ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΜΙΚΡΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΓΣΕΒΕΕ, Αριστοτέλους 46, 104 33 Αθήνα, Τηλ.. 210 88468528 6852, Fax.. 210 88468538 846853 www.imegsevee.gr info@imegsevee.gr

ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η έρευνα πραγµατοποιήθηκε από την marc A.E. - Αριθµός Μητρώου Ε.Σ.Ρ.: 1 (ΕΝΑ). ΕΝΤΟΛΕΑΣ... ΓΣΕΒΕΕ ΜΕΓΕΘΟΣ ΕΙΓΜΑΤΟΣ... 831 επιχειρήσεις ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΕΙΓΜΑΤΟΣ... Αντιπροσωπευτικό δείγµα επιχειρήσεων. ΧΡΟΝΙΚΟ ΙΑΣΤΗΜΑ... 08-14 Ιουλίου 2009 ΠΕΡΙΟΧΗ ΙΕΞΑΓΩΓΗΣ... Πανελλαδική κάλυψη ΜΕΘΟ ΟΣ ΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑΣ... Πολυσταδιακή τυχαία δειγµατοληψία µε χρήση quota βάσει του κλάδου και της γεωγραφικής κατανοµής. ΜΕΘΟ ΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Τηλεφωνικές συνεντεύξεις βάσει ηλεκτρονικού ερωτηµατολογίου. Η marc A.E.... Είναι µέλος του ΣΕ ΕΑ, της ESOMAR, της WAPOR και τηρεί τον κανονισµό του Π.Ε.Σ.Σ. και τους διεθνείς κώδικες δεοντολογίας για την διεξαγωγή και δηµοσιοποίηση ερευνών κοινής γνώµης.

ΣΥΝΘΕΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο 35,1 Μεταποίηση 25,6 Υπηρεσίες 39,2 Ατοµική 69,9 ΟΕ - ΕΕ 20,8 ΑΕ - ΕΠΕ 9,3 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 22,6 ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ 1-5 άτοµα 61,1 6 άτοµα & άνω 16,2 Μικρότερο των 100 χιλιάδων ευρώ 50,2 Μεγαλύτερο των 100 χιλιάδων ευρώ 45,8 Α 4,0 Λεκανοπέδιο Αττικής 40,3 Υπόλοιπη Ελλάδα 59,7

Η ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει η επιχείρησή σας αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε σταθερή κατά το τελευταίο εξάμηνο; Παρέµεινε σταθερή 20,7% Α 0,6% Αυξήθηκε 6,7% Μειώθηκε 72,0% Τα µεγαλύτερα προβλήµατα εντοπίζονται στους κλάδους της µεταποίησης και του εµπορίου µε τη µείωση της ζήτησης να ανέρχεται σε 81,7% και 76% αντίστοιχα, καθώς και στις επιχειρήσεις µε κύκλο εργασιών µικρότερο των 100.000

Η ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει η επιχείρηση μειώθηκε κατά το τελευταίο εξάμηνο -Ανά κατηγορία- ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ 62 76 81,7 Ατοµική ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ 71,1 72,8 76,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω ΤΖΙΡΟΣ Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 ΠΕΡΙΟΧΗ Αττ ική Υπόλοιπη Ελλάδα 71,8 71,3 74,8 73,9 70,9 74,3 70,4 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Η ζήτηση για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρει η επιχείρησή σας αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε σταθερή κατά το τελευταίο εξάμηνο; -Ανά κατηγορία- ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Αυξήθηκε 4,8 5,6 9,2 6,4 8,7 5,2 Μειώθηκε 76,0 81,7 62,0 71,1 72,8 76,6 Παρέµεινε σταθερή 18,5 11,7 28,5 21,9 17,9 18,2 Α 0,7 0,9 0,3 0,7 0,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Αυξήθηκε 4,3 7,3 8,1 7,0 6,6 6,3 7,1 Μειώθηκε 71,8 71,3 74,8 73,9 70,9 74,3 70,4 Παρέµεινε σταθερή 22,9 21,3 15,6 18,7 22,0 19,4 21,6 Α 1,1 0,2 1,5 0,5 0,5 1,0

