό Μαρτύριο, δηλαδή 200 χρόνια µετά τήν ἀνακοµιδή, καί τά ὁποῖα µνηµονεύονταν τήν ἡµέρα τῆς ἑορτῆς τῶν Ἁγίων. Δυστυχως σήµερα δέν σώζονται τά ὀνόµατα αὐτά. Κατά τήν ἀνακοµιδή τῶν λειψάνων ὁ Ἐπίσκοπος Γορτύνης Ἅγιος Παῦλος βρῆκε ἄφθαρτα τά λείψανα τῶν Ἁγίων Δέκα Μαρτύρων «ὡς ἐν δρόσῳ τά σώµατα τῶν ἁγίων µαρτύρων, ἀλώβητα δέ καί ἀκέραια προστάγµατι Θεοῦ φυλαχθέντα». Κατόπιν τά µετέφερε στό κοιµητήριο τῆς πόλεως, δηλαδή τῆς Γόρτυνας, τό ὁποῖο βρισκόταν κοντά στήν περιοχή «Ἁλώνιο», ὅπου εἶχαν ταφεῖ οἱ Ἅγιοι. Ὁ ἄγνωστος συγγραφέας τοῦ «Μαρτυρίου» ἀναφέρει ὅτι µέχρι τήν ἐποχή του, δηλαδή τά µέσα περίπου τοῦ 6ου αἰώνα, ἑορταζόταν µέ ἰδιαίτερη λαµπρότητα ἡ µνήµη τῶν Ἁγίων Δέκα, ὄχι µόνο στόν τόπο τοῦ µαρτυρίου τους, ἀλλά καί σέ κάθε ἐπαρχία τῆς Κρήτης.» Ἀπό τό βιβλίο: «Οἱ Ἁγ. Δέκα Μάρτυρες οἱ ἐν Κρήτῃ 250 µ. Χ.» σελ. 282, τοῦ Χρυσοστόµου Παπαδάκη, Ἀρχιµ. τοῦ Οἰκουµενικοῦ Θρόνου, Πρωτοσυγκέλλου Ἱ. Μητροπόλεως Γορτύνης καί Ἀρκαδίας. - 27 -

- 28 - Ὁ Ἱ. Ἐνοριακός Ναός τῶν Ἁγ. Δέκα, τῆς ὁµώνυµης Κώµης. (12 ος αἰ.)

- 29 - Ὁ Ἱ. Ναός τῶν Ἁγ. Δέκα, πάνω ἀπό τούς τάφους τῶν Ἁγίων.

- 30 - Τάφοι τῶν Ἁγ. Δέκα.

Χειρόγραφο µέ τό µαρτύριο τῶν Ἁγ. Δέκα, τῆς Ἱ. Μονῆς Μεγίστης Λαύρας Ἁγ. Ὄρους. 11ου αἰ. (Δ51 427) - 31 -

IANOYAPIOΣ 2010 1 Π ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Βασιλείου Μεγάλου 2 Σ Σιλβέστρου Ρώµης, Θεαγένους ἱεροµ., Σεραφείµ Σάρωφ 3 Κ ΠΡΟ TΩΝ ΦΩΤΩΝ, Μαλαχίου πρ., Γορδίου µ., Θωµαΐδος µ. 4 Δ Σύναξις τῶν 70 ἀποστόλων, Θεοκτίστου ὁσίου 5 Τ Θεοπέµπτου & Θεωνᾶ µαρτύρων, Συγκλητικῆς ὁσίας 6 Τ ΤΑ ΑΓΙΑ ΘΕΟΦΑΝΕΙΑ 7 Π Ἡ Σύναξις Ἰωάννου Προδρόµου καί Βαπτιστοῦ 8 Π Γεωργίου Χοζεβίτου, Δοµνίκης ὁσίας, Κύρου 9 Σ Πολυεύκτου µάρτ., Εὐστρατίου ὁσ., Παρθένας Ἑδεσσαίας 10 Κ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ Γρηγορίου Νύσσης, Δοµετιανοῦ Μελιτινῆς 11 Δ Θεοδοσίου κοινοβιάρχου, Θεοδοσίου Ἀθωνίτου 12 Τ Τατιανῆς, Εὐθασίας, Μερτίου µαρτύρων 13 Τ Ἑρµύλου & Στρατονίκου µαρτ., Μαξίµου ὁσ. Καυσοκαλυβίτου 14 Π Ἁγ. Ἀββάδων ἐν Σινᾷ & Ραϊθῷ, Νίνας ἰσαποστόλου 15 Π Παύλου τοῦ Θηβαίου, Ἰωάννου τοῦ Καλυβίτου ὁσίων 16 Σ Προσκύνησις τιµίας ἁλύσεως Ἀπ. Πέτρου, Νικολάου Μυτιλ. 17 Κ ΙΕ ΛΟΥΚΑ Ἀντωνίου τοῦ Μεγ., Γεωργίου νεοµ. ἐν Ἰωαν. 18 Δ Ἀθανασίου & Κυρίλλου πατριαρχῶν Ἀλεξανδρείας 19 Τ Μακαρίου Αἰγυπτίου, Μάρκου Εὐγενικοῦ, Ἀρσενίου Κερκ. 20 Τ Εὐθυµίου τοῦ Μεγάλου, Ζαχαρίου νεοµ. ἐξ Ἄρτης 21 Π Παναγίας Παραµυθίας, Μαξίµου ὁµολογητοῦ, Ἁγνῆς µαρτ. 22 Π Τιµοθέου Ἀποστόλου, Ἀναστασίου ὁσιοµ. Πέρσου 23 Σ Διονυσίου ἐν Ὀλύµπῳ, Κλήµεντος Ἀγκύρας, Ἀγαθαγγέλου µ. 24 Κ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ Ξένης ὁσίας, Βαβύλα ἱεροµ. 25 Δ Γρηγορίου Θεολόγου, Αὐξεντίου ἐγκλείστου, Φίλωνος 26 Τ Ξενοφῶντος & Μαρίας ὁσ. & συνοδείας αὐτῶν, Συµεών 27 Τ Ἀνακ. λειψ. Ἰωάννου Χρυσοστόµου, Κλήµεντος ὁσ. τοῦ Ἀθην. 28 Π Ἐφραίµ τοῦ Σύρου, Παλλαδίου, Χάριτος µάρτ. 29 Π Ἀνακ. λειψ. Ἰγνατίου Θεοφόρου, Δηµητρίου Χιοπολίτου 30 Σ Τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν, Χρυσῆς µάρτυρος 31 Κ ΑΣΩΤΟΥ, Κύρου & Ἰωάννου Ἀναργύρων, Ἀρσενίου ὁσ. - 32 -

IANOYAPIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Κολ. β 8-12 Λουκ. β 20-21, 40-52 - Περιτ. Χριστοῦ 3 Β Τιµ. δ 5-8 Μάρκ. α 1-8 πλ. α Η 6 Τίτ. β 11-14, γ 4-7 Ματθ. γ 13-17 - Ἅγ. Θεοφάνεια 7 Πράξ. ιθ 1-8 Ἰωάν. α 29-34 - Προδρόµου 10 Ἐφεσ. δ 7-13 Ματθ. δ 12-17 πλ. β ΙΑ 17 Ἑβρ. ιγ 17-21 Λουκᾶ ιθ 1-10 βαρύς Ι 18 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε 14-19 - Ἀθανασίου, Κυρίλ. 24 Β Τιµ. γ 10-15 Λουκ. ιη 10-14 πλ. δ ΙΑ 25 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰωάν. ι 9-16 - Γρηγορίου Θεολ. 27 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰωάν. ι 9-16 β Β 30 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ματθ. ε 14-19 - Τριῶν Ἱεραρχῶν 31 Α Κορ. στ 12-20 Λουκ. ιε 11-32 α Α ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 5 Ὁσ. Γρηγορίου τοῦ ἐν Ἀκρίτᾳ. (820) 11 Ἁγ. Νεοµάρτ. Νικηφόρου ἐκ Κριτσᾶς. (1832) 13 Ὑπερ. Θεοτόκου Μεσοπαντήτισσας. 17 Ἀρσενίου Ἁγιοφαραγγίτου. 22 Ὁσ. Ἰωσήφ Σαµάκου τοῦ Ἡγιασµένου, τοῦ ἐξ Ἀζωκεράµου τῆς Σητείας. (1511) 29 Ὁσ. Ἰγνατίου τοῦ Σιναΐτου. (17ος αἰ.) - 33 -

