R E F L E C T I V I T Y OF C O L O R S REFLECTIVITY OF COLORS ΜΠΟΥΣΙΑΣ Ν. ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ Ο. (ΜΑΘΗΤΕΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ) ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΦΥΣΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ. ΥΠΕΘΥΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΥΤΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ -ΦΥΣΙΚΟΣ
1 Η ΑΝΑΚΛΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΜΠΟΥΣΙΑ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑ ΟΡΕΣΤΗ Το Εργαστήριο Φυσικών Επιστημών του Σχολείου μας στη προσπάθειά του να καλλιεργήσει την Εργαστηριακή κουλτούρα δίνει τη δυνατότητα σε ομάδες μαθητών να εργαστούν σε διάφορα ερευνητικά θέματα,προσπαθώντας να αξιοποίήσει τον εξοπλισμό του, ειδικά αυτόν που δεν χρησιμοποιείται στις υποχρεωτικές ασκήσεις. Χαρακτηριστικό παράδειγμα το σύστημα LAB PRO. Στην έρευνα αυτή θα χρησιμοποιηθεί το LAB PRO (VERNIER) μαζί με τον αισθητήρα LIGHT SENSOR ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ ΦΥΤΤΑΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΦΥΣΙΚΟΣ Ο αισθητήρας Light Sensor περιλαμβάνεται στο σετ αισθητήρων που υπάρχει σε όλα τα εργαστήρια ΦΕ των Λυκείων της χώρας, είτε στο σύστημα MULTILOG είτε στο LAB PRO (VERNIER) ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μερικές σκέψεις μας... Στο πρόγραμμα εξοπλισμού τω εργαστηρίων των Γενικών Λυκείων απο το Σεπτέμβρη του 2001 περιλαμβάνεται κι ένα σύστημα MBL ( Μicrosystem Basic Laboratory) για την ενεργή αξιοποίηση των διδακτικών εργαλείων στο πειραματικό Το τελευταίο μοντέλο LAB (Vernier) το LAB QUEST2 κομμάτι της διδακτικής διαδικασίας. Το Σύστημα Συγχρονικής Λήψης και Απεικόνισης (ΣΣΛΑ), όπως ονομάστηκε, αποτελείται από την κεντρική μονάδα, μια σειρά από αισθητήρες και το απαραίτητο λογισμικό. Το σύστημα με το οποίο εξοπλίστηκαν τα 1100 νέα εργαστήρια Φ.Ε. των Ενιαίων Λυκείων περιλαμβάνει τους εξής αισθητήρες: 1. Δύναμης 2. Κίνησης 3. Θερμοκρασίας 4. Διαφοράς δυναμικού 5. Απόλυτης πίεσης αερίων 6. Έντασης ρεύματος Το LAB Pro με έναν αριθμό αισθητήρων. Υπάρχει σε πολλά Εργαστήρια ΦΕ Λυκείων της χώρας 7. Μαγνητικού πεδίου 8. Μικρόφωνο 9. Φωτεινής έντασης 10. Φωτοπύλες 11. Μέτρησης ph 12. Μετρητή Geiger Πολλοί απο αυτούς χρησιμοποιούνται σε διαφορες εργαστηριακές ασκήσεις υποχρεωτικές και μη, ενώ άλλοι δεν έχουν χρησιμοποιηθεί ποτέ. Γιατί όμως να μη χρησιμοποιήσουμε εικονικά εργαστήρια αντί
3 των MBL; Ακόμη και σε ανοικτά περιβάλλοντα όπως είναι τα εικονικά εργαστήρια, οι προσομοιώσεις, οι γλώσσες προγραμματισμού, τα μαθησιακά αποτελέσματα εμφανίζονται περιορισμένα κυρίως λόγω των μη ρεαλιστικών αναπαραστάσεων που προσφέρουν (Δισδιάστατες αναπαραστάσεις τύπου κινούμενης εικόνας) (Jimoyianis et al. 2000). Σύμφωνα με έρευνες (Βαμβακούσης &Μακρυωνίτης ΣΣΛΑ) ένας χρόνος παρουσίας στα Εργαστήρια Φυσικών Επιστημών των Ενιαίων Λυκείων) τα ΣΣΛΑ στην εργαστηριακή εξάσκηση των μαθητών εμφανίζουν ουσιαστικά πλεονεκτήματα και κατά συνέπεια προάγουν και εκσυγχρονίζουν το πραγματικό εργαστήριο ενώ ταυτόχρονα εξαλείφουν τα παιδαγωγικά μειονεκτήματα ενός εικονικού εργαστηρίου. Όμως η ευελιξία και η πολυμορφικότητα του συστήματος ΣΣΛΑ θα μπορούσε να συμβάλλει στην διαθεματική διεπιστημονική προσέγγιση των Φυσικών Επιστημών. Με την εισαγωγή των Ερευνητικών εργασιών στην Α και Β Λυκείου είναι μια ευκαιρεία βγάλουμε απο τα κουτιά τέτοια όργανα γιατί θεωρούμε ότι η συνεισφορά τους στη πειραματική προσέγγιση των Φυσικών Επιστημών μπορεί να είναι καταλυτική. Το ερώτημα όμως είναι: είμαστε έτοιμοι να αφομοιώσουμε και να εφαρμόσουμε την νέα εκπαιδευτική κουλτούρα που επαγγέλλεται η ενσωμάτωση των Τ.