Η ρευστότητα της επιχείρησής σας κατά το τελευταίο εξάμηνο αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε σταθερή; Παρέµεινε σταθερή 19,7% Α 0,4% Αυξήθηκε 4,2% Μειώθηκε 75,7% Η µείωση της ρευστότητας αποτελεί µια από τις βασικές αιτίες της αύξησης του όγκου των επιταγών, του ορίου µεταχρονολόγησής τους και των ακάλυπτων επιταγών. Μεγαλύτερο πρόβληµα αντιµετωπίζουν οι επιχειρήσεις της µεταποίησης (84%) και ακολουθούν εκείνες του εµπορίου (74,3%) και των υπηρεσιών (71,5%).

Η ρευστότητα της επιχείρησης μειώθηκε κατά το τελευταίο εξάμηνο -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω ΤΖΙΡΟΣ Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 ΠΕΡΙΟΧΗ 74,3 71,5 76,4 73,4 75,3 75 75,8 76,3 78,4 74 84 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 72,8 80 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90

Η ρευστότητα της επιχείρησής σας κατά το τελευταίο εξάμηνο αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε σταθερή; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Αυξήθηκε 3,8 3,3 5,2 4,5 3,5 3,9 Μειώθηκε 74,3 84,0 71,5 76,4 73,4 75,3 Παρέµεινε σταθερή 21,2 12,2 23,3 18,8 22,5 20,8 Α 0,7 0,5 0,3 0,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Αυξήθηκε 3,7 3,9 5,9 3,4 5,2 3,0 5,0 Μειώθηκε 75,0 75,8 76,3 78,2 74,0 80,0 72,8 Παρέµεινε σταθερή 21,3 19,9 17,0 18,2 20,5 16,4 22,0 Α 0,4 0,7 0,2 0,3 0,6 0,2

Ποιο θεωρείτε πιο σημαντικό εμπόδιο στην επιχειρηματική σας δραστηριότητα το τελευταίο εξάμηνο; Την μείωση της ρευστότητας ή την μείωση της ζήτησης; Α 9,6% Μείωση ρευστότητας 47,2% Μείωση ζήτησης 43,2% Αξίζει να σηµειωθεί ότι τόσο η µείωση της ζήτησης, όσο και η πτώση της ρευστότητας χαρακτηρίζονται ως εξίσου σηµαντικά προβλήµατα από τις επιχειρήσεις του δείγµατος, µε µοιρασµένα σχεδόν ποσοστά.

Ποιο θεωρείτε πιο σημαντικό εμπόδιο στην επιχειρηματική σας δραστηριότητα το τελευταίο εξάμηνο; Την μείωση της ρευστότητας ή την μείωση της ζήτησης; -Συγκριτικό γράφημα ανά κατηγορία -

Θεωρείτε ότι τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν από την κυβέρνηση θα επηρεάσουν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών θετικά αρνητικά ή καθόλου; Καθόλου 16,0% Α 8,3% Θετικά 6,4% Αρνητικά 69,3%

Θεωρούν ότι τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν από την κυβέρνηση θα επηρεάσουν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών αρνητικά -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική ΟΕ-ΕΕ 67,1 68,1 72,1 70,6 69,4 ΑΕ-ΕΠΕ 59,7 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω 68,6 68,1 69,9 ΤΖΙΡΟΣ Μικρότερο των 100.000 71 Μεγαλύτερο των 100.000 66,7 ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 67,5 71,9 0 10 20 30 40 50 60 70 80

Θεωρείτε ότι τα πρόσφατα φορολογικά μέτρα που εξαγγέλθηκαν από την κυβέρνηση θα επηρεάσουν την αγοραστική δύναμη των καταναλωτών θετικά αρνητικά ή καθόλου; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Θετικά 5,8 9,4 4,9 6,2 3,5 14,3 Αρνητικά 67,1 68,1 72,1 70,6 69,4 59,7 Καθόλου 17,8 14,1 15,6 14,8 18,5 19,5 Α 9,2 8,5 7,4 8,4 8,7 6,5 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Θετικά 4,3 5,9 11,1 5,5 7,3 4,5 7,7 Αρνητικά 68,6 69,9 68,1 71,0 66,7 71,9 67,5 Καθόλου 17,6 15,7 14,8 13,7 19,2 16,4 15,7 Α 9,6 8,5 5,9 9,8 6,8 7,2 9,1

Συμφωνείτε με το μέτρο του ελέγχου των φορολογικών στοιχείων της επιχείρησής σας από ιδιωτικές εταιρείες ή όχι; Α 1,8% Ναι 21,7% Όχι 76,5% ιάχυτη είναι η ανησυχία στους επιχειρηµατίες ότι τα φορολογικά στοιχεία των επιχειρήσεών τους θα αποτελέσουν «εµπορεύσιµο είδος» από ιδιωτικές εταιρείες.