ΦΕΒΡOYAPIOΣ 2010 1 Δ Τρύφωνος µάρτ., Βασιλείου Θεσ/νίκης, Ἀναστασίου νεοµ. 2 Τ ΥΠΑΠΑΝΤΗ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ, Ἀγαθοδώρου 3 Τ Συµεών τοῦ Θεοδόχου, Ἄννης Προφ., Σταµατίου, Ἰωάννου 4 Π Ἰσιδώρου Πηλουσιώτου, Ἀβραµίου ἱεροµ. (Τσικνοπέµπτη) 5 Π Ἀγάθης µ., Θεοδοσίου ἐν Σκοπέλῳ, Ἀντωνίου Ἀθηναίου νεοµ. 6 Σ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Βουκόλου Σµύρνης, Φωτίου ΚΠόλεως 7 Κ ΑΠΟΚΡΕΩ, Παρθενίου ἐπ. Λαµψάκου, Λουκᾶ ὁσ. ἐν Στειρίῳ 8 Δ Θεοδώρου Στρατηλάτου, Ζαχαρίου Προφήτου 9 Τ Νικηφόρου µάρτ., Μαρκέλλου ἐπ. Σικελίας, Παγκρατίου ἐπ. 10 Τ Χαραλάµπους ἱεροµ., Ζήνωνος ὁσ. ταχυδρόµου 11 Π Βλασίου Σεβαστείας ἱεροµ., Θεοδώρας τῆς βασιλίσσης 12 Π Μελετίου Ἀρχ. Ἀντιοχείας, Χρήστου νεοµ. Κηπουροῦ 13 Σ Ἀκύλα & Πρισκίλλης ἀποστόλων, Μαρτιανοῦ ὁσ. 14 Κ ΤΥΡΙΝΗΣ, Αὐξεντίου, Ἀβραάµ, Μάρωνος ὁσ., Νικολάου 15 Δ ΚΑΘ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ὀνησίµου ἀπ., Ἀνθίµου ἐν Χίῳ, Ἰωάννου ὁσ. 16 Τ Παµφίλου µάρτυρος, Φλαβιανοῦ ΚΠόλεως 17 Τ Θεοδώρου Τήρωνος, Μαρκιανοῦ & Πουλχερίας βασιλ. 18 Π Λέοντος Πάπα Ρώµης, Ἀγαπητοῦ Σινάου, Παρηγορίου µάρτ. 19 Π Α ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Φιλοθέης τῆς Ἀθηναίας, Ἀρχίππου ἀπ. 20 Σ Θαῦµα Κολλύβων Ἁγ. Θεοδώρου, Λέοντος Κατάνης 21 Κ Α ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ὀρθοδοξίας), Εὐσταθίου Ἀντιοχείας, Τιµοθ. 22 Δ Εὕρεσις λειψ. τῶν ἐν τοῖς Εὐγενίου µ., Ἀθανασίου ὁµολ. 23 Τ Πολυκάρπου Σµύρνης, Γοργονίας ὁσίας 24 Τ Α & Β εὕρεσις τιµίας κεφαλῆς Ἁγίου Ἰωάννου Προδρόµου 25 Π Ταρασίου ΚΠόλεως, Ρηγίνου Σκοπέλου ἱεροµάρτυρος 26 Π Β ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Πορφυρίου Γάζης, Φωτεινῆς µ. & ἰσαπ. 27 Σ Προκοπίου Δεκαπολίτου, Γελασίου µίµου 28 Κ Β ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Γρ. Παλαµᾶ), Βασιλείου ὁσ. ὁµολογητοῦ - 34 -

ΦΕΒΡOYAPIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Ἑβρ. ζ 7-17 Λουκ. β 22-40 - Ὑπαπαντή Χριστοῦ 6 Α Θεσ. δ 13-17 Λουκ. κα 8-9, - Ψυχοσάββατον 25-27, 33-36 7 Α Κορ. η 8 - θ 2 Ματθ. κε 31-46 β Β 10 Β Τιµ. β 1-10 Ἰωάν. ιε 17 - ιστ 2 - Ἁγ. Χαραλάµπους 14 Ρωµ. ιγ 11 - ιδ 4 Ματθ. στ 14-21 γ Γ 20 Β Τιµ. β 1-10 Μάρκ. β 23 - γ 5 - Θεοδώρου Τήρωνος 21 Ἑβρ. ια 24-26, 32-40 Ἰωάν. α 44-52 δ Δ 24 Β Κορ. δ 6-15 Ματθ. ια 2-15 πλ. β Προδρόµου 28 Ἑβρ. α 10 - β 3 Μάρκ. β 1-12 πλ. α Ε ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 3 Τῆς Συνάξεως Ὑπερ. Θεοτόκου τῆς Βρεφο τρό - φου, ἐν Ἁγ. Νικολάῳ Λασιθίου. 4 Ὁσίου Νικολάου τοῦ Στουδίτου τοῦ ὁµολογητοῦ, ἐκ Κυδωνίας. (868) 7 Ἁγίου Νεοµάρτυρος Γεωργίου τοῦ Διβόλη, ἐξ Ἀλικιανοῦ Κυδωνίας. (1866) - 35 -

ΜΑ ΡΤIOΣ 2010 1 Δ Εὐδοκίας ὁσ., Μαρκέλλου & Ἀντωνίνης µ 2 Τ Ἡσυχίου µ., Νικολάου Πλανᾶ ὁσ., Θεοδότου 3 Τ Εὐτροπίου, Κλεονίκου, Βασιλίσκου µ., Θεοδώρητου ἱεροµ. 4 Π Γερασίµου Ἰορδανίτου, Παύλου καί Ἰουλιανῆς µαρτ. 5 Π Γ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Μάρκου ὁσ. Ἀθηναίου, Γεωργίου νεοµ. 6 Σ Τῶν ἐν Ἀµορίῳ 42 Μαρτ., Μνήµη εὑρ. Τιµίου Σταυροῦ 7 Κ Γ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Σταυροπροσκυνήσεως), Λαυρεντίου Μεγάρων 8 Δ Θεοφυλάκτου Νικοµηδείας ὁσ., Ἑρµοῦ ἀπ., Παύλου ὁµολογητοῦ 9 Τ Τῶν Ἁγίων 40 Μαρτύρων ἐν Σεβαστείᾳ 10 Τ Κοδράτου Κορίνθου, Ἀναστασίας τῆς Πατρικίας 11 Π Σωφρονίου Ἱεροσολύµων, Θεοδώρας Ἄρτης 12 Π Δ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ, Θεοφάνους ὁσ. ὁµολογ., Γρηγορίου 13 Σ Πουπλίου Ἀθηνῶν ἱεροµ., Ἀνακ. λειψ. Νικηφόρου ΚΠόλεως 14 Κ Δ ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Ἰωάν. Κλίµακος), Βενεδίκτου ὁσ. 15 Δ Ἀγαπίου καί τῶν σύν αὐτῷ µ., Ἀριστοβούλου Βρετανίας 16 Τ Σαββίνου, Ἰουλιανοῦ µάρτ., Χριστοδούλου ὁσ. ἐν Πάτµῳ 17 Τ Ἀλεξίου ἀνθρώπου τοῦ Θεοῦ, (Τό ἑσπέρας ψάλλεται ο Μ. Κανών) 18 Π Μ. ΚΑΝΩΝ, Κυρίλλου Ἱεροσολύµων, Τροφίµου, Ἀνανίου ὁσ. 19 Π ΑΚΑΘΙΣΤΟΣ ΥΜΝΟΣ, Χρυσάνθου καί Δαρείας µαρτύρων 20 Σ Τῶν ἐν Ἁγίῳ Σάββα ἀναιρεθέντων ὁσίων, Μύρωνος νεοµ. 21 Κ Ε ΝΗΣΤΕΙΩΝ (Μαρίας Αἰγυπτίας), Ἰακώβου ὁσ. ὁµολ. 22 Δ Βασιλείου ἱεροµ., Καλλινίκης µάρτ., Εὐθυµίου νεοµ. 23 Τ Νίκωνος & 199 µαθητῶν µαρτ., Λουκᾶ νεοµάρτυρος 24 Τ Αρτέµονος Σελευκείας, Παρθενίου Γ ΚΠόλεως 25 Π ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 26 Π Σύναξις Ἀρχαγγέλου Γαβριήλ, Στεφάνου ὁµολογητοῦ 27 Σ ΕΓΕΡΣΙΣ ΤΟΥ ΛΑΖΑΡΟΥ, Ματρώνης τῆς ἐν Θεσ/νίκη 28 Κ ΤΩΝ ΒΑΪΩΝ, Ἱλαρίωνος τοῦ νέου, Ἡρωδίωνος ἐκ τῶν Ο ἀπ. 29 Δ Μ. ΔΕΥΤΕΡΑ, Ἰωσήφ Παγκάλου 30 Τ Μ. ΤΡΙΤΗ, Τῶν 10 Παρθένων 31 Τ Μ. ΤΕΤΑΡΤΗ, Τῆς ἀλειψάσης τόν Κύριον µύρῳ - 36 -

ΜAΡΤIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 7 Ἑβρ. δ 14 - ε 6 Μάρκ. η 34 - θ 1 πλ. β ΣΤ 9 Ἑβρ. ιβ 1-10 Ματθ. κ 1-16 - 40 Μαρτύρων 14 Ἑβρ. στ 13-20 Μάρκ. θ 17-31 βαρύς Ζ 21 Ἑβρ. θ 11-14 Μάρκ. ι 32-45 πλ. δ Η 25 Ἑβρ. β 11-18 Λουκ. α 24-38 - Εὐαγγελισµοῦ 27 Ἑβρ. ιβ 28 - ιγ 8 Ἰωάν. ια 1-45 - Λαζάρου 28 Φιλιπ. δ 4-9 Ἰωάν. ιβ 1-18 - Βαΐων ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 15 Ἁγ. Νεοµάρτ. Μανουήλ τοῦ ἐκ Σφακίων. (1792) 17 Ὁσιοµ. Παύλου. (8ος αἰ.) 20 Ἁγ. Νεοµάρτυρος Μύρωνος, ἐξ Ἡρακλείου. (1793) 31 Ἁγ. Μάρτ. Θεοφίλου καί τῶν σύν αὐτῷ. (4ος αἰ.) - 37 -

