ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ - ΕΥΔ ΕΠΑΕ Δυνατότητα τραπεζικού δανεισμού με ευνοϊκούς όρους, για την υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου που είναι ενταγμένο στη Δράση «Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς Μεταποίησης, Τουρισμού, Εμπορίου Υπηρεσιών». Οι επενδυτές που εντάσσονται στη δράση «Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς Μεταποίησης, Τουρισμού, Εμπορίου Υπηρεσιών», προκειμένου να καλύψουν το ποσό της ιδιωτικής συμμετοχής, μπορούν να χρησιμοποιήσουν ιδίους πόρους (ίδια συμμετοχή) ή/και δάνειο. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ και λοιπά εργαλεία που υποστηρίζονται από εθνικούς πόρους διαθέτονται για την διευκόλυνση των επενδυτών Στη συνέχεια περιγράφονται τα εργαλεία αυτά, οι συνεργαζόμενες Τράπεζες καθώς και σημαντικές επισημάνσεις για τα επιδοτούμενα χρηματοοικονομικά εργαλεία Επισημαίνεται ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο ένα εργαλείο / δάνειο για τις ίδιες επιλέξιμες δαπάνες. Η επιλογή είναι στην κρίση της επιχείρησης. Ενότητα Ι: διαθέσιμα για την υποστήριξη του σχεδίου σας χρηματοδοτικά εργαλεία. Α. Τραπεζικά δάνεια με την υποστήριξη του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) που διαχειρίζεται η ΕΤΕΑΝ ΑΕ Α.1 Παρέχονται από τις συνεργαζόμενες τράπεζες δάνεια επιδοτούμενου επιτοκίου μέσω των δράσεων: - ΤΕΠΙΧ Επιχειρηματική Επανεκκίνηση, ή - ΤΕΠΙΧ Νησιωτική Τουριστική Επιχειρηματικότητα που μπορούν να καλύψουν μέρος ή το του δανειακού κεφαλαίου των εγκεκριμένων επιχειρηματικών σχεδίων. Α.2 Παρέχεται στην επιχείρηση από το ΤΕΠΙΧ - Ταμείο Εγγυοδοσίας, η εγγύηση της ΕΤΕΑΝ ΑΕ, με επιδοτούμενη προμήθεια εγγυοδοσίας, για επενδυτικό δάνειο που θα χρησιμοποιηθεί στην υλοποίηση του εγκεκριμένου επιχειρηματικού σχεδίου. Α.3 Μέσω του ΤΕΠΙΧ - Ταμείου Εγγυοδοσίας, δύνανται επίσης να λάβουν την εγγύηση της ΕΤΕΑΝ ΑΕ, με επιδοτούμενη προμήθεια εγγυοδοσίας, για βραχυπρόθεσμο δάνειο κατ ανώτατο ισόποσο της επιχορήγησης (βλ. κεφάλαιο 8 του Οδηγού Εφαρμογής της Δράσης ΠΕΠ ΜΜΕ). Β. Τραπεζικά δάνεια με την υποστήριξη της Πρωτοβουλίας JEREMIE Παρέχονται από τις συνεργαζόμενες Τράπεζες δάνεια επιδοτούμενου επιτοκίου μέσω των προϊόντων της Πρωτοβουλίας JEREMIE που μπορούν να καλύψουν μέρος ή το του δανειακού κεφαλαίου των εγκεκριμένων επιχειρηματικών σχεδίων. Γ. Τραπεζικά δάνεια με πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΤΕπ) Παρέχονται από τις συνεργαζόμενες Τράπεζες δάνεια με ευνοϊκούς όρους που χρηματοδοτούνται από πόρους