Συμφωνείτε με το μέτρο του ελέγχου των φορολογικών στοιχείων της επιχείρησής σας από ιδιωτικές εταιρείες ή όχι; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Ναι 20,9 23,5 21,2 19,4 28,3 23,4 Όχι 77,4 73,2 77,9 78,5 71,1 74,0 Α 1,7 3,3 0,9 2,1 0,6 2,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 6 άτοµα & Μικρότερο Μεγαλύτερο 1-5 άτοµα άνω των 100.000 των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Ναι 16,0 21,9 28,9 18,9 23,4 23,6 20,4 Όχι 83,0 76,2 68,9 79,1 75,3 75,2 77,4 Α 1,1 2,0 2,2 1,9 1,3 1,2 2,2

Ποια από τις παρακάτω κατηγορίες εξόδων επιβάρυναν περισσότερο το λειτουργικό κόστος της επιχείρησής σας τα τελευταία τρία χρόνια; Ηλεκτρισµός 46,3 ηµοτικά τέλη 22,7 Πετρέλαιο 16,7 Τηλεπικοινωνίες 9,7 Φυσικό αέριο 1,7 Ύδρευση 0,5 Α 2,3 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Η «Κρατική Ακρίβεια» αποτελεί, µαζί µε την ολιγοπώληση της αγοράς, την βασική αιτία ανόδου των τιµών. Η αύξηση των τιµολογίων των ΕΚΟ αυξάνει από τη µια πλευρά το λειτουργικό κόστος των επιχειρήσεων και το κόστος παραγωγής των προϊόντων και από την άλλη, µειώνει την αγοραστική δύναµη των νοικοκυριών. Αυτή η αύξηση των ανελαστικών δαπανών εξαφάνισε τα όποια οφέλη από τη µείωση των φορολογικών συντελεστών, ιδιαίτερα για τις µικρές επιχειρήσεις και δηµιούργησε πραγµατικό και ψυχολογικό κλίµα για την άνοδο των τιµών.

Ποια από τις παρακάτω κατηγορίες εξόδων επιβάρυναν περισσότερο το λειτουργικό κόστος της επιχείρησής σας τα τελευταία τρία χρόνια; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ ηµοτικά τέλη 21,6 22,5 23,9 23,9 18,5 23,4 Φυσικό αέριο 1,4 1,9 1,8 2,1 0,6 1,3 Πετρέλαιο 14,7 17,4 18,1 15,5 20,8 16,9 Ηλεκτρισµός 49,7 47,4 42,6 45,1 49,7 48,1 Ύδρευση 0,3 0,5 0,6 0,7 Τηλεπικοινωνίες 8,9 7,0 12,3 10,3 8,7 7,8 Α 3,4 3,3 0,6 2,4 1,7 2,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα ηµοτικά τέλη 24,5 22,6 20,7 25,2 19,7 27,8 19,4 Φυσικό αέριο 1,6 1,8 1,5 1,7 1,6 1,5 1,8 Πετρέλαιο 16,5 15,7 20,7 16,3 16,8 11,6 20,2 Ηλεκτρισµός 43,6 46,7 48,9 43,6 49,3 47,5 45,6 Ύδρευση 0,8 0,5 0,5 0,3 0,6 Τηλεπικοινωνίες 12,8 9,8 5,2 10,6 9,4 9,6 9,9 Α 1,1 2,6 3,0 2,2 2,6 1,8 2,6

Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 οι τιμές στις οποίες πωλείτε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας έχουν αυξηθεί, μειωθεί, παραμείνει σταθερές; Α 0,5% Αυξηθεί 10,3% Παραµείνει σταθερές 57,8% Μειωθεί 31,4% Παρά την αύξηση του λειτουργικού τους κόστους, λόγω της αύξησης των τιµολογίων των ΕΚΟ, η συντριπτική πλειονότητα των πολύ µικρών και µικρών επιχειρήσεων (89,2%) διατήρησαν στο ίδιο επίπεδο ή µείωσαν τις τιµές των προϊόντων τους.

Σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2008 οι τιμές στις οποίες πωλείτε τα προϊόντα και τις υπηρεσίες σας έχουν αυξηθεί, μειωθεί, παραμείνει σταθερές; -Ανά κατηγορία - Μειωθεί Αυξηθεί ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατ οµική ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ 32,2 15,8 36,2 5,2 27,6 8,9 29,8 11,5 35,3 5,8 35,1 11,7 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτ οµα 6 άτοµα & άνω ΤΖΙΡΟΣ Έως 100.000 ευρώ Πάνω από 100.000 ευρώ ΠΕΡΙΟΧΗ Αττ ική Υπόλοιπη Ελλάδα 27,7 11,2 32,7 10,8 31,9 7,4 31,4 9,1 32,8 11,5 30,7 10,4 31,9 10,3-4 5-3 5-2 5-1 5-5 5 1 5 2 5 3 5

Εκτιμάτε ότι το επόμενο εξάμηνο οι παραγγελίες σας προς τους προμηθευτές σας θα μειωθούν, θα αυξηθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα; Α 8,8% Θα παραµείνουν στα ίδια επίπεδα 35,4% Θα µειωθούν 47,5% Θα αυξηθούν 8,2% Μεγαλύτερη απαισιοδοξία εµφανίζεται στο εµπόριο (54 %) και στη µεταποίηση (52,2%) καθώς και στις πολύ µικρές επιχειρήσεις

Εκτιμούν ότι το επόμενο εξάμηνο οι παραγγελίες προς τους προμηθευτές θα μειωθούν -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση 52,2 54 Υπηρεσίες 39,4 ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική 48,8 ΟΕ-ΕΕ 45,5 ΑΕ-ΕΠΕ 42 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω 47,1 48 46,7 ΤΖΙΡΟΣ Μικρότερο των 100.000 47,2 Μεγαλύτερο των 100.000 50,8 ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική 48,3 Υπόλοιπη Ελλάδα 47 0 10 20 30 40 50 60

Εκτιμάτε ότι το επόμενο εξάμηνο οι παραγγελίες σας προς τους προμηθευτές σας θα μειωθούν, θα αυξηθούν ή θα παραμείνουν στα ίδια επίπεδα; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ θα µειωθούν 54,0 52,2 39,4 48,8 45,5 42,0 θα αυξηθούν 8,1 8,1 8,5 7,1 10,7 12,0 θα παραµείνουν στα ίδια επίπεδα 31,3 28,7 42,8 35,3 35,7 36,0 Α 6,6 11,0 9,3 8,8 8,0 10,0 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα θα µειωθούν 47,1 48,0 46,7 47,2 50,8 48,3 47,0 θα αυξηθούν 6,6 7,6 13,0 8,7 8,2 6,5 9,5 θα παραµείνουν στα ίδια επίπεδα 40,4 34,2 32,6 33,2 35,5 36,6 34,6 Α 5,9 10,2 7,6 10,8 5,5 8,6 8,9

Μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδος θα επηρέαζε τον τζίρο, την αγορά και τις επενδυτικές προοπτικές της επιχείρησής σας θετικά, αρνητικά ή καθόλου; Καθόλου 27,8% Α 5,8% Θετικά 7,0% Αρνητικά 59,4% Η παρατεταµένη προεκλογική περίοδος και ιδίως η ασάφεια σε σχέση µε την ηµεροµηνία των εκλογών αναµένεται να επιφέρει αρνητικές συνέπειες για την πλειοψηφία των επιχειρήσεων, καθώς θα επιτείνει το κλίµα ανασφάλειας.

Μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδος θα επηρέαζε αρνητικά τον τζίρο, την αγορά και τις επενδυτικές προοπτικές της επιχείρησής -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες 55,5 59,6 65,3 ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική 58,3 ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ 61 62,4 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 52,1 1-5 άτοµα 60,4 6 άτοµα & άνω 65,9 ΤΖΙΡΟΣ Μικρότερο των 100.000 53,5 Μεγαλύτερο των 100.000 65,9 ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική 64,5 Υπόλοιπη Ελλάδα 56 0 10 20 30 40 50 60 70

Μία παρατεταμένη προεκλογική περίοδος θα επηρέαζε τον τζίρο, την αγορά και τις επενδυτικές προοπτικές της επιχείρησής σας θετικά, αρνητικά ή καθόλου; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Θετικά 8,2 4,7 7,4 7,9 5,8 2,6 Αρνητικά 59,6 65,3 55,5 58,3 62,4 61,0 Καθόλου 26,0 25,8 30,7 26,7 27,7 36,4 Α 6,2 4,2 6,4 7,1 4,0 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Θετικά 5,9 7,9 5,2 7,2 6,3 4,5 8,7 Αρνητικά 52,1 60,4 65,9 53,5 65,9 64,5 56,0 Καθόλου 34,0 26,0 25,9 30,9 24,9 25,7 29,2 Α 8,0 5,7 3,0 8,4 2,9 5,4 6,0

Το προσωπικό της επιχείρησής σας τους τελευταίους 6 μήνες αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε στον ίδιο αριθμό; Αυξήθηκε 4,6% Παρέµεινε στον ίδιο αριθµό 75,3% Μειώθηκε 20,1% Το µεγαλύτερο ποσοστό εµφανίζεται στον κλάδο της µεταποίησης (25,4%) ενώ το πρόβληµα οξύνεται όσο µεγαλώνει και το µέγεθος της επιχείρησης στις ΑΕ και ΕΠΕ το ποσοστό ανέρχεται σε 26%, στις επιχειρήσεις που απασχολούν από 6 άτοµα και πάνω σε 32,6% και στις επιχειρήσεις µε κύκλο εργασιών µεγαλύτερο των 100.000 σε 22,6%.

Το προσωπικό της επιχείρησής σας τους τελευταίους 6 μήνες αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε στον ίδιο αριθμό; - ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ- Αύγουστος 2009 / Έρευνα ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ - MARC Μάιος 2009 / Έρευνα ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ - MARC 80 75,3 76 70 60 50 40 30 20,1 18,9 20 10 4,6 5,1 0 Αυξήθηκε Μειώθηκε Παρέµεινε στον ίδιο αριθµό

Το προσωπικό της επιχείρησής σας τους τελευταίους 6 μήνες αυξήθηκε, μειώθηκε ή παρέμεινε στον ίδιο αριθμό; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Αυξήθηκε 3,1 6,6 4,6 2,1 8,7 14,3 Μειώθηκε 17,5 25,4 19,0 17,9 24,9 26,0 Παρέµεινε στον ίδιο αριθµό 77,1 67,1 68,1 74,0 65,9 59,7 Α 2,4 0,9 8,3 6,0 0,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Αυξήθηκε 4,1 12,6 2,4 6,6 4,2 4,8 Μειώθηκε 12,2 19,7 32,6 18,2 22,6 18,8 21,0 Παρέµεινε στον ίδιο αριθµό 70,7 75,4 54,8 72,2 69,3 72,5 70,0 Α 17,0 0,8 7,2 1,6 4,5 4,2

Τους επόμενους 6 μήνες θεωρείτε πιο πιθανό το προσωπικό της επιχείρησής σας να αυξηθεί, να μειωθεί ή να παραμείνει το ίδιο; Α 6,4% Nα αυξηθεί 3,2% Nα µειωθεί 20,8% Nα παραµείνει το ίδιο 69,6% Σύµφωνα µε το παραπάνω γράφηµα, εµφανίζεται µια τάση µείωσης του προσωπικού των επιχειρήσεων. Με την υπόθεση ότι κάθε επιχείρηση προσλαµβάνει ή απολύει έναν εργαζόµενο, διαγράφεται επισφάλεια για περίπου 90.000 µε 100.000 θέσεις απασχόλησης, σύµφωνα µε το πιο µετριοπαθές σενάριο. Το µεγαλύτερο πρόβληµα εντοπίζεται στους κλάδους του εµπορίου και της µεταποίησης και στις πιο µεγάλες επιχειρήσεις του δείγµατος.