Π.Ε. στην εκπαιδευτική διαδικασία; Η προσπάθεια θεωρούμε ότι πρέπει να ξεκινήσει πλέον μέσα απο τα σχολεία. Σε κάθε σχολειο υπάρχουν πυρήνες μαθητών με αντίστοιχα ενδιαφέροντα που αν τους προσφερθεί το κίνητρο της «μάθησης» και της «ερευνητικης κουλτούρας» θα αποτελέσουν το τη πηγή για τέτοιου είδους κυματισμούς που μπορούν να εξαπλωθούν σε ευρύτερη κλίμακα. Το PHET ένα ολοκληρωμένο σύστημα εικονικών εργαστηρίων του Πανεπιστημίου του Colorado. Πολλές προσομοιώσεις είναι και στα Ελληνικά
4 Κινούμενοι σε αυτό πλαίσιο σκέψης, με μια ομάδα μαθητών της Γ Τάξης του Λυκείου του σχολείου μας (Πρότυπο Πειραματικό Λύκειο Πανεπιστημίου Πατρών), σκεφθήκαμε να αξιοποιήσουμε έναν τέτοιο αισθητήρα (τον αισθητήρα φωτός Light Sensor) -ο οποίος δεν προβλέπεται να χρησιμοποιηθεί σε κάποια υποχρεωτική άσκηση- με το αντίστοιχα σύστημα Lab Pro της εταιρείας Vernier με το λογισμικό Logger Pro 3.8.2.
5 Ο αισθητήρας Vernier Light Sensor Ο αισθητήρας φωτός (Vernier Light Sensor) χρησιμοποιεί μια φωτοδίοδο πυριτίου Χαμαμάτσου S1133. Παράγει μία τάση που είναι ανάλογη με την ένταση του φωτός και στη συνέχεια την μετατρέπει σε Lux (μονάδα μέτρησης.έντασης φωτισμού). Η φασματική απόκριση του αισθητήρα προσεγγίζει την απόκριση του ανθρώπινου οφθαλμού. Ο αισθητήρας χρησιμοποιείται σε τρείς κλίμακες με τη βοήθεια ενός διακόπτη (Εικόνα 1). Επίσης ο αισθητήρας δεν χρειάζεται βαθμονόμηση. Η φωτοδίοδος πυριτίου Xamamatsu S1133 είναι μια κεραμική φωτοδίοδος Επιτρέπει αξιόπιστες μετρήσεις στο φάσμα του ορατού και εγγύς του ορατού ( infrared IR). Κατασκευάζεται απο την εταιρεία HAMAMATSU PHOTON Εικόνα 1
6 Το εύρος 0-600 Lux είναι η πιο ευαίσθητη περιοχή της κλίμακας και είναι χρήσιμο για τα χαμηλά επίπεδα φωτισμού. Το εύρος 0-6000 lux είναι μια κλίμακα που μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε εσωτερικούς χώρους με κανονικό φωτισμό. Το εύρος lux 0-150,000 χρησιμοποιείται κυρίως για μετρήσεις στο φως του ήλιου. Ο αισθητήρας φωτός μπορεί να χρησιμοποιηθεί για μετρήσεις της έντασης του φωτός σε πολλές δραστηριότητες όπως: Ο διακόπτης του Light Sensor για την επιλογή της περιοχής Μελέτη της έντασης του φωτός μια πηγής σε σχέση με την απόσταση ( νόμος αντιστρόφου τετραγώνου). Μελέτη της φωτεινότητας ενός λαμπτήρα. Εκπόνηση μελετών ηλιακής ενέργειας. Μελέτη της σχετικής ανακλαστικότητας διαφόρων υλικών και χωμάτων Μελέτη της έντασης του φωτός σε διάφορα μέρη του σπιτιού ή του σχολείου. Στα πειράματά μας θα χρησιμοποιήσουμε τον Light Sensor με το Logger Pro 3.8.6 και με το Lab Quest 2. Η σύνδεση του αισθητήρα H διαδικασία που θα ακολουθείται κατά τη χρήση του αισθητήρα φωτός: 1. Συνδέoυμε τον αισθητήρα φωτός στο περιβάλλον (Logger Pro ή Lab Quest 2). 2. Το περιβάλλον αναγνωρίζει αυτόματα τον αισθητήρα και φορτώνει μια προκαθορισμένη συλλογή δεδομένων.
