ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΣΤΕΡΕΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ

ΤΑΧΥΤΗΤΑ ΔΙΑΛΥΣΗΣ ΣΤΕΡΕΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΚΑΙ ΣΤΟΧΟΙ Σε αυτή την εργαστηριακή άσκηση θα ορίσουμε την ταχύτητα διάλυσης μιας στερεής ουσίας στο νερό και θα μελετήσουμε τους παράγοντες από τους οποίους αυτή εξαρτάται. Όπως έχεις μάθει από τη Φυσική, η ταχύτητα ενός φαινομένου ορίζεται από τη μεταβολή ενός μεγέθους που παρατηρήθηκε προς το χρονικό διάστημα της μεταβολής. Π.χ., η ταχύτητα ενός κινητού ορίζεται από τη μεταβολή της θέσης του προς το αντίστοιχο χρονικό διάστημα. Κατά τη διάλυση μιας στερεής ουσίας στο νερό (βλ. το παρακάτω σχήμα) το μέγεθος που μεταβάλλεται είναι η μάζα της ουσίας που περνά από τη στερεή στην υγρή φάση. Ορίζουμε ως μέση ταχύτητα διάλυσης μιας στερεής ουσίας στο νερό, ū διαλ, τη μάζα της στερεής ουσίας που διαλύθηκε σε 100mL διαλύτη, m σ.ο., σε χρόνο Δt, προς το χρονικό διάστημα αυτής της μεταβολής Δt μετρημένο σε min. ΔΙΑΛΥΣΗ ΣΤΕΡΕΗΣ ΟΥΣΙΑΣ ΣΤΟ ΝΕΡΟ Υάλινη ράβδος Νερό Α Β Γ Στ. ουσία Κόκκοι στ. ουσίας Διάλυμα Άλλα στερεά διαλύονται γρήγορα στο νερό και άλλα αργά. Για ένα συγκεκριμένο στερεό, όμως, ποιοι παράγοντες καθορίζουν την ταχύτητα διάλυσής του; Στην άσκηση αυτή το στερεό που θα εξετάσουμε είναι το Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 1

μαγειρικό αλάτι (NaCl (s) ) και ως πιθανούς παράγοντες που επιδρούν στην ταχύτητα διάλυσής του στο νερό θα εξετάσουμε τη θερμοκρασία, την επιφάνεια επαφής του NaCl (s) με το Η 2 Ο και την ανάδευση. Για να έχεις ολοκληρώσει με επιτυχία την άσκηση αυτή, θα πρέπει: 1. Να μπορείς να περιγράφεις και να εκτελείς την πειραματική διαδικασία με την οποία μετράμε την ταχύτητα διάλυσης ενός στερεού στο νερό. 2. Να αναφέρεις αν και πώς η θερμοκρασία, η επιφάνεια επαφής και η ανάδευση επηρεάζουν την ταχύτητα διάλυσης του μαγειρικού αλατιού στο νερό. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΑΣΚΗΣΗ Τα βήματα που θα ακολουθείς κάθε φορά, με μικρές παραλλαγές, για τη μέτρηση της ταχύτητας διάλυσης του NaCl (s) στο H 2 O (l) στις διάφορες συνθήκες φαίνονται σχηματικά στην επόμενη σελίδα. Ρίξε τους μια ματιά και συζήτησε με τους συμμαθητές σου κάποια σημεία που δεν καταλαβαίνεις. Θα βοηθηθείς σημαντικά αν καταλάβεις γιατί εκτελείται το κάθε βήμα. Η τάξη θα χωριστεί σε ομάδες Α, Β, Γ και Δ. Έτσι,: Οι ομάδες Α θα προσδιορίσουν την ταχύτητα διάλυσης στις συνθήκες αναφοράς που είναι: θερμοκρασία δωματίου, χωρίς ανάδευση και μικρή επιφάνεια επαφής, δηλαδή χονδρόκοκκο αλάτι. Οι ομάδες Β θα προσδιορίσουν την ταχύτητα διάλυσης σε υψηλότερη θερμοκρασία απ ό,τι στις συνθήκες αναφοράς. Οι ομάδες Γ θα προσδιορίσουν την ταχύτητα διάλυσης με ανάδευση, ενώ η θερμοκρασία και η επιφάνεια επαφής θα είναι όπως στις συνθήκες αναφοράς και Οι ομάδες Δ θα προσδιορίσουν την ταχύτητα διάλυσης χρησιμοποιώντας λεπτόκοκκο αλάτι, δηλαδή θα έχουν μεγαλύτερη επιφάνεια επαφής μεταξύ NaCl(s) και H 2 O(l), ενώ η θερμοκρασία και η μη-ανάδευση θα είναι όπως στις συνθήκες αναφοράς. ΟΜΑΔΕΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΙ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΝΑΔΕΥΣΗ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΕΠΑΦΗΣ Α δωματίου όχι μικρή Β 60 ο C όχι μικρή Γ δωματίου ναι μικρή Δ δωματίου όχι μεγάλη ΠΡΟΣ- ΔΙΟΡΙΣΜΟΣ Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 2