Τους επόμενους 6 μήνες θεωρείτε πιο πιθανό το προσωπικό της επιχείρησής σας να αυξηθεί, να μειωθεί ή να παραμείνει το ίδιο; - ΔΙΑΧΡΟΝΙΚΟ ΣΥΓΚΡΙΤΙΚΟ ΓΡΑΦΗΜΑ- Αύγουστος 2009 / Έρευνα ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ - MARC 80 Μάιος 2009 / Έρευνα ΙΜΕ ΓΣΕΒΕΕ - MARC 78,5 69,6 70 60 50 40 30 20,8 20 14,9 10 3,2 6,3 6,4 0,3 0 Να αυξηθεί Να µειωθεί Να παραµείνει το ίδιο Α Οι µικροί επιχειρηµατίες εµφανίζονται πιο απαισιόδοξοι σε σχέση µε την διατηρησιµότητα των θέσεων απασχόλησης για το επόµενο διάστηµα σε σχέση µε το προηγούµενο τετράµηνο.

Τους επόμενους 6 μήνες θεωρείτε πιο πιθανό το προσωπικό της επιχείρησής σας να αυξηθεί, να μειωθεί ή να παραμείνει το ίδιο; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ να αυξηθεί 2,7 4,2 3,1 2,1 5,8 6,5 να µειωθεί 21,9 21,6 19,3 20,8 20,8 20,8 να παραµείνει το ίδιο 71,2 71,4 66,9 69,5 69,4 70,1 Α 4,1 2,8 10,7 7,6 4,0 2,6 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Μικρότερο των 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα να αυξηθεί 3,9 3,7 2,4 4,5 4,2 2,6 να µειωθεί 21,5 34,8 17,3 25,7 20,0 21,4 να παραµείνει το ίδιο 71,5 57,8 71,5 65,9 70,4 69,0 Α 3,1 3,7 8,9 3,9 5,4 7,1

Σύγκριση Α Εξαμήνου 2009 με Β Εξάμηνο 2009 Β' Εξάµηνο 2009 (πρόβλεψη) Α' Εξάµηνο 2009 80 69,6 75,3 70 60 50 40 30 20,8 20,1 20 10 3,2 4,6 6,4 0 0 Αύξηση Μείωση Σταθερό Α

Ποιο είναι το σημαντικότερο αντικίνητρο για προσλήψεις προσωπικού; Το ύψος του μισθού ή το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών; Α 17,6% Το ύψος του µισθού 12,5% Το ύψος ασφαλιστικών εισφορών 69,9% Το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών στην Ελλάδα είναι ένα από τα υψηλότερα στην Ε.Ε., µε ένα ασφαλιστικό σύστηµα που χαρακτηρίζεται από αναντιστοιχία εισφορών και παρεχόµενων υπηρεσιών.

Ποιο είναι το σημαντικότερο αντικίνητρο για προσλήψεις προσωπικού; Το ύψος του μισθού ή το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών; -Συγκριτικό γράφημα ανά κατηγορία - Το ύψος των ασφαλιστικών εισφορών Το ύψος του µισθού ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ 67,1 69 73 70,2 72,3 62,3 13 13,1 11,7 11,5 12,7 19,5 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 61,7 16,5 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω ΤΖΙΡΟΣ Έως 100.000 ευρώ Πάνω από 100.000 ευρώ ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 72,2 72,6 67,4 72,2 66,9 72 10,4 14,8 14,4 10,8 15,2 10,7-8 5-6 5-4 5-2 5-5 1 5 3 5 5 5