της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων. Η χρηματοδότηση της ΕΤΕπ προς τις Τράπεζες δίδεται υπό ευνοϊκούς, για τις σημερινές συνθήκες όρους, με Κρατική Εγγύηση ή με την εγγυοδοτική κάλυψη του Ταμείου Εγγυοδοσίας ΕΛΤΕπ ΜΜΕ του ΕΣΠΑ. Οι Τράπεζες μεταφέρουν αυτό το όφελος της «φθηνότερης» ρευστότητας στα δάνεια των ΜΜΕ. Δ. Πρόγραμμα εγγύησης της ΕΤΕΑΝ ΑΕ για την έκδοση εγγυητικών επιστολών Παροχή εγγύησης σε χαρτοφυλάκιο εγγυητικών επιστολών για την έκδοση εγγυητικών επιστολών από τράπεζες υπέρ των μικρομεσαίων επιχειρήσεων ορισμένου ποσού και χρόνου. Εντάσσονται εγγυητικές επιστολές λήψης προκαταβολών κρατικών ενισχύσεων 1/3
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ - ΕΥΔ ΕΠΑΕ Ενότητα ΙΙ, Συνεργαζόμενες Τράπεζες που συμμετέχουν σε κάθε εργαλείο την τρέχουσα περίοδο σήμερα καθώς μελλοντικά αναμένεται να προσχωρήσουν σε συνεργασία και άλλες Τράπεζες Α.1. ΤΕΠΙΧ Επιχειρηματική Επανεκκίνηση Α.1. ΤΕΠΙΧ Νησιωτική Τουριστική Επιχειρηματικότητα Α.2. ΤΕΠΙΧ Ταμείο Εγγυοδοσίας Β. JEREMIE Γ. Δάνεια με πόρους ΕΤΕπ Alpha Τράπεζα Χ Εθνική Τράπεζα Ελλάδος Χ Χ Eurobank Χ Χ Νέα Proton Τράπεζα Τράπεζα Πειραιώς Χ Τράπεζα Αττικής Probank Παγκρήτια Χ Τράπεζα Δυτικής Μακεδονίας Τράπεζα Ηπείρου Τράπεζα Καρδίτσας Τράπεζα Χανίων Τράπεζα Θεσσαλίας Τράπεζα Ευβοίας Νέο Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο Χ 2/3
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΠΕΝΔΥΣΕΩΝ ΕΣΠΑ - ΕΥΔ ΕΠΑΕ Ενότητα ΙΙΙ, Σημαντικές επισημάνσεις για τα επιδοτούμενα χρηματοοικονομικά εργαλεία Για τη λήψη του δανείου η επιχείρηση απευθύνεται στην Τράπεζα που θα επιλέξει μεταξύ των τραπεζών που συνεργάζονται για το συγκεκριμένο εργαλείο (βλ. Πίνακα Ενότητας ΙΙ) Η Τράπεζα εξετάζει με πιστοληπτικά κριτήρια την αίτηση της επιχείρησης και, εφ όσον πληρούνται αυτά, εξετάζει επίσης τις βασικές προϋποθέσεις του εκάστοτε χρησιμοποιούμενου χρηματοοικονομικού εργαλείου. Επί των ιδίων δαπανών, δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν δύο χρηματοοικονομικά εργαλεία (δάνεια ή εγγυήσεις). Ο ΦΠΑ δεν είναι επιλέξιμος για χρηματοδότηση, πλην ειδικών περιπτώσεων. Η εκταμίευση του δανείου από την τράπεζα προς την επιχείρηση θα πρέπει να ολοκληρωθεί σύμφωνα με το εγκεκριμένο επιχειρηματικό σχέδιο. Στις περιπτώσεις που η επένδυση υπάγεται στο ΕΚ 800/2008, η οικονομική συμμετοχή της επιχείρησης θα πρέπει να ανέρχεται σε τουλάχιστον 25% των επιλέξιμων δαπανών του σχεδίου, είτε μέσω ιδίων πόρων είτε εξωτερικής χρηματοδότησης, και με μορφή που δεν περιέχει στοιχεία