υπερασπιζόμενος τον εαυτό του με το περίστροφό

ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ ΑΠΟ ΤΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΤΟΥ Ο ρόλος του περιοδικού μας είναι να καλύψει θέματα που άπτονται της σημερινής λειτουργίας της Σχολής μας. Μέσα από τις σελίδες του παρουσιάζουμε τις καθημερινές-επίκαιρες δραστηριότητες της Σχολής, αναδεικνύουμε τις διπλωματικές εργασίες (πτυχιακές) των μαθητών που αρίστευσαν, προβάλουμε τους Ικάρους που διακρίθηκαν στους διάφορους τομείς της εκπαίδευσής τους, και τέλος δημοσιεύουμε άρθρα ποικίλης θεματολογίας. Ταυτόχρονα, επιδιώκουμε να καταδείξουμε θέματα που συνδέονται με την ιστορία και τα δρώμενα της Σ.Ι. τα οποία πιστεύουμε ότι προάγουν την καλλιέργεια αεροπορικής συνείδησης και την ενδυνάμωση της συλλογικής μας αεροπορικής μνήμης. Στο πλαίσιο αυτό, επιλέξαμε το εισαγωγικό «ποίημα» του παρόντος τεύχους, το οποίο αποτελεί απόσπασμα από το ημερολόγιο ενός ανώνυμου αεροπόρου και έχει μεταγραφεί και μελοποιηθεί από τον Μάνο Χατζιδάκι. Πρόκειται για το Β Μέρος «μουσικού έργου σε τρία μέρη, ειδικά γραμμένο για τα πενήντα χρόνια της Πολεμικής Αεροπορίας» από το μεγάλο συνθέτη και εκτελέστηκε σε ειδική εορταστική εκδήλωση το 1980 για τα πενήντα χρόνια της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Εξ όσων μάλιστα γνωρίζουμε είναι αδημοσίευτο. Το συγκεκριμένο έργο αναφέρεται στον Ανθσγό (Ι) Ε. Αθανασάκη που το 1943 υπηρετούσε ως χειριστής στην 336 Μ.Δ. και πήρε μέρος σε επιδρομή της Ε.Β.Α. εναντίον γερμανικών στόχων στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Κρήτη. Στη διάρκεια της απογείωσης από το αεροδρόμιο Sidi Barrani της Βόρειας Αφρικής απώλεσε την εξωτερική δεξαμενή καυσίμων του αεροσκάφους του, κι ενώ του ζητήθηκε να επιστρέψει στη βάση του, αρνήθηκε να εγκαταλείψει το σχηματισμό, γνωρίζοντας ότι τα καύσιμα του δεν επαρκούσαν για την επιστροφή του. Μετά τον πολυβολισμό των στόχων, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το αεροσκάφος του, πέφτοντας με αλεξίπτωτο. Μόλις πάτησε στη γη περικυκλώθηκε από μια γερμανική περίπολο, αρνήθηκε να παραδοθεί και σκοτώθηκε στις 23-7-1943 υπερασπιζόμενος τον εαυτό του με το περίστροφό του. Η αναφορά μας στον εορτασμό των πενήντα χρόνων από την ίδρυση της Π.Α., αποτελεί γέφυρα για τον εορτασμό της επετείου των 80 χρόνων. Το εισαγωγικό μας ποίημα «Η Αποστολή» καθώς και το κύριο άρθρο μας «Η Τελευταία Αποστολή, από το Ημερολόγιο Ενός Πολεμιστού», φιλοδοξούμε να αποτελέσουν προάγγελο στον επετειακό χαρακτηρισμό του επόμενου έτους, καθώς μέσω της έρευνας και μελέτης του ιστορικού αρχείου της Σχολής αλλά και άλλων πηγών, ο «ΙΚΑΡΟΣ» επιδιώκει να συμβάλλει στην ανάδειξη σημαντικών πτυχών της αεροπορικής μας ιστορίας. Ενημερωτικά, όποιος από τους αναγνώστες μας επιθυμεί μπορεί να μας βρει ηλεκτρονικά στην ιστοσελίδα της Π.Α., στη διεύθυνση http://www.haf.gr/el/articles/artices_issues.asp., διότι έχει παρατηρηθεί καθυστέρηση στη διανομή του περιοδικού μας. Ένας από τους αναγνώστες μας είναι και ο Πτχος ε.α. Αναστάσιος Βλαντούσης -ο παλαιότερος εν ζωή απόφοιτος της Σχολής μας (4η Σειρά, 1934)- ο οποίος μας επισήμανε το παραπάνω σε πρόσφατη συνέντευξη που μας παραχώρησε και θα δημοσιεύσουμε σε προσεχές τεύχος μας. Τελειώνοντας, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου έλαβε χώρα ένας άτυπος διαγωνισμός στη Σχολή μας κατόπιν πρότασης-πρόσκλησης του Διοικητή μας Υπτχου (Ι) Γ. Πρεζεράκου. Οι Ίκαροι κλήθηκαν να παρουσιάσουν τη σχεδιαστική τους άποψη για τη χριστουγεννιάτικη κάρτα της Σχολής. Η κάρτα που τελικά προκρίθηκε φιλοτεχνήθηκε από τον επικεφαλή των Ικάρων του περιοδικού μας, ΙΚ IV Σμία Θεοδούλου Σάββα, και είναι αυτή που κοσμεί το οπισθόφυλλο του παρόντος τεύχους. Οι συντελεστές του «ΙΚΑΡΟΥ» συγχαίρουμε τους μαθητές που συμμετείχαν στο διαγωνισμό και ευχόμαστε σε όλους τους αναγνώστες και φίλους μας ΚΑΛΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΟ ΤΟ ΝΕΟ ΕΤΟΣ 1

ΕΚΔΟΤΗΣ Σχολή Ικάρων ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΕΚΔΟΣΗΣ Σμηναρχία Ικάρων (ΣΜΙΚ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΥΛΗΣ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Ασμχος (Ι) Παναγιώτης Κρίκης Ασμχος (Ι) Παντελής Βατάκης ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ Λέκτορας ΣΙ (ΠΔ 407) Κωνσταντίνος Λαγός ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΙΚ IV ΣΜΙΑΣ Θεοδούλου Σάββας ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ Παναγιώτου Χρήστος ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ Πετρούσης Ανδρέας ΙΚ ΙΙΙ Φραγκογιός Αντώνιος ΙΚ ΙΙΙ Τσαντήλας Λουίζος ΙΚ ΙΙΙ Τσαντούκλας Νικόλαος ΙΚ ΙΙΙ Κεφάλας Διονύσης ΙΚ ΙΙΙ Ζυγούρη Ελεούσα ΙΚ ΙΙΙ Ξενάκης Γεώργιος ΙΚ ΙΙ Σκόνδρας Νικόλαος ΙΚ ΙΙ Καργιώτη Αρετή IK I Διονυσίου Σέργιος ΙΚ Ι Παναγυφτόπουλος Παναγιώτης ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΙΚ ΙV ΣΜΙΑΣ Θεοδούλου Σάββας ΙΚ ΙΙΙ Ζυγούρη Ελεούσα ΠΕΡΙΟΔΙΚΗ ΕΚΔΟΣΗ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Από τη σύνταξη του Ίκαρος Η Αποστολή Η τελευταία αποστολή Νέο εκπαιδευτικό έτος 2009-2010 Ορκωμοσία Επίκουρων Καθηγητών Ο εκσυγχρονισμός της Σχολής Ικάρων Επικαιρότητα Εκπαίδευση πρωτοετών Ικαρών 2009 Μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης 2009 Ευχαριστούμε Ανδρόνικε... 1 3 4 10 12 14 18 22 28 30 ΕΚΤΥΠΩΣΗ - ΒΙΒΛΙΟΔΕΣΙΑ ΥΑΕ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΣΧΟΛΗ ΙΚΑΡΩΝ/ ΣΜΙΚ ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΗ ΒΑΣΗ ΔΕΚΕΛΕΙΑΣ ΤΓΑ 1010 ΑΘΗΝΑ ΤΗΛ: 210-8192201 FAX: 210-2467515 E-mail: ikaros.2009@yahoo.gr ISSN 1791-9452 ΑΡΙΘΜΟΣ ΤΕΥΧΟΥΣ 05 ΕΚΦΡΑΣΗ ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΩΝ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΑΔΕΡΦΟΥς ΓΚΟΛΕΜΑ, ΜΙΛ- ΤΙΑΔΗ ΚΑΙ ΚΩΝ/ΝΟ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΦΙΛΟΚΕΡΔΗ ΣΥΜ- ΒΟΛΗ ΤΟΥΣ ΣΤΗ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΛΟΓΟΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΥ ΜΑς επισησ ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΤΟΥΣ ΙΚΑΡΟΥΣ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟ- ΠΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ ΠΟΥ ΜΑΣ ΠΑΡΕΧΟΥΝ ΤΟ ΦΩ- ΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΓΙΑ ΤΑ ΑΡΘΡΑ ΜΑΣ Εορτή Πολεμικής Αεροπορίας 2009 Απόψεις Νομίζετε πώς παρακολουθείτε τις τεχνολογικές εξελίξεις ; Ακούσαμε και σας προτείνουμε Βιβλίων ιστορίες Η τέχνη της φωτογραφίας Ιστορικές Αναδρομές Ο Πατριάρχης των Μηχανικών Διπλωματικές εργασίες Ζητήματα προσαρμογής της ηλεκτρονικής στα Ελληνικά εξοπλιστικά προγράμματα Επιπτώσεις της Υγρής Συμπίεσης με Καύσιμο στο σημείο σχεδίασης αξονικού συμπιεστή 32 33 34 35 36 37 43 46