Η ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΜΕ ΜΙΑ ΜΑΤΙΑ 1 Ζύγισμα ορισμένης ποσότητας NaCl (s). 2 Προσθήκη νερού με ή χωρίς ανάδευση και αναμονή για ορισμένο χρονικό διάστημα Δt. 3 Διαχωρισμός του διαλύματος που σχηματίστηκε με διήθηση 4 Ζύγιση του διαλύματος 5 Εξάτμιση μέχρι ξηρού του διαλύματος 6 Ζύγιση της μάζας m σ.ο. του NaCl (s) που απομένει ως στερεό υπόλειμμα 7 Υπολογισμός της μάζαςτου νερού (σε g) που εξατμίστηκε. 8 Αναγωγή της μάζας m σ.ο. σε 100g νερού και υπολογισμός της ταχύτητας διάλυσης u διαλ. Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 3

Α. Προσδιορισμός της μέσης ταχύτητας διάλυσης χονδρόκοκκου αλατιού σε θερμοκρασία δωματίου, χωρίς ανάδευση (Συνθήκες Αναφοράς) Απαιτούμενα όργανα: Ηλεκτρονικός ζυγός Αλουμινόχαρτο για τη ζύγιση NaCl 1 χωνί διηθήσεως, γκομετρικός κύλινδρος 10mL Χαρτί διηθήσεως Ορθοστάτης και στέλεχος με δακτύλιο 1 ποτήρι ζέσεως των 250mL 3 μεγάλοι δοκιμαστικοί σωλήνες 1 στατώ Απαιτούμενες χημικές ουσίες: Νερό Χονδρόκοκκο μαγειρικό αλάτι Διαδικασία 1. Τοποθέτησε σε ένα μικρό ποτήρι ζέσεως μια ποσότητα του νερού που θα χρησιμοποιήσεις και θερμομέτρησέ το. 2. Ζύγισε με το αλουμινόχαρτο 2g χονδρόκοκκου αλατιού και μετάφερέ το στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. 3. Τοποθέτησε στον ογκομετρικό κύλινδρο 10mL απιοντισμένου νερού. Μηδένισε το χρονόμετρο και ρίξε με προσοχή και χωρίς ανάδευση το νερό από τον ογκομετρικό κύλινδρο στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. Ταυτόχρονα ξεκίνησε το χρονόμετρο. Άφησε να περάσουν 3min. 4. Μέχρι να περάσουν τα 3min, φτιάξε έναν ηθμό με το διηθητικό χαρτί και προσάρμοσέ τον στο χωνί διηθήσεως. Ζύγισε το ποτήρι ζέσεως (m1). Στερέωσε το χωνί διηθήσεως πάνω στο ποτήρι ζέσεως με ορθοστάτη και στέλεχος. 5. Όταν συμπληρωθούν 3min, διήθησε το διαυγές υγρό του δοκιμαστικού σωλήνα στο ποτήρι ζέσεως. 6. Ζύγισε το ποτήρι μαζί με το διάλυμα που διήθησες και σημείωσε τη μάζα του (m2) στο τετράδιό σου. 7. Δώσε στον καθηγητή σου το ποτήρι με το διήθημα για να το ξηράνει πάνω από λύχνο Bunsen. 8. Όταν εξατμιστεί όλο το νερό και κρυώσει το ποτήρι ζέσεως με το περιεχόμενό του, ζύγισέ το (m3). 9. Επανάλαβε τα βήματα 1 έως 7 άλλες δύο φορές, αφού πρώτα πλύνεις καλά και στεγνώσεις το ποτήρι ζέσεως. Μην παραλείψεις να κοιτάξεις προσεκτικά τι γίνεται στο στάδιο 3, όταν ρίχνεις το νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα και να γράψεις στο πλαίσιο που ακολουθεί τις παρατηρήσεις σου. Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 4