Μέσα από ποια οδό αναζητείτε κυρίως προσωπικό; Φίλους, γνωστούς 49,9 Αγγελίες 17,5 ΟΑΕ 12,9 Από υπαλλήλους που ήδη απασχολώ 6 Γραφεία συµβούλων 1,1 Α 12,7 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 Είναι σαφές ότι ο ΟΑΕ αντιµετωπίζει έλλειµµα εµπιστοσύνης από την πλευρά των επιχειρήσεων καθώς µόνο 1 στις 8 επιχειρήσεις επιλέγει τις υπηρεσίες του για ανεύρεση κατάλληλου εργατικού δυναµικού. Είναι η δεύτερη φορά που ερευνητικά δεδοµένα της ΓΣΕΒΕΕ επιβεβαιώνουν τα επιδεινούµενα προβλήµατα στη λειτουργία του ΟΑΕ. Είναι πλέον άµεση ανάγκη ο ΟΑΕ βασιζόµενος στην ουσιαστική συνεργασία µε τους κοινωνικούς εταίρους να κάνει µια νέα αρχή, διαφορετικά θα απολέσει ολοσχερώς την εµπιστοσύνη και των επιχειρήσεων και των ανέργων

Πως κρίνετε το ύψος των ασφαλιστικών σας εισφορών στον ΟΑΕΕ; Ικανοποιητικό 18,3% Χαµηλό 2,4% Α 5,3% Υψηλό 74,0%

Κρίνουν το ύψος των ασφαλιστικών σας εισφορών στον ΟΑΕΕ υψηλό -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ 72,3 72,8 76,4 73,1 75,1 77,9 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 70,7 1-5 άτοµα 74 6 άτοµα & άνω 78,5 ΤΖΙΡΟΣ Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 73,9 75,6 ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 73,8 74,3 0 10 20 30 40 50 60 70 80

Πως κρίνετε το ύψος των ασφαλιστικών σας εισφορών στον ΟΑΕΕ; -Ανά κατηγορία - ΚΛΑ ΟΣ ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες Ατοµική ΟΕ - ΕΕ ΑΕ - ΕΠΕ Υψηλό 72,3 72,8 76,4 73,1 75,1 77,9 Ικανοποιητικό 17,1 21,1 17,5 18,8 19,7 11,7 Χαµηλό 3,1 2,3 1,8 2,8 1,7 1,3 Α 7,5 3,8 4,3 5,3 3,5 9,1 ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ ΤΖΙΡΟΣ ΠΕΡΙΟΧΗ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω Μικρότερο των 100.000 Μεγαλύτερο των 100.000 Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα Υψηλό 70,7 74,0 78,5 73,9 75,6 74,3 73,8 Ικανοποιητικό 19,7 18,7 14,8 18,7 17,8 20,3 16,9 Χαµηλό 2,7 2,6 1,5 1,9 1,6 2,1 2,6 Α 6,9 4,7 5,2 5,5 5,0 3,3 6,7

Θα προτιμούσατε το ύψος των ασφαλιστικών σας εισφορών στον ΟΑΕΕ να προσδιορίζεται με βάση Α 17,1% Tα έτη ασφάλισης 34,5% Tο ύψος του εισοδήµατος από την επιχειρηµατική δραστηριότητα 48,4% Το παραπάνω εύρηµα αναδεικνύει την ανάγκη έναρξης ενός ουσιαστικού διαλόγου σε σχέση µε τον τρόπο καθορισµού του ύψους των ασφαλιστικών εισφορών στον ΟΑΕΕ

Θα προτιμούσατε το ύψος των ασφαλιστικών σας εισφορών στον ΟΑΕΕ να προσδιορίζεται με βάση -Συγκριτικό γράφημα ανά κατηγορία - το ύψος του εισοδήµατος τα έτη ασφάλισης ΚΛΑ ΟΣ Εµπόριο Μεταποίηση Υπηρεσίες ΝΟΜΙΚΗ ΜΟΡΦΗ Ατοµική ΟΕ-ΕΕ ΑΕ-ΕΠΕ ΑΡΙΘΜΟΣ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΩΝ Χωρίς προσωπικό 1-5 άτοµα 6 άτοµα & άνω ΤΖΙΡΟΣ Έως 100.000 ευρώ Πάνω από 100.000 ευρώ ΠΕΡΙΟΧΗ Αττική Υπόλοιπη Ελλάδα 51,4 45,5 47,5 49,2 46,2 46,8 43,1 50 49,6 49,4 47,5 43,9 51,4 31,8 33,8 37,4 35,5 32,4 32,5 42 33,3 28,9 36 33,1 40 30,8-8 0-6 0-4 0-2 0 0 2 0 4 0 6 0