Η ΑΠΟΣΤΟΛΗ 22 Ιουλίου 1943 Ο Μοίραρχος µάς ανακοίνωσε οτι θα εκτελέσουµε πολεµική αποστολή στην Κρήτη. Η αποστολή ωρίστηκε για αύριο. Ποιοι θα πετάξουν; Ποιοι θα παν; Η λύση δόθηκε µε κλήρο. Και µες στους τυχερούς είµουν κι εγώ. Ο Διοικητής της Μοίρας εξηγεί: Σχηµατισµοί των δώδεκα αεροπλάνων. Κείνος µπροστά. Και πίσω άλλα δώδεκα, ελληνικά. Χαµηλή πτήση πάνω από τη θάλασσα, για να µας χάσουν οι ραδιοσταθµοί του εχθρού... Μας λέει κατά λέξη ο Διοικητής: Το έδαφος είναι χαµηλό και επικίνδυνο για πτήση χαµηλή-αυτήν, που αναγκαστικά εµείς θα κάνουµε. Πάρτε µαζί σας ένα παγούρι µε νερό συµπυκνωµένα τρόφιµα κι ένα πιστόλι, το πιστόλι σας. Ζητήστε από τον κάθε Κρητικό να σας βοηθήσει, αν πέσετε. Και να στε βέβαιοι πως κανείς δεν πρόκειται να σας προδώσει. Η απογείωση, επτά και δέκα το πρωί. Καλή σας τύχη. Ποτέ δεν θα ξεχάσω πια εκείνο το παιδί του εικοσιενός χρονώ έτσι καθώς πετούσε δίπλα µου, στον ουρανό καθώς χαµογελούσε κάθε φορά που γύριζα συλλογισµένος να τον δω γνωρίζοντας κι αυτόςκαθώς κι εγώ, πως δεν θα ξαναγύριζε απ την αποστολή δεν θα πετούσε πια στη Δύση ή στην Ανατολή ποτέ στον Ουρανό αυτός ο Ανθυποσµηναγός που ήταν εικοσιενός χρονώ... Επτά και δέκα. Οι κινητήρες µπαίνουν µπρος κι αρχίζει η απογείωση. Ο ουρανός καφτός. Ξεθωριασµένα γαλανός. Λίγο πάνω απ το έδαφος, βλέπω να ξεκολλά η βοηθητική δεξαµενή από αεροπλάνο του σχηµατισµού και να κατρακυλάει κάτω στο αεροδρόµιο. Αναγνωρίζω το αεροπλάνο. Είναι του Αθανασάκη, του νεαρού ανθυποσµηναγού. Του κάνω σήµα ότι του έφυγε η δεξαµενή. Τό ξέρω, µου γνέφει µε την κεφαλή. Και συνεχίζει ατάραχος και γελαστός την πτήση. Ακόµα βέβαια ξέρει, καλά γνωρίζει, πως έχει καύσιµα ως την Κρήτη για την αποστολή. Όχι όµως και για επιστροφή. Θα µείνει εκεί-το ξέρει ή να πιαστεί αιχµάλωτος ή να σκοτωθεί... 3

Στο προηγούμενο τεύχος του «Ικάρου», στο αφιέρωμα που κάναμε στον Χαράλαμπο Ποταμιάνο αναφερθήκαμε στην 32η Μοίρα Βομβαρδισμού που διοικούσε στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου. Η συγκεκριμένη Μοίρα υπήρξε μία από τις πιο δραστήριες και ένδοξες της Ελληνικής Αεροπορίας στη διάρκεια του Πολέμου του 40-41. Τα αεροσκάφη Bristol Blenheim Mk IV της 32ης Μοίρας αν και ήταν ό, τι πιο σύγχρονο διέθετε τότε η Αεροπορία μας δεν είχαν σύστημα ενδοεπικοινωνίας, ασυρμάτους, πολυβόλα και φορείς (αναρτήρες) βομβών. Τα περισσότερα από τα προβλήματα που προέκυπταν από αυτές τις ελλείψεις αντιμετωπίστηκαν με πρόχειρες -αλλά αποτελεσματικές- πατέντες που σκέφθηκε ο Χ. Ποταμιάνος και κατασκεύασε σε συνεργασία με το προσωπικό της Μοίρας. Υπό τη Διοίκησή του, από την αρχή του πολέμου και μέχρι την 1η Ιανουαρίου 1941, στη συνέχεια υπό τον Αντισμήναρχο Ν. Αβέρωφ (μέχρι την 13η Φεβρουαρίου 1941) και τέλος υπό τον Αντισμήναρχο Γ. Καραμπίνη, τα πληρώματα της Μοίρας με τα αεροσκάφη τους πήραν μέρος σε μεγάλο αριθμό αποστολών στην Αλβανία, 4 η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΑΠΟΣΤΟΛΗ Το ιπτάμενο πλήρωμα ενός Blenheim της 32ης Μ.Β. παρατηρεί τους μηχανικούς της Μοίρας καθώς εργάζονται στο αεροσκάφος τους. ενισχύοντας τον προελαύνοντα ελληνικό στρατό και πλήττοντας στόχους στα μετόπισθεν του εχθρού. Οι 17 πεσόντες της 32ης Μ.Β. στον Πόλεμο του 1940-41, αποτελούν περίπου το ένα τρίτο του συνόλου των πεσόντων (51) της Ελληνικής Αεροπορίας και πιστοποιούν τη σχεδόν καθημερινή παρουσία των αεροσκαφών της στη γραμμή του πυρός. Στις 6 Απριλίου 1941, η πολεμική μηχανή του Γ Ράιχ επιτέθηκε στην Ελλάδα, για να ενισχύσει τους Ιταλούς που είχαν κατανικηθεί στην Αλβανία. Στην Ελλάδα από το Μάρτιο είχαν αρχίσει να καταφθάνουν τμήματα του Βρετανικού στρατού (B.E.F.: British Expeditionary Force) που θα υποστήριζε τους Έλληνες. Επίσης, Μοίρες της R.A.F. πολεμούσαν στο πλευρό της Ε.Β.Α. ήδη από το Νοέμβριο του 1940. Όμως η δυσαναλογία δυνάμεων μεταξύ του Άξονα και των Ελλήνων και Βρετανών συμμάχων τους, τόσο στην ξηρά όσο και στον αέρα, ήταν τόσο μεγάλη υπέρ του πρώτου που το αποτέλεσμα είχε ήδη κριθεί από την πρώτη μέρα της γερμανικής εισβολής. Οι Ελληνικές Μοίρες για πέντε μήνες είχαν πολεμήσει αδιάκοπα κατά των Ιταλών, με ό, τι αυτό συνεπαγόταν απώλειες αεροσκαφών και πληρωμάτων, καταπόνηση των επιζώντων, ελλείψεις στα πάντα, ανταλλακτικά, πυρομαχικά, αεροπλάνα, εφεδρικά πληρώματα κτλ. Στις 6 Απριλίου 1941 οι Έλληνες αεροπόροι διέθεταν περίπου 46 «αξιόμαχα» αεροσκάφη διαφόρων τύπων, τα περισσότερα παλιά, καταπονημένα και χωρίς ανταλλακτικά. Τώρα όμως δεν είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο τα 463 αεροσκάφη της Regia Aeronautica, αλλά και 1.030 της Luftwaffe. Η τελευταία ήταν η ισχυρότερη αεροπορία στον κόσμο που μέχρι τότε είχε κυριαρχήσει απόλυτα στους αιθέρες της Ευρώπης αναλαμβάνοντας το ρόλο του οδοστρωτήρα για τα στρατεύματα της Wehrmacht. Στα τελευταία 46 ελληνικά αεροσκάφη, συμπεριλαμβάνονταν και οκτώ της 32ης Μ.Β., από τα αρχικά 14 που διέθετε η συγκεκριμένη Μοίρα την 28η Οκτωβρίου 1940. Μέχρι και την 6η Απριλίου 1941, η 32η Μ.Β. είχε απώλειες έξι αεροσκάφη μαζί με όλα τα μέλη των πληρωμάτων τους. Είναι αξιοπερίεργο, αλλά στη διάρκεια των τριών εβδομάδων που διήρκησε η εισβολή και η κατάληψη της ηπειρωτικής Ελλάδας από τους Γερμανούς (6-27 Απριλίου 1941) η Ε.Β.Α. πραγματοποίησε 2.575 ώρες πτήσης σε πολεμικές επιχειρήσεις με συνολικά 179 αποστολές διώξεως, αναγνώρισης και βομβαρδισμού. Οι αριθμοί αυτοί δεν διαφέρουν και πολύ σε σχέση με τους αντίστοιχους για τη δράση της Αεροπορίας μας για τον Ιανουάριο του 1941, αποδεικνύοντας ότι οι Έλληνες αεροπόροι πολέμησαν με αυταπάρνηση και μέχρις εσχάτων τους Γερμανούς εισβολείς, όπως είχαν κάνει και με τους

Ιταλούς (τους οποίους βέβαια συνέχιζαν να πολεμούν και μετά την 6η Απριλίου 1941). Όμως το τέλος ήταν προδιαγραμμένο αφού η γερμανική υπεροπλία σήμαινε ότι η πλάστιγγα της νίκης έγερνε υπέρ των εισβολέων. Οι επικές μάχες που έδωσε ο ελληνικός στρατός στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο, όπου για 4 μέρες οι μαχητές των Οχυρών κράτησαν αδιάσπαστη τη «Γραμμή Μεταξά», δεν στάθηκε δυνατό να σταματήσουν το γερμανικό στρατό που προήλαυνε μέσω της Γιουγκοσλαβίας. Στις 9 Απριλίου 1941 έπεσε στα χέρια του η Θεσσαλονίκη. Μετά από αυτό, η Διοίκηση της Στρατιάς Ανατολικής Μακεδονίας αναγκάστηκε να συνθηκολογήσει και η γερμανική προέλαση στράφηκε κατά των ελληνοβρετανικών δυνάμεων στη Δυτική Μακεδονία. Ο απώτερος στόχος των Γερμανών ήταν να περικυκλώσουν τη Στρατιά της Ηπείρου που είχε σηκώσει όλο το βάρος του πολέμου με τους Ιταλούς στην Αλβανία. Παράλληλα με αυτήν την κίνηση, άλλες γερμανικές δυνάμεις προέλαυναν νότια προς τη Θεσσαλία. Στις 14 Απριλίου οι Γερμανοί κατέλαβαν τα Γρεβενά και την άλλη μέρα την Κατερίνη. Δυνάμεις της B.E.F. προσπάθησαν ανεπιτυχώς να κρατήσουν τους Γερμανούς στην περιοχή του Ολύμπου. Έτσι αναγκάστηκαν να συμπτυχθούν προς τις Θερμοπύλες. Εκείνες τις μέρες οι Έλληνες στρατιώτες που υποχωρούσαν από τη Βόρεια Ήπειρο έδιναν μάχες με τους Ιταλούς, τις οποίες συνέχισαν να κερδίζουν ακόμη και τώρα! Όμως οι προελαύνοντες Γερμανοί είχαν αρχίσει να τους περικυκλώνουν στην Ήπειρο και ήταν ζήτημα χρόνου να εξουδετερώσουν το πιο αξιόμαχο ελληνικό στρατιωτικό σώμα. Μπροστά στην γρήγορα εξελισσόμενη αρνητική κατάσταση, οι. Πιλότοι και πληρώματα της 32 Μ.Β. βγαίνουν αναμνηστική φωτογραφία πάνω σε ένα από τα αεροσκάφη τους. Ανάμεσά τους διακρίνονται και κάποιοι αεροπόροι που συμμετείχαν στην Τελευταία Αποστολή της Μοίρας. χειριστές των ελληνικών και βρετανικών αεροσκαφών που διασώζονταν, υποχρεώνονταν να ανευρίσκουν συνεχώς νέα αεροδρόμια όλο και νοτιότερα μακριά από τους Γερμανούς που προέλευναν. Έτσι η 32 Μ.Β. με τα τελευταία αεροσκάφη της στις 16 Απριλίου μεταστάθμευσε στην Τανάγρα από τη Θεσσαλία. Εκεί τα πληρώματα ανέμεναν διαταγές για περαιτέρω αποστολές ή εκκένωση με προορισμό την Κρήτη. Δυστυχώς, ώρα με την ώρα τα γεγονότα έβαιναν όλο και πιο τραγικά για τους Έλληνες και τους Βρετανούς συμμάχους τους. Ήταν τέτοια η ισχύς των γερμανικών δυνάμεων που στις 16 Απριλίου 1941 οι Βρετανοί έθεσαν σε εφαρμογή σχέδιο εκκένωσης των δυνάμεών τους από την Ελλάδα. Η άμυνά τους είχε ως στόχο να καθυστερήσει την προέλαση των Γερμανών για να μπορέσουν οι στρατιώτες του BEF να διαφύγουν από λιμάνια της νότιας Ελλάδας. Αντίθετα με ό, τι ισχυριζόταν ο Τσώρτσιλ, το 1941 οι Θερμοπύλες δεν αποτελούσαν γραμμή «άμυνας μέχρις εσχάτων», όπως είχε συμβεί 2.500 χρόνια νωρίτερα με τους Σπαρτιάτες και τους Θεσπιείς. Το τέλος πλησίαζε και σύντομα η Ελλάδα θα τελούσε υπό ξένη κατοχή. Ο Πρωθυπουργός Αλέξανδρος Κορυζής γνωρίζοντας ότι δεν μπορούσε να κάνει το παραμικρό για να το αποτρέψει, τη Μεγάλη Παρασκευή, 18 Απριλίου 1941, πήγε στο σπίτι του και τίναξε τα μυαλά του στον αέρα με ένα περίστροφο. Όμως την ίδια ακριβώς μέρα οι άνδρες της 32ης Μ.Β. αποφάσισαν να δείξουν σε εχθρούς και φίλους ότι η Ελλάδα και η Αεροπορία της ακόμη υπήρχαν και αγωνίζονταν. Κατόπιν δικής τους πρωτοβουλίας φόρτωσαν σε τρία Blenheim προμήθειες για να ρίξουν στους Έλληνες στρατιώτες που βρίσκονταν εγκλωβισμένοι από εχθρικές δυνάμεις στην Ήπειρο. Αυτό σήμαινε ότι τα αεροπλάνα θα πετούσαν σε μεγάλο βάθος πίσω από τις γερμανικές γραμμές, δίχως να διαθέτουν την παραμικρή προστασία από φιλικά αεροσκάφη, σε περιοχές που «αλώνιζε» η Luftwaffe. Τα πληρώματα των αεροσκαφών θα έπαιρναν ουσιαστικά μέρος σε «αποστολή αυτοκτονίας». Πιλότοι των τριών αεροσκαφών ήταν οι Σμηναγοί Π. Τσάλλας, Δ. Βογιατζής και ο Υποσμηναγός Ξ. Τουλιάτος. Στο κάθε αεροσκάφος βρισκόταν από ένας μηχανικός που θα έκανε τη ρίψη των προμηθειών και αυτοί ήταν ο Υποσμηναγός Π. Σαβουλίδης και οι Σμηνίες Γ. Κατσούλης και Π. Καρύδας. Οι προμήθειες για τους Έλληνες στρατιώτες ήταν γαλέτες, τσάι και ζάχαρη συσκευασμένα σε σακιά. Στη διάρκεια της αποστολής τα τρία Blenh- 5