Ποιοτική περιγραφή του φαινομένου της διάλυσης Δεδομένα Θερμοκρασία H 2 O ( o C) m1 (g) m2 (g) m3 (g) Υπολογισμοί Μάζα του αλατιού που διαλύθηκε m NaCl = m3-m1 Μάζα του διαλύτη m H2O = m2 - m3 Μάζα αλατιού που αντιστοιχεί σε 100g (ή 100mL) διαλύτη m NaCl = m NaCl 100/m H2O Μέση ταχύτητα διάλυσης i (g/100g διαλύτη min) Μέσος όρος της μέσης ταχύτητας στις συνθήκες αναφοράς: 1 (g/100 g διαλύτη min) Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 5

Β. Προσδιορισμός της μέσης ταχύτητας διάλυσης χονδρόκοκκου NaCl(s), σε θερμοκρασία 60 ο C, χωρίς ανάδευση Απαιτούμενα όργανα: Ηλεκτρονικός ζυγός Αλουμινόχαρτο για τη ζύγιση NaCl 1 χωνί διηθήσεως, γκομετρικός κύλινδρος 10mL Χαρτί διηθήσεως Ορθοστάτης και στέλεχος με δακτύλιο 2 ποτήρια ζέσεως των 250mL 3 μεγάλοι δοκιμαστικοί σωλήνες 1 στατώ Θερμόμετρο Υδατόλουτρο Απαιτούμενες χημικές ουσίες: Νερό Χονδρόκοκκο μαγειρικό αλάτι 10. Ρύθμισε το υδατόλουτρο στους 60 ο C και τοποθέτησε στο εσωτερικό του ένα ποτήρι ζέσεως με 50mL απιοντισμένου νερού. Περίμενε μέχρι το θερμόμετρο του υδατόλουτρου δείξει 60 ο C. 11. Ζύγισε με το αλουμινόχαρτο 2g χονδρόκοκκου αλατιού και μετάφερέ το στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. 12. Τοποθέτησε στον ογκομετρικό κύλινδρο 10mL απιοντισμένου νερού από το ποτήρι ζέσεως που έβαλες στο υδατόλουτρο. Μηδένισε το χρονόμετρο και ρίξε με προσοχή και χωρίς ανάδευση το νερό από τον ογκομετρικό κύλινδρο στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. Ξεκίνησε το χρονόμετρο και άφησε να περάσουν 3min. 13. Μέχρι να περάσουν τα 3min, φτιάξε έναν ηθμό με το διηθητικό χαρτί και προσάρμοσέ τον στο χωνί διηθήσεως. Ζύγισε το δεύτερο ποτήρι ζέσεως (m1). Στερέωσε το χωνί διηθήσεως πάνω σ αυτότο ποτήρι ζέσεως με ορθοστάτη και στέλεχος. 14. Όταν συμπληρωθούν 3min, διήθησε το περιεχόμενο του δοκιμαστικού σωλήνα στο ποτήρι ζέσεως. 15. Ζύγισε το ποτήρι μαζί με το διάλυμα που διήθησες και σημείωσε τη μάζα του (m2) στο τετράδιό σου. 16. Δώσε στον καθηγητή σου το ποτήρι με το διήθημα για να το ξηράνει πάνω από λύχνο Bunsen. 17. Όταν εξατμιστεί ο διαλύτης και κρυώσει το ποτήρι ζέσεως με το περιεχόμενό του, ζύγισέ το (m3). 18. Επανάλαβε τα βήματα 11 έως 17 άλλες δύο φορές, αφού πρώτα πλύνεις καλά και στεγνώσεις το ποτήρι ζέσεως. Μην παραλείψεις να κοιτάξεις προσεκτικά τι γίνεται στο στάδιο 12, όταν ρίχνεις το νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα και να γράψεις στο πλαίσιο που ακολουθεί τις παρατηρήσεις σου. Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 6