7 3. Ήμαστε πλέον έτοιμοι για τη συλλογή δεδομένων. 4.Αν δεν επιλέξουμε ένα αρχείο απο τη συλλογή Vernier (Physics with Vernier) θα πρέπει να επιλέξουμε «Data Collection» και στο παράθυρο να συμπληρώσουμε Duration, Rate και Triggering αν απαιτείται (Εικόνα 2). Εικόνα 2 Ο Πίνακας Τιμών που του Logger Pro 3.8.2 Η Μονάδα φωτεινότητας Στην Οπτική με τον όρο φωτεινότητα (Illuminance) χαρακτηρίζουμε το ποσό φωτεινής ενέργειας που πέφτει πάνω σε μια μοναδιαία επιφάνεια, (που έχει δηλαδή εκληφθεί ως μονάδα μέτρησης), ανά δευτερόλεπτο. Πρόκειται δηλαδή για φωτομετρικό μέγεθος που αναφέρεται σε μια φωτιζόμενη επιφάνεια και που ορίζεται ως ο λόγος της φωτεινής ροής που δέχεται αυτή ως προς το μέγεθός της. Η φωτεινότητα ή φωτισμός των επιφανειών, που φωτίζονται ομοιόμορφα, εξαρτάται από τρεις παράγοντες: Την ένταση της φωτεινής πηγής, την απόσταση της πηγής από την επιφάνεια και τον προσανατολισμό της επιφάνειας, ως προς τη διεύθυνση των φωτεινών ακτίνων που προσπίπτουν σ αυτή. Το παράθυρο των γραφικών παραστάσεων
8 Μονάδα μέτρησης τηςφωτεινότητας (και εν προκειμένω του φωτισμού ως μέτρου) κατά στο Διεθνές Σύστημα (SI) είναι το λούξ, διεθνές σύμβολο το lx, που ισούται με ένα λούμεν (lm) ανά τετραγωνικό μέτρο (1 lux =1 lm/m 2 ). Η διαφορά ανάμεσα σε lux και σε lumen είναι ότι το lux λαμβάνει υπόψη την επιφάνεια στην οποία προσπίπτει η φωτεινή ροή. Προσοχή: Δεν θα πρέπει να συγχέεται η φωτεινότητα με τη λαμπρότητατης φωτεινής πηγής που είναι τελείως διαφορετικό φωτομετρικό μέγεθος. Η πρώτη αφορά το φωτισμό επιφάνειας, ενώ η δεύτερη ένταση φωτεινής πηγής. Η Ανακλαστικότητα του Φωτός Είναι γνωστό ότι το φως μπορεί να ανακλαστεί, να διαχυθεί απο διάφορες επιφάνειες και χρώματα, αλλά και να διαθλαστεί εφόσον αλλάζει οπτικά διαφανές μέσον. Ειδικά η ανάκλαση που υφίσταται το φώς όταν πέσει σε επιφάνειες αδιαφανείς με διαφορετικά χρώματα παίζει ουσιαστικό ρόλο στην επιλογή των χρωμάτων των ρούχων που φοράμε, το χρώμα που επιλέγουμε για το αυτοκίνητό μας, για το πως θα βάψουμε τα κτίριά μας, για το χρώμα των δημόσιων χώρων κτλπ. Καλό θα έιναι λοιπόν να ξέρουμε την ανακλαστικότητα των χρωμάτων του περιβάλλοντός μας ώστε να μπορούμε να κάνουμε τις ανάλογες επιλογές. Η απόλυτη τιμή της ανακλαστικότητας ενός χρώματος είναι ένα μέγεθος σχετικό γιατί εξαρτάται και απο την ένταση της φωτεινής ενέργειας που προσπίπτει σε αυτό. Σε αυτό το πείραμα, που προτείνουμε, θα μετρήσουμε την % ανακλαστικότητα διαφόρων χρωμάτων σε σχέση με την ανακλαστικότητα του αλουμινίου που ανακλά σχεδόν κατά 100% της προσπίπτουσα φωτεινή δέσμη.