eim της 32 Μ.Β. λίγο έλειψαν να πέσουν πάνω σε σμήνος καταδιωκτικών Messerschmitt που όμως δεν τους χτύπησαν, είτε γιατί οι Γερμανοί πιλότοι δεν τους είδαν, είτε γιατί επέστρεφαν από αποστολή και είχαν εξαντλήσει τα καύσιμα και τα πυρομαχικά τους. Φθάνοντας πάνω από τις ελληνικές θέσεις οι μηχανικοί στα αεροσκάφη έριξαν τις προμήθειες. Δυστυχώς, τα περισσότερα σακιά διαλύθηκαν με την πρόσκρουσή τους στο έδαφος και το περιεχόμενό τους διασκορπίστηκε. Έτσι, ελάχιστες προμήθειες έφθασαν στους στρατιώτες μας. Σύμφωνα με τον κ. Καρταλαμάκη, η πράξη των Ελλήνων αεροπόρων είχε περισσότερο συμβολική αξία παρά πρακτική, και αυτήν ήταν η συμπαράστασή τους στους αδελφούς τους που εκείνη την περίοδο υπέφεραν από τις συνεχόμενες αεροπορικές επιδρομές των Γερμανών. Αυτή υπήρξε και η τελευταία αποστολή της 32ης Μ.Β. Μόλις δύο μέρες αργότερα, στις 20 Απριλίου 1941, ανήμερα την Κυριακή του Πάσχα, το αεροδρόμιο της Τανάγρας βομβαρδίστηκε ανελέητα από τη γερμανική αεροπορία με αποτέλεσμα να καταστραφούν τα περισσότερα αεροσκάφη που βρίσκονταν εκεί (κυρίως της 33ης Μ.Β. και της R.A.F.). Τα οκτώ Blenheim της 32ης Μ.Β. σώθηκαν ίσως εξαιτίας της άριστης παραλλαγής τους. Την ίδια μέρα αποφασίστηκε να μετασταθμεύσουν στο αεροδρόμιο της Ελευσίνας. Μόλις όμως οι πιλότοι προσγειώθηκαν και βγήκαν από τα ελληνικά Blenheim, νέα γερμανική επιδρομή κατάστρεψε τα μισά από αυτά. Λίγα λεπτά αργότερα, το δεύτερο κύμα της επιδρομής της Luftwaffe κατάστρεψε και τα υπόλοιπα. Την ίδια μέρα ο Στρατηγός Τσολάκογλου, Διοικητής του ελληνικού στρατού στην Ήπειρο συνθηκολόγησε με τους Γερμανούς. Το κείμενο που ακολουθεί περιγράφει με δραματικό τρόπο την τελευταία αποστολή της 32ης Μ.Β. Ο συγγραφέας του είναι ο Π. Καρύδας, ο οποίος ήταν σμηνίας-μηχανικός της Αεροπορίας και ένας από τους συμμετέχοντες της αποστολής. Το δημοσίευσε μετά το τέλος του πολέμου στο περιοδικό Αεροπορικά Νέα το 1947. Η αναδημοσίευσή του στον «Ίκαρο» αποτελεί έναν ελάχιστο φόρο τιμής στους 15.000 Έλληνες που έπεσαν στα πεδία των μαχών του Πολέμου του 40-41 και στους οποίους συμπεριλαμβάνονται και οι 17 αεροπόροι της 32ης Μοίρας Βομβαρδισμού : ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Τόμος Τέταρτος, Αθήνα 1998 Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Ελληνική Αεροπορία, 1908-1944, Αθήνα 2000 Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Λεύκωμα Πεσόντων Αεροπόρων 1908-1949, Αθήνα 2002. Καρταλαμάκης Η., Η Αεροπορία στον Πόλεμο του 40, Αθήνα, 1990 Μαγκλίνης Η., «Η Δράση των Ελληνικών Blenheim Mk IV, 1940-1941, Η Ανεπάρκεια έναντι της Ισχύος», Αεροπορική Ιστορία, Τεύχος 40, Απρ.-Μάιος 2006 ΠΕΣΟΝΤΕΣ ΑΕΡΟΠΟΡΟΙ ΚΛΕΙΣΟΥΡΑ 11/11/1940 Υϖοσµηναγός Μαραβέλιας Φώτιος Υϖοσµηναγός Καψαµϖέλης Ιωάννης Αρχισµηνίας Σιβρόϖουλος Αθανάσιος ΚΟΡΥΤΣΑ 14/11/1940 Υϖοσµηναγός Παϖαγεωργίου Δηµήτριος Υϖοσµηναγός Χαραλάµϖους Σταµάτιος Αρχισµηνίας Κούλης Κωνσταντίνος ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ 27/11/1940 Ανθυϖοσµηναγός Μαλάκης Αλέξανδρος Αρχισµηνίας Φιλιϖϖίδης Χριστόδουλος Αρχισµηνίας Λιάϖης Αστέριος ΑΜΠΕΛΩΝΑΣ 30/12/1940 Εϖισµηναγός Ορφανίδης Παναγιώτης Σµηναγός Αναστασάκης Μιχαήλ Αρχισµηνίας Γκίκας Δηµήτριος ΑΥΛΩΝΑΣ (Αλβανία) 30/12/1940 Υϖοσµηναγός Χατζηιώαννου Κλεάνθης Αρχισµηνίας Αραµϖατζής Νικόλαος Αρχισµηνίας Σωτηριάδης Κωνσταντίνος ΜΠΟΥΖΙ ΓΚΛΑΒΑ (Αλβανία) 11/3/1941 Αρχισµηνίας Τσολακίδης Ματθαίος Αρχισµηνίας Μαυροµµατίδης Στέφανος 6