κρατικής ενίσχυσης. Δηλαδή, οι επιχορηγήσεις και οι επιδοτήσεις που θα λάβει η επιχείρηση για το εγκεκριμένο σχέδιο, αθροιζόμενες, δεν πρέπει να υπερβαίνουν το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) του τελικού κόστους του έργου. (βλ. τροποποίηση Οδηγού Εφαρμογής Οκτ 2013). Βασική προϋπόθεση, κατά τον συνδυασμό κλασσικής επιχορήγησης και δανείου επί του ιδίου επιχειρηματικού σχεδίου, είναι το άθροισμα των πόρων της χρηματοδότησης του ΕΣΠΑ να μην υπερβαίνει το κόστος του έργου. 3/3
Απόφαση ένταξης επενδυτικών έργων στο Πρόγραμμα «Ενίσχυση Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στους τομείς Μεταποίησης, Τουρισμού, Εμπορίου Υπηρεσιών» Περιφέρεια Ανατολική Μακεδονία Τύπος επιχείρησης Τομέας δραστηριότητας ΔΔ Οδηγού Προγράμματος Αριθμός επιχειρήσεων Συνολικός προϋπ/σμός έργων Δημόσια Δαπάνη έργων Εμπόριο - Υπηρεσίες 7.200.000 206 12.842.451,58 7.290.531,63 Μεταποίηση 7.200.000 55 12.802.224,66 7.265.463,42 Τουρισμός 3.600.000 35 6.071.355,97 3.625.798,50 όλοι οι τομείς 4.500.000 51 8.068.205,76 4.558.963,45 22.500.000 347 39.784.237,97 22.740.757,00 735 93.118.652,88 54.238.796,05 1.082 132.902.890,85 76.979.553,05 Αττική Εμπόριο - Υπηρεσίες 41.760.000 507 57.999.736,81 26.906.412,32 Μεταποίηση 41.760.000 665 112.571.747,66 53.867.185,16 Τουρισμός 20.880.000 72 12.636.606,46 6.032.859,55 όλοι οι τομείς 26.100.000 1.462 93.607.204,14 43.780.002,46 130.500.000 2.706 276.815.295,07 130.586.459,49 1.311 127.878.012,14 59.397.257,77 4.017 404.693.307,21 189.983.717,26 Βόρειο Αιγαίο Εμπόριο - Υπηρεσίες 5.400.000 136 8.830.267,14 4.185.840,50 Μεταποίηση 7.200.000 47 6.365.654,33 3.064.720,06 Τουρισμός 5.400.000 124 22.259.634,16 10.761.306,32 όλοι οι τομείς 4.500.000 45 9.296.620,36 4.503.382,12 22.500.000 352 46.752.175,99 22.515.249,00 155 21.826.720,63 10.459.726,85 507 68.578.896,62 32.974.975,85 Δυτική Ελλάδα Εμπόριο - Υπηρεσίες 6.300.000 157 11.078.006,88 6.308.804,12 Μεταποίηση 6.300.000 49 10.979.678,72 6.359.515,76 Τουρισμός 3.150.000 29 5.555.861,36 3.316.732,26 όλοι οι τομείς 6.750.000 66 11.775.144,18 6.819.793,01 22.500.000 301 39.388.691,14 22.804.845,15 778 91.547.884,53 52.754.946,42 1.079 130.936.575,67 75.559.791,57 Δυτική Μακεδονία Εμπόριο - Υπηρεσίες 7.087.500 82 5.262.664,04 2.549.430,61 Μεταποίηση 7.087.500 106 16.234.394,41 7.810.866,29 Τουρισμός 1.575.000 27 4.890.300,71 2.423.587,78 όλοι οι τομείς 6.750.000 128 15.437.798,58 7.313.611,76 22.500.000 343 41.825.157,74 20.097.496,44 0 0,00 0,00 343 41.825.157,74 20.097.496,44