9 Επομένως το μέγεθος που θα χρησιμοποιήσουμε σαν μέτρο της ανακλαστικότητας των διαφόρων χρωμάτων θα είναι: n 100% (1) ΙΧΡΩΜΑΤΟΣ : η φωτεινότητα μετά την ανάκλαση της φωτεινής δέσμης σε ένα χαρτί Α4 με συγκεκριμένο χρώμα. ΙΑΛΟΥΜΙΝΙΟΥ: η φωτεινότητα μετά την ανάκλαση της φωτεινής δέσμης σε φύλλο Α4 αλουμινίου. Ορίζουμε σαν συντελεστή ανακλαστικότητας : n 100% Στόχοι του πειράματος 1.Να μετρήσουμε την ένταση της ακτινοβολίας λευκού φωτός μετά την ανάκλασή του σε ένα φύλλο Α4 με τη βοήθεια του αισθητήρα φωτός (Vernier Light Sensor). 2.Να υπολογίσουμε την % ανακλαστικότητα των διαφόρων χρωμάτων. 3.Να τοποθετήσουμε τα διάφορα χρώματα σε μια σειρά σε σχέση με την % ανακλαστικότητα του φωτός σε σχέση με συτή του αλουμινίου. 4. Να διατυπώσουμε τα συμπεράσματά μας σε σχέση με τα αποτελέσματα της ανακλαστικότητας των χρωμάτων και την εφαρμογή στη καθημερινότητα.
10 Τα υλικά - Η συναρμολόγηση Υπολογιστής Logger Pro 3.8.2 Αισθητήρας φωτός -Vernier Light Sensor 16 φύλλα Α4 με διαφορετικά χρώματα απο τ μαύρο στο λευκό. Φύλλο αλουμινίου Βάση στήριξής Ράβδος μεταλλική 0,3m Σύνδεσμος απλός Λαβίδα σύσφιξης Εικόνα 2 Με τη βοήθεια της λαβίδας στερεώνουμε τον αισθητήρα κατακόρυφα προς τα κάτω και σε ύψος Η=5cm απο το επίπεδο του χαρτιού (Εικόνα 2).
11 Ο αισθητήρας φωτός (Vernier Light Sensor) συνδέεται με το Lab Pro και αυτό με το interface Logger Pro 3.8.2 στον υπολογιστή μας. Η διαδικασία 1.Αφού συναρμολογήσουμε τη διάταξη του Σχήματος 1 τοποθετούμε ένα φύλλο αλουμινίου στο εργαστηριακό πάγκο ακριβώς κάτω απο τον αισθητήρα. 2.Ρυθμίζουμε τον αισθητήρα φωτός στη κλίματα 0-6000 Lux με τη βοήθεια του διακόπτη που υπάρχει στο πλάι του κουτιού ( Εικόνα 1). Ο αισθητήρας αρχικά 5cm πάνω απο το χαρτί 3.Κλείνουμε τις κουρτίνες του εργαστηρίου και ανοίγουμε όλα τα φώτα. 4.Απο το οριζόντιο μενού επιλέγουμε Data Collection για να ρυθμίσουμε τη δειγματολειψία (Time: 10s & Rate : 50samples/s) (Εικόνα 3). Εικόνα 3 : Τα κουμπιά Data Collection και Collect 5.Στη συνέχεια «κλικ» στο πράσινο κουμπί Collect. Όταν το κουμπί γίνει κόκκινο ξεκινάει η δειγματολειψία.