Ποταμιάνος Χ., Αναμνήσεις μιας Ζωής, εκδ. Σιδέρης, Αθήνα 2002 Royal Air Force, Air Historical Branch, MOD, Narrative The Campaign in Greece 1940-1941, PROAIR41/28 Richter H., Η Ιταλο-Γερμανική Επίθεση Εναντίον της Ελλάδος, (μετ. Κ. Σαρρόπουλος), εκδ. Γκοβόστη, Αθήνα 1998 Οι φωτογραφίες έχουν αντληθεί από: Καρταλαμάκη Η., Η Αεροπορία στον Πόλεμο του 40, Αθήνα, 1990 ΠΑΡΑΠΟΜΠΕΣ 1 Λαγός Κ. «Χαράλαμπος Ποταμιάνος, Ένας Μεγάλος Αεροπόρος Πέταξε για Άλλους Ουρανούς», Ίκαρος, Τεύχος 4, σελ. 36-41. 2 Ηλίας Καρταλαμάκης, Η Αεροπορία στον Πόλεμο του 40, Αθήνα, 1990, σελ. 32 3 Κάποια δημοσιεύματα σχετικά με την 32η Μ.Β. αναφέρουν λανθασμένα ότι οι πεσόντες της στον Πόλεμο του 40-41 ήταν 18 και συμπεριλαμβάνουν λάθος ονόματα. Για παράδειγμα, ο Η. Μαγκλίνης, στο άρθρο του «Η Δράση των Ελληνικών Blenheim Mk IV, 1940-1941, Η Ανεπάρκεια έναντι της Ισχύος», Αεροπορική Ιστορία, Τεύχος 40, Απρίλιος-Μάιος 2006, σελ. 16-25, έχει συμπεριλάβει στους πεσόντες της Μοίρας στη σελ. 24, τον Ανθυποσμηναγό Δαβάκη, τον Έφεδρο αρχισμηνία Μιχαήλ Γάκα και τον Σμηνία Σπύρου. Οι δύο πρώτοι όμως σκοτώθηκαν σε αεροπορικό ατύχημα στον Αλμυρό Μαγνησίας στις 3 Ιουνίου 1940, δηλαδή πριν την έκρηξη του πολέμου. Στο ίδιο ατύχημα σκοτώθηκε και ο Ανθυποσμηναγός Δημήτριος Ξανθάκος. Ο Σμηνίας Σπύρου δεν ήταν πεσών της 32ης Μ.Β. στο πόλεμο του 40-41. Τα στοιχεία μας για τους πεσόντες της 32 Μ.Β. αντλήθηκαν από τον κ. Καρταλαμάκη και το Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Λεύκωμα Πεσόντων Αεροπόρων 1908-1944, Αθήνα 2002. Για τον συνολικό αριθμό των Ελλήνων πεσόντων της Αεροπορίας στον Πόλεμο του 1940-1941, βλ. Καρταλαμάκη, σελ. 544. 4 Πρόκειται για εκτίμηση του γράφοντα με βάση στοιχεία της κάθε Μοίρας. Οι συγγραφείς της Ιστορίας της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Τόμος Τέταρτος, Αθήνα 1998, σελ. 25 καταγράφουν ότι στην αρχή του ελληνογερμανικού πολέμου «από ελληνικής πλευράς υπήρχαν διαθέσιμα περίπου 40 αεροπλάνα». Η Ε.Β.Α. στην αρχή του ελληνοϊταλικού πολέμου διέθετε 78 αεροσκάφη, (βλ. Ελληνική Αεροπορία, 1908-1944, σελ. 90), κάτι που σημαίνει ότι είχε απωλέσει περίπου τα μισά της αεροσκάφη μεταξύ 28 Οκτωβρίου 1940 και 6 Απριλίου 1941. Η R.A.F. στην Ελλάδα την παραμονή της γερμανικής εισβολής είχε γύρω στα 80 αεροσκάφη. 5 Για την εκτιμώμενη δύναμη της Regia Aeronautica που είχε να αντιμετωπίσει η Ε.Β.Α. βλ. Γ.Ε.Α., Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Ελληνική Αεροπορία, 1908-1944, σελ. 91. Αν και ο αριθμός των 463 αεροσκαφών αφορά την 28η Οκτωβρίου 1940 και η ιταλική αεροπορία είχε μεγάλες απώλειες στη διάρκεια του ελληνοϊταλικού πολέμου, οι Ιταλοί ήταν σε θέση να αναπληρώνουν τις απώλειές τους με νέα αεροσκάφη κάτι που δεν μπορούσαν να κάνουν οι Έλληνες. Για τα 1.030 αεροσκάφη που είχαν οι Γερμανοί στη Βαλκανική εκστρατεία, βλ. Royal Air Force, Air Historical Branch, MOD, Narrative The Campaign in Greece 1940-1941, PRO- AIR41/28. Πρέπει να σημειωθεί ότι αυτές οι αεροπορικές δυνάμεις χρησιμοποιήθηκαν από τους Γερμανούς εκτός από την Ελλάδα και εναντίον της Γιουγκοσλαβίας. Όμως μετά την κατάρρευση της τελευταίας, το σύνολο σχεδόν των γερμανικών αεροσκαφών στα Βαλκάνια επιχειρούσαν στον ελληνικό εναέριο χώρο. 6 Μαζί με τα έξι αεροσκάφη χάθηκαν και όλα τα τριμελή- πληρώματά τους, με την εξαίρεση ενός Blenheim που καταρρίφθηκε από τους Ιταλούς στις 11 Μαρτίου 1941. Από το φλεγόμενο αεροσκάφος πρόλαβε να πηδήξει με αλεξίπτωτο και να σωθεί μόνο ο πιλότος του, Επισμηνίας Ε.Τζόβλάς, βλ. Καρταλαμάκη, σελ. 306. 7 Γ.Ε.Α.,Υπηρεσία Ιστορίας ΠΑ, Ιστορία της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, Τόμος Τέταρτος, Αθήνα 1998, σελ. 47-48 8 Οι λεπτομέρειες της αποστολής έχουν αντληθεί από Καρταλαμάκη, σελ. 391-392. Παρόμοια αποστολή ανέλαβαν και τα πληρώματα τριών αεροσκαφών Fairey Battle της 33 Μοίρας Βομβαρδισμού που επίσης είχε μετασταθμεύσει στην Τανάγρα. 9 Μαρτυρία του Π. Σαβουλίδη όπως καταγράφηκε από τον Καρταλαμάκη, σελ. 392 10 Η 1η Ιανουαρίου 1941 ήταν η τελευταία μέρα του τότε Επισμηναγού Χαράλαμπου Ποταμιάνου ως Διοικητή της 32ης Μ.Β. Έξι δεκαετίες αργότερα (2002), και ενώ πλησίαζε τα 100, ο Ποταμιάνος κατέγραψε στα απομνημονεύματά του την τελευταία αναφορά που πήρε στην 32η Μ.Β.: 11 «Ο υπασπιστής μου της Μοίρας διάβασε μία σύντομη ημερήσια διαταγή αποχαιρετισμού. Δεν τους μίλησα. Αντιμετώπισα όμως κάτι απροσδόκητο. Έκλαιγαν όλοι και ο υπασπιστής δυσκολευόταν να διαβάσει τη διαταγή και αυτός έκλαιγε. Μετά επιθεώρησα τους υπαξιωματικούς. Αυτοί, παρατεταγμένοι κανονικά, ήταν περισσότεροι. Έκλαιγαν και αυτοί. Γιατί αυτό; Δεν ξέρω. Ούτε σήμερα ξέρω, ούτε ρώτησα ποτέ κανέναν. Ίσως εκείνη τη στιγμή σκεπτόμασταν όλοι τους νεκρούς της Μοίρας μας. Είχαν τον ωραιότερο θάνατο που μπορεί να προσμένει κανείς, έφυγαν όμως νωρίς από τη ζωή. Και εμείς οι τυχεροί που επιζήσαμε, μπλέξαμε με τα χρόνια στην καθημερινή ζωή, στα ατομικά και οικογενειακά προβλήματα, στις φιλοδοξίες, στους ανταγωνισμούς, στα θετικά και αρνητικά συναισθήματα. Γίναμε πολυάσχολοι και κοντεύουμε να τους ξεχάσουμε.» (Χαράλαμπος Ποταμιάνος, Αναμνήσεις μιας Ζωής, εκδ. Σιδέρης, Αθήνα 2002) ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΛΑΓΟΣ 7

ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΟΥ ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΠΟΛΕΜΙΣΤΟΥ ΥΠΟ ΑΝΘ/ΓΟΥ Π. ΚΑΡΥΔΑ Πολύ καιρό πριν απ τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο υπηρετούσα στη νεοσύστατη τότε Μοίρα των ΜΠΛΕ- ΝΕΙΜ. Η Μοίρα μας ήταν η μόνη Μοίρα Βαρέως Βομβαρδισμού, με έδρα της κατά την αρχή του πολέμου, το προκεχωρημένο αεροδρόμιο της Ε.Β.Α. κοντά στα Τρίκαλα. Στις 28 Οκτωβρίου ξημερώματα, μας ξύπνησαν οι φωνές του Μακαρίτη Υποσ/γού Μαραβέλια που σκοτώθηκε αργότερα πάνω από τα Αλβανικά βουνά. Τρέξαμε και μαζευτήκαμε στη σκηνή Διοικητήριο, να μάθουμε τι συμβαίνει, γιατί σαν κάτι να περιμέναμε. Η φωνή του Διοικητού μας έλυσε την απορία. -Κύριοι η Ιταλία μας εκύρηξεν τον πόλεμον. Μη νομίσει κανείς πως θα ηττηθώμεν. Θα πολεμήσομεν και θα νικήσομεν. Όλοι ας σκεφθώμεν τον προορισμό μας. Άπειρος εγώ τότε, είπα μέσα μου: Δύο πράγματα πρέπει να συμβαίνουν. Ή ο Διοικητής δεν στέκει καλά, ή τα λέει από υποχρέωση. Γιατί βέβαια αν μίλαγε αλλοιώς δεν θα λεγόταν Διοικητής Μοίρας. Αλλά καθώς έδειξαν τα πράγματα, ο Διοικητής και τετρακόσια τα είχε και έλεγε εκείνο που είπαμε όλοι μας, γιατί αμέσως σκεφθήκαμε όπως σκέπ-τεται ο Έλληνας σαν κινδυνεύει το σπιτικό του. «Καλύτερα να πεθάνω στο κατώφλι του σπιτιού μου εμποδίζοντας τον εχθρό να μπει, παρά να τον δω να μπαίνει.». Και αυτές οι σκέψεις που όπως αποδείχτηκε είχαν στο μυαλό τους όλοι οι Έλληνες ήσαν 8 πάντα στο μυαλό μας και μας οδήγησαν σε όλο το διάστημα του Ελληνοϊταλικού πολέμου και μας έκαναν να νομίζουμε πως γινόταν πανηγύρι παρά πόλεμος. Γιατί το γέλιο και τα αστεία δεν μας έλειψαν ποτέ, εκτός από ορισμένες στιγμές που γύριζαν τα αεροπλάνα λιγότερα από όσα έφευγαν. Αυτές βέβαια οι στιγμές ήσαν πολύ άσχημες. Μας σφίγγαν την καρδιά μας και για ώρες ολόκληρες δεν μιλούσαμε ούτε στον εαυτόν μας. Αλλά και πάλι κάτι ευχάριστο θα συνέβαινε για να ξαναρχόμαστε στον εαυτό μας. Και τι ευχάριστο; Εκείνο που φτιάχναν αυτοί πεθαίνοντας. Νίκες, Νίκες, Νίκες Πέθαιναν και αυτοί. Και πόσοι δεν πέθαναν, ή μάλλον μπήκαν στην αθανασίαν, φωτεινό παράδειγμα σε εμάς που ζήσαμε και σ αυτούς που θα ρθουν αργότερα Ορφανίδης, Αναστασιάδης, Παπαγεωργίου, Μαραβέλιας, Χαραλάμπους, Μαλάκης, Γκίκας, Σωτηριάδης και άλλοι ακόμη, ιδίως έφεδροι. Αλλά ζούσε η Ελλάς! Ήλθε και η σειρά της Κορυτσάς. Η Μοίρα μας όπως πάντα πρώτη, πήγε να ανοίξει το δρόμο για να περάσουν οι πεζοί. Και με μια δυο βόμβες, ισοπέδωσε το αεροδρόμιό της θάβοντας στα ερείπια του Διοικητηρίου όπως μάθαμε αργότερα ένα σωρό εκλεκτούς Ιταλούς Αξιωματικούς την ώρα ακριβώς που συνεδρίαζαν. Και ελευθερώθηκε η Κορυτσά. Τα αεροπλάνα της Μοίρας μας φόρεσαν από μια εικονίτσα ασημένια, δώρο της Κορυτσάς, για να τα οδηγεί άτρωτα στον κατοπινό τους δρόμο, ως τη μέρα που η Ιταλία αναγκάσθηκε να δηλώσει αδυναμία στους Πάτρωνές της Ούννους για να τη βοηθήσουν. Τότε ακριβώς η Μοίρα βρισκόταν στον Αλμυρό του Βόλου. Εκεί μας βρήκε το κακό μήνυμα. Η Μοίρα θα αναχωρούσε για την Τανάγρα. Τότε άρχισαν οι ανησυχίες. Τότε εγεννήθησαν τα πολλά ερωτήματα που δεν έπαιρναν απάντηση γιατί δεν ήταν κανείς σε θέση να τις δώσει. -Γιατί πάμε πίσω; Πώς πάει το μέτωπο; Τι γίνεται; Αλλά οι απαντήσεις δεν ερχόντουσαν από πουθενά. Και με σφιγμένη την καρδιά πήγαμε στην Τανάγρα. Πέρασαν λίγες μέρες εκεί χωρίς τίποτα το σπουδαίο ως τη Μεγάλη Παρασκευή, του 1941, την ημέρα που έγινε εκείνο για το οποίο σας κάνω σήμερα λόγο, όπως θα δούμε παρακάτω. Τα νέα που μαθαίναμε δεν ήταν και τόσο καλά, όπως έλεγαν τα επίσημα στόματα. Αν όμως θέλαμε να ανοίξουμε τα αυτιά μας στις διαδόσεις, τότε αλίμονό μας. -Οι Γερμανοί καίνε, μαζεύουν αιχμαλώτους, μπήκαν στην Αθήνα, θα ανατινάξουν και κάτι τέτοια που η 5η φάλαγξ διοχέτευε στον απλό κόσμο και που ήσαν αρκετά να κάνουν ένα λαό πλην του Ελληνικού να σηκώσει τα χέρια ζητώντας έλεος κατά το Ιταλικό σύστημα. Ήταν όμως γνωστόν ότι η πανίσχυρος λουφτβάφε αλώνιζε και βρόμιζε τον καταγάλανο Ελληνικό ουρανό. Μέσα λοιπόν σε μια τέτοια κα-