ΑΠΡΙΛIOΣ 2010 1 Π Μ. ΠΕΜΠΤΗ, Ὁ Μυστικός Δεῖπνος, Ὁσίας Μαρίας Αἰγυπ. 2 Π Μ. ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, Τά Ἅγια Πάθη τοῦ Κυρίου 3 Σ Μ. ΣΑΒΒΑΤΟΝ, Ἡ εἰς Ἅδου Κάθοδος Κυρίου 4 Κ ΤΟ ΑΓΙΟΝ ΠΑΣΧΑ, Ἡ Ἁνάστασις τοῦ Κυρίου 5 Δ Δευτ. ΔΙΑΚΑΙΝΗΣΙΜΟΥ, Κλαυδίου, Διοδώρου, Νικηφόρου 6 Τ Ραφαήλ, Νικολάου καί Εἰρήνης µαρτ., Γρηγορίου Σιναΐτου 7 Τ Καλλιοπίου & Ἀκυλίνης µαρτ., Γεωργίου ὁσ. Μυτιλήνης 8 Π Ἡρωδίωνος, Ἀγάβου, Ἀσυγκρίτου, Φλέγοντος & Ἑρµοῦ 9 Π Ζωοδόχου Πηγῆς, Εὐψυχίου µ., Βαδίµου Ὁσιοµ. 10 Σ Τερεντίου & τῶν σύν αὐτῷ µ., Γρηγορίου Ε ΚΠόλεως 11 Κ ΤΟΥ ΘΩΜΑ, Ἀντίπα Περµάγου, Τρυφαίνης µ. 12 Δ Βασιλείου Παρίου ὁµολ., Ἀνθούσης ὁσ. 13 Τ Μαρτίνου πάπα Ρώµης ὁµολ., Ζωΐλου µάρτ. 14 Τ Ἀριστάρχου ἐκ τῶν Ο Ἀποστ., Δηµητρίου νεοµ. ἐν Τριπόλει 15 Π Κρήσκεντος µάρτ., Λεωνίδου Ἀθηνῶν 16 Π Ἀγάπης, Εἰρήνης, Χιονίας µ., Λεωνίδου & τῶν σύν αὐτῷ 17 Σ Συµεών ἱεροµ. Περσίδος, Μακαρίου Κορίνθου 18 Κ ΤΩΝ ΜΥΡΟΦΟΡΩΝ, Σάββα στρατηλ, ὁσ. Ἰωάννου & Ἀθαν. 19 Δ Παφνουτίου ἱεροµ., Φιλίππας, Γεωργίου Πισιδίας 20 Τ Θεοδώρου τοῦ Τριχινᾶ, Ἀθανασίου ὁσ. Μ. Μετεώρου 21 Τ Ἰανουαρίου ἱερ., Ἁγ. Ἀλεξάνδρας Βασ., Ἀναστασίου Σιναΐτου 22 Π Θεοδώρου Συκεώτου, Ναθαναήλ ἀποστ. 23 Π Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου 24 Σ Ἐλισάβετ ὁσ. θαυµ., Νικολάου νεοµ. ἐν Μαγνησίᾳ 25 Κ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ, Μάρκου Εὐαγγ., Μακεδονίου ΚΠόλεως 26 Δ Βασιλέως Ἀµασείας ἱεροµάρτ., Γλαφύρας & Ἰούστας ὁσίων 27 Τ Συµεών Ἱεροσολύµων, Ἰωάννου ὁσίου µονῆς Καθαρῶν 28 Τ ΜΕΣΟΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Τῶν ἐν Κυζίκῳ 9 µαρτύρων 29 Π Ἰάσωνος & Σωσιπάτρου ἀπ. ἐκ τῶν Ο, Κερκύρας µάρτ. 30 Π Ἰακώβου ἀπ. υἱοῦ Ζεβεδαίου, Κλήµεντος ὁσ. ὑµνογρ. - 38 -

ΑΠ ΡΙΛIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 4 Πράξ. α 1-8 Ἰωάν. α 1-17 - Ἅγ. Πάσχα 5 Πράξ. α 12-17, 21-26 Ἰωάν. α 18-28 - Δευτ. Διακαινησί- µου 9 Πράξ. γ 1-8 Ἰωάν. β 12-22 - Ζωοδόχου Πηγῆς 11 Πράξ. ε 12-20 Ἰωάν. κ 19-31 - Α 18 Πράξ. στ 1-7 Μάρκ. ιε 43 - ιστ 8 β Δ 23 Πράξ. ιβ 1-11 Ἰωάν. ιε 17 - ιστ 2 - Ἁγίου Γεωργίου 25 Α Πέτρ. ε 6-14 Ἰωάν. ιε 1-15 γ Ε 28 Πράξ. ιδ 6-18 Ἰωάν. ζ 14-30 - Μεσοπεντηκοστῆς 30 Πράξ. ιβ 1-11 Λουκ. θ 1-6 - Ἰακώβου Ἀποστόλου ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 3 Ὁσ. Ἰωσήφ τοῦ Ὑµνογράφου. (833) 7 Ὁσ. Γερασίµου τοῦ Βυζαντίου. (1770) Τοῦ θαύµατος τοῦ Ἁγ. Μηνᾶ (1826), Ἡράκλειο, Τρίτη τῆς Διακαινησίµου. Ἀνακοµιδῆς Λειψάνων Ὁσ. Ἰωσήφ τοῦ Γεροντο - γιάννη, Τετάρτη τῆς Διακαινησίµου. - 39 -

ΜΑΪOΣ 2010 1 Σ Ἱερεµίου Προφ., Εὐθυµίου νεοµ. ἐκ Δηµητσάνης, Ἀκακίου ὁσ. 2Κ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ, Ἀνακ. λειψ. Μ. Ἀθανασίου Ἀλ/ρείας 3Δ Τιµοθέου & Μαύρας µαρτ., Πέτρου Ἄργους, Ξενίας Καλαµατ. 4 Τ Πελαγίας µάρτυρος, Ἱλαρίου ὁσίου θαυµατουργοῦ 5 Τ Εἰρήνης µεγαλοµ., Εὐθυµίου Μαδύτου 6Π Ἰώβ δικαίου & πολυάθλου, Σεραφείµ ὁσ. ἐν τῷ ὄρει Δοµβοῦς 7Π Μνήµη τοῦ ἐν οὐρανῷ φανέντος Τιµίου Σταυροῦ, Ἀκακίου µ. 8 Σ Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, Ἀρσενίου ὁσ. Μεγάλου 9Κ ΤΟΥ ΤΥΦΛΟΥ, Ἠσαΐου πρ., Χριστοφόρου µεγαλοµ. 10 Δ Σίµωνος ἀποστόλου τοῦ Ζηλωτοῦ, Λαυρεντίου ὁσίου 11 Τ Κυρίλλου & Μεθοδίου ἰσαπ., Μωκίου ἱεροµ., Ἀργυροῦ νεοµ. 12 Τ ΑΠΟΔΟΣΙΣ ΕΟΡΤΗΣ ΠΑΣΧΑ, Ἐπιφανίου Κύπρου 13 Π ΤΗΣ ΑΝΑΛΗΨΕΩΣ, Γλυκερίας µάρτ., Σεργίου ὁµολ. 14 Π Ἰσιδώρου Χίου, Θεράποντος Κύπρου ἱεροµ., Λεοντίου Ἱεροσ. 15 Σ Παχωµίου ὁσίου µεγάλου, Ἀχιλλίου Λαρίσης 16 Κ ΑΓ. 318 ΠΑΤΕΡΩΝ (Α Οἰκ. Σύν.), Θεοδώρου τοῦ ἡγιασµ. 17 Δ Ἀνδρονίκου & Ἰουνίας ἀπ., Ἀθανασίου Χριστιανουπόλεως 18 Τ Διονυσίου, Ἀνδρέου, Παύλου, Χριστίνης, Ἡρακλείου, Παυλίνου 19 Τ Πατρικίου Προύσσης & σύν αὐτῷ µαρτ., Ἀκολούθου, Θεοτίµης 20 Π Θαλλελαίου µ., Λυδίας Φιλιπ., Μετακοµ. λειψ. Ἁγ. Νικολάου 21 Π Κωνσταντίνου & Ἑλένης τῶν Ἰσαποστόλων 22 Σ ΨΥΧΟΣΑΒΒΑΤΟΝ, Δηµητρίου & Παύλου νεοµ. ἐν Τριπόλει 23 Κ ΤΗΣ ΠΕΝΤΗΚΟΣΤΗΣ, Μιχαήλ Συννάδων, Μαρίας µυρ. 24 Δ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Συµεών ὁσ. ἐν θαυµαστῷ ὄρει 25 Τ Ἡ Γ Εὕρ. Τιµίας κεφ. Προδρόµου, Κελεστίνου µάρτ. 26 Τ Κάρπου & Ἀλφαίου ἐκ τῶν 70 Ἀπ., Ἀλεξάνδρου Δερβίση νεοµ. 27 Π Ἰωάννου Ρώσου ὁµολ., Ἑλλαδίου ἱεροµ., Θεράποντος ἱεροµ. 28 Π Εὐτυχοῦς Μελιτινῆς, Ἑλικωνίδος µάρτ., Νικήτα Χαλκηδόνος 29 Σ Θεοδοσίας Κων/τίσσης ὁσιοµ., Ἀλεξάνδρου Ἀλεξανδρείας 30 Κ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΠΑΝΤΩΝ, Ἰσαακίου ὁσ., Ναταλίου µ. 31 Δ Ἑρµείου µ., Εὐσεβίου µ., Εὐσταθίου πατρ. ΚΠόλεως - 40 -