12 Εξαγωγή της τιμής της φωτεινότητας (Lux) απο τη γραφική παράσταση Illumination- Time Μετά το πέρας της δειγματολειψίας εμφανίζεται η γραφική παράσταση Illumination-Time. Επειδή για πολλούς λόγους η φωτεινότητα δεν είναι απόλυτα σταθερή μπορούμε κάλλιστα να πάρουμε το μέσο όρο του δείγματος- χωρίς ιδιαίτερο σφάλμα-ως εξής: Εικόνα 4 : Γράφημα Illumination-Time 1.Επιλέγουμε με πατημένο το αριστερό πλήκτρο του ποντικιού ένα μέρος της γραφικής παράστασης που έχει σταθεροποιηθεί η φωτεινότητα. 2.Απο το οριζόντιο μενού επιλέγουμε «Statistics» οπότε εμφανίζεται το παράθυρο με τα περιγραφικά στατιστικά «Statistics for Illumination» (Εικόνα ). Καταγράφουμε τον Μέσο όρο Mean ( στο παράδειγμα της Εικόνας - Mean:737,6) 3.Για κάθε χρωματιστό φύλλο Α4 χρησιμοποιησαμε κι έναν αριθμό τον οποίο στη συνέχεια ( μετά την επεξεργασία αλλάξαμε ) ώστε τα χρώματα να τοποθετιθούν με αύξουσα σειρά.
13 ΧΡΩΜΑΤΑ CON1 CON2 CON3 CON4 1 20,3 29 39 79 2 42 54 74 143 3 42 54 75 144 4 56 72 99 189 5 64 83 116 217 6 75 95 135 253 7 77 97 138 257 8 85 102 147 276 9 86 103 145 273 10 92 109 158 295 11 99 116 167 315 12 102 119 172 326 13 102 123 174 328 14 116 142 200 383 15 126 155 222 423 16 130 156 223 426 ALUM 185 286 333 698 Πίνακας 1 Ποσοστό CON1 (%) Ποσοστό CON4 (%) Ποσοστό CON2 (%) Ποσοστό CON3 (%) 1 11 10 12 11 2 23 19 22 20 3 23 19 23 21 4 30 25 30 27 5 35 29 35 31 6 41 33 41 36 7 42 34 41 37 8 46 36 44 40 9 46 36 44 39 10 50 38 47 42 11 54 41 50 45 12 55 42 52 47 13 55 43 52 47 14 63 50 60 55 15 68 54 67 61 16 70 55 67 61 Πίνακας2
14 Πίνακας 1:Πίνακας τιμών της φωτεινότητας των 16 χρωμάτων για διαφορετικές αποστάσεις του αισθητήρα απο τα φύλλα Α4 με τα διαφορετικά χρώματα. Πίνακας 2: Πίνακας τιμών του συντελεστή ανακλαστικότητας για τα διάφορα χρώματα και για διαφορετικές αποστάσεις Επεξεργασία των δεδομένων 1.Κάθε χρώμα απο αυτά που χρησιμοποιήσαμε έχει κι έναν αριθμό. Το πρώτο χρώμα του οποίου υπολογίστηκε η ανακλαστικότητα είναι το αλουμίνιο. Η τιμή του για τη συγκεκριμένη απόσταση των 5cm βρέθηκε: 185 Lux. 1. Επεξεργασία δεδομένωνσυμπεράσματα 2.Προτάσεις/παρατη ρήσεις 2.Με βάση τη τιμή αυτή υπολογίστηκε η σχετική ανακλαστικότητα όλων των άλλων χρωμάτων χρησιμοποιώντας τη σχέση (1). Με βάση τις τιμές ανακλαστικότητας τοποθετήσαμε τα χρώματα σε μια σειρά (Εικόνα ). 3. Στη συνέχεια μεταβάλλαμε την αποσταση του αισθητήρα απο τα φύλλα Α4, πήραμε τις νέες τιμές της ανακλαστικότητας και στη συνέχεια υπολογίσαμε το συντελεστή n (Πίνακας 2). ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 1 Παρατηρούμε ότι παρόλο που έχουμε κάποιες αποκλίσεις ως προς τις τιμές του συντελεστή ανακλαστικότητας, η σειρά των χρωμάτων παραμένει η ίδια αυτή που φαίνεται στην Εικόνα 5 - κάτι που ήταν και το ζητούμενο στο πείραμά μας.
