1 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΘΕΜΑ Α Α1. γ Α2. β Α3. α Α4. δ Α5. α ΘΕΜΑ Β Β1. Σελ. 123 από «Η γονιδιακή θεραπεία εφαρμόστηκε» έως «ενζυμο ADA» Β2. Σελ. 133 από «Διαγονιδιακά ονομάζονται» έως «..χοίρων και αιγών» Β3. Σελ. 21 από «Τα μιτοχόνδρια..» έως «ως ημιαυτόνομα» Β4. Σελ. 35 το 5 ο χαρακτηριστικό του γενετικού κώδικα. ΘΕΜΑ Γ Γ1. Μελετάμε την ιδιοτητα μεγεθος φτερών ξεχωριστά.
2 Φυσιολογικά: 150+150+150+150=600 Ατροφικά:50+50+50+50=200 Η αναλογία που προκύπτει είναι 3:1, γνωστή από την αναλογία μονουβριδισμού κατά τη διασταύρωση μεταξύ ετερόζυγων. Έστω Α το επικρατές αλληλόμορφο για τα φυσιολογικά φτερά Και α το υπολειπόμενο αλληλόμορφο για τα ατροφικά φτερά, όπως προκύπτει και από την εκφώνηση. Διασταύρωση: Αα Χ Αα Γαμέτες: Α,α Α,α Γ.Α F1: AA,2Aα,αα Φ.Α F1: 3 φυσιολογικά, 1 ατροφικό Άρα οι γονείς είναι ετερόζυγοι με γονοτύπο Αα Σχόλιο:Η αναφορά στον 1ο Νόμο Mendel είναι υποχρεωτική. Γ2. Δεδομένου ότι τα αποτελέσματα δίνονται σε κάθε φύλο ξεχωριστά, ελέγχουμε την περίπτωση φυλοσύνδετου γονιδίου. Θηλυκά: Κόκκινα μάτια: 200 Λευκά μάτια: 200 Αρσενικά: Κόκκινα μάτια: 200
3 Λευκά μάτια: 200 Παρατηρούμε ότι η αναλογία που προκύπτει είναι 1:1 και έτσι μπορεί να κληρονομείται είτε αυτοσωμικά, είτε φυλοσύνδετα. 1 η περίπτωση: Φυλοσύνδετη κληρονομικότητα Έστω Χ Λ το αλληλόμορφο υπεύθυνο για κόκκινα μάτια Και Χ λ το αλληλόμορφο υπεύθυνο για λευκά μάτια P : Χ Λ Χ λ Χ Χ λ Υ Γαμέτες: Χ Λ, Χ λ Χ λ, Υ Γον. αναλογία: 1Χ Λ Χ λ : 1Χ λ Χ λ : 1Χ Λ Υ : 1Χ λ Υ Φαιν. Αναλογία: 50% κόκκινα μάτια 50% λευκά μάτια στα θηλυκά 50% κόκκινα μάτια 50% λευκά μάτια στα αρσενικά 2 η περίπτωση: Αυτοσωμική κληρονομικότητα Έστω Λ το αλληλόμορφο υπεύθυνο για κόκκινα μάτια Και λ το αλληλόμορφο υπεύθυνο για λευκά μάτια P : Λλ Χ λλ Γαμέτες: Λ, λ λ Γον. αναλογία: 1Λλ, 1λλ Φαιν. Αναλογία: 1 με κόκκινα μάτια : 1 λευκά μάτια
4 Ο ένας γονέας είναι ετερόζυγος με γονότυπο Λλ και ο άλλος ομόζυγος για το υπολειπόμενο με γονότυπο λλ. Γ3. Οι περιπτώσεις είναι: 1. Να υπάρχει ατελώς επικρατές γονίδιο 2. Να υπάρχει συνεπικρατές γονίδιο 3. Να υπάρχει θνησιγόνο γονιδίο 4. Να υπάρχουν πολλαπλά αλληλόμορφα ενός γονιδίου 5. Να υπάρχει γονίδιο το οποίο κληρονομείται φυλοσύνδετα ΘΕΜΑ Δ Δ1. Θα προκύψουν δυο υβριδοποιημένα μόρια DNA Υβριδοποιημένο μόριο 1: 5 -AAATGAAACCAGGATAAG-3 (1) 3 -T TTACT TTGGT CCTATT CTTAA-5 (3) Υβριδοποιημένο μόριο 2: 5 -AATTCGGGGGGC-3 3 -GCCC CCCGTTAA-5 Δ2. Το γονίδιο υπάρχει στο Υ.