τάσταση βρισκόμαστε όταν ο Διοικητής της Μοίρας μας καλεί εις γενική συγκέντρωση και μας ανακοινεί ότι εις τα Ελληνοϊταλικά σύνορα κοντά, απεκλείσθησαν δύο μεραρχίες Ελληνικές και ζητούν επειγόντως τρόφιμα για να ανθέξουν στην πείνα. Διετάχθη λοιπόν η Μοίρα μας να πετάξει νύχτα και να ρίξει στα στρατεύματα αυτά τρόφιμα. Μάλιστα τα στρατιωτικά αυτοκίνητα είχαν φτάσει στο αεροδρόμιο φορτωμένα και περίμεναν να τα ξεφορτώσουν στα αεροπλάνα. Δεν υπήρχε λόγος ο Διοικητής να εκφωνήσει λόγους ενθαρρυντικούς ή πατριωτικούς. Αυτά ήσαν αρκετά. Σε ένα τέταρτο τα αεροπλάνα ήσαν φορτωμένα και τοποθετημένα στις κατάλληλες για νυχτερινή απογείωση θέσεις περιμένοντας το σύνθημα. Όλοι μαζί και καθένας ξεχωριστά οι Αξ/κοί και Υπαξ/κοί της Μοίρας -οι Σμηνίται και οι έφεδροι Αξ/κοί είχαν απολυθείπροσευχόμαστε. Και στην προσευχή μας δεν είχαμε μεγάλες αξιώσεις. Θέλαμε να φτάσουν τα αεροπλάνα στον προορισμό τους μόνον, να ρίξουν τα τρόφιμα και για την επιστροφή δεν κάναμε λόγο. Αλλά τι λόγο να κάνει κανείς όταν η πανίσχυρος τότε λουφτβάφε ήταν παντού και πάντοτε. Αυτό το βράδυ δεν κλείσαμε μάτι, ώσπου ήλθε τρεις η ώρα μετά τα μεσάνυχτα. Ώρα απογειώσεως. Ο με λάμπες καταιγίδος φωτεινός ας πούμε διάδρομος απογειώσεως ήταν έτοιμος. Τα πληρώματα των αεροπλάνων ήσαν ελλιπή. Αλλά γι αυτό η Διοίκησις δεν νοιάσθηκε, γιατί προτού μάθει ότι ήσαν ελλιπή έγιναν υπεράριθμα, ενισχυθέντα από μηχανικούς εθελοντάς στο θάνατο για να ζήσουν οι περισσότεροι. Τα πληρώματα με αυτοπεποίθηση, γιατί άλλωστε εκτελούσαν την ευγενέστερη αποστολή, γελαστά και χαρούμενα, πήδησαν στα παραγεμισμένα σαν γαλοπούλα αεροπλάνα τους και ύστερα από λίγα λεπτά βρίσκονταν στον αέρα. Τους συνόδεψαν οι ευχές των συναδέλφων και τους έδινε θάρρος η αποστολή τους. Σε λίγο βρισκότανε χωρίς κανένα δυσάρεστο πάνω από τα αποκλεισμένα αδέρφια. Και τα σακιά γρήγορα, γρήγορα έπεφταν το ένα πίσω από το άλλο με τη σκέψη και τη βεβαιότητα πως κάθε ένα από Αεροσκάφος τύπου Blenhei m με το οποίο επιχειρούσε η 32η Μοίρα Βομβαρδισμού αυτά ήταν η ζωή πολλών. Και γρήγορα μήπως μας προλάβουν οι Γερμανοί και δεν έχουν ριχθεί όλα. Να και το τελευταίο. Και «Καλό Πάσχα» αδέλφια μας. Ένας αναστεναγμός ανακουφίσεως, δύο δάκρυα χαράς και ένας αποχαιρετισμός, ίσως ο τελευταίος. -Καλό Πάσχα Παιδιά. Τα χείλη έτρεμαν από συγκίνηση, από χαρά, από ικανοποίηση, μα η καρδιά κτύπαγε σταθερά. Δεν έχει σημασία αν πεθάνομε εμείς όταν πρόκειται να ζήσουν αυτοί οι πολλοί. -Γεια σας Παιδιά! Ο θεός βοηθά τους τολμηρούς. Και χωρίς πάλι δυσάρεστο εκτός από μία δύο αντιαεροπορικές οβίδες, Ελληνικές και αυτές κατά λάθος- στα Ιωάννινα, εγύρισαν σώα και αβλαβή πάλι στην Τανάγρα. Με το μέτωπο ψηλά και την καρδιά πλημμυρισμένη από χαρά τα πληρώματα κατέβηκαν από τα αεροπλάνα και με σεμνότητα ανέφεραν στο Διοικητή την εκτέλεσιν της ευγενεστέρας αποστολής. Ύστερα τα γεγονότα επηκολούθησαν ραγδαία ως την ημέρα που οι Γερμανοί έμπαιναν στην Αθήνα για να βρομίσουν με την μπότα τους τον ιερό χώρο της Ακροπόλεως. Και μια μέρα διαβάζω σε μια εφημερίδα. «Ευγενής χειρονομία του γερμανικού στρατού». -Γερμανικά αεροπλάνα έρριψαν τρόφιμα εις απεκλεισμένα Ελληνικά στρατεύματα, στην περιοχή της Σαμαρίνας. Οι ευγενείς χοίροι του Χίτλερ είχαν αναίσχυντα οικειοποιηθεί τον αλτρουϊσμό των Ελλήνων, βέβαιοι ότι δεν θα τους ζητούσε κανείς το λόγο για την πράξη τους. Αυτό ασφαλώς θα το πίστεψαν πολλοί, γιατί άλλωστε πώς ήταν δυνατό να φθάσει Ελληνικό αεροπλάνο κοντά στη φωλιά της λουφτβάφε; Ένιωσα σιχαμό και έσφιξα τα δόντια μου. Υποσχέθηκα στον εαυτό μου μια μέρα σαν έλθει η ώρα να φανερώσω την αλήθεια. Είναι το ελάχιστο χρέος προς τους ηρωικούς άνδρας, τους Ανώνυμους της τελευταίας εκείνης αποστολής. ΑΕΡΟΠΟΡΙΚΑ ΝΕΑ, 1947 9

ΝΕΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΤΟΣ 2009-2010 Με την καθιερωμένη τελετή αγιασμού, που φέτος έγινε στο αμφιθέατρο της Σχολής Ικάρων άρχισε το νέο εκπαιδευτικό έτος 2009-2010. Την Πέμπτη 10 Σεπτεμβρίου, παρουσία του Διοικητή της Σχολής Υποπτεράρχου (Ι) Γρηγορίου Πρεζεράκου,του Υποδιοικητή Τξχου (Ι) Γεωργίου Γερούλη, του Προέδρου Ακαδημαϊκών Θεμάτων Καθηγητή κ. Πέτρου Κωτσιώπουλου, του Διευθυντή Αεροπορικής και Στρατιωτικής Εκπαίδευσης Τξχου (Ι) Γεωργίου Ούτσιου, του στρατιωτικού και εκπαιδευτικού προσωπικού και φυσικά των Ικάρων, πραγματοποιήθηκε η εν λόγω τελετή, στην οποία ανακοινώθηκαν οι προαχθέντες και μη Ίκαροι και οι διακριθέντες Ίκαροι όλων των ετών. Επιπλέον επιδόθηκαν τα διακριτικά στους βαθμοφόρους Ικάρους της Διοικούσας τάξης καθώς επίσης στους αρχηγούς των ειδικοτήτων των άλλων τάξεων. Το νέο έτος ξεκίνησε ομαλά, ωστόσο αναμένεται ιδιαίτερα απαιτητικό καθώς έχουν επέλθει αρκετές αλλαγές στη Στρατιωτική Εκπαίδευση, όπως για παράδειγμα η εισαγωγή του Στίβου Μάχης στα υπό εκπαίδευση πεδία. Επιπλέον, η διεύρυνση των εργαστηριών και ο αναμενόμενος μεγαλύτερος αριθμός εκπόνησης εργασιών καθιστά περισσότερο προκλητική την Ακαδημαϊκή Εκπαίδευση. Να ευχηθούμε ένα επιτυχημένο και δίχως προβλήματα έτος, στο οποίο όλοι θα προσπαθήσουμε να επαληθεύσουμε τα λόγια του Ομήρου από την Ιλιάδα «Αίεν Αριστεύειν υπείροχον έμμεναι άλλων», που σημαίνει «Πάντα να αριστεύεις και να υπερέχεις από τους άλλους»! 10