Ήπειρος Εμπόριο - Υπηρεσίες 9.000.000 216 16.102.582,63 9.071.354,61 Μεταποίηση 4.500.000 38 7.940.521,28 4.541.749,94 Τουρισμός 4.500.000 41 7.813.632,89 4.644.534,61 όλοι οι τομείς 4.500.000 47 8.068.876,15 4.708.027,40 22.500.000 342 39.925.612,95 22.965.666,56 624 88.583.898,84 51.056.560,16 966 128.509.511,79 74.022.226,72 Θεσσαλία Εμπόριο - Υπηρεσίες 3.780.000 128 7.790.289,27 3.789.957,87 Μεταποίηση 6.300.000 64 13.286.132,53 6.439.962,82 Τουρισμός 5.670.000 70 11.355.164,24 5.674.902,74 όλοι οι τομείς 6.750.000 94 14.441.301,38 7.088.019,93 22.500.000 356 46.872.887,42 22.992.843,36 862 81.472.148,72 39.705.554,75 1.218 128.345.036,14 62.698.398,11 Ιόνιοι Νήσοι Εμπόριο - Υπηρεσίες 5.400.000 112 7.670.026,74 3.656.789,78 Μεταποίηση 5.400.000 47 8.358.770,16 4.043.702,74 Τουρισμός 7.200.000 102 20.708.305,63 10.235.639,93 όλοι οι τομείς 4.500.000 35 9.439.890,01 4.579.729,79 22.500.000 296 46.176.992,54 22.515.862,24 595 107.544.502,44 52.363.471,87 891 153.721.494,98 74.879.334,11 Κεντρική Μακεδονία Εμπόριο - Υπηρεσίες 15.120.000 434 31.915.747,97 15.131.407,11 Μεταποίηση 28.980.000 270 60.339.332,80 29.030.944,72 Τουρισμός 18.900.000 228 38.156.043,69 18.914.483,55 όλοι οι τομείς 27.000.000 341 57.105.439,47 27.275.309,69 90.000.000 1.273 187.516.563,93 90.352.145,07 1.117 142.137.097,86 68.243.792,59 2.390 329.653.661,79 158.595.937,66 Κρήτη Εμπόριο - Υπηρεσίες 7.200.000 209 15.134.567,35 7.229.839,38 Μεταποίηση 4.500.000 47 9.393.635,19 4.532.499,26 Τουρισμός 6.300.000 66 13.116.259,03 6.367.305,87 όλοι οι τομείς 4.500.000 51 9.534.095,01 4.582.142,87 22.500.000 373 47.178.556,58 22.711.787,38 1.091 149.868.961,06 72.642.400,46 1.464 197.047.517,64 95.354.187,84
Νότιο Αιγαίο Εμπόριο - Υπηρεσίες 2.400.000 67 5.109.773,78 2.422.518,37 Μεταποίηση 3.600.000 40 7.565.406,71 3.679.921,11 Τουρισμός 6.000.000 63 12.409.194,20 6.107.575,30 όλοι οι τομείς 3.000.000 32 6.697.049,67 3.213.015,94 15.000.000 202 31.781.424,36 15.423.030,72 1.005 170.447.538,37 82.152.342,85 1.207 202.228.962,73 97.575.373,57 Πελοπόννησος Εμπόριο - Υπηρεσίες 4.725.000 145 9.885.358,70 4.773.115,27 Μεταποίηση 6.300.000 62 13.086.689,64 6.337.823,01 Τουρισμός 4.725.000 50 9.685.199,04 4.788.678,16 όλοι οι τομείς 6.750.000 74 14.740.231,63 6.959.070,77 22.500.000 331 47.397.479,01 22.858.687,21 697 100.734.591,86 48.592.640,19 1.028 148.132.070,87 71.451.327,40 Στερεά Ελλάδα Εμπόριο - Υπηρεσίες 5.040.000 147 10.660.651,54 4.962.551,48 Μεταποίηση 5.040.000 45 10.642.246,17 5.102.959,54 Τουρισμός 2.520.000 29 5.262.655,81 2.605.964,29 όλοι οι τομείς 5.400.000 62 11.040.197,82 5.407.429,30 18.000.000 283 37.605.751,34 18.078.904,61 436 71.039.965,93 32.887.816,68 719 108.645.717,27 50.966.721,29 γενικά σύνολα 456.000.000 7.505 929.020.826,04 456.643.734,23 9.406 1.246.199.975,26 624.495.306,64 16.911 2.175.220.801,30 1.081.139.040,87
ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ 1.Πίνακας: Οι προτάσεις που υπεβλήθησαν ανά τομέα δραστηριότητας. Είδος επιχείρησης Τομέας Υποβολή προτάσεων Αξιολόγηση προτάσεων αριθμός δημόσια δαπάνη αριθμός δημόσια δαπάνη Νέες - Τουρισμός 3.530 338.753.005 2.924 253.239.130 Εμπόριο - Υπηρεσίες 6.795 250.580.618 5.481 176.439.529 Μεταποίηση 4.158 381.439.699 3.399 287.463.219 συν. Υφιστάμενων 14.483 970.773.323 11.804 717.141.879 Εμπόριο - Υπηρεσίες 4.319 156.039.713 3.514 110.544.563 Μεταποίηση 2.155 195.267.377 1.719 142.370.337 Τουρισμός 2.034 247.845.438 1.732 193.949.657 συν. Νέων- 8.508 599.152.529 6.965 446.864.556 Γενικό Σύνολο 22.991 1.569.925.851 18.769 1.164.006.435 2. Δυνατότητα τραπεζικού δανεισμού με ευνοϊκούς όρους για την υλοποίηση του επιχειρηματικού σχεδίου: Όπως αναφέρεται και στον Οδηγό Εφαρμογής του προγράμματος, ο δικαιούχος της ενίσχυσης προκειμένου να καλύψει το ποσό της ιδιωτικής συμμετοχής, μπορεί να χρησιμοποιήσει ιδίους πόρους (ίδια συμμετοχή) ή/και δάνειο. Τα χρηματοδοτικά εργαλεία του ΕΣΠΑ, όπως π.χ. τα προγράμματα ΕΤΕΑΝ, του Ταμείου Επιχειρηματικότητας (ΤΕΠΙΧ) και του προγράμματος JEREMIE, διατίθενται μέσω των Τραπεζών για την διευκόλυνση των επενδυτών. Στους εγκεκριμένους επενδυτές πρόκειται να σταλεί σχετική αναλυτική επιστολή ενημέρωσης για τα προϊόντα που ισχύουν όπως πχ η παροχή εγγύησης της ΕΤΕΑΝ ΑΕ για λήψη επενδυτικού δανείου ή λήψη εγγυητικής επιστολής και η παροχή επιχειρηματικών δανείων με χαμηλό επιτόκιο και ευνοϊκούς όρους. Επίσης η επιστολή θα παρέχει λοιπές πληροφορίες όπως πχ η διαδικασία-ροή που ακολουθεί η επιχείρηση που έχει ενταχθεί, προκειμένου να χρησιμοποιήσει χρηματοδότηση ή εγγύηση από τις Δράσεις του ΤΕΠΙΧ. 3. Ενημέρωση επιτυχόντων: Οι ενδιαφερόμενοι μετά την ανακοίνωση της απόφασης η οποία θα δημοσιευθεί στις ιστοσελίδες της ΕΥΔ ΕΠΑΕ http://www.antagonistikotita.gr, του ΕΣΠΑ www.espa.gr, και του ΕΦΕΠΑΕ www.efepae.gr θα μπορούν να πληροφορηθούν για την επιλογή ή μη της επενδυτικής τους πρότασης στη δράση ενίσχυσης ΜΜΕ, την βαθμολογία που έλαβαν όσοι εγκρίθηκαν καθώς και στοιχεία του οικονομικού αντικειμένου της πρότασής τους.