Ποιοτική περιγραφή του φαινομένου της διάλυσης Δεδομένα Θερμοκρασία H 2 O ( o C) m1 (g) m2 (g) m3 (g) 60 ο C Υπολογισμοί Μάζα του αλατιού που διαλύθηκε m NaCl = m3-m1 Μάζα του διαλύτη m H2O = m2 - m3 Μάζα αλατιού που αντιστοιχεί σε 100g (ή 100mL) διαλύτη m NaCl = m NaCl 100/m H2O Μέση ταχύτητα διάλυσης i (g/100 g διαλύτη min) Μέσος όρος της μέσης ταχύτητας στους 60 ο C 2(g/100 g διαλύτη min) Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 7

Γ. Προσδιορισμός της μέσης ταχύτητας διάλυσης χονδρόκοκκου NaCl(s), σε θερμοκρασία δωματίου, με ανάδευση Απαιτούμενα όργανα: Ηλεκτρονικός ζυγός Αλουμινόχαρτο για τη ζύγιση NaCl 1 χωνί διηθήσεως γκομετρικός κύλινδρος 10mL Χαρτί διηθήσεως Ορθοστάτης και στέλεχος με δακτύλιο 1 ποτήρι ζέσεως των 250mL 3 μεγάλοι δοκιμαστικοί σωλήνες με πώματα 1 στατώ Απαιτούμενες χημικές ουσίες: Νερό Χονδρόκοκκο μαγειρικό αλάτι 19. Ζύγισε στην ύαλο ωρολογίου 2g χονδρόκοκκου αλατιού και μετάφερέ το με τη βοήθεια του χωνιού στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. 20. Τοποθέτησε στον ογκομετρικό κύλινδρο 10mL απιοντισμένου νερού. Μηδένισε το χρονόμετρο και ρίξε με προσοχή το νερό από τον ογκομετρικό κύλινδρο στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. Ξεκίνησε το χρονόμετρο. Πωμάτισε το δοκιμαστικό σωλήνα. 21. Μετά την παρέλευση ενός min ανάδευσε μια φορά το δοκιμαστικό σωλήνα με μια αντιστροφή. Επανάλαβε την ανάδευση στο τέλος του υ min. 22. Μέχρι να περάσουν τα 3min, φτιάξε έναν ηθμό με το διηθητικό χαρτί και προσάρμοσέ τον στο χωνί διηθήσεως. Ζύγισε το ποτήρι ζέσεως (m1). Στερέωσε το χωνί διηθήσεως πάνω στο ποτήρι ζέσεως με ορθοστάτη και στέλεχος. 23. Όταν συμπληρωθούν 3min, από την ανάμιξη (Η 2 Ο + NaCl) διήθησε το περιεχόμενο του δοκιμαστικού σωλήνα στο ποτήρι ζέσεως. 24. Ζύγισε το ποτήρι μαζί με το διάλυμα που διήθησες και σημείωσε τη μάζα του (m2) στο τετράδιό σου. 25. Δώσε στον καθηγητή σου το ποτήρι με το διήθημα για να το ξηράνει πάνω από λύχνο Bunsen. 26. Όταν εξατμιστεί ο διαλύτης και κρυώσει το ποτήρι ζέσεως με το περιεχόμενό του, ζύγισέ το (m3). 27. Επανάλαβε τα βήματα 19 έως 26 άλλες δύο φορές, αφού πρώτα ξεπλύνεις το ποτήρι ζέσεως. Μην παραλείψεις να κοιτάξεις προσεκτικά τι γίνεται στο στάδιο 20, όταν ρίχνεις το νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα και να γράψεις στο πλαίσιο που ακολουθεί τις παρατηρήσεις σου. Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 8

Ποιοτική περιγραφή του φαινομένου της διάλυσης Δεδομένα Θερμοκρασία H 2 O ( o C) m1 (g) m2 (g) m3 (g) Υπολογισμοί Μάζα του αλατιού που διαλύθηκε m NaCl = m3-m1 Μάζα του διαλύτη m H2O = m2 - m3 Μάζα αλατιού που αντιστοιχεί σε 100g (ή 100mL) διαλύτη m NaCl = m NaCl 100/m H2O Μέση ταχύτητα διάλυσης i (g/100 g διαλύτη min) Μέσος όρος της μέσης ταχύτητας διάλυσης με ανάδευση 3(g/100 g διαλύτη min) Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 9