Οι βαθμοφόροι Ίκαροι ΙV, που διακρίθηκαν στο προηγούμενο έτος ως τριτοετείς- και στους οποίους έχουν ανατεθεί σημαντικά διοικητικά καθήκοντα, είναι οι: ΑΡΧΗΓΟΣ ΣΧΟΛΗΣ ΑΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΦΩΤΟΠΟΥΛΟΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΕΠΙΣΜΗΝΙΕΣ ΜΟΙΡΩΝ ΕΣΜΙΑΣ 1ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΒΛΑΧΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΕΣΜΙΑΣ 2ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΔΡΙΖΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΕΣΜΙΑΣ 3ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΒΕΡΝΤΕΣ ΑΝΤΟΝ ΕΣΜΙΑΣ 4ης ΜΟΙΡΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΚΑΦΕΤΖΟΠΟΥΛΟΣ ΘΕΟΦΑΝΗΣ ΣΜΗΝΙΕΣ ΜΟΙΡΩΝ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΠΑΠΑΡΙΖΟΣ ΣΤΕΡΓΙΟΣ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΒΑΛΙΑΔΗ ΣΟΦΙΑ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΣΕΡΒΙΟΥ ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΠΑΥΛΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΧΑΤΖΗΧΑΡΗΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΛΥΓΚΟΥΡΗΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΘΕΟΔΟΥΛΟΥ ΣΑΒΒΑΣ ΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΒΛΑΓΚΟΥΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΥΠΟΣΜΗΝΙΕΣ ΜΟΙΡΩΝ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΝΑΝΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΠΑΝΑΓΟΠΟΥΛΟΣ ΗΛΙΑΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΜΠΑΡΜΠΙΤΣΑΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΝΙΚΗΤΟΠΟΥΛΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΠΑΤΟΥΛΙΔΗΣ ΛΑΖΑΡΟΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (ΕΑ) ΠΕΤΡΟΥΣΗΣ ΑΝΔΡΕΑΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΒΙΔΑΛΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Ι) ΜΗΤΣΟΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ ΥΣΜΙΑΣ ΙΚ ΙV (Μ) ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΠΟΛΥΞΕΝΗ Ο ΙΚ ΙV Ασμιας Φωτόπουλος Παναγιώτης παραλαμβάνει τα διακριτικά του Αρχηγού απο το Διοικητή της Σχολής Στον ΙK ΙΙ Κοτζαμανίδη Παντελή απονέμεται το τιμητικό αστέρι του αρχηγού της ειδικότητας Οι πρωτεύσαντες Ίκαροι των άλλων τάξεων, στους οποίους επιδόθηκε και φέρουν- το τιμητικό αστέρι του αρχηγού της ειδικότητας τους, είναι οι εξής: Ίκαροι ΙΙΙ Τμήμα Ιπταμένων: ΙΚ ΙΙΙ ΠΑΠΑΝΔΡΟΥΛΙΔΑΚΗΣ ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ Τμήμα Μηχανικών: ΙΚ ΙΙΙ ΦΡΑΓΚΟΓΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΟΣ Τμήμα Ελεγκτών Αεραμύνης: ΙΚ ΙΙΙ ΣΟΥΛΤΑΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ Ίκαροι ΙΙ Τμήμα Ιπταμένων: ΙΚ ΙΙ ΚΟΤΖΑΜΑΝΙΔΗΣ ΠΑΝΤΕΛΗΣ Τμήμα Μηχανικών: ΙΚ ΙΙ ΚΑΡΚΟΥΛΙΑΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Στον ΙK ΙΙI Φραγκογιό Αντώνιο απονέμεται το τιμητικό αστέρι του αρχηγού της ειδικότητας ΙΚ ΙΙΙ (ΜΗΧ) ΖΥΓΟΥΡΗ ΕΛΕΟΥΣΑ-ΒΑΣΙΛΙΚΗ 11

ΟΡΚΩΜΟΣΙΑ ΕΠΙΚΟΥΡΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΩΝ Την 28/09/2009 στο χώρο του αμφιθεάτρου της Σχολής Ικάρων έγινε ενώπιον του Διοικητή της Σχολής Ικάρων Υποπτεράρχου (Ι) Γ. Πρεζεράκου, η τελετή ορκωμοσίας των οκτώ μελών του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού της Σχολής που εξελίχθηκαν από τη βαθμίδα του Λέκτορα στη βαθμίδα του Επίκουρου Καθηγητή. Στην τελετή παραβρέθηκαν ο Υποδιοικητής της Σχολής, ο Διευθυντής Στρατιωτικής Εκπαίδευσης, ο Πρόεδρος Ακαδημαϊκών Θεμάτων, μέλη του Διδακτικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού οι Διοικητές ΣΜΑΕΚ, ΣΜΙΚ, αξιωματικοί, πολιτικό προσωπικό και Ίκαροι. Οι εξελίξεις των λεκτόρων έγιναν για πρώτη φορά στη Σχολή σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται στο Ν. 3187/2003 περί ΑΣΕΙ, με ανοιχτή προκήρυξη κάθε θέσης και κρίση από το Συμβούλιο Επιλογής και Εξέλιξης το οποίο απαρτίζεται από τον Αρχηγό ΓΕΑ, τον Υπαρχηγό, τον Διοικητή της Σχολής, τον Διευθυντή Αεροπορικής Στρατιωτικής Εκπαίδευσης, τον Πρόεδρο Ακαδημαϊκών Θεμάτων και έξι καθηγητές των ΑΣΕΙ ή των Πανεπιστημίων και Πολυτεχνείων της χώρας με γνωστικό αντικείμενο συναφές με αυτό της υπό προκήρυξη θέσης. Απευθυνόμενοι στους παρισταμένους τόσο ο Διοικητής της Σχολής Υποπτέραρχος (Ι) Γ. Πρεζεράκος όσο και ο Πρόεδρος Ακαδημαϊκών Θεμάτων καθηγητής Πέτρος Κωτσιόπουλος, τόνισαν ότι οι εξελίξεις απετέλεσαν μια μοναδική ευκαιρία προβολής για τη Σχολή Ίκαρων. Στις επιτροπές κρίσεων συμμετείχαν καθηγητές από άλλα ΑΣΕΙ, Πανεπιστήμια και Πολυτεχνεία της χώρας οι οποίοι εξέφρασαν το θαυμασμό τους για τις σύγχρονες εγκαταστάσεις της Σχολής, και εξήραν τόσο την πολύ καλή οργάνωση, το συντονισμό και το αδιάβλητο των διαδικασιών όσο και το πολύ υψηλό επιστημονικό ερευνητικό επίπεδο των εκλεγέντων Επικούρων Καθηγητών. Επισημαίνεται ότι τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα εκλογής των μελών ΔΕΠ των ΑΣΕΙ είναι τα ίδια με αυτά που προβλέπονται για τα μέλη του Διδακτικού Ερευνητικού Προσωπικού των Πανεπιστημίων της χώρας, με την ουσιαστική διαφορά ότι για τη λήψη απόφασης δεν απαιτείται το 50% συν 1 των ψήφων του εκλεκτορικού σώματος όπως στα άλλα ΑΕΙ, αλλά απαιτούνται 8 θετικές ψήφοι από τα 11 μέλη του Συμβουλίου Επιλογής και Εκλογής, γεγονός που καθιστά την εκλογή ακόμα πιο δύσκολη. 12

Ενεργειακών Συστημάτων. Επίκουρος Καθηγητής, Άγγελος Κουτσομιχάλης, στο γνωστικό αντικείμενο «Τεχνολογία Υλικών με έμφαση στην Τεχνολογία Επικαλύψεων», στον Τομέα Μηχανολογικών Κατασκευών Τεχνολογία των Υλικών Οργάνωσης Παραγωγής. Οι οκτώ εκλεγέντες Επίκουροι Καθηγητές είναι: Επίκουρη Καθηγήτρια, Ευφροσύνη Ευθυμιάδου, στο γνωστικό αντικείμενο «Γαλλική Γλώσσα με έμφαση στην τεχνική εκμάθησης ως Ξένης Γλώσσας», στον Τομέα Ηγετικής-Διοικητικής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Φυσιολογίας. Επίκουρη Καθηγήτρια, Ουρανία Χατζηδάκη, στο γνωστικό αντικείμενο «Αγγλική Γλώσσα και Γλωσσολογία με έμφαση στην Υπολογιστική Λεξικολογία-Φρασεολογία», στον Τομέα Ηγετικής- Διοικητικής Ανθρωπιστικών Επιστημών και Φυσιολογίας. Επίκουρος Καθηγητής, Αλέξανδρος Πατσουράκος, στο γνωστικό αντικείμενο «Θεωρητικά Μαθηματικά με έμφαση στις Άλγεβρες Lie και Εφαρμογές», στον Τομέα Μαθηματικών-Φυσικών Επιστημών. Επίκουρη Καθηγήτρια, Γεωργία Κωστάκη, στο γνωστικό αντικείμενο «Φυσική με έμφαση στη Μηχανική του Στερεού Σώματος», στον Τομέα Μαθηματικών-Φυσικών Επιστημών Επίκουρος Καθηγητής, Γεώργιος Κλήρος, στο γνωστικό αντικείμενο «Θεωρία Ηλεκτρομαγνητικών Πεδίων και Ηλεκτρονικών Στοιχείων Στερεάς Κατάστασης Εφαρμογές τους στην Κβαντική Ηλεκτρονική», στον Τομέα Ηλεκτρονικών, Ηλεκτρονικής Ισχύος και Τηλεπικοινωνιών. Επίκουρος Καθηγητής, Θεόδωρος Λέκας, στο γνωστικό αντικείμενο «Αεροδυναμική Υποηχητικών Ταχυτήτων με έμφαση στη μελέτη πτητικών δοκιμών σε συνθήκες διαταραγμένης ροής», στον Τομέα Αεροδυναμικής και Μηχανικής Πτήσης. Επίκουρος Καθηγητής, Ρούσσος Παπαγιανννάκης, στο γνωστικό αντικείμενο «Αεροκινητήρες με έμφαση στη Μοντελοποίηση Καύσης και Ρύπων με εφαρμογές σε Προωθητικά Καύσιμα», στον Τομέα Θερμοδυναμικής Προωθητικών και Στις 23/10/2009 οι επίκουροι καθηγητές παρέθεσαν στο Μουσείο Ιστορίας της Πολεμικής Αεροπορίας δείπνο, στο οποίο παρευρέθησαν τα μόνιμα μέλη του ΣΕΕ, όσοι συμμετείχαν και συνέβαλαν στην ολοκλήρωση της διαδικασίας, το μόνιμο Διδακτικό Εκπαιδευτικό Προσωπικό, αξιωματικοί της Σχολής και αντιπροσωπεία Ικάρων. Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία τους ο Υπαρχηγός του ΓΕΑ Υποπτέραρχος (Ι) Γεώργιος Δούμου και ο πρώην Διοικητής της Σχολής Ικάρων και νυν Διοικητής ΔΑΥ Υποπτέραρχος (Ι) Κων/νος Ιατρίδης. Σε μια ιδιαίτερα ευχάριστη ατμόσφαιρα, όλοι εξέφρασαν τη σιγουριά τους ότι με τέτοιο καλό κλίμα συνεργασίας και συνθήκες ποιοτικής αναβάθμισης, η Σχολή Ικάρων θα κατατάσσεται όλο και ψηλότερα μεταξύ των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων. Θερμά συγχαρητήρια στους νέους Επίκουρους Καθηγητές. ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΕΤΡΟΣ ΚΩΤΣΙΟΠΟΥΛΟΣ ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΩΝ ΘΕΜΑΤΩΝ ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ Στις εικόνες εμφανίζονται οι νεοορκισθέντες Επίκουροι Καθηγητές οι οποίοι φωτογραφίζονται με τη Διοίκηση της Σχολής και τον Πρόεδρο Ακαδημαϊκών θεμάτων. 13