15 Εικόνα 5 : Η σειρά των χρωμάτων με βάση το συντελεστή ανακλαστικότητας ΠΑΡΑΤΉΡΗΣΗ 2 Το χρώμα με τη μεγαλύτερη ανακλαστικότητα είναι το 16 (λευκό), ενώ αυτό με τη μικρότερη - δηλαδή με το μεγαλύτερη απορροφητικότητα- το 1( μαύρο). Στη Εικόνα 5 βλέπετε τα διάφορα χρώματα που χρησιμοποιήσαμε με αυξανόμενη ανακλαστικότητα απο αριστερά προς τα δεξιά. Να σημειώσουμε ότι το ποσοστό αναφέρεται ως προς την ανακλαστικότητα του αλουμινίου. ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΗ 3 Κατά τις μετρήσεις μας υπήρξαν κάποια ζευγάρια χρωμάτων με παραπλήσιους συντελεστές ανακλαστικότητας όπως αυτά που φαίνονται στην παρακάτω Εικόνα 6. Στις συγκεκριμένες περιπτώσεις επαναλάβαμε πολλές φορές τη διαδικασία μέχρι να καταλήξουμε στη τελική σειρά. Παρατηρούμε ότι και τα τρία ζεύγη είναι αποχρώσεις του γαλάζιου-μπλε και του πράσινου. Οι πειραματικές μετρήσεις σε τρία ζευγάρια χρωμάτων ήταν πολύ κοντά η μια στην άλλη ώστε χρειάστηκαν πολλές μετρήσεις για τη τελική κατάταξη των χρωμάτων
16 Εικόνα 6 : Ζεύγη χρωμάτων με παραπλήσιους συντελεστές Επεκτάσεις -Προτάσεις Μερικές προτάσεις ερωτήσεις για εργασίες με κεντρικό θέμα την ανακλαστικότητα των χρωμάτων θα μπορούσαν να είναι: Άμμος Πρόταση 1 Να σχεδιάσετε ένα πείραμα για να μελετήσετε την ανακλαστικότητα της άμμου, του εδάφους, του νερού, καθώς και άλλων υλικών. Νερό Πρόταση 2 Απο ποιούς παράγοντες εξαρτάται η ανακλαστικότητα της Γης. Θα πρέπει η ανακλαστικότητα του πλανήτη μας να είναι μεγαλη ή μικρή; Earth reflectivity
17 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Καλκάνης Θ. (2003). Επιστημονικό Συμπόσιο: Αναδραστική λειτουργία προσομοιώσεων και εργαστηριακών πειραμάτων με διασύνδεση ηλεκτρονικού υπολογιστή, στην εκπαιδευτική διαδικασία των Φ.Ε Προτάσεις και αξιολόγηση εφαρμογών. 8 ο Κοινό Συνέδριο Ε.Ε.Φ. - Ε.Κ.Φ. Καλαμάτα. Μικρόπουλος Τ.Α.(2002), Προσομοιώσεις και Οπτικοποιήσεις στην Οικοδόμηση Εννοιών στις Φυσικές Επιστήμες, 3 ο Πανελλήνιο Συνέδριο,. Διδακτική των Φυσικών Επιστημών και Εφαρμογή Νέων Τεχνολογιών στην Εκπαίδευση, Ρέθυμνο Μώλ Α. (2001). Διδασκαλία Κινηματικής με το MBL. Στα Πρακτικά 1 ου Συνεδρίου για την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε στη Διδακτική πράξη. Σύρος. Ραβάνης Κ. (2003). Η Φυσική στον κόσμο της εκπαίδευσης: Διδασκαλία, Διδακτική και Εκπαιδευτικές αποφάσεις. Στα Πρακτικά Συνεδρίου : Προοπτικές εξέλιξης και διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών. Ε.Ε.Φ.- Ε.Κ.Φ. Καλαμάτα. Σφαέλος, Ι. Φύττας, Γ. (2014). Πειραματικές Διδακτικές προσιγγίσεις στη Μηχανικη.ΕΕΦ, Αθήνα 2014. Τζιμόπουλος Ν. (2001): Αξιοποίηση των Τ.Π.Ε στη διδακτική πράξη. Η περίπτωση των Κυκλάδων. Στα Πρακτικά 1 ου Συνεδρίου για την αξιοποίηση των Τ.Π.Ε. στη Διδακτική πράξη Σύρος. Jimoyannis, Α. Μiκropoulos, Τ.Α and Ravanis, K.(2002). Student s Performance Towards Computer Simulations on Kinematics, Themes in Education 1(4) 357-372. Physical Science with Vernier
18