ΜΑ. Ι. OΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 2 Ἑβρ. ιγ 7-16 Ἰωάν. δ 5-42 δ Ζ 8 Α Ἰωάν. α 1-7 Ἰωάν. ιθ 25-27, Ἰωάννου Θεολόγου κα 24-25 - 9 Πράξ. ιστ 16-34 Ἰωάν. θ 1-38 πλ. α Η 12 Πράξ. ιη 22-28 Ἰωάν. ιβ 36-47 - Ἀπόδοσις Πάσχα 13 Πράξ. α 1-12 Λουκ. κδ 36-53 - Ἀναλήψεως 16 Πράξ. κ 16-18, 28-36 Ἰωάν. ιζ 1-13 πλ. β Ι 21 Πράξ. κστ 1, 12-20 Ἰωάν. ι 1-9 - Κων. & Ἑλένης 22 Α Θεσ. δ 13-17 Ἰωάν. κα 14-25 - Ψυχοσάββατον 23 Πράξ. β 1-11 Ἰωάν. ζ 37-52, η 12 - Πεντηκοστῆς 24 Ἐφεσ. ε 8-19 Ματθ. ιη 10-20 - Ἁγίου Πνεύµατος 30 Ἑβρ. ια 33 - ιβ 2 Ματθ. ι 32-33, 37-38, πλ. δ Α ιθ 27-30 ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 1 Ἁγ. Νεοµάρτ. Μαρίας τῆς Μεθυµοπούλας ἐκ Φουρνῆς Μεραµβέλλου. (1826) 14 Ἁγ. Νεοµάρτυρος Μάρκου τοῦ Κρητός. (1643) 14 Ἁγ. Λεοντίου Β, Ἀρχ/που Ἱεροσολύµων. (11ος αἰ.) 15 Ἀνάµνηση ἐπανακοµιδῆς τ. Κάρας Ἁγ. Τίτου. (1966) 19 Ἰωάννου νεοµ. «Ἀρναουτογιάννης» τοῦ ἐν Γορτύνῃ. - 41 -

IOYΝIO Σ 2010 1 Τ Ἰουστίνου φιλοσόφου µάρτ., Θεσπεσίου ὁµολ. 2 Τ Νικηφόρου ΚΠόλεως, Κωνσταντίνου νεοµ. τοῦ ἐξ Ἀγαρηνῶν 3 Π Ἁγ. Ἰωσήφ Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης 4 Π Μητροφάνους ΚΠόλεως, Μάρθας & Μαρίας 5 Σ Δωροθέου Τύρου, ἱεροµ. Νικάνδρου, Μάρκου νεο. ἐν Χίῳ 6 Κ Β ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἁγιορ. Πατέρων, Ἱλαρίωνος ὁσ. τοῦ νέου 7 Δ Θεοδότου ἱεροµ. Ἀγκύρας, Ζηναΐδος, Σεβαστιανῆς ὁσ. 8 Τ Ἀν. λειψ. Θεοδώρου Στρατηλ., Καλλιόπης µ. Θεοφάνους νεοµ. 9 Τ Κυρίλλου Ἀρχιεπ. Ἀλεξανδρείας, Ἀνανίου µ., Θέκλας παρθ. 10 Π Ἀλεξάνδρου & Ἀντωνίνης, Τιµοθέου Προύσης ἱεροµάρτυρος 11 Π Βαρθολοµαίου & Βαρνάβα Ἀποστ., Παναγίας Ἄξιον Ἐστίν 12 Σ Ὀνουφρίου ὁσ., Πέτρου τοῦ ἐν Ἄθῳ 13 Κ Γ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀκυλίνης µ., Ἀντιπάτρου Βόστρων 14 Δ Ἐλισσαίου πρ., Μεθοδίου ΚΠόλεως ὁµολ. 15 Τ Ἀµώς πρ., Ἱερωνύµου ὁσ., Αὐγουστίνου Ἱππῶνος 16 Τ Τύχωνος & Μνηµονίου Ἀµαθοῦντος Κύπρου 17 Π Ἰσαύρου διακ., Βασιλείου & Ἰννοκεντίου Ἀθηναίων µ. 18 Π Λεοντίου Αἰγίνης, Ὑπατίου, Θεοδούλου & Αἰθερίου µαρτ. 19 Σ Ἰούδα ἀποστόλου, Παϊσίου ὁσίου τοῦ µεγάλου 20 Κ Δ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Μεθοδίου ἐπ. Πατάρων, Νικολ. Καβάσιλα 21 Δ Ἰουλιανοῦ µάρτ., Τερεντίου ἱεροµ., Νικήτα νεοµ. Νισυρίου 22 Τ Εὐσεβίου ἐπ. Σαµοσάτων, Ζήνωνος & Ζηνᾶ µαρτ. 23 Τ Ἀγριππίνης µ., Ἀριστοκλέους πρεσβ., Βαρβάρου Ξηροµερίτου 24 Π Γενέθλιον Ἰωάννου Προδρόµου, Ἀθανασίου τοῦ Παρίου 25 Π Φεβρωνίας ὁσιοµ., Ὀρεντίου µ., Διονυσίου ὁσ., Προκοπίου 26 Σ Δαβίδ ὁσ. τοῦ ἐν Θεσσαλονίκῃ, Ἰωάννου ἐπισκ. Γοτθίας 27 Κ Ε ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Σαµψών Ξενοδόχου ὁσ., Μαρκίου & Μαρκίας 28 Δ Εὕρεσις λειψ. Κύρου & Ἰωάννου τῶν Ἀναργύρων 29 Τ ΠΕΤΡΟΥ & ΠΑΥΛΟΥ Πρωτοκορυφαίων Ἀποστόλων 30 Τ Σύναξις τῶν 12 Ἀποστόλων, Μιχαήλ νεοµ., Μελίτωνος µ. - 42 -

IΟΥΝIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 6 Ρωµ. β 10-16 Ματθ. δ 18-23 α Β 13 Ρωµ. ε 1-10 Ματθ. στ 22-23 β Γ 20 Ρωµ. στ 18-23 Ματθ. η 5-13 γ Δ 24 Ρωµ. ιγ 11 - ιδ 4 Λουκ. α 1-25, 57-68, 76, 80 - Γενέθλ. Προδρόµου 27 Ρωµ. ι 1-10 Ματθ. η 28 - θ 1 δ Ε 29 Β Κορ. ια 21 - ιβ 9 Ματθ. ιστ 13-19 - Πέτρου & Παύλου 30 Β Κορ. δ 9-16 Ματθ. θ 36, ι 1-8 - Τῶν 12 Ἀποστόλων ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 9 Ἁγ. Πέντε Κανονικῶν Παρθένων. (11ος αἰ.) 23 Ἁγ. Νεοµαρτύρων Ἐπισκόπων Κρήτης καί τῶν σύν αὐτοῖς. (1821-1822) 25 Ὁσ. Μεθοδίου τοῦ ἐν Νυβρίτῳ, Γορτύνης. (16ος αἰ.) 28 Ὁσ. Σεργίου τοῦ Μαγίστρου. - 43 -

IOYΛIOΣ 2010 1 Π Κοσµᾶ & Δαµιανοῦ Ἀναργύρων τῶν ἐν Ρώµῃ 2 Π Κατάθεσις τιµ. ἐσθῆτος Θεοτόκου ἐν Βλαχέρναις, Λάµπρου 3 Σ Ὑακίνθου µάρτ., Ἀνατολίου ΚΠόλεως, Γερασίµου νεοµ. 4 Κ ΣΤ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀνδρέου Κρήτης, Μιχαήλ Χωνιάτου 5 Δ Ἀθανασίου ἐν Ἄθῳ, Λαµπαδοῦ ὁσ., Κυπριανοῦ ἐκ Κλειστοῦ 6 Τ Σισώη ὁσίου τοῦ µεγάλου, Ὀνησίµου ἀπ. Ἀρχίππου 7 Τ Κυριακῆς µεγαλοµάρτυρος, Θωµᾶ ὁσίου τοῦ ἐν Μαλεῷ 8 Π Προκοπίου µεγαλ., Θεοφίλου Ζίχνης, Ἀναστασίου ἱεροµ. 9 Π Παγκρατίου ἱεροµ., Μιχαήλ (Πακνανᾶ) Ἀθηναίου νεοµ. 10 Σ Τῶν ἐν Νικοπόλει Ἀρµενίας 45 µαρτ., Γρηγορίου Ἄσσου 11 Κ Ζ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Εὐφηµίας µεγαλ., Ὄλγας ἰσαποστ. 12 Δ Πρόκλου & Ἱλαρίου µαρτ., Βερονίκης τῆς αἱµορροούσης 13 Τ Σύναξις Ἀρχαγγ. Γαβριήλ, Στεφάνου ὁσ. τοῦ Σαββαΐτου 14 Τ Ἀκύλα ἀποστ., Ἰούστου µ., Νικοδήµου ὁσ. τοῦ Ἁγιορείτου 15 Π Κηρύκου & Ἰουλίττης µ., Βλαδιµήρου ἱσαπ. βασ. (Ρῶσος) 16 Π Ἀθηνογένους ἱεροµ., Φαύστου µάρτυρος, 1500 µ. ἐν Πισιδίᾳ 17 Σ Μαρίνης Μεγαλοµάρτυρος, Βερονίκης, Σπεράτου µ. 18 Κ ΤΩΝ ΑΓ. ΠΑΤΕΡΩΝ (Δ Οἰκ. Σύνοδος), Αἰµιλιανοῦ µάρτ. 19 Δ Μακρίνης & Δίου ὁσ., Θεοδώρου Σαββαΐτου ἐπ. Ἐδέσσης 20 Τ Προφήτου Ἠλιοῦ τοῦ Θεσβίτου 21 Τ Ἰωάννου καί Συµεών τοῦ Σαλοῦ, Παρθενίου ἐπ. Ἄρτης 22 Π Μαρίας Μαγδαληνῆς Μυροφόρου, Μαρκέλλης παρθενοµ. 23 Π Φωκᾶ ἱεροµ., Ἰεζεκιήλ πρ., Πελαγίας ὁσ. ἐν Τήνῳ 24 Σ Χριστίνης µεγαλοµάρτυρος, Θεοφίλου Ζακύνθου νεοµ. 25 Κ Θ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἡ Κοίµησις τῆς Ἁγ. Ἄννης µητρός Υ.Θ. 26 Δ Παρασκευῆς ὁσιοµάρτυρος, Ἑρµολάου ἱεροµάρτυρος 27 Τ Παντελεήµονος Μεγαλοµάρτυρος καί Ἰαµατικοῦ 28 Τ Προχόρου, Νικάνωρος, Τίµωνος, Εἰρήνης Χρυσοβαλάντου 29 Π Καλλινίκου µ., Θεοδότης µ. & τέκνων αὐτῆς 30 Π Σίλα, Σιλουανοῦ, Κρήσκεντος, Ἀνδρονίκου ἐκ τῶν Ο ἀπ. 31 Σ Εὐδοκίµου τοῦ δικαίου, Ἰωσήφ τοῦ ἀπό Ἀριµαθαίας - 44 -

IουλIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Ματθ. ι 1, 5-8 - Ἁγίων Ἀναργύρων 4 Ρωµ. ιβ 6-14 Ματθ. θ 1-8 πλ. α ΣΤ 11 Β Κορ. στ 1-10 Ματθ. θ 27-35 πλ. β Ζ 17 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μαρκ. ε 24-34 - Ἁγ. Μαρίνης 18 Τιτ. γ 8-15 Ματθ. ε 14-19 βαρύς Η 20 Ἰακ. ε 10-20 Λουκ. δ 22-30 - Προφήτου Ἠλιοῦ 25 Γαλ. δ 22-27 Ματθ. ιδ 22-34 πλ. δ Θ 26 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μάρκ. ε 24-34 - Ἁγ. Παρασκευῆς 27 Β Τιµ. β 1-10 Ιωάν. ιε 17 - ιστ 2 - Ἁγ. Παντελεήµονος ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ Τήν Α Κυριακή τοῦ Ἰουλίου: ἡ Σύναξις Πάντων τῶν ἐν Κρήτῃ διαλαµψάντων Ἁγίων. 2 Συνάξεως Εἰκόνος Παναγίας Ὀρφανῆς Ἱ. Μ. Ἀ - γκαράθου. 4 Ἁγ. Ἀνδρέου Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης. (712) 5 Ὁσ. Ἀθανασίου τοῦ Ἀθωνίτου. (10ος αἰ.) 9 Ἁγ. Ἱεροµ. Μεθοδίου, Ἐπισκόπου Λάµπης. (1793) Ἁγ. Κυρίλλου Ἐπισκόπου Γορτύνης. 10 Ὁσ. Παρθενίου καί Εὐµενίου, τῶν ἐν Κουδουµᾷ. (1905 καί 1920) 11 Ἁγ. Μαρτυρίου Ἐπισκόπου Γορτύνης. 12 Ὁσ. Γερασίµου καί Ἀκακίου Χανίων. (17ος αἰ.) 14 Ἁγ. Ἱεροµάρτυρος Πέτρου τοῦ Νέου. (4 αἰ.;) Ἁγ. 4 Νεοµ., ἐν Μελισσουργείῳ Κισάµου. (1681) 25 Ἁγ. Θεοδώρου Ἐπισκόπου Γορτύνης. - 45 -

ΑΥ ΓΟΥΣΤOΣ 2010 1Κ Ι ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἡ Πρόοδος τοῦ Τιµίου Σταυροῦ 2 Δ Ἀνακοµ. λειψ. Ἁγ. Στεφάνου, Θεοδώρου νεοµ. Δαρδανελλίων 3 Τ Δαλµατίου, Φαύστου & Ἰσαακίου ὁσ., Θεοδώρας τῆς ἐν Θεσ. 4 Τ Τῶν ἐν Ἐφέσῳ 7 παίδων, Εὐδοκίας ὁσίας, Ἴας µάρτυρος 5 Π Εὐσιγνίου µάρτ., Νόννης µητρ. Γρ. Θεολ., Εὐγενίου ὁσ. 6 Π Η ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΤΟΥ ΣΩΤΗΡΟΣ ΧΡΙΣΤΟΥ 7 Σ Δοµετίου ὁσιοµ., Νικάνορος ὁσ. θαυµ., Θεοδοσίου ὁσ. 8Κ ΙΑ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Αἰµιλιανοῦ Κυζίκου, Μύρωνος Κρήτης 9 Δ Ματθίου ἀποστόλου, Ἁγίων 10 µαρτ. εἰς Χαλκῇ Πύλῃ 10 Τ Λαυρεντίου ἀρχιδιακόνου, Ξύστου πάπα Ρώµης τοῦ ἐξ Ἀθ. 11 Τ Εὔπλου διακόν., Νήφωνος ΚΠόλεως, Ἀναστασίου Πανερᾶ 12 Π Φωτίου & Ἀνικήτου, Παµφίλου, Κάστορος 13 Π Μαξίµου ὁµολογητοῦ, Εὐδοκίας, Δωροθέου, Ξένης µοναχῆς 14 Σ Μιχαίου προφ., Συµεών τοῦ Τραπεζουντίου τοῦ Χρυσοχόου 15 Κ Η ΚΟΙΜΗΣΙΣ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 16 Δ Διοµήδους µ., Τιµοθέου ἐπ. Εὐρίπου, Σταµατίου Πηλίου 17 Τ Μύρωνος µ., Παύλου & Ἰουλιανῆς µαρτ. 18 Τ Φλώρου & Λαύρου, Λέοντος & Ἑρµοῦ µ., Ἀρσενίου ἐν Πάρῳ 19 Π Ἀνδρέου µεγαλοµ. Στρατηλ., Θεοφάνους Ναούσης 20 Π Σαµουήλ προφ., Ἡλιοδώρου & Δοσᾶ µαρτ., Θεοχάρους µ. 21 Σ Θαδδαίου ἀποστ., Βάσσης Ἐδεσσαίας καί τῶν τέκνων αὐτῆς 22 Κ ΙΓ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ἀγαθονίκου & σύν αὐτῷ µαρτύρων 23 Δ Ἀπόδοσις Κοιµήσεως, Εἰρηναίου ἐπισκ. Λουγδούνων 24 Τ Κοσµᾶ Αἰτωλοῦ, Εὐτυχοῦς, Διονυσίου Αἰγ. 25 Τ ΑΓΙΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΤΙΤΟΥ, Α ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΚΡΗΤΗΣ 26 Π Ἀδριανοῦ & Ναταλίας µ., Ἰωάσαφ ὁσ., Ἀττικοῦ µ. 27 Π Φανουρίου Μεγαλοµάρτυρος, Ποιµένος ὁσίου 28 Σ Μωϋσέως ὁσ. τοῦ Αἰθίοπος, Διοµήδους, Λαυρεντίου µ. 29 Κ Μνήµη ἀποτοµῆς τιµίας κεφαλῆς Ἰωάννου Βαπτιστοῦ 30 Δ Ἀλεξάνδρου, Ἰωάννου, Παύλου Πατριαρχῶν ΚΠόλεως 31 Τ Κατάθεσις Τιµίας Ζώνης Ὑπεραγίας Θεοτόκου - 46 -

ΑΥΓΟΥΣΤOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. δ 9-16 Ματθ. ιζ 14-23 α Ι 6 Β Πέτρ. α 10-19 Ματθ. ιζ 1-9 - Μεταµορφώσεως 8 Α Κορ. θ 2-12 Ματθ. ιη 23-35 β ΙΑ 15 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 γ Κοίµ. Θεοτόκου 22 Α Κορ. ιστ 13-24 Ματθ. κα 33-42 δ Β 23 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 - - 29 Πράξ. ιγ 25-32 Μάρκ. στ 14-30 πλ. α Γ 31 Ἑβρ. θ 1-7 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 - Τιµίας Ζώνης ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ Σάββατο µετά τήν 6ην Aὐγούστου, Συνάξ. Εἰκόνος Ὑπερ. Θεοτ. Γαλακτοτροφούσης Ἱ. Μ. Ἀγκαράθου. 7 Ὁσ. Ἰωσήφ «Γεροντογιάννη» τοῦ ἐν τῇ Ἱ. Μ. Καψᾷ Σητείας. (1874) 8 Ἁγ. Μύρωνος Ἐπισκόπου Κρήτης. 11 Συνάξ. Εἰκόνος Ὑπερ. Θεοτόκου Ἐλεούσης Ἱ. Μετ. Ἐλεούσης. 12 Ἁγ. 12 Μαρτύρων Στρατιωτῶν. (4ος αἰ.) 16 Τῶν ἐκ Mουλίων Γορτύνης Νεοµαρτύρων. 17 Ὁσ. Εὐτυχίου, Εὐτυχιανοῦ καί Κασσιανῆς ἐν τῇ Ἱ. Μ. Ὁδηγητρίας Μεσαρᾶς. (4ος αἰ.) 18 Ἁγ. Ματθαίου νεοµ. τοῦ ἐκ Γερακαρίου Ἀµαρίου. (1697) 21 Ἀθανασίου Πατελάρου Πατριάρχου Κπόλεως, ἐξ Ἀξοῦ Mυλοποτάµου. (1654) 23 Ὁσ. Χαραλάµπους τοῦ ἐν Καλυβιανῇ Μεσαρᾶς. (1788) 25 Ἁγ. Ἀποστ. Τίτου, Α Ἐπισκόπου Κρήτης. (1ος αἰ.) A Kυριακή µετά τήν 25ην Αὐγούστου, τῆς Συνάξεως τῶν Ἁγ. Ἀπ. Παύλου καί Τίτου. - 47 -