Επίσης μπορούν να απευθύνονται για πληροφορίες σ τον αρμόδιο εταίρο του ΕΦΕΠΑΕ ανά Περιφέρεια, τα στοιχεία επικοινωνίας των οποίων είναι στον παρακάτω πίνακα. Στη συνέχεια την ανακοίνωση της απόφασης θα αποσταλούν από τον ΕΦΕΠΑΕ αναλυτικές επιστολές με τα αποτελέσματα της αξιολόγησης στους ενδιαφερόμενους για κάθε επιμέρους επενδυτικό σχέδιο. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΕΤΑΙΡΩΝ ΕΦΕΠΑΕ Α/Α ΔΙΑΚΡΙΤΙΚΟΣ ΤΙΤΛΟΣ ΧΩΡΙΚΗ ΑΡΜΟΔΙΟΤΗΤΑ 1 ΕΛΑΝΕΤ Αττική, Βόρειο Αιγαίο, Νότιο Αιγαίο 2 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ Δυτική Ελλάδα, Πελοπόννησος, Ήπειρος, Ιόνια Νησιά 3 ΚΕΠΑ ΑΝΕΜ Κεντρική και Δυτική Μακεδονία 4 ΔΕΣΜ-ΟΣ Ανατολική Μακεδονία & Θράκη Δ/ΝΣΗ ΤΗΛΕΦΩΝΑ E-MAIL / SITE Βαλαωρίτου 4, ΤΚ 10671, ΑΘΗΝΑ Μιχαλακοπούλου 58, ΤΚ 26221, ΠΑΤΡΑ Οικισμός Λήδα Μαρία, 6 ο ΧΛΜ Χαριλάου Θέρμης, ΤΚ 570 01, ΘΕΡΜΗ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ Αποστόλου Σούζου 14, ΤΚ 69100, ΚΟΜΟΤΗΝΗ 210 3620242 contact@elanet.gr www.elanet.gr 2610 622711 efd@patrascc.gr www.diaxeiristiki.gr 2310 480000 info@e-kepa.gr www.e-kepa.gr 25310 35916 desm-123@otenet.gr www.desm-os.gr 5 ΑΝΔΙΑ Στερεά Ελλάδα Θερμοπυλών & Κύπρου, 35100 ΛΑΜΙΑ 6 ΑΕΔΕΠ Θεσσαλία Ελ. Βενιζέλου 4 & Ιάσωνος, ΤΚ 38221, ΒΟΛΟΣ 7 ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΗ ΚΡΗΤΗΣ Κρήτη Γιαμαλάκη 50 & Σοφοκλή Βενιζέλου, ΤΚ 71202, ΗΡΑΚΛΕΙΟ 22310 67498 andia@otenet.gr www.andia.gr 24210 76894 aedep@aedep.gr www.aedep.gr 2810 302400 info@ank.gr www.ank.gr 4.Διαδικασία αξιολόγησης 1. Η διαδικασία αξιολόγησης του προγράμματος βασίστηκε σε δύο διακριτά στάδια: το πρώτο στάδιο ελέγχου τυπικών προϋποθέσεων και δικαιολογητικών συμμετοχής των προτάσεων και το δεύτερο στάδιο κατά το οποίο γίνεται αξιολόγηση των προτάσεων με βάση συγκεκριμένα κριτήρια (Τεχνική Κατάσταση Επιχείρησης, Οικονομική Κατάσταση Επιχείρησης (μόνο για τις υφιστάμενες), Κατάσταση Επενδυτικού Σχεδίου, Επιπτώσεις Επενδυτικού Σχεδίου στην κοινωνία και οικονομία). 2. Η κάθε πρόταση βαθμολογήθηκε από δύο διαφορετικούς αξιολογητές επιλεγμένους από εγκεκριμένο μητρώο, με βάση τα κριτήρια του οδηγού. Οι βασικές αρχές που διέπουν τη διαδικασία αξιολόγησης είναι οι εξής: Οι προτάσεις ανατίθενται προς εξέταση στους αξιολογητές με κλήρωση.