Μ. 1 γιατί το κωδικόνιο έναρξης 5 ATG 3 εντοπίζεται μόνο εκεί, στην πάνω αλυσίδα (1) η οποία είναι η κωδική. Το mrna προκύπτει συμπληρωματικά και αντιπαράλληλα απο τη μη κωδική (2) και θα έχει την εξής αλληλουχία: 5 - AAAUGAAACCAGGAUAAGΑΑUU-3
5 Δ3. Κάθε μόριο trna έχει μια ειδική τριπλέτα νουκλεοτιδίων, το αντικωδικόνιο, με την οποία προσδένεται συμπληρωματικά και αντιπαράλληλα με το αντίστοιχο κωδικόνιο του mrna. Έναρξη πρωτεϊνοσύνθεσης Επιμήκυνση πρωτεϊνοσύνθεσης Για να αποσυνδεθεί το trna που μετέφερε λυσίνη πρέπει να προσδεθεί το δεύτερο μετά απο αυτή αντικωδικόνιο που μεταφέρει τη γλυκίνη και έχει αντικωδικόνιο 3 CCU 5 Δ4. Η DNA δεσμάση είναι ένα ένζυμο που συνδέει κομμάτια του DNA καταλύοντας τη δημιουργία 3-5 φωσφοδιεστερικό δεσμού. Οι πιθανές μορφές θα καθοριστούν απο τη συμπληρωματικότητα των βάσεων και την ένωση του OH του 3 ελεύθερου άκρου ενός νουκλεοτιδίου με τη φωσφορική ομάδα του 5 ελεύθερου άκρου του επόμενου νουκλεοτιδίου. 1 ο μόριο: 5- AAATGAAACCAGGATAAGAATTCGGGGGGC-3 3- TT TAC TTTGGT CCTATT CTTAAGCC CC CCGTTAA-5 2 ο μόριο: 5- AAATGAAACCAGGATAAGAATTGCC CCC CG-3 3- TTTAC T TT GGTCCTATT C TTAACGGGGGGCTTAA-5 Μία από τις περιοριστικές ενδονουκλεάσες που χρησιμοποιείται ευρέως είναι η EcoRI που απομονώθηκε από το βακτήριο Escherichia coli. Το ένζυμο αυτό όποτε συναντά την αλληλουχία: 5'-G Α Α Τ Τ C-3' 3'-C Τ Τ A A G-5' στο γονιδίωμα, κόβει κάθε αλυσίδα μεταξύ του G και του Α (με κατεύθυνση 5' 3') αφήνοντας μονόκλωνα άκρα από αζευγάρωτες βάσεις στα κομμένα άκρα. Τα άκρα αυτά μπορούν να σχηματίσουν δεσμούς υδρογόνου με τις συμπληρωματικές βάσεις άλλων κομματιών DNA που έχουν κοπεί με το ίδιο ένζυμο.
6 Στο πρώτο μόριο η αλληλουχία αναγνώρισης της EcoRI εντοπίζεται μια φορά, έτσι κόβεται σε ένα σημείο και προκύπτουν δύο τμήματα ενώ στο δεύτερο μόριο δεν εντοπίζεται και δεν κόβεται σε κάποιο σημείο του άρα παραμένει ως ένα τμήμα. Συνολικά λοιπόν θα προκύψουν 3 τμήματα. Επιμέλεια απαντήσεων: Κοσμίδης Γιώργος, Βιολόγος.