Δ. Προσδιορισμός της μέσης ταχύτητας διάλυσης λεπτόκοκκου NaCl(s), σε θερμοκρασία δωματίου, χωρίς ανάδευση Απαιτούμενα όργανα: Ηλεκτρονικός ζυγός 1 ύαλος ωρολογίου Αλουμινόχαρτο για τη ζύγιση NaCl γκομετρικός κύλινδρος 10mL Χαρτί διηθήσεως Ορθοστάτης και στέλεχος με δακτύλιο 1ποτήρι ζέσεως των 250mL 3 μεγάλοι δοκιμαστικοί σωλήνες 1 μικρό γουδί με γουδοχέρι 1 στατώ Απαιτούμενες χημικές ουσίες: Νερό Χονδρόκοκκο μαγειρικό αλάτι 28. Ζύγισε στο γουδί περίπου 5g χονδρόκοκκου αλατιού και λειοτρίβησέ τα με το γουδοχέρι για 5min, ώστε να γίνουν λεπτόκοκκοι κρύσταλλοι. 29. Ζύγισε στην ύαλο ωρολογίου 2g λεπτόκοκκου αλατιού και μετάφερέ το με τη βοήθεια του χωνιού στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. 30. Τοποθέτησε στον ογκομετρικό κύλινδρο 10mL απιοντισμένου νερού. Μηδένισε το χρονόμετρο και ρίξε με προσοχή το νερό από τον ογκομετρικό κύλινδρο στον πρώτο δοκιμαστικό σωλήνα. Ξεκίνησε το χρονόμετρο. 31. Μέχρι να περάσουν τα 3min, φτιάξε έναν ηθμό με το διηθητικό χαρτί και προσάρμοσέ τον στο χωνί διηθήσεως. Ζύγισε το πρώτο ποτήρι ζέσεως (m1). Στερέωσε το χωνί διηθήσεως πάνω στο ποτήρι ζέσεως με ορθοστάτη και στέλεχος. 32. Όταν συμπληρωθούν 3min, από την ανάμιξη (Η 2 Ο + NaCl) διήθησε το περιεχόμενο του δοκιμαστικού σωλήνα στο ποτήρι ζέσεως. 33. Ζύγισε το ποτήρι μαζί με το διάλυμα που διήθησες και σημείωσε τη μάζα του (m2) στο τετράδιό σου. 34. Δώσε στον καθηγητή σου το ποτήρι με το διήθημα για να το ξηράνει πάνω από λύχνο Bunsen. 35. Όταν εξατμιστεί ο διαλύτης και κρυώσει το ποτήρι ζέσεως με το περιεχόμενό του, ζύγισέ το (m3). 36. Επανάλαβε τα βήματα 29 έως 35 άλλες δύο φορές. Μην παραλείψεις να κοιτάξεις προσεκτικά τι γίνεται στο στάδιο 30, όταν ρίχνεις το νερό στο δοκιμαστικό σωλήνα και να γράψεις στο πλαίσιο που ακολουθεί τις παρατηρήσεις σου. Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 10

Ποιοτική περιγραφή του φαινομένου της διάλυσης Δεδομένα Θερμοκρασία H 2 O ( o C) m1 (g) m2 (g) m3 (g) Υπολογισμοί Μάζα λεπτόκοκκου αλατιού που διαλύθηκε m NaCl = m3-m1 Μάζα του διαλύτη m H2O = m2 - m3 Μάζα λεπτόκοκκου αλατιού που αντιστοιχεί σε 100g (ή 100mL) διαλύτη m NaCl = m NaCl 100/m H2O Ταχύτητα διάλυσης i (g/100 g διαλύτη min) Μέσος όρος της μέσης ταχύτητας διάλυσης λεπτόκοκκου αλατιού 4(g/100 g διαλύτη min) Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 11