Κάθε κλήρωση για χρέωση πρότασης σε αξιολογητή, λαμβάνει χώρα από τους υπεύθυνους της διαδικασίας, τη στιγμή της διενέργειας της αξιολόγησης. Κανένα εμπλεκόμενο μέρος δε γνωρίζει εκ των προτέρων το φυσικό πρόσωπο που θα αναλάβει την αξιολόγηση. Σε περίπτωση που η απόκλιση της βαθμολογίας των δύο αξιολογητών είναι πάνω από 25% του άριστα, η πρόταση ανατίθεται, με την ίδια διαδικασία της κλήρωσης, σε τρίτο αξιολογητή, και ως επικρατούσες προς περαιτέρω χρήση αξιολογήσεις θεωρούνται εκείνες όπου οι βαθμολογίες εμφανίζουν την μικρότερη μεταξύ τους απόκλιση. Η αξιολόγηση πραγματοποιείται σε χώρους που διαθέτονται για το σκοπό αυτό από τον ΕΦΕΠΑΕ και η όλη διαδικασία εποπτεύεται από αρμόδιους επόπτες. Από τη στιγμή της χρέωσης μιας πρότασης, έως και την ολοκλήρωση της αξιολόγησης δεν είναι επιτρεπτή η έξοδος από τους προβλεπόμενους χώρους, η χρήση κινητών τηλεφώνων και η οποιαδήποτε επικοινωνία του αξιολογητή με άλλα πρόσωπα. Σε περίπτωση αναγκαστικής διακοπής της αξιολόγησης, ακυρώνεται η σχετική διαδικασία και η πρόταση δρομολογείται προς νέα χρέωση. 3.Τέλος, η Επιτροπή Αξιολόγησης οριστικοποιεί την τελική βαθμολογία και το φυσικό και οικονομικό αντικείμενο της κάθε πρότασης. 4.Συνεργασία με τις Περιφέρειες Οι πόροι της δράσης προέρχονται από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα. Οι Επιτροπές Αξιολόγησης ήταν πενταμελείς. Τρία μέλη (μεταξύ των οποίων και ο Πρόεδρος) προέρχονταν από τις Περιφέρειες κατ επιλογή του αντίστοιχου Περιφερειάρχη, ένα μέλος από την ΕΥΔ ΕΠΑΕ και ένα μέλος από τον ΕΦΕΠΑΕ. Στη δράση αυτή, έχουμε για πρώτη φορά την πραγματική συνεργασία του Κεντρικού Υπουργείου με την Περιφέρεια, κατά την οποία οι Περιφερειακές Αρχές είχαν ουσιαστικό ρόλο στον καθορισμό του περιεχομένου της προκήρυξης ως προς το πλαίσιο της περιφερειακής αναπτυξιακής πολιτικής, απαίτηση που συνόδευε την δράση από την αρχή του σχεδιασμού της (Σεπτέμβριος 2011) σε συνδυασμό με το ενιαίο για όλη τη χώρα σύστημα διαχείρισης της δράσης (προκήρυξη, αξιολόγηση, διαχείριση) που εφαρμόστηκε. Στην μέχρι τώρα συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης του ΕΠΑΕ (ΕΥΔ ΕΠΑΕ) που έχει τον συντονισμό της όλης δράσης και τον ΕΦΕΠΑΕ (με τους Περιφερειακούς του εταίρους) που είναι ο Ενδιάμεσος Φορέας Διαχείρισης, οι Περιφέρειες: συμμετείχαν στον καθορισμό του ουσιαστικού περιεχομένου της προκήρυξης με την εξειδίκευση των όρων και προϋποθέσεων επιλεξιμότητας των επιχειρήσεων ως προς το πλαίσιο της Περιφερειακής αναπτυξιακής πολιτικής και την ανάγκη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των επιχειρήσεων, την αύξηση της εξωστρέφειάς τους και την εισαγωγή της καινοτομίας. Δηλαδή κατένειμαν τους πόρους ανά είδος επιχείρησης (υφιστάμενες, υπό σύσταση- νέες) και ανά τομέα δραστηριότητας (μεταποίηση, τουρισμό, εμπόριο-υπηρεσίες).
στελέχωσαν τις Επιτροπές αξιολόγησης δηλαδή έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εποπτεία της διαδικασίας αξιολόγησης και είχαν την ουσιαστική ευθύνη επιλογής των επιλέξιμων προτάσεων. Το αποτέλεσμα της συνεργασίας αυτής κρίνεται αρκετά επιτυχημένο και σίγουρα θα είναι χρήσιμο ως στοιχείο για μελλοντικές επιλογές.