ΣΕΠΤΕΜΒPIOΣ 2010 1Τ Ἀρχή τῆς Ἰνδίκτου, Συµεών τοῦ Στυλίτου, Μελετίου ὁσ. 2Π Μάµαντος, Ἰωάννου Νηστευτοῦ ΚΠόλεως, Διοµήδους µ. 3Π Ἀνθίµου ἱεροµάρτυρος, Θεοκτίστου ὁσίου, Φοίβης 4Σ Ἁγ. Νεοµάρτυρος Θεοδώρου τοῦ Ἀλικαρνασσέως 5Κ ΙΕ ΜΑΤΘΑΙΟΥ, Ζαχαρίου προφήτου & Ἐλισάβετ 6Δ Ἀνάµν. θαύµατος ἐν Χώναις Ἀρχ. Μιχαήλ, Καλοδότης µ. 7Τ Σώζοντος µάρτ., Κασσιανῆς τῆς ὑµνογράφου 8Τ ΤΟ ΓΕΝΕΘΛΙΟΝ ΤΗΣ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 9Π Σύναξις Θεοπατόρων Ἰωακείµ & Ἄννης 10 Π Μηνοδώρας, Μητροδώρας, Νυµφοδώρας µαρτύρων 11 Σ Θεοδώρας ὁσίας, Εὐφροσύνου ὁσίου µάγειρος, Εὐανθίας 12 Κ ΠΡΟ ΤΗΣ ΥΨΩΣΕΩΣ, Αὐτονόµου, Κορνούτου ἱεροµ. 13 Δ Ἀριστείδου φιλοσ., Κορνηλίου ἑκατοντ., Ἱεροθέου Καλαµῶν 14 Τ ΥΨΩΣΙΣ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ (νηστεία) 15 Τ Νικήτα, Φιλοθέου, Βησσαρίωνος Λαρίσης, Συµεών Θεσ/νίκης 16 Π Εὐφηµίας µεγαλοµ., Μελιτινῆς µάρτυρος, Κασσιανοῦ ὁσ. 17 Π Σοφίας, Πίστεως, Ἐλπίδος καί Ἀγάπης µαρτύρων 18 Σ Εὐµενίου ἐπισκ. Γορτύνης, Ἀριάδνης µάρτ., Ρωµύλου ὁσ. 19 Κ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΥΨΩΣΙΝ, Τροφίµου, Σαββατίου, Δορυµέδοντος µ. 20 Δ Εὐσταθίου & συνοδείας αὐτοῦ, Ἱλαρίωνος Κρητός 21 Τ Κοδράτου ἀποστόλου, Ἰωνᾶ προφ. 22 Τ Φωκᾶ ἱεροµ. ἐπ. Σινώπης, Φωκᾶ τοῦ κηπουροῦ, Ἰσαάκ 23 Π Σύλληψις Τιµ. Προδρόµου, Νικολάου Καρπεν., Ξανθίππης 24 Π Παναγίας Μυρτιδιωτίσσης, Θέκλης πρωτ. & ἰσαπ., Σιλουανοῦ 25 Σ Εὐφροσύνης ὁσίας, Παφνουτίου πατρός αὐτῆς 26 Κ Μετάστασις Ἰωάννου Θεολόγου, Νείλου Καλαβροῦ 27 Δ Καλλιστράτου µάρτυρος, Ἀριστάρχου, Ἀκυλίνης νεοµ. Ζαγκλιβ. 28 Τ Χαρίτωνος ὁµολ., Αὐξεντίου ὁσ. τοῦ ἐν Κύπρῳ 29 Τ Κυριακοῦ ὁσ. Ἀναχωρητοῦ, Μαλαχία ν. ὁσ. Ρόδου, Πετρωνίας µ. 30 Π Γρηγορίου ἐπισκ. Ἀρµενίας φωτιστοῦ, Ριψιµίας µ. - 48 -

ΣΕΠΤΕΜΒΡIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Τιµ. β 1-7 Λουκᾶ δ 16-22 - Τῆς Ἰνδίκτου 5 Κορ. δ 6-15 Μάτθ. κβ 35-46 πλ. β Δ 8 Φιλιπ. β 5-11 Λουκ. ι 38-42, ια 27-28 - Γεν. Θεοτόκου 12 Γαλ. στ 11-18 Ἰωάν. γ 13-17 βαρύς Ε 14 Α Κορ. α 18-24 Ἰωάν. ιθ 6-11, 13-20, - Ὑψ. Τιµίου Σταυροῦ 25-28, 30-35 19 Γαλ. β 16-20 Μάρκ. η 34 - θ 1 πλ. δ ΣΤ 23 Γαλ. δ 22-27 Λουκ. α 5-25 - Συλ. Ἰ. Προδρόµου 26 Α Ἰωάν. δ 12-19 Ἰωάν. ιθ 25-27, κα 24-25 α Ζ ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 1 Ὁσ. Νικολάου τοῦ Κουρταλιώτου. (17ος αἰ.) 2 Ὁσ. Κοσµᾶ τοῦ Ἐρηµίτου. (658) 4 Ὁσ. Ἀνθίµου τοῦ νέου Ἀσκητοῦ. (1781) 9 Ἁγ. Ἰκονίου Ἐπισκόπου Γορτύνης. 11 Τῆς Συνάξ. τῆς Εἰκόνος Ὑπερ. Θεοτόκου, Μυριοκεφάλων Ρεθύµνης. 15 Ἁγ. Νεοµάρ. Ἰωάννου τοῦ ἐκ Σφακίων. (1811) 18 Ἁγ. Εὐµενίου, Ἐπισκόπου Γορτύνης. (7ος αἰ.) 20 Ὁσ. Ἰωάννου τοῦ Ξένου, ἐκ Σίβας Μεσαρᾶς. (1027) 20 Ἁγ. Ὁσιοµάρτυρος Ἱλαρίωνος, ἐξ Ἡρακλείου. (1804) 24 Τῆς Συνάξ. τῆς Ὑπερ. Θεοτόκου, τῆς Ἱ. Μ. Παληανῆς. 25 Τῆς εὑρέσεως τῆς Ἱ. Εἰκόνος τῆς Εὐαγγελιστρίας, ἐν Μοχῷ. - 49 -

Ο ΚΤΩΒ PI OΣ 2 0 1 0 1 Π Ἀνανίου ἀπ., Ρωµανοῦ Μελωδοῦ, Ἰωάννου Κουκουζέλη 2 Σ Κυπριανοῦ & Ἰουστίνης µαρτ., Θεοφίλου ὁσ. ὁµολογ. 3 Κ Β ΛΟΥΚΑ, Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου πολ. Ἀθην, Δαµάρεως µ. 4 Δ Ἱεροθέου ἐπ. Ἀθηνῶν, Δοµνίνης, Βερενίκης & Προσδόκης µ. 5 Τ Χαριτίνης µ., Μεθοδίας ὁσ. τῆς ἐν Κιµώλῳ 6 Τ Θωµᾶ τοῦ ἀποστ., Μακαρίου Ἐρωτηΐδος µ. 7 Π Σεργίου & Βάκχου µεγαλοµαρτ., ὁσ. Ἰωάννου & Λεοντίου 8 Π Πελαγίας ὁσίας, Πελαγίας παρθενοµ., Ταϊσίας ὁσίας 9 Σ Ἰακώβου ἀπ. τοῦ Ἀλφαίου, Ἀνδρονίκου & Ἀθανασίας ὁσ. 10 Κ Γ ΛΟΥΚΑ, Εὐλαµπίου & Εὐλαµπίας µαρτ., Θεοφίλου ὁσ. 11 Δ Φιλίππου διακ., Θεοφάνους ὁµολ. τοῦ Γραπτοῦ, Φιλονίκης 12 Τ Πρόβου, Ταράχου, Ἀνδρονίκου µαρτ., Συµεών νέου Θεολ. 13 Τ Κάρπου, Παπύλου µ., Βενιαµίν διακ., Χρυσῆς νεοµ. Μογλενῶν 14 Π Γερβασίου, Κοσµᾶ Μελωδοῦ, Παρασκευῆς ὁσ. Ἐπιβατινῆς 15 Π Λουκιανοῦ πρεσβ. Ἀντιοχείας, Σαββίνου ὁσ., Βάρσου ὁµ. 16 Σ Λογγίνου Ἑκατοντ., Μαλοῦ ὁσ., Λεοντίου καί τῶν σύν αὐτῷ 17 Κ Δ ΛΟΥΚΑ, Θεοφ. Πατ. (Ζ Οἰκ. Σύν.), Ὠσηέ προφήτου 18 Δ Λουκᾶ τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, Μαρίνου τοῦ γέροντος µ. 19 Τ Ἰωήλ πρ., Σαδώθ ἐπ. & 120 σύν αὐτῷ µ. 20 Τ Ἀρτεµίου µεγαλ., Ματρώνης Χιοπολ., Γερασίµου Κεφαλληνίας 21 Π Ἰλαρίωνος ὁσ. Μεγάλου, Φιλοθέου ὁσ., Σωκράτους ἱεροµ. 22 Π Ἀβερκίου ἰσαπ. ἐπίσκ. Ἱεραπόλεως, Γλυκερίας µάρτ. 23 Σ Ἰακώβου ἀπ. τοῦ Ἀδελφοθέου, Ἰγνατίου ΚΠόλεως 24 Κ ΣΤ ΛΟΥΚΑ, Ἀρέθα µεγαλοµ., Σεβαστιανῆς µάρτ. 25 Δ Μαρκιανοῦ & Μαρτυρίου τῶν Νοταρίων, Ταβιθᾶς ἐλεήµ. 26 Τ Δηµητρίου Μεγαλοµάρτυρος τοῦ Μυροβλήτου 27 Τ Νέστορος µεγαλοµ., Πρόκλης συζύγου τοῦ Πιλάτου 28 Π Ἁγίας Σκέπης Θεοτόκου, Τεσσάρων Μαρτύρων 29 Π Ἀναστασίας ὁσιοµ. Ρωµαίας, Ἀβραµίου ὁσίου & Μαρίας 30 Σ Ζηνοβίου & Ζηνοβίας µαρτ., Κλεόπα & Ἀρτεµᾶ ἐκ τῶν Ο ἀπ. 31 Κ Ε ΛΟΥΚΑ, Στάχυος, Ἀπελλοῦ, Ἀριστοβούλου ἐκ τῶν Ο ἀπ. - 50 -

ΟΚΤΩΒPIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 3 Β Κορ. ια 31 - ιβ 9 Λουκ. στ 31-36 β Η 10 Γαλ. α 11-19 Λουκ. ζ 11-16 γ Θ 17 Τίτ. γ 8-15 Λουκ. η 5-15 δ Ι 18 Κολ. δ 5-11, 14-18 Λουκ. ι 16-21 - Εὐαγγ. Λουκᾶ 23 Γαλ. α 11-19 Ματθ. ιγ 54-58 - Ἰακώβου Ἀδελφ. ἤ Μάρκ. στ 1-7 24 Γαλ. στ 11-18 Λουκ. η 27-39 πλ. α ΙΑ 26 Β Τιµ. β 1-10 Ἰωάν. ιε 17 - ιστ 2 - Ἁγ. Δηµητρίου 31 Ἐφεσ. β 4-10 Λουκ. ιστ 19-31 πλ. β Α ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 3 Ἁγ. Παύλου Ἐπισκόπου Γορτύνης. 7 Ὁσ. Ἰωάννου Ἐρηµίτου καί 98 Πατέρων. (1632) 8 Ἁγ. Φιλίππου, Ἐπισκόπου Γορτύνης. (2ος αἰ.) 10 Ἁγ. Πινυτοῦ, Ἐπισκόπου Κνωσοῦ. (2ος αἰ.) 11 Ἁγ. Ἠλία Ἐπισκόπου Γορτύνης, Ἰωάννου Ἐπισκόπου Ἀρκαδίας 13 Ἁγ. Μελετίου Πηγᾶ, Πατριάρχου Ἀλεξανδρείας. (1601) 17 Ὁσιοµ. Ἀνδρέου τοῦ ἐν Κρίσει. (8ος αἰ.) 18 Ἁγ. Κρητῶν Πατέρων Οἰκ. Συνόδου Ἰσιδώρου ἱεροµ. καί σύν αὐτῷ, ἐν Γορτύνῃ. 20 Ὁσιοµ. Γερασίµου τοῦ ἐν Κεφαλληνίᾳ. (1579) 20 Ὁσιοµ. Ἀνδρονίκου τοῦ Κρητός. (8ος αἰ.) 28 Ἁγ. 4 Νεοµαρτύρων τῶν ἐν Ρεθύµνῃ. (1824) - 51 -

NOEMBPIOΣ 2010 1 Δ Κοσµᾶ & Δαµιανοῦ Ἀναργ. καί Θεοδότης µητρός αὐτῶν 2 Τ Ἀκινδύνου, Πηγασίου, Ἀφθονίου, Ἐλπιδοφόρου µ. 3 Τ Ἀνακοµιδή λειψάνων Ἁγ. Μεγαλοµάρτυρος Γεωργίου 4 Π Ἰωαννικίου ὁσ., Νικάνδρου ἐπ. Μύρων, Ἑρµαίου πρεσβ. ἱεροµ. 5 Π Γαλακτίωνος & Ἐπιστήµης µαρτ., Ἑρµᾶ & Λίνου ἐκ τῶν Ο ἀπ. 6 Σ Παύλου ἀρχ. ΚΠόλεως, Λουκᾶ ὁσίου, Δηµητριανοῦ Κύπρου 7 Κ Ζ ΛΟΥΚΑ, Τῶν ἐν Μελιτινῇ 33 µ, Λαζάρου ὁσ. τοῦ Γαλησιώτ. 8 Δ Σύναξις Παµµεγίστων Ταξιαρχῶν Μιχαήλ & Γαβριήλ 9 Τ Νεκταρίου Αἰγίνης, Θεοκτίστης, Συµεών Μτφρ. 10 Τ Ἀρσενίου Καππαδόκη, Ὀρέστου µάρτ., Ὀλυµπᾶ, Σωσιπάτρου 11 Π Μηνᾶ µεγαλοµάρτυρος, Βίκτωρος καί Βικεντίου 12 Π Ἰωάννου Ἐλεήµονος, Νείλου ὁσίου τοῦ Μυροβλήτου 13 Σ Ἰωάννου Χρυσοστόµου ΚΠόλεως & Ἀνθούσης µητρός 14 Κ Η ΛΟΥΚΑ, Φιλίππου τοῦ Ἀπ., Κων/νου τοῦ Ὑδραίου 15 Δ Γουρία, Σαµωνᾶ & Ἀβίβου µαρτύρων & ὁµολογητῶν 16 Τ Ματθαίου Ἀποστόλου & Εὐαγγελιστοῦ, Ἰφιγενείας µ. 17 Τ Γρηγορίου Νεοκαισαρείας, Μαξίµου & Γενναδίου ΚΠόλεως 18 Π Πλάτωνος µεγαλ., Ἀναστασίου Παραµυθ., Ρωµανοῦ, Ζακχαίου µ. 19 Π Ἀβδιοῦ προφήτου, Ἠλιοδώρου & Ἀγαπίου µαρτύρων 20 Σ Γρηγορίου Δεκαπολίτου ὁσ., Πρόκλου πατρ. ΚΠόλεως 21 Κ ΤΑ ΕΙΣΟΔΙΑ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ 22 Δ Φιλήµονος, Ἀρχίππου, Ὀνησίµου ἐκ τῶν Ο ἀποστ. 23 Τ Ἀµφιλοχίου ἐπ. Ἰκονίου, Σισινίου, Μερόπης µ. 24 Τ Κλήµεντος ἐπ. Ρώµης, Πέτρου Ἀρχιεπ. Ἀλεξανδρείας 25 Π Αἰκατερίνης µεγαλοµ., Μερκουρίου µεγαλ. 26 Π Στυλιανοῦ ὁσ., Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε», Γεωργίου ν. Χίου 27 Σ Ἰακώβου µεγαλοµ. τοῦ Πέρσου, Πινουφρίου, Ναθαναήλ ὁσ. 28 Κ ΙΓ ΛΟΥΚΑ, Στεφάνου τοῦ Νέου ὁσ. ὁµ., Εἰρηνάρχου µάρτ. 29 Δ Παραµόνου & 370 µ. Φαίδρου µ., Διονυσίου ἐπ., Κορίνθου ἱεροµ. 30 Τ Ἀνδρέου ἀποστ. τοῦ Πρωτοκλήτου, Φρουµεντίου ἱερ. - 52 -

νοεµβρioυ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 1 Α Κορ. ιβ 27 - ιγ 8 Λουκ. ια 29-33 - Ἁγ. Ἀναργύρων 7 Ἐφεσ. β 14-22 Λουκ. η 41-56 βαρύς Β 8 Ἑβρ. β 2-10 Λουκ. ι 16-21 - Ταξιαρχῶν 13 Ἑβρ. ζ 26 - η 2 Ἰωάν. ι 9-16 - Ἰωάνν. Χρυσοστό- µου 14 Α Κορ. δ 9-16 Λουκ. ι 25-37 πλ. δ Γ 16 Ρωµ. ι 11 - ια 2 Ματθ. θ 9-13 - Εὐαγγελ. Ματθαίου 21 Ἑβρ. θ 1-7 Λουκ. ι 38-42 α Εἰσόδια Θεοτόκου ια 27-28 25 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μάρκ. ε 24-34 - Ἁγ. Αἰκατερίνης 28 Ἐφεσ. στ 10-17 Λουκ. ιη 18-27 β Ε 30 Α Κορ. δ 9-16 Ἰωάν. α 35-52 βαρύς Αγ. Ἀνδρέου ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 11 Ἁγ. Μεγαλ. Μηνᾶ, Πολιούχου Ἡρακλείου. 22 Ἁγ. Ἀνθίµου ὁµολογητοῦ, Προέδρου Κρήτης. (15ος αἰ.) 26 Ὁσ. Νίκωνος τοῦ «Μετανοεῖτε». (10ος αἰ.) 27 Ὁσ. Γρηγορίου καί Γερασίµου Σιναϊτῶν. (µετά τόν 10ον αἰ.) - 53 -