ΕΠΕΞΕΡΓΑΣΙΑ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ 1. Πώς πιστεύεις ότι επηρεάζεται η ταχύτητα διάλυσης του NaCl(s) στο νερό με αύξηση της θερμοκρασίας; Συζήτησέ το με τους συμμαθητές σου και γράψε την άποψή σου με αιτιολόγηση. 2. Πώς πιστεύεις ότι επηρεάζεται η ταχύτητα διάλυσης του NaCl(s) στο νερό με την ανάδευση; Συζήτησέ το με τους συμμαθητές σου και γράψε την άποψή σου με αιτιολόγηση. 3. Πώς πιστεύεις ότι επηρεάζεται η ταχύτητα διάλυσης του NaCl(s) στο νερό με αύξηση της επιφάνειας επαφής; Συζήτησέ το με τους συμμαθητές σου και γράψε την άποψή σου με αιτιολόγηση. Διαμοιραστείτε τα πειραματικά αποτελέσματα που βρήκε η κάθε ομάδα. ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΕΞΕΤΑΣΤΗΚΑΝ ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ ΤΙΜΗ (g/min) ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΑΝΑΔΕΥΣΗ ΕΠΑΦΗΣ δωματίου όχι μικρή = 60 ο C όχι μικρή = δωματίου ναι μικρή = δωματίου όχι μεγάλη = 4. Συμπληρώστε το κείμενο: Η ταχύτητα διάλυσης του NaCl(s) στο νερό:.. όταν η θερμοκρασία (σύγκρινε τιμές ). όταν κατά τη διάλυση γίνεται (σύγκρινε τιμές ). όταν.. η επιφάνεια επαφής μεταξύ του αλατιού και του νερού (σύγκρινε τιμές ). Την αύξηση της επιφάνειας επαφής την επιτυγχάνουμε με Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 12

5. Συμφωνούν οι αρχικές υποθέσεις σου με τα πειραματικά ευρήματα; Κατάγραψε τις πιθανές άστοχες υποθέσεις που έκανες. 6. Άνοιξε τη μικρο-εφαρμογή διάλυμα ζάχαρης και αλατιού 1. Διάλεξε την οθόνη «μικροσκοπικά» και ως διαλυμένη ουσία διάλεξε χλωριούχο νάτριο. Ρίξε αλάτι στο νερό κουνώντας την αλατιέρα και παρακολούθησε την αναπαράσταση του φαινομένου σε μικροσκοπικό επίπεδο. Δώσε μια εξήγηση για τον τρόπο που διαλύεται το μαγειρικό αλάτι στο νερό. Στην εξήγησή σου να συμπεριλάβεις τις λέξεις κρύσταλλος, ιόντα, νερό. 7. Προσπάθησε να αναπαραστήσεις στη μικρο-εφαρμογή την εξάτμιση που έκανες στο διάλυμα κατά την εργαστηριακή άσκηση. Πώς τοποθετούνται τα ιόντα στους κρυστάλλους; 8. Διάλεξε την οθόνη νερό, όπου αναπαρίστανται και τα μόρια του νερού. Στην εμφάνιση διάλεξε Κατανομή φορτίου στο νερό. Τράβηξε στην προσομοίωση έναν κρύσταλλο αλατιού και παρακολούθησε την εξέλιξη του φαινομένου σε μικροσκοπικό επίπεδο. Τι κρατάει ενωμένα τα ιόντα του κρυστάλλου του χλωριούχου νατρίου και γιατί στο νερό τα ιόντα διαχωρίζονται; 1 Διαθέσιμη στην ηλεκτρονική διεύθυνση: https://phet.colorado.edu/el/simulations/translated/el Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 13

9. Σκέψου πώς θα μεταβληθεί η κίνηση των μορίων του νερού με αύξηση της θερμοκρασίας και δώσε μια εξήγηση για την επίδραση της ανόδου της θερμοκρασίας στην ταχύτητα διάλυσης του NaCl(s). 10. Δώσε μια πιθανή εξήγηση γιατί ορισμένα άλατα (π.χ. το ανθρακικό ασβέστιο Ca 2+ CO 3 2- ) είναι σχεδόν αδιάλυτα στο νερό. 11. Υποθέσετε ότι είσαστε φαρμακοβιομήχανοι και θέλετε να φτιάξετε δύο παρασκευάσματα του ίδιου φαρμάκου. Το παρασκεύασμα Α θέλετε να απορροφάται κυρίως στο στομάχι του ασθενούς, ενώ το παρασκεύασμα Β θέλετε να απορροφάται κυρίως στο λεπτό έντερο του ασθενούς. Πώς θα διαφέρουν τα παρασκευάσματα Α και Β; Να θεωρήσετε ότι η διάλυση του φαρμάκου αυτού δεν επηρεάζεται από το διαφορετικό ph και τη διαφορετική διαμόρφωση των τοιχωμάτων του στομάχου και του λεπτού εντέρου. Π. Σινιγάλιας, Η. Παπαχριστόπουλος - ΕΚΦΕ ΠΑΤΡΩΝ 14