1999 Ο ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ Τους τελευταίους μήνες όντες μαθητές της Σχολής Ικάρων, γινόμαστε κοινωνοί μεγάλων εξελίξεων. Εξελίξεις, οι οποίες εντοπίζονται σε ποικίλους τομείς, όπως στην παραλαβή ολοκαίνουργιων κτιρίων και στη χρησιμοποίηση νέων τεχνολογιών. Η Σχολή «χτυπημένη» από το μεγάλο σεισμό, που σημειώθηκε στην Αθήνα το έτος 1999, έκανε πολλές προσπάθειες ώστε να συνεχίσει να λειτουργεί κανονικά. Ο «Εγκέλαδος» έπληξε μεγάλο αριθμό κτιρίων μεταξύ των οποίων την παλιά Σμηναρχία Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης (ΣΜ.Α.ΕΚ.), οι εκτεταμένες καταστροφές της οποίας την κατέστησαν κατεδαφιστέα. Για να αντιμετωπιστεί η δυσμενής κατάσταση που είχε προκύψει αποφασίστηκε η μεταφορά της Σ.Τ.Υ.Α. στο Καβούρι, ώστε να φιλοξενηθεί η ΣΜ.Α.ΕΚ. στα κτίρια εκπαίδευσης της Σ.Τ.Υ.Α. και να συνεχιστεί με αυτόν τον τρόπο η εκπαίδευση των Ικάρων. 1 Την επομένη, όμως, του σεισμού γεννήθηκε ένα όραμα, το οποίο παρέμεινε ζωντανό και τροφοδότησε έναν πολύ δύσκολο αγώνα. Ο αγώνας αυτός ήταν η ανέγερση νέων κτιρίων τελευταίας τεχνολογίας, που θα ήταν πλήρως αντισεισμικά και ασφαλή από όλες τις απόψεις, ώστε να μην αντιμετωπίσουμε στο μέλλον λάθη του παρελθόντος. Οι εγκαταστάσεις αυτές θα συνέβαλαν στην προώθηση της Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης των Ικάρων, με την ταυτόχρονη «επανένωση» της Σχολής μας, καθώς η ΣΜ.Α.ΕΚ. θα επανερχόταν στο φυσικό της χώρο, κοντά στη Σμηναρχία Ικάρων. Επίσης, θα χρησίμευαν για τη στέγαση του Προσωπικού και της Διοίκησης. Ο χρόνος πέρασε και ήρθαν τα Χριστούγεννα του έτους 2007, ημερομηνία την οποία όλοι οι Ίκαροι που φοιτούσαν τότε θα έχουν χαραγμένη για πάντα μέσα τους, καθώς βίωσαν ένα γεγονός, που θα άλλαζε την μέχρι τότε ζωή τους στη Σχολή, και ιδιαίτερα την ακαδημαϊκή της πτυχή. Οι εκπαιδευτικές λειτουργίες της Σχολής που μέχρι τότε εξυπηρετούνταν στην κτιριακή υποδομή της ΣΤΥΑ μεταφέρθηκαν στο νέο κτίριο των Διδακτηρίων, στη νέα ΣΜ.Α.ΕΚ., που βρίσκεται νότια από την 1η Μοίρα Ικάρων, στην άλλη πλευρά του υπάρχοντος δρόμου. Μαθητές και εμείς εκείνης της χρονικής περιόδου, ικανοποιηθήκαμε και χαρήκαμε, που είδαμε τη Σχολή να περνάει σε μια νέα φάση, να εκσυγχρονίζεται. Η διαφορά του μεγάλου, νέου και ασφαλούς κτιρίου των Διδακτηρίων από τα μικρά και παλιά κτίρια της Σ.Τ.Υ.Α. ήταν μεγάλη και εντυπωσιακή. Όλοι τότε αντικρίζαμε ένα χώρο, ο οποίος ήμασταν σίγουροι ότι θα προσέφερε πολλές δυνατότητες στους Ικάρους, όπως εξάλλου άρμοζε στο φυτώριο ανάπτυξης της Πολεμικής μας Αεροπορίας. Μεγάλο βάρος δόθηκε στην ασφάλεια των Διδακτηρίων. Κάθε διάδρομος και αίθουσα έχει προηγμένο σύστημα συναγερμού και αυτόματης πυρόσβεσης σε περίπτωση πυρκαγιάς. Το κτίριο εφοδιάζεται ακόμα με σύστημα εξαερισμού, ψύξης και θέρμανσης τελευταίας τεχνολογίας, με δυνατότητα επιλογής αυτόματης και χειροκίνητης λειτουργίας. Σημειώνεται ότι όλα αυτά τα συστήματα ενεργητικής και παθητικής προστασίας και κλιματισμού έχουν χρησιμοποιηθεί σε όλες τις νέες κτιριακές εγκαταστάσεις της Σχολής, οι οποίες έχουν κατασκευαστεί και με προηγμένη αντισεισμική προστασία. 2009 (io Μέρος) 14

ΑΝΑΒΙΩΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΣΤΑΧΤΕΣ Δέκα χρόνια πέρασαν από το 1999 και όμως μόνο οι αναμνήσεις έχουν μείνει να θυμίζουν τον τρομερό σεισμό που χτύπησε και σχεδόν κατέστρεψε τη Σχολή μας. Η Σχολή Ικάρων άλλαξε και συνεχίζει να αλλάζει. Εκσυγχρονίζεται...

Τα Διδακτήρια προσφέρουν χώρους πολλαπλών χρήσεων. Σε κάθε τμήμα Ικάρων διατίθεται μία μεγάλη αίθουσα, όπου γίνεται το μάθημα. Όλες οι αίθουσες φωτίζονται από φυσικό φως και αερίζονται επαρκώς. Σε αυτό συντελεί το γεγονός ότι σε κάθε μία υπάρχει, ένα τουλάχιστον, μεγάλο παράθυρο. Οι καθηγητές σε αυτόν το χώρο έχουν τη δυνατότητα να παρέχουν αναβαθμισμένη εκπαίδευση στους Ικάρους. Προς αυτήν την κατεύθυνση βοηθούν και οι νέες τεχνολογίες που έχουν χρησιμοποιηθεί. Κάθε αίθουσα εξοπλίζεται με ένα φορητό υπολογιστή και ένα προβολικό, που συντελούν στην καλύτερη παρουσίαση των μαθημάτων και εμπέδωση της διδασκόμενης ύλης. Οι φορητοί υπολογιστές, με τη σειρά τους, συνδέονται ασύρματα με το διαδίκτυο σε υψηλές ταχύτητες, μέσω του δικτύου Wi-Fi της Σχολής. Έτσι, κάθε στιγμή ο καθηγητής μπορεί να μεταδώσει διαδραστικά, σε περιβάλλον πραγματικού χρόνου, εξειδικευμένες γνώσεις στους Ικάρους, οι οποίες είναι απαραίτητες για την εκπαίδευσή τους. Επιπλέον, οι Ίκαροι μπορούν να χρησιμοποιούν τον προσωπικό τους φορητό υπολογιστή για να λαμβάνουν πληροφορίες από το διαδίκτυο, για να ανταποκριθούν σε όποια εργασία τους ανατεθεί. Η κεντρική είσοδος των Διδακτηρίων εντοπίζεται στα νότια του συγκροτήματος, ενώ σε κάθε μία από τις υπόλοιπες πλευρές του κτιρίου υπάρχουν τουλάχιστον δύο έξοδοι κινδύνου. Καθώς ο επισκέπτης εισέρχεται στο κτίριο από την κεντρική είσοδο βρίσκεται στο ισόγειο των Διδακτηρίων, στο κεντρικό τμήμα του οποίου στεγάζονται οι εποπτείες εκπαίδευσης όλων των ειδικοτήτων. Στον υπόλοιπο ισόγειο χώρο, καθώς και στον 1ο όροφο βρίσκονται οι αίθουσες διδασκαλίας των Ικάρων. Συνεχίζοντας την περιήγηση κατεβαίνουμε στο υπόγειο, όπου φιλοξενούνται τα εργαστήρια φυσικής και μικροηλεκτρονικής, στο ανατολικό και δυτικό τμήμα αντίστοιχα ενώ το κέντο καταλαμβάνουν οι αίθουσες-εργαστήρια των υπολογιστών. Επιπλέον, στο κεντρικό τμήμα των υπογείων υπάρχουν και οι χώροι προαυλισμού των Ικάρων σε περίπτωση κακοκαιρίας. Αν και το συγκρότημα των Διδακτηρίων αποτελεί το επίκεντρο της Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης, το σημείο αναφοράς της αναδημιουργημένης Σχολής μας είναι το νέο της Αμφιθέατρο. Το μεγαλειώδες αυτό αρχιτεκτονικό δημιούργημα αποτελεί μία πινελιά ενός μεγάλου ζωγράφου στον πίνακα του τοπίου της Σχολής. Τα διαφορετικά του επίπεδα μορφώνουν εξωτερικά μία κατασκευή, που όμοιά της δεν έχεις ξαναδεί. Η μορφή της παραπέμπει το νου σε μία εσωτερική αναζήτηση. Αναζήτηση για την επαναφορά στα μάτια σου εικόνας από κάποιο ταξίδι στο εξωτερικό, καθώς το σύγχρονο κτίριο αγκαλιάζει τον οπτικό περίγυρο με φυσικότητα. Από μακριά μπορείς να διακρίνεις τις ακμές και τις κορυφές των απλών γεωμετρικών σχημάτων που έχουν αρχιτεκτονικά ακολουθηθεί, καταλαβαίνοντας την οπτική απλότητα της κατασκευής του. Όσο πλησιάζεις αντιλαμβάνεσαι το μέγεθος του. Διασχίζοντας τις κολόνες στο βόρειο τμήμα του, αρχίζοντας την πορεία σου από τα δυτικά προς τα ανατολικά, αισθάνεσαι ότι αντικρίζεις μέσα από τα μάτια ενός μικρού παιδιού ένα γίγαντα, που στέκεται δίπλα σου. Η κεντρική είσοδος βρίσκεται στα δυτικά, ενώ διαθέτει άλλες τέσσερις δευτερεύουσες εισόδους στα βορειοανατολικά, στα νοτιοανατολικά, στα νότια και στα νοτιοδυτικά της κατασκευής. Εισερχόμενος στο Αμφιθέατρο από την κεντρική είσοδο βρίσκεσαι στο φουαγιέ. Το ξύλο του μπαρ και των καθισμάτων αγκαλιάζει με αρμονία το μαύρο μάρμαρο του δαπέδου, δημιουργώντας μία ευχάριστη αίσθηση, που σε προϊδεάζει θετικά για την κυρίως αίθουσα. 16

Πράγματι, με την είσοδό σου στον κυρίως χώρο μπαίνεις σε έναν άλλο κόσμο καθώς μία μεγαλειώδης εικόνα απλώνεται μπροστά σου. Στα δεξιά βρίσκεται η μεγάλη σκηνή, που είναι επενδυμένη με παρκέ, ενώ στα αριστερά η ματιά σου χάνεται στο ύψος και στην απεραντοσύνη του αμφιθεάτρου. Τα εκατοντάδες καθίσματα στοιχίζονται με μαθηματική ακρίβεια συμπληρώνοντας την εξωπραγματική αρμονική ατμόσφαιρα. Όσο πιο ψηλά κάθεσαι, τόσο νιώθεις ότι απομακρύνεσαι από την πραγματικότητα και ταξιδεύεις Νομίζεις ότι είσαι αρχαίος Έλληνας και βρίσκεσαι στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου, έτοιμος να παρακολουθήσεις μία τραγωδία. Όταν εγκαταλείπεις το χώρο, το δέος σε οδηγεί στο να κοιτάζεις συνέχεια πίσω σου, μη μπορώντας να πιστέψεις ότι αποτέλεσες για κάποια στιγμή, έστω και μικρή, κομμάτι του Αμφιθεάτρου της Σχολής Ικάρων. Δυτικά του Αμφιθεάτρου, το κτίριο της Βιβλιοθήκης είναι πραγματικά μεγαλόπρεπο. Κοιτάζοντας εξωτερικά τη Βιβλιοθήκη αντικρίζεις έναν κλώνο του Αμφιθεάτρου της Σχολής Ικάρων. Εσωτερικά, όμως, τα πράγματα είναι διαφορετικά: το οπλισμένο σκυρόδεμα σε συνδυασμό με το ατσάλι συνθέτουν μία αρχιτεκτονική πανδαισία, η οποία δεν σε αφήνει αδιάφορο. Η χαλύβδινη κατασκευή, που χρησιμεύει για τη στήριξη της στέγης, διεγείρει το μάτι του επισκέπτη και το ωθεί σε μία πορεία από πάνω προς τα κάτω και από αριστερά προς τα δεξιά, ώστε να μπορέσει να κατανοήσει την κατασκευαστική τελειότητα. Τα απλά γεωμετρικά σχήματα, που είναι τα πρωτογενή αρχιτεκτονικά στοιχεία της κατασκευής, δομούν αθροιστικά έναν τεράστιο χώρο πολλαπλών χρήσεων. Στο βόρειο τμήμα της, είναι τοποθετημένες δεκάδες σειρές γραφείων ανάγνωσης με τις καρέκλες τους. Στα ανατολικά μπορούμε να αντικρίσουμε τις αίθουσες των υπολογιστών, που δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες τους να πλοηγηθούν στο διαδίκτυο με υψηλή ταχύτητα. Σε εκείνο το σημείο υπάρχει μια σκάλα που οδηγεί στον επόμενο όροφο, όπου υπάρχουν και άλλοι υπολογιστές, γραφεία μελέτης και δεκάδες σειρές βιβλιοθηκών με χιλιάδες τίτλους. Συμπερασματικά, η μορφή της βιβλιοθήκης -εξωτερική και εσωτερική- συμβάλλει στη δημιουργία πνευματικής επικοινωνίας των Ικάρων με το χώρο, προάγοντας τη μελέτη και τη δημιουργική σκέψη. Τελειώνοντας το σύντομο οδοιπορικό μας, αντιλαμβάνεται κανείς ότι η Σχολή Ικάρων εκσυγχρονίζεται. Γίνεται πρωτοπόρος στο δρόμο για την παροχή καλύτερης Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης στους μελλοντικούς αξιωματικούς της χώρας μας, διαθέτοντας χώρους που δημιουργούν τις προϋποθέσεις ατομικής και συλλογικής ανάπτυξης. Σ αυτήν την κατεύθυνση οφείλει να προσανατολιστεί και η στάση μας. Όλοι οι Ίκαροι έχουμε χρέος να διατηρήσουμε για τις μελλοντικές γενιές των Ικάρων τις κτιριακές εγκαταστάσεις όπως ακριβώς μας παραδόθηκαν, ώστε οι Ίκαροι που θα ακολουθήσουν να μπορούν να επικεντρωθούν στον αγώνα για την επιδίωξη του απώτερου στόχου κάθε Ικάρου, που θα πρέπει να είναι και στόχος κάθε ανθρώπου, να γίνουν δηλαδή καλύτεροι από εμάς ή αλλιώς ΑΜΕΣ ΔΕ Γ ΕΣΣΟΜΕΘΑ ΠΟΛΛΩ ΚΑΡΡΟΝΕΣ, όπως αναγράφεται και στο θυρεό της ΣΧΟΛΗΣ μας, της ΣΧΟΛΗΣ ΙΚΑΡΩΝ. 1 Περισσότερες λεπτομέρειες για την έκταση της καταστροφής και το χρονικό της μεταστέγασης της Σχολής Ικάρων στις νέες της εγκαταστάσεις βλ. Π. Κρίκης και Π. Βατάκης «2008-09. Μεταστέγαση της Σχολής Ικάρων στις νέες εγκαταστάσεις», Ίκαρος, Τεύχος 3ο, σελ. 9-11. 17

Συμμετοχή Ικάρων στο πρόγραμμα Military Εrasmus Στo πλαίσιο του προγράμματος ανταλλαγής σπουδαστών ευρωπαϊκών στρατιωτικών σχολών, Military Erasmus, πραγματοποιήθηκε σεμινάριο με θέμα «Ευρωπαϊκή Πολιτική Ασφάλειας και Άμυνας» στη Λισσαβόνα της Πορτογαλίας. Το σεμινάριο έλαβε χώρα στο χρονικό διάστημα μεταξύ 7 και 11 Σεπτεμβρίου 2009 και σ αυτό συμμετείχαν οι ΙΚ ΙV Υσμίας Παναγιώτου Χρίστος καιι Δημητρίου Χαράλαμπος εκπροσωπώντας τα ευρωπαικά κράτη της Κύπρου και της Ελλάδας αντίστοιχα. Τη διοργάνωση του σεμιναρίου ανέλαβαν από κοινού οι στρατιωτικές σχολές της Πορτογαλίας καθώς και το Ευρωπαϊκό Κολέγιο Ασφάλειας και Άμυνας. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν επίσης άλλα 16 κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εκπροσωπούμενα από δύο δόκιμους αξιωματικούς έκαστο. Τα 18 κράτη-μέλη που έλαβαν μέρος στο πρόγραμμα ήταν: Ελλάδα, Κύπρος, Πορτογαλία, Γερμανία, Ισπανία, Γαλλία, Ιταλία, Φινλανδία, Εσθονία, Τσεχία, Πολωνία, Ολλανδία, Μάλτα, Σλοβενία, Ρουμανία, Αυστρία, Βέλγιο, Ουγγαρία. Το πρόγραμμα περιελάμβανε διαλέξεις οι οποίες είχαν την εξής θεματολογία: Η ιστορική εξέλιξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Κοινής Εξωτερικής Επίσκεψη Ικάρων στην Τσεχία Πολιτικής και Πολιτικής Ασφάλειας (ΚΕΠΠΑ) και κατ επέκταση της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Ασφάλειας και Άμυνας (ΕΠΑΑ), Ευρωπαϊκή Στρατηγική Ασφαλείας (ΕΣΑ), Αποστολές και Επιχειρήσεις της ΕΠΑΑ, Προοπτικές και Δυνατότητες της ΕΠΑΑ, το μέλλον της Ευρωπαϊκής Ένωσης- Συνθήκη της Λισσαβόνας. Κατά τη διάρκεια της παραμονής μας στη Λισσαβόνα πραγματοποιήθηκαν επισκέψεις στις πορτογαλικές στρατιωτικές σχολές, σε ιστορικά μνημεία της Λισσαβόνας, καθώς και ξενάγηση στην παλαιά και σύγχρονη πόλη. Συνολικά, η συμμετοχή στο πρόγραμμα Military Erasmus χαρακτηρίζεται ως ιδιαίτερα εποικοδομητική, αφού έδωσε την ευκαιρία στους συμμετέχοντες να δραστηριοποιηθούν με τα ευρωπαϊκά κοινά, να έρθουν σ επαφή με Ευρωπαίους συναδέλφους τους και ν αποκομίσουν σημαντική συνεδριακή εμπειρία. Αξίζει να σημειωθεί ότι το σεμινάριο στη Λισσαβόνα πραγματοποιήθηκε σε πιλοτικό πλαίσιο, σε μια προσπάθεια του Ευρωπαϊκού Κολεγίου Ασφάλειας και Άμυνας να προωθήσει την ανταλλαγή δόκιμων αξιωματικών μεταξύ ευρωπαϊκών στρατιωτικών ιδρυμάτων, ενώ για πρώτη φορά πραγματοποιήθηκε διαδραστικό προπαρασκευαστικό στάδιο μέσω του Διαδικτύου, το οποίο στόχευε στην προετοιμασία των συμμετεχόντων για το επικείμενο σεμινάριο. ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ (ΜΗΧ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ 18 Στο πλαίσιο της EUAFA οι IK IV Υσμίας Νάνος Νικόλαος και Λέκκας Παναγιώτης επισκέφθηκαν το Μπρνο της Τσεχίας, από τις 4 έως τις 10 Οκτωβρίου 2009, για να συμμετάσχουν σε εκπαιδευτικό πρόγραμμα που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Αμύνης της Τσεχίας. Στο πρόγραμμα συμμετείχαν επίσης μαθητές των παραγωγικών σχολών της Γαλλίας, Γερμανίας και Δανίας. Το πρόγραμμα περιελάμβανε διαλέξεις και εκπαιδευτικές-πολιτιστικές επισκέψεις κατά τη διάρκεια της ημέρας. Συγκεκριμένα, έγιναν επισκέψεις στα τμήματα του Πανεπιστημίου, σε μια αεροπορική βάση, στο κέντρο βασικής εκπαίδευσης καθώς και στο κέντρο εκπαίδευσης ελεγκτών αεράμυνας που βρίσκεται στην Πράγα. Η συνεργασία με τους Τσέχους Αξιωματικούς και Δόκιμους ήταν άψογη και η φιλοξενία άριστη. Κάθε μέρα μετά το πέρας των δραστηριοτήτων του προγράμματος οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με τον αρκετά διαφορετικό, για τα ελληνικά δεδομένα, τρόπο ζωής του τσέχικου λαού, να επικοινωνήσουν με τους ντόπιους, κυρίως συνομήλικούς τους, και να ανταλλάξουν πολλά πολιτιστικά στοιχεία με όσους συμμετείχαν στο ίδιο πρόγραμμα. ΙΚ ΙV ΥΣΜΙΑΣ (ΜΗΧ) ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ ΧΡΗΣΤΟΣ