ΔEKEMBPIOΣ 2010 1 Τ Ναούµ προφ., Φιλαρέτου ἐλεήµονος, Θεοκλήτου, Λακεδαιµ. 2 Π Ἀββακούµ προφήτου, Μυρόπης µάρτ. τῆς ἐν Χίῳ, Ἀβίδου µ. 3 Π Σοφονίου προφ., Ἀγγελῆ νεοµ., Θεοδώρου Ἀλεξανδρείας 4 Σ Βαρβάρας µεγαλοµ., Ἰωάννου Δαµασκηνοῦ, Σεραφείµ 5 Κ Ι ΛΟΥΚΑ, Σάββα ὁσίου τοῦ ἡγιασµένου, Διογένους µάρτ. 6 Δ Νικολάου ἀρχιεπισκ. Μύρων Λυκίας θαυµατουργοῦ 7 Τ Ἀµβροσίου Μεδιολάνων, Γερασίµου Εὐβοίας 8 Τ Παταπίου ὁσ., Σωσθένους, Ἀπολλώ, Κηφᾶ, Τυχικοῦ ἀποστ. 9 Π Σύλληψις Ἁγ. Ἄννης, Ἄννης πρ. (µητρός πρ. Σαµουήλ) 10 Π Μηνᾶ τοῦ καλλικελάδου, Ἑρµογένους, Εὐγράφου µ. 11 Σ Δανιήλ & Λουκᾶ νέου τῶν Στυλιτῶν, Μείρακος µάρτ. 12 Κ ΙΑ ΛΟΥΚΑ, τῶν Ἁγ. Προπατόρων, Σπυρίδωνος ἐπ. Τριµυθ. 13 Δ Εὐστρατίου, Αὐξεντίου, Εὐγενίου, Μαρδαρίου, Ὀρέστου µ. 14 Τ Θύρσου, Λευκίου, Καλλινίκου, Φιλήµονος, Ἀπολλωνίου µ. 15 Τ Ἐλευθερίου ἱεροµάρτυρος & Ἀνθίας τῆς µητρός αὐτοῦ 16 Π Ἀγγαίου πρ., Θεοφανοῦς βασιλ., Μοδέστου Ἱεροσολύµων ( 634) 17 Π Διονυσίου ἐπισκ. Αἰγίνης, Δανιήλ προφ. & Ἁγ. Τριῶν Παίδων 18 Σ Σεβαστιανοῦ & Ζωῆς κ.λπ. µαρτ., Φωκᾶ µάρτυρος 19 Κ ΠΡΟ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ, Ἀγλαΐας τῆς Ρωµαίας 20 Δ Ἰγνατίου Θεοφόρου ἱεροµάρτυρος, Ἰωάννου Κροστάνδης 21 Τ Ἰουλιανῆς & τῶν σύν αὐτῇ 500 µ. Θεµιστοκλέους µ. 22 Τ Ἀναστασίας Φαρµακολυτρίας, Θεοδότης & 3 παίδων αὐτῆς 23 Π Τῶν Ἁγ. Δέκα Μαρτ. Κρήτης, Ναούµ θαυµ., φωτιστοῦ Βουλγ. 24 Π Εὐγενίας ὁσιοπαρθενοµ., Φιλίππου πατρός αὐτῆς, Ἀχµέτ ν. 25 Σ Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ 26 Κ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΙΝ, Σύναξ.Ὑπερ. Θεοτόκου 27 Δ Στεφάνου πρωτοµ., Θεοδώρου τοῦ Γραπτοῦ 28 Τ Τῶν Δισµυρίων ἐν Νικοµηδείᾳ Μυγδονίου µάρτυρος 29 Τ Τῶν ἁγίων 14.000 Νηπίων ὑπό Ἡρώδου ἀναιρεθέντων 30 Π Ἀνυσίας ὁσιοµ. ἐν Θεσ/νίκῃ, Γεδεών τοῦ ἐν Τυρνάβῳ ὁσ. 31 Π Μελάνης ὁσ. τῆς Ρωµαίας, Ζωτικοῦ τοῦ Ὀρφανοτρόφου - 54 -

ΕΚΕΜΒPIOΥ Ἀναγνώσµατα Κυριακῶν ΗΜ. ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ EYAΓΓΕΛΙΟΝ HXΟΣ EΩΘINON 4 Γαλ. γ 23 - δ 5 Μαρκ. ε 24-34 - Ἁγίας Βαρβάρας 5 Γαλ. ε 22 - στ 2 Λουκ. ιγ 10-17 γ ΣΤ 6 Ἑβρ. ιγ 17-21 Λουκ. στ 17-23 - Ἁγίου Νικολάου 9 Γαλ. δ 22-27 Λουκ. η 16-21 - Ἁγ. Ἄννης 12 Ἐφεσ. ε 8-19 Λουκ. ιδ 16-24, δ Ζ Ματθ. κβ 14 15 Β Τιµ. α 8-18 Μάρκ. β 23 - γ 5 - Ἁγ. Ἐλευθερίου 19 Ἑβρ. ια 9-10, 32-40 Ματθ. α 1-25 πλ. α Η 25 Γαλ. δ 4-7 Ματθ. β 1-12 - Χριστούγεννα 26 Γαλ. α 11-19 Ματθ. β 13-23 πλ. β Θ 27 Πράξ. στ 8 - ζ 5, 47-60 Ματθ. κα 33-42 - Ἁγ. Στεφάνου ΚΡΗΤΙΚΟ ΑΓΙΟΛΟΓΙΟ 11 Ἁγ. Νικηφόρου τοῦ Φωκᾶ. (966) 23 Τῶν Ἁγ. Δέκα Μαρτύρων, ἐν Γορτύνῃ. (250) 30 Ἁγ. Γεδεών Νεοµάρτ. τοῦ Καρακαλληνοῦ. (1818) - 55 -

Η ΟΡΘΟ ΟΞΟΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΑ ΠPEΣBYΓENH ΠATPIAPXEIA KAI AYTOKEΦAΛOI EKKΛHΣIAI Kωνσταντινουπόλεως: BAPΘOΛOMAIOΣ A, Ἀρχιεπίσκοπος KΠόλεως, Nέας Pώµης καί Oἰκουµενικός Πατριάρχης. Ἀλεξανδρείας: ΘEOΔΩPOΣ B, Πάπας καί Πατριάρχης τῆς Mεγάλης Πόλεως Ἀλεξανδρείας, Λιβύης, Πενταπόλεως, Aἰθιοπίας, πάσης γῆς Aἰγύπτου καί πάσης Ἀφρικῆς. Ἀντιοχείας: IΓNATIOΣ Δ, Πατριάρχης τῆς Mεγάλης Θεουπόλεως Ἀντιοχείας, Συρίας, Ἀραβίας, Kιλικίας, Ἰβηρίας τε καί Mεσοποταµίας καί πάσης Ἀνατολῆς. Ἱεροσολύµων: ΘEOΦIΛOΣ Γ, Πατριάρχης τῆς Ἁγίας Πόλεως Ἱερουσαλήµ καί πάσης Παλαιστίνης, Συρίας, Ἀραβίας, πέραν τοῦ Ἰορδάνου, Kανᾶ τῆς Γαλιλαίας καί Ἁγίας Σιών. - 56 -

Pωσίας: ΚΥΡΙΛΛΟΣ, Πατριάρχης Mόσχας καί πάσης Pωσίας. Σερβίας: ΠAYΛOΣ, Ἀρχιεπίσκοπος Πεκίου, Mητροπολίτης Bελιγραδίου καί Kαρλοβικίου καί Πατριάρχης τῶν Σέρβων. Pουµανίας: ΔANIHΛ, Ἀρχιεπίσκοπος Bουκουρεστίου, Mητροπολίτης Oὐγγροβλαχίας καί Πατριάρχης Pουµανίας. Bουλγαρίας: MAΞIMOΣ, Mητροπολίτης Σόφιας καί Πατριάρχης πάσης Bουλγαρίας. Γεωργίας: HΛIAΣ B, Ἀρχιεπίσκοπος Mιτσχέτης καί Tιφλίδος καί Kαθολικός Πατριάρχης πάσης Γεωργίας (Ἰβηρίας). Kύπρου: XPYΣOΣTOMOΣ, Ἀρχιεπίσκοπος Nέας Ἰουστινιανῆς καί πάσης Kύπρου. Ἀθηνῶν: IEPΩNYMOΣ, Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθη - νῶν καί πάσης Ἑλλάδος. Πολωνίας: ΣABBAΣ, Mητροπολίτης Bαρσοβίας καί πάσης Πολωνίας. Ἀλβανίας: ANAΣTAΣIOΣ, Ἀρχιεπίσκοπος Tιράνων καί πάσης Ἀλβανίας. Tσεχίας & Σλοβακίας: XPIΣTOΦOPOΣ, Ἀρχιεπίσκοπος Tσεχίας καί Σλοβακίας. - 57 -

H EKKΛHΣIA KPHTHΣ Ἡ ἐν Κρήτῃ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, ἀπαρτιζοµένη ἐκ τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς καί ὀκτώ Ἱ. Μητροπόλεων, εἶναι ἡµιαυτόνοµος, ἔχουσα τήν κανονικήν ἐξάρτησιν αὐτῆς ἐκ τοῦ Οἰκουµενικοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως. Ἀνωτάτη ἐν αὐτῇ Διοικητική Ἀρχή εἶναι ἡ ἐν Ἡρακλείῳ Ἱ. Ἐπαρχιακή Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας Κρήτης, συγκειµένη ἐκ τε τοῦ Ἀρχιεπισκόπου Κρήτης, ὡς Προέδρου, καί τῶν Σεβ. Μητροπολιτῶν τῆς Νήσου, ὡς Μελῶν. Ἱερά Ἐπαρχιακή Σύνοδος Ἐκκλησίας Κρήτης Πρόεδρος Ὁ Κρήτης Ε ἰ ρ η ν α ῖ ο ς Μέλη Ὁ Γορτύνης καί Ἀρκαδίας Μ α κ ά ρ ι ο ς Ὁ Ρεθύµνης καί Αὐλοποτάµου Ἄ ν θ ι µ ο ς Ὁ Κυδωνίας καί Ἀποκορώνου Δ α µ α σ κ η ν ό ς Ὁ Λάµπης, Συβρίτου καί Σφακίων Ε ἰ ρ η ν α ῖ ο ς Ὁ Ἱεραπύτνης καί Σητείας Ε ὐ γ έ ν ι ο ς Ὁ Πέτρας καί Χερρονήσου Ν ε κ τ ά ρ ι ο ς Ὁ Κισάµου καί Σελίνου Ἀ µ φ ι λ ό χ ι ο ς Ὁ Ἀρκαλοχωρίου, Καστελλίου καί Βιάννου Ἀν δ ρ έ α ς Ἀρχιγραµµατεύς Ὁ Κνωσοῦ Ε ὐ γ έ ν ι ο ς Ὑπογραµµατεύς: Ἀρχιµ. Κύριλλος Διαµαντάκης, Κωδικογράφος: Διακ. Πρόδροµος Ξενάκης ΕΔΡΑ: ΗΡΑΚΛEION KPHTHΣ Ἁγίου Μηνᾶ 25, 712 01 Ἡράκλειον Κρήτης www.iak.gr/greekekklkritis.htm Tηλ. Γραµµατείας Ἱερᾶς Συνόδου: 2810 288658 & 2810 335864, Fax: 